Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Quang Thiều."
lượt xem 45
download
Tuyển tập những báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh tác giả: 2. Nguyễn Thị Hiền, Cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Quang Thiều...Khoa học (trong tiếng Latin scientia, có nghĩa là "kiến thức" hoặc "hiểu biết") là các nỗ lực thực hiện phát minh, và tăng lượng tri thức hiểu biết của con người về cách thức hoạt động của thế giới vật chất xung quanh. Thông qua các phương pháp kiểm soát, nhà khoa học sử dụng cách quan sát các dấu hiệu biểu hiện mang tính vật chất và bất...
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Quang Thiều."
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 §¹i häc Vinh C¸i t«i tr÷ t×nh trong th¬ NguyÔn Quang ThiÒu NguyÔn ThÞ HiÒn (a) Tãm t¾t. Bµi b¸o ®i s©u kh¸m ph¸ c¸i t«i tr÷ t×nh trong th¬ NguyÔn Quang ThiÒu, mét trong nh÷ng c©y bót cã ®ãng gãp quan träng vµo c«ng cuéc c¸ch t©n th¬ ViÖt Nam ®−¬ng ®¹i. C¸i t«i tr÷ t×nh trong th¬ NguyÔn Quang ThiÒu cã nhiÒu biÓu hiÖn míi mÎ, ®ã lµ c¸i t«i cña nh÷ng ®èi cùc, c¸i t«i cña kh¸t väng kiÕm t×m. Hµnh tr×nh n¨m tËp th¬ cña NguyÔn Quang ThiÒu lµ hµnh tr×nh võa vËt v· võa h¹nh phóc, võa ®au ®ín võa ®am mª cña c¸i t«i ®i t×m kiÕm nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn ch©n chÝnh. NhËt. N¨m 1997, NguyÔn Quang ThiÒu N guyÔn Quang ThiÒu sinh n¨m ®−îc c¸c nhµ xuÊt b¶n ë Mü chän dÞch 1957 t¹i lµng Chïa ven bê s«ng c¶ th¬ vµ v¨n. TËp th¬ Sù mÊt ngñ §¸y, thuéc ®Þa phËn tØnh Hµ T©y. Ng«i cña löa vµ Nh÷ng ng−êi ®µn bµ lµng ©m u víi nh÷ng c©u chuyÖn thÇn g¸nh n−íc s«ng ®−îc dÞch c«ng phu vµ tiªn ma quû h− h− thùc thùc Êy ®· ¸m ®¨ng t¶i trªn hÇu hÕt c¸c t¹p chÝ, b¸o ¶nh t©m trÝ “cËu bÐ lµng Chïa”. Dßng v¨n häc (kho¶ng 20 tê) cã uy tÝn trªn s«ng §¸y ch¶y thao thiÕt qua bao n¨m toµn n−íc Mü, sau ®ã ®−îc in trong b¶n th¸ng ®· nu«i d−ìng t©m hån thi sÜ, lµ song ng÷ The Women carry water ®iÓm tùa tinh thÇn ®Ó thi sÜ t×m vÒ sau (Nh÷ng ng−êi ®µn bµ g¸nh n−íc bao b−¬n b¶ gian nan. NguyÔn Quang s«ng) t¹i nhµ xuÊt b¶n B¸o chÝ ThiÒu cã mét ®iÓm m¹nh lµ t©m hån ®a Masschusetts and Amherst - Hoa Kú. c¶m ¸ ®«ng kÕt hîp víi ãc ph©n tÝch s¾c Ngoµi ra anh cßn ®−îc biÕt ®Õn víi t− s¶o cña ph−¬ng T©y. Anh cã mét thêi c¸ch lµ mét nhµ b¸o, mét häa sÜ kh«ng gian häc tËp t¹i n−íc ngoµi, vèn ngo¹i chuyªn… Thµnh c«ng ë nhiÒu lÜnh vùc ng÷ th«ng th¹o gióp anh cã c¬ héi tiÕp nh−ng th¬ ca vÉn lµ niÒm ®am mª xóc víi v¨n ho¸, v¨n häc nhiÒu n−íc m·nh liÖt nhÊt cña anh. Anh ®· cã lÇn trªn thÕ giíi. Vèn sèng phong phó, häc t©m sù r»ng ngay c¶ viÖc vÏ tranh còng vÊn uyªn th©m, giao l−u v¨n ho¸ réng chÝnh lµ mét c¸ch ®Ó anh biÓu ®¹t cho vµ néi lùc, b¶n lÜnh s¸ng t¹o cña mét mét ý t−ëng b»ng mµu s¾c, ®−êng nÐt nghÖ sÜ gióp NguyÔn Quang ThiÒu t×m mµ anh khã cã thÓ diÔn ®¹t trän vÑn ®Õn mét h−íng c¸ch t©n th¬ ®¸ng chó ý. b»ng ng«n tõ. Còng chÝnh ë lÜnh vùc Ngoµi gi¶i th−ëng Héi nhµ v¨n ViÖt th¬, NguyÔn Quang ThiÒu ®· trë thµnh Nam n¨m 1993, NguyÔn Quang ThiÒu t©m ®iÓm cho mét cuéc tranh luËn kÐo cßn giµnh ®−îc rÊt nhiÒu gi¶i th−ëng dµi. v¨n häc trong n−íc ë mäi thÓ lo¹i: tiÓu thuyÕt, th¬, kÞch b¶n phim, truyÖn NguyÔn Quang ThiÒu b¾t ®Çu lµm ng¾n, s¸ch thiÕu nhi… TruyÖn ng¾n th¬ tõ ®Çu thËp niªn 80 vµ sím thµnh NguyÔn Quang ThiÒu còng ®−îc dÞch ra c«ng. N¨m 1983- 1984, anh ®¹t gi¶i ba nhiÕu thø tiÕng. §Æc biÖt lµ t¸c phÈm cuéc thi th¬ cña T¹p chÝ v¨n nghÖ qu©n BÇy chim ch×a v«i ®−îc chän lµm mét ®éi, n¨m 1989 ®¹t gi¶i th−ëng th¬ hay chuyªn ®Ò trong mét tr−êng §¹i häc ë NhËn bµi ngµy 16/4/2007. Söa ch÷a xong 08/6/2007. 13
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 §¹i häc Vinh ®ang nç lùc thùc hiÖn mét bµi to¸n khã. còng cña T¹p chÝ Êy. TËp th¬ Ng«i nhµ 17 tuæi cña anh xuÊt b¶n n¨m 1990 vµ Anh cè t×m c¸ch dung hîp hai yªu cÇu: n¨m 1991 lät vµo vßng b×nh chän 5 t¸c võa v−ît khái truyÒn thèng võa biÕt kÕ phÈm hay nhÊt trong n¨m. NghÜa lµ thõa nh÷ng gi¸ trÞ mü häc truyÒn thèng nÕu tiÕp tôc ®i theo con ®−êng Êy, ®ang cßn cã t¸c dông trong ®êi sèng NguyÔn Quang ThiÒu sÏ vÉn cã mét vÞ hiÖn ®¹i ®Ó x©y dùng nªn nh÷ng gi¸ trÞ trÝ yªn æn trªn thi ®µn. Nh−ng ng−êi míi. Anh bÒn bØ t¹o lËp nh÷ng gi¸ trÞ nghÖ sÜ Êy ®· dòng c¶m b−íc “l¹c nhÞp” mang tÝnh bÒn v÷ng cho th¬ ca. M−în ra khái dµn ®ång ca, chÊp nhËn m¹o c¸ch nãi cña mét nhµ phª b×nh th× hiÓm ®Ó ®i mét con ®−êng míi. Trong NguyÔn Quang ThiÒu ®· chän cho m×nh tiÕn tr×nh th¬ sau 75, NguyÔn Quang con ®−êng thø ba, anh kh«ng phñ nhËn ThiÒu cã ®ãng gãp thùc sù. TËp th¬ Sù truyÒn thèng mét c¸ch cùc ®oan vµ mÊt ngñ cña löa ®Ò xuÊt mét quan còng kh«ng b¶o tr× truyÒn thèng mét niÖm míi mÎ vÒ th¬. Anh ®· tho¸t ra c¸ch cè chÊp. NguyÔn Quang ThiÒu ®· khái lèi mßn cña nh÷ng c¶m xóc ®¬n lùa chän mét h−íng ®i theo c¸ch mµ ®iÖu, lèi viÕt khu«n s¸o ®Ó cã mét c¸ch ng−êi thÇy tinh thÇn vÜ ®¹i cña anh- nh×n míi vÒ hiÖn thùc. Cµng viÕt, con Brodsky- ®· chän. Anh viÕt nh÷ng bµi ®−êng Êy cµng râ rµng h¬n. NguyÔn th¬ vÒ con ng−êi, cho con ng−êi, kh«ng Quang ThiÒu còng cã nhiÒu c¸ch t©n vÒ cÇn lùa chän tû mÈn h×nh thøc nµo, h×nh thøc nh−ng anh kh«ng lÊy h×nh tr−êng ph¸i nµo. Cø viÕt, viÕt vÒ tÊt c¶, thøc lµm cøu c¸nh. Víi thi sü, mäi h×nh h¹nh phóc lÉn khæ ®au, l−¬ng thiÖn lÉn thøc th¬ ®Òu ®Ó chuyÓn t¶i nh÷ng ý téi ¸c, xÊu xa lÉn ®Ñp ®Ï, lÇm than lÉn t−ëng nhÊt ®Þnh. ChÝnh sù ®æi míi vÒ s−íng vui, tuyÖt väng lÉn hy väng, tµn c¶m xóc ®· kÐo theo sù ®æi míi vÒ h×nh tôi lÉn t¸i sinh. Ng«n ng÷ còng tù thøc biÓu hiÖn. Mét sè nhµ th¬ trÎ c«ng nhËn r»ng ngßi löa s¸ng t¹o mµ nhiªn n¶y sinh tõ chÝnh ®êi sèng Êy mµ NguyÔn Quang ThiÒu ch©m lªn tõ Sù kh«ng cÇn mµu mÌ, gi¶ t¹o. Tõ nh÷ng mÊt ngñ cña löa ®· kÝch thÝch hä t×m g× rÊt thùc cña ®êi sèng, nhµ th¬ gîi ra tßi, ®æi míi. Tuy r»ng cuéc tranh luËn ý nghÜa ®Ých thùc cña cuéc sèng, cña vÒ NguyÔn Quang ThiÒu cßn ngæn nh÷ng gi¸ trÞ vÜnh h»ng. C¸i t«i tr÷ ngang nh÷ng khen chª song Ýt nhÊt nã t×nh cña NguyÔn Quang ThiÒu, bëi thÕ, còng lµm cho ng−êi cÇm bót cã tr¸ch ®−îc cÊy trång tõ chÝnh ®êi sèng hiÖn nhiÖm víi nghÒ ý thøc ®−îc r»ng hä ®¹i nµy. kh«ng thÓ viÕt nh− cò ®−îc n÷a. C¸i t«i tr÷ t×nh cña thi sÜ ®· tr¶i Nç lùc x¸c lËp c¸i t«i cña c¸c nhµ qua kh¸ nhiÒu xung ®éng tinh thÇn th¬ trÎ hiÖn nay lµ biÓu hiÖn cña sù ý mang dÊu vÕt cña thêi ®¹i. Khi gi· tõ thøc ngµy cµng m¹nh mÏ vÒ c¸ tÝnh “ng«i nhµ 17 tuæi” cña nh÷ng håi øc, kû s¸ng t¹o. Mét sè c©y bót trÎ x¸c lËp c¸i niÖm, c¸i t«i xóc c¶m, c¸i t«i ký øc cña t«i c¸ nh©n b»ng c¸ch chèi bá céng nhµ th¬ ®· th©m nhËp vµ hãa th©n vµo ®ång, lËt ®æ mäi gi¸ trÞ truyÒn thèng. thùc t¹i. Nh−ng råi còng chÝnh c¸i t«i ChÝnh ®iÒu nµy ®· t¹o nªn c¶ mÆt tÝch Êy l¹i ch¸n ng¸n c¸i gäi lµ v¨n minh vËt chÊt cña ®êi sèng hiÖn ®¹i, nhËn ra cùc lÉn mÆt tiªu cùc. NguyÔn Quang r»ng ®êi sèng vËt chÊt trÇn trôi ®· bãp ThiÒu lµ mét trong sè Ýt nh÷ng nhµ th¬ 14
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 §¹i häc Vinh ®¶o bëi mu«n vµn nh÷ng gi¸ trÞ vËt mÐo nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn thuÇn khiÕt nªn kh«ng muèn chÊp nhËn thùc chÊt thùc dông kh¸c. §ã lµ thÕ giíi ¶o t¹i th« r¸p n÷a mµ khao kh¸t trë l¹i t−ëng, mª lÇm, vËt chÊt ngù trÞ, m¸y nh÷ng gi¸ trÞ nguyªn s¬ cña t©m hån mãc tiÖn nghi ngù trÞ. Con ng−êi bÞ t−íc con ng−êi. ®i nhiÒu gi¸ trÞ tinh thÇn. H×nh ¶nh thi sÜ ®−îc Èn dô trong mét c©u th¬ ®au Râ rµng cã mét qu¸ tr×nh m©u xãt: “Vµ c¸ thiªng l¹i quay mÆt khãc. thuÉn, phñ ®Þnh vµ biÕn ®æi kh«ng Tr−íc nh÷ng l−ìi c©u ng¬ ng¸c lé måi”. ngõng cña c¸i t«i tr÷ t×nh NguyÔn Con c¸ thiªng (bèng b¹c, bèng vµng, Quang ThiÒu. §Æc biÖt h¬n, c¸i t«i Êy ®· biÕt t¹o nªn hiÖn thùc míi, nu«i bèng ®en næi gi÷a dßng s«ng §¸y) ®· sî d−ìng hiÖn thùc ®ã b»ng nh÷ng gi¸ trÞ h·i vµ trèn ch¹y ®êi sèng trÇn tôc Êy. tinh thÇn míi t×m kiÕm ®−îc. Hµnh Nh÷ng ng−êi ®µn bµ g¸nh n−íc tr×nh cña n¨m tËp th¬ lµ hµnh tr×nh s«ng vÏ ra mét cuéc trèn ch¹y khái thÕ võa vËt v· võa h¹nh phóc, võa ®au ®ín giíi “bÞ bÖnh ®iªn ¸nh s¸ng”, trèn ch¹y võa ®am mª cña c¸i t«i ®i t×m kiÕm khái ®å vËt, khái nh÷ng “¶o gi¸c ®ª nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn ch©n chÝnh… hÌn”. Nh−ng sù bña v©y cña chÝnh ®êi sèng Êy ®· khiÕn cho thi sÜ võa ph¶i 1. C¸i t«i cña nh÷ng ®èi cùc chÊp nhËn võa muèn chèi bá. Bµi th¬ Trong ®êi sèng hiÖn ®¹i, thi sÜ lµ Tªn gäi ®· chØ ®óng tr¹ng th¸i nµy: ng−êi ph¶i tr¨n trë víi mu«n mÆt phøc Hä kh«ng cßn con ®−êng nµo ngoµi t¹p, m©u thuÉn trong cuéc sèng. Víi hä con ®−êng ph¶i ®Õn th¬ lµ cuéc tra vÊn ®Çy khæ së vÒ ý §Ó gäi chÝnh tªn m×nh, gäi chÝnh nghÜa nh©n sinh, lµ cuéc t×m kiÕm miÖt nçi ®au. mµi b¶n lai diÖn môc cña chÝnh m×nh. Gi»ng xÐ dai d¼ng, quyÕt liÖt gi÷a bãng Nh−ng råi: tèi vµ ¸nh s¸ng, hiÖn thùc vµ −íc m¬, ý Hä kh«ng cßn con ®−êng nµo lµ thøc vµ v« thøc, c¸i h÷u h¹n cña c¸ ch¹y trèn n¬i hä ph¶i ®Õn nh©n vµ v« h¹n cña cuéc ®êi… c¸i t«i Nh÷ng ®å gç trong phßng chÕt trong th¬ hiÖn ®¹i kh«ng thuÇn nhÊt ®øng bëi tªn c©y. mµ th−êng dung chøa nh÷ng yÕu tè ®èi lËp nhau. C¸i t«i tr÷ t×nh trong th¬ Dïng d»ng gi÷a sù lùa chän ®Çy bi NguyÔn Quang ThiÒu tr−íc hÕt lµ c¸i kÞch “ph¶i ®Õn” vµ “ch¹y trèn” khái thùc t«i cña nh÷ng ®èi cùc, nã n»m ch«ng t¹i ®ang sèng, c¸i t«i Êy lu«n mang chªnh trªn ®−êng biªn cña “tuyÖt väng trong m×nh nh÷ng “s¸m hèi”, day døt. cuèi cïng, hy väng ®Çu tiªn” Cuéc sèng trong th¬ anh lµ mét hiÖn thùc chÊt chång nh÷ng mÊt m¸t, bÊt Gi· tõ nh÷ng c¸m dç cña tuæi th¬, h¹nh, ®æ vì. Gi÷a ngæn ngang ®êi sèng c¸i t«i h−íng vÒ thùc t¹i cña NguyÔn ®ã, thi sÜ b¨n kho¨n m·i víi c©u hái ®i Quang ThiÒu r¬i vµo bi kÞch. C¸i thùc vÒ ®©u: “Cha ¬i cha ®−a con vÒ ®©u?” t¹i m¹nh mÏ, trÇn trôi, hõng hùc søc lÆp l¹i nhiÒu lÇn trong Con bèng ®en sèng trong Sù mÊt ngñ cña löa ®Î trøng lµ c©u hái ®Çy nhøc nhèi cña nhanh chãng bÞ ®æ vì, bÞ biÕn d¹ng, nøt mét t©m hån ®· chøng kiÕn tÊt c¶ sù ®æ r¹n trong Nh÷ng ng−êi ®µn bµ g¸nh vì cña thiªn nhiªn vµ con ng−êi. Bi kÞch n−íc s«ng, c¸i t«i bÞ dån nghÑt, bÞ ¸p chÊp nhËn- chèi bá nµy t¹o nªn kiÓu 15
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 §¹i häc Vinh h×nh ¶nh cÆp ®«i. ë ®ã cã sù trèn ch¹y, víi quª h−¬ng, víi nguån céi, víi thiªn sù ra ®i :“ Hä trèn ch¹y kh«ng nguyÒn nhiªn, cá c©y. Kh«ng mét h×nh ¶nh nµo rña, kh«ng tuyªn bè, kh«ng ho¶ng hèt”, cña tù nhiªn mµ kh«ng mang mét dÊu vÕt t×nh c¶m, tinh thÇn cña nhµ th¬: “trong giÊc ngñ ®ªm ®ªm, chóng ta ch¹y trèn khái ng«i nhµ…” vµ lóc kh¸c l¹i lµ T«i Êp c¸t vµo mÆt sù trë vÒ, t×m kiÕm: “T«i vµ em ch¹y vÒ T«i khãc tõ c¸nh ®ång xa l¹. Qua nh÷ng c¸nh C¸t tõ mÆt t«i ch¶y xuèng rßng ®ång cá bÇn bËt run lªn”, “ T«i trë l¹i rßng v−ên hoang n¬i t«i ®· bá ®i’’, “T«i trèn hay: lo ©u vÒ l¹i c¸nh ®ång”. Ra ®i råi l¹i t×m Nh÷ng ngän tãc em ®æ xuèng ngùc vÒ, kh−íc tõ råi laÞ chÊp nhËn… ®ã anh chÝnh lµ bi kÞch cña con ng−êi thêi hiÖn Nh− rÔ c©y bß buån trong sái ®¸ ®¹i, muèn bøt ra khái ®å thÞ cña ®êi sèng mµ kh«ng thÓ nµo bøt ra næi: C¸i t«i Êy b¸m lÊy cuéc sèng, t×m … Trong giÊc ngñ ®ªm ®ªm, chóng kiÕm vÎ ®Ñp diÖu kú trong nh÷ng g× ta th©n thuéc nhÊt. Ta b¾t gÆp trong th¬ Ch¹y trèn khái ng«i nhµ, ®i m·i anh h×nh ¶nh mét con ng−êi lu«n khao trªn c¸nh ®ång hoa vµng kh¸t t×m kiÕm gi¸ trÞ cho ®êi sèng. Song dï th¬ anh cã ngËp trµn h×nh ¶nh yªu Nh−ng danh phËn cña kiÕp ng−êi th−¬ng vÉn hÐ lé mét c¸i t«i c« ®¬n chóng ta ®ang sèng kh«n cïng. Cµng ®i xa h¬n trªn hµnh L¹i nÐm chóng ta trë l¹i ®iÓm ban tr×nh c¸i t«i Êy cµng c« ®¬n. §ã lµ nçi c« ®Çu ®¬n cña con ng−êi kh«ng t×m kiÕm ®−îc (§å thÞ cña ®êi sèng) tri ©m (LÔ t¹), c« ®¬n trong nh÷ng nç lùc tinh thÇn cña m×nh (Bµi ca nh÷ng Trong mét bµi pháng vÊn, thi sÜ con chim ®ªm), c« ®¬n trong mét ®¸m t©m sù r»ng: “T«i mang nçi tuyÖt väng ®«ng ng«ng cuång “lóc nhóc nh÷ng vÒ con ng−êi (trong ®ã cã t«i). TÊt c¶ tham väng” (Nh©n chøng cña mét nh÷ng g× lµm chóng ta ®au ®ín vµ trë c¸i chÕt). Cuéc sèng hiÖn t¹i khiÕn lý nªn suy ®åi l¹i chÝnh lµ c«ng viÖc cña trÝ con ng−êi mÖt mái vµ t×nh c¶m con chóng ta, nh÷ng g× chóng ta lµm víi tÊt ng−êi kh« kiÖt, c»n cçi. Con ng−êi tù c¶ søc lùc vµ t©m trÝ… ch−a bao giê lµm hao tæn ®êi sèng tinh thÇn cña chóng ta l¹i sî h·i chÝnh chóng ta nh− m×nh mµ kh«ng thÓ dõng l¹i ®−îc, tõ ®ã vËy”. Con ng−êi hiÖn ®¹i ®· t¹o ra tÊt t¹o nªn kho¶ng trèng v¾ng v« cïng lín. c¶ vËt chÊt, tiÖn nghi vµ nh÷ng quan Nh÷ng h×nh ¶nh