Chủ đề: Các khu ramsar và đa dạng sinh học

CHỦ ĐỀ: Các khu Ramsar và đa dạng sinh học<br /> <br /> I. Giới thiệu chung về Công ước Ramsar:<br /> Công ước Ramsar là một công ước quốc tế về bảo tồn và sử dụng một cách hợp <br /> lý, thích đáng các vùng đất ngập nước, với mục đích ngăn chặn quá trình xâm lấn <br /> ngày càng gia tăng vào các vùng đất ngập nước, cũng như sự mất đi của chúng ở <br /> thời điểm hiện nay và trong tương lai, công nhận các chức năng sinh thái học nền <br /> tảng của các vùng đất ngập nước và các giá trị sinh thái, khoa học, kinh tế, văn hóa <br /> và giải trí của chúng.<br /> Tiêu đề chính thức của công ước là The Convention on Wetlands of International <br /> Importance, especially as Waterfowl Habitat (Công ước về các vùng đất ngập nước <br /> có tầm quan trọng quốc tế, đặc biệt như là nơi cư trú của các loài chim nước). <br /> Công ước này được tạo ra và phê chuẩn bởi các quốc gia tham gia tại cuộc họp tại <br /> thành phố Ramsar, Iran vào ngày 2 tháng 2 năm 1971 và có hiệu lực ngày 21 tháng 12 <br /> năm 1975<br /> Danh sách Ramsar về các vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế hiện nay <br /> (2007) bao gồm trên 1.616 khu vực (gọi là khu Ramsar) với tổng diện tích khoảng <br /> 1.455.000 km², tăng lên từ con số 1.021 khu vực vào năm 2000. Quốc gia hiện nay <br /> có số lượng khu Ramsar nhiều nhất là Vương quốc Anh với 164 khu; còn quốc gia <br /> với diện tích khu Ramsar lớn nhất là Canada với trên 130.000 km², bao gồm cả khu <br /> vực vịnh Queen Maud diện tích 62.800 km².<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Khu bảo tồn chim di trú Vịnh Queen Maud (Ngỗng Ross)<br /> Từ 18 quốc gia ký kết ban đầu năm 1971, tăng lên từ 119 vào năm 2000; đến năm <br /> 2007, đã có 153 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia công ước. Đại diện các quốc gia <br /> ký kết gặp nhau 3 năm một lần tại Hội nghị các quốc gia ký kết (COP), với hội <br /> nghị đầu tiên tổ chức tại Cagliari, Italia năm 1980. Các sửa đổi quan trọng đối với <br /> côn ước ban đầu đã đạt được tại Paris (1982) và Regina (1987).<br /> Đến tháng 5/2012, tổng cộng có 160 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia công ước <br /> Ramsar, bao gồm 2006 khu, tổng diện tích là 192,822,023 hecta.<br /> Và đến năm 2014, tổng cộng có 168 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia Công ước <br /> này, bao gồm 2186 khu, với tổng diện tích là 208,674,247 hecta.<br /> Phục vụ cho công ước có ủy ban thường trực, ban xét duyệt khoa học và ban thư ký <br /> tại trụ sở chính ở Gland, Thụy Sỹ cùng với IUCN (Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn <br /> Thiên nhiên tại Việt Nam).