Giữa các ngành: Một số ngành “sang trọng” hay đông hơn các ngành còn loại. Trong cùng một ngành: BS giảng dạy, bằng cấp cao BS làm việc tại BV công, phòng mạch tư. Trong quyền hạn chăm sóc BN: BS trực tiếp điều trị có quyền hạn cao nhất
Nội dung Text: Đề tài "Y đức trong mối quan hệ thầy thuốc và cộng sự"
Y đức trong mối quan hệ thầy
thuốc và cộng sự
PGS. TS. Nguyễn Thị Bay
Mục tiêu
Trình bày những điều thầy thuốc nên cư xử
với người khác
Trình bày những nguyên tắc chính trong hợp
tác với đồng nghiệp trong chăm sóc bệnh
nhân
Nhận định các báo cáo về hành vi vi phạm y
đức của đồng nghiệp
Giải quyết xung đột giữa các nhân viên y tế
Thách thức về thẩm quyền
Vấn đề Đạo Đức
Bác sĩ Bác sĩ
BS – Thầy Nhân viên y tế
Thách thức đối với truyền thống quyền hạn của bác sĩ
Giải quyết các mối quan hệ
Đối với lãnh đạo các cấp
Đối với đồng nghiệp
Đối với Thầy
Đối với các quan hệ khác
….
Truyền thống ngành Y
Giữa BS và BS
Giữa các ngành: Một số ngành “sang trọng” hay
đông hơn các ngành còn loại
Trong cùng một ngành: BS giảng dạy, bằng cấp
cao >> BS làm việc tại BV công, phòng mạch tư
Trong quyền hạn chăm sóc BN: BS trực tiếp điều trị
có quyền hạn cao nhất
Giữa BS và Nhân viên y tế
BS luôn ở thứ bậc cao hơn NVYT: điều dưỡng, kỹ
thuật viên
Mức độ quyền hạn của BS đã
thay đổi
Kiến thức khoa học ↑↑↑
Đa chuyên khoa
Kỹ thuật y học ↑↑↑ đa ngành
Phương tiện điều trị ↑↑↑
Mỗi BS không thể là chuyên gia của tất cả các lĩnh
vực ∆ và θ
Họ cần sự hỗ trợ của các BS chuyên khoa khác và
nhân viên y tế
Vai trò độc tôn của BS ↓↓
Quyền tự quyết định của BN được xem
trọng BS và BN hợp tác đưa ra quyết
định điều trị
Nhân viên y tế ý thức trách nhiệm chuyên
môn của họ có thể chất vấn hoặc không
làm theo y lệnh nếu họ không rõ mục đích
Quan hệ thầy thuốc với các cấp
Truyền thống: “BS đối xử với đồng nghiệp
như người nhà, thân thiết hơn cả bạn bè”
Tuyên ngôn Hội hành nghề y thế giới tại
Geneva: “Đồng nghiệp sẽ là anh chị em
của tôi”
BS phải tôn trọng và hợp tác với đồng
nghiệp để đạt hiệu quả tối ưu trong chăm
sóc BN
Bộ luật Y đức của Hội hành nghề y
thế giới:
Nghiêm cấm nhận tiền hoặc bất kỳ
khoản lợi nhuận nào nhằm lôi kéo BN
Nghiêm cấm lôi kéo BN của đồng nghiệp
Nghĩa vụ báo cáo hành vi vi phạm y đức
của đồng nghiệp
Quan hệ giảng viên – sinh viên
Lời thề Hippocrates: Bác sĩ phải hết sức tôn trọng thầy mình
Tuyên ngôn Geneva: “Tôi sẽ dành cho thầy mình sự tôn
trọng và lòng biết ơn xứng đáng với người”
“Giáo trình vô hình”: Ứng xử của thầy đối với BN trong thực
tế ảnh hưởng mạnh hơn nhiều so với bài học Y đức trong
sách vở
Thầy không được yêu cầu sinh viên thực hiện hành vi vi
phạm y đức
Sinh viên nên ứng xử đúng mực với tư cách là bác sĩ tương
lai, và nên đối xử với bạn học như đồng nghiệp
Báo cáo về những thực trạng
trái y đức
Ngành y đòi hỏi tiêu chuẩn cao trong hành
vi thái độ nhân viên y tế
Nguyên tắc: Báo cáo việc vi phạm y đức,
suy kém đạo đức và giảm sút khả năng
chuyên môn của đồng nghiệp
Tuyên ngôn Geneve
Tại thời điểm được thừa nhận là một thành viên của ngành y tế:
* Tôi trang nghiêm cam kết hiến dâng đời mình để phục vụ nhân loại;
* Tôi sẽ tôn trọng và biết ơn những người thầy của tôi như họ xứng đáng được
như vậy;
* Tôi sẽ hành nghề với lương tâm và danh dự;
* Sức khoẻ của bệnh nhân sẽ là mối quan tâm hàng đầu của tôi;
* Tôi sẽ tôn trọng những bí mật được tiết lộ cho tôi, kể cả sau khi bệnh nhân đã
chết;
* Tôi sẽ duy trì bằng tất cả khả năng của mình, danh dự và truyền thống cao đẹp
của nghề y;
* Đồng nghiệp sẽ là anh chị em của tôi;
* Tôi sẽ không cho phép những quan tâm về tuổi tác, bệnh tật hay tàn tật, đức
tin, nguồn gốc đạo đức, giới tính, quốc tịch, quan hệ chính trị, chủng tộc, xu
hướng tình dục, địa vị xã hội hoặc bất kỳ tác nhân nào khác can thiệp vào giữa
trách nhiệm của mình và bệnh nhân của mình;
* Tôi sẽ duy trì sự tôn trọng tối đa với sự sống nhân loại;
* Tôi sẽ không dùng kiến thức y khoa để vi phạm nhân quyền và tự do dân sự, kể
cả khi bị đe doạ; Tôi hứa điều này một cách trang nghiêm, tự do và bằng danh dự
của mình.
Thực tế không đơn giản:
BS có thể tấn công danh tiếng của đồng
nghiệp vì mục đích không trong sáng
BS có thể chần chừ không báo cáo hành
vi vi phạm đạo đức của đồng nghiệp khi
đó là bạn thân
Hậu quả của người đi báo cáo: bị cô lập,
tẩy chay
Tình huống
BS. X BS phẫu chính của BV:
(BS mới) Dùng kỹ thuật mổ cũ kéo dài
BN đau nhiều sau mổ
Thời gian hồi phục lâu
Pha trò thô lỗ về BN, gây khó chịu cho NV
Chần chừ trong báo cáo với lãnh đạo
Dù cảm thấy đó là điều nên làm để cải thiện tình hình BV
Thái độ cần làm
Bước đầu tiên: nói chuyện thẳng thắn về hành
động không an toàn, vi phạm y đức
Thảo luận với người chịu trách nhiệm trực tiếp
Báo cáo sai phạm là nghĩa vụ chuyên môn của
thầy thuốc:
Giữ uy tín cho ngành
Phát hiện sự suy giảm khả năng chuyên môn
Tha hóa hay vi phạm đạo đức
Tình huống
ĐD. X ĐD nhiều kinh nghiệm của BV:
Chăm sóc BN nặng – hôn mê
Thay đổi loại thuốc đắt tiền của BN, cùng
một tác dụng
ĐD X. đã từng chịu ơn
Chần chừ trong báo cáo với lãnh đạo
Dù cảm thấy đó là điều vi phạm y đức
Quan hệ với nhân viên y tế khác
Tất cả: Có thể không cùng một nền
giáo dục y khoa như nhau
Nhưng cùng là con người bình đẳng
và có cùng mối lo chung cho tình
trạng sức khỏe BN