Chương IV: Kinh tế phúc lợi

Chia sẻ: Pham Phong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

881
lượt xem 25
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kinh tế phúc lợi tạo khung phân tích đánh giá các hiện tượng, sự kiện kinh tế. Để đánh giá các sự kiện/ chính sách kinh tế, cần phải sử dụng những quan điểm của kinh tế học thực chứng mà cần phải sử dụng cả những quan điểm đánh giá của kinh tế học chuẩn tắc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chương IV: Kinh tế phúc lợi

CHÆÅNG IV KINH TÃÚ PHUÏC LÅÜI Måí âáöu Kinh tãú phuïc låüi taûo khung phán têch âaïnh giaï caïc hiãûn tæåüng, sæû kiãûn kinh tãú. Kinh tãú thæûc chæïng Kinh tãú hoüc Kinh tãú âãö hoüc chuáøn tàõc Âãø âaïnh giaï caïc sæû kiãûn/ chênh saïch kinh tãú, cáön phaíi sæí duûng nhæîng quan âiãøm cuía kinh tãú hoüc thæûc chæïng maì cáön phaíi sæí duûng caí nhæîng quan âiãøm âaïnh giaï cuía kinh tãú hoüc chuáøn tàõc. 3.1 HAÌM PHUÏC LÅÜI XH ( SWF) W = w ( u1, u2, ...un) ∂w >0 ∂u i Haìm Ui ⇒ SWF Tråí ngaûi: Såí thêch thë hiãúu cuía caï nhán khäng cuìng hæåïng/ cuìng chiãöu vç váûy, gàûp khoï khàn trong viãûc gäüp chung laûi. ⇒ Boí qua váún âãö naìy 3.2 TÄÚI ÆU PARETO. 3.2.1 Khaïi niãm: Muûc âêch cuía kinh tãú phuïc låüi laì âaïnh giaï mong muäún cuía xaî häüi âäúi våïi caïc traûng thaïi kinh tãú khaïc nhau. Mäüt traûng thaïi kinh tãú thãø hiãûn mäüt sæû sàõp xãúp caïc hoaût âäüng kinh tãú vaì phán phäúi taìi nguyãn trong nãön kinh tãú. Mäùi traûng thaïi âæåüc âàûc træng båíi mäüt sæû phán phäúi taìi nguyãn khaïc nhau vaì mäüt sæû phán phäúi caïc låüi khaïc nhau âäúi våïi caïc hoaût däüng kinh tãú. Caïc biãûn phaïp chênh saïch thæåìng âæåüc aïp duûng âãø thay âäøi caïc traûng thaïi kinh tãú (hay hiãûn traûng kinh tãú). Váún âãö quan troüng laì cáön phaíi biãút roî laì sæû thay âäøi naìy coï phaíi laì mong muäún cuía xaî häüi hay khäng.
Phuïc låüi xaî häüi noïi chung phuû thuäüc vaìo mæïc âäü thoaí maîn cuía caïc thaình viãn trong xaî häüi. Tuy nhiãn âa säú caïc biãûn phaïp chênh saïch aïp duûng seî coï nhæîng aính hæåíng coï låüi våïi mäüt säú caïc nhán, nhoïm caï nhán trong xaî häüinhæng cuîng gáy ra nhæîng aính hæåíng báút låüi âäúi våïi mäüt säú caï nhán, nhoïm caï nhán khaïc . Âãø giuïp cho viãûc caïc biãûn phaïp, chênh saïch mäüt caïch coï hiãûu quaí vaì coï âæåüc sæû thay âäøi mong muäún cáön phaíi xáy dæûn caïc chè tiãu thäng qua âoï âaïnh giaï caïc hiãûn traûng vaì âaïnh giaï caïc giaíi phaïp. Vç váûy cáön phaíi coï khaïi niãûm roî raìng vãö thãú naìo laì täút (hay traûng thaïi täút) âãø coï thãø xaïc âënh âæåüc caïi gç chæa täút vaì caïi gç laì mäüt sæû caíi thiãûn thæûc sæû. Chênh vç lyï do naìy maì khaïi niãûm täúi æu Pareto âaî âæåüc âãö xuáút. Täúi æu Pareto laì khaïi niãûm vãö hiãûu quaí kinh tãú cuía viãûc phán phäúi taìi nguyãn trong nãön kinh tãú vaì laì cå såí cuía kinh tãú phuïc låüi (Welfare Economics). Mäüt sæû phán bäú âæåüc goüi laì täúi æu Pareto nãúu khäng coï thãø naìo sàõp xãúp laûi saín xuáút vaì tiãu duìng âãø coï thãø laìm tàng mæïc hæîu duûng cuía mäüt hay nhiãöu caï nhán trong xaî häüi maì khäng hãö laìm giaím mæïc hæîu duûng cuía báút kyì mäüt caï nhán naìo khaïc. Do âoï nãúu mäüt sæû phán phäúi naìo âoï trong xaî häüi váùn coï thãø âæåüc thay âäøi âãø coï thãø laìm tàng mæïc hæîu duûng (hay phuïc låüi) cuía báút kyì mäüt caï nhán naìo âoï maì khäng hãö laìm giaím mæïc hæîu duûng cuía báút kyì caï nhán naìo khaïc thç sæû phán bäú âoï chæa âaût täúi æu Pareto Cáön læu yï laì chè tiãu täúi æu Pareto cuîng coï màût haûn chãú. Phuïc låüi xaî häüi laì mäüt khaïi niãm ttäøng håüp. Täúi æu Pareto thãø hiãûn tênh hiãûu quaí, bao gäöm hiãûu quaí trong saín xuáút, trong trao däøi vaì tiãu duìng. Chè tiãu täúi æu Pareto khäng âãö cáûp âãún viãûc phán phäúi låüi êch giæîa caïc thaình viãn trong xaî häi. Noï khäng taûo cå såí âãø âaïnh giaï sæû bçnh âàóng trong phán phäúi.
3.2.2 Âiãöu kiãûn âãø âaût âæåüc täúi æu Pareto - Phán bäú taìi ngyãn trong saín xuáút coï hiãûu quaí Âãø âaût âæåüc hiãûu qua rtrong phán bäú taìi nguyãn (váût tæ) trong saín xuáút âoìi hoíi caïc taìi nguyãn phaíi âæåüc phán bäú sao cho hãû säú thay thãú kyí thuáût cáûn biãn (Marginal rate of technical substitution) cuía báút kyì hai yãúu täú âáöu vaìo naìo phaíi bàòng nhau âäúi våïi táút caí caïc xê nghiãûp trong viãûc saín xuáút caïc saín pháøm coï sæí duûng caïc loaûi váût tæ âoï vaì bàòng tyí lãû giaï cuía hai âáöu vaìo âoï. L: lao âäüng K: väún X: luïa Y: ngä P1: giaï lao âäüng; P2: giaï cuía K (laîi suáút) MRTSXlk = MRTSYLK = (PL/PK) MRTSXY = MPL/MPK - Tiãu duìng saín pháøm coï hiãûu quaí MRS1XY = MRS2XY = PX/PY MRSXY = MUX/MUY MRS: Hãû säú thay thãú cán biãn trong tiãu duìng (Marginal rate of substitution) Hiãûu quaí trong tiãu duìng âaût âæåüc khi hãû säú thay thãú cáûn biãn giæîa báút kyì hai loaûi saín pháøm phaíi bàòng nhau cho mäùi ngæåìi tiãu duìng vaì bàòng tyí lãû giaï cuía hai saín pháøm naìy. - Hiãûu quaí trong kãút håüp saín xuáút vaì tiãu duìng (Efficient product mix) MRSXY = MRTXY = PX/PY MRTXY = MCX/MCY Saín xuáút vaì tiãu duìng âäöng thåìi âaût hiãûu quaí khi hãû säú thay thãú cáûn biãn trong tiãu duìng cuía báút kyì hai saín pháøm naìo phaíi bàòng hãû säú chuyãøn âäøi saín pháøm trong quaï trçnh saín xuáút cuía hai saín pháøm âoï vaì bàòng tyí lãû giaï cuía chuïng. Nãúu nãön kinh tãú laì caûnh tranh hoaìn haío thç caïc âiãöu kiãûn âãø âaût âæåüc täúi æu Pareto luän luän âæåüc thoaí maîn.. Nãön kinh tãú laì caûnh tranh hoaìn haío khi caïc âiãöu kiãûn sau âáy âæåüc thoaí maîn: ◊ Caí ngæåìi baïn vaì ngæåìi mua âãöu laì ngæåìi nháûn giaï: quy mä nhoí, khäng coï khaí nàng khäúng chãú thë træåìng.
◊ Saín pháøm âäöng âãöu âãún mæïc ngæåìi tiãu duìng khäng phán biãût âæåüc haìng hoïa cuía chæîng ngæåìi cung æïng khaïc nhau ◊ Khäng coï sæû khäúng chãú vaì âiãöu tiãút cuía nhaì næåïc: khäng thuãú, khäng âiãöu tiãút giaï caí ◊ Chi phê tham gia hay råìi boí thë træåìng laì ráút tháúp ◊ Ngæåìi saín xuáút vaì ngæåìi tiãu duìng âãöu coï âæåüc thäng tin hoaìn haío vãö thë træåìng ◊ Khäng coï ngoaûi æïng (externality) trong saín xuáút vaì tiãu duìng Tuy nhiãn trong thæûc tãú caûnh tranh hoaìn haío laì khäng täön taûi. 3. 2.3 Caíi thiãûn Pareto vaì caíi thiãûn Pareto tiãöm nàng. Caíi thiãûn Pa reto laì sæû sàõp xãúp laûi saín xuáút vaì tiãu duìng laìm tàng phuïc låüi cuía êt nháút mäüt caï nhán maì khäng laìm giaím phuïc låüi cuía báút kyì mäüt caï nhán naìo khaïc. Giaí sæí nãön kinh tãú âang åí mäüt traûng thaïi A naìo âoï. Viãûc thæûc hiãûn chênh saïch phaït triãøn kinh tãú xaî häüi cuía nhaì næåïc coï thãø laìm cho nãön kinh tãú chuyãøn tæì traûng thaïi A’. Vç chênh saïch naìy væìa gáy thiãût haûi cho mäüt säú caï nhán âäöng thåìi cuîng caíi thiãûn phuïc låüi cuía caïc caï nhán khaïc. Nãúu täøng låüi êch thu âæûåüc låïn hån täøng thiãût haûi(caï nhán âæåüc hæåíng låüi cso thãø âãön buì cho nhæîng caïc nhán bë thiãût haûi), thç viãûc chuyãøn dëch tæì traûng thaïi A sang traûng thaïi A’ âæåüc goüi laì caíi thiãûn Pareto tiãöm nàng (Potential Pareto Improvement). Nãúu nhæ sæû âãön buì thæûc tãú diãùn ra, ta coï mäüt sæû caíi thiãûn Pa reto thæûc sæû (Actual Pareto Improvement).