Dòng mực cũ - Phần 60

Chia sẻ: Trần Minh Thường | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

80
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Minh nán lại , đi thơ thẩn trên sân ga , tự hỏi giờ này không biết cô Giang đang ở đâu . Có thể cô cũng như Minh , chỉ biết đau đớn đứng nhìn 13 đồng chí lên xe rồi khóc thầm bỏ về , chứ biết làm gì bây giờ ! Thật ra thì Minh đoán có phần đúng . Cô Giang cũng sẽ không thể lên được con tàu lịch sử này nếu không nhờ 2 đồng chí phụ đốt than và thợ máy trên tàu tìm cách đưa cô lên . Họ đưa bộ quần...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Dòng mực cũ - Phần 60

Phần 60 Minh nán lại , đi thơ thẩn trên sân ga , tự hỏi giờ này không biết cô Giang đang ở đâu . Có thể cô cũng như Minh , chỉ biết đau đớn đứng nhìn 13 đồng chí lên xe rồi khóc thầm bỏ về , chứ biết làm gì bây giờ ! Thật ra thì Minh đoán có phần đúng . Cô Giang cũng sẽ không thể lên được con tàu lịch sử này nếu không nhờ 2 đồng chí phụ đốt than và thợ máy trên tàu tìm cách đưa cô lên . Họ đưa bộ quần áo đàn ông cho cô mặc để giả làm thợ máy , rồi suốt quãng đường dài , cô ngồi giấu mình trong toa than , không đi sang toa khác được vì lính canh đứng ngồi rải rác khắp nơi . Ngồi ủ rũ trong toa than , lòng cô cồn cào như lửa đốt . Trong cái tay nải nâu của cô đặt bên cạnh , có khẩu súng lục đã nạp đạn sẳn và mấy quả bom . Cô tưởng mình có thể cho nổ toa tàu chở tù nhân để giải cứu các đồng chí . Cô dự tính trong đầu là khi toa tàu vỡ tung , các đồng chí bỏ chạy thì mình cô sẽ đứng lại , dùng súng đương đầu với lính canh để các đồng chí thoát thân . Cô sẳn sàng hy sinh nằm xuống vì Nguyễn Thái Học và các đồng chí . Nhưng giờ này ngồi đây , tuy cùng chung một chuyến tàu , cô mới thấy đó chỉ là chuyện giả tưởng . Cô không thể nào tới gần cái toa tàu chở tù nhân được . Mấy trái bom đang nằm im trong tay nải kia , không biết rồi cô sẽ xử dụng vào việc gì ! Tàu dừng lại ở ga Yên Bái . Chiếc xe đen của nhà lao Yên Bái đã chờ sẳn . Mười ba tù nhân được đưa ngay vào nhà tù mấy tiếng đồng hồ rồi lại đưa trở ra pháp trường lúc gà vừa gáy sáng . Mọi việc xảy ra nhanh chóng dưới sự canh phòng của lực lượng vũ trang đông đảo . Dân chúng đứng xem xa xa . Trong màn sương vắng lặng , họ nghe tiếng hô vang của tù nhân “Việt Nam muôn năm ! Việt Nam bất diệt” . Mỗi tiếng hô là một cái đầu rơi . Khoảng 5 giờ 30 , tử tội cuối cùng là đảng trưởng Nguyễn Thái Học , chưa dứt tiếng hô , lưỡi dao đã phập xuống ! Năm ấy , ông tròn 28 tuổi . Cô Giang thất thiểu trở về . Mộng lớn không thành mà tình riêng cũng chẳng vẹn . Cô quyết định tìm cho mình một hướng đi . Cô viết lá thư tuyệt mệnh với tư cách là con dâu gửi lại song thân Nguyễn Thái Học . Rồi cô tìm cách sang chánh quán Nguyễn Thái Học , tức quê chồng ở làng Thổ Tang , phủ Vĩnh Tường , tỉnh Vĩnh Yên . Cô vào từ biệt gia đình chồng rồi đi bộ ra Xóm Mới làng Đông Vệ , cách Thổ Tang chừng một cây số . Ở đó có cái quán bán nước chè xanh của bà hàng quen thuộc dưới gốc cây đề , nơi cô từng ngồi với Nguyễn Thái Học và vài đồng chí Tổng Bộ . Cô vào uống nước xong , mới ra gốc cây dùng súng kết liễu đời mình như lời thề năm xưa ở đền Hùng . Hôm ấy là ngày 18 tháng 6 năm 1930 , cô vừa tròn 22 tuổi . Cái chết của đảng trưởng Nguyễn Thái Học là một sự giao động lớn trong lòng các đồng chí nhất là những người đang ở tù . Họ mất hết niềm hy vọng của tương lai . Nguyễn Thái Học như cây cột chống đỡ mái nhà , nay cây cột bị chặt đứt , họ biết căn nhà sớm muộn gì cũng sụp đổ . Tuy thế , một số đồng chí vẫn kiên trì giữ vững mạch sống của đảng , nhưng chuyển hướng sang một con đường an toàn hơn . Ba hôm sau ngày 13 liệt sĩ bị hành quyết trên
