CHỌN LỌC BÒ CÁI TRONG CHĂN NUÔI BÒ THỊT - CHƯƠNG 2

Chia sẻ: Nguyen Minh Phung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

240
lượt xem 75
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

CHỌN LỌC BÒ CÁI TRONG CHĂN NUÔI BÒ THỊT CHƯƠNG 2: GIÁ TRỊ CỦA CHỌN LỌC BÒ CÁI. Những con cái tạo nên đàn giống trong các trại chăn nuôi bò thịt. Cũng như trong bất kỳ nhà máy nào khả năng cho lãi phụ thuộc vào số lượng đơn vị được sản xuất ra và giá trị tương đối của mỗi một đơn vị sản phẩm trừ đi chi phí sản xuất chúng

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CHỌN LỌC BÒ CÁI TRONG CHĂN NUÔI BÒ THỊT - CHƯƠNG 2

CHỌN LỌC BÒ CÁI TRONG CHĂN NUÔI BÒ THỊT CHƯƠNG 2: GIÁ TRỊ CỦA CHỌN LỌC BÒ CÁI
Ch−¬ng 2 Gi¸ trÞ cña chän läc bß c¸i Giíi thiÖu chung Nh÷ng con c¸i t¹o nªn ®µn gièng trong c¸c tr¹i ch¨n nu«i bß thÞt. Còng nh− trong bÊt kú nhµ m¸y nµo kh¶ n¨ng cho l·i phô thuéc vµo sè l−îng ®¬n vÞ ®−îc s¶n xuÊt ra vµ gi¸ trÞ t−¬ng ®èi cña mçi mét ®¬n vÞ s¶n phÈm trõ ®i chi phÝ s¶n xuÊt chóng cã nghÜa lµ L·i trong tr¹i ch¨n nu«i bß thÞt = (Sè l−îng bß b¸n ra x gi¸ b¸n) - chi phÝ. §µn bß c¸i ¶nh h−ëng ®Õn toµn bé c¸c phÇn cña ph−¬ng tr×nh nµy. Th«ng qua chän läc con c¸i nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt cã thÓ lµm t¨ng tû lÖ thô thai, khèi l−îng bª cai s÷a, khèi l−îng bß thÞt vµ gi¸ trÞ b¸n thÞt mãc hµm v.v. T¨ng kh¶ n¨ng thô thai vµ tû lÖ nu«i sèng sÏ lµm t¨ng sè l−îng gia sóc b¸n ra. Chän läc ®Ó thÝch nghi m«i tr−êng, t¨ng tèc ®é sinh tr−ëng, tÝnh t×nh, cÊu tróc c¬ thÓ vµ theo c¸c tÝnh tr¹ng thÞt xÎ sÏ ¶nh h−ëng ®Õn gi¸ b¸n vµ lîi nhuËn. C¸c yÕu tè nh− thÝch nghi m«i tr−êng, bao gåm c¶ søc ®Ò kh¸ng ®èi víi bÖnh tËt vµ ký sinh trïng, tèc ®é sinh tr−ëng cao sÏ ¶nh h−ëng ®Õn chi phÝ ®Ó s¶n xuÊt mçi gia sóc cho ®Õn khi ®¹t khèi l−îng giÕt mæ. Ng−êi qu¶n lý ch¨n nu«i ®µn gia sóc cÇn tËp trung vµo chän läc ®µn lµm gièng vµ quyÕt ®Þnh c¸ch ch¨m sãc qu¶n lý ®Ó t¨ng lîi nhuËn cña ®µn trong mét thêi gian dµi. TiÕn bé nhanh chãng nhÊt trong c¶i biÕn di truyÒn ®µn bß thÞt cã thÓ ®¹t ®−îc th«ng qua chän läc bß ®ùc gièng mét c¸ch chÝnh x¸c vµ cã hiÖu qu¶. Trung b×nh mét ®ùc gièng cã thÓ ¶nh h−ëng di truyÒn ®Õn 50-150 bª trong suèt ®êi lµm viÖc cña nã trong khi mçi con c¸i chØ chuyÓn c¸c ®Æc tÝnh di truyÒn cho kho¶ng 5-10 con c¸i trong ®êi cña nã. Tuy nhiªn do sè l−îng cña con c¸i vµ mèi quan hÖ quan träng cña nã víi c¸c c¶n trë cña m«i tr−êng trang tr¹i, thÝ dô kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña ®ång cá, chóng tiªu tèn nhiÒu nguån lîi tù nhiªn. §iÒu nµy lµ hîp lý v× nhiÒu nguån lîi thu ®−îc tõ ®µn gièng lµ do nh÷ng thay ®æi trong ch¨m sãc qu¶n lý, thÝ dô nu«i d−ìng c¸c con gièng ®· c¶i tiÕn. Nh÷ng ng−êi ch¨n nu«i bß thÞt sö dông nhiÒu thêi gian chän läc bß c¸i t¬ thay thÕ vµ ®¸nh gi¸ nh÷ng con c¸i ®· thµnh thôc vÒ tÝnh ®Ó gi÷ l¹i trong ®µn. Chän läc ®−îc tiÕn hµnh hoÆc b»ng quan s¸t (chñ quan) hoÆc sö dông c¶ c¸c tÝnh tr¹ng cã thÓ nh×n thÊy ®−îc vµ ®o l−êng (kh¸ch quan) thÝ dô ®o khung chËu vµ kÕt qu¶ kiÓm tra chÈn ®o¸n cã thai. Khi chóng ta xem xÐt mét ®µn gia sóc ë gãc ®é triÓn väng vÒ qu¶n lý hay nh− mét kh¸ch th¨m mét xÝ nghiÖp bß thÞt chóng ta cÇn chó ý: • ®Õn c¸c ®Æc ®iÓm cã thÓ nh×n thÊy ®−îc cña ®µn bß gièng (thÝ dô gièng, mÇu s¾c vµ ®µn bß nh×n nh− thÕ nµo). • sù phï hîp cña bß thÞt cho c¸c thÞ tr−êng môc tiªu (thÝ dô biÕn ®éng vÒ tuæi, khèi l−îng, giai ®o¹n kÕt thóc, gièng vµ c¸c yªu cÇu kh¸c cña thÞ tr−êng). §µn gièng lµ nh·n m¸c cho c¸c quyÕt ®Þnh vÒ qu¶n lý ®· ®−îc ®−a ra khi kÕt hîp víi c¸c trë ng¹i vÒ nu«i d−ìng, khi quyÕt ®Þnh tËp trung chó träng ®Õn thÞ tr−êng, sù di truyÒn cña gia sóc, gièng sö dông vµ c¸c c¬ héi cã thÓ sö dông ®Ó chän läc. HiÖu suÊt sinh s¶n Cã thÓ nh©n tè quan träng nhÊt ¶nh h−ëng ®Õn lîi nhuËn cña c¸c trang tr¹i bß thÞt lµ sinh s¶n, ®Æc biÖt víi khuynh h−íng gi¶m tuæi giÕt thÞt. Ngoµi thiÖt h¹i vÒ tµi chÝnh nhÊt thêi do kÕt qu¶ cña n¨ng suÊt sinh s¶n thÊp, tiÕn bé di truyÒn trong ®µn còng gi¶m do sinh s¶n kÐm. §Î kÐm sÏ s¶n xuÊt Ýt bß c¸i t¬ ®Ó thay thÕ. HËu qu¶ lµ ph¶i gi÷ l¹i nh÷ng bß c¸i t¬ cã phÈm chÊt thÊp kÐm h¬n, kh«ng lo¹i th¶i ®−îc nh÷ng bß c¸i cã n¨ng suÊt kÐm hoÆc ph¶i nhê ®Õn biÖn ph¸p mua 14
thay thÕ bæ sung. Kh«ng kÓ ®Õn gi¸ trÞ hoÆc tiÒm n¨ng cña bß c¸i, bß c¸i sÏ kh«ng ®¹t tiªu chuÈn nÕu kh«ng ®Î bª ®Òu ®Æn. §Òu ®Æn phô thuéc vµo trang tr¹i ë ®ã ®µn gia sóc ®−îc nu«i. ë vïng cã ®iÒu kiÖn tèt, ®Òu ®Æn cã thÓ cã nghÜa lµ cø 12 th¸ng s¶n xuÊt 1 bª. Tuy nhiªn ë c¸c m«i tr−êng kh¾c nghiÖt h¬n nh− ë B¾c Australia, ®iÒu nµy cã thÓ cã nghÜa lµ 18 th¸ng s¶n xuÊt mét bª hoÆc lµ bß c¸i s¶n xuÊt 2 bª trong 3 n¨m. §iÓm quan träng lµ n¨ng suÊt cña ®µn cÇn ph¶i ®−îc so s¸nh víi c¸c ®µn kh¸c trong cïng mét vïng hoÆc cïng n−íc. S¶n xuÊt 12 th¸ng 1 bª ®ßi hái c¸c kü n¨ng trong x©y dùng kÕ ho¹ch, chän läc, nu«i d−ìng vµ qu¶n lý sinh s¶n. Dinh d−ìng kh«ng ®ñ, bÖnh tËt vµ ch¨m sãc kÐm ®µn gièng cã thÓ dÉn ®Õn gi¶m tû lÖ ®Î mét c¸ch nghiªm träng. §Ó ®¸nh gi¸ viÖc qu¶n lý sinh s¶n cña mét ®µn bß thÞt b¹n cÇn ph¶i x¸c ®Þnh hiÖu suÊt sinh s¶n. Tû lÖ ®Î th−êng ®−îc sö dông ®Ó biÓu thÞ hiÖu suÊt nh©n gièng vµ ®−îc tÝnh to¸n b»ng c¸ch chia sè l−îng bª sèng cho sè l−îng bß c¸i cho phèi gièng vµ nh©n víi 100. Bª sinh ra Tû lÖ (%) ®Î = x 100 Bß cho phèi gièng vµo n¨m tr−íc Tû lÖ ®Î (%) trung b×nh cña ®µn bß thÞt ë Queensland dao ®éng gi÷a 55 vµ 85% cho thÊy r»ng hiÖu suÊt sinh s¶n lµ vÊn ®Ò kinh tÕ quan träng ®èi víi nh÷ng ng−êi ch¨n nu«i bß thÞt. Tû lÖ ®Î kh«ng cho ta thÊy ®−îc toµn bé bøc tranh kinh tÕ vÒ ®µn gièng. C¸c chØ tiªu nh− tû lÖ (%) bª cai s÷a hoÆc khèi l−îng bª cai s÷a trªn bß cho phèi gièng cung cÊp c¸c th«ng tin tèt h¬n vÒ sinh s¶n, cho ¨n, chän läc vµ ch¨m sãc qu¶n lý. Bª cai s÷a Tû lÖ (%) cai s÷a = x 100 Bß cho phèi gièng vµo n¨m tr−íc Khèi l−îng bª cai s÷a Tæng sè khèi l−îng bª lóc cai s÷a x 100 cho 1 bß phèi gièng = Sè bß cho phèi gièng vµo n¨m tr−íc Khi ®µn bß cã khèi l−îng cai s÷a c¸ thÓ cao, tû lÖ phÇn tr¨m bª cai s÷a cã ¶nh h−ëng râ rÖt ®Õn khèi l−îng cña bª cai s÷a trªn 1 bß cho phèi gièng nh− ë b¶ng 1: B¶ng 1: ¶nh h−ëng cña tû lÖ ®Î (%) ®Õn khèi l−îng b×nh qu©n cña bª trªn bß c¸i cho phèi gièng Khèi l−îng cai s÷a 260 220 180 150 b×nh qu©n (kg) Tû lÖ ®Î % Khèi l−îng cai s÷a b×nh qu©n / Bß cho phèi gièng n¨m tr−íc 100 260 220 180 150 90 234 198 162 135 80 208 176 144 120 70 182 154 126 105 60 152 132 108 90 ThÝ dô nÕu khèi l−îng cai s÷a b×nh qu©n cña ®µn lµ 220 kg vµ tû lÖ ®Î lµ 80%, khèi l−îng b×nh qu©n cña bª ®−îc cai s÷a /bß cho phèi gièng sÏ lµ 176 kg. C¸c thµnh tùu cã thÓ ®¹t ®−îc ë bÊt kú trang tr¹i bß nµo phô thuéc vµo mét sè nh©n tè. Trong c¸c m«i tr−êng rÊt thuËn lîi tû lÖ cai s÷a cã thÓ lµ 90% víi khèi l−îng cai s÷a b×nh qu©n 260 kg t−¬ng ®−¬ng víi 234 kg khèi l−îng cai s÷a cho mét bß trong ®µn gièng. Tuy nhiªn trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¾c nghiÖt h¬n tû lÖ cai s÷a b×nh qu©n cã thÓ chØ ®¹t 70% khèi l−îng bª b×nh qu©n lµ 180 kg t−¬ng ®−¬ng víi 120 kg bª cai s÷a/1 bß. 15
§iÓm quan träng lµ nh÷ng ng−êi ch¨n nu«i kh«ng nªn quan t©m qu¸ ®Õn nh÷ng g× sÏ ®¹t ®−îc trong c¸c m«i tr−êng kh¸c mµ ph¶i quan t©m h¬n ®Õn nh÷ng g× mµ nh÷ng ng−êi ch¨n nu«i kh¸c sÏ ®¹t ®−îc trong m«i tr−êng t−¬ng tù. §Ó t¨ng hiÖu suÊt sinh s¶n ng−êi ch¨n nu«i cÇn ph¶i: • TÝnh to¸n tû lÖ sinh s¶n cho ®µn bß cña hä. • §¸nh gi¸ hoÆc xem c¶i tiÕn nµo cã thÓ ®¹t ®−îc thùc sù trong m«i tr−êng cña hä theo ®iÒu kiÖn cña hä. • §¸nh gi¸ chiÕn l−îc chän läc vµ giao phèi lµm t¨ng n¨ng suÊt sinh s¶n. • X¸c ®Þnh møc t¨ng cã lîi nhÊt vÒ kinh tÕ. • Thùc hiÖn c¸c chiÕn l−îc • KiÓm tra gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ ®iÒu chØnh tèt chiÕn l−îc. §¸nh gi¸ cÈn thËn n¨ng suÊt con gièng vµ chi phÝ s¶n xuÊt lµ cÇn thiÕt ®Ó x¸c ®Þnh møc ®Çu t− cã thÓ t¨ng tû lÖ cai s÷a mét c¸ch kinh tÕ nhÊt. H×nh 7: Bß mÑ cïng bª con khoÎ m¹nh T¨ng sè l−îng vµ chÊt l−îng bª th«ng qua chän läc con c¸i Di truyÒn, qu¶n lý ch¨m sãc vµ chiÕn l−îc chän läc cña b¹n cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn sè l−îng vµ chÊt l−îng bª. C¶i tiÕn vÒ di truyÒn rÊt chËm v× hÖ sè di truyÒn c¸c tÝnh tr¹ng sinh s¶n rÊt thÊp vµ tû lÖ c¸c bß c¸i t¬ cÇn ph¶i thay thÕ l¹i rÊt cao. V× vËy nh÷ng con c¸i ®−îc chän läc th−êng chØ tèt h¬n vÒ mÆt di truyÒn