Định nghĩa thiên văn học: Hành tinh là gì?

Chia sẻ: Abcdef_38 Abcdef_38 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

49
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Năm năm trước, sau một cuộc tranh luận kéo dài giữa các nhà thiên văn học, Hiệp hội Thiên văn học Quốc tế đã công bố tiêu chuẩn mới, với những điều kiện tối thiểu để một vật thể được coi là một hành tinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Định nghĩa thiên văn học: Hành tinh là gì?

Định nghĩa thiên văn học: Hành tinh là gì? Năm năm trước, sau một cuộc tranh luận kéo d ài giữa các nhà thiên văn học, Hiệp hội Thiên văn học Quốc tế đã công bố tiêu chuẩn mới, với những điều kiện tối thiểu để một vật thể đ ược coi là một hành tinh. (A) Có quỹ đạo quanh Mặt Trời. (B) Có khối lượng đủ để trọng lực thắng đ ược lực liên kết và tạo được hình
dạng cân bằng thủy tĩnh (gần cầu). (C) Đã được dọn sạch khu vực xung quanh quỹ đạo. Nếu đáp ứng được hai tiêu chuẩn đầu tiên, thì vật thể đó sẽ được gọi là "hành tinh lùn". Nếu chỉ đáp ứng được tiêu chuẩn đầu tiên, thì vật thể đó được gọi là "vật thể nhỏ trong Hệ Mặt Trời". Pluto (Sao Diêm Vương), lấy ví dụ, bao quanh nó là một số vật thể không phải là vệ tinh, do đó nó không đáp ứng đ ược tiêu chuẩn thứ 3. Ngoài Pluto , có bốn hành tinh lùn khác được biết đến: Ceres, Eris, Haumea và Makemake (mặc dù chỉ có Sao Diêm Vương và Ceres đã được quan sát đủ chi tiết để xác nhận đáp ứng các tiêu chuẩn hành tinh lùn). Khi Sao Diêm Vương được phát hiện năm 1930, nó được cho là lớn hơn Sao Thủy (Mercury). Điều này đã thay đổi vào năm 1978, khi các nhà thiên văn học phát hiện mặt trăng Charon của Pluto, từ đó xác định chính xác h ơn khối lượng của Sao Diêm Vương, khoảng một phần hai m ươi khối lượng Sao Thủy. Điều này, kết hợp với một số điểm khác biệt khác của Sao Diêm Vương, khiến một số nhà thiên văn học nói đến việc giấng cấp Sao Diêm Vương. Trong
những năm đầu thế kỷ 21, các nhà thiên văn học bắt đầu phát hiện các vật thể khác trong vành đai Kuiper, hơn thế nữa, có một số vật thể - như trường hợp của Eris - gần như là lớn hơn Sao Diêm Vương và chia sẻ một số đặc điểm trên quỹ đạo của chúng. Năm 2006, trong đại hội của IAU, các nh à thiên văn học đã đề xuất Charon, Eris và Ceres vào danh sách các hành tinh. Đi ều này đã không được thông qua, và sau một số dự thảo và các cuộc tranh c ãi gay gắt, IAU đã giải quyết vấn đề bằng định nghĩa nói trên, và Sao Diêm Vương đã được công bố trở thành một hành tinh lùn. Các nhà thiên văn h ọc ước tính rằng, có trên 200 vật thể trong Hệ Mặt Trời đáp ứng được các tiêu chuẩn của hành tinh lùn, cho đến nay, 40 vật thể đã được biết đến. Điều thú vị là, các nhà thiên văn h ọc đã được thông qua loại hình phân loại này trước đó. Khi Ceres được phát hiện năm 1801, nó đ ược tuyên bố là "hành tinh mất tích" giữa Sao Hỏa (Mars) và Sao M ộc (Jupiter). Trong vài năm, các nhà thiên văn học đã phát hiện thêm hai vật thể có kích thước tương đương. Các phát hiện vẫn tiếp tục, năm 1851 số l ượng các "hành tinh" đã lên con số 23. Các nhà thiên văn học chắc chắn rằng họ sẽ tiếp tục tìm ra các vật thể có kích thước tương tự, và quyết định xác định lại định nghĩa h ành tinh; Ceres và các
vật thể mới khác bắt đầu đ ược biết đến là các "tiểu hành tinh". Phan Thanh Hiền (Theo Space)