Báo cáo: Tỉ lệ trầm cảm ở người bệnh tăng huyết áp điều trị ngoại trú tại bệnh viện Nguyễn Tri Phương

Chia sẻ: Nguyen Quan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

206
lượt xem 26
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nhằm xác định trạng thái trầm cảm và các yếu tố liên quan ở bệnh nhân tăng huyết áp được điều trị tại bệnh viện ngoại trú Nguyễn Tri Phương từ tháng 3 đến tháng 5 năm 2010. Phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang, có phân tích được tiến hành trên 151 bệnh nhân tăng huyết áp đến khám tại khoa khám bệnh,....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo: Tỉ lệ trầm cảm ở người bệnh tăng huyết áp điều trị ngoại trú tại bệnh viện Nguyễn Tri Phương

T L TR M C M NGƯ I B NH TĂNG HUY T ÁP ĐI U TR NGO I TRÚ T I B NH VI N NGUY N TRI PHƯƠNG Lý Th Phương Hoa*, Võ T n Sơn*, Violetta Berbiglia** TÓM T T M c tiêu: nh m xác ñ nh tr ng thái tr m c m và các y u t liên quan b nh nhân tăng huy t áp ñư c ñi u tr ng ai trú t i B nh vi n Nguy n Tri Phương t tháng 3 ñ n tháng 5 năm 2010 Phương pháp: Nghiên c u mô t c t ngang, có phân tích ñư c ti n hành trên 151 b nh nhân tăng huy t áp ñ n khám t i khoa khám b nh, B nh vi n Nguy n Tri Phương. Thông tin ñư c thu th p b ng cách ph ng v n tr c ti p d a vào b câu h i có c u trúc ñư c thi t k s n. K t qu : Có 26,5% b nh nhân THA có bi u hi n tr m c m, N b tr m c m nhi u hơn nam (p=0,002), N : 39,4% và Nam:15%. Nhóm tu i có t l tr m c m cao: t 18 – 29 (66,7%), và nhóm > 70 (50%) tu i (p=0,02), so v i nhóm tu i t 30 – 49 là 22,2%, nhóm 50 – 70 là 26,1%. Trình ñ h c v n cao ít b tr m c m hơn (p=0,005), 43,1% b nh nhân có trình ñ ti u h c b tr m c m, trong khi b nh nhân có trình ñ trung c p và ñ i h c ch có 10%. Thu nh p cá nhân th p b tr m c m nhi u hơn (p
In 43.1% patient in primary education level, 10% patient in intermediate and university education level suffered from depression (p= 0.005). 80% patient with income under 10 million VND/year and 19.8% patient with income above 10 million VND/year suffered from depression Conclusion: 26.5% patients with HTN had depression disorder, there are the association between age, gender, education, income, and depression disorder. Beside The relationship between duration of hypertension treatment, underlying disease, social support and depressive disorder The assistance of nurses in taking care of the patient could help to detect depressive symptoms, as a meaningful contribution to the treatment period of the hypertensive. Keywords: depression, hypertension, social support. Đ TV NĐ Theo báo cáo c a T ch c y t th gi i (WHO), tr m c m là nguyên nhân ñ ng hàng th hai c a gánh n ng b nh t t toàn c u m i l a tu i và m i gi i, ch sau nh i máu cơ tim [11]. Nh ng ngư i m c b nh m n tính ph i ñ i m t v i nguy cơ tr m c m t 25% - 33% cao hơn so v i nh ng ngư i không có b nh m n tính. B t kỳ tình tr ng b nh m n tính nào cũng có th gây nên tr ng thái tr m c m, nó là nguy cơ làm gia tăng m c ñ nghiêm tr ng c a b nh và làm ñ o l n cu c s ng c a ngư i b nh [6]. Tăng huy t áp là m t trong s các b nh m n tính v i các bi u hi n bao g m các r i lo n tâm th n, tăng huy t áp và là gánh n ng b nh t t c a các qu c gia ñang phát tri n. Vi t Nam là nư c ñang phát tri n và b nh tr m c m ñang tr thành gánh n ng c n ñư c t p trung gi i quy t, nh m làm gi m tác ñ ng c a nó ñ n kinh t xã h i c a ñ t nư c. Chúng tôi ti n hành nghiên c u này nh m xác ñ nh tr ng thái tr m c m và các y u t liên quan b nh nhân tăng huy t áp ñư c ñi u tr ng ai trú t i B nh vi n Nguy n Tri Phương. Đ I TƯ NG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U Thi t k nghiên c u: Nghiên c u mô t c t ngang, có phân tích Ch n m u: 151 b nh nhân tăng huy t áp ñ n khám t i khoa khám b nh, B nh vi n Nguy n Tri Phương t tháng 3/2010 ñ n tháng 5/2010 Thu th p thông tin d a trên b ng câu h i so n s n. K T QU NGHIÊN C U Đi m tr m c m c a 151 b nh nhân trong m u nghiên c u c a chúng tôi như sau: Đi m t 0- ñ n 4: có 111 b nh nhân Đi m t 5- ñ n 9: có 34 b nh nhân Đi m t 10- ñ n 14: có 6 b nh nhân Đi m t 15- ñ n 19: 0 Đi m t 20 – ñ n 27: 0 Đi m này ñư c ñánh giá d a trên thang ño PHQ – 9 2
Không Vài Hơn 1 G n như ngày tu n m i ngày 0 1 2 3 1 Không thích hay không mu n làm b t c vi c gì? 2 C m giác chán n n, suy s p tinh th n hay th t v ng? 3 Khó ng lúc b t ñ u ng , khi ng thì khó th c ho c ng nhi u? 4 C m giác m t m i, u o i ho c không có ngh l c? 5 Ăn m t ngon, ăn ít ho c ăn quá nhi u? 6 C m th y b n thân mình kh s , th t b i hay chính mình gây ra tình tr ng suy s p tinh th n cho b n thân và gia ñình? 7 Khó khăn khi t p trung vào vi c gì ñó, ch ng h n khi ñ c báo ho c xem truy n hình? 8 Ông/bà nói chuy n và c ñ ng ch m ch p hơn bình thư ng, khi n m i ngư i chung quanh có th nh n ra, hay lo l ng b n ch n m t cách khác thư ng? 9 Ông / bà t ng có ý nghĩ ch t s t t hơn ho c mu n t gây thương tích cho mình? - T l tr m c m trong m u nghiên c u: - Bi u ñ 1: T l tr m c m trong m u nghiên c u Trong s 151 b nh nhân tăng huy t áp có 34 b nh nhân có bi u hi n tr m c m nh , t l này là 22,5%, 4% tr m c m trung bình (6/151). 3
Liên quan gi a ñ c ñi m nhân kh u h c và m c ñ tr m c m B ng 1: Liên quan gi a ñ c ñi m nhân kh u h c và m c ñ tr m c m (n=151) M c ñ tr m c m T n s (%) p Đ c ñi m Không Nh Trung Khá N ng (1-4) (5-9) bình n ng nhân kh u h c (20-27) (10-14) (15-19) − Nhóm tu i • 18 – 29 tu i 1 (33,3) 2 (66,7) 0 0 0 • 30 – 49 tu i 21 (77,8) 5 (18,5) 1 (3,7) 0 0 0,020 • 50 – 70 tu i 88 (73,9) 27 (22,7) 4 (3,4) 0 0 • >70 tu i 1 (50) 0 1 (50) 0 0 − Gi i tính • Nam 68 (85) 11 (13,7) 1 (1,3) 0 0 0,002 • N 43 (60,6) 23 (32,4) 5 (7) 0 0 − Trình ñ h c v n • Ti u h c 10 (55,6) 6 (33,3) 2 (11,1) 0 0 • Trung h c cơ s 23 (57,5) 15 (37,5) 2 (5) 0 0 0,005 • Trung h c ph 42 (79,2) 9 (17,0) 2 (3,8) 0 0 thông 36 (90) 4 (10) 0 0 0 • TCCN/ĐH − Thu nh p • T 6 - dư i 10 tri u 3 (20) 6 (40) 6 (40) 0 0 • T 10 – dư i 12 13 (76,5) 4 (23,5) 0 0 0
Liên quan gi a ñ c ñi m b nh và m c ñ tr m c m B ng 2: Liên quan gi a ñ c ñi m b nh và m c ñ tr m c m (n=151) M c ñ tr m c m T n s (%) Không Nh Trung Khá N ng P Đ c ñi m b nh bình n ng (0-4) (5-9) (20-27) (15-19) (10-14) M c ñ tăng huy t áp (theo JNC VII) • Bình thư ng 29 (65,9) 13 (29,6) 2 (4,5) 0 0 • Ti n tăng huy t áp 0,148 45 (81,8) 8 (14,6) 2 (3,6) 0 0 • Tăng huy t áp ñ 1 30 (68,1) 13 (29,6) 1 (2,3) 0 0 • Tăng huy t áp ñ 2 7 (87,5) 0 1 (12,5) 0 0 B nh kèm theo 0,012 • Đái tháo ñư ng 5 (41,7) 5 (41,7) 2 (16,6) 0 0 1,000 • B nh m ch vành 13 (76,5) 4 (23,5) 0 0 0 0,482 • Nh i máu cơ tim 6 (100) 0 0 0 0 0,040 • Đ t qu 0 0 1 (100) 0 0 0,185 • Nong m ch vành 3 (75) 0 1 (25) 0 0 1,000 • M b t c u ñ ng m ch vành 2 (100) 0 0 0 0 1,000 • B nh m ch máu ngo i biên 1 (100) 0 0 0 0 1,000 • Khác 1(100) 0 0 0 0 Th i gian ñi u tr tăng huy t áp • Dư i 1 năm 5 (41,7) 5 (41,7) 2 (16,6) 0 0 0,012 • Trên 1 năm 106 (76,2) 29 (20,9) 4 (2,9) 0 0 Nh n xét: - Liên quan gi a tình tr ng ki m soát huy t áp và m c ñ tr m c m Trong s 29,1% b nh nhân có tình tr ng huy t áp ñư c ki m soát (44/151) có 13 b nh nhân có bi u hi n tr m c m nh , t l này là 29,6% và 2 b nh nhân có bi u hi n tr m c m trung bình (4,5%), so v i 70,9% b nh nhân không ki m soát ñư c huy t áp (107/151), trong s này có 21 b nh nhân có bi u hi n tr m c m nh (19,6%) và 4 b nh nhân có bi u hi n tr m c m trung bình (3,7 %). - Liên quan gi a b nh kèm theo và m c ñ tr m c m Trong s 29,1% b nh nhân có b nh kèm theo (44/151), có 7,9% (12/151)b nh nhân ñái tháo ñư ng, trong s này có 41,7% b tr m c m nh , 16,6% b tr m c m trung bình (p=0,01), và 11,3% có b nh m ch vành (17/151) trong ñó 23,5% (4/17) có 5
bi u hi n tr m c m nh . Đ c bi t trong s b nh nhân có b nh kèm theo có 1 b nh nhân ñ t qu có bi u hi n tr m c m trung bình, t l này là 100% (p=0,04). Ngòai ra có 2,6% b nh nhân ñã nong m ch vành (4/151), trong s này 25% có bi u hi n tr m c m trung bình (1/4). S h tr xã h i B ng 3. S h tr xã h i (n=151) Có Không Có s h Không có tr xã h i s h tr xã h i T n s (%) T n s (%) T n s (%) T n s (%) Có ngư i s n sàng dành th i gian ñ 124 (82,1) 27 (17,9) l ng nghe và cho l i khuyên Có s quan tâm và thương yêu c a gia 147 (97,4) 4 (2,6) 124 (82,1) 27 (17,9) ñình và b n bè. Hi n t i s ng v i ngư i thân 128 (84,8) 23 (15,2) Có ngư i giúp ñ công vi c hàng ngày 88 (58,3) 63 (41,7) Nh n xét: Có 82,1% b nh nhân có ngư i s n sàng dành th i gian ñ l ng nghe và cho l i khuyên khi c n, 97,4% b nh nhân nh n ñư c s quan tâm và thương yêu c a gia ñình b n bè, 58,3% b nh nhân có s h tr công vi c hàng ngày và 84,8% b nh nhân hi n ñang s ng v i ngư i thân. Trong 151 m u nghiên c u có 82,1% b nh nhân có s h tr c a ngư i thân và b n bè (124/151), so v i 17,9% b nh nhân không có s h tr c a ngư i thân và b n bè (27/151). Liên quan gi a s h tr xã h i và m c ñ tr m c m B ng 4. Liên quan gi a s h tr xã h i và m c ñ tr m c m (n = 151) M c ñ tr m c m T n s (%) p Không Nh Trung Khá N ng S h tr xã h i bình n ng (0-4) (5-9) (20-27) (10-14) (15-19) Không 11(40,7) 16 (59,3) 0 0 0