so víi b×nh qu©n cña ®µn mét chót Ýt. Chän läc con c¸i tèt nhÊt chØ lµm t¨ng sè l−îng bª sinh ra trong ®êi cña mét con bß tèi ®a lµ 1% cho mét thÕ hÖ, cã nghÜa lµ ®èi víi 100 bß c¸i sÏ cã thªm 6 bª/bß c¸i trong ®êi cña chóng. Trong khi c¶i tiÕn di truyÒn th«ng qua chän läc con c¸i x¶y ra rÊt chËm, ®ã lµ viÖc ph¶i lµm th−êng xuyªn. NÕu bß ®ùc còng ®−îc chän läc theo tÝnh tr¹ng sinh s¶n, viÖc c¶i tiÕn di truyÒn sÏ cao h¬n. Mét ngo¹i lÖ víi qui t¾c nµy lµ lai gièng. C¸c con c¸i lai F1 th−êng sinh s¶n tèt h¬n nhiÒu so víi bß c¸i thuÇn do −u thÕ lai. Qu¶n lý dinh d−ìng vµ ch¨n nu«i (thÝ dô cai s÷a cã kÕ ho¹ch vµ v¾t s÷a ®ång bé vµo lóc nhiÒu thøc ¨n cã thÓ lµm t¨ng mét c¸ch ®¸ng kÓ kh¶ n¨ng sinh s¶n. T¨ng 5- 10 % sè l−îng bª sinh ra cã thÓ thùc hiÖn ®−îc trong c¸c m«i tr−êng mµ dinh d−ìng lµ nh©n tè h¹n chÕ kh¶ n¨ng sinh s¶n. Nh÷ng sù lùa chän nµy cÇn ®−îc c©n nh¾c vÒ mÆt kinh tÕ, nh−ng cã thÓ lµ c¸c ph−¬ng ph¸p cã lîi vÒ chi phÝ ®Ó t¨ng sè l−îng bª. 16
B¶ng 2: Tãm t¾t sù t¨ng dù kiÕn tû lÖ ®Î/ n¨m tõ chän läc, ch¨m sãc qu¶n lý vµ c¶i tiÕn di truyÒn ChiÕn l−îc T¨ng dù kiÕn tû lÖ ®Î C¶i tiÕn di truyÒn/n¨m (chän läc con c¸i) < 1 bª/100 con c¸i C¶i tiÕn di truyÒn (con ®ùc)/ n¨m (chän con ®ùc) > 1 bª trªn 100 con c¸i Ch¨m sãc qu¶n lý (dinh d−ìng thêi gian phèi gièng, 1-10 bª/100 bß c¸i cai s÷a) T¨ng tèc ®é sinh tr−ëng th«ng qua chän läc con c¸i Chän läc con c¸i rÊt khã ®Ó t¨ng sinh tr−ëng hoÆc khèi l−îng lóc b¸n thÞt. Chän läc ®¬n gi¶n. Nh÷ng con to nhÊt lµ kh«ng chÝnh x¸c v× chóng ta cã khuynh h−íng sÏ chän läc nh÷ng con giµ nhÊt. §Ó cã thÓ lµm t¨ng ®é chÝnh x¸c, chóng ta ph¶i hiÖu chØnh tuæi. Trong c¸c ®iÒu kiÖn lý t−ëng hÖ sè di truyÒn vµo 2 n¨m tuæi kho¶ng 15- 30%. HÖ sè di truyÒn lµ phÇn biÕn ®éng x¸c ®Þnh ®−îc gi÷a c¸c c¸ thÓ gia sóc do sù kh¸c biÖt vÒ di truyÒn gi÷a chóng. ë n¬i chóng ta kh«ng thÓ hiÖu chØnh tuæi gia sóc, hÖ sè di truyÒn nhá h¬n. NÕu chóng ta cho r»ng hÖ sè di truyÒn trong c¸c tr−êng hîp nµy chØ 10%, chóng ta cã thÓ −íc tÝnh ®−îc ®¸p øng chän läc vÒ sinh tr−ëng qua mét sè thÕ hÖ. B¶ng 3: KÕt qu¶ cã thÓ thu ®−îc tõ chän läc gia sóc c¸i. Nhãm chän läc Nhãm ®èi chøng ChØ tiªu ThÕ hÖ ThÕ hÖ ThÕ hÖ ThÕ hÖ 1 2 1 2 Sè l−îng gia sóc c¸i: 100 100 100 100 Khèi l−îng b×nh qu©n (kg) 300 301* 280 280 Chªnh lÖch khèi l−îng(kg) 20 21 0 0 Kh¸c nhau vÒ di truyÒn (kg) (h2 = 10%) 2 3* 0 0 Sè bª b×nh qu©n/bß c¸i 5 5 5 5 Tæng sè bª (a) 90% cai s÷a 450 450 450 450 Sè l−îng bß c¸i t¬ gi÷ l¹i cho thÕ hÖ sau 100 100 100 100 Tæng sè b¸n (trõ ®i c¸i gi÷ l¹i) 350 350 350 350 B¸n v−ît (kg) 350 525 0 0 Tæng sè b¸n x 1/2 kh¸c biÖt vÒ di truyÒn Tæng sè thu ®−îc thùc hiÖn trong 2 thÕ hÖ 875 0 (kg) # * 301 kg bao gåm 300 kg khèi l−îng th« + 1kg thu do tiÕn bé di truyÒn. 3 kg chªnh lÖch vÒ di truyÒn b¾t nguån t− 10% cña 201 kg + 1kg t¨ng cho di truyÒn nhê chän läc. # Kh«ng kÓ khèi l−îng t¨ng khi b¸n bß c¸i. Chó ý r»ng 2 thÕ hÖ lµ 12-14 n¨m. §iÒu nµy cho thÊy sÏ kh«ng c¶i tiÕn ®−îc nhiÒu nh−ng lµ c«ng viÖc th−êng xuyªn vµ chØ ®ßi hái thu thËp khèi l−îng tr−íc khi chän läc. N¬i mµ c©n gia sóc lµ mét viÖc lµm th−êng xuyªn th× chi phÝ thªm sÏ kh«ng ®¸ng kÓ. H·y so s¸nh kÕt qu¶ cã thÓ thu ®−îc qua chän läc con ®ùc. Trong thÝ dô d−íi ®©y con ®ùc ®−îc chän läc cã gi¸ trÞ gièng −íc tÝnh vÒ khèi l−îng lóc 2 n¨m tuæi lµ +20 cao h¬n ®µn hiÖn cã, cã nghÜa lµ chóng cã gen ®Ó khèi l−îng lóc 2 n¨m tuæi cao h¬n trung b×nh 20 kg so víi trung b×nh toµn ®µn. V× vËy thÕ hÖ sau sÏ nÆng h¬n ®µn hiÖn cã 10kg. 17
B¶ng 4: KÕt qu¶ cã thÓ thu ®−îc tõ chän läc con ®ùc Nhãm chän läc Nhãm ®èi chøng ThÕ hÖ 1 ThÕ hÖ 2 ThÕ hÖ 1 ThÕ hÖ 2 Sè l−îng con c¸i 100 100 100 100 Khèi l−îng b×nh qu©n (kg) 300 290 280 280 Chªnh lÖch khèi l−îng (kg) 0 10* 0 0 Kh¸c biÖt vÒ di truyÒn ë con c¸i 0 10* 0 0 Kh¸c biÖt vÒ di truyÒn ë con ®ùc 20 20 0 0 Sè l−îng bª b×nh qu©n/con c¸i 5 5 5 5 Tæng sè bª (a) 90% cai s÷a 450 450 450 450 Sè l−îng bß c¸i t¬ gi÷ l¹i cho thÕ hÖ sau 100 100 100 100 Tæng sè b¸n (trõ ®i sè con c¸i gi÷ l¹i) 350 350 350 250 B¸n v−ît (kg) 3500 5250 0 0 (tæng sè b¸n x 1/2 kh¸c biÖt vÒ di truyÒn Tæng sè thu trong 2 thÕ hÖ (kg) 8750 0 Khèi l−îng t¨ng thªm ë con c¸i lµ do c¸c tÝnh tr¹ng di truyÒn tõ con bè. * Kh«ng tÝnh khèi l−îng b¸n v−ît cña bß c¸i * Kh¸c biÖt vÒ di truyÒn ë con c¸i lµ 10kg, tõ con ®ùc + 20 vµ tõ con mÑ ®−îc cho lµ b»ng 0. KÕt luËn tõ c¸c thÝ dô nµy lµ chän läc con c¸i cho tèc ®é sinh tr−ëng lµ rÊt quan träng nh−ng tiÕn bé vÒ di truyÒn rÊt nhá so víi tiÕn bé ®¹t ®−îc do chän läc con ®ùc tèt h¬n vÒ mÆt di truyÒn. C¶i thiÖn c¸c tÝnh tr¹ng vÒ thÞt xÎ §¸nh gi¸ b»ng m¾t th−êng chÊt l−îng thÞt xÎ ë gia sóc sèng t−¬ng ®èi khã vµ v× vËy tÝnh chÝnh x¸c ®Ó chän läc c¸c tÝnh tr¹ng nµy rÊt thÊp. Tuæi còng ¶nh h−ëng ®Õn sù ®¸nh gi¸ v× gia sóc tuæi kh¸c nhau biÓu thÞ c¸c møc ®é ph¸t triÓn kh¸c nhau. ThÝ dô ®é bÐo cã thÓ kh¸c nhau rÊt râ gi÷a 12 vµ 15 th¸ng tuæi ë bß gièng cña Anh v× c¸c biÕn ®æi vÒ tÝnh cã khuynh h−íng t¨ng rÊt nhanh khi tuæi t¨ng. §Ó chuyÓn sang c¸c ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ gia sóc sèng mét c¸ch kh¸ch quan trong c¸c ®µn gia sóc th−¬ng m¹i vµo lóc nµy ®ßi hái c¸c kü thuËt ®¾t tiÒn ®¾t h¬n c¸c lîi Ých thu ®−îc tõ chän läc. Nh− víi sinh tr−ëng, c¶i thiÖn vÒ thÞt xÎ cã thÓ cho kÕt qu¶ cao h¬n th«ng qua chän läc chÝnh x¸c con ®ùc. Tãm t¾t Chän läc con c¸i nh»m môc ®Ých lµm t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ®µn. §iÒu nµy cã nghÜa lµ thùc hiÖn c¸c chiÕn l−îc chän läc vµ ch¨m sãc qu¶n lý ®Ó lµm t¨ng khèi l−îng vµ gi¸ trÞ cña gia sóc cho thÞt ®ång thêi lµm gi¶m chi phÝ. PhÇn lín sù tiÕn bé sÏ ®−îc b¾t nguån tõ t¨ng sè l−îng bª. Ng−êi ta cho r»ng kÕt qu¶ thu ®−îc tõ chän läc con c¸i rÊt Ýt vµ nh÷ng ng−êi ch¨n nu«i nªn chØ quan t©m ®Õn viÖc chän läc con ®ùc. ViÖc nµy kh«ng ®óng. §iÓm quan träng lµ kÕt qu¶ thu ®−îc cã thÓ nhiÒu h¬n tõ chän läc con ®ùc. Tuy nhiªn phèi hîp chän läc con ®ùc vµ con c¸i cã thÓ thu ®−îc tiÕn bé cao nhÊt vÒ di truyÒn. C¸c ch−¬ng tiÕp theo sÏ cè g¾ng t¨ng hiÓu biÕt cho ng−êi ch¨n nu«i vÒ chiÕn l−îc ch¨m sãc qu¶n lý con c¸i ®Ó ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu nµy, c¸c c«ng cô ch¨m sãc qu¶n lý cã thÓ sö dông cho qu¸ tr×nh nµy còng sÏ ®−îc th¶o luËn. 18