Chi nấm Suillus Gray ở vùng Tây Nguyên

28 (1): 54-58 T¹p chÝ Sinh häc 3-2006<br /> <br /> <br /> <br /> Chi nÊm Suillus Gray ë vïng T©y Nguyªn<br /> <br /> Lª B¸ Dòng<br /> <br /> Tr−êng ®¹i häc §µ L¹t<br /> <br /> Chi nÊm Suillus Gray thuéc hä Boletaceae L−îng m−a trung b×nh hµng n¨m kh¸ lín, tõ<br /> sèng ho¹i sinh trªn ®Êt, n¬i giµu mïn, giÇu ¸nh 1500 ®Õn 3600 mm nh−ng kho¶ng 95% l−îng<br /> s¸ng, v× thÕ chóng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi m−a ®æ xuèng vµo mïa m−a. NhiÖt ®é trung<br /> vßng tuÇn hoµn vËt chÊt cña tù nhiªn. Mét sè b×nh hµng n¨m ë vïng cã ®é cao 500-800 m dao<br /> loµi nÊm thuéc chi nµy ®−îc dïng lµm thùc ®éng trong kho¶ng 21o-23oC, ë c¸c vïng cã ®é<br /> phÈm rÊt cã gi¸ trÞ. cao lín h¬n nhiÖt ®é trung b×nh tõ 18o-21oC. §é<br /> Trªn thÕ giíi, viÖc nghiªn cøu chi nÊm Èm trung b×nh tõ 80-86%. Th¶m thùc vËt cña<br /> Suillus ®F ®−îc thùc hiÖn bëi nhiÒu t¸c gi¶: vïng T©y Nguyªn rÊt phong phó vµ ®a d¹ng:<br /> Iarevskii A. (1913) [3], Kuhner et Romagnesi rõng l¸ kim, rõng l¸ réng vµ rõng hçn giao l¸<br /> (1953) [8], Teng (1964) [12], Singer R. (1986) kim l¸ réng, rõng tre nøa [1]…<br /> [10], Serzanina G. I. & Zmitrovik (1986) [11], C¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn trªn ®©y rÊt thuËn lîi<br /> Khincova S. et all (1986) [7]… cho sù ph¸t triÓn cña c¸c lo¹i nÊm lín nãi chung<br /> C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu c¸c loµi nÊm lín vµ c¸c loµi nÊm thuéc chi Suillus Gray nãi riªng.<br /> ë ViÖt Nam nãi chung vµ chi Suillus Gray nãi 2. Ph−¬ng ph¸p<br /> riªng hFy cßn Ýt ái [2, 4, 5, 6, 9]…<br /> MÉu vËt ®−îc thu thËp vµ ph©n tÝch theo c¸c<br /> C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc trªn ph−¬ng ph¸p cña Teng (1964) [12], TrÞnh Tam<br /> th−êng quan t©m nhiÒu vÒ ph©n lo¹i häc, mµ KiÖt (1981) [5], Singer R. (1986) [10].<br /> ch−a quan t©m nhiÒu ®Õn sinh th¸i, sinh lý vµ ý<br /> nghÜa thùc tiÔn cña c¸c lo¹i nÊm. Dùa vµo c¸c dÉn liÖu vÒ h×nh th¸i, cÊu tróc<br /> gi¶i phÈu vµ sinh th¸i, chóng t«i tiÕn hµnh ®Þnh<br /> lo¹i theo ph−¬ng ph¸p h×nh th¸i gi¶i phÈu so<br /> I. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu s¸nh vµ dùa trªn c¸c t− liÖu gèc cña Iarevskii A.<br /> (1913) [3], Kuhner et Romagnesi (1953) [8],<br /> 1. §iÒu kiÖn tù nhiªn cña vïng nghiªn cøu Teng (1964) [12], Lª V¨n LiÔu (1977) [9],<br /> Vïng T©y Nguyªn n»m ë cùc nam cña dFy TrÞnh Tam KiÖt (1981, 1996, 1998) [4, 5, 6]…<br /> Tr−êng S¬n, gåm 5 tØnh: Kon Tum, Gia Lai, TÊt c¶ c¸c tiªu b¶n ®−îc l−u tr÷ t¹i phßng<br /> §¾c L¾c, §¾c N«ng vµ L©m §ång. §Þa h×nh cña ThÝ nghiÖm thùc vËt cña tr−êng ®¹i häc §µ L¹t.<br /> vïng T©y Nguyªn bÞ ph©n c¾t nhiÒu bëi c¸c dFy<br /> nói kh¸c nhau (Ngäc Linh, An Khª, Ch− Dju, II. KÕt qu¶ nghiªn cøu<br /> Ch− Yang Sin…), cã ®é cao trung b×nh tõ 400-<br /> 2200 m so víi mÆt biÓn. KhÝ hËu cña vïng T©y Sau khi tiÕn hµnh ph©n tÝch vµ ®Þnh lo¹i,<br /> Nguyªn chia lµm 2 mïa râ rÖt, mïa m−a vµ mïa chóng t«i ®F x¸c ®Þnh ®−îc 6 loµi thuéc chi<br /> kh«; mïa m−a tõ th¸ng 5 tíi th¸ng 11, mïa kh« Suillus Gray ph©n bè ë vïng T©y Nguyªn nh−<br /> tõ th¸ng 12 n¨m tr−íc tíi th¸ng 4 n¨m sau. sau:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> C«ng tr×nh ®−îc hç trî vÒ kinh phÝ cña Ch−¬ng tr×nh Nghiªn cøu c¬ b¶n.<br /> <br /> 54<br />  STT Tªn khoa häc C (%) N¬i mäc C«ng dông<br /> 1 Suillus granulatus (L. ex Fr.) Kuntze > 50 §Êt rõng l¸ kim Thùc phÈm<br /> 2 Suillus luteus (L. ex Fr.) S. F. Gray 25-50 §Êt rõng l¸ kim Thùc phÈm<br /> 3 Suillus bovinus (L. ex Fr.) Kuntze 25-50 §Êt rõng l¸ kim Thùc phÈm<br /> 4 Suillus piperatus Bull. ex (Fr.) Kuntze > 50 §Êt rõng l¸ kim Thùc phÈm<br /> 5 Suillus viscidus L. ex Fr. 25-50 §Êt rõng l¸ kim Thùc phÈm<br /> §Êt rõng l¸ kim,<br /> 6 Suilus grevillei (Klotzsch.) Sing. < 25 Thùc phÈm<br /> rõng hçn giao<br /> Ghi chó: C. tÇn sè b¾t gÆp nÊm ngoµi m«i tr−êng tù nhiªn.<br /> <br /> TÊt c¶ c¸c loµi nÊm thuéc chi Suillus Gray × 9,5-10,0 µm, cã mét ®Õn hai giät dÇu lín; lç<br /> ®Òu cã qu¶ thÓ chÊt thÞt, dÔ thèi r÷a. Chóng nÈy mÇm låi, trßn ®Ýnh lÖch trôc däc bµo tö mét<br /> th−êng sèng ho¹i sinh ë ®Êt rõng l¸ kim, n¬i gãc 13-15o. §¶m ®¬n bµo, h×nh chïy, cã kÝch<br /> giµu mïn, cã c−êng ®é ¸nh s¸ng cao vµ h×nh th−íc 4-5 × 17-21 µm, mµu vµng s¸ng; néi chÊt<br /> thµnh qu¶ thÓ vµo mïa Êm Èm trong n¨m (tõ chøa nhiÒu h¹t xÕp thµnh ®¸m nhá. HÖ sîi<br /> th¸ng 5 tíi th¸ng 11). dimitric, gåm sîi cøng vµ sîi ph©n nh¸nh, cã<br /> 1. Suillus granulatus (Fr. ex L.) Kuntze v¸ch ng¨n, cã khãa, cã ®−êng kÝnh 4,5-6,5 µm;<br /> néi chÊt mµu vµng s¸ng.<br /> Iatrevskii (1913), Kuhner et Romagnesii<br /> NÊm mäc thµnh côm liÒn cuèng hay rêi<br /> (1953).<br /> cuèng trªn ®Êt rõng th«ng tõ ®Çu mïa hÌ ®Õn<br /> NÊm gan bß nhÇy. cuèi mïa thu trªn ®Êt cã pH thÊp; kh«ng mäc<br /> trªn ®Êt ph¸t triÓn tõ ®¸ v«i trªn vïng T©y<br /> Nguyªn (L©m §ång). NÊm ®−îc dïng lµm thùc<br /> phÈm.<br /> 2. Suillus luteus (L. ex Fr.) S. F. Gray<br /> Iatrevskii (1913), Kuhner et Romagnesii<br /> (1953).<br /> Qu¶ thÓ chÊt thÞt, cã mò vµ cuèng hoµn<br /> chØnh; cuèng ®Ýnh t©m. Mò nÊm khi non cã<br /> d¹ng b¸n cÇu, khi tr−ëng thµnh cã d¹ng ®Üa, cã<br /> ®−êng kÝnh 4-12 cm; mÆt mò mµu vµng n©u ®Õn<br /> H×nh 1. Suillus granulatus (Fr. ex L.) Kuntze n©u ®á, ë ®Ønh mò mµu n©u ®Ëm vµ cã tia phãng<br /> x¹; mÆt mò khi Èm −ít th× nhÇy nhít, khi kh«<br /> Qu¶ thÓ chÊt thÞt, cã mò vµ cuèng hoµn trë nªn nh½n bãng, líp da mÆt mò dÔ t¸ch khái<br /> chØnh. Mò nÊm khi non cã d¹ng b¸n cÇu, khi thÞt nÊm. Bµo tÇng cã d¹ng èng ®a gi¸c, dÔ t¸ch<br /> tr−ëng thµnh cã d¹ng b¸n cÇu dÑt, cã ®−êng khái thÞt nÊm, nhôt quanh cuèng nÊm; ®−êng<br /> kÝnh 4-10 cm; mÆt mò nhÇy nhít, da mÆt mò dÔ kÝnh cña èng kho¶ng 2,5 mm, 0,8-1,0 cm, mµu<br /> t¸ch rêi khái thÞt nÊm, mµu vµng nh¹t ®Õn mµu vµng nh¹t tíi mµu vµng n©u. Cuèng nÊm h×nh<br /> vµng ®Êt. Bµo tÇng cã d¹ng èng ®a gi¸c, h¬i men trô, cã kÝch th−íc 1,0-2,5 × 3-11 cm, ®Æc, ch¾c,<br /> xuèng cuèng; èng cã ®−êng kÝnh 2,0-2,2 mm, mµu vµng nh¹t; gèc cuèng mµu vµng n©u, phÇn<br /> s©u 0,6 mm. Cuèng nÊm h×nh trô, h¬i thãt l¹i ë ®Ønh cuèng cã nhiÒu h¹t nhá mµu tr¾ng. Trªn<br /> phÇn gèc, cã kÝch th−íc 1,2-2,0 × 4-19 cm, ®Æc, cuèng nÊm cã vßng d¹ng mµng, lóc ®Çu mµu<br /> ch¾c; mÆt cuèng mµu vµng nh¹t ®Õn vµng n©u, tr¾ng, sau ®ã chuyÓn sang mµu n©u tÝm, mÆt<br /> cã nhiÒu h¹t nhá mµu vµng, khi kh« mµu n©u d−íi cña vßng nÊm mµu n©u. ThÞt nÊm mµu<br /> tèi. ThÞt nÊm dµy, mÒm, mµu vµng nh¹t, kh«ng tr¾ng ®Õn mµu vµng chanh, mÒm, mïi th¬m, vÞ<br /> biÕn mµu khi bÞ th−¬ng, cã mïi th¬m, vÞ ngät. ngät, kh«ng biÕn mµu khi bÞ th−¬ng. Bôi bµo tö<br /> Bôi bµo tö mµu n©u ®á. Bµo tö h×nh elip hay gÇn mµu thÞt quÕ. Bµo tö mµu vµng s¸ng, h×nh elip<br /> nh− h×nh thoi, mµu vµng, cã kÝch th−íc 3,5-4,5 ®Õn gÇn h×nh thoi, cã kÝch th−íc 3,0-3,5 × 7,0-<br /> 55<br /> 9,5 µm; lç nÈy mÇm låi, ®Ýnh lÖch trôc däc bµo bµo tÇng. HÖ sîi dimitric, gåm sîi cøng vµ sîi<br /> tö mét gãc 13-16o. §¶m ®¬n bµo, h×nh chïy, cã cã v¸ch ng¨n, cã khãa, cã ®−êng kÝnh 4-7 µm.<br /> kÝch th−íc 3,5-4,5 × 14-17 µm, kh¶m ë phÇn NÊm mäc trªn ®Êt rõng th«ng vµo mïa hÌ vµ<br /> ®Çu. LiÖt bµo d¹ng gai nhän, cã kÝch th−íc 5,9- mïa thu trªn vïng T©y Nguyªn (L©m §ång, Gia<br /> 8,9 × 18-29 µm. HÖ sîi dimitric, gåm sîi cøng Lai, §¾c L¾c). NÊm ®−îc dïng lµm thùc phÈm.<br /> vµ sîi nguyªn thñy, cã ®−êng kÝnh 4,5-7,0 µm;<br /> kho¶ng c¸ch gi÷a hai v¸ch ng¨n ngang lµ 5,5-10 4. Suillus piperatus Bull. ex (Fr.) Kuntze<br /> µm. Iatrevskii (1913), Kuhner et Romagnesii<br /> NÊm mäc trªn ®Êt rõng th«ng (L©m §ång, (1953).<br /> Gia Lai, §¾c L¾c, §¾c N«ng) vµo mïa thu vµ Qu¶ thÓ chÊt thÞt, cã kÝch th−íc bÐ. Mò nÊm<br /> t¹o rÔ nÊm víi thùc vËt bËc cao. NÊm ®−îc dïng khi non cã d¹ng b¸n cÇu, khi tr−ëng thµnh trFi<br /> làm thùc phÈm. réng ra, cã kÝch th−íc 2-6 cm; mÆt mò kh«, khi<br /> Èm −ít th× nhÇy dÝnh, mµu vµng n©u hay n©u tèi.<br /> 3. Suillus bovinus (L. ex Fr.) Kuntze ThÞt nÊm dµy, mÒm, cã mµu vµng hay hång<br /> Teng (1964). nh¹t, khi bÞ th−¬ng chuyÓn thµnh mµu ®á n©u,<br /> mïi th¬m dÞu. Bµo tÇng cã d¹ng èng ®a gi¸c, h¬i<br /> men xuèng cuèng; èng cã ®−êng kÝnh 2,2-2,5<br /> mm, s©u 0,8-1,0 cm. MÆt bµo tÇng mµu n©u tèi,<br /> m« bµo tÇng cã mµu x¸m, khi bÞ th−¬ng chuyÓn<br /> thµnh mµu ®á nh¹t. Cuèng nÊm h×nh trô, cã kÝch<br /> th−íc 0,3-1,0 × 3-7 cm, ®Æc, ch¾c, cã mµu gièng<br /> mò nÊm; mÆt cuèng cã g©n d¹ng m¹ng l−íi. HÖ<br /> sîi chØ gåm sîi cã v¸ch ng¨n ngang, cã khãa, cã<br /> ®−êng kÝnh 5,5-8,7 µm; mµng máng, néi chÊt<br /> kh«ng mµu, chøa nhiÒu h¹t nhá. Bôi bµo tö mµu<br /> vµng n©u. Bµo tö h×nh elip, hay gÇn h×nh thoi, cã<br /> kÝch th−íc 3-4 × 10-14 µm; mµng dµy cã g©n<br /> nhÑ, néi chÊt mµu vµng; lç nÈy mÇm låi, ®Ýnh<br /> H×nh 2. Suillus bovinus (L. ex Fr.) Kuntze lÖch trôc däc bµo tö mét gãc 13-14o. §¶m ®¬n<br /> bµo, h×nh chïy dµi, cã kÝch th−íc 7,2-9,2 × 25-<br /> Qu¶ thÓ chÊt thÞt, cã mò vµ cuèng hoµn 31 µm; néi chÊt mµu vµng, chóa nhiÒu h¹t nhá.<br /> chØnh. Mò nÊm khi non cã d¹ng b¸n cÇu, khi<br /> tr−ëng thµnh trFi ph¼ng ra, cã ®−êng kÝnh 3,5-10<br /> cm; mò dµy, cã tÝnh ®µn håi, mÒm, nhÇy nhít,<br /> mµu vµng hung, khi kh« nh½n bãng. Bµo tÇng cã<br /> d¹ng èng ®a gi¸c; ®−êng kÝnh cña èng lín tíi 2<br /> mm, h¬i men xuèng cuèng, gÇn nh− d¹ng phiÕn;<br /> chiÒu s©u cña èng tíi 0,6 mm. ThÞt nÊm mµu<br /> vµng nh¹t, chuyÓn sang mµu hång nh¹t khi bÞ<br /> th−¬ng, cã mïi ®Æc biÖt. Cuèng nÊm h×nh trô<br /> dµi, cã kÝch th−íc 0,7-1,8 × 2-7 cm, cong queo,<br /> cã mµu gièng víi mµu cña mò nÊm, mÆt cuèng<br /> cã phÊn mµu nhung, cuèng ®Æc ch¾c. Bµo tö<br /> h×nh elip hay gÇn h×nh thoi, mµu vµng nh¹t; lç<br /> nÈy mÇm låi, ®Ýnh lÖch trôc däc bµo tö mét gãc<br /> 15-16o. Bôi bµo tö mµu n©u « liu nh¹t. §¶m ®¬n<br /> H×nh 3. Suillus piperatus Bull. ex (Fr.) Kuntze<br /> bµo, h×nh chïy ng¾n, cã kÝch th−íc 6-8 × 20-25<br /> µm; mµng máng, néi chÊt mµu n©u nh¹t, chøa<br /> nhiÒu h¹t nhá. LiÖt bµo h×nh gai nhän, cã kÝch NÊm sèng ho¹i sinh trªn ®Êt rõng th«ng,<br /> th−íc 7-8 × 60-70 µm, cã víi sè l−îng lín trªn mäc ®¬n ®éc, xuÊt hiÖn tõ th¸ng 5 tíi th¸ng 10<br /> 56<br /> trªn vïng T©y Nguyªn (L©m §ång, §¾c L¾c). × 4-9 cm, ®Æc, ch¾c, mµu vµng nh¹t ®Õn mµu<br /> NÊm ®−îc dïng làm thùc phÈm. vµng; bÒ mÆt cuèng cã nhiÒu v¶y nhá mµu n©u<br /> nh¹t, ®«i khi phÝa trªn cuèng cã cÊu tróc m¹ng<br /> 5. Suillus viscidus L. ex Fr. l−íi vµ cã vßng nÊm d¹ng mµng, mµu tr¾ng cã<br /> Kuhner et Romagnesii (1953). ®èm n©u vµ sím rông; thÞt cña cuèng nÊm mµu<br /> vµng ®Õn mµu n©u nh¹t. Bµo tÇng cã d¹ng èng<br /> Syn.: Boletus aeruginascens secr. Fr.<br /> ®a gi¸c hoÆc trßn, nhôt quanh cuèng; èng nÊm<br /> Qu¶ thÓ chÊt thÞt, cã mò vµ cuèng ®Ýnh t©m. s©u kho¶ng 0,3-1 cm, mµu vµng chanh, vµng<br /> Mò khi non cã d¹ng b¸n cÇu, khi tr−ëng thµnh hoÆc mµu cµ phª s÷a. ThÞt nÊm dµy, mÒm, mµu<br /> cã d¹ng b¸n cÇu dÑt, cã kÝch th−íc 4-10 cm; mÆt tr¾ng, gißn mïi th¬m, dµy 1,0-2,5 cm. Bôi bµo<br /> mò nhÇy nhít, xï x× hoÆc cã nhiÒu nÕp nh¨n, lóc tö mµu vµng-n©u. Bµo tö h×nh con thoi dÖt, cã<br /> ®Çu cã nhiÒu m¶nh vôn cña bao, vÒ sau rông ®i, kÝch th−íc 2,5-4,0 × 8-10 µm, mµu vµng nh¹t;<br /> mµu n©u x¸m. Cuèng nÊm h×nh trô, cã kÝch mµng máng, nh½n, néi chÊt cã nhiÒu h¹t nhá; lç<br /> th−íc 0,8-2,5 × 4-8 cm, ®Æc, ch¾c, mµu vµng nÈy mÇm låi, ®Ýnh lÖch trôc däc bµo tö mét gãc<br /> nh¹t; phÝa trªn cuèng cã cÊu tróc m¹ng l−íi vµ 12-15o. §¶m ®¬n bµo, h×nh chïy, cã kÝch th−íc<br /> cã vßng d¹ng mµng, mµu tr¾ng cã ®èm n©u. Bµo 7,0-9,0 × 18-24 µm, mµu vµng nh¹t. HÖ sîi<br /> tÇng cã d¹ng èng ®a gi¸c, h¬i men xuèng dimitric, gåm sîi cøng vµ sîi nguyªn thñy, cã<br /> cuèng; èng cã ®−êng kÝnh 2,0-2,2 mm, s©u kÝch th−íc 3,5-6,0 µm; mµng dµy, néi chÊt cã Ýt<br /> kho¶ng 1 cm, mµu x¸m ®Õn x¸m n©u, khi giµ h¹t nhá, mµu vµng nh¹t.<br /> hay khi bÞ th−¬ng chuyÓn sang mµu xanh. ThÞt<br /> nÊm dµy, mÒm, mµu tr¾ng, khi bÞ th−¬ng chØ NÊm mäc trªn ®Êt rõng th«ng hoÆc rõng hçn<br /> mét sè vïng lèm ®èm chuyÓn sang mµu xanh giao l¸ kim l¸ réng tõ th¸ng 5 tíi th¸ng 11 trªn<br /> lôc, mïi th¬m, vÞ ngät. Bôi bµo tö mµu n©u thÞt vïng T©y Nguyªn (L©m §ång). NÊm ®−îc dïng<br /> quÕ. Bµo tö h×nh elip hay gÇn h×nh thoi, cã kÝch lµm thùc phÈm.<br /> th−íc 3,5-5,0 × 8-14 µm; néi chÊt cã nhiÒu h¹t<br /> nhá; lç nÈy mÇm låi, ®Ýnh lÖch trôc däc bµo tö III. KÕt luËn<br /> mét gãc 15-16o. §¶m ®¬n bµo, h×nh chïy, cã<br /> kÝch th−íc 7,5-9,5 × 16-19 µm, mµu vµng nh¹t. Chi Suillus Gray ë vïng T©y Nguyªn cã 6<br /> LiÖt bµo h×nh thoi, mµu n©u hung, cã kÝch th−íc loµi: Suilus granulatus (L. ex Fr.) Kuntze, S.<br /> luteus (L. ex Fr.) S. F. Gray, S. bovinus (L. ex<br /> 4,8-6,2 × 58-70 µm. HÖ sîi dimitric, gåm sîi<br /> cøng vµ sîi nguyªn thñy, cã kÝch th−íc 3,5-6,0 Fr.) Kuntze, S. piperatus Bull. ex (Fr.) Kuntze,<br /> S. viscidus L. ex Fr. vµ S. grevillei (Klotzsch.)<br /> µm; mµng máng; néi chÊt cã nhiÒu h¹t nhá,<br /> Sing.<br /> mµu vµng.<br /> Loµi Suillus grevillei (Klotzsch.) Sing.<br /> NÊm mäc trªn ®Êt rõng th«ng tõ th¸ng 5 tíi<br /> th¸ng 11 trªn vïng T©y Nguyªn (L©m §ång, kh«ng chØ lµ loµi míi cho khu hÖ nÊm lín cña<br /> Gia Lai, §¾c L¾c), t¹o rÔ nÊm víi thùc vËt bËc vïng T©y Nguyªn, mµ cßn cã thÓ lµ loµi míi<br /> cao. NÊm ®−îc dïng lµm thùc phÈm. cho khu hÖ nÊm lín cña ViÖt Nam.<br /> C¸c loµi thuéc chi Suillus Gray ®Òu sèng<br /> 6. Suillus grevillei (Klotzsch.) Sing. ho¹i sinh trªn ®Êt, n¬i giµu mïn, giÇu ¸nh s¸ng<br /> vµ h×nh thµnh qu¶ thÓ vµo mïa Êm, Èm tõ th¸ng<br /> Iatrevskii (1913), Serzanina G. I. &<br /> 5 tíi th¸ng 11. C¶ 6 loài trªn ®Òu ®−îc dïng làm<br /> Zmitrovik (1986), Khincova S. et all (1986).<br /> thùc phÈm.<br /> Syn.: Boletus elegans Fr., Boletus elegans<br /> (Klotzsch.) Sing. Tµi liÖu tham kh¶o<br /> Qu¶ thÓ chÊt thÞt mÒm, cã mò vµ cuèng<br /> hoµn chØnh. Mò khi non cã d¹ng b¸n cÇu, khi 1. NguyÔn V¨n ChiÓn, 1985: T©y Nguyªn-<br /> tr−ëng thµnh cã d¹ng b¸n cÇu dÑt, cã ®−êng C¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn<br /> kÝnh 3-11 cm; mÆt trªn mò nÊm mµu vµng ®Õn nhiªn. Nxb. Khoa häc vµ Kü thuËt, Hµ Néi.<br /> mµu vµng ®Êt, kh«ng l«ng, kh«ng v¶y, nhÇy 2. Lª B¸ Dòng, 1997: T¹p chÝ Sinh häc, 19(2):<br /> nhít. Cuèng nÊm h×nh trô, cã kÝch th−íc 0,8-1,6 11-13, Hµ Néi.<br /> 57<br /> 3. Iarevskii A., 1913: Obredelitel gribov, Tom 8. Kuhner et Romagnesi, 1953: Flora analy-<br /> I, Kazal. tique des champignons suprieus. Paris.<br /> 4. TrÞnh Tam KiÖt, 1980: T¹p chÝ Sinh häc, 9. Lª V¨n LiÔu, 1977: Mét sè nÊm ¨n ®−îc vµ<br /> 2(4): 11-15, Hµ Néi. nÊm ®éc ë rõng. Nxb. N«ng nghiÖp, Hµ Néi.<br /> 5. TrÞnh Tam KiÖt, 1981: NÊm lín ë ViÖt 10. Singer R., 1986: The Agaricales in Modern<br /> Nam. Nxb. Khoa häc vµ Kü thuËt, Hµ Néi. Taxonomy. Koeltz Scientific Books.<br /> 6. TrÞnh Tam KiÖt, 1996: Danh lôc nÊm lín 11. Serzanina G. I. and Zmitrovik, 1986:<br /> ViÖt Nam. Nxb. Khoa häc vµ Kü thuËt, Hµ Macromisetu. Minsk.<br /> Néi. 12. Teng, 1964: NÊm cña Trung Quèc, B¾c<br /> 7. Khincova S. et al., 1986: Nasite Gubi. Sofia. Kinh.<br /> <br /> <br /> The Genus Suillus Gray in the west Highland of Vietnam<br /> <br /> Le Ba Dung<br /> <br /> Summary<br /> <br /> There are 6 species belonging to the genus Suillus Gray [Suillus granulatus (L. ex Fr.) Kuntze, S. luteus<br /> (L. ex Fr.) S. F. Gray, S. bovinus (L. ex Fr.) Kuntze, S. piperatus Bull. ex (Fr.) Kuntze, S. viscidus L. ex Fr.<br /> and S. grevillei (Klotzsch.) Sing.] in the West Highland of Vietnam.<br /> 5 species [Suilus granulatus (L. ex Fr.) Kuntze, S. luteus (L. ex Fr.) S. F. Gray, S. bovinus (L. ex Fr.)<br /> Kuntze, S. piperatus Bull. ex (Fr.) Kuntze, S. viscidus L. ex Fr.] grow on soil in the pine forest. Only the<br /> species Suillus grevillei (Klotzsch.) Sing. grows on soil in the pine forest and the mixed forest.<br /> The species S. grevillei (Klotzsch.) Sing. is a new species to the West Highland macrofungi flora and may<br /> be a new species to the Vietnam macrofungi.<br /> The fruit body fleshes of these 6 species are soft, easily rotten and they are used as food.<br /> <br /> Ngµy nhËn bµi: 25-07-2005<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 58<br />