Báo cáo khoa học: "lựa chọn công cụ tài chính khi quyết định huy động vốn trong doanh nghiệp"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Nguyễn Phương Hà Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

70
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mở đầu Huy động vốn đ-ợc hiểu là cách thức khai thác các nguồn vốn nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho hoạt động của doanh nghiệp. Hay có thể hiểu là biện pháp làm tăng vốn kinh doanh của doanh nghiệp. Chẳng hạn, một doanh nghiệp cần có 500 triệu VNĐ để thực hiện một dự án hay tài trợ cho các hoạt động của mình, để có đ-ợc số vốn này doanh nghiệp có thể phát hành và bán ra các chứng khoán nợ (chủ yếu là trái phiếu) hay chứng......

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "lựa chọn công cụ tài chính khi quyết định huy động vốn trong doanh nghiệp"

lùa chän c«ng cô tμi chÝnh khi quyÕt ®Þnh huy ®éng vèn trong doanh nghiÖp ThS. NguyÔn quúnh sang Bé m«n Kinh tÕ x©y dùng Khoa VËn t¶i – Kinh tÕ - Tr−êng §¹i häc GTVT Tãm t¾t: Bμi viÕt ®Ò cËp ®Õn mét sè néi dung, nh»m lμm c¬ së cho viÖc huy ®éng vèn ®¸p øng nhu cÇu tμi trî cña doanh nghiÖp. Summary: The article is concerned with issues, which is the basis for capital mobilization to meet financial demand of an enterprise. lµ, mét nh©n tè chñ yÕu cña quyÕt ®Þnh huy ®éng vèn h«m nay ®Ó trong t−¬ng lai vèn cña i. Më ®Çu doanh nghiÖp sÏ ®−îc t¨ng lªn. Nh− vËy, Huy ®éng vèn ®−îc hiÓu lµ c¸ch thøc chiÕn l−îc tµi chÝnh cña doanh nghiÖp sÏ lµ khai th¸c c¸c nguån vèn nh»m ®¸p øng nhu anh em sinh ®«i víi môc tiªu dµi h¹n cña cÇu vèn cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. doanh nghiÖp vµ ph−¬ng c¸ch mµ doanh Hay cã thÓ hiÓu lµ biÖn ph¸p lµm t¨ng vèn nghiÖp ®Þnh h−íng ph¸t triÓn. kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ch¼ng h¹n, mét doanh nghiÖp cÇn cã ii. lùa chän c«ng cô tμi chÝnh phï 500 triÖu VN§ ®Ó thùc hiÖn mét dù ¸n hay tµi hîp trî cho c¸c ho¹t ®éng cña m×nh, ®Ó cã ®−îc C¸ch thøc lùa chän mét c«ng cô tµi chÝnh sè vèn nµy doanh nghiÖp cã thÓ ph¸t hµnh vµ phï hîp th−êng ®−îc thùc hiÖn theo mét tiÕn b¸n ra c¸c chøng kho¸n nî (chñ yÕu lµ tr¸i tr×nh gåm hai b−íc sau: phiÕu) hay chøng kho¸n vèn (cæ phiÕu) hay nãi c¸ch kh¸c doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng nî B−íc thø nhÊt lµ quyÕt ®Þnh cÇn huy hay t¨ng nguån vèn chñ së h÷u? ®éng bao nhiªu vèn ë bªn ngoµi. Th«ng th−êng, c¸c doanh nghiÖp c¨n cø vµo −íc tÝnh ë ®©y, chóng ta thÊy: thø nhÊt, tr¸i phiÕu møc t¨ng tr−ëng doanh thu, yªu cÇu chi mua vµ cæ phiÕu chØ lµ nh÷ng c«ng cô tµi chÝnh c¸c tµi s¶n míi, thùc hiÖn c¸c dù ¸n vµ sè tiÒn ®iÓn h×nh trong toµn bé c¸c lo¹i h×nh cña c«ng cã thÓ huy ®éng trong néi bé doanh nghiÖp. cô tµi chÝnh. Thø hai, quan träng h¬n, quyÕt Sè tiÒn cÇn thiÕt cßn l¹i sÏ ®−îc huy ®éng tõ ®Þnh vay vèn kh«ng ph¶i lµ sù kiÖn x¶y ra mét c¸c nguån bªn ngoµi doanh nghiÖp. Tuy lÇn duy nhÊt trong ®êi. Tr¸i l¹i, viÖc huy ®éng nhiªn, ®©y míi chØ lµ b−íc khëi ®Çu cña nhiÖm vèn ë bÊt cø thêi ®iÓm nµo chØ ®¬n thuÇn lµ vô. Sau ®ã cÇn ph¶i xem xÐt cÈn thËn thÞ mét sù kiÖn cã liªn quan tíi chiÕn l−îc tµi tr−êng tµi chÝnh vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó doanh chÝnh. §óng vËy, h«m nay doanh nghiÖp cÇn nghiÖp cã thÓ huy ®éng ®−îc vèn. 500 triÖu, nh−ng sÏ cÇn mét sè l−îng nµo ®ã ch−a x¸c ®Þnh vµo c¸c n¨m kÕ tiÕp. KÕt qu¶ Khi sè l−îng tiÒn cÇn huy ®éng tõ bªn
ngoµi ®· ®−îc x¸c ®Þnh th× b−íc thø hai lµ lùa dµng: tøc lµ, hÔ cø suÊt sinh lêi vèn ®Çu t− r chän c¸c c«ng cô tµi chÝnh sÏ ®−îc sö dông. §©y lín h¬n l·i suÊt vay i' th× ®i vay nî, cßn ng−îc lµ nhiÖm vô trung t©m cña quyÕt ®Þnh tµi chÝnh. l¹i th× thùc hiÖn b»ng vèn chñ së h÷u. VÊn ®Ò ë ®©y, lµ c¸c gi¸ trÞ trong t−¬ng lai cña r lμ §Ó cã thÓ lùa chän cho m×nh c¸c c«ng cô ch−a biÕt ®−îc vμ th−êng lμ kh«ng cã tÝnh tµi chÝnh phï hîp, c¸c doanh nghiÖp cÇn thÊy ch¾c ch¾n. Do ®ã quyÕt ®Þnh huy ®éng vèn râ ®−îc −u, nh−îc ®iÓm cña mét sè ph−¬ng trë thµnh viÖc so s¸nh gi÷a c¸c lîi Ých vµ chi thøc huy ®éng vèn, tõ ®ã sÏ quyÕt ®Þnh sö phÝ dù kiÕn khi sö dông ®ßn bÈy tµi chÝnh dông ph−¬ng thøc nµo vµ b»ng c¸ch nµo, cã thÓ kh¸i qu¸t nh− sau: iii. mét sè yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn Thø nhÊt: Doanh nghiÖp cã thÓ huy viÖc lùa chän c«ng cô tμi chÝnh ®éng vèn b»ng c¸ch gi¶m tû lÖ lîi nhuËn chia cho c¸c cæ ®«ng (gi¶m hoÆc kh«ng chia C«ng cô tµi chÝnh bao gåm nhiÒu lo¹i nh− cæ tøc): ViÖc c¾t gi¶m tû lÖ chia cæ tøc mét cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, c¸c c«ng cô vay nî kh¸c. mÆt t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp cã vèn ®¸p Khi thiÕt lËp mét c«ng cô tµi chÝnh c¸c doanh øng nhu cÇu tµi trî, mÆt kh¸c, lµ ®Ó duy tr× nghiÖp cÇn ph¶i lµm viÖc trªn ba biÕn sè: t¨ng tr−ëng bÒn v÷ng, tõ ®ã sÏ lµm gia t¨ng tû - Yªu cÇu thanh to¸n cña nhµ ®Çu t− ®èi lÖ lîi nhuËn gi÷ l¹i cña doanh nghiÖp víi dßng ng©n l−u trong t−¬ng lai; Thø hai: Gia t¨ng ®ßn bÈy tµi - QuyÒn h¹n cña nhµ ®Çu t− trong viÖc chÝnh, tøc lµ t¨ng nî vay: Gia t¨ng nî vay tham gia vµo c¸c quyÕt ®Þnh cña doanh sÏ gãp phÇn vµo sù gia t¨ng lîi nhuËn gi÷ l¹i. nghiÖp. Nh−ng viÖc sö dông c¸c kho¶n nî vay còng - Yªu cÇu thanh to¸n nî ®èi víi gi¸ trÞ tµi cÇn ph¶i ë mét giíi h¹n nhÊt ®Þnh, nÕu kh«ng s¶n khi doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n. doanh nghiÖp sÏ lu«n bÞ ¸p lùc cña c¸c chñ nî cho vay vÒ khèi l−îng nî vay vµ tiÒn l·i MÆt kh¸c, khi lùa chän c«ng cô tµi chÝnh vay ph¶i tr¶, do ®ã gi¸ trÞ c¸c ®ßn bÈy tµi doanh nghiÖp cÇn c©n nh¾c ®Õn c¸c yÕu tè chÝnh mµ doanh nghiÖp sö dông th−êng bÞ chñ yÕu sau: h¹n chÕ. 3.1. TÝnh linh ho¹t tµi chÝnh Thø ba: Ph¸t hµnh cæ phiÕu míi, LiÖu doanh nghiÖp cã nªn huy ®éng 500 viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu míi ®Ó cã vèn, cã triÖu VN§ vµo ngµy h«m nay b»ng c¸ch b¸n mét sè h¹n chÕ sau: tr¸i phiÕu hay cæ phiÕu? Thùc ra, c¸c quyÕt Mét lμ: ViÖc ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu sÏ ®Þnh riªng lÎ nµy lµ mét phÇn kh«ng thÓ t¸ch rÊt tèn kÐm vÒ chi phÝ ph¸t hµnh. rêi cña chiÕn l−îc tµi chÝnh dµi h¹n vµ lµ mét bé phËn quan träng cña doanh nghiÖp ®Ó tiÕp Hai lμ: ¶nh h−ëng ®Õn chØ tiªu "thu nhËp cËn thÞ tr−êng vèn theo thêi gian. trªn mçi cæ phiÕu - EPF", XÐt tr−êng hîp t¨ng tr−ëng, nÕu doanh Ba lμ: C¸c nhµ qu¶n lý th−êng cã t©m lý nghiÖp cã kh¶ n¨ng huy ®éng nî vay hoÆc ng¹i ngÇn trong viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu míi vèn chñ së h÷u víi nh÷ng ®iÒu kho¶n chÊp Thùc tÕ cho thÊy, nÕu c¸c nhµ qu¶n trÞ nhËn ®−îc th× viÖc ra quyÕt ®Þnh lµ ®¬n gi¶n. doanh nghiÖp biÕt tr−íc ®−îc suÊt sinh lêi vèn Doanh nghiÖp chØ cÇn chän ra cÊu tróc vèn ®· ®Çu t− (Return on Invested Capital- ROIC) th× ®Þnh tr−íc trªn c¬ së xem xÐt viÖc ®¸nh ®æi quyÕt ®Þnh huy ®éng vèn sÏ trë nªn qu¸ dÔ gi÷a rñi ro vµ lîi nhuËn trong dµi h¹n vµ råi
phiÕu sÏ lªn. Nh− vËy, nÕu doanh nghiÖp ph¸t dùa trªn cÊu tróc nî - vèn chñ së h÷u ®· x¸c hµnh thªm cæ phiÕu ®Ó huy ®éng vèn cã thÓ ®Þnh ®Ó quyÕt ®Þnh cÊu tróc vèn hiÖn t¹i sao cã kÕt qu¶ kh«ng nh− mong muèn. cho phï hîp víi môc tiªu ®· ®Þnh. Do ®ã, nÕu tû lÖ nî so víi vèn chñ së h÷u thÊp h¬n chØ sè 3.3. QuyÕt ®Þnh tµi chÝnh vµ t¨ng cho tr−íc, th× ph−¬ng thøc huy ®éng b»ng nî tr−ëng bÒn v÷ng vay dÜ nhiªn sÏ ®−îc chän, trõ khi vèn chñ së Khi mét doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ h÷u ®ang s½n sµng víi c¸c ®iÒu kiÖn huy n¨ng hay kh«ng muèn b¸n ra c¸c cæ phiÕu ®éng hÊp dÉn bÊt ngê. míi, th× tèc ®é t¨ng tr−ëng bÒn v÷ng lµ: Tr−êng hîp thùc tÕ h¬n, theo ®ã viÖc tiÕp g*=P.R.A.T' cËn ®−îc thÞ tr−êng tµi chÝnh lµ kh«ng cã g× ®¶m b¶o, th× viÖc ra quyÕt ®Þnh trë nªn phøc trong ®ã: P- hÖ sè l·i rßng t¹p h¬n. Khi ®ã, doanh nghiÖp kh«ng chØ lo vÒ R- Tû lÖ lîi nhuËn gi÷ l¹i; c¸c môc tiªu dµi h¹n mµ cßn ph¶i xem quyÕt A- Sè vßng quay tµi s¶n ®Þnh ngµy h«m nay sÏ ¶nh h−ëng ra sao tíi viÖc tiÕp cËn thÞ tr−êng tµi chÝnh trong t−¬ng T'- §ßn bÈy tµi chÝnh lai cña doanh nghiÖp. §©y lµ mét vÊn ®Ò cña Trong c«ng thøc trªn, P vµ A ®−îc quyÕt c¸i gäi lµ tÝnh linh ho¹t tµi chÝnh: cÇn lµm sao ®Þnh bëi phÇn ho¹t ®éng kinh doanh cña ®Ó cho quyÕt ®Þnh ngµy h«m nay kh«ng huû doanh nghiÖp. Th¸ch thøc tµi chÝnh lµ chÝnh ho¹i c¸c lùa chän ph−¬ng thøc huy ®éng vèn s¸ch cæ tøc, lµ vÊn ®Ò huy ®éng vèn vµ chiÕn trong t−¬ng lai. l−îc t¨ng tr−ëng sao cho doanh nghiÖp ph¸t 3.2. TÝn hiÖu thÞ tr−êng triÓn víi tèc ®é mong muèn mµ kh«ng ph¶i dïng Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña mét sè t¸c ®Õn ph−¬ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu th−êng. gi¶ cho thÊy, khi doanh nghiÖp th«ng b¸o b¸n 3.4. Sù thËn träng ra cæ phiÕu míi ®Ó huy ®éng vèn th× cã hiÖn C¸c doanh nghiÖp cã tèc ®é t¨ng tr−ëng t−îng gi¶m gi¸ cæ phiÕu so víi tr−íc khi c«ng cao h¬n tèc ®é t¨ng tr−ëng bÒn v÷ng sÏ ph¶i bè. Ngù¬c l¹i, nÕu doanh nghiÖp c«ng bè mua ®−¬ng ®Çu víi th¸ch thøc kÐp lµ lµm sao duy l¹i mét sè cæ phiÕu th× l¹i lµm cho gi¸ cæ phiÕu tr× tÝnh linh ho¹t vÒ tµi chÝnh vµ ë møc cã thÓ, t¨ng lªn ®¸ng kÓ. cÇn tr¸nh c¸c tÝn hiÖu tiªu cùc cña viÖc th«ng T¹i sao gi¸ cæ phiÕu l¹i cã ph¶n øng nh− b¸o ph¸t hµnh cæ phiÕu míi. Muèn vËy doanh vËy? Kh«ng ai cã thÓ biÕt ch¾c ®−îc c¶, nghiÖp cÇn tiÕn hµnh mét chiÕn l−îc tµi chÝnh nh−ng cã nhiÒu gi¶ thuyÕt vµ nhiÒu gi¶i thÝch sao cho t¹o ra ®−îc tèc ®é t¨ng tr−ëng tèi −u. kh¸c nhau ®· ®−îc ®−a ra. Thø nhÊt, theo Sau ®©y lµ c¸c chÝnh s¸ch ®Ò nghÞ: nhËn ®Þnh bëi c¸c nhµ qu¶n trÞ vµ nh÷ng ng−êi - Doanh nghiÖp cÇn duy tr× hÖ sè ®ßn bÈy ho¹t ®éng thùc tÕ trªn thÞ tr−êng, nguyªn nh©n tµi chÝnh thËn träng mÆc dï kh¶ n¨ng vay cña ph¶n øng lµ do cæ phiÕu bÞ suy vi (chia m−în cßn thõa, nh− vËy sÏ ®¶m b¶o sù liªn tôc nhá, lµm lo·ng), gièng nh− mét sù gi¶m vÒ trong qu¸ tr×nh tiÕp cËn c¸c thÞ tr−êng tµi chÝnh. chÊt. Theo lý luËn nµy, khi ph¸t hµnh cæ phiÕu lµm cho c¸c cæ ®ång ®ang së h÷u c¸c cæ - Thùc hiÖn tû lÖ chi tr¶ cæ tøc khiªm tèn phiÕu hiÖn hµnh cña doanh nghiÖp sÏ cã gi¸ ®Ó doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng huy ®éng phÇn trÞ thÊp h¬n. Ng−îc l¹i, khi doanh nghiÖp mua lín lîi nhuËn vµo c«ng cuéc ph¸t triÓn néi bé l¹i mét sè cæ phiÕu sÏ lµm tû lÖ phÇn tr¨m vÒ cña doanh nghiÖp. quyÒn së h÷u cña cæ ®«ng ®ang së h÷u cæ - Sö dông c¸c lo¹i chøng kho¸n ng¾n phiÕu hiÖn hµnh t¨ng lªn vµ do ®ã gi¸ cæ
nghiÖp nh÷ng mèi lîi lμ: h¹n vµ kh¶ n¨ng vay m−în cßn thõa ch−a sö dông tíi nh− lµ c¸c c«ng cô cã tÝnh thanh + Kh«ng bÞ buéc ph¶i tr¶ tiÒn g× cho kho¶n t¹m thêi ®Ó cung cÊp tµi chÝnh trong cæ ®«ng; mét sè n¨m ®Çu khi mµ nhu cÇu ®Çu t− lín + Doanh nghiÖp cã uy tÝn v× cã vèn h¬n c¸c nguån lùc néi t¹i s½n cã. s½n (nguån vèn chñ së h÷u chiÕm tû träng - NÕu thÊy huy ®éng vèn bªn ngoµi lµ cao) nªn dÔ vay nî ®−îc; cÇn thiÕt th× chØ nªn vay nî khi kh«ng ®e do¹ + Gi¸ cæ phiÕu sÏ t¨ng khi doanh ®Õn tÝnh linh ho¹t vÒ tµi chÝnh. Bëi v×, ®èi víi nghiÖp lµm ¨n cã l·i v× ng−êi ®Çu t− thÝch mua mét doanh nghiÖp khi ph¸t hµnh tr¸i phiÕu nã ®Ó tr¸nh sù mÊt gi¸ cña ®ång tiÒn. hay sö dông c¸c kho¶n vay hä cã nh÷ng c¸i lîi sau: Tãm l¹i: Khi doanh nghiÖp cã nhu cÇu huy ®éng vèn ®Ó tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng + Kh«ng bÞ chia sÎ quyÒn ®iÒu hµnh m×nh, cã thÓ cã nhiÒu c¸ch chän lùa c«ng cô doanh nghiÖp; tµi chÝnh kh¸c nhau nh− ph¸t hµnh cæ phiÕu, + Chi phÝ ®Ó cã ®−îc vèn ®−îc gi÷ ë tr¸i phiÕu, hoÆc sö dông c¸c c«ng cô vay nî mét møc nhÊt ®Þnh, do ®ã tÝnh to¸n ®−îc vµ so kh¸c. Tuú theo môc tiªu, doanh nghiÖp cÇn víi cæ tøc lµ mét møc kh«ng tÝnh ®−îc cho lùa chän cho m×nh nh÷ng c«ng cô tµi chÝnh nªn huy ®éng vèn b»ng tr¸i phiÕu hoÆc vay phï hîp, mét mÆt lµm sao võa ®¸p øng ®Çy ®èi víi ng−êi cã dù ¸n rÎ h¬n ph¸t hµnh cæ ®ñ, kÞp thêi cho nhu cÇu tµi trî, mÆt kh¸c, ph¶i phiÕu; ®¶m b¶o nhÞp ®é t¨ng tr−ëng æn ®Þnh, bÒn + TiÒn tr¶ l·i ®−îc tÝnh vµo chi phÝ, v÷ng vµ chi phÝ ph¶i tr¶ cho viÖc huy ®éng vèn tøc lµ gi¶m sè thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp; lµ thÊp nhÊt lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc phøc t¹p vµ quan träng. Víi nh÷ng néi dông ®· ®Ò cËp ë + Dïng ®−îc "®ßn bÈy tµi chÝnh" nªn trªn chóng t«i hy väng ®¸p øng mét phÇn nhá cã thÓ dïng tiÒn cña ng−êi ®Ó thu lîi cho m×nh. bÐ nµo ®ã lµm c¬ së trong viÖc lùa chän c«ng - B¸n ra c¸c cæ phiÕu hoÆc lµm gi¶m tèc cô tµi chÝnh khi huy ®éng vèn cña c¸c doanh ®é t¨ng tr−ëng chØ ¸p dông nh− lµ nh÷ng gi¶i nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp x©y ph¸p cuèi cïng sau khi c¸c biÖn ph¸p kh¸c tá dùng giao th«ng nãi riªng. ra v« hiÖu. Khi b¸n ra c¸c cæ phiÕu, ngoµi c¸c h¹n chÕ ®· nªu trªn, doanh nghiÖp cã nh÷ng ®iÒu bÊt lîi lµ: Tµi liÖu tham kh¶o + QuyÒn ®iÒu hµnh doanh nghiÖp bÞ [1]. LuËt s− NguyÔn Ngäc BÝch. LuËt doanh nghÞªp chia sÎ vµ cæ ®«ng cã thÓ chuyÓn quyÒn ®ã vèn vµ qu¶n lý trong c«ng ty cæ phÇn. NXB Tuæi trÎ, cho ng−êi kh¸c; ng−êi s¸ng lËp doanh nghiÖp 2000. sÏ mÊt quyÒn kiÓm so¸t doanh nghiÖp lóc nµo [2]. NguyÔn TÊt B×nh. Ph©n tÝch qu¶n trÞ tµi chÝnh. kh«ng hay, nÕu n¾m gi÷ Ýt cæ phÇn; NXB §¹i häc Quèc gia TP Hå ChÝ Minh, 2002. + Lîi tøc cña doanh nghiÖp bÞ chia [3]. GS. TSKH. Nghiªm V¨n DÜnh, TS Ph¹m V¨n sÎ cho cæ ®«ng. V¹ng. Qu¶n trÞ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh + T¨ng thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp nghÞªp x©y dùng giao th«ng. Khoa Sau ®¹i häc - Tr−êng ®¹i häc GTVT, 2000. ph¶i nép, bëi v× cæ tøc tr¶ cho c¸c cæ ®«ng kh«ng ®−îc coi lµ mét yÕu tè chi phÝ. [4]. NguyÔn H¶i S¶n. Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp. NXB Thèng kª, 2001♦ Tuy nhiªn, nã còng ®em l¹i cho doanh