intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: "Hoàn thiện công tác định mức kỹ thuật lao động tại Công ty may Thanh Hoá"

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:53

108
lượt xem
31
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: "hoàn thiện công tác định mức kỹ thuật lao động tại công ty may thanh hoá"', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: "Hoàn thiện công tác định mức kỹ thuật lao động tại Công ty may Thanh Hoá"

  1. Luận văn tốt nghiệp Đề tài Hoàn thiện công tác định mức kỹ thuật lao động tại Công ty may Thanh Hoá
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh Lêi më ®Çu Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Çy s«i ®éng cña n­íc ta hiÖn nay sù c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp nh»m chiÕm lÜnh thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm thu hót kh¸ch hµng ®Õn víi s¶n phÈm cña doanh nghiÖp m×nh, ®ang trë nªn ngµy cµng gay g¾t khèc liÖt. §Ó chiÕm lÜnh ®­îc thÞ tr­êng thu hót ®­îc kh¸ch hµng th× ®iÒu tr­íc tiªn ph¶i kÓ ®Õn lµ chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ s¶n phÈm. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi ®êi sèng cña con ng­êi ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn do ®ã nhu cÇu vÒ hµng ho¸ kh«ng ph¶i chØ lµ vÒ sè l­îng mµ mÆt chÊt l­îng ngµy cµng ®­îc ®Ò cao nh­ng ®ång thêi gi¸ c¶ ph¶i phï hîp. §Ó n©ng cao chÊt l­îng h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm dÉn ®Õn gi¶m gi¸ c¶ s¶n phÈm hµng ho¸ th× ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hiÖn nay kh©u tæ chøc lao ®éng ®Æc biÖt ph¶i ®­îc quan t©m nhiÒu. Tæ chøc lao ®éng hîp lý lµ c¬ së ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng cña tæ chøc lao ®éng khoa häc lµ c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng. §Þnh møc lao ®éng mµ tèt sÏ lµm gi¶m ®­îc c¸c hao phÝ l·ng phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt dÉn ®Õn gi¶m ®­îc c¸c chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm tõ ®ã h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i ë bÊt kú doanh nghiÖp s¶n xuÊt nµo c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng còng ®­îc quan t©m thùc hiÖn tèt. Qua thêi gian ®­îc thùc tËp t¹i C«ng ty may Thanh Ho¸ em ®· biÕt vÒ c«ng t¸c ®Þnh møc t¹i c«ng ty vµ thÊy nã cßn mét sè vÊn ®Ò cÇn ®­îc quan t©m. Bëi vËy em ®· ®i ®Õn viÖc lùa chän ®Ò tµi: "Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng t¹i C«ng ty may Thanh Ho¸" lµm luËn v¨n tèt nghiÖp cho m×nh. Víi môc ®Ých lµ nh»m ®¸nh gi¸, ph©n tÝch nh÷ng mÆt còng nh­ nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ cña c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng tõ ®ã ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng t¹i C«ng ty may Thanh Ho¸. Víi ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu lµ kh¶o s¸t thùc tÕ kÕt hîp víi ph©n tÝch tÝnh to¸n c¸c sè liÖu thu thËp ®­îc mong r»ng sÏ lµm s¸ng tá nh÷ng ­u nh­îc
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh ®iÓm cña c«ng t¸c ®Þnh møc t¹i C«ng ty ®ång thêi nh÷ng gi¶i ph¸p ®­a ra sÏ thiÕt thùc vµ phï hîp víi C«ng ty. Do thêi gian nghiªn cøu cã h¹n cho nªn viÖc nghiªn cøu kh¶o s¸t chñ yÕu ®­îc tiÕn hµnh t¹i phßng kü thuËt (n¬i tiÕn hµnh c«ng t¸c ®Þnh møc) vµ mét sè tæ thuéc ph©n x­ëng may I C«ng ty may Thanh Ho¸. Ngoµi ra viÖc nghiªn cøu cßn ®­îc tiÕn hµnh ë mét sè phßng ban cã liªn quan nh­ phßng tæ chøc, phßng kÕ to¸n. VÒ c¸c sè liÖu sö dông trong ®Ò tµi chñ yÕu lµ nh÷ng sè liÖu míi cña mét vµi n¨m gÇn ®©y (tõ n¨m 1995 ®Õn nay).
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh PhÇn I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn liªn quan tíi c«ng t¸c ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng trong doanh nghiÖp. I. Kh¸i niÖm, vÞ trÝ vµ nhiÖm vu cña ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng trong doanh nghiÖp. 1. Kh¸i niÖm vÒ møc lao ®éng. Lao ®éng ngµy nay trong bÊt cø nÒn s¶n xuÊt x· héi nµo còng ®Òu mang tÝnh tËp thÓ vµ còng cÇn ®­îc tæ chøc l¹i ®Ó ®¶m b¶o n¨ng suÊt cao. V× n¨ng suÊt lao ®éng lµ c¸i quan träng nhÊt, c¨n b¶n nhÊt quyÕt ®Þnh cho tr×nh ®é ph¸t triÓn cña x· héi míi. §Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, ng­êi lao ®éng, nhµ qu¶n lý s¶n xuÊt cÇn ph¶i biÕt sè l­îng lao ®éng tÊt yÕu ph¶i tiªu hao ®Ó hoµn thµnh mét khèi l­îng c«ng viÖc, mét s¶n phÈm, mét chøc n¨ng nµo ®ã lµ bao nhiªu; tøc lµ ph¶i ®o ®­îc sè l­îng lao ®éng tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - Th­íc ®o sè l­îng lao ®éng lµ thêi gian lao ®éng. C. M¸c viÕt: “... B¶n th©n sè l­îng lao ®éng th× ®o b»ng thêi gian lao ®éng vµ thêi gian lao ®éng l¹i ®­îc ®o b»ng nh÷ng phÇn cña thêi gian nh­ giê, ngµy...". Thêi gian lao ®éng cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm hay hoµn thµnh c«ng viÖc (b­íc c«ng viÖc) lµ thêi gian cÇn thiÕt cho bÊt cø c«ng viÖc nµo tiÕn hµnh víi tr×nh ®é thµnh th¹o trung b×nh vµ mét c­êng ®é trung b×nh, trong nh÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt b×nh th­êng cña x· héi. Trong thùc tÕ s¶n xuÊt, sè l­îng cÇn thiÕt ®­îc x¸c ®Þnh d­íi d¹ng c¸c møc lao ®éng th«ng qua ®Þnh møc lao ®éng. Nh­ vËy møc lao ®éng lµ nh÷ng ®¹i l­îng hao phÝ ®Ó hoµn thµnh mét d¹ng c«ng viÖc, hoÆc ®Ó hoµn thµnh mét s¶n phÈm mét chøc n¨ng nµo ®ã quy ®Þnh cho mét ng­êi hoÆc mét nhãm ng­êi cã tr×nh ®é thµnh th¹o t­¬ng øng víi tr×nh ®é c«ng viÖc ®­îc giao trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kü thuËt nhÊt ®Þnh. Nãi c¸ch kh¸c møc lao ®éng lµ møc ®é hao phÝ lao ®éng ®­îc quy ®Þnh cho mét ng­êi hay mét nhãm ng­êi lao ®éng ®Ó thùc hiÖn mét c«ng viÖc nh¸t ®Þnh trong nh÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh. §Ó x©y dùng møc lao ®éng ta ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng.
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh 2. C¸c lo¹i møc lao ®éng. Møc lao ®éng cã nhiÒu d¹ng vµ mçi d¹ng thÓ hiÖn mét néi dung, ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh. Tuú vµo tõng lo¹i c«ng viÖc s¶n xuÊt vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt mµ møc lao ®éng cã thÓ x©y dùng d­íi c¸c d¹ng kh¸c nhau. Nh­ng chung quy l¹i cã 4 d¹ng chÝnh sau: - Møc thêi gian. - Møc s¶n l­îng. - Møc phôc vô. - Møc qu¶n lý. * Møc thêi gian (T): lµ l­îng thêi gian cÇn thiÕt ®­îc quy ®Þnh ®Ó mét hoÆc mét nhãm c«ng nh©n cã tr×nh ®é thµnh th¹o nhÊt ®Þnh hoµn thµnh mét c«ng viÖc (b­íc c«ng viÖc, mét s¶n phÈm, mét chøc n¨ng) trong nh÷ng ®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt nhÊt ®Þnh. Møc thêi gian trong thùc tÕ lµ c¬ së xuÊt ph¸t ®Ó tÝnh c¸c lo¹i møc kh¸c vÒ thêi gian lµm viÖc lµ th­íc ®o lao ®éng nãi chung vµ vÒ nguyªn t¾c ®Þnh møc lao ®éng lµ x¸c ®Þnh hao phÝ thêi gian lao ®éng cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh mét c«ng viÖc nµy hay c«ng viÖc kia. * Møc s¶n l­îng (Q): Lµ sè l­îng s¶n phÈm ®­îc quy ®Þnh ®Ó mét c«ng nh©n hay mét nhãm c«ng nh©n cã tr×nh ®é thµnh th¹o phï hîp víi tr×nh ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc ph¶i hoµn thµnh trong mét ®¬n vÞ thêi gian (ngµy, giê) víi nh÷ng ®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt nhÊt ®Þnh. Møc s¶n l­îng ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së møc thêi gian v× vËy chóng cã mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i víi nhau. NÕu ký hiÖu T: Møc thêi gian. Q: Møc s¶n l­îng. Ta cã c«ng thøc biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a møc thêi gian vµ møc s¶n l­îng nh­ sau: 1 Q= T Møc s¶n l­îng lµ nghÞch ®¶o cña møc thêi gian tøc lµ khi møc thêi gian t¨ng th× møc s¶n l­îng gi¶m vµ ng­îc l¹i.
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh NÕu ta gäi X lµ % gi¶m møc thêi gian. Y lµ % t¨ng møc s¶n l­îng. Th× ta cã c«ng thøc biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a hai ®¹i l­îng nh­ sau: 100Y 100X X= vµ Y = 100 + Y 100 +X * Møc phôc vô: lµ sè l­îng ®èi t­îng (m¸y mãc, thiÕt bÞ, diÖn tÝch s¶n xuÊt…) ®­îc quy ®Þnh ®Ó mét c«ng nh©n hay mét nhãm c«ng nh©n ph¶i phôc vô trong nh÷ng ®iÌu kiÖn tæ chøc nhÊt ®Þnh. Møc phôc vô th­êng ®­îc x©y dùng ®Ó giao cho c«ng nh©n phôc vô s¶n xuÊt hoÆc c«ng nh©n chÝnh phôc vô nhiÒu m¸y. Møc phôc vô ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së møc thêi gian phôc vô. + Møc qu¶n lý: lµ sè ng­êi hay sè bé phËn do mét ng­êi hay mét nhãm ng­êi l·nh ®¹o phô tr¸ch víi tr×nh ®é thµnh th¹o vµ tr×nh ®é phøc t¹p t­¬ng øng phug hîp víi ®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt nhÊt ®Þnh. 3. §Þnh møc kü thuËt lao ®éng - Kh¸i niÖm vµ vai trß. 3.1. Kh¸i niÖm ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng. §Þnh møc kü thuËt lao ®éng ®· xuÊt hiÖn vµo gi÷a nh÷ng n¨m 20 thÕ kû 20, thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ c¬ khÝ ho¸ c¸c qu¸ tr×nh lao ®éng ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Thùc tÕ ®ßi hái ph¶i tÝnh to¸n ®Çy ®ñ h¬n c¸c yÕu tè kü thuËt trong møc lao ®éng vµ c¸ yÕu tè søc khoÎ cña con ng­êi trong qu¸ tr×nh lao ®éng. V× tiÕn bé kü thuËt ®ang chi phèi vµ ngµy cµng quyÕt ®Þnh ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng. Nh­ vËy, ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng lµ : "Qu¸ tr×nh x©y dùng møc dùa trªn c¸c c¨n cø kü thuËt, tæ chøc, kinh tÕ c¸c yÕu tè t©m sinh lý vµ nh÷ng kinh nghiÖm tiÕn tiÕn trong s¶n xuÊt". 3.2. Vai trß cña ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng. §Þnh møc lao ®éng cã vai trß rÊt quan träng. Nã lµ c¬ së cho viÖc thiÕt lËp kÕ ho¹ch lao ®éng, qu¶n lý lao ®éng tæ chøc lao ®éng vµ thùc hiÖn viÖc ph©n phèi theo lao ®éng mét c¸ch hîp lý. 3.2.1. §Þnh møc lao ®éng lµ c¬ së ®Ó thiÕt lËp kÕ ho¹ch lao ®éng. Muèn lËp kÕ ho¹ch lao ®éng ng­êi ta ph¶i c¨n cø vµo nhiÖm vô s¶n xuÊt cña n¨m kÕ ho¹ch, hay nãi c¸ch kh¸c lµ c¨n cø vµo sè l­îng s¶n phÈm ®­îc giao
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh trong n¨m. Nhê cã møc lao ®éng cho b­íc c«ng viÖc mµ tÝnh ®­îc l­îng lao ®éng chÕ t¹o s¶n phÈm, x¸c ®Þnh ®­îc sè l­îng lao ®éng cÇn thiÕt, kÕt cÊu nghÒ vµ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña hä, ph©n bæ c«ng nh©n cho thÝch hîp. 3.2.2. §Þnh møc lao ®éng lµ c¬ së ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. ViÖc n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng chñ yÕu do viÖc ¸p dông khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn n©ng cao hiÖu su¸t sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ, nh­ng con ng­êi vÉn lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng. Th«ng qua c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng ta nghiªn cøu c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn s¶n xuÊt ph¸t hiÖn vµ lo¹i bá c¸c thao t¸c ®éng t¸c thõa, c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt hîp lý ho¸ n¬i lµm viÖc nhê ®ã mµ gi¶m ®­îc hao phÝ thêi gian ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. MÆt kh¸c nhê cã ®Þnh møc lao ®éng míi biÕt ®­îc (ng­êi nµo hoµn thµnh møc cao) kh¶ n¨ng lµm viÖc cña tõng ng­êi, ph¸t hiÖn ra nh÷ng ng­êi cã n¨ng suÊt cao nghiªn cøu ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt tiªn tiÕn cña hä tõ ®ã ¸p dông cho s¶n xuÊt. §ång thêi nghiªn cøu thao t¸c s¶n xuÊt cña c«ng nh©n cã n¨ng suÊt lao ®éng thÊp gióp cho hä phÊn ®Êu ®¹t vµ v­ît ®Þnh møc. 3.2.3. §Þnh møc lao ®éng lµ c¬ së ®Ó tæ chøc lao ®éng hîp lý khoa häc. Nh­ chóng ta ®· biÕt, quy luËt kinh tÕ quan träng hµng ®Çu lµ quy luËt tiÕt kiÖm thêi gian. Quy luËt nµy cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tæ chøc lao ®éng khoa häc mÆt kh¸c mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng cña tæ chøc lao ®éng khoa häc lµ tiÕt kiÖm thêi gian lµm viÖc. Nh÷ng hao phÝ cÇn thiÕt ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm (hay hoµn thµnh c«ng viÖc) phï hîp víi ®iÒu kiÖn tæ chøc vµ kü thuËt nhÊt ®Þnh ®· ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c møc. ChÝnh sù thÓ hiÖn ®ã ®· lµm cho ®Þnh møc lao ®éng liªn quan chÆt chÏ víi tæ chøc lao ®éng khoa häc. §Þnh møc lao ®éng cµng h­íng tíi x¸c ®Þnh hao phÝ lao ®éng tèi ­u vµ ph©n ®Êu tiÕt kiÖm thêi gian lao ®éng th× nã cµng ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh hoµn thiÖn tæ chøc lao ®éng khoa häc. ThËt vËy, viÖc tÝnh thêi gian hao phÝ ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc víi nh÷ng ph­¬ng ¸n tæ chøc kh¸c nhau sÏ t¹o kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ kh¸ch quan vµ chän ®­îc nh÷ng ph­¬ng ¸n tèi ­u nhÊt, c¶ vÒ mÆt sö dông lao ®éng vµ sö dông mý mãc thiÕt bÞ. Nhê viÖc x¸c ®Þnh c¸c møc lao ®éng b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p khoa häc mµ viÖc tÝnh hao phÝ thêi gian theo yÕu tè gióp ta ®¸nh gi¸ ®­îc møc ®é hîp lý cña lao ®éng hiÖn t¹i, ph¸t hiÖn c¸c thiÕu sãt lµm l·ng phÝ thêi gian cÇn cã biÖn ph¸p kh¾c phôc.
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh MÆt kh¸c, viÖc ¸p dông c¸c møc lao ®éng ®­îc x©y dùng trong ®iÒu kiÖn tæ chøc lao ®éng tiÕn bé l¹i cho phÐp ¸p dông réng r·i nh÷ng kinh nghiÖm tiªn tiÕn trong tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc lao ®éng ®èi víi tÊt c¶ c«ng nh©n vµ toµn xÝ nghiÖp. Sù ¶nh h­ëng cña møc lao ®éng tíi qu¸ tr×nh hoµn thiÖn tæ chøc lao ®éng khoa häc cßn thÓ hiÖn ë chç kh¬i dËy vµ khuyÕn khÝch sù cè g¾ng cña c«ng nh©n, kü s­, c¸n bé kü thuËt ph©n ®Êu hoµn thµnh v­ît møc, ®éng viªn hä t×m tßi biÖn ph¸p tiÕp tôc hoµn thiÖn tæ chøc lao ®éng. Vai trß cña ®Þnh møc lao ®éng ®èi víi tæ chøc lao ®éng cßn ®­îc thÓ hiÖn râ ë néi dung ph©n c«ng vµ hiÖp t¸c lao ®éng. ThËt vËy, ®Ó thùc hiÖn ph©n c«ng lao ®éng hîp lý cÇn ph¶i biÕt kh«ng chØ lµ néi dung c«ng viÖc hîp thµnh qu¸ tr×nh c«ng nghÖ mµ cßn ph¶i biÕt tÝnh to¸n hao phÝ lao ®éng ®Ó hoµn thµnh b­íc c«ng viÖc. ViÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c hao phÝ lao ®éng ®Ó hoµn thµnh chøc n¨ng phôc vô s¶n xuÊt cho phÐp tæ chøc ph©n c«ng lao ®éng theo chøc n¨ng hîp lý h¬n. 3.2.4. §Þnh møc lao ®éng lµ c¬ së ®Ó ph©n phèi theo lao ®éng. Møc lao ®éng lµ th­íc ®o hao phÝ lao ®éng ®Ó hoµn thµnh mét khèi l­îng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. V× v©y, møc lao ®éng lµ c¨n cø ®Ó tiÕn hµnh tr¶ c«ng theo hao phÝ lao ®éng trong s¶n xuÊt. §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: - §èi víi l­îng s¶n phÈm trùc tiÕp: L §G = hoÆc §G = L.T Q Trong ®ã: + §G: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. + L : Møc l­¬ng theo cÊp bËc c«ng viÖc. + Q : Møc s¶n l­îng. + T : Møc thêi gian. - §èi víi l­¬ng theo s¶n phÈm cña tæ nhãm. n L n L.T Hay §G = i 1 §G = i 1 Q Trong ®ã: Q : Møc s¶n l­îng thùc tÕ cña tæ, nhãm. T : Møc thêi gian. L: Tæng møc l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc cña c¶ tæ.
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh §Ó thùc hiÖn tèt viÖc ph©n phèi theo lao ®éng th× ®iÒu kiÖn c¬ b¶n lµ ph¶i ®Þnh møc lao ®éng theo ph­¬ng ph¸p cã c¨n cø khoa häc míi ®¸nh gi¸ ®óng kÕt qu¶ cña ng­êi lao ®éng, ®¶m b¶o nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, theo sè l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm lµm ra cña mçi ng­êi lao ®éng. Møc lao ®éng hîp lý chØ cã thÓ ®­îc x©y dùng trong ®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt hîp lý. §ã lµ ®iÒu kiÖn kh«ng cho phÐp ng­êi c«ng nh©n lao ®éng tuú tiÖn võa kh«ng tu©n theo quy tr×nh c«ng nghÖ, quy tr×nh lao ®éng võa g©y l·ng phÝ thêi gian. Lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn ®ã buéc ng­êi c«ng nh©n ph¶i nªu cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ ý thøc tæ chøc kû luËt. §Ó tr­íc hÕt ®¶m b¶o tiÒn l­¬ng cho b¶n th©n vµ sau ®ã lµ ®¶m b¶o lîi Ých chung cho xÝ nghiÖp. 4. Yªu cÇu. §Þnh møc lao ®éng chÞu sù t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè nhÊt lµ nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc kü thuËt. Bªn c¹nh ®ã ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng cßn chÞu t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè sau: - Søc khoÎ ng­êi lao ®éng. - C¸c ®iÒu kiÖn lao ®éng khi tiÕn hµnh c«ng viÖc. - C¸c yÕu tè liªn quan ®Õn vÊn ®Ò tæ chøc s¶n xuÊt. - C¸c yÕu tè liªn quan ®Õn t©m sinh lý ng­êi lao ®éng. - C¸c yÕu tè liªn quan ®Õn kinh nghiÖm tiªn tiÕn trong s¶n xuÊt. Khi ®Þnh møc lao ®éng ®­îc tÝnh to¸n ®©y ®ñ c¸c yÕu tè trªn th× ®­îc gäi lµ ®Þnh møc lao ®éng cã c¨n cø khoa häc vµ c¸c møc ®­îc x©y dùng lµ c¸c møc cã c¨n cø khoa häc. Nh÷ng møc nh­ vËy sÏ thóc ®Èy c«ng nh©n v­¬n tíi nh÷ng kÕt qu¶ lao ®éng cao nhÊt, trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh. Do ®ã yªu cÇu cña c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng lµ :
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh 1/ §Þnh møc lao ®éng ph¶i ®­îc x©y dùng theo ph­¬ng ph¸p cã c¨n cø khoa häc, tøc lµ ph¶i ph©n tÝch c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng tíi s¶n xuÊt vµ ph¶i tæ chøc chôp ¶nh ngµy lµm viÖc, bÊm giê thêi gian t¸c nghiÖp. 2/ §Þnh møc lao ®éng x©y dùng trªn c¬ së quy tr×nh s¶n xuÊt, chØ tiªu chÊt l­îng ®¶m b¶o thÓ lÖ thñ tôc quy ®Þnh. Tæ chøc d©y chuyÒn, tæ chøc lao ®éng vµ tæ chøc n¬i lµm viÖc hîp lý. 3/ C«ng nh©n chÊp hµnh tèt kû luËt tÝch cùc thùc hiÖn ®Þnh møc lao ®éng, tham gia c¶i tiÕn tæ chøc lao ®éng vµ x©y dùng møc. 5. Néi dung cña c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng. §Þnh møc kü thuËt lµ c«ng cô quan träng ®Ó qu¶n lý s¶n xuÊt, qu¶n lý lao ®éng trªn c¬ së c¸c møc lao ®éng cã c¨n cø khoa häc mµ nhµ qu¶n lý s¶n xuÊt cã thÓ ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ cña doanh nghiÖp, tÝnh to¸n kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp (t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ ho¹ch ho¸ lao ®éng, tæ chøc lao ®éng). X©y dùng møc cã c¨ cø kü thuËt ph¶i dùa trªn c¸c quy tr×nh s¶n xuÊt m¸y mãc, thiÕt bÞ, d©y truyÒn s¶n xuÊt, tæ chøc lao ®éng, vµ chuÈn bÞ tèt nh÷ng néi dung sau: 5.1. X¸c ®Þnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh lµm ra mét lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã cÇn thiÕt cho tiªu dïng x· häi th­êng ®­îc thùc hiÖn khÐp kÝn trong doanh nghiÖp. Tuú theo c«ng nghÖ s¶n xuÊt, tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th­êng chia ra c¸ qu¸ tr×nh bé phËn. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao gåm: - Qu¸ tr×nh chuÈn bÞ s¶n xuÊt (thiÕt kÕ s¶n phÈm, x©y dùng quy tr×nh c«ng nghÖ, chuÈn bÞ m¸y mãc, nhµ x­ëng, nguyªn vËt liÖu, n¨ng l­¬ng…). - Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ. - Qu¸ tr×nh kiÓm tra kü thuËt, ph©n lo¹i s¶n phÈm.
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh - Qu¸ tr×nh phôc vô s¶n xuÊt (vËn chuyÓn, söa ch÷a, phôc vô n¨ng l­îng, dông cô, nguyªn vËt liÖu, phôc vô sinh ho¹t…). Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ lµ qu¸ tr×nh quan träng nhÊt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ qu¸ tr×nh lµm thay ®æi chÊt l­îng cña ®èi t­îng lao ®éng (thay ®æi h×nh d¸ng kÝch th­íc, tÝnh chÊt lý ho¸…) ®Ó trë thµnh s¶n phÈm nhÊt ®Þnh. Tuú sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt (c«ng nghÖ s¶n xuÊt, tæ chøc s¶n xuÊt c¸c qu¸ tr×nh c«ng nghÖ bé phËn cßn ®­îc tiÕp tôc chia ra. a. B­íc c«ng viÖc: b­íc c«ng viÖc lµ mét bé phËn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc thùc hiÖn trªn mét ®èi t­îng lao ®éng nhÊt ®Þnh (cïng lo¹i nguyªn vËt liÖu, mét chi tiÕt m¸y) t¹i n¬i lµm viÖc nhÊt ®Þnh do mét hoÆc mét nhãm ng­êi thùc hiÖn. B­íc c«ng viÖc lµ ®èi t­îng cña ®Þnh møc, khi tiÕn hµn ®Þnh møc th­êng c¨n cø vµo b­íc c«ng viÖc ®Ó ®Þnh møc. b. Thao t¸c lao ®éng. Thao t¸c lao ®éng lµ nh÷ng néi dung c«ng viÖc thùc hiÖn trong mçi b­íc c«ng viÖc. Thao t¸c lµ tæng hîp hoµn chØnh c¸c ho¹t ®éng cña c«ng nh©n nh»m môc ®Ých nhÊt ®Þnh. Nhê viÖc x¸c ®Þnh thao t¸c ta cã thÓ ph©n tÝch, x¸c ®Þnh hîp lý qu¸ tr×nh lµm viÖc cña c«ng nh©n, ®¶m b¶o kh«ng cã thao t¸c thõa, trïng lÆp g©y tæn thÊt t¨ng thªm thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc. c. §éng t¸c. §éng t¸c lµ mét bé phËn cña thao t¸c biÓu thÞ b»ng nh÷ng cö ®éng ch©n tay vµ th©n thÓ ng­êi c«ng nh©n nh»m môc ®Ých lÊy hay di chuyÓn mét vËt nµo ®ã. Sù ph©n chia thao t¸c thµnh c¸c ®éng t¸c nh»m môc ®Ých hîp lý ho¸ h¬n n÷a qu¸ tr×nh lao ®éng cña c«ng nh©n. d. Cö ®éng. Cö ®éng lµ mét phÇn cña ®éng t¸c ®­îc biÓu thÞ b»ng nh÷ng cö ®éng cña con ng­êi, sù thay ®æi c¸ vÞ trÝ bé phËn c¬ thÓ cña c«ng nh©n.
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh Sù ph©n chia nhá c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thµnh c¸ bé phËn hîp thµnh t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ®i s©u nghiªn cøu ®é dµi chu kú s¶n xuÊt, ®Ó ra biÖn ph¸p rót ng¾n chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm, cho phÐp dù kiÕn kÕt cÊu hîp lý c¸c b­íc c«ng viÖc thùc hiÖn, c¸c ph­¬ng ph¸p thao t¸c lµm viÖc tiªn tiÕn, trªn c¬ së c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt, tæ chøc lao ®éng x©y dùng c¸c møc lao ®éng cã c¨n cø khoa häc. S¬ ®å 1: Sù ph©n chia qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thµnh c¸ bé phËn hîp thµnh. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt Qu¸ tr×nh bé phËn B­íc c«ng viÖc MÆt c«ng nghÖ MÆt lao ®éng Thao t¸c Giai ®o¹n chuyÓn tiÕp §éng t¸c B­íc c«ng viÖc Cö ®éng 5.2. Ph©n lo¹i thêi gian lµm viÖc. §Ó ®Þnh møc lao ®éng cã c¨n cø khoa häc cÇn ph¶i nghiªn cøu cã hÖ thèng viÖc sö dông thêi gian trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. Qua nghiªn cøu thêi gian hao phÝ sÏ t×m thÊy nh÷ng thêi gian lµm viÖc cã Ých cÇn thiÕt vµ thêi gian l·ng phÝ trong ca s¶n xuÊt; t×m nguyªn nh©n cña nh÷ng thêi gian lµm viÖc l·ng phÝ vµ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p nh»m xo¸ bá hoÆc h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt nh÷ng l·ng phÝ n©ng cao tû träng thêi gian lµm viÖc cã Ých trong ngµy. Thêi gian lµm viÖc trong ngµy ®­îc chia lµm 2 lo¹i: - Thêi gian ®­îc tÝnh trong møc.
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh - Thêi gian kh«ng ®­îc tÝnh trong møc. a. Thêi gian ®­îc tÝnh trong møc. Lµ thêi gian c«ng nh©n lµm c«ng viÖc t¸c nghiÖp ra s¶n phÈm mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµ thêi gian nghØ sau thêi gian lµm viÖc ®Ó phôc håi l¹i søc khoÎ cã thÓ tiÕp tôc lµm viÖc. Thêi gian trong ®Þnh møc bao gåm c¸c lo¹i thêi gian sau: - Thêi gian chuÈn kÕt (Tck): lµ thêi gian mµ ng­êi lao ®éng hao phÝ ®Ó chuÈn bÞ vµ kÕt thóc c«ng viÖc, nhËn nhiÖm vô, nh©n dông cô, thu dän dông cô. Thêi gian nµy chØ hao phÝ mét lÇn cho mét lo¹t s¶n phÈm kh«ng phô thuéc vµo sè l­îng s¶n phÈm vµ ®é dµi thêi gian lµm viÖc trong c«ng t¸c. - Thêi gian t¸c nghiÖp: lµ thêi gian ng­êi c«ng nh©n trùc tiÕp lµm c¸c c«ng viÖc ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm hay nãi c¸ch kh¸c lµ thêi gian ng­êi c«ng nh©n trùc tiÕp lµm c¸c c«ng viÖc nh»m thay ®æi ®èi t­îng lao ®éng. Trong thêi gian t¸c nghiÖp gåm: + Thêi gian t¸c nghiÖp chÝnh. + Thêi gian t¸c nghiÖp phô. - Thêi gian phôc vô n¬i lµm viÖc (Tpv) lµ thêi gian ng­êi c«ng nh©n lµm c¸c c«ng viÖc nh»m ®¶m b¶o cho n¬i lµm viÖc ho¹t ®éng liªn tôc nhÞp nhµng trong suèt ca lµm viÖc. Thêi gian phôc vô n¬i lµm viÖc gåm: + Thêi gian phôc vô tæ chøc. + Thêi gian phôc vô kü thuËt. - Thêi gian nghØ ng¬i vµ nhu cÇu cÇn thiÕt (Tnn). Bao gåm thêi gian nghØ ng¬i do mÖt mái g©y ra vµ thêi gian nghØ ng¬i v× nhu cÇu cÇn thiÕt cña c«ng nh©n. Thêi gian nghØ ng¬i lµ ®Ó duy tr× kh¶ n¨ng lµm viÖc cña c«ng nh©n trong suèt ca lµm viÖc. Thêi gian nghØ ng¬i tuú theo ®iÒu kiÖn nÆng nhäc, ®éc h¹i, nãng bøc bôi bÆm… trong qu¸ tr×nh lµm viÖc mµ quy ®Þnh ®é dµi thêi gian nghØ ng¬i hîp lý. b. Thêi gian kh«ng ®­îc tÝnh møc. (Tn®m)
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh Thêi gian ngoµi ®Þnh møc lµ thêi gian ng­êi c«ng nh©n kh«ng lµm c¸c c«ng viÖc phôc vô cho viÖc hoµn thµnh s¶n phÈm. Thêi gian ngoµi ®Þnh møc gåm c¸c lo¹i sau: - Thêi gia l·ng phÝ c«ng nh©n (Tlpcn) bao gåm thêi gian ng­êi c«ng nh©n ®i muén, vÒ sím, nãi chuyÖnlµm viÖc riªng trong khi s¶n xuÊt. Thêi gian nµy ph¶i cã biÖn ph¸p lo¹i bá kh«ng ®­îc tÝnh vµo møc. - Thêi gian l·ng phÝ do tæ chøc (Tlptc): lµ thêi gian l·ng phÝ cña c«ng nh©n do tæ chøc g©y nªn nh­ chê dông cô, h­ háng dông cô s¶n xuÊt ng­êi c«ng nh©n ph¶i dõng s¶n xuÊt ®Ó chê. - Thêi gian l·ng phÝ kü thuËt (Tlpkt): lµ thêi gian l·ng phÝ do bÞ t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè kh¸ch quan nh­ mÊt ®iÖn. S¬ ®å 2: Ph©n lo¹i thêi gian lµm viÖc. Thêi gian trong ca Thêi gian lµm viÖc Thêi gian l·ng cÇn thiÕt phÝ L·ng L·ng L·ng Thêi gian Thêi gian kh«ng phÝ do phÝ do phÝ do chuÈn kÕt ®Çy ®ñ cho mét c«ng tæ kü s¶n phÈm nh©n chøc thuËt Thêi gian kh«ng tÝnh trong møc Thêi gian phôc vô Thêi gian t¸c nghiÖp Thêi gian nghØ ng¬i vµ nhu cÇu cÇn thiÕt Thêi Thêi Thêi Thêi Thêi Thêi gian gian phô gian gian gian gian cho chÝnh phôc vô Phôc vô nghØ nhu cÇu kü thuËt tæ chøc ng¬i cÇn thiÕt Thêi gian ®­îc tÝnh trong møc
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh 3. Tiªu chuÈn ®Ó ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng. Nh­ ®· nªu, ®Ó ®Þnh møc lao ®éng cã c¨n cø khoa häc cÇn ¸p dông mét ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng cã hiÖu qu¶ cã c¨n cø khoa häc. Nãi c¸ch kh¸c, ®Ó ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng cã c¨n cø khoa häc cÇn ph¶i cã hÖ thèng nh÷ng tµi liÖu tiªu chuÈn. Tiªu chÈu ®Ó ®Þnh møc lao ®éng lµ nh÷ng ®¹i l­îng quy ®Þnh vÒ chÕ ®é lµm viÖc tiªn tiÕn cña thiÕt bÞ (hay nh÷ng ®¹i l­îng hao phÝ thêi gian quy ®Þnh ®Ó hoµn thµnh nh÷ng bé phËn b»ng tay cña b­íc c«ng viÖc) trong nh÷ng ®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt hîp lý, dïng ®Ó tÝnh c¸c møc thêi gian cã c¨n cø khoa häc. Nh­ vËt, chÊt l­îng cña tiªu chuÈn ®Ó ®Þnh møc lao ®éng quyÕt ®Þnh chÊt l­îng møc lao ®éng cã c¨n cø kü thuËt. * Sù kh¸c biÖt gi÷a tiªu chuÈn thêi gian vµ møc thêi gian. + Thø nhÊt: Møc thêi gian tÝnh cho tÊt c¶ c¸c lo¹i thêi gian (Thêi gian chuÈn kÕt, t¸c nghiÖp, phôc vô) trong khi tiªu chuÈn chØ x©y dùng vµ tÝnh to¸n riªng biÖt cho tõng lo¹i thêi gian. + Thø hai: Theo ph¹m vÞ sö dông, møc thêi gian chØ dïng cho nh÷ng b­íc c«ng viÖc gièng nhau vµ n¬i lµm viÖc nh­ nhau cßn tiªu chuÈn thêi gian cã thÓ sö dông t¹i nhiªu n¬i lµm viÖc kh¸c nhau cña ngµnh nµy hay s¶n xuÊt kh¸c. + Thø ba: Theo môc ®Ých sö dông, møc thêi gian lµ yÕu tã quan träng®Ó tÝnh ®¬n gi¸ s¶n phÈm nh­ng tiªu chuÈn thêi gian kh«ng thÓ dïng ®Ó tÝnh to¸n ®¬n gi¸ s¶n phÈm. - Còng nh­ møc lao ®éng, tiªu chuÈn ®Ó ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng cã tÝnh ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt cô thÓ v× vËy tiªu chuÈn còng ph¶i lu«n ®­îc söa ®æi cho phï hîp ®«ng fhtêi tiªu chuÈn ph¶i ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu chÝnh sau ®©y: + Ph¶i ph¶n ¸nh ®­îc nh÷ng thµnh tùu míi nhÊt vÒ khoa häc kü thuËt nh÷ng kinh nghiÖm tiªn tiÕn cña tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc lao ®éng, nh÷ng ph­¬ng ph¸p lµm viÖc tiªn tiÕn cña c«ng nh©n. +) §¶m b¶o chÝnh x¸c phï hîp víi tõng lo¹i h×nh s¶n xuÊt. +) Ph¶i tÝnh to¸n ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn thêi gian cña b­íc c«ng viÖc vµ c¸c bé phËn hîp thµnh c¸c b­íc c«ng viÖc.
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh +) Ph¶i tÝnh ®Òn nh÷ng ®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt cô thÓ, ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ vµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt. +) Ph¶i bao gåm nh÷ng ph­¬ng ¸n c«ng nghÖ phæ biÕn nhÊt, nh÷ng th«ng sè chñ yÕu ph¶n ¸nh ®­îc sè ®éng chø kh«ng ph¶i lµ c¸ biÖt. Ph¶i ®¬n gi¶n thuËn tiÖn khi sö dông ®Þnh møc lao ®éng.  Ph©n lo¹i tiªu chuÈn. Tiªu chuÈn cã thÓ ph©n lo¹i theo nhiÒu tiªu thøc. - Theo néi dung ta cã: +) Tiªu chuÈn chÕ ®é lµm viÖc cña thiÕt bÞ. +) Tiªu chuÈn thêi gian: lµ nh÷ng ®¹i l­îng quy ®Þnh thêi gian lao ®éng dïng ®Ó ®Þnh møc cho c¸c b­íc c«ng viÖc lµm b»ng tay hoÆc phÇn lµm b»ng tay cña c¸c b­íc c«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn trªn c¸c thiÕt bÞ kh¸c nhau. Tiªu chuÈn thêi gian ®­îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c sè liÖu, nh÷ng cuéc kh¶o s¸t tiÕn hµnh ë nh÷ng ph©n x­ëng s¶n xuÊt víi ®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt hîp lý. +) Tiªu chuÈn phôc vô +) Tiªu chuÈn sè l­îng ng­êi lµm viÖc. - Theo ph¹m vi vµ møc sö dông ta cã: +) Tiªu chuÈn xÝ nghiÖp +) Tiªu chuÈn ngµnh +) Tiªu chuÈn thèng nhÊt: Do Nhµ n­íc ban hµnh dïng ®Ó ®Þnh møc cho nh÷ng c«ng viÖc hoÆc s¶n phÈm gièng nhau cña c¸c ngµnh c¸c xÝ nghiÖp kh¸c nhau. II. C¸c ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc lao ®éng. ChÊt l­îng cña møc lao ®éng phô thuéc rÊt lín vµo ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc lao ®éng. Trong thùc tÕ s¶n xuÊt th­êng ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p chñ yÕu: ph­¬ng ph¸p tæng hîp vµ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch. 1. C¸c ph­¬ng ph¸p tæng hîp Ph­¬ng ph¸p tæng hîp lµ ph­¬ng ph¸p x©y dùng møc kh«ng dùa trªn c¬ së nghiªn cøu ph©n tÝch c¸c bé phËn cña b­íc c«ng viÖc vµ ®iÒu kiÖn tæ chøc kü
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh thuËt hoµn thµnh nã, thêi gian hao phÝ chØ ®­îc quy ®Þnh cho toµn bé b­íc c«ng viÖc. Nhãm nµy gåm 3 ph­¬ng ph¸p: Thèng kª, kinh nghiÖm vµ d©n chñ b×nh nghÞ. - Ph­¬ng ph¸p thèng kª lµ ph­¬ng ph¸p x©y dùng møc dùa vµo c¸c t×a liÖu thèng kª vÒ thêi gian hao phÝ thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh b­íc c«ng viÖc (gièng hoÆc t­¬ng tù) ë thêi kú tr­íc. L­¬ng thêi gian (s¶n l­îng) ®­îc x¸c ®Þnh lµ møc lao ®éng th­êng lÊy gi¸ trÞ trung b×nh. VÝ dô: Cã 6 c«ng nh©n lµm nh÷ng viÖc nh­ nhau, theo thèng kª ghi l¹i cña tõng ng­êi, hao phÝ thêi gian trung b×nh ®Ó lµm mét s¶n phÈm trong tuÇn lµm viÖc nh­ sau: 45’ ; 39’ ; 52’ ; 49’ ; 41 ; 47’ Møc trung b×nh ®Ó lµm s¶n phÈm: 45 + 39 + 52 + 49 + 41 + 47 = 45,5’ 6 - Ph­¬ng ph¸p kinh nghiÖm: lµ ph­¬ng ph¸p x©y dùng møc dùa vµo kinh nghiÖm tÝch luü ®­îc c¸n bé ®Þnh møc, qu¶n ®éc ph©n x­ëng hoÆc c«ng nh©n s¶n xuÊt. - Ph­¬ng ph¸p d©n chñ b×nh nghÞ: lµ ph­¬ng ph¸p x©y dùng møc b»ng c¸ch c¸n bé ®Þnh møc dù tÝnh møc b»ng thèng kª hoÆc kinh nghiÖm råi ®­a ra cho c«ng nh©n th¶o luËn, b×nh, nghÞ quyÕt ®Þnh. Qua ®Æc ®iÓm c¸c ph­¬ng ph¸p trªn ®©y nªn cã thÓ nãi: ph­¬ng ph¸p t«ng hîp kh«ng ph¶i lµ ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc khoa häc. Tuy nhiªn nã cã ­u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, Ýt tån c«ng søc, dÔ lµm. Nã chØ ®­îc ¸p dông h¹n chÕ, cã thêi h¹n trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt míi tr×nh ®é tæ chøc lao ®éng vµ s¶n xuÊt cßn thÊp. 2. Nhãm c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch lµ ph­¬ng ph¸p x©y dùng møc b»ng c¸ch ph©n chia vµ nghiªn cøu tØ mØ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, qu¸ tr×nh lao ®éng, c¸c b­íc c«ng viÖc ®­îc ®Þnh møc vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn thêi gian hao phÝ. Trªn c¬ së ®ã, ¸p dông c¸c biÖn ph¸p hoµn thiÖn qu¸ tr×nh lao ®éng nh÷ng quy ®Þnh chÕ ®é lµm
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh viÖc cã hiÖu qu¶ lín cña m¸y mãc thiÕt bÞ, sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p vµ thao t¸c lao ®éng hîp lý…®ång thêi lo¹i trõ nh÷ng nh­îc ®iÓm trong tæ chøc n¬i lµm viÖc vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng xuÊt ph¸t tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu vµ dù tÝnh khoa häc ®ã x¸c ®Þnh hao phÝ thêi gian cÇn thiÕt cho mçi yÕu tè vµ møc thêi gian cho c¸c b­íc c«ng viÖc nãi chung. C¸c møc lao ®éng ®­îc x©y dùng b»ng ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ®Òu lµ møc cã c¨n cø khoa häc. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝh bao gåm: ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tÝnh to¸n, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch kh¶o s¸t vµ ph­¬ng ph¸p so s¸nh ®iÓn h×nh. 2.1. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tÝnh to¸n. Lµ ph­¬ng ph¸p x©y dùng møc dùa vµ c¸c tµi liÖu chuÈn ®­îc x©y dùng s½n, vËn dông c¸c ph­¬ng ph¸p to¸n sö dông c«ng thøc ®Ó tÝnh to¸n c¸c thêi gian chÝnh vµ thêi gian kh¸c trong møc. Ph­¬ng ph¸p nµy gåm cã c¸c néi dung sau: - Ph©n tÝch vµ nghiªn cøu kÕt cÊu b­íc c«ng viÖc, x¸c ®Þnh c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi thêi gian hoµn thµnh bé phËn b­íc c«ng viÖc. - Dùa vµo c¸c tµi liÖu tiªu chuÈn x¸c ®Þnh c¸c thêi gian cña tõng b­íc c«ng viÖc vµ c¸c lo¹i thêi gian trong ca (chuÈn kÕt, t¸c nghiÖp, phôc vô, nghØ ng¬i vµ nhu cÇu cÇn thiÕt) - X¸c ®Þnh møc thêi gian vµ møc s¶n l­îng §Æc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ dùa vµo nh÷ng chøng tõ kü thuËt vµ c¸c tµi liÖu tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh c¸c lo¹i hao phÝ thêi gian. Qu¸ tr×nh x©y dùng møc chñ yÕu ®­îc tiÕn hµnh trong phßng lµm viÖc cña c¸n bé ®Þnh møc. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp trong nh÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hµng lo¹t vµ nã cho phÐp x©y dùng møc nhanh, tèn Ýt c«ng søc, b¶o ®¶m chÝnh x¸c vµ ®ång nhÊt cña møc. 2.2. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch kh¶o s¸t. Lµ ph­¬ng ph¸p x©y dùng møc dùa trªn c¸c tµi liÖu nghiªn cøu, kh¶o s¸t t¹i n¬i lµm viÖc. C¸c ph­¬ng ph¸p kh¶o s¸t c¬ b¶n ®Ó nghiªn cøu hao phÝ thêi gian lµm viÖc vµ chôp ¶nh, bÊm gií hoÆc kÕt hîp c¶ chôp ¶nh vµ bÊm gií. KÕt qu¶ chôp ¶nh vµ bÊm giê sÏ ph¶n ¸nh toµn bé ho¹t ®éng cña c«ng nh©n vµ thiÕt bÞ trong ca lµm viÖc, mÆt kh¸c nã cã thÓ nghiªn cøu hao phÝ thêi gian thùc hiÖn tõng thao t¸c hoÆc ®éng t¸c cña b­íc c«ng viÖc, nã gióp ta ph¸t hiÖn ®­îc thêi
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh gian l·ng phÝ. Ph©n tÝch nh÷ng kÕt qu¶ ®ã ta x¸c ®Þnh ®­îc c¸c lo¹i c¬ cÊu thêi gian trong ca, néi dung tr×nh tù thùc hiÖn b­íc c«ng viÖc cuèi cïng lµ x¸c ®Þnh ®­îc møc thêi gian møc s¶n l­îng. §Æc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ x©y dùng møc dùa vµo c¸c tµi liÖu kh¶o s¸t trùc tiÕp t¹i n¬i lµm viÖc, nã cho phÐp kh«ng vhØ x©y dùng ®­îc nh÷ng møc cã c¨n cø khoa häc mµ cßn gãp phÇn hoµn thiÖn tæ chøc s¶n xuÊt cvµ qu¶n lý, ®óc kÕt c¸c kinh nghiÖm tiªn tiÕn trong s¶n xuÊt ®Ó phæ biÕn réng r·i trong xÝ nghiÖp hoÆc trong ph¹m vi mét ngµnh s¶n xuÊt. C¸c møc x©y dùng b»ng ph­¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao, nh­ng tån nhiÒu thêi gian, ng­êi kh¶o s¸t ®ßi hái ph¶i cã tr×nh ®é nghiÖp vô nhÊt ®Þnh nªn chØ ¸p dông thÝch hîp trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hµng lo¹t lín vµ hµng khèi. 2.3. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh ®iÓn h×nh. Lµ ph­¬ng thøc x©y dùng møc dùa trªn nh÷ng hao phÝ møc ®iÓn h×nh. Møc ®iÓn h×nh lµ møc ®­îc x©y dùng cã c¨n cø khoa häc (b»ng ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch) ®¹i diÖn cho nhãm c«ng viÖc cã nh÷ng ®Æc tr­ng c«ng nghÖ hay néi dung kÕt cÊu tr×nh tù thùc hiÖn gièng nhau nh­ng kh¸c nhau vÒ kÝch cì. Tõ møc ®iÓn h×nh cña c«ng viÖc ®iÓn h×nh cña nhãm ®Ó x©y dùng møc cho c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau trong nhãm ng­êi ta nhËn møc ®iÓn h×nh víi hÖ sè ®iÒu chØnh ®­îc x©y dùng s½n ®Ó ®Þnh møc cho c¸c c«ng viÖc cßn l¹i trong nhãm. Néi dung cña ph­¬ng ph¸p nµy bao gåm: - Ph©n lo¹i c¸c chi tiÕt gia c«ng ra c¸c nhãm theo nh÷ng ®Æc tr­ng gièng nhau. Mçi nhãm chän 1 hoÆc mét sè chi tiÕt ®iÓn h×nh. - X©y dùng quy tr×nh c«ng nghÖ hîp lý ®Ó gia c«ng nh÷ng chi tiÕt ®iÓn h×nh. - X¸c ®Þnh c¸c thiÕt bÞ dông vô cÇn thiÕt vµ ®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt thùc hiÖn chÕ t¹o chi tiÕt ®iÓn h×nh. - ¸p dông ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tÝnh to¸n hoÆc ph©n tÝch kh¶o s¸t ®Ó x©y dùng møc cho c¸c chi tiÕt (b­íc c«ng viÖc) ®iÓn h×nh. X©y dùng møc b»ng ph­¬ng ph¸p nµy sÏ nhanh chãng tèn Ýt c«ng søc nh­ng ®é chÝnh x¸c kh«ng cao so víi 2 ph­¬ng ph¸p trªn ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ¸p dông cho lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng lo¹t nhá vµ ®¬n chiÕc. §Ó n©ng cao
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn Träng Minh ®é chÝnh x¸c cña møc ®­îc x©y dùng b»ng ph­¬ng ph¸p nµy cÇn ph¶i ph©n chia nhãm chi tiÕt gia c«ng chÝnh x¸c theo c¸c ®Æc tr­ng gÇn nhau, x©y dùng quy tr×nh c«ng nghÖ tØ mØ, ®óng ®¾n, x¸c ®Þnh hÖ sè ®iÒu chØnh cã c¨n cø khoa häc. 3. C¸ch tÝnh møc lao ®éng 3.1. TÝnh møc thêi gian. Møc thêi gian tuú theo tõng c«ng viÖc cã thÓ quy ®Þnh cho tõng b­íc c«ng viÖc hoÆc thêi gian hoµn thµnh s¶n phÈm nh­ sau: - §èi víi h×nh thøc s¶n xuÊt hµng lo¹t nhá hoÆc ®¬n chiÕc + Tr­êng hîp c¸c thêi gian phôc vô (Tpv), chuÈn bÞ kÕt thóc (Tck), thêi gian nghØ ng¬i (Tnn), thêi gian t¸c nghiÖp (Ttn) ®· ®­îc x¸c ®Þnh qua c¸c tû sè thêi gian tÝnh theo c«ng thøc sau: Tsp = Ttn + Tpv + Tnn + Tck (1) Víi Tsp lµ ®Þnh møc thêi gian quy ®Þnh cho s¶n phÈm + Tr­êng hîp c¸c lo¹i thêi gian nh­ trªn ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c tû lÖ % so víi thêi gian t¸c nghiÖp th×: a+b+c   Tsp = Ttn 1+ 100 Trong ®ã: a: tû lÖ % thêi gian phôc vô so víi thêi gian t¸c nghiÖp b: tû lÖ % thêi gian nghØ ng¬i so víi thêi gian t¸c nghiÖp c: tû lÖ % thêi gian chuÈn kÕt so víi thêi gian t¸c nghiÖp - NÕu s¶n xuÊt hµng lo¹t lín hay khèi l­îng lín h¬n th× thêi gian chuÈn bÞ kÕt thóc cho mét s¶n phÈm kh«ng ®¸ng kÓ. Khi ®ã, ®Þnh møc tÝnh thêi gian hao phÝ chØ bao gåm cã thêi gian t¸c nghiÖp phôc vô vµ thêi gian nghØ ng¬i. - C«ng thøc tÝnh a+b   Tsp = Ttn 1+ 100 3.2. TÝnh møc s¶n l­îng. Møc s¶n l­îng lµ quy ®Þnh khèi l­¬ng c«ng viÖc cho mét c«ng nh©n ph¶i hoµn thµnh trong mét ®¬n vÞ thêi gian
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2