GIẢI PHÁP XỬLÍ CHