i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan đây công trình nghiên cu ca riêng tôi, đƣc thc hin
mt cách nghiêm c, trung thc, đúng quy trình và đảm bảo tính khoa học.
Các s liệu kết qutrong luận án kng trùng lặp vi bt k công
trình nghiên cu ca tác gi nào khác trong, ngi nƣc và chƣa đƣợc công
b, hoc sdụng bt k đâu.
Tác gi
Bùi ThMai Hƣơng
ii
LỜI CM
Ơ
N
Đ hoàn thành bản lun án y, tôi đã nhận đƣợc rất nhiều s giúp
đỡ và h tr chân tnh, hiu qu ca nhiu đơn v, nhân, các thy các
giáo, đồng nghip, bạn, ngƣời thân trong gia đình.
Trƣớc tiên, tôi xin trân trng m ơn Ban giám đc, Phòng Đào to
sau đại hc Trung tâm Đào tạo Qun lý khoa hc - Viện V sinh Dch t
trung ƣơng tạo mi điu kiện giúp đỡ h tr i hoàn thành lun án.
Vi ng biết ơn sâu sc, i xin chân tnh gi đến GS.TS. Đng
Đc Phú, PGS.TS. Nguyn Tun Hƣng là nhng ngƣời thầy đã tận tình
hƣớng dẫn khoa hc, truyền dy cho tôi nhng kiến thc kinh nghim
quý báu ca c thầy giúp tôi th hoàn thành cun lun ány.
Tôi xin gi li cảm ơn chân thành đến Sở Y tế, Trung tâm Chăm c
sức khỏe sinh sản tỉnh Ninh thuận, Trung m Y tế của các huyện Ninh Sơn,
huyện Bắc Ái Trạm y tế Lâm n, xã Ma Nới, xã Phƣớc Thành,
Phƣc Thng, các bác s, n h sinh, các đỡ thôn bản, và các đồng
nghip nhng m đã chấp thuận tham gia nghiên cu đã đồng hành,
chia sẻ giúp đỡ tôi về mọi mặt trong suốt quá trình nghiên cứu tại các địa
phƣơng.
Xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc tới b m, chng, hai con bn đã
đã luôn ủng hộ, động viên, cho i thêm ngh lc đ học tp và hoàn thành
bn lun án này.
Hà nội, ngày 08 tháng 01 m 2020
Bùi ThMai Hƣơng
iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
ADB
Asian Development Bank (Ngân hàng Phát triển Châu Á)
AIDS
Acquired Immune Deficiency Syndrome (Hội chứng suy
giảm miễn dịch mắc phải)
BSCK
Bác sĩ chuyên khoa
BHYT
Bảo hiểm Y tế
BYT
Bộ Y tế
CBQL
Cán bộ quản
CBYT
Cán bộ y tế
CĐTB
Cô đỡ thôn bản
CSSKBMTE
Chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em
CSSKSS
Chăm sóc sức khỏe sinh sản
CSSS
Chăm sóc sau sinh
CSTS
Chăm sóc trƣớc sinh
CSYT
Cơ sở y tế
DS-KHHGĐ
Dân số - kế hoạch hóa gia đình
DTTS
Dân tộc thiểu số
HIV
Vi rus gây suy giảm miễn dịch ở ngƣời
KCB
Khám chữa bệnh
KHHGĐ
Kế hoạch hóa gia đình
NVYTTB
Nhân viên y tế thôn bản
NKĐSS
Nhiễm khuẩn đƣờng sinh sản
MMR
Maternal Mortality Rate (Tỷ suất tử vong mẹ)
PVS
Phỏng vấn sâu
SCT
Sau can thiệp
SKBM
Sức khỏe bà m
SKSS
Sức khỏe sinh sản
iv
TCT
Trƣớc can thiệp
TTGDSK
Truyền thông giáo dục sức khỏe
TTB
Trang thiết bị
TTYT
Trung tâm y tế
TYTX
Trạm y tế
UBND
Ủy ban nhân dân
UBDS--TE
Ủy ban Dân Số, Gia Đình và Trẻ Em (VCPFC)
UNICEF
United Nations Children's Fund (Quĩ Nhi đồng Liên hiệp quốc)
UNFPA
United Nations Population Fund (Quĩ Dân số Liên hiệp quốc)
WHO
World Health Organization (Tổ chức Y tế Thế giới)
YTTB
Y tế thôn bản
v
MC LC
ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................................... 1
CHƢƠNG I: TỔNG QUAN ................................................................................ 3
1.1. Một số khái niệm sử dụng trong nghiên cứu ................................................. 3
1.1.1. Khái niệm về sức khỏe sinh sản .................................................................. 3
1.1.2. Chăm sóc sc khe sinh sn ....................................................................... 5
1.2. Thực trạng về chăm sóc sức khỏe sinh sản trên Thế giới và Việt Nam ........ 5
1.2.1. Trên Thế giới ............................................................................................... 6
1.2.2. Tại Việt Nam ............................................................................................. 11
1.2.3. Thực trạng chăm sóc sức khỏe sinh sản cho dân tộc thiểu số ở Việt Nam18
1.3. Một số can thiệp cải thiện chăm sóc sức khỏe sinh sản trên Thế giới và tại
Việt Nam ............................................................................................................. 22
1.4. Mô hình hoạt động, can thiệp sử dụng cô đỡ thôn bản ngƣời dân tộc thiểu số
............................................................................................................................. 25
1.4.1. Mô hình cô đỡ thôn bản ........................................................................... 25
1.4.2. Mô hình chăm sóc liên tục ........................................................................ 27
1.4.3 Một số yếu tố liên quan, ảnh hƣởng đến tình hình chăm sóc sức khỏe sinh
sản của bà mẹ dân tộc ít ngƣời ............................................................................ 27
1.5. Một số thông tin chung về đại bàn nghiên cứu ............................................ 28
1.5.1. Khái quát về tình hình kinh tế xã hội ........................................................ 28
1.5.2. Tình hình chăm sóc sức khỏe sinh sản của tỉnh Ninh Thuận ................... 29
1.5.3. Thực trạng công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản tại các xã miền núi, vùng
khó khăn của tỉnh Ninh Thuận ............................................................................ 30
CHƢƠNG II ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............ 33
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu .................................................................................. 33
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ............................................................... 33
2.2.1. Thời gian ................................................................................................... 33