Yên Bái , Vũ Văn Giản vượt biên sang Trung Hoa và đổi tên là Vũ Hồng Khanh , trở thành một lãnh tụ quan trọng sau này . Thầy giáo Vũ Văn Giản tham gia Quốc Dân Đảng từ buổi đầu , được nâng lên hàng cán bộ trung ương từ Hội Nghị Đức Hiệp , tháng 5 năm 1929 , vì cần bổ xung nhân sự bị bắt sau vụ ám sát Bazin . Tại Hội Nghị Mỹ Xá bàn việc tổng khởi nghĩa , Vũ Văn Giản được giao công tác cùng 2 đồng chí Nguyễn Văn Chấn và Phạm Văn Tình , phát động các trận tấn công Kiến An và Hải Phòng . Cuộc khởi nghĩa thất bại , 75 đảng viên bị bắt , Vũ Văn Giản chạy thoát và bị tuyên án khiếm diện 20 năm tù . Bây giờ ông tìm đường trốn sang được Trung Hoa , liên lạc ngay với các đồng chí và kiều bào bên ấy . Vân Nam Đạo Bộ bầu ông lên thay thế Nguyễn Thế Nghiệp , bởi dù sao ông cũng trực tiếp có mặt trong cuộc khởi nghĩa đánh thực dân Pháp . Một số các đồng chí khác cũng dần dà từ trong nước trốn qua Trung Hoa để tiếp tục hoạt động , chẳng hạn như Trần Đông A và vợ là Mỵ Nương , Nguyễn Ngọc Sơn và vợ là Lê Thị Thăng , Bùi Văn Hạch , Lê Tùng Sơn , Vũ Tiến Lữ v.v. Trần Đông A , Bùi Văn Hạch và Lê Tùng Sơn sau này đều theo Việt Minh cả Ở lại trong nước , chỉ còn nhóm Lê Hữu Cảnh quyết bám trụ .Ông thường xuyên ở Hải Phòng để lo công việc kinh doanh . Lâu lâu có việc cần mới về Hà Nội thì căn gác trọ của Minh là điểm hẹn để ông gặp gỡ một vài đồng chí tín cẩn . Việt Nam Quốc Dân Đảng vốn đã tiêu điều từ sau cuộc khởi nghĩa , lại càng xác xơ sau khi Nguyễn Thái Học bị xử tử . Các đồng chí chưa bị bắt thì cố gắng phân tán , trốn tránh , không dám hội họp với nhau . Trung ương gần như mất hẳn liên lạc với các tỉnh bộ . Mỗi địa phương đành phải thu hẹp hoạt động trong phạm vi riêng lẻ của mình . Gần một tháng sau , đêm ngày 10 tháng 7 năm 1930 , vào lúc tảng sáng , một toán khá đông mật thám bủa vây căn nhà ở Hải Phòng , nơi vẫn được coi là cơ quan cải tổ đảng , tức là chỗ liên lạc của tân ban chấp hành Tổng Bộ từ sau khi Nguyễn Thái Học bị bắt . Chúng đạp cửa lao vào , Lê Hữu Cảnh và Nguyễn Xuân Huân đang ngủ trên giường , bị mất gã mật thám xông thẳng vào , vừa hò hét vừa rọi đèn , chẹn lấy cổ và toàn thân hai người . Cả Cảnh và Huân đều có súng lục để ngay ở đầu giường nhưng không lấy kịp , đành phải cắn răng chịu những cú đấm dữ dội vào mặt và vào bụng rồi tra tay vào còng . Ở buồng trong , lũ mật thám cũng vừa túm lấy đồng chí Lê Thị Thành lôi ra . Chúng lục lọi một lúc , lôi trong cặp da của Lê Hữu Cảnh tờ giấy ghi bản án tử hình toàn quyền Pìerre Pasquier mà Cảnh và cô Giang đã soạn từ mấy tháng nay . Ở buồng trong , chúng cũng khám phá ra hàng đống dụng cụ chế bom cùng công thức làm các loại chất nổ . Tại Sở Mật Thám , trong căn phòng điều tra ở lầu 1 , chỉ huy trưởng toán cảnh sát đặt biệt Pujol dùng mọi cực hình tra tấn Lê Hữu Cảnh và Nguyễn Xuân Huân . Lê Hữu Cảnh giả vờ bằng lòng hợp tác , sẳn sàng khai hết bí mật của đảng . Pujol cho Cảnh ngồi đối diện . Bất ngờ , Cảnh chộp bình mực trên bàn , ném thẳng vào mặt Pujol rồi lao đầu qua cửa sổ , nhảy lầu tự tử . Nhưng số ông chưa chết được , vì lầu thấp quá ! Chúng lôi Cảnh vào nhà ngục giam cùng Nguyễn Xuân Huân . Năm sau hai người cùng bị xử tử ở trước cổng Hỏa Lò . Năm ấy Lê Hữu Cảnh 35 tuổi .
Hơn mười năm sau , tên Lê Hữu Cảnh được đặt cho một con phố ở Hà Nội để ghi nhớ một anh hùng chống Pháp giống như Nguyễn Thái Học , Phó Đức Chính , Nguyễn Khắc Nhu và Ký Con . Nhưng khi Việt Minh cướp chính quyền , họ đã xóa tên Lê Hữu Cảnh khỏi con phố ấy ! Trở lại chuyện Hà Nội tháng 7 năm 1930 , từ khi cô Giang tự tử và nhất là Lê Hữu Cảnh bị bắt , Minh khủng hoảng tinh thần trầm trọng , nằm liệt giường đến cả tháng . Đảng viên chẳng còn ai liên lạc với Minh nữa . Lý do đơn giản chỉ có hai người biết địa chỉ của Minh thì đều không còn nữa . Ngày ngày Minh nằm bẹp trên căn gác đìu hiu nóng nực . Thuốc thang thì chỉ có mình ông Sửu khập khiễng đi lên đi xuống , vừa chữa bệnh cho Minh , vừa tìm lời trấn an . Ông bảo Minh : - Thầy cố tịnh dưỡng cho lại sức đi đã . Rồi nếu thầy còn muốn tiếp tục con đường cách mạng của thầy thì , cứ như tôi xét , giai đoạn này tạm thời thầy phải lánh sang Tàu . Bên ấy , nghe bảo lực lượng Việt Nam Quốc Dân Đảng lúc này hùng hậu lắm ! Minh thở dài đáp : - Chắc cũng đành phải thế thôi . Đàng phải sang Tàu thôi . Ở lại thì hết đường hoạt động ! Cô Giang thì chết rồi . Anh Cảnh , người đỡ đầu của tôi mà lúc nào tôi cũng tôn là bật thầy , chắc chắn sẽ bị chúng nó chặt đầu nay mai . Tôi phải làm gì để trả thù cho anh ấy chứ chẳng nhẽ lại bỏ cuộc ! Ông Sửu phân vân không nói gì . Ông cũng đồng ý với Minh bởi ông thấy rõ ở trong nước , Quốc Dân Đảng đã hết đất dụng võ , Minh nên ra ngoài chờ thời cơ . Hai tháng sau , Minh bình phục hẳn mặc dầu người gầy xọp đi . Anh khỏi bệnh rồi , cái Nhi con bà dì , mới tình cờ biết tin anh bị đau . Cô chạy lại thăm hỏi và nấu cháo cho Minh liên tiếp cả tuần lễ , miệng cứ lập đi lập lại mãi một câu : - Chết ! Ốm nặng như thế mà chả cho em biết ! Anh tệ thật ! Ngộ nhỡ có thế nào thì làm sao ? Minh chỉ mệt mỏi cười không đáp . Cả năm nay , Minh tránh không liên lạc với gia đình bà dì vì Lê Hữu Cảnh thường đến gặp anh . Anh không muốn chuyện rủi ro của anh làm liên lụy đến người thân , nên anh không đến thăm Nhi , làm như anh đã dọn nhà đi chỗ khác ! Anh dự định ăn uống nghỉ ngơi một thời gian cho lại sức rồi sẽ đi tìm đường qua bên kia biên giới . Minh khỏi bệnh được khoảng hai tuần thì một hôm , lúc trời xế chiều , anh đang ngồi với ông Sửu bên kia đường , bỗng giật mình thấy một thiếu nữ đến trước cổng nhà anh , đứng thập thò trông lên gác . Rõ ràng người ấy đang tìm Minh . Anh nhíu mày nhìn sang . Cái dáng ấy làm anh nao nao nhớ đến cô Giang hôm tìm anh lần đầu . Cô gái vẫn đội nón lá nên anh không nom rõ mặt . Anh đứng dậy băng ngang qua đường , đến gần mới sửng sốt nhận ra Duyên ! Anh đứng ngây người một lúc khá lâu vì bất ngờ , rồi mới định thần lật đật đẩy cánh cổng , kéo Duyên lên gác .
Chia tay đã hơn nửa năm , bao nhiêu sóng gió vây quanh , Minh chẳng bao giờ tin rằng còn có ngày gặp lại Duyên ở Hà Nội . Hai người bước vào phòng , khép cửa lại rồi ôm chầm lấy nhau . Duyên quăng cái nón xuống chân rồi gục mặt vào cổ Minh và lập đi lập lại : - Em nhớ anh quá ! Em lúc nào cũng nhớ anh ! Minh dìu Duyên lại , ngồi xuống giường và nói : - Anh tưởng em đi công tác xa lắm rồi ! Hóa ra vẫn quanh quẩn ở đây ư ? - Không ! Quanh quẩn ở đây thế nào được ! Em đi xa rồi chứ , sang mãi tận bên Thái Bình cơ mà ! Nhưng em về hôm qua ! Chạy liều lại đây thăm anh một tí rồi em lại đi ngay Minh không ngạc nhiên : - Thế lần này đi đâu ? - Em chưa biết ! Lúc bấy giờ Duyên mới nhận ra cái nét xanh xao ở Minh . Cô lo âu hỏi : - Dạo này sao anh gầy thế ? Nom như người mới ốm đấy ! Minh cười : - Thì anh mới ốm dậy thật chứ nom cái gì ! Duyên chợt nhớ đến căn bệnh sốt rét của anh Tân cô thuở trước , lo lắng nắm tay Minh và bảo : - Chết ! Anh phải tẩm bổ vào ! Khổ thân anh ! Ốm đau mà chả có em bên cạnh ! Minh lại cười để trấn áp nỗi xúc động trong lòng . Anh bảo : - Tại nhớ em quá nên mới ốm đấy ! Duyên sung sướng áp má vào ngực Minh . Nhưng cô lại buồn ngay vì sắp sửa chia tay người yêu , làm công tác giao liên khá xa , chẳng biết bao giờ mới gặp lại. Vào thời điểm ấy , trong lúc Quốc Dân Đảng bị mật thám vùi dập tan tác thì phía Cộng Sản vẫn tung ra nhiều hoạt động mà chủ yếu là dùng nông dân làm bình phong . Đó là phong trào thành lập các công hội đỏ , một hình thức nghiệp đoàn có sức hấp dẫn giới lao động , thợ thuyền , bần nông , vì quá mới lạ và lôi cuốn . Lần đầu tiên
trong truyền thống xã hội mà giới bình dân luôn bị bỏ quên , những người chân lấm tay bùn được chú ý đến , được cán bộ đến hòa mình chỉ bảo quyền lợi của mình ! Thành ra họ hăng hái tham gia bất chấp nguy hiểm . Đáng chú ý nhất là cao trào Sô Viết Nghệ Tỉnh có đến mấy ngàn nông dân vác cuốc đi biểu tình . Cao trào này do Nguyễn Phong Sắc chỉ đạo . Sắc là một trong những đảng viên cộng sản tiền phong trong nhóm Nguyễn Đức Cảnh , Ngô Gia Tự . Sau khi thành lập đảng Cộng Sản tại Hà Nội tháng 3 năm 1929 , Sắc giữ chức Bí Thư Thành Bộ Hà Nội . Năm sau , Sắc vào miền Trung tổ chức nông hội đỏ , xúi nông dân biểu tình . Pháp dùng máy bay ném bom , giết chết 217 nông dân . Riêng Sắc và các cán bộ thì không hề hấn gì cả . Nhờ thành tích ấy , Sắc lên làm Bí Thư Xứ ủy Trung Kỳ . Mật thám biết Sắc là đầu não của phong trào nông dân nổi loạn , nên cử nhân viên theo dõi và năm sau thì bắt được Sắc ở ga Hàng Cỏ , đem thủ tiêu mất xác . Từ Hà Nội , Duyên nhận công tác đầu tiên ở Thái Bình , cùng với nông dân tham gia cuộc biểu tình . Duyên có nhiệm vụ là trà trộn vào đám đông để hò hét , xúi bẩy . Pháp bắn chết 15 nông dân , nhưng may mắn Duyên không sao . Cô được đánh giá phẩm chất cách mạng cao và lại được điều về Hà Nội nhận nhiệm vụ khác .