CHƯƠNG 5: THỜI ĐẠI NGÀY NAY

Thêi ®¹i ngµy nay

ề ờ ạ

ệ ấ ủ

ữ ờ ạ

ế ậ

ể ơ ả

ờ ạ

1. Khái ni m v th i đ i ngày nay 2. Tính ch t và nh ng mâu thu n ẫ c b n c a th i đ i ngày nay ơ ả 3. Đ c đi m c b n và xu th v n ơ ả ặ đ ng c b n c a th i đ i ngày ủ ộ nay

1. Kh¸i niÖm vÒ thêi ®¹i vµ thêi ®¹i ngµy nay

ệ ệ

ơ ở ơ ở

1.1 Quan ni m v th i đ i và c s phân ề ờ ạ 1.1 Quan ni m v th i đ i và c s phân ề ờ ạ chia th i đ i ờ ạ chia th i đ i ờ ạ ề ệ

ờ đạ

i

ờ đạ

ơ ở

1.1.1 .Quan ni m v th i 1.1.2.C s phân chia th i

i

1.1.1. Quan niÖm vÒ thêi ®¹i

Thêi ®¹i lµ mét kh¸i niÖm

khoa häc dïng ®Ó ph©n kú lÞch

sö x∙ héi, ph©n biÖt nh÷ng nÊc

thang ph¸t triÓn cña x∙ héi

loµi ng êi.

1.1.1 Quan niÖm vÒ thêi ®¹i (tt)

• Thêi ®¹i ® îc xem xÐt d íi

gãc ®é TriÕt häc – ChÝnh trÞ –

X∙ héi, dùa trªn nh÷ng tiªu

chuÈn kh¸ch quan, khoa häc,

nh÷ng dÊu hiÖu, ®Æc ®iÓm, b¶n

chÊt cña nã.

1.1.1 Quan niÖm vÒ thêi ®¹i (tt)

Kh¸i niÖm: Thêi ®¹i lµ

mét thêi kú t ¬ng ®èi dµi trong

lÞch sö ph¸t triÓn cña x∙ héi

loµi ng êi, ® îc ®¸nh dÊu b»ng b

íc ngoÆt c¨n b¶n trong sù ph¸t

triÓn cña nã vµ ® îc ®Æc tr ng

b»ng xu h íng ph¸t triÓn t ¬ng

®èi æn ®Þnh.

1.1.2. Cơ sở phân chia thời đại

ề

ờ đạ

ự i d a

ữ

ờ đạ

độ

ng có th i

đồ đ

đồ đồ

ờ

đạ

ụ

ộ

Có nhi u cách phân chia th i ơ ở vào nh ng c s khác nhau: ụ + Theo công c lao đồ ắ s t… ng, á, ẩ + Theo tiêu chu n v n hóa có th i ư i v n hóa ph c h ng. + Furiê phân chia xã h i loài ng

ộ

ưở

ườ i ng và

thành mông mu i, dã man, gia tr v n minh

ươ

+ Avelltofler (nhà t ườ

ử đ

ị

ọ ả

ằ ă

ỹ ờ

đạ

ệ

ậ

ng lai h c i M ) cho r ng l ch s ã tr i ng i v n minh nông nghi p, qua: th i ă v n minh công nghi p, v n minh h u công nghi p.ệ

ủ

ơ ở

ủ

ậ

Quan đi m c a ch nghĩa Mác – Lênin: c s duy ể ấ ể nhËn biÕt th i đ i là lý lu n hình thái nh t đ ờ ạ - xã h i.

kinh t

ộ

ế

Trong mäi thêi ®¹i lÞch sö, s¶n xuÊt

kinh tÕ vµ c¬ cÊu x∙ héi, c¬ cÊu nµy tÊt yÕu

ph¶i do s¶n xuÊt kinh tÕ kinh tÕ mµ ra, c¶ hai

c¸i ®ã cÊu thµnh c¬ së cña lÞch sö chÝnh trÞ

vµ lÞch sö t t ëng cña thêi ®¹i Êy.

M¸c – ¡ngghen toµn tËp.NXB CTQG

.HN1995.t21,tr11

1.1.2 C¬ së ph©n chia thêi ®¹i

ọ

ỉ

ế đ H c thuy t ã ch ra:

ả

Th i

i g m l c l

ấ ng s n xu t, quan

ờ đạ ấ

ế

ệ ả ượ

ự ượ ồ ơ ở ạ ầ h s n xu t, c s h t ng,ki n trúc th

ầ ng t ng …

ấ

độ

ự

ủ

Giai c p trung tâm,

ng l c c a xã

h iộ

1.1.2 C¬ së ph©n chia thêi ®¹i

ấ ệ ờ đạ ộ ế ậ i:

ủ ự ộ ế ấ D u hi u nh n bi t m t th i ệ Có s xu t hi n c a m t hình thái kinh t xã

ộ ớ

ộ ộ ế ấ Hình thái kinh t xã h i là n i dung c u thành

ờ đạ h i m i th i

i ộ ớ đứ ấ ở ị

ữ ự ng v trí trung tâm, quy t nh s phát

ủ ể ờ đạ Có m t giai c p m i gi vai trò tiên phong, ộ tri n c a xã h i trong th i ế đị ớ i m i.

1.2 thêi ®¹i ngµy nay vµ nh÷ng giai ®o¹n chÝnh cña nã

1.2.1 Quan niÖm vÒ thêi ®¹i ngµy nay

Thêi ®¹i ngµy nay lµ thêi ®¹i qu¸ ®é tõ CNTB lªn

CNXH trªn ph¹m vi thÕ giíi, më ®Çu tõ C¸ch m¹ng th¸ng 10

Nga vÜ ®¹i.

Sau c¸ch m¹ng th¸ng 10 Nga, Lª Nin viÕt:

“Mét kû nguyªn míi ®∙ më ra trong lÞch sö thÕ

giíi. Nh©n lo¹i ®ang vøt bá h×nh thøc cuèi cïng cña chÕ ®é

n« lÖ, chÕ ®é n« lÖ t b¶n hay chÕ ®é n« lÖ lµm thuª. Tho¸t

khái ® îc chÕ ®é n« lÖ ®ã, lÇn ®Çu tiªn nh©n lo¹i sÏ b íc

vµo thêi kú tù do ch©n chÝnh”

(Lª Nin toµn tËp, Nxb TiÕn bé Matxcova 1978, t38,

Tr 364)

đ ạ

ữ

1.2 Th i

ờ đạ ngày nay và nh ng giai o n

i

chính c a nủ

ó

Shooting down of peaceful demonstration in Petrograd in July 1917.

Smolnyin the days of the revolution. October 1917

N súng vào đoàn bi u tình vì

ổ hoà bình

ở

Smolnvin trong ngày cách m ng tháng m i nga 1917 ườ ạ

ể Petrograd tháng 7/1917

1.2 thêi ®¹i ngµy nay vµ nh÷ng giai ®o¹n chÝnh cña nã

Sau c¸ch m¹ng th¸ng 10 Nga, CNXH ®∙ tõ lý luËn trë thµnh hiÖn thùc, ®∙ xuÊt

hiÖn h×nh th¸i kinh tÕ x∙ héi CSCN phñ

®Þnh, thay thÕ h×nh th¸i kinh tÕ x∙ héi

TBCN.

ChiÒu h íng ph¸t triÓn chñ yÕu,

trôc xuyªn suèt sù vËn ®éng lÞch sö tõ sau

c¸ch m¹ng th¸ng 10 Nga lµ ®Êu tranh xo¸ bá

trËt tù t b¶n chñ nghÜa, thiÕt lËp vµ tõng

b íc x©y dùng CNXH trªn ph¹m vi toµn thÕ

giíi.

1.2 thêi ®¹i ngµy nay vµ nh÷ng giai ®o¹n chÝnh cña nã

Quân đ i Đ c qu c xã hành quân ố

ng cao

ế

i Ba Lan

ộ ứ qua c t m c biên gi ố ộ

t gi Quân đ i Xô Vi ộ ươ c đ búa li m ề ờ ỏ

ớ Tháng 1/1939

1.2 thêi ®¹i ngµy nay vµ nh÷ng giai ®o¹n chÝnh cña nã

Tõ sau c¸ch m¹ng th¸ng 10 Nga c¸c n

1.2 thêi ®¹i ngµy nay vµ nh÷ng giai ®o¹n chÝnh cña nã

íc XHCN, phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n

quèc tÕ trë thµnh lùc l îng nßng cèt, ®i ®Çu

trong cuéc ®Êu tranh v× hoµ b×nh, ®éc lËp d©n

téc, d©n chñ vµ tiÕn bé x∙ héi trªn ph¹m vi

toµn thÕ giíi.

Tõ sau c¸ch m¹ng th¸ng 10 Nga, c¸c

cuéc c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc n»m trong

ph¹m trï c¸ch m¹ng XHCN, nhiÒu n íc sau khi

giµnh ® îc ®éc lËp d©n téc ®∙ ®i theo con ®

êng XHCN.

1.2.2 C¸c giai ®o¹n chÝnh cña thêi 1.2.2 C¸c giai ®o¹n chÝnh cña thêi ®¹i ngµy nay ®¹i ngµy nay

Theo quan ®iÓm cña §¶ng ta, cho ®Õn nay thêi ®¹i ngµy nay ®∙

Giai đoạn đột phá thắng lợi của cách mạng XHCN

ph¸t triÓn tr¶i qua 4 giai ®o¹n: Tõ CM.10 Nga – tr íc ch/tranh TG2 (1945)

Giai đoạn mở rộng và phát triển CNXH từ một nước ra nhiều nước dẫn đến hình thành hệ thống XHCN thế giới (trung tâm là hội đồng tương trợ kinh tế Khối SEV)

Tõ sau ch/tranh TG.II ®Çu nh÷ng n¨m 1970

bèn giai ®o¹n

Giai đoạn nhiều nước XHCN rơi Vào tình trạng trì trệ,khủng hoảng

Tõ cuèi nh÷ng n¨m 1970 – cuèi nh÷ng n¨m 1980

Giai đoạn CNXH lâmvào thoái trào (tạm thời) và gặp nhiều khó khăn thử thách nghiêm trọng

Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1990 – nay

Giai ®o¹n 1 Tõ CM th¸ng 10/1917 ®Õn kÕt thóc thÕ chiÕn II n¨m 1945

Giai ®o¹n ®ét ph¸ th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng XHCN

1.2.2 C¸c giai ®o¹n chÝnh cña thêi ®¹i ngµy nay

Giai ®o¹n 2 Tõ sau n¨m 1945 ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 70

Giai ®o¹n më réng vµ ph¸t triÓn CNXH tõ mét n íc ra nhiÒu n íc dÉn ®Õn h×nh thµnh hÖ thèng XHCN trªn thÕ giíi.

1.2.2 C¸c giai ®o¹n chÝnh cña thêi ®¹i ngµy nay

Giai ®o¹n 3 Tõ cuèi nh÷ng n¨m 70 ®Õn cuèi nh÷ng n¨m 80

Giai ®o¹n nhiÒu n íc XHCN r¬i vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ, khñng ho¶ng

1.2.2 C¸c giai ®o¹n chÝnh cña thêi ®¹i ngµy nay

Giai ®o¹n 4 Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90 ®Õn nay

Giai ®o¹n CNXH l©m vµo tho¸i trµo (t¹m thêi) vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n thö th¸ch nghiªm träng

2. TÝnh chÊt vµ nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay

TÝnh chÊt vµ nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay

TÝnh chÊt

Nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n

Gi÷a CNTB vµ CNXH Gi÷a c¸c N íc TB Víi nhau Gi÷a TB vµ L§, Gi÷a g/c CN Vµ g/c TS trong CNTB Gi÷a c¸c d©n Téc thuéc ®Þa Vµ phô thuéc Víi CN§Q

2. TÝnh chÊt vµ nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay

ế ụ

ờ ạ

* Th i đ i ngày nay đang ti p t c t di n ra cu c đ u tranh gay go quy t li

ế ệ

ễ

ấ

ộ

gi a CNXH và CNTB trên ph m vi toàn th ế

ữ

ạ

i. Cu c đ u tranh gi a hai ch đ xã

ớ

ế ộ

ữ

ấ

ộ

h i khác nhau v b n ch t XH XHCN và

ề ả

ấ

ộ

XH TBCN đã và đang chi ph i toàn b qúa

ộ

ố

trình v n đ ng c a l ch s nhân lo i. ạ ủ ị

ử

ậ

ộ

2.1 TÝnh chÊt cña thêi ®¹i ngµy nay

2.1 TÝnh chÊt cña thêi ®¹i ngµy nay(tt)

• *Cu c đ u tranh gi a CNXH và CNTB di n

ữ

ễ

ấ

ộ

ra trong m i lĩnh v c c a đ i s ng xã h i, t

ờ ố

ộ ừ

ự

ủ

ọ

th c h đ n đ i s ng kinh t

ờ ố

ệ ế

ứ

ế

, chính tr , văn hoá, ị

xã h i...liên quan t

i s l a ch n con đ

ng phát

ộ

ớ ự ự

ọ

ườ

tri n c a m i qu c gia-dân t c cũng nh chi u

ủ

ề

ể

ộ

ố

ỗ

ng phát tri n c a l ch s th gi

ướ

ử ế ớ

ủ ị

ể

2.2. Những mâu thuẫn cơ bản của thời đại ngày nay

Mâu thuẫn giữa CNTB và CNXH

Mâu thuẫn giữa tư bản và lao động, giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản trong các nước TBCN

M©u ThuÉn C¬ B¶n

Mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa Và phụ thuộc với chủ nghĩa đế quốc

Mâu thuẫn giữa các nước tư bản với nhau

2.2 nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay

ư ả ư ả ữ ữ ủ ủ ủ ủ ĩ ĩ 2.2.1.Mâu thu n gi a Ch ngh a T b n và Ch 2.2.1.Mâu thu n gi a Ch ngh a T b n và Ch

ộ ộ ĩ ĩ ờ đạ Đ ố ổ ẫ ậ ẫ ẫ ngh a Xã h i ngh a Xã h i ây là mâu thu n n i b t xuyên su t th i i.

ng cách, b ng m i T khi CNXH ra đ i, CNTB luôn tìm m i ph ờ ừ ọ ươ ằ ọ

âm m u thâm đ c và th đo n x o quy t hòng bóp ch t ch đ XH ả ế ộ ủ ư ệ ế ạ ộ

thu l t lòng. non n t ngay t ớ ừ ở ọ

Cung đi n Mùa Đông

ệ

tháng 10/1917

2.2 nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay 2.2.1.Mâu thu n gi a Ch nghĩa T ư ữ 2.2.1.Mâu thu n gi a Ch nghĩa T ữ ư

ủ ẫ ủ ẫ b n và Ch nghĩa Xã h i ộ b n và Ch nghĩa Xã h i ộ

ủ ủ

ả ả

ự Đ

ế

ệ

Hi n nay, các th l c Q ụ

đổ

ụ

ứ

ự

ợ ®ang ra s c l i d ng s s p

ủ c a

ở

CNXH Liên Xô và ông Âu

để đẩ

ế

ệ

ả

ạ

ằ

ộ

m nh cu c ph n kích quy t li t nh m

ướ

ạ

ỏ xoá b các n

ế

c XHCN còn l i. Chúng ượ

ễ

ế

c “Di n bi n hoà

dùng chi n l đổ để

ừ

bình”

phá

CNXH t bên trong

Tổng thống Mỹ Bill Clinton trong tuyên bố bình thường hóa quan hệ với Việt Nam đã nói:

”Tôi tin rằng việc bình thường hóa và tăng cường

các cuộc tiếp xúc giữa người Mỹ và người Việt Nam sẽ thúc đẩy sự nghiệp tự do ở Việt Nam như đã từng diễn ra ở Đông Âu và Liên Xô trước đây. Tôi tin tưởng mạnh mẽ rằng việc cuốn người Việt Nam vào mặt trận kinh tế rộng lớn của cuộc cải cách kinh tế và mặt trận rộng lớn của cải cách dân chủ sẽ giúp tôn vinh sự hy sinh của những người đã chiến đấu vì tự do ở Việt Nam” (Báo QĐND 13/7/1995).

Đây là âm mưu “đoạt trong hòa bình chiến thắng

đã mất trong chiến tranh”.

2.2 nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay

ẫ ữ độ ữ 2.2.2. Mâu thu n gi a t b n và lao

ư ả ấ ư ả ủ

ả

ấ

ả ờ đạ

ủ

ấ ư ả ẫ

ơ ả

ấ

* Giai c p c b n trong PTXS ấ

ấ

TBCN là giai c p Công Nhân và giai c p

ẫ

ư ả

ữ

ấ

ng, gi a giai c p công nhân và giai c p t s n trong Ch ngh a t b n Mâu thu n này ph n ánh b n ch t bóc ộ i ngày nay l t c a CNTB trong th i

ờ ự ớ

ấ

ợ

ứ ộ

ữ

T S n. Mâu thu n gi a hai giai c p ể * Theo th i gian , cùng v i s phát tri n ạ ngày càng tinh vi, ph c t p, mang tính xã h i hoá cao ừ ự này xu t phát t s không phù h p ủ gi a QHSX và LLSX

ế ạ ớ ở ộ c a LLSX, và m r ng ra trên ph m vi toàn th gi i,

đ ể ả ẫ ẫ ơ mâu thu n c b n ó phát tri n lên thành mâu thu n

ữ gi a TB và L .

M , s ng Đ Ở ỹ ố ườ i giàu chi m 1% dân s mà chi m 37% tài s n ố ế ế ả

ố

ữ ế ố

qu c dân. Pháp, s gia đình giàu có chi m 10% dân s mà chi m h u ế ố Ở 51% tài s n xã h i. ả ộ

2.2 nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay

ộ đị ụ ữ ộ ẫ 2.2.3. Mâu thu n gi a các dân t c thu c a và ph

ủ ớ ĩ Đế ố thu cộ v i Ch ngh a qu c

Mâu thu n này bi u hi n b ng s chênh l ch

ự ể ệ ệ ẫ ằ

ữ ướ đ ể giàu nghèo gi a các n c, và ngày nay nó ã chuy n

ữ ể ậ ớ ẫ thành mâu thu n gi a các n cướ ch m phát tri n v i

ư ả ủ ể các n ĩ cướ t b n ch ngh a phát tri n cao.

Theo UNDP: 20% dân s giàu chi m 82,7% t ng s c a c i; ố ủ ổ

ế 20% dân s nghèo ch chi m 1,4% t ng s c a c i. ỉ ả ố ủ ố ố ế ả ổ

2.2 nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay

ữ ẫ ướ ư ả ớ 2.2.4. Mâu thu n gi a các n c t b n v i

nhau

ạ

ợ ế c TB c nh tranh, thôn tính nhau ậ để ọ ệ

ẫ ữ Đặ ư ả ớ ỹ

ậ ả

ề ế ỹ ỷ

ả ậ ồ ướ tìm Các n c bi t nghiêm tr ng là ki m và giành gi t l i ích. mâu thu n gi a các trung tâm t b n l n: M Tây Âu Nh t B n. M : n n kinh t 10 nghìn t USD EU ộ Nh t B n – m t con r ng châu Á.

ị

Cairo conference 1943/11/26 - FDR, Churchill, Chiang, Mdm Chiang, from ILN, 1943/12/11 H i ngh Cairo 26/11/1943 : ộ FDRouzevelt, Churchill, Giang Tr ch Dân & phu nhân ạ

ộ đấ

Cu c

u tranh gi a CNXH và CNTB

ủ đờ

ễ

ộ

ố

ữ ự

ọ di n ra trong m i l nh v c c a

i s ng xã h i

ế

• V kinh t

độ

• V kinh t . ề – Huy

ế

ủ ế

ế ộ ộ ng toàn b n i l c ạ ố đẩ

ự ề

ắ ế

ướ ướ đ

y n n kinh t phát

ề – Chèn ép, kìm hãm n n kinh ề c khác (ch y u c ang phát ả

ự và ngo i l c, c g ng thúc tri nể

ự

ế

ộ

– H i nh p kinh t khu v c

ớ

ướ

ế để

ậ ế và th gi i.

t các n là các n ể tri n), t ng kho ng cách giàu nghèo. – Dùng kinh t

ừ t ng b ộ ị ràng bu c chính tr . • V chính tr ị

ứ

ế

• V chính tr ị ề – Không ng ng c ng c ừ

ề – Ra s c tuyên truy n v ch ố đẹ

đạ

TBCN t t

ủ ữ

ạ ự ủ

ự

độ ặ

ế

ấ

ố Đả ạ trong s ch, v ng m nh, th c s c a dân, do dân, vì dân.

ề ề p, nhân – M t khác, hi u chi n, ế ượ c, b t ch p ệ

ề đ ề

ấ ả

ộ ủ

ộ

c ã ký k t ng

ậ

– Tranh th s ng h c a ủ ự ủ nhân dân yêu chu ng hoà ế ớ bình th gi i. ng

• V t t

ngang ng nhi u i u kho n , hi p ế ướ đ • V t t ề ư ưở – Dùng kinh t , v t ch t và ế ậ đ ệ để

ấ ộ

mua chu c

ề

ộ

ề ư ưở – Giáo d c tuyên truy n r ng ụ

rãi cho toàn dân.

–

ế

ạ ng th i, l i uy hi p

ằ

i.ườ ờ ế

lu n i u lòng ng Đồ ằ b ng chi n tranh...

ố ắ ậ

ứ ự

ễ

– C g ng ch ng minh b ng lý lu n và th c ti n hành

ngđộ

CNXH CNTB

2.2 nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay

ố ẫ ả ủ

ấ ớ ữ

ẫ ầ ớ ộ

ữ ả đ ư ữ ư ấ ậ ả

ề ố

ư ả ụ ế ớ

ng l nh 1991

< C

» “ Mâu thu n c b n v n có c a CNTB gi a tính ơ ế độ chiÕm ủ ch t XH hoá ngày càng cao c a LLSX v I ch h÷u t nh©n TBCN vÒ t liÖu s¶n xuÊt ngày càng ắ c t ng l p nhân dân r ng sâu s c. Mâu thu n gi a cá ớ rãi v I giai c p t s n, gi a các t p oàn t b n độ c quy n , các công ty xuyên qu c gia, các trung tâm ể t b n l n ti p t c phát tri n” ươ

• Ngoài ra: ủ Đ c a CSVN> * Mâu thu n gay g t gi a t s n và vô s n ữ ư ả ẫ ắ ả

ứ ố ớ

* Mâu thu n gi a các công ty xuyên qu c gia v I hình th c ữ ẫ gia dân t c c a CNTB. ộ ủ qu c ố

2.2 nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay

Vô s nả

ư ả T s n

CNXH CNTB

ị ộ

CN QĐ

Các dân t c b áp b c ứ i ướ CNTD c ũ (m i)ớ

3. Đặc điểm cơ bản và xu thế vận động chủ đạo của thời đại ngày nay

3.1. Những đặc điểm cơ bản của thời đại ngày nay

Đấu tranh giai cấp và dân tộc diễn ra gay gắt trên phạm vi thế giới

Cách mạng khoa học và công nghệ đang gây ra những thay đổi to lớn trên thế giới

®Æc ®iÓm c¬ b¶n

Những vấn đề toàn cầu cấp bách đòi hỏi phải có sự hợp tác giải quyết của các quốc gia

Khu vực châu ÁThái bình dương đang là khu vực phát triển năng động, khả năng phát triển với tốc độ cao, đồng thời cũng đang tiềm ẩn một số nhân tố có nguy cơ gây mất ổn định

3.1.1 §Êu tranh giai cÊp vµ d©n téc diÔn ra gay g¾t trªn ph¹m vi thÕ giíi

ChÝnh trÞ ChÝnh trÞ Qu©n sù Qu©n sù

V¨n ho¸ V¨n ho¸

T t ëng T t ëng

Kinh tÕ Kinh tÕ

3.1 Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay

nh÷ng

thay ®æi lín trªn thÕ giíi

§Æc ®iÓm cña c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ:

Hµm l îng chÊt x¸m kÕt tinh trong s¶n phÈm

ngµy cµng cao…

3.1 Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay

nh÷ng

thay ®æi lín trªn thÕ giíi

ph¸t triÓn cña x∙ héi:

Ph¸t triÓn nhanh chãng lùc l îng s¶n xuÊt,

t¨ng rÊt cao n¨ng suÊt lao ®éng

NhiÒu ngµnh nghÒ míi ra ®êi

Hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc ngµy cµng

trë thµnh xu thÕ tÊt yÕu

T¹o thêi c¬ ph¸t triÓn rót ng¾n cho c¸c n íc vµ th¸ch thøc sù ph¸t triÓn cña c¸c n íc kÐm ph¸t triÓn

XuÊt hiÖn nÒn kinh tÕ tri thøc…

Giáo d c t

xa

ụ ừ

Chính ph đi n t

ủ ệ ử

H i ngh t

xa

ị ừ

ộ

3.1 Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay

3.1.3 Nh÷ng vÊn ®Ò toµn cÇu ®ßi hái ph¶i cã sù

hîp t¸c gi¶i quyÕt cña c¸c quèc gia

 VÊn ®Ò toµn cÇu lµ vÊn ®Ò t¸c ®éng ®Õn nhiÒu n

íc vµ kh«ng mét n íc nµo riªng lÎ cã thÓ tù gi¶i quyÕt næi mµ ph¶i cã sù phèi hîp, hîp t¸c cña nhiÒu n íc, cña toµn thÓ nh©n lo¹i.

 Cã 4 vÊn ®Ò toµn cÇu:

B¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi. N¹n « nhiÔm m«i tr êng vµ c¹n kiÖt tµi

C¸c vÊn ®Ò toµn cÇu

B¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi

Tªn löa ®¹m ®¹o

C¸c vÊn ®Ò toµn cÇu

N¹n « nhiÔm m«i tr êng vµ c¹n kiÖt tµi nguyªn

Ch¸y rõng ë Indonesia

NghÞ ®Þnh th Kyoto

• NghÞ ®Þnh th Kyoto lµ nghÞ ®Þnh th cña UNFCCC (C«ng íc khung Liªn hîp quèc vÒ biÕn ®æi khÝ hËu) ® îc th«ng qua t¹i Kyoto (NhËt B¶n) th¸ng 121997.

• C¸c khÝ nhµ kÝnh (KNK) bÞ kiÓm so¸t bëi N§T Kyoto gåm: CO2, CH4, N2O, HFCs, PFCs vµ SF6.

• N§T ® a ra cam kÕt gi¶m ph¸t th¶i KNK víi møc c¾t gi¶m cô thÓ cña c¸c n íc thµnh viªn (EU: 8%, NhËt B¶n: 6%). N§T còng ® a ra 3 c¬ chÕ chÝnh, trong ®ã cã c¬ chÕ Ph¸t triÓn s¹ch (CDM) cã ý nghÜa thiÕt thùc ®èi víi nh÷ng n íc ®ang ph¸t triÓn nh ViÖt Nam.

• Víi sù phª chuÈn cña Liªn bang Nga, N§T Kyoto ®∙ cã hiÖu lùc tõ ngµy 1622005 (sau khi ® îc 55 n íc phª chuÈn, phª

duyÖt, chÊp thuËn). ViÖt Nam ®∙ ký N§T

Kyoto vµo ngµy 3121998 vµ phª chuÈn vµo

ngµy 2592002.

C¸c vÊn ®Ò toµn cÇu

c đông dân nh t th gi c đông dân nh t th gi

i t i t

ướ ướ

2000 2000

2025 2025

2050 2050

1.261.832.482 1.261.832.482

1.464.028.860 1.464.028.860

1.619.582.271 1.619.582.271

T/Quèc T/Quèc

Ấn Độ Ấn Độ

1.014.003.817 1.014.003.817

1.377.264.176 1.377.264.176

1.470.468.924 1.470.468.924

T/Quèc T/Quèc

Ấn Độ Ấn Độ

275.562.673 275.562.673

338.070.951 338.070.951

403.943.147 403.943.147

MỹMỹ

224.784.210 Indonesia 224.784.210 Indonesia

301.461.556 Indonesia 301.461.556 Indonesia

337.807.011 Indonesia 337.807.011 Indonesia

172.860.370 172.860.370

213.338.252 213.338.252

303.586.770 303.586.770

Brazil Brazil

Pakistan Pakistan

Nigeria Nigeria

146.001.176 146.001.176

204.453.333 204.453.333

267.813.495 267.813.495

NgaNga

Nigeria Nigeria

Pakistan Pakistan

141.553.775 141.553.775

200.606.553 200.606.553

206.751.477 206.751.477

Pakistan Pakistan

Brazil Brazil

129.194.224 Banglades 129.194.224 Banglades

177.499.122 Banglades 177.499.122 Banglades

205.093.861 Banglades 205.093.861 Banglades

126.549.976 126.549.976

135.951.626 135.951.626

187.892.174 187.892.174

Nhật Bản Nhật Bản

NgaNga

Ethiopia Ethiopia

133.834.712 133.834.712

123.337.822 123.337.822

Mexico Mexico

Nigeria Nigeria

181.922.656 Congo 181.922.656 Congo

C¸c vÊn ®Ò toµn cÇu

Vò Anh TuÊn

C¸c vÊn ®Ò toµn cÇu

3.1 Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy

nay

Tµi nguyªn kho¸ng s¶n phong phó

Thu hót

3.1.4 Khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D ¬ng ®ang lµ khu vùc ph¸t triÓn n¨ng ®éng, kh¶ n¨ng ph¸t triÓn víi tèc ®é cao, ®ång thêi còng ®ang tiÒm Èn mét sè nh©n tè cã nguy c¬ g©y mÊt æn ®Þnh

®Çu t n íc ngoµi

ThÞ tr êng tiªu thô réng lín

3.1 Nh÷ng xu thÕ chñ ®¹o cña thêi ®¹i ngµy nay

*1* Hoµ b×nh, æn ®Þnh ®Ó ph¸t triÓn

*2* Gia t¨ng xu h íng hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia

lËp tù chñ, tù

lùc tù c êng.

*4* C¸c n íc XHCN, c¸c §¶ng Céng s¶n vµ c«ng

tr× ®Êu tranh v× hoµ b×nh, tiÕn bé

*5* C¸c n íc cã chÕ ®é chÝnh trÞ – x∙ héi kh¸c

t¸c võa ®Êu tranh cïng tån t¹i

nhau võa hîp trong hoµ b×nh

C¸c ®Æc ®iÓm vµ xu thÕ nªu trªn ®∙ lµm n¶y sinh tÝnh ®a ph ¬ng, ®a d¹ng trong quan hÖ quèc tÕ vµ trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña c¸c n íc .

Hòa bình, ổn định để phát triển

+ Đây là xu thế ngày càng trở thành bức xúc của các dân tộc và quốc gia trên thế giới. Các nước giành ưu tiên cho phát triển kinh tế, coi phát triển kinh tế có ý nghĩa quyết định đối với việc tăng cường sức mạnh tổng hợp của quốc gia.

+ Hòa bình, ổn định, hợp tác là điều kiện tất yếu và tốt

nhất để phát triển.

Việt Nam là nước có môi trường đầu tư ổn định

nhất.

Ý, từ sau chiến tranh thế giới lần thứ 2 đến nay đã có 14 lần thay đổi chính phủ.

Gia tăng xu hướng hợp tác giữa các quốc gia

+ Xu hướng hợp tác, toàn cầu hóa trên các lĩnh vực là

xu hướng tất yếu hiện nay.

Việt Nam hiện nay đã có quan hệ ngoại giao với 151

nước, quan hệ thương mại với hơn 156 nước trên thế giới.

Bill clinton: Hòa nhập thì thế giới đến với Việt Nam và

Việt Nam cũng đến với thế giới.

+ Các quốc gia lớn, nhỏ tham gia ngày càng nhều vào

quá trình hợp tác và liên kết khu vực, liên kết quốc tế đa dạng, trên nhiều lĩnh vực: kinh tế, thương mại, KHKT, chinh phục vũ trụ và chính trị (MỹAnh trong chiến tranh Irắc).

+ Hình thức hợp tác đa dạng, phong phú: song phương, đa phương, thông qua các tổ chức quốc tế (UN,IMF, WTO…).

Các dân tộc ngày càng nâng cao ý thức độc lập tự chủ, tự lực tự cường.

+ Đặc điểm phổ biến của phong trào giải phóng dân

tộc hiện nay là đấu tranh chống lại sự áp đặt và can thiệp của nước ngoài, bảo vệ độc lập chủ quyền và nền văn hóa dân tộc.

+ Đấu tranh trong bối cảnh bùng nổ thông tin, trong xu thế toàn cầu hóa về kinh tế đòi quyền bình đẳng dân tộc, đòi tôn trọng lợi ích quốc gia dân tộc.

Các nước XHCN, các ĐCS và công nhân kiên trì đấu tranh vì hòa bình, tiến bộ và phát triển.

+ Hòa bình, ổn định, tiến bộ và phát triển

vẫn là xu hướng chung của nhân loại.

+ Các nước XHCN, các ĐCS và công

nhân quốc tế vẫn là lực lượng đi đầu, nòng cốt trong cuộc đấu tranh thực hiện các mục tiêu cách mạng của thời đại: hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.

Các nước có chế độ chính trị xã hội khác nhau vừa hợp tác vừa đấu tranh trong cùng tồn tại hoà bình. + Hợp tác để các nước XHCN tranh thủ KH, công nghệ hiện đại cũng

như vốn và kinh nghiệm quản lý của các nước tư bản. + Hợp tác để các nước tư bản mở rộng đầu tư tìm kiếm lợi nhuận. + Đấu tranh giữa 2 hệ tư tưởng, đấu tranh để giải quyết mâu thuẫn giữa

lợi ích của g/c CN, nhân dân lao động với g/c tư sản cũng là nguyên tắc

của quá trình hợp tác. Đấu tranh không phá vỡ trạng thái hòa bình. Đấu tranh trong cùng tồn tại hòa bình. + Hợp tác và đấu tranh đòi hỏi các ĐCS và công nhân, các nhà nước XHCN phải tự đổi mới, khắc phục yếu kém, tập hợp nhau lại thành một lực lượng to lớn đập tan mọi âm mưu của CNĐQ, bảo vệ hòa bình, dân sinh,

dân chủ và tiến bộ xã hội.

ế

đ ể

đạ

ủ ẩ

ạ

ế

ệ đố

ủ

ạ

đặ c i m và xu th c a Các đ ờ i ngày nay ã làm n y th i ươ sinh tính a ph ng, a d ng ố trong quan h qu c t và trong i ngo i c a các chính sách n

c.ướ

Khóc quanh hiÖn nay cña lÞch sö ®ang lµm cho sù qu¸ ®é tõ Chñ nghÜa t b¶n lªn Chñ nghÜa x∙ héi trªn thÕ giíi bÞ kÐo dµi thªm, nh ng kh«ng cã g× cã thÓ lµm ®¶o ng îc ® îc xu thÕ kh¸ch quan ®ã, v× ®ã lµ quy luËt ph¸t triÓn kh¸ch quan cña x∙ héi. Con ® êng cña thêi ®¹i mµ nh©n lo¹i ®ang ®i tíi mÆc dÇu l©u dµi, quanh co, phøc t¹p nh ng lµ con ® êng th¾ng lîi tÊt yÕu

C¸ch m¹ng khoa häc kÜ thuËt t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt chÝn muåi cho sù xuÊt hiÖn cña chñ nghÜa x∙ héi, nh ng ®ång thêi còng t¹o ra nh÷ng nguy c¬ míi cho nh©n lo¹i

Câu h i th o lu n và ôn t p

ỏ

ậ

ả

ậ

ệ

ữ

1. Quan ni m v th i đ i ngày nay và ề ờ ạ ạ

ủ 2. Phân tích tính ch t và nh ng mâu thu n

nh ng giai đo n c a nó? ữ

ẫ

ơ ả

ủ

ữ

ể

ủ ể

ả

ấ c b n c a th i đ i ngày nay? ờ ạ 3. Làm rõ nh ng đ c đi m c a th i đ i ờ ạ ặ ngày nay và xu th phát tri n c a nó ủ ế (chú ý quan đi m c a Đ ng C ng s n ả ộ ủ Vi ề

ể t Nam v v n đ này)? ề ấ

ệ