môc lôc
Lêi më ®Çu ....................................................................................................... 1
Ch−¬ng I. Lý luËn chung vÒ thÞ tr−êng b¶n chÊt chøc n¨ng vμ vai trß
cña thÞ tr−êng................................................................................................... 2
1. B¶n chÊt cña thÞ tr−êng .............................................................................. 2
2. Chøc n¨ng cña thÞ tr−êng........................................................................... 2
3. Vai trß cña thÞ tr−êng ................................................................................. 4
Ch−¬ng II. C¬ cÊu, chøc n¨ng vμ ®Æc ®iÓm cña thÞ tr−êng thuû s¶n ......... 6
I. C¬ cÊu, chøc n¨ng cña thÞ tr−êng thuû s¶n............................................... 6
II. §Æc ®iÓm cña thÞ tr−êng thuû s¶n............................................................. 7
1. §é cËn biªn thÞ tr−êng vμ gi¸ c¶ s¶n phÈm thuû s¶n............................... 8
2. Sù h×nh thμnh gi¸ c¶ theo thêi vô .............................................................. 9
3. TÝnh ®éc quyÒn cña thÞ tr−êng thuû s¶n ................................................. 10
4. ThÞ tr−êng s¶n phÈm trong n−íc cßn mang tÝnh nhá, lÎ....................... 11
Ch−¬ng III. ThÞ tr−êng s¶n phÈm thuû s¶n thùc tr¹ng vμ tiÒm n¨ng...... 12
I. ThÞ tr−êng néi ®Þa...................................................................................... 12
1. Cung - cÇu vμ gi¸ cña c¸c s¶n phÈm thuû s¶n trong n−íc .................... 12
2. Nh÷ng yÕu tè ¶nh h−ëng tíi thÞ tr−êng thuû s¶n néi ®Þa....................... 18
3. Nh÷ng tiÒm n¨ng cña thÞ tr−êng thuû s¶n néi ®Þa ................................. 19
II. ThÞ tr−êng xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam....................................... 20
1. ThÞ tr−êng c¸c n−íc Ch©u ¸ .................................................................... 20
2. ThÞ tr−êng EU............................................................................................ 21
3. ThÞ tr−êng Mü ........................................................................................... 22
III. Mét sè nhËn xÐt vμ ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng vμ tiÒm n¨ng .................. 24
1. Khai th¸c h¶i s¶n....................................................................................... 24
2. ChÕ biÕn vμ dù tr÷..................................................................................... 26
3. Tiªu thô s¶n phÈm..................................................................................... 26
KÕt luËn .......................................................................................................... 28
Tμi liÖu tham kh¶o ........................................................................................ 29
Lêi Më §Çu
Thuû s¶n lμ mét ngμnh s¶n xuÊt quan träng trong nÒn kinh tÕ
quèc d©n, s¶n phÈm thuû s¶n lμ mét mÆt hμng v« cïng th©n thuéc
kh«ng chØ ®èi víi ng−êi d©n ViÖt Nam mμ cßn lμ mét phÇn tÊt yÕu
trong mçi b÷a ¨n cña ng−êi d©n c¸c n−íc kh¸c trªn thÕ giíi. ChÝnh v×
vËy mμ viÖc lμm thÕ nμo ®Ó ph¸t triÓn ngμnh thuû s¶n kh«ng chØ lμ
c«ng viÖc cña nh÷ng nhμ nghiªn cøu kinh tÕ mμ cßn lμ mèi quan t©m
chung cña c¶ céng ®ång.
Ng−êi ta nãi r»ng, thÞ tr−êng ®Çu ra cña s¶n phÈm chÝnh lμ bé
mÆt, lμ th−íc ®o ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ngμnh hμng nãi riªng
vμ cña toμn bé nÒn kinh tÕ nãi chung. VËy, ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng vÞ trÝ cña
ngμnh thuû s¶n trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, ta ph¶i t×m hiÓu vμ ph©n
tÝch thËt tØ mØ vÒ thÞ tr−êng ®Çu ra cho s¶n phÈm cña nã.
ë ViÖt Nam, tuy ngμnh thuû s¶n xuÊt hiÖn tõ rÊt sím nh−ng viÖc
ph©n phèi s¶n phÈm tíi tËn tay ng−êi tiªu dïng cßn nhiÒu bÊt cËp.
Kh«ng ph¶i bÊt cø ng−êi d©n nμo còng ®−îc dïng nh÷ng s¶n phÈm
thuû s¶n t−¬i, ngon, bæ, phï hîp víi tói tiÒn cña m×nh, trong khi ®ã
ng−êi s¶n xuÊt, ®«i khi l¹i kh«ng tiªu thô ®−îc s¶n phÈm m×nh lμm ra,
®Ó nã bÞ h− háng mét c¸ch rÊt l·ng phÝ. Gi¶i ph¸p hiÖu qu¶ cña vÊn ®Ò
nμy, ®ã lμ lμm thÕ nμo ®Ó khai th¸c vμ më réng thÞ tr−êng tiªu thô mét
c¸ch hîp lý nhÊt tõ ®ã ®−a ra nh÷ng biÖn ph¸p phï hîp gióp ngμnh
thuû s¶n ph¸t triÓn gãp phÇn n©ng cao tiÒm lùc kinh tÕ cña c¶ n−íc.
§ã còng lμ lý do v× sao em chän cho m×nh ®Ò tμi cña §Ò ¸n
chuyªn ngμnh lμ:"ThÞ tr−êng ®Çu ra cho s¶n phÈm thuû s¶n - thùc tr¹ng
vμ tiÒm n¨ng"
KÕt cÊu ®Ò tμi gåm ba ch−¬ng.
Ch−¬ng I : lý luËn chung vÒ thÞ tr−êng.
Ch−¬ng II : C¬ cÊu chøc n¨ng vμ ®Æc ®iÓm cña thÞ tr−êng thuû s¶n.
Ch−¬ng III: ThÞ tr−êng s¶n phÈm thuû s¶n thùc tr¹ng vμ tiÒm
n¨ng.
Ch−¬ng I:
Lý luËn chung vÒ thÞ tr−êng b¶n chÊt,
chøc n¨ng vμ vai trß cña thÞ tr−êng.
1- B¶n chÊt cña thÞ tr−êng.
VÒ b¶n chÊt thÞ tr−êng lμ lÜnh vùc trao ®æi mμ th«ng qua ®ã
ng−êi b¸n vμ ng−êi mua cã thÓ trao ®æi s¶n phÈm, dÞch vô cho nhau
tu©n theo c¸c quy luËt kinh tÕ hμng hãa.
Nh− vËy, ta cã thÓ hiÓu thÞ tr−êng ®−îc biÓu hiÖn trªn ba nÐt lín
sau:
- ThÞ tr−êng lμ lÜnh vùc trao ®æi ®−îc tæ chøc theo quy luËt kinh tÕ
hμng ho¸ nh−: quy luËt gi¸ trÞ; quy luËt c¹nh tranh....
- ThÞ tr−êng lμ sù trao ®æi ngang gi¸ vμ tù do ®èi víi s¶n phÈm lμm
ra; g¾n s¶n xuÊt víi tiªu dïng, buéc s¶n xuÊt ph¶i phôc tïng nhu cÇu
tiªu dïng.
- Mét thÞ tr−êng c©n ®èi th× gi¸ c¶ cña nã ph¶i ph¶n ¸nh chÝ phÝ
s¶n xuÊt x· héi trung b×nh, do ®ã buéc ng−êi s¶n xuÊt ph¶i gi¶m chi
phÝ, tiÕt kiÖm nguån lùc, n©ng cao n¨ng suÊt vμ chÊt l−îng s¶n phÈm.
2- Chøc n¨ng cña thÞ tr−êng.
a- C¬ cÊu cña thÞ tr−êng.
C¬ cÊu tæ chøc cña thÞ tr−êng gåm c¸c nhãm chñ thÓ kinh tÕ víi
chøc n¨ng riªng biÖt cña nã trong hÖ thèng thÞ tr−êng.
C¸c nhãm chñ thÓ kinh tÕ nμy cã quan hÖ víi nhau th«ng qua
d©y chuyÒn Marketinh sau:
Ng−êi s¶n xuÊt - Ng−êi b¸n bu«n - Ng−êi chÕ biÕn - Ng−êi b¸n lÎ
- Ng−êi tiªu dïng.
Mçi m¾t xÝch hay mçi nhãm chñ thÓ trong d©y chuyÒn
Marketinh trªn cã mét chøc n¨ng riªng biÖt trong hÖ thèng thÞ tr−êng:
+ Ng−êi s¶n xuÊt: Ng−êi s¶n xuÊt bao gåm c¸c doanh nghiÖp, c«ng
ty s¶n xuÊt, hîp t¸c x·, hé gia ®×nh, trang tr¹i cã chøc n¨ng t¹o ra s¶n
phÈm trªn c¬ së sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vμo cña s¶n xuÊt, t¹o ra gi¸ trÞ
míi bæ sung vμo gi¸ trÞ cò ®−îc chuyÓn tõ c¸c yÕu tè ®Çu vμo.
+ Ng−êi b¸n bu«n: Ng−êi b¸n bu«n gåm c¸c doanh nghiÖp th−¬ng
m¹i, hîp t¸c x· th−¬ng m¹i, hé gia ®×nh cã chøc n¨ng ®−a s¶n phÈm tõ
ng−êi s¶n xuÊt ®Õn ng−êi chÕ biÕn vμ do ph¶i thu gom, b¶o qu¶n, s¬
chÕ...nªn t¹o thªm gi¸ trÞ míi bæ sung vμo s¶n phÈm lμm t¨ng gi¸ trÞ
s¶n phÈm.
+ Ng−êi chÕ biÕn: Ng−êi chÕ biÕn còng bao gåm c¸c doanh nghiÖp,
hîp t¸c x·, hé gia ®×nh cã chøc n¨ng chÕ biÕn s¶n phÈm tõ d¹ng th«
sang s¶n phÈm cã tÝnh c«ng nghiÖp lμm chÊt l−îng s¶n phÈm t¨ng
thªm vμ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm. Do ph¶i chi phÝ cho
chÕ biÕn lμm cho gi¸ trÞ s¶n phÈm t¨ng thªm.
+ Ng−êi b¸n lÎ: Ng−êi b¸n lÎ bao gåm c¸c doanh nghiÖp, ®¬n vÞ tËp
thÓ, t− nh©n cã chøc n¨ng ®−a s¶n phÈm tõ n¬i chÕ biÕn ®Õn ng−êi tiªu
dïng cuèi cïng. Do ph¶i chi phÝ cho ho¹t ®éng th−¬ng m¹i do ®ã lμm
cho gi¸ trÞ s¶n phÈm t¨ng thªm.
+ Ng−êi tiªu dïng: Ng−êi tiªu dïng lμ tÊt c¶ c¸c thμnh viªn trong
x· héi cã chøc n¨ng hoμn tr¶ toμn bé chi phÝ tõ kh©u s¶n xuÊt ®Õn
kh©u dÞch vô cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vμ tiªu dïng.
• Qua c¬ cÊu trªn, ng−êi ta cã thÓ ph©n lo¹i thÞ tr−êng
thμnh: thÞ tr−êng c¸c yÕu tè ®Çu vμo hay cßn gäi lμ thÞ tr−êng t− liÖu
s¶n xuÊt vμ thÞ tr−êng s¶n phÈm hay cßn gäi lμ thÞ tr−êng hμng tiªu
dïng.
b- Chøc n¨ng cña thÞ tr−êng.
B¶n chÊt cña thÞ tr−êng cßn thÓ hiÖn ë nh÷ng chøc n¨ng cña
nã.Víi tÝnh c¸ch lμ mét ph¹m trï kinh tÕ, thÞ tr−êng cã c¸c chøc n¨ng
c¬ b¶n sau:
¾ Chøc n¨ng thõa nhËn.
Mäi yÕu tè ®Çu vμo vμ ®Çu ra cña s¶n xuÊt hμng ho¸ ®Òu
thùc hiÖn ®−îc viÖc b¸n, tøc lμ chuyÓn quyÒn së h÷u nã víi nh÷ng gi¸