trong th¬ NguyÔn hÖ, gi¸ trÞ vËt chÊt nh−ng råi chÝnh hä Quang ThiÒu líp líp chång lªn nhau, l¹i nghÑt thë trong ®ã, l¹i muèn trèn chËt cøng, bøc bèi nh− ®æ lÊp ®Çy ch¹y khái nã. C¸c “cÆp ®«i ®èi nghÞch” kho¶ng trèng v« biªn ®ã. §iÒu nµy ®Æt trong th¬ NguyÔn Quang ThiÒu cßn thÓ nhµ th¬ tr−íc mét thö th¸ch kh¾c hiÖn ë t×nh yªu– c« ®¬n, nç lùc- bÊt lùc, nghiÖt: hoÆc ®êi sèng c¨ng th¼ng, dån tuyÖt väng- hy väng… C¸i t«i tr÷ t×nh Ðp sÏ ®Ì n¸t hoÆc c¸i trèng v¾ng kia sÏ Êy trµn ®Çy t×nh yªu cuéc sèng. Nh÷ng x©m chiÕm t©m hån. Vµ cã lÏ chÝnh h×nh ¶nh thiªn nhiªn vµ ®êi sèng ngån niÒm tin trong s¸ng vµo viÖc gia t¨ng ngén, µo ¹t. §ã kh«ng chØ lµ t×nh yªu “mËt ®é ®êi sèng” th× cã thÓ lÊp ®i ®−îc løa ®«i mµ cßn lµ t×nh yªu víi gia ®×nh, 16
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 §¹i häc Vinh kho¶ng trèng v¾ng ®· gióp nhµ th¬ trô g¸nh nÆng h¬n nhiÒu lÇn n÷a lµ linh v÷ng. Tuy nhiªn, kho¶ng trèng v¾ng Êy hån. H×nh ¶nh ng−êi ®µn bµ sèng trong trong ®êi sèng hiÖn ®¹i vÉn ngµy cµng sù gi»ng co gi÷a hai ®èi cùc Êy lµ t−îng gia t¨ng víi c−êng ®é m¹nh h¬n. Bëi tr−ng cho bi kÞch cña con ng−êi trªn thÕ vËy con ng−êi hiÖn ®¹i sÏ vÉn ph¶i gian. Th©n x¸c ng−êi ®µn bµ Êy lµ nhµ kh«ng ngõng nç lùc. NÕu mét ngµy nµo tï giam cÇm “Nh÷ng con chim xanh cña ®ã sù nç lùc kh«ng cßn, chØ cßn l¹i sù t©m hån”. “Mçi s¸ng mai nµng thøc dËy bÊt lùc trong cÆp quan hÖ ®èi nghÞch Êy ban mai trong suèt... Nh÷ng con chim th× c¸i t«i Êy sÏ hoµn toµn sôp ®æ. xanh cña t©m hån nµng ®Ëp c¸nh kh«ng ngõng nghØ. T×m lèi tho¸t ra khái Nh÷ng ®èi cùc t¹o nªn biÓu t−îng th©n x¸c cña nµng”. Trong con ng−êi mang tÝnh hai mÆt trong th¬ NguyÔn nµng cã bãng tèi cña x¸c thÞt vµ ¸nh Quang ThiÒu. Dßng s«ng, c¸nh ®ång s¸ng cña t©m hån. Bãng tèi vµ ¸nh s¸ng võa lµ n¬i g¸nh chÞu ®æ vì, mÊt m¸t l¹i Êy lu«n lu«n t×m c¸ch ®Ó huû diÖt nhau võa yªn ¶, bao dung, lµ n¬i trë vÒ sau “T©m hån nµng táa h−¬ng, th©n x¸c chÆng hµnh tr×nh gian nan cña kiÕp nµng rØ m¸u” nh−ng c¶ hai ®èi cùc Êy sÏ ng−êi. Trong th¬ NguyÔn Quang ThiÒu vÉn lu«n tån t¹i. Vµ con ng−êi vÉn lu«n võa ngæn ngang téi lçi, dung tôc, xÊu ph¶i nç lùc ®Ó tranh ®Êu víi chÝnh xa, mÊt m¸t, võa ¾p ®Çy nh÷ng ¸nh m×nh, chØ khi nµo con ng−êi cßn biÕt s¸ng, hy väng, tèt lµnh. §ã lµ n¬i võa day døt, cßn “t×m c¸ch bay lªn” th× lóc cã“Nh÷ng b×nh minh m−a tèi t¨m”, võa Êy nã míi cßn ®ang sèng. Thiªn tµi cã “Nh÷ng hoµng h«n n¾ng rùc rì” … Baudelaire ®· c¶nh b¸o r»ng, khi con vµ c¸i t«i thi sü ch«ng chªnh gi÷a hy ng−êi ®¸nh mÊt khao kh¸t th−îng ®Õ, väng vµ tuyÖt väng, h¹nh phóc vµ ®¾ng bu«ng láng x¸c thÞt th× con ng−êi sÏ tù cay. tµn ph¸ vµ thèi r÷a trªn ®êi sèng cña Bi kÞch cña c¸i t«i tr÷ t×nh Êy cßn chÝnh hä. Cßn Tuitschev th× bi phÉn: ®−îc biÓu hiÖn ë mét ph−¬ng diÖn kh¸c, thêi nay kh«ng ph¶i x¸c thÞt mµ tinh ®ã lµ sù ®èi lËp, gi»ng xÐ gi÷a tinh thÇn thÇn thèi r÷a. NguyÔn Quang ThiÒu ®· vµ thÓ x¸c cña con ng−êi. Trong bµi th¬ nç lùc ®Ó gi÷ ®−îc vÎ ®Ñp cña t©m hån, gÇn ®©y nhÊt cña anh, NguyÔn Quang ®Ó Ýt nhÊt con ng−êi kh«ng bÞ tan r÷a. ThiÒu ®· m−în h×nh ¶nh ng−êi ®µn bµ Th¬ cña anh bëi vËy lu«n lµ tiÕng nãi ®Ó diÔn t¶ bi kÞch nµy: cña c¸i t«i khao kh¸t h−íng ®Õn c¸i ®Ñp … Sau nh÷ng gi©y phót ®¾m mª trong c¶ nh÷ng g× th« s¬, b×nh dÞ nhÊt. th©n x¸c m×nh, nµng rªn rØ than khãc Nh− vËy, bi kÞch tinh thÇn lµ mét Con quû trong ta nh¶y móa, thiªn biÓu hiÖn tù ý thøc cña c¸i t«i tr÷ t×nh. thÇn trong ta ®au khæ Kh«ng ph¶i nhµ th¬ nµo còng mang bi Nµng ch¹y quay cuång trªn mÆt kÞch Êy. Trong v« vµn nh÷ng biÓu hiÖn ®Êt ®Ó t×m c¸ch bay lªn phong phó cña cuéc sèng, c¸c nhµ th¬ th−êng chØ xo¸y vµo mét ®iÓm träng Nh−ng ®êi sèng thÕ gian nµy lµ tr¸i t©m vµ bÞ hót lu«n vµo dßng xo¸y Êy. nói ®Ì nÆng t©m hån nµng Nh÷ng ®èi cùc trong th¬ NguyÔn Quang (Bµi h¸t vÒ mét ng−êi ®µn bµ) ThiÒu Èn chøa chiÒu s©u cña nh÷ng mèi quan hÖ mang tÝnh triÕt häc. Trong ®êi Mét con ng−êi khi ®−îc sinh ra ®Òu sèng cña con ng−êi lu«n cã nh÷ng mÆt mang g¸nh nÆng cña th©n x¸c vµ mét 17
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 §¹i häc Vinh m©u thuÉn vµ chóng lu«n tù ®Êu tranh trong t©m hån con ng−êi. Trong tuyÓn ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn - ®ã chÝnh lµ tËp dÞch N¨m nhµ th¬ Hµn Quèc, phÐp biÖn chøng cña ®êi sèng, cña t©m NguyÔn Quang ThiÒu còng ®· tõng b¾t hån. Kh«ng thÓ phñ nhËn hiÖn tr¹ng cã gÆp mét ý t−ëng s©u s¾c. Mét nhµ th¬ qu¸ nhiÒu ng−êi v× m¶i miÕt lao theo sù Hµn Quèc trong sè nµy ®· viÕt mét bµi c¸m dç cña ®êi sèng vËt chÊt mµ ®¸nh th¬ nãi vÒ con ng−êi thêi hiÖn ®¹i chØ mÊt ®i ý thøc vÒ ®êi sèng tinh thÇn. Cè biÕt lao vµo kiÕm t×m nh÷ng nhu cÇu vïng vÉy v−ît tho¸t khái tr¹ng th¸i mª vËt chÊt cho m×nh. Vµ hä tõ bá “nh÷ng lÇm, ngé nhËn Êy, cã nh÷ng thi sÜ b»ng ý nghÜ bay lªn”. V× thÕ, th©n thÓ hä b¾t trùc gi¸c nh¹y bÐn vµ ý thøc ph¶n tØnh ®Çu mäc ra nh÷ng chiÕc v¶y gièng th−êng trùc, ®· cÊt lªn tiÕng kªu ®au nh÷ng chiÕc v¶y cña loµi bß s¸t. §ã lµ xãt, lo ©u vÒ sù mÊt m¸t lín trong ®êi lêi c¶nh b¸o vÒ mét nguy c¬ chung cña sèng tinh thÇn, ®· tra vÊn m×nh vµ cuéc con ng−êi thêi hiÖn ®¹i. Cã thÓ gäi ®êi trong nçi c« ®¬n, tuyÖt väng. nh÷ng kh¸t väng kiÕm t×m trong th¬ NguyÔn Quang ThiÒu lµ “nh÷ng ý nghÜ 2. C¸i t«i kh¸t väng kiÕm t×m bay lªn” cña mét thi sÜ lu«n trë tr¨n vÒ §èi diÖn víi thùc t¹i trÇn trôi, c¸i lÏ sèng. t«i thi sü ®øng tr−íc hai kh¶ n¨ng: hoÆc Cã thÓ thÊy c¸i t«i tr÷ t×nh NguyÔn anh ta sÏ bÞ cuèn vµo dßng th¸c cña ®êi Quang ThiÒu khao kh¸t kiÕm t×m c¸i sèng vµ ngµy cµng lón s©u vµ tuyÖt ®Ñp trong c¶ sù dung tôc lÉn sù linh väng, hoÆc anh ta sÏ ph¶i t×m c¸ch bay thiªng. ë bµi ChuyÓn ®éng nhµ th¬ ®· lªn, tho¸t khái bê vùc Êy. Trong truyÖn ngîi ca vÎ ®Ñp cña sù chuyÓn ®éng, dï ng¾n BÇy chim ch×a v«i- mét t¸c sù chuyÓn ®éng Êy chËm ch¹p vµ nhíp phÈm ®−îc dÞch ra nhiÒu thø tiÕng vµ rÊt ®−îc yªu thÝch ë n−íc ngoµi - nhóa. Víi bµi th¬ C¸i ®Ñp, c¸i ®Ñp ®−îc NguyÔn Quang ThiÒu ®· kh¸m ph¸ ra miªu t¶ trong c¶nh huèng hÕt søc th« mét ®iÒu kú diÖu cña ®êi sèng. C©u s¬, mét ng−êi ®µn bµ víi khu«n mÆt ®Ñp chuyÖn ghi l¹i c¶nh t−îng mét ®ªm ngåi trªn chiÕc xe bß gi÷a con ®−êng rÐt m−a lò, cã mét bÇy chim non ®Ëp c¸nh buèt… Bµi C¬n mª cã mét c©u th¬ g©y suèt ®ªm trªn doi c¸t gi÷a s«ng. Trong ra nhiÒu tranh c·i: “ Con chã liÕm m·i, c¬n m−a lín, n−íc s«ng cø d©ng lªn vµ liÕm m·i trªn ngùc anh, l−ìi nã nh− nuèt dÇn doi c¸t. Kho¶nh kh¾c dßng ngän löa nhá mang c¸i Êm cña h¬i n−íc lò cuèn tr«i ®i tÊt c¶ còng lµ lóc n−íc. Sù dÞu dµng cña chã lµm anh bËt bÇy chim non ®Ëp c¸nh mét nhÞp quyÕt khãc…” TrÇn M¹nh H¶o ®· phª ph¸n ®Þnh vµ bay lªn ®−îc. §Êy lµ phót th¨ng rÊt kÞch liÖt h×nh ¶nh nµy, xem ®ã lµ hoa cña ®êi sèng. Råi ban mai trµn thø th¬ phi th¬, th¬ ph¶n th¬. Nh−ng ngËp thÕ gian, cã hai ®øa trÎ suèt ®ªm nÕu ®äc c¶ bµi, chóng ta sÏ kh¸m ph¸ t×m c¸ch cøu bÇy chim non ®· chøng ra ý nghÜa Èn ch×m trong ®ã. Gi÷a c¶nh kiÕn c¶nh t−îng kú vÜ Êy. Trong thêi chiÕn tranh, chÐm giÕt, tµn b¹o ”sù dÞu hiÖn ®¹i, khoa häc cã thÓ gióp con ng−êi dµng”, “h¬i Êm” cña mét con chã, mét bay lªn c¸c v× sao nh−ng ®ã chñ yÕu lµ sinh vËt sèng còng cã kh¶ n¨ng ®¸nh søc m¹nh cña vËt chÊt. Sù bay lªn cña thøc tÝnh thiÖn trong con ng−êi. Thï t©m hån cßn kú diÖu h¬n thÕ. ChÝnh thi sü ®· ph¸t hiÖn ra søc m¹nh tiÒm Èn hËn sÏ n¶y sinh thï hËn, chØ cã t×nh 18
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 §¹i häc Vinh th−¬ng míi gîi ®−îc t×nh th−¬ng. Bëi Vµ tÊt c¶ nh÷ng vÖt cá ®ang rung thÕ nªn kÕt thóc bµi th¬, t¸c gi¶ viÕt: lªn tiÕng hÝ gäi hån Con chã liÕm m·i, liÕm m·i (Gäi hån) LiÕm m·i, liÕm m·i, liÕm m·i - ThÕ giíi n−íc më ra c¸nh cöa mÒm vµ nÆng §ã chÝnh lµ mét mong muèn h−íng Sao ta quú xuèng ®«i bê, xin lçi thiÖn, kh¬i gîi tÝnh thiÖn trong con nh÷ng vÇng m©y ng−êi. Tõ ý nghÜa nµy cã thÓ thÊy dï (Dßng s«ng) trong mét h×nh ¶nh hÕt søc trÇn tôc, th« s¬, nhµ th¬ còng cã thÓ kh¸m ph¸, - D−íi nh÷ng l¸ cê, thæ d©n cña ph¸t hiÖn ra vÎ ®Ñp ®ang Èn dÊu. “Hä m¸u quú l¹y vµ cÇu nguyÖn lÆng lÏ ®i nh− ®éi qu©n thÊt trËn… (Th¸nh ca tÜnh lÆng) Nh÷ng tÊm ¸o r¸ch sÆc mïi bïn ph¬i Tr−íc cá c©y, m©y trêi, s«ng trong lßng dËm nh− cê ngµy viÖc lµng n−íc, ruéng ®ång, thi sÜ lu«n bµy tá mét gi· ®¸m. V¶y c¸ b¸m trªn ¸o hä lÊp sù ng−ìng väng. Nh÷ng hµnh ®éng l¸nh nh÷ng tÊm hu©n ch−¬ng”. Sù liªn mang tÝnh lÔ nghi Êy thÓ hiÖn quan t−ëng bÊt ngê, t¸o b¹o, cã vÎ nh− m©u niÖm cña nhµ th¬ vÒ thÕ giíi. Thñ ph¸p thuÉn, phi lý nh−ng xÐt ®Õn cïng còng lµ mét sù kh¸m ph¸ cã lÝ vµ thó vÞ. huyÒn tho¹i ho¸, linh thiªng ho¸ ®· t¹o ra mét thÕ giíi võa l¹ võa quen, võa §äc th¬ NguyÔn Quang ThiÒu, ®éc th©n thuéc võa thÇn bÝ xa x«i. Con c¸ gi¶ kh«ng chØ bÞ ¸m ¶nh bëi mét thÕ giíi thiªng, rïa thiªng, con chim ®ªm, bãng dung tôc mµ cßn ®−îc sèng trong mét c©y, ®Ønh ®åi, ng«i sao… lµ nh÷ng biÓu kh«ng khÝ rÊt ®çi linh thiªng. Anh gîi t−îng cho tÝn niÖm, ®iÒu thiªng. Nh÷ng cho ng−êi ®äc nh÷ng ¸m ¶nh t©m linh, h×nh ¶nh Êy ®· «m chøa trong nã bao hÐ më mét c¸nh cöa ®i vµo thÕ giíi bÝ huyÒn tho¹i vÒ ®êi sèng t©m linh cña Èn, k× diÖu: d©n téc ViÖt ngµn ®êi. Nhµ th¬, trong T«i khÐp ®«i c¸nh x¸c x¬ tr−íc ngµy nh÷ng “®iÒu thiªng” Êy, ®· ®¸nh thøc cóng giç phÇn Èn khuÊt, s©u kÝn n¬i t©m linh Ng¾m nh÷ng dßng s«ng s¸p nÕn con ng−êi. Thñ ph¸p nµy anh còng ®· ch¶y chan hoµ sö dông rÊt ®¾c ®Þa trong m¶ng v¨n Tæ tiªn gi¬ lªn trêi xanh chøng xu«i. §Æc biÖt, mét trong nh÷ng h×nh minh th− b»ng ®¸ ¶nh Ên t−îng l¹ lïng nhÊt, ®Ëp vµo trùc c¶m cña ng−êi ®äc m¹nh nhÊt lµ “c©y Cæ x−a hoang hoang trªn mçi c¸nh ¸nh s¸ng”. Sau cuéc trèn ch¹y nh÷ng chuån chuån ... dôc väng cña ®êi sèng vËt chÊt, sau cuéc Nh÷ng cö chØ, hµnh ®éng cña c¸i t×m kiÕm, truy lïng b¶n ng·, sau c¬n t«i tr÷ t×nh Êy d−êng nh− ®Òu ®−îc phæ thiÕp ngñ cña ®êi sèng, con ng−êi nh− vµo mét c¶m thøc t«n gi¸o, ®−îc linh chît bõng tØnh vµ h−íng ®Õn c©y ¸nh thiªng ho¸: s¸ng vÜnh h»ng. §ã chÝnh lµ Thiªn - Cç xe tang chë c¸i chÕt cña mµu ®−êng, lµ NiÕt bµn, lµ cuéc sèng, lµ sù xanh víi hai c¸nh mòi lªn c¬n sèt r¸t héi tô cña vÎ ®Ñp tinh khiÕt nhÊt. báng Kh«ng cã nh÷ng tÝn niÖm, ®iÒu thiªng 19
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 §¹i häc Vinh Êy, con ng−êi sÏ r¬i vµo vùc th¼m tuyÖt tõ c¸i chÕt. §êi sèng trÇn tôc cña con ng−êi cã thÓ mÊt ®i nh−ng søc sèng cña väng, sÏ ngËp ngôa trong vËt chÊt dung t©m hån con ng−êi lµ miªn viÔn. Sù tôc. H−íng ®Õn ®iÒu thiªng còng chÝnh phôc sinh cña thÕ giíi th−êng g¾n liÒn lµ mét nhÞp ®Ëp c¸nh bay lªn cña t©m víi h×nh ¶nh trÎ th¬. Trong ®èng hoang hån thi sÜ. tµn ®æ n¸t, t©m hån th¸nh thiÖn cña C¸i t«i khao kh¸t kiÕm t×m trong nh÷ng ®øa trÎ ®· ®−îc c¸c thiªn thÇn th¬ NguyÔn Quang ThiÒu còng h−íng b¶o vÖ “tõ phÝa c¸c ng«i sao c¸c thiªn ®Õn hiÖn thùc míi- ®êi sèng míi- ®ã lµ thÇn bay vÒ ®Ëu trªn g−¬ng mÆt nh÷ng ®êi sèng trong c¸i chÕt hay sù t¸i sinh ®øa trΔ. Nh÷ng ®øa trÎ Êy lµ hiÖn th©n tõ hiÖn thùc lôi tµn. NguyÔn Quang cña sù sèng d−íi vßm trêi bÊt diÖt: ThiÒu lµ mét trong sè Ýt ái c¸c nhµ th¬ Trong hoang tµn cña nh÷ng l¨ng ViÖt Nam ®−¬ng ®¹i suy ngÉm s©u s¾c tÈm mét bÇy trÎ ïa vµo vÒ lÏ tö sinh trong câi ®êi v« l−îng. Víi g−¬ng mÆt kh«ng dÊu vÕt g× Theo triÕt lý nhµ PhËt, ®êi ng−êi ph¶i cña thêi ®¹i suy tµn tr¶i qua: sinh, l·o, bÖnh, tö. Sinh– tö, Chóng ®uæi nhau, n« ®ïa, c−êi mét sù khëi ®Çu vµ mét sù kÕt thóc lµ vang vµ h¸t hai mÆt cña mét vÊn ®Ò mµ nghÖ sÜ x−a nay vÉn th−êng tr¨n trë. NguyÔn D−íi bÇu trêi lín lao ngËp ¸nh Quang ThiÒu vèn dÜ ®a ®oan ®a sù, cø s¸ng vÜnh h»ng. muèn «m hÕt th¶y cuéc sèng vµo m×nh Khæ th¬ gîi nh¾c ®Õn mét tø th¬ vµ lÝ gi¶i cho thÊu triÖt, c¹n cïng vÒ lÏ trong bµi M©y bay qua cña J. Brodsky. nh©n sinh. ë NhÞp ®iÖu ch©u thæ Khi cuéc sèng ®ang dÇn tµn lôi “Chóng míi, nhµ th¬ ®· dùng lªn mét ®êi sèng ta mang trong m×nh c¸i chÕt cña chóng míi tõ c¸i chÕt. Tõ nghi lÔ trong mét ta, m©y chÊt ®Çy tiÕng nãi vµ t×nh yªu ®¸m tang, tÊt c¶ linh hån ng−êi, linh gi÷a nh÷ng cµnh l¸ ®en” th× lóc Êy vang hån ®å vËt… ®−îc thøc dËy. ThÕ giíi trë lªn tiÕng h¸t trÎ em. Mét ®iÖp khóc thµnh “hoµ ©m cña nh÷ng ®a bµo”, tÊt ®−îc l¸y ®i l¸y l¹i “B¹n cã nghe, b¹n cã c¶ ®Òu mang mét h¬i thë míi. Vµ c¸i nghe ch¨ng trong nh÷ng lïm c©y tiÕng chÕt kh«ng ph¶i lµ h− v« mµ lµ sù gieo h¸t trÎ em”, “m©y bay qua …”. TiÕng cÊy mét sø mÖnh míi, sø mÖnh thiªng h¸t ca ngîi thÕ gian cña nh÷ng ®øa trÎ liªng: “Thæ ng÷ gieo tõ bµn tay Ng−êi ®· cøu rçi thÕ giíi nµy: N«ng D©n Giµ vµo bµn tay CËu BÐ. CËu … M©y bay qua phÝa trªn nh÷ng BÐ chÇm chËm më v−¬ng quèc cña m×nh lïm c©y vµ chÇm chËm khÐp vµo”. Tõ c¸i chÕt ®ã §©u ®©y suèi n−íc ch¹y trèn, chØ “tu«n ch¶y mét dßng s«ng”, “mäc lªn cÇn h¸t vµ chØ cÇn khãc däc theo nh÷ng nh÷ng qu¶ ®åi”, “më ra mét con vßng rµo mïa thu ®−êng”… TÊt c¶ d−êng nh− l¹i t¸i sinh. ChØ cÇn lóc nµo còng nh×n lªn cao Trong Con bèng ®en ®Î trøng, Bµi ca h¬n, nøc në kh«ng th«i, chØ cÇn lµ mét nh÷ng con chim ®ªm vµ ®Æc biÖt lµ trÎ em cña ®ªm… Nh©n chøng cña mét c¸i chÕt nhµ … PhÝa trªn chóng ta, mét c¸i bãng th¬ ®· ®Èy tÊt c¶ sù vËt, ®êi sèng ®Õn bê l−ít qua vµ tan biÕn vùc tµn lôi, huû diÖt ®Ó cuèi cïng kh¸m ph¸ mét kh¶ n¨ng k× diÖu: sù phôc sinh ChØ cÇn h¸t vµ chØ cÇn khãc, chØ 20
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 §¹i häc Vinh cÇn sèng. Thay lêi nguyÖn cÇu lµ bµi th¬ béc lé kh¸ râ quan niÖm vÒ c¸i chÕt cña (M©y bay qua) nhµ th¬. Cã qu¸ Ýt ng−êi trong chóng ta Bøc th«ng ®iÖp cuèi cïng “ChØ cÇn chÊp nhËn c¸i chÕt vµ t×m kiÕm vÎ ®Ñp h¸t, chØ cÇn khãc, chØ cÇn sèng”- Sù tõ c¸i chÕt, tõ sù tµn lôi ®ã: sèng trªn thÕ gian nµy lµ bÊt tö bëi ®êi Vµ qu¸ Ýt ng−êi trong chóng ta sèng tinh thÇn cña con ng−êi vÉn cßn Sau chÐn trµ buæi tèi thæn thøc trong tiÕng khãc, tiÕng h¸t trÎ th¬. Trong mét t¸c phÈm kh¸c cã Ng¶ l−ng lªn trµng kØ tùa ®Ò lµ Khóc bi th−¬ng cho John Nghe b¶n ®iÕu v¨n viÕt cho m×nh Donne, Brodsky còng nªu mét quan Vang lªn víi mét giäng trÇm niÖm míi mÎ vÒ c¸i chÕt, c¸i chÕt nh− Trong buæi tèi mïa thu tuyÖt ®Ñp mét giÊc ngñ “gièng nh− chim, «ng ngñ Vµ lóc ®ã ë bªn ngoµi cöa sæ trong tæ chim cña m×nh” vµ tÊt c¶ mäi sù vËt quanh «ng ®Òu ngñ say… Nh−ng Khu v−ên giµn dôa tr¨ng khóc bi th−¬ng Êy còng gîi lªn cho Hä ®· nh×n thÊy vÎ ®Ñp diÖu k× chóng ta mét nçi c« ®¬n khñng khiÕp, Trong nh÷ng g× lu«n ®e do¹ mét nçi tuyÖt väng cïng cùc cña con ng−êi kh¸c ng−êi. Con ng−êi ®· gi· tõ cuéc ®êi mµ linh hån vÉn cßn thao thøc, trë tr¨n, H−íng ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò mu«n ®au ®ín… May thay, cuèi cïng, mét thuë cña con ng−êi, c¸i t«i tr÷ t×nh thi ng«i sao ®· mäc lªn vµ canh g¸c cho sù sÜ dåi dµo c¶m høng triÕt luËn. §©y ng¬i nghØ cña con ng−êi vÜ ®¹i. §©y lµ còng lµ mét biÕn chuyÓn quan träng mét bµi th¬ chøa ®ùng nhiÒu suy ngÉm trong sù vËn ®éng, ph¸t triÓn cña th¬ vµ xóc c¶m cña thiªn tµi Brodsky. NguyÔn Quang ThiÒu: tõ c¸i t«i tr÷ t×nh c¶m xóc chuyÓn sang c¸i t«i triÕt lÝ. Sù Thêi gian gÇn ®©y, NguyÔn Quang thay ®æi ë ph−¬ng diÖn nµy sÏ dÉn ®Õn ThiÒu vÉn tiÕp tôc m¹ch suy ngÉm vÒ lÏ sù thay ®æi h×nh thøc biÓu hiÖn. sinh tö. Trong bµi tr¶ lêi pháng vÊn, anh t©m sù: “… c¸i chÕt kh«ng ph¶i lµ Trong sè nh÷ng ng−êi b¹n th¬ gÇn c¸i chÕt n÷a mµ nã lµ mét ®êi sèng víi gòi th× NguyÔn QuyÕn lµ ng−êi chÞu h×nh thøc míi. T«i quan niÖm ®êi sèng ¶nh h−ëng cña NguyÔn Quang ThiÒu râ lµ hiÖn t¹i (h«m nay) vµ c¸i chÕt lµ nÐt nhÊt. §äc th¬ cña hä, chóng ta nhËn t−¬ng lai (ngµy mai). Vµ chóng ta nh×n ra mét kh¸t väng m·nh liÖt h−íng ®Õn nhËn c¸i chÕt nh− lµ mét ban mai ®Õn mét thÕ giíi hoµn h¶o. Ngay c¶ khi ®au víi thÕ gian nµy”. Anh t×m kiÕm sù sèng ®ín vµ tuyÖt väng, con ng−êi vÉn khao ngay c¶ trong sù vËt ®· chÕt. Bµi kh¸t h−íng ®Õn nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn Nh÷ng con c¸ −íp cã ®o¹n: tuyÖt ®èi. Trong tr−êng ca s¾p söa xuÊt … VÉn mang theo nh÷ng buång b¶n, NguyÔn Quang ThiÒu ®· béc lé râ trøng lín kh¸t väng nµy. C©u hái nhøc nhèi ®Æt VÉn chuÈn bÞ në ra nh÷ng con c¸ ra ë ®ã lµ liÖu cã mét thiªn ®−êng hay Trong ®êi sèng cña c¸i chÕt. kh«ng? LiÖu cã mét thÕ giíi hoµn h¶o 21
- T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 §¹i häc Vinh kh«ng cã ®ãi kh¸t, buån phiÒn, bÖnh ChÝnh kh¸t väng kiÕm t×m ®· th«i tËt, chÐm giÕt, läc lõa vµ tÊt c¶ hoµ thóc nhµ th¬ hµnh ®éng, hµnh ®éng liªn tôc vµ bÒn bØ. C¸i t«i trong th¬ anh vËn ®ång trong ¸nh s¸ng vÜnh h»ng? “Theo ®éng kh«ng ngõng. H×nh ¶nh con bß linh c¶m cña mét nhµ th¬, t«i biÕt r»ng b−íc ®i, cµy xíi vµ biÕn mÊt trªn c¸nh n¬i ®ã mçi HiÖn thÓ trän vÑn nµy l¹i ®ång kh«ng hÒ kªu than lµ mét Èn dô chan chøa mét HiÖn thÓ trän vÑn kh¸c. cho chÝnh c¸i t«i tr÷ t×nh Êy. CÇn ph¶i Mµ sù chan chøa hµi hoµ trong nhau Êy l¹i kh«ng lµm mÊt ®i nh÷ng ®Æc tÝnh hµnh ®éng, ph¶i lµm mét ®iÒu g× ®ã cho cña nhau”. Cã lÏ, ®ã chØ lµ kh¸t väng cuéc sèng nµy. §ã lµ mét trong nh÷ng ®Ñp, nh−ng nÕu kh«ng ®−îc nu«i d−ìng mÆt tÝch cùc nhÊt cña c¸i t«i tr÷ t×nh b»ng kh¸t väng, c¸i t«i Êy sÏ sôp ®æ. NguyÔn Quang ThiÒu. T i liÖu tham kh¶o [1] NguyÔn §¨ng §iÖp, N−íc, löa, nh÷ng c¸nh ®ång vµ dßng s«ng, T¹p chÝ Nhµ v¨n sè 2, 2000. [2] Quúnh Nhi, NguyÔn Quang ThiÒu - N¬i con sãng tr¨ng ®ang vËt v·, B¸o ThÓ thao v¨n hãa, sè 23/1998. [3] Lª L−u Oanh, Th¬ tr÷ t×nh 1975 - 1990, NXB §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, 1998. [4] NguyÔn Quang ThiÒu, VÎ ®Ñp míi cña th¬ hiÖn ®¹i, B¸o Gi¸o dôc vµ Thêi ®¹i Chñ nhËt, sè 1, 2003. Summary The lyrical ego in nguyen quang thieu’S poems The paper studied the lyrical ego in Nguyen Quang Thieu’s poem. He is one the writers who has made important contribution to the innovation process of modern Vietnam poetry. The lyrical ego in Nguyen Quang Thieu poem expresses fresh features including the ego of contrasts and the ego of study inspiration. Five volume of Nguyen Quang Thieu’s collections are the way that is full of sorrow and happiness in addtition to pain and passion aiming at searching for true spiritual values. (a) Khoa ng÷ v¨n, tr−êng ®¹i häc vinh. 22
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "NGHIÊN CỨU CHẤT LƯỢNG NƯỚC VÀ TÔM TỰ NHIÊN TRONG CÁC MÔ HÌNH TÔM RỪNG Ở CÀ MAU"
12 p | 1363 | 120
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "NGHIÊN CỨU PHỐI TRỘN CHI TOSAN – GELATI N LÀM MÀNG BAO THỰC PHẨM BAO GÓI BẢO QUẢN PHI LÊ CÁ NGỪ ĐẠI DƯƠNG"
7 p | 518 | 45
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM ẢNH HƯỞNG CỦA MƯA AXÍT LÊN TÔM SÚ (PENAEUS MONODON)"
5 p | 454 | 44
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP PCR-GENOTYPI NG (ORF94) TRONG NGHIÊN CỨU VI RÚT GÂY BỆNH ĐỐM TRẮNG TRÊN TÔM SÚ (Penaeus monodon)"
7 p | 378 | 35
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC DINH DƯỠNG CÁ ĐỐI (Liza subviridis)"
6 p | 380 | 31
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC SINH SẢN CỦA CÁ ĐỐI (Liza subviridis)"
8 p | 331 | 29
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "NGHIÊN CỨU CẢI TIẾN HỆ THỐNG NUÔI KẾT HỢP LUÂN TRÙNG (Brachionus plicatilis) VỚI BỂ NƯỚC XANH"
11 p | 385 | 29
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Quan hệ giữa cấu trúc và ngữ nghĩa câu văn trong tập truyện ngắn “Đêm tái sinh” của tác giả Trần Thuỳ Mai"
10 p | 434 | 24
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU TẠO KHÁNG THỂ ĐƠN DÒNG VI-RÚT GÂY BỆNH HOẠI TỬ CƠ QUAN TẠO MÁU VÀ DƯỚI VỎ (IHHNV) Ở TÔM PENAEID"
6 p | 354 | 23
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU ƯƠNG GIỐNG VÀ NUÔI THƯƠNG PHẨM CÁ THÁT LÁT (Notopterus notopterus Pallas)"
7 p | 306 | 22
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC CÁ KẾT (Kryptopterus bleekeri GUNTHER, 1864)"
12 p | 298 | 20
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "NGHIÊN CỨU DÙNG ARTEMIA ĐỂ HẠN CHẾ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TIÊM MAO TRÙNG (Ciliophora) TRONG HỆ THỐNG NUÔI LUÂN TRÙNG"
10 p | 367 | 18
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU THIẾT LẬP HỆ THỐNG NUÔI KẾT HỢP LUÂN TRÙNG (Brachionus plicatilis) VỚI BỂ NƯỚC XANH"
10 p | 373 | 16
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU PHÂN VÙNG THỦY VỰC DỰA VÀO QUẦN THỂ ĐỘNG VẬT ĐÁY"
6 p | 348 | 16
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU THAY THẾ THỨC ĂN SELCO BẰNG MEN BÁNH MÌ TRONG NUÔI LUÂN TRÙNG (Brachionus plicatilis) THÂM CANH"
10 p | 347 | 15
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU ƯƠNG GIỐNG CÁ KẾT (Micronema bleekeri) BẰNG CÁC LOẠI THỨC ĂN KHÁC NHAU"
9 p | 258 | 9
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU SỰ THÀNH THỤC TRONG AO VÀ KÍCH THÍCH CÁ CÒM (Chitala chitala) SINH SẢN"
8 p | 250 | 7
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn