Bệnh phẩm tai, mắt, họng mũi, xoang và kỹ thuật cấy bệnh phẩm tai, mắt, họng mũi, xoang

Chia sẻ: PHAM TRONG | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

126
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu Bệnh phẩm tai, mắt, họng mũi, xoang và kỹ thuật cấy bệnh phẩm tai, mắt, họng mũi, xoang giúp sinh viên nắm được chỉ định lấy mẫu bệnh phẩm xét nghiệm. Nắm được thời điểm, cách lấy, bảo quản và chuyên chở mẫu bệnh phẩm đến phòng xét nghiệm và nắm được các kỹ thuật tiến hành khảo sát và nuôi cấy mẫu bệnh phẩm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bệnh phẩm tai, mắt, họng mũi, xoang và kỹ thuật cấy bệnh phẩm tai, mắt, họng mũi, xoang

BỆNH PHẨM TAI, MẮT, HỌNG MŨI, XOANG VÀ KỸ THUẬT CẤY BỆNH PHẨM TAI, MẮT, HỌNG MŨI, XOANG MỤC TIÊU. 1. Nắm được chỉ định lấy mẫu bệnh phẩm xét ngiệm. 2. Nắm được thời điểm, cách lấy, bảo quản và chuyên chở mẫu bệnh phẩm đến phòng xét nghiệm. 3. Nắm được các kỹ thuật tiến hành khảo sát và nuôi cấy mẫu bệnh phẩm. 4. Nắm được các tác nhân gây bệnh có thể phân lập được tự nuôi cấy mẫu. 1.CHỈ ĐỊNH. Các bệnh phẩm tai, mắt, họng mũi, xoang được chỉ định lấy trước các tr ường h ợp viêm c ấp tính hay mạn tính các vùng tai, mắt, họng mũi, xoang. 2. THỜI ĐIỂM LẤY BỆNH PHẨM. Tốt nhất là trước khi bệnh nhân dùng kháng sinh tại chỗ hay hệ thống. 3. CÁCH LẤY BỆNH PHẨM. 3.1.Trường hợp viêm tai ngoài. - Nếu chưa vỡ mủ, sát trùng da bằng cồn 70%, chờ khô, sau đó dùng kim chọc hút hay rạch lấy mủ cho vào tube vô trùng (tube nắp vàng vô trùng hay tube Eppendorf biopure). Nếu đã vỡ mủ, lau sạch mủ bằng bằng tăm bông vô trùng sau đó dùng tăm bông vô trùng có tẩm nước muối sinh lý ép n ặn mủ thấm vào tăm bông (dùng tăm bông vô trùng lấy mẫu). Các mẫu mủ lấy không có môi tr ường chuyên ch ở ph ải g ởi ngay đến phòng xét nghiệm để yêu cầu cấy ngay. - Thích hợp nhất là dùng tăm bông thấm hay lấy m ủ cho vào môi tr ường chuyên ch ở (dùng cặp tube đũa tăm bông vô trùng / tube đũa Stuart – Amies) l ấy hay th ấm m ủ. Mủ lấy ra, có thể cho vào lọ hay tube n ắp chặt vô trùng hay th ấm vào tăm bông đã tẩm nước muối sinh lý vô trùng rồi cho vào tube nắp vặn ch ặt vô trùng, r ồi g ởi ngay đến phòng xét nghiệm. Trong trường hợp chậm trễ thì cho vào tube môi tr ường chuyên chở Stuart – Amies rồi gởi ngay đến phòng xét nghiệm. 3.2. Trường hợp viêm tai giữa. - Nếu cấp tính và chưa vỡ mủ, bác sĩ chuyên khoa lấy qua chọc hút xuyên màng nhĩ cho vào tube vô trùng (tube nắp vàng vô trùng hay tube Eppendrf biopure). N ếu đã v ỡ mủ hay chảy mủ mạn tính, lau sạch mủ vùng tai ngoài rồi dùng tăm bông vô trùng thấm mủ vào tăm bông (dùng tăm bông vô trùng lấy m ẫu, hay tốt nh ất là tăm bông mảnh vô trùng). Các mẫu mủ lấy không có môi trường chuyên ch ở ph ải g ởi ngay đến phòng xét nghiệm để yêu cầu cấy ngay… - Thích hợp nhất là dùng tăm bông thấm hay lấy m ủ cho vào môi tr ường chuyên ch ở (dùng cặp tube đũa tăm bông vô trùng / tube đũa Stuart – Amies hay c ặp tube đũa tăm
bông mảnh vô trùng / tube đũa Stuart – Amies) lấy hay th ấm m ủ. M ủ lấy ra ,có th ể cho vào lọ hay tube nắp chặt vô trùng hay thấm vào tăm bông vô trùng rồi cho vào tube nắp chặt vô trùng, gởi ngay đến phòng xét nghi ệm. Trong tr ường h ợp ch ậm tr ễ thì cho vào tube môi trường chuyên chở Stuart – Amies r ồi gởi ngay đ ến phòng xét nghiệm. 3.3. Trường hợp viêm xoang. - Nếu cấp tính thì lấy quệt mũi sau hay quệt mủ khe giữa. Để lấy quệt mũi sau, bác sĩ chuyên khoa dùng kẹp nong mũi bệnh nhân rồi lấy quệt mũi sau bằng một tăm bông nhỏ, cọng mềm (tăm bông mảnh vô trùng), luồn từ lổ mũi qua vách mũi trước và mũi sau, đưa sâu vào trong cho đến khi cản lại là hầu. Để lấy quệt m ủ khe gi ữa c ần l ấy qua nội soi tai mũi họng. Quệt mũi sau và quệt mủ khe giữa được cho vào tube vô trùng hay vào môi trường chuyên chở Stuart – Amies r ồi gởi đ ến phòng xét nghi ệm (dụng cụ thích hợp nhất để lấy mẫu như cặp tube đũa tăm bông m ảnh vô trùng / tube đũa Stuart – Amies). - Nếu mạn tính, lấy mẫu thử là mẫu sinh thiết hay dịch rửa xoang bằng n ước mu ối sinh lý không có chất sát trùng. Mảnh sinh thiết hay dịch rửa được cho vào l ọ vô trùng (dùng lọ vô trùng lấy mẫu) hay tube vô trùng (tube Eppendorf biopure) r ồi g ởi ngay đến phòng xét nghiệm. - Trường hợp vùng phải lấy mủ quá hẹp như mủ khe giữa, mủ tai ngoài, mủ tai giữa. 3.4. Trường hợp viêm họng mũi. - Bác sĩ chuyên khoa lấy quệt mũi sau hay quệt mủ khe giữa rồi gởi ngay đến phòng xét nghiệm. - Cách lấy bệnh phẩm họng mũi: + Lấy beänh phẩm bằng tăm bông kim loại mềm và đàn hồi, dài kho ản 20 cm, m ột đầu quấn bông thật chắc to hơn hạt gạo. Que tăm bông đựng trong các tube thuỷ tinh sạch và xấy hấp vô trùng. + Beänh nhân ngồi yên mặt hơi ngửa. Nếu là trẻ nhỏ thì được người lớn bé ngồi lên đùi, hai chân bé được cặp chặt vào đùi người bé, m ột tay gi ữ hai tay tr ẻ, tay kia ôm lấy trán và ghì chặt vào ngực mình. + Người lấy bệnh phẩm một tay đỡ phía sau cổ bệnh nhân, tay kia cầm tăm bông đưa nhẹ nhàng qua lỗ mũi vừa đẩy vừa xoay. + Để lấy được bệnh phẩm họng mũi, tăm bông phải đi sâu vào trong m ột đo ạn b ằng nửa độ dài từ cánh mũi đến dái tai. Nếu chưa đạt được độ sâu như vậy mà cảm thấy có lực cản thì rút tăm bông ra và lấy lại bệnh phẩm qua l ỗ mũi bên kia. Khi tăm bông đã đạt được độ sâu cần thiết thì xoay tròn rồi từ từ rút tăm bông ra. + Tăm bông được cho vào ống nghiệm vô trùng rồi chuyển ngay đến phòng xét nghiệm càng sớm càng tốt, trong vòng 2 gi ờ sau khi l ấy bệnh ph ẩm. N ếu ph ải v ận chuyển đi xa thì nên cho tăm bông đã lấy bệnh phẩm vào môi tr ường chuên ch ở Stuart – Amies và thời gian tối đa cũng chỉ giữ được không quá 48 gi ờ ở nhi ệt đ ộ 18 – 30 o C. 3.5. Trường hợp viêm kết mạc mắt. - Bệnh phẩm là quệt mủ kết mạc mắt được bác sĩ chuyên khoa lấy bằng kỷ thuật vô trùng. - Dụng cụ thích hợp để lấy mẫu là cặp tube đũa tăm bông vô trùng / tube đũa Stuart – Amies hay cặp tube đũa tăm bông mảnh vô trùng / tube đũa Stuart- Amies.
4. CÁC VI KHUẨN GÂY BỆNH CÓ THỂ TÌM THẤY TRONG BỆNH PHẨM. 4.1. Các trường hợp viêm xoang, họng mũi cấp tính và mạn tính. - S. pneumoniae, - H. influenzae, - M. catarrhalis, - Các Streptococci tan huyết β, - S. aureus, - Klebsiella và các vi khuẩn họ Enterobacteriaceae - Vi khuẩn kỵ khí (Bacteroides và các vi khuẩn khác). 4.2.Trường hợp viêm tai giữa cấp. - S. pneumoniae vaøcaùcStreptococci khaùc, - M. catarrhalis, - H. influenzae. 4.3. ường hợp viêm tai giữa mạn. Tr - P. aeruginosa, - Proteus spp,… - Caùcvi khuaånkî khí,… 4.4. Tröôønghôïp veâmkeátmaïc maétcaáptính haymaïntính. - Haemophilus spp, - Moraxella spp, - N. gonorrhoeae, - S. aureus, - S. pneumoniae, - S. pyogenes, - P. aeruginosa,… 5. KHAÛO SAÙT TRÖÏC TIEÁP - Laøm pheátnhuoämGram(saukhi tieánhaønhnuoâi caáyneáubeänhphaåmchælaø moätquetaêmboâng). - Ghi nhaänsöï hieändieänvi caùc khuaåntrong maãuvaø traûlôøi sô boä cho baùcsó laâmsaøng. 6. TIEÁN HAØNH NUOÂI CAÁY. 6.1. Caáyphaânlaäptreâncaùchoäpthaïch,toái thieåulaø. - ThaïchmaùuBA thöôønghayBA coù Acid nalidixic (BANg). - Coù theå theâm BAGe (thaïch maùu coù Gentamycin choïn loïc caùc vi khuaån Pneumococci vaøStreptococci). - Thaïchnaâuchoïn loïc H. influenzae (CAHI).
- Thaïchchoïn loïc vi khuaånGramaâmdeãmoïc (MC). - Coù theåtheâmthaïchnaâuchoïn loïc Neisseria (CATM) khi coù yeâucaàu. - Coù theåtheâmSabouraudDextroseAgar coù hay khoângcoù khaùngsinh ñeå caáy choïn loïc vi naám. Caùc hoäp thaïch BA, BAGe, CAHI, CATM phaûi uû trong bình neán, caùc hoäp thaïch khaùc uû khí tröôøng bình thöôøng. Taát caû ñeå trong tuû uû 35 – 37 o C vaø quansaùtmoãi ngaøytronglieântieáp3 ngaøy. 6.2. Caùc khoùm moïc treân hoäp thaïch phaân laäp ñeàu phaûi tieán haønh ñònh danh vaø laømkhaùngsinh ñoà.