<br /> Việt Nam chính thức tham gia Công ước Ramsar vào tháng 9 năm 1989, là thành <br /> viên thứ 50, đồng thời là quốc gia đầu tiên của Đông Nam Á tham gia Công ước <br /> này. Và lấy vùng ngập nước Xuân Thủy ở cửa sông Hồng làm khu Ramsar đầu tiên <br /> của Việt Nam.<br /> Trách nhiêm quản lý toàn bộ công việc có liên quan đến Công ước Ramsar thuộc <br /> Cục Môi trường, Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường. Trung tâm Nghiên cứu <br /> Tài nguyên và Môi trường (CRES) thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội hỗ trợ về kỹ <br /> thuật khi cần thiết.<br /> <br /> Ramsar có tất cả 9 tiêu chí để công nhận, được chia thành hai nhóm tiêu chí chính <br /> bao gồm (a) sự độc đáo và hiếm có của vùng đất ngập nước (b) tầm quan trọng <br /> quốc tế về bảo tồn đa dạng sinh học, nhấn mạnh đến cá và chim nước. <br /> <br /> Tiêu chi 1: Vùng đ<br /> ́ ất ngập nước được coi là có tầm quan trọng quốc tế nếu vùng <br /> đó bao gồm các loài động, thực vật quý hiếm, đặc trưng và điển hình xét về đặc <br /> tính tự nhiên hoặc gần với tự nhiên của vùng đất ngập nước, mà đượctìm thấy <br /> trong khu vực sinh địa lý thích hợp<br /> <br /> Tiêu chí 2: Vùng đất ngập nước được coi làcó tầm quan trọng quốc tế nếu nó đóng <br /> vai trò hỗ trợ cho các hệ sinh thái đang bị đe doa,ho<br /> ̣ ặc các loài có nguy cơ bị nguy <br /> hiểm hoặc cực kỳ nguy hiểm (Các tiêu chí dựa trên chủng loại và hệ sinh thái)<br /> <br /> Tiêu chí 3: Vùng đất ngập nước được coi là có tầm quan trọng quốc tế nếu nó <br /> đóng vai trò hỗ trợ cho các loài động, thực vật có ý nghĩa quan trọng trongviệc duy <br /> trì đa dạng sinh học tại một vùng sinh địa lý cụ thể (...)<br /> <br /> Tiêu chí 4: Vùng đất ngập nước được coi làcó tầm quan trọng quốc tế nếu nó đóng <br /> vai trò hỗ trợ cho các loài động, thực vật đang trong giai đoạn quyếtđịnh trong vòng <br /> đời,hoặc cung cấp nơi trú ẩn cho các loài này khi chúng gặp những điều kiện nguy <br /> hiểm (…)<br /> <br /> Tiêu chí 5: Vùng đất ngập nước được coi là có tâm quan tr<br /> ̀ ọng quốc tế nếu nó <br /> thường xuyên hỗ trợ từ 20.000 ca thê loai chim n<br /> ́ ̉ ̀ ước trở lên (Cac tiêu chi d<br /> ́ ́ ựa trên <br /> cac loai chim n<br /> ́ ̀ ươc)<br /> ́<br /> <br /> ́ ̀ ́ ập nước được coi là có tầm quan trọng quốc tế nếu nó <br /> Tiêu chi 6: Vung đât ng<br /> thường xuyên hỗ trợ 1% số lượng một loài hoặc phân loài chim nước (…)<br /> Tiêu chí 7: Vùng đất ngập nước được coi là có tầm quan trọng quốc tế nếu nó hỗ <br /> trợ một tỷ lệ đáng kể các loài, phân loài và các họ cá bản địa, các giai đoạn lịch sử <br /> trong vòng đời,sự tương tác giữa các loài và / hoặc số lượng mà có tính đại diện <br /> cho lợi ích của vùng đất ngập nước và / hoặc các giá trị và bằng cách ấy,đóng góp <br /> vào sự đa dạng sinh học của toàn cầu (cac tiêu chi đăc biêt căn c<br /> ́ ́ ̣ ̣ ứ trên cơ sở loai ca)<br /> ̀ ́<br /> <br /> Tiêu chí 8: Vùng đất ngập nước được coi là có tầm quan trọng quốc tế nếu nó cung <br /> cấp một nguồn thức ăn quan trọng cho các loài cá, là nơi sinh sản, nuôi dưỡng và / <br /> hoặc đường di cư mà nhờ đó các loài cá có thể sinh sôi nảy nở tại vùng đất ngập <br /> nước hay ở nơi khác tuỳ thuộc vào điều kiện cụ thể (...)<br /> <br /> Tiêu chí 9: Vùng đất ngập nước được coi làcó tầm quan trọng quốc tế nếu nó <br /> thường xuyên hỗ trợ 1% số lượng một loài hoặc phân loài động vật, phi gia cầm <br /> sống phụ thuộc vào vùng đất ngập nước.<br /> <br /> <br /> <br /> II. Các khu Ramsar ở Việt Nam<br /> <br /> 1.  Vườn Quốc gia Xuân Thủy – Nam Định <br /> <br /> Ngày 20/9/1988, Văn phòng Công ước Ramsar đã công nhận Khu bảo tồn thiên <br /> nhiên đất ngập nước Xuân Thủy (nay là Vườn Quốc gia Xuân Thủy), tỉnh Nam <br /> Định là khu Ramsar đầu tiên của Việt Nam.<br /> <br /> ́ ̣<br /> Thang 12/2004, UNESSCO tiêp tuc công nhân V<br /> ́ ̣ ườn Quôc gia Xuân Thuy tr<br /> ́ ̉ ở thanh <br /> ̀<br /> ̃ ̉<br /> vung loi cua Khu d<br /> ̀ ự trư sinh quyên thê gi<br /> ̃ ̉ ́ ới khu vực ven biên liên tinh đông băng <br /> ̉ ̉ ̀ ̀<br /> ̉<br /> châu thô sông Hông.<br /> ̀<br /> <br /> Vươn Quôc gia Xuân Thuy la môt vung bai bôi màu m<br /> ̀ ́ ̉ ̀ ̣ ̀ ̃ ̀ ỡ rông l<br /> ̣ ớn năm <br /> ̀ ở phia Nam <br /> ́<br /> cửa Ba lạt của sông Hông, cach Ha Nôi 150 km vê h<br /> ̀ ́ ̀ ̣ ̀ ướng Đông Nam, co tông diên <br /> ́ ̉ ̣<br /> ́ ự nhiên 7.100 ha. Phu sa mâu m<br /> tich t ̀ ̀ ỡ cua sông Hông đa tao d<br /> ̉ ̀ ̃ ̣ ựng nên môt khu đât <br /> ̣ ́<br /> ̣ ươc v<br /> ngâp n ́ ơi nhiêu loai đông, th<br /> ́ ̀ ̀ ̣ ực vât hoang da va cac loai chim di c<br /> ̣ ̃ ̀ ́ ̀ ư quy hiêm.<br /> ́ ́<br /> <br /> Vươn Quôc gia Xuân Thuy co 120 loai th<br /> ̀ ́ ̉ ́ ̀ ực vât bâc cao co mach, trong đo co gân 20 <br /> ̣ ̣ ́ ̣ ́ ́ ̀<br /> loai thich nghi v<br /> ̀ ́ ơi điêu kiên ngâp n<br /> ́ ̀ ̣ ̣ ước câu thanh nên hang ngan ha r<br /> ́ ̀ ̀ ̀ ừng ngâp măn. <br /> ̣ ̣<br /> Rưng <br /> ̀ ở đây gop phân cô đinh phu sa đê tao nên cac bai bôi m<br /> ́ ̀ ́ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ̃ ̀ ới, lam v ̀ ườn ươm va ̀<br /> ́ ưc ăn cho cac loai đông vât thuy sinh, đông th<br /> cung câp th ́ ́ ̀ ̣ ̣ ̉ ̀ ời  đong vai tro cân băng <br /> ́ ̀ ̀<br /> sinh thai trong khu v<br /> ́ ực. Thực vât nôi co 111 loai, nhiêu loai rong tao co gia tri kinh tê <br /> ̣ ̉ ́ ̀ ̀ ̀ ̉ ́ ́ ̣ ́<br /> cao như Rong câu chi vang.<br /> ̉ ̀<br />  ̣ ̣ ước VQG Xuân Thuỷ<br />                                  Hê sinh thai đât ngâp n<br /> ́ ́<br /> ̣ ̣ ̉ ̀ ̣ ̣ ́ ́<br /> Đông vât nôi va đông vât đay co trên 500 loai v ̀ ới nhiêu loai co gia tri kinh tê cao: <br /> ̀ ̀ ́ ́ ̣ ́<br /> ́ ̉<br /> tôm, ca, cua biên, ngao...Hang năm cho thu nhâp t<br /> ̀ ̣ ới hang ̉ ̀<br /> ̀  trăm ty đông đa gop <br /> ̃ ́<br /> ̣<br /> phâǹ  tao nên s ự khởi săc vê kinh tê ­ xa hôi cho cac xa vung đêm.<br /> ́ ̀ ́ ̃ ̣ ́ ̃ ̀ ̣<br /> Động vật thủy sinh<br /> <br /> Vùng đất trù phú này hiện là môi trường sống của hơn 220 loai chim thuôc 41 hô, 13<br /> ̀ ̣ ̣  <br /> ̣<br /> bô. Hang năm t<br /> ̀ ư thang 10, 11 đên thang 3, 4 cua năm sau, hang chuc ngan ca thê chim<br /> ̀ ́ ́ ́ ̉ ̀ ̣ ̀ ́ ̉  <br /> di cư tranh ret t<br /> ́ ́ ư Ph̀ ương Băc đa chon V<br /> ́ ̃ ̣ ườn Quôc gia Xuân Thuy lam n<br /> ́ ̉ ̀ ơi dừng <br /> chân kiêm ăn, tich luy năng l<br /> ́ ́ ̃ ượng cho hanh trinh di tru dai ca ngan cây sô cua minh, <br /> ̀ ̀ ́ ̀ ̉ ̀ ́ ̉ ̀<br /> trong đó có đến 1/5 số lượng cò mỏ thìa của toàn thế giới. Cò mỏ thìa là loài chim <br /> nước có cái mỏ hình chiếc thìa rất độc đáo, hiện số lượng còn lại không nhiều <br /> trong tự nhiên. Có lẽ vì thế mà hình ảnh của nó được chọn làm biểu trưng cho <br /> VQG Xuân Thủy.<br /> Nơi đây thương xuyên ghi nhân cac loai chim n<br /> ̀ ̣ ́ ̀ ươc quy hiêm năm trong sach đo Th<br /> ́ ́ ́ ̀ ́ ̉ ế <br /> giới, điên hinh la <br /> ̉ ̀ ̀Cò mỏ thìa, Choi choi mỏ thìa, Diệc đầu đỏ, Choăt l<br /> ́ ớn mo vang, <br /> ̉ ̀<br /> ̃ ̉ ̀ ́ ̀ ̉ ̉<br /> Re mo thia, Te vang, Bô nông chân xam, Mong biên mo ngăn, Co quăm đâu đen, Co <br /> ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ̀<br /> ̀ ̀ ̣ ́ ̣<br /> Thia, Co lao Ân Đô, Co trăng Trung Quôc...<br /> ̀ ́ ́<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Cò mỏ thìa là loài chim nước có cái mỏ hình chiếc thìa rất độc đáo, hiện số lượng <br /> còn lại không nhiều trong tự nhiên.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Choắt<br /> Mòng bể mỏ ngắn<br />  Co Thia (Platalea minor)<br /> ̀ ̀<br />  ̀ ̣ ́ ̣<br /> Co lao Ân Đô (Mycteria leucocephala)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Cò trắng trung quốc<br /> <br /> Lơp thu <br /> ́ ́ở Vươn Quôc gia Xuân Thuy cung co cac loai quy hiêm nh<br /> ̀ ́ ̉ ̃ ́ ́ ̀ ́ ́ ư: Rai ca, Ca heo,<br /> ́ ́ ́  <br /> Ca đâu ông s<br /> ́ ̀ ư...<br /> Lớp bo sat va l<br /> ̀ ́ ̀ ương c<br /> ̃ ư co trên 30 loai.<br /> ́ ̀<br /> <br /> 2.  Bàu Sấu – Đồng Nai <br /> <br /> <br /> Ngày 4/8/2005,  Ban thư ký Công ước Ramsar tại Thụy Sỹ đã công nhận hệ đất <br /> ngập nước Bàu Sấu là khu Ramsar thứ 1,499 của thế giới và khu Ramsar thứ 2 của <br /> Việt Nam <br /> Trải dài trên ba tỉnh Lâm Đồng, Bình Phước và Đồng Nai, Cát Tiên là một trong <br /> những Vườn Quốc Gia lớn nhất ở miền nam Việt Nam. Khu dự trữ sinh quyển thế <br /> giới này lưu giữ trong mình kho báu vô giá của thiên nhiên với hệ động thực vật vô <br /> cùng phong phú và nhiều cảnh quan sinh thái tiêu biểu cho thiên nhiên hoang dã <br /> miền Đông Nam Bộ. Đặc biệt nhất phải kể đến khu Ramsar Bàu Sấu trong Vườn <br /> Quốc Gia Cát Tiên có diện tích 13.759 ha, bao gồm 151 hecta đất ngập nước quanh <br /> năm và 5.360 ha đất ngập nước theo mùa. Còn lại là các diện tích thấp hơn 115m so <br /> với mực nước biển. <br /> Toàn bộ hệ đất ngập nước Bàu Sấu nằm ở vị trí trung tâm khu Nam Cát Tiên. <br /> Nơi đây được đánh giá là vùng đất ngập nước ngọt nội địa ven sông độc đáo nhất, <br /> có giá trị cao không chỉ về mặt sinh cảnh mà còn ở khía cạnh bảo tồn loài bởi khu <br /> vực xung quanh Bàu Sấu tập trung nhiều loài động vật và thực vật thủy sinh rất <br /> phong phú và quí hiếm. <br /> Bàu Sấu theo tiếng của người Chăm cổ có nghĩa là hồ nước nơi có nhiều cá sấu <br /> sinh sống. Đây là môi trường sống tuyệt vời của loài cá sấu xiêm, các loài động <br /> thực vật thủy sinh, cá nước ngọt, các loài chim có đời sống quan hệ mật thiết với <br /> nước, đặc biệt là nhiều loài chim đang bị đe dọa của Việt Nam cũng như của thế <br /> giới như: ngan cánh trắng, quắm cánh xanh, già đẫy Java... <br /> Các loài thú móng guốc như: bò tót (70­80 con), nai, heo rừng cũng thường xuất <br /> hiện ở khu vực này để kiếm ăn vào mùa khô hàng năm, tạo nên một sinh cảnh <br /> hoang dã độc đáo hiếm thấy. Ngoài ra còn có các loài động vật quý hiếm như tê <br /> giác Java, voi châu Á, gấu chó, gấu ngựa, hổ, báo...<br /> Hệ đất ngập nước Bàu Sấu được công nhận vào danh sách các khu Ramsar trên thế <br /> giới đã khẳng định giá trị, vai trò của công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh <br /> học ở Việt Nam trước cộng đồng quốc tế. Điều này cũng cho thấy Việt Nam là <br /> một trong những quốc gia có hệ sinh thái đadạng nhất trên thế giới. <br /> Hệ đất ngập nước Bàu Sấu được công nhận vào danh sách Ramsar càng khẳng <br /> định giá trị và ý nghĩa của công tác bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam, tạo điều <br /> kiện thuận lợi hơn để tiếp tục phát huy các thành quả bảo tồn tài nguyên thiên <br /> nhiên và phát triển cộng đồng, phát huy các lợi ích về bảo vệ môi trường, về khoa <br /> học, gắn liền với các lợi ích về kinh tế, văn hoá và xã hội. <br /> <br /> ̉ ̣<br /> Giai phap ngăn chăn<br /> ́<br />  ­ ̉ ̣ ̣ ực hiên Nghi đinh cua Chinh phu vê Bao vê va phat triên cac <br /> Đây manh viêc th ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ̉ ̀ ̉ ̣ ̀ ́ ̉ ́<br /> vung ĐNN<br /> ̀<br /> <br /> ­ ̉ ̣ ́ ̣ ̣<br /> Đây manh tuyên truyên, giao duc va nâng cao nhân th<br /> ̀ ̀ ức cho người dân vê ̀<br /> ĐNN<br /> <br /> ­ ́ ượng cuôc sông cho dân c<br /> Nâng cao chât l ̣ ́ ư vung ĐNN va vung xung quanh<br /> ̀ ̀ ̀<br /> <br /> ­ ̀ ̣<br /> Đao tao nguôn nhân l<br /> ̀ ực, kiêm kê, điêu tra nghiên c<br /> ̉ ̀ ứu va quan ly ĐNN<br /> ̀ ̉ ́<br /> <br /> ­ ̣ ̣ ́ ơ sở vât chât phuc vu đao tao nghiên c<br /> Hiên đai hoa c ̣ ́ ̣ ̣ ̀ ̣ ứu va quan ly<br /> ̀ ̉ ́<br /> <br /> ­ ́ ử dung va bao tôn vung ĐNN môt cach h<br /> Khai thac s ̣ ̀ ̉ ̀ ̀ ̣ ́ ợp lí<br /> <br /> ­ ̉ ̣ ̣ ̉ ợp tac quôc tê vê bao tôn va phat triên bên <br /> Đây manh va nâng cao hiêu qua h<br /> ̀ ́ ́ ́ ̀ ̉ ̀ ̀ ́ ̉ ̀<br /> vưng ĐNN<br /> ̃<br /> <br /> ­ Lựa chon, hoan tât hô s<br /> ̣ ̀ ́ ̀ ơ va đê c<br /> ̀ ̀ ử thêm cac khu Ramsar m<br /> ́ ơí<br /> <br /> ́ ̣ ̣ ́<br /> Tac đông tai cac khu Ramsar<br /> <br /> ­ ̣ ́<br /> Diên tich ĐNN t ự nhiên co xu h<br /> ́ ương giam, diên tich ĐNN nhân tao tăng lên <br /> ́ ̉ ̣ ́ ̣<br /> nhưng vân không bu lai đ<br /> ̃ ̀ ̣ ược diên tich ĐNN t<br /> ̣ ́ ự nhiên bi mât. Nguyên nhân <br /> ̣ ́<br /> phân l̀ ơn la do s<br /> ́ ̀ ự tăng dân sô qua nhanh, đao ao nuôi tôm, hoăc cac qua trinh <br /> ́ ́ ̀ ̣ ́ ́ ̀<br /> tự nhiên như xoi mon, bao lu, chay r<br /> ́ ̀ ̃ ̃ ́ ưng...<br /> ̀<br /> <br /> ­ ́ ượng môi trương vung ĐNN bi ô nhiêm do:<br /> Chât l ̀ ̀ ̣ ̃<br /> <br />  ́ ̉ ̣<br /> Chât thai công nghiêp <br /> <br />  ́ ̉ ̣ ực vât trong nông nghiêp không chi gây anh h<br /> Hoa chât bao vê th<br /> ́ ̣ ̣ ̉ ̉ ưởng cho <br /> ̀ ước ngâm con gây anh h<br /> đât ma theo nguôn n<br /> ́ ̀ ̀ ̀ ̉ ưởng đên chât l<br /> ́ ́ ượng nước ở <br /> vung ĐNN<br /> ̀<br /> <br />  ́ ưu c<br /> Chât h ̃ ơ (BOD) kem theo chât dinh d<br /> ̀ ́ ưỡng va hoa chât đôc giup cho <br /> ̀ ́ ́ ̣ ́<br /> ̉ ̣ ̉ ̣ ̉<br /> tao đôc phat triên manh anh h<br /> ́ ưởng đên s<br /> ́ ự phat triên cua thuy san, đên môi <br /> ́ ̉ ̉ ̉ ̉ ́<br /> trương va hoat đông du lich<br /> ̀ ̀ ̣ ̣ ̣<br /> <br />  Sử dung cac hoa chât đôc hai khai thac tai nguyên ĐNN: Viêc s<br /> ̣ ́ ́ ́ ̣ ̣ ́ ̀ ̣ ử dung <br /> ̣<br /> ́ ̉ ̣ ́ ̉ ́<br /> thuôc nô, đôc tô Xyanua đê đanh băt ca gây ô nhiêm môi tr<br /> ́ ́ ̃ ường nước, pha ́<br /> ̉ ̣ ́ ưới nươc.<br /> huy hê sinh thai d ́<br />