BÀN LU N Liên quan gi a ñ c ñi m nhân kh u h c và m c ñ tr m c m Trong các nhóm tu i, t l b tr m c m cao là nhóm tu i t 18 – 29 (66,7%) và nhóm > 70 tu i (50%) so v i nhóm tu i t 30 – 49 là 22,2%, nhóm tu i t 50 – 70 là 26,1% . Theo k t qu nghiên c u c a Murtagh [4] thì tu i m c b nh tr m c m ph bi n nh t n t 35 ñ n 55, so v i nam t 45 ñ n 65. S khác bi t này có th do ñ c ñi m b nh trong dân s nghiên c u khác nhau. T l b nh nhân nam b tr m c m là 15%, so v i 39,4% b nh nhân n b tr m c m, s khác bi t này có ý nghĩa v i p = 0,002. Trong các nghiên c u khác nêu lên s khác nhau v t l tr m c m gi a nam và n , và theo nghiên c u c a Fish [1] và Murtagh [8], có 5% ngư i trư ng thành b tr m c m và trong s này t l m c b nh c a n cao g p hai l n so v i nam. Liên quan gi a trình ñ h c v n và m c ñ tr m c m trong nghiên c u c a chúng tôi, trình ñ h c v n càng cao thì t l tr m c m càng ít. Nhóm b nh nhân có trình ñ ti u h c thì m c ñ tr m c m là 44,4%, so v i 10% nhóm có trình ñ trung c p chuyên nghi p và ñ i h c, ñây cũng là m t ñi m ñáng lưu ý ñ trong quá trình ñi u tr và chăm sóc cho b nh nhân, ngư i cán b y t c n tư v n thêm ho c gi i thi u b nh nhân ñ n v i nh ng chuyên gia tâm lý ñ k t qu ñi u tr ñ t ñư c hi u qu mong ñ i. Theo Ravinder và c ng s [9], thì tư v n là m t bư c quan tr ng trong ti n trình ñi u tr cho b nh nhân tr m c m, n u các bác sĩ ñi u tr lưu tâm ñ n v n ñ này thì s t t hơn cho b nh nhân. Vi c tư v n giúp cho ngư i b nh bi t ng x v i b nh t t, thích nghi v i hoàn c nh, ñi u ch nh nh ng hành vi có h i cho s c kh e và giúp h hi u ñư c vi c ñi u tr b nh tăng huy t áp c n có th i gian ñ ñ t ñư c m c tiêu, tránh tâm lý bi quan, chán n n. Thu nh p c a b nh nhân cũng nh hư ng ñ n m c ñ tr m c m, nh ng b nh nhân có thu nh p th p có m c ñ tr m c m nhi u hơn. Trong nghiên c u c a chúng tôi b nh nhân có thu nh p dư i 10 tri u ñ ng m t năm có t l tr m c m lên ñ n 80% trong ñó 40% tr m c m trung bình, 40% tr m c m nh . Trong khi b nh nhân có thu nh p trên 10 tri u ñ ng m t năm thì t l này ch là 20,6%, t t c ñ u m c ñ nh (p < 0.05). K t qu trên cho th y r ng ngư i có thu nh p th p có t l tr m c m khá cao. Trong quá trình ph ng v n, b nh nhân có than phi n v vi c thu nh p cá nhân thì th p l i ph i m t thêm chi phí cho vi c ñi u tr tăng huy t áp thư ng xuyên và nhi u chi phí khác cho gia ñình khi n h b nhi u áp l c. Theo k t qu phân tích c a H c vi n qu c gia v tu i già c a Hoa kỳ [5], thì ngư i có thu nh p cá nhân th p có t l tr m c m là 51%. S khác bi t v k t qu này có th do nghiên c u ñư c th c hi n 2 qu c gia có n n kinh t khác nhau. Liên quan gi a ñ c ñi m b nh và m c ñ tr m c m Trong s b nh nhân có các b nh kèm theo thì nh ng b nh nhân có ti n s ñái tháo ñư ng và ñ t qu trong nghiên c u c a chúng tôi có t l tr m c m cao hơn (p < 0,05), có th do b nh nhân ñái tháo ñư ng và ñ t qu ph i thích ng v i căn b nh c a mình và ñây là m t ñi u h t s c khó khăn, b nh nhân c n s tr giúp c a ngư i thân, nhân viên y t , nên khi h không thích ng ñư c v i tình tr ng b nh h s có c m giác vô v ng, cô ñơn, thi u t tin, m t nh c và d cáu g t. Theo William và c ng s [10], khi nh ng bi u hi n này kéo dài có th khi n cho b nh nhân d rơi vào tr ng thái tr m c m. Trong nghiên c u c a chúng tôi t l tr m c m b nh nhân tăng huy t áp ñã ñi u tr trên m t năm là 23,7% th p hơn nhi u so v i 58,3% b nh nhân ñi u tr dư i 7
m t năm. T l b nh nhân có th i gian ñi u tr tăng huy t áp dư i m t năm là do trong nghiên c u có m t s b nh nhân m i m c b nh, m t s chưa bi t mình b tăng huy t áp và m t s thì ch ñ n b nh vi n khám b nh khi có nh ng d u hi u b t thư ng. Liên quan ñ n s h tr xã h i trong nghiên c u c a chúng tôi, có 59,3% b nh nhân b tr m c m không nh n ñư c s h tr xã h i, và k t qu này phù h p v i nghiên c u c a Frasure và c ng s [2], Như v y, vai trò c a s h tr xã h i ñư c nh n th c trong vi c d ñoán và có th ngăn ng a bi n ch ng tr m c m có liên quan ñ n t l t vong b nh tim m ch. Theo Rabins và c ng s [7], s h tr c a nhân viên y t trong chăm sóc s c kh e ban ñ u gi m t v trí chi n lư c trong vi c ñánh giá và ñi u tr tr m c m ngư i cao tu i. Trong nghiên c u c a Hillary và Heather [3], v s k t h p gi a ñi u tr tr m c m và ñi u tr tăng huy t áp ñã giúp thành công trong vi c c i thi n k t qu ñi u tr c a b nh nhân. K T LU N Sau khi ti n hành nghiên c u trên 151 b nh nhân tăng huy t áp ñư c ñi u tr ngo i trú t i b nh vi n Nguy n Tri Phương, thành ph H Chí Minh, t 29/3/2010 ñ n 06/5/2010, chúng tôi rút ra m t s k t lu n sau: 1. M c ñ tr m c m: B nh nhân tăng huy t áp b tr m c m m c ñ nh và trung bình là 26,5%, không có b nh nhân nào b tr m c m m c ñ khá n ng và n ng. 2. Liên quan gi a gi i, tu i, trình ñ h c v n, thu nh p và m c ñ tr m c m: - B nh nhân n b tr m c m nhi u hơn b nh nhân nam (p=0,002), t l này l n lư t là 39,4% và 15%. - Nhóm tu i có t l tr m c m cao là t 18 – 29 và nhóm > 70 tu i (p=0,02), t l này l n lư t là 66,7% và 50% so v i nhóm tu i t 30 – 49 là 22,2%, nhóm 50 – 70 là 26,1% - B nh nhân có trình ñ h c v n cao ít b tr m c m hơn b nh nhân có trình ñ h c v n th p (p=0,005), 43,1% b nh nhân có trình ñ ti u h c b tr m c m, trong khi b nh nhân có trình ñ trung c p và ñ i h c ch có 10% b tr m c m. - B nh nhân có thu nh p cá nhân th p b tr m c m nhi u hơn ngư i có thu nh p cao (p
- Liên quan ñ n ti n s nh p vi n: B nh nhân có ti n s nh p vi n có t l tr m c m là 29,2%, so v i b nh nhân không có ti n s nh p vi n là 22,6%, s khác bi t này không có ý nghĩa th ng kê (p=0,169). - Liên quan ñ n s h tr xã h i: có 59,3% b nh nhân b tr m c m không nh n ñư c s h tr xã h i, so v i 19,3% b nh nhân tr m c m có s h tr xã h i (p