Báo cáo khoa học: "thay đổi cơ cấu sử dụng ph-ơng tiện tham gia giao thông tại các thành phố lớn ở nước ta nhằm nâng cao hiệu suất sử dụng diện tích mặt đường"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Nguyễn Phương Hà Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

69
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiện nay, nhu cầu sử dụng đất cho xây dựng và phát triển kinh tế tại các đô thị ở n-ớc ta là rất lớn. Trong điều kiện hạn chế về diện tích đất tự nhiên cũng nh- những khó khăn trong công tác đền bù giải phóng mặt bằng, chúng ta cần phải có những giải pháp hữu hiệu nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "thay đổi cơ cấu sử dụng ph-ơng tiện tham gia giao thông tại các thành phố lớn ở nước ta nhằm nâng cao hiệu suất sử dụng diện tích mặt đường"

thay ®æi c¬ cÊu sö dông ph−¬ng tiÖn tham gia giao th«ng t¹i c¸c thμnh phè lín ë n−íc ta nh»m n©ng cao hiÖu suÊt sö dông diÖn tÝch mÆt ®−êng ThS. trÇn quang phó C«ng ty x©y dùng vμ t− vÊn ®Çu t− Thμnh phè Hå ChÝ Minh Tãm t¾t: HiÖn nay, nhu cÇu sö dông ®Êt cho x©y dùng vμ ph¸t triÓn kinh tÕ t¹i c¸c ®« thÞ ë n−íc ta lμ rÊt lín. Trong ®iÒu kiÖn h¹n chÕ vÒ diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn còng nh− nh÷ng khã kh¨n trong c«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng, chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ®Êt. Bμi b¸o tr×nh bμy ý kiÕn vÒ viÖc thay ®æi c¬ cÊu sö dông ph−¬ng tiÖn tham gia giao th«ng theo h−íng ph¸t triÓn vËn t¶i hμnh kh¸ch c«ng céng (VTHKCC) nh»m n©ng cao hiÖu suÊt sö dông mÆt ®−êng trªn ®Þa bμn thμnh phè Hå ChÝ Minh. Summary: The demand of using land to develop economy in the large cities is very great. In limited conditions about natural land areas and difficulty of site clearing and compensating, we need to have solutions to improve land using effects. This article offers some ideas on modifying structure of means transport in public transport development to improve using effect of road surface Ho Chi Minh city. kho¶ng 2,5 triÖu chuyÕn ®i víi kho¶ng 3,25 triÖu ng−êi tham gia giao th«ng. Vµo giê cao i. HiÖn tr¹ng sö dông ph−¬ng tiÖn ®iÓm buæi chiÒu (16g30 - 17g30) lªn ®Õn 3,4 giao th«ng trªn ®Þa bμn thμnh phè triÖu. NÕu t¹m tÝnh thêi gian trung b×nh tham Hå ChÝ Minh gia giao th«ng cña mét chuyÕn ®i lµ 17 phót, th× t¹i cïng mét thêi ®iÓm sÏ cã kho¶ng HiÖn nay, t¹i c¸c thµnh phè lín ë n−íc ta, 930.000 ng−êi l−u th«ng trªn ®−êng. Nh− vËy tû lÖ sö dông ph−¬ng tiÖn giao th«ng c¸ nh©n diÖn tÝch chiÕm dông mÆt ®−êng cña c¸c lo¹i lµ rÊt lín. ë TP.HCM hiÖn t¹i chØ cã kho¶ng ph−¬ng tiÖn giao th«ng vµo giê cao ®iÓm lµ 2% l−ît ®i l¹i sö dông c¸c ph−¬ng tiÖn c«ng h¬n 1000ha (chiÕm 74% diÖn tÝch mÆt ®−êng céng (xe buýt vµ xe lam), 75% sö dông xe toµn thµnh phè). V× vËy, viÖc x¶y ra t×nh tr¹ng g¾n m¸y, 17% sö dông xe ®¹p vµ kho¶ng 6% t¾c nghÏn giao th«ng lµ tÊt yÕu. sö dông «t« con. §iÒu nµy lµm cho diÖn tÝch chiÕm dông mÆt ®−êng b×nh qu©n cña mét Theo dù b¸o, nhu cÇu ®i l¹i ë TP.HCM ng−êi cho mét chuyÕn ®i cao, chi phÝ x· héi n¨m 2010 kho¶ng 18 triÖu chuyÕn ®i/ ngµy vµ cho ®i l¹i lín, hiÖu suÊt sö dông ®Êt giao ®Õn n¨m 2020 lµ kho¶ng 25 triÖu, gÊp 1,86 th«ng thÊp. lÇn so víi hiÖn nay. NÕu víi tû lÖ c¬ cÊu sö dông ph−¬ng tiÖn giao th«ng nh− hiÖn nay th× Theo §iÒu tra pháng vÊn Hé gia ®×nh cña nhu cÇu sö dông ®−êng bé sÏ t¨ng gÊp 1,98 HOUTRANS, ë thµnh phè Hå ChÝ Minh vµo lÇn, ®iÒu nµy dÉn ®Õn cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i giê cao ®iÓm buæi s¸ng (6g30 - 7g30) cã
ph¸p vÒ ®Çu t− x©y dùng CSHT giao th«ng HiÖn t¹i ë thµnh phè, 75% sè chuyÕn ®i còng nh− nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ thay ®æi c¬ cÊu ®−îc thùc hiÖn b»ng xe m¸y, xe ®¹p chiÕm sö dông ph−¬ng tiÖn vËn t¶i hîp lý trªn c¬ së 17%, xe buýt chiÕm 2% vµ phÇn cßn l¹i lµ c¸c ph¸t triÓn vËn t¶i c«ng céng. ph−¬ng tiÖn kh¸c. Theo tû lÖ nµy, nÕu tÝnh cho 1.000 ng−êi l−u th«ng th× diÖn tÝch chiÕm dông mÆt ®−êng (S1) cña c¸c lo¹i ph−¬ng tiÖn lµ ii. Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn vËn 1,248 ha (xem b¶ng 2). t¶i c«ng céng NÕu thay ®æi c¬ cÊu sö dông ph−¬ng tiÖn Theo dù b¸o, trong giai ®o¹n 2010 ®Õn vËn t¶i theo h−íng: xe m¸y vµ xe ®¹p 30%, xe 2020, ë c¸c thµnh phè lín n−íc ta, tû lÖ « t« con 20%, xe buýt 30% vµ tµu ®iÖn ngÇm lµ c¸ nh©n sÏ t¨ng rÊt nhiÒu so víi hiÖn nay, tû 20%. Khi ®ã, víi l−îng ng−êi l−u th«ng nh− ë lÖ xe m¸y cã gi¶m nh−ng vÉn ë møc cao. Víi trªn (1.000 ng−êi) th× diÖn tÝch chiÕm dông mét thµnh phè lín nh− thµnh phè Hå ChÝ Minh mÆt ®−êng S2 sÏ lµ 0,942 ha (b¶ng 3). vµ Hµ Néi, cïng víi sù t¨ng tr−ëng vÒ nhu cÇu B¶ng 1. DiÖn tÝch chiÕm dông mÆt ®−êng cña ®i l¹i vµ víi c¬ cÊu sö dông ph−¬ng tiÖn ®i l¹i c¸c lo¹i ph−¬ng tiÖn cña nh©n d©n nh− hiÖn nay th× nhu cÇu x©y DiÖn tÝch DiÖn tÝch dùng ®−êng bé vµ diÖn tÝch ®Êt dµnh cho x©y mÆt ®−êng chiÕm Lo¹i HÖ sè chiÕm dông dông cña dùng giao th«ng sÏ rÊt lín. ph−¬ng Søc chøa chuyªn khi l−u mét hµnh tiÖn chë HK th«ng (m2) kh¸ch Muèn tr¸nh viÔn c¶nh ®ã, chóng ta ph¶i (m2/HK) cã nh÷ng biÖn ph¸p thay ®æi tû lÖ sö dông Tèi ®a 2 7,25 Xe m¸y 14,5 Trung b×nh 1,2 12,08 ph−¬ng tiÖn giao th«ng c¸ nh©n, ph¸t triÓn hÖ Xe «t« Tèi ®a 4 13,75 55 thèng VTHKCC víi vai trß chÝnh thuéc vÒ xe con Trung b×nh 2,5 22 buýt. Qua nghiªn cøu chóng t«i kiÕn nghÞ mét Xe Mini Tèi ®a 15 5 75 buýt Trung b×nh 10 7,5 sè gi¶i ph¸p sau: Tèi ®a 100 2,4 Xe buýt 240 Trung b×nh 60 4 1. Thay ®æi c¬ cÊu sö dông ph−¬ng B¶ng 2. Tû lÖ sö dông ph−¬ng tiÖn vμ diÖn tiÖn tham gia giao th«ng tÝch chiÕm dông mÆt ®−êng Chóng ta biÕt r»ng: nÕu sö dông lo¹i ph−¬ng tiÖn giao th«ng kh¸c Tû lÖ sö dông nhau th× diÖn tÝch chiÕm Ph−¬ng ph−¬ng tiÖn khi Sè ph−¬ng DiÖn tÝch chiÕm dông HÖ sè l−u th«ng chuyªn chë tiÖn sö dông dông ®−êng cho mçi chuyÕn tiÖn Tû lÖ Sè ng−êi (ng−êi/ xe) (xe) DiÖn tÝch S1 (m2/ xe) ®i cña mét hµnh kh¸ch còng (%) l−u th«ng (ha) kh¸c nhau. KÕt qu¶ tÝnh to¸n Xe m¸y 75 750 1,2 625 14,5 0,906 Xe ®¹p 17 170 1,1 155 12 0,186 s¬ bé, diÖn tÝch chiÕm dông Xe con 6 60 2,5 24 55 0,132 mÆt ®−êng cña c¸c lo¹i Xe buýt 2 20 30 1 240 0,024 ph−¬ng tiÖn khi tham gia Tæng 100 1.000 1,248 giao ®−îc thÓ hiÖn ë b¶ng 1. Tõ sè liÖu trªn b¶ng 3, cã thÓ nhËn thÊy, khi thay ®æi tû lÖ sö dông ph−¬ng tiÖn giao Theo kÕt qu¶ ë b¶ng 1, chóng ta thÊy: khi hµnh kh¸ch tham gia giao th«ng b»ng xe buýt th«ng theo h−íng gi¶m l−îng xe m¸y th× diÖn tÝch chiÕm dông mÆt ®−êng sÏ gi¶m. th× diÖn tÝch chiÕm dông mÆt ®−êng sÏ thÊp Tû lÖ diÖn tÝch tiÕt kiÖm ®Êt: h¬n nhiÒu so víi tr−êng hîp tham gia giao STK = (1 - S2/S1)x100 = 24,5% th«ng b»ng xe m¸y hoÆc xe con, do ®ã hiÖu suÊt sö dông mÆt ®−êng cña xe buýt sÏ cao Theo tÝnh to¸n, nÕu c¬ cÊu sö dông h¬n. ph−¬ng tiÖn ®−îc thay ®æi theo h−íng t¨ng tû
lÖ VTHKCC lªn 50% th× vµo n¨m 2020 diÖn VTHKCC b»ng xe buýt lu«n lµ lo¹i h×nh tÝch ®Êt dïng cho giao th«ng sÏ gi¶m ®−îc giao th«ng c«ng céng cã hiÖu qu¶ vµ th«ng 453ha. Ngoµi viÖc tiÕt kiÖm ®Êt, chi phÝ cho dông. Ngay c¶ khi cã lo¹i h×nh vËn t¶i ®−êng ®Çu t− x©y dùng c¸c c«ng tr×nh giao th«ng s¾t khèi l−îng lín ®¶m nhËn chñ ®¹o viÖc vËn còng gi¶m mét c¸ch ®¸ng kÓ. chuyÓn hµnh kh¸ch th× xe buýt còng gi÷ vai trß rÊt quan träng trong viÖc cung cÊp vµ gi¶i §Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn ®−îc viÖc thay ®æi to¶ l−îng kh¸ch tõ c¸c trôc ®−êng s¾t. c¬ cÊu sö dông ph−¬ng tiÖn vµo n¨m 2020 nh− ®· nªu, viÖc cÇn thiÕt hiÖn nay lµ ph¸t §Ó ph¸t triÓn m¹ng l−íi xe buýt trong thêi triÓn hÖ thèng VTHKCC c¶ vÒ sè l−îng, chÊt gian tíi, chóng ta cÇn gi¶i quyÕt mét sè vÊn l−îng vµ lo¹i h×nh vËn chuyÓn. ®Ò sau: - TËp trung ph¸t triÓn B¶ng 3. Tû lÖ sö dông ph−¬ng tiÖn GT c¸c tuyÕn vËn t¶i b»ng xe vμ diÖn tÝch chiÕm dông mÆt ®−êng buýt c¶ vÒ chÊt l−îng lÉn sè Tû lÖ sö dông l−îng, ®¶m b¶o ®¸p øng nhu HÖ sè Sè ph−¬ng DiÖn tÝch chiÕm dông ph−¬ng tiÖn khi Ph−¬ng l−u th«ng chuyªn chë tiÖn sö dông cÇu ®i l¹i thuËn tiÖn cña tiÖn (ng−êi/ xe) (xe) Tû lÖ Sè ng−êi Tiªu chuÈn DiÖn tÝch ng−êi d©n (m2/ xe) (%) l−u th«ng (ha) Xe m¸y 29 290 1,2 242 14,5 0,351 - Hoµn thiÖn quy ho¹ch Xe ®¹p 1 10 1,1 9 12 0,011 c¸c tuyÕn xe buýt trªn toµn Xe con 20 200 2,5 80 55 0,440 Xe buýt 30 300 60 5 240 0,120 thµnh phè, ph©n cÊp chøc Tµu ®iÖn 20 200 200 1 - 0,02 n¨ng tõng tuyÕn t¹o thµnh ngÇm Tæng 100 1.000 0,942 tuyÕn nh¸nh, tuyÕn thu gom, tuyÕn trôc… b. Ph¸t triÓn hÖ thèng xe buýt Theo dù kiÕn, ë thµnh phè Hå ChÝ Minh, - Tæ chøc l¹i luång tuyÕn vËn chuyÓn vµ ®Õn n¨m 2010 tuyÕn tµu ®iÖn ngÇm ®Çu tiªn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p −u tiªn xe buýt gåm cã míi ®−îc h×nh thµnh, trong kho¶ng thêi gian lµn dµnh riªng vµ lµn −u tiªn. nµy viÖc ph¸t triÓn hÖ thèng xe buýt lµ lùa - C¶i thiÖn CSHT cho xe buýt nh− ®iÓm chän duy nhÊt ®Ó cã thÓ c¶i thiÖn t×nh tr¹ng ïn dõng xe, cÇu ®i bé, quÇy hµng, b¶ng th«ng tin… t¾c giao th«ng, gi¶m sè tai n¹n giao th«ng vµ ®Ó t¹o sù an toµn vµ tho¶i m¸i cho hµnh kh¸ch. « nhiÔm m«i tr−êng. - §æi míi chÝnh s¸ch qu¶n lý, h×nh thµnh Theo mét tµi liÖu tÝnh to¸n cña Singapore: mét thÞ tr−êng vËn t¶i trªn c¬ së c¹nh tranh ®Ó vËn chuyÓn 11.200 l−ît hµnh kh¸ch cÇn huy lµnh m¹nh gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ c¸c ®éng 8.000 xe con hoÆc taxi. Nh−ng nÕu sö tæ chøc vËn t¶i. Tr−íc m¾t cÇn cã tõ 3 - 5 dông xe buýt cì lín chØ cÇn 130 xe, thËm chÝ c«ng ty tËp trung khai th¸c c¸c hµnh lang chØ cÇn cã 85 xe buýt lo¹i hai tÇng. chÝnh, c¸c khu vùc cßn l¹i sÏ do c¸c nhµ khai Theo sè liÖu tÝnh to¸n ë Thµnh phè Hå th¸c t− nh©n ®¶m nhiÖm. Nhµ n−íc cÇn cã ChÝ Minh, nÕu thay ®æi c¬ cÊu sö dông c¸c chÝnh s¸ch hç trî ®Ó khuyÕn khÝch t− ph−¬ng tiÖn theo h−íng gi¶m ph−¬ng tiÖn nh©n tham gia vµo ho¹t ®éng nµy. giao th«ng c¸ nh©n vµ t¨ng VTHKCC th× sÏ tiÕt kiÖm ®−îc 24,5% diÖn tÝch ®Êt giao th«ng c. Ph¸t triÓn ®ång bé vµ cã sù kÕt hîp hay n©ng cao hÖ sö dông ®Êt lªn 1,245. ViÖc hµi hoµ gi÷a c¸c ph−¬ng thøc vËn t¶i trong thµnh phè ph¸t triÓn hÖ thèng xe buýt còng lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p quan träng trong viÖc n©ng ë c¸c thµnh phè lín trªn thÕ giíi, ngoµi xe cao hiÖu qu¶ sö dông ®Êt trong giao th«ng, buýt vµ tµu ®iÖn ngÇm lµ h×nh thøc vËn t¶i chñ nÕu biÕt r»ng diÖn tÝch chiÕm dông mÆt ®−êng yÕu th× mét sè lo¹i h×nh vËn t¶i c«ng céng kh¸c cña mét ng−êi ®i xe g¾n m¸y gÊp h¬n 3 lÇn so còng ®−îc khuyÕn khÝch sö dông nh−: xe ®iÖn víi diÖn tÝch chiÕm dông cña ng−êi ®i xe buýt.
b¸nh h¬i, tµu ®iÖn, tµu ®iÖn trªn cao. Ngoµi ra, mét sè lo¹i h×nh vËn chuyÓn tuy cã søc chuyªn chë kh«ng lín nh−ng l¹i rÊt cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng vËn t¶i c«ng céng chñ ®¹o. ë n−íc ta, c¸c ph−¬ng thøc vËn t¶i nh− mini buýt, taxi, xe «m… cã thÓ lµ c¸c dÞch vô vËn t¶i bæ sung. C¸c lo¹i h×nh vËn t¶i nµy ho¹t ®éng nh− dÞch vô thu gom cho xe buýt vµ vËn t¶i ®−êng s¾t. C¸c ph−¬ng thøc nµy tá ra cã hiÖu qu¶ ®èi víi c¸c chuyÕn ®i ng¾n, ®¬n vÞ chÊt t¶i thÊp phï hîp víi ®Æc ®iÓm ®Þa ph−¬ng vµ trong ®−êng phè chËt hÑp. TP.HCM cÇn ph¸t huy vai trß cña nh÷ng ph−¬ng thøc nµy ®Ó phôc vô cho môc ®Ých cuèi cïng lµ ph¸t triÓn hÖ thèng vËn t¶i hµnh kh¸ch khèi l−îng lín. §Ó x©y dùng mét m¹ng l−íi VTHKCC ®ång bé, liªn th«ng vµ bæ trî cho nhau cÇn kÕt hîp d−íi h×nh thøc: tµu ®iÖn ngÇm lµ ph−¬ng thøc vËn t¶i chñ ®¹o trong viÖc vËn chuyÓn hµnh kh¸ch t¹i thµnh phè. C¸c ph−¬ng tiÖn cã n¨ng lùc chuyªn chë thÊp sÏ lµm nhiÖm vô thu gom hµnh kh¸ch cho c¸c tuyÕn xe buýt, xe buýt cung cÊp vµ gi¶i to¶ hµnh kh¸ch tõ c¸c tuyÕn tµu ®iÖn ngÇm. III. KÕt luËn Thay ®æi c¬ cÊu sö dông ph−¬ng tiÖn theo h−íng gi¶m ph−¬ng tiÖn c¸ nh©n vµ ph¸t triÓn VTHKCC lµ viÖc lµm cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao hiÖu suÊt sö dông ®−êng, phÇn nµo gi¶i quyÕt bµi to¸n ¸ch t¾c giao th«ng ë c¸c thµnh phè lín n−íc ta. §©y lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p quan träng nh»m gi¶i quyÕt tèt ®−îc mèi quan hÖ h÷u c¬ gi÷a ®Êt ®« thÞ vµ giao th«ng ®« thÞ. Mét mÆt vÉn ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn hÖ thèng giao th«ng hiÖn ®¹i phôc vô sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, mÆt kh¸c vÉn sö dông cã hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm diÖn tÝch ®Êt x©y dùng. Tµi liÖu tham kh¶o [1]. C¬ quan hîp t¸c quèc tÕ NhËt B¶n (JICA). Bé Giao th«ng VËn t¶i, UBND Thµnh phè Hå ChÝ Minh (2004), Quy ho¹ch tæng thÓ vµ nghiªn cøu kh¶ thi giao th«ng vËn t¶i ®« thÞ khu vùc TP Hå ChÝ Minh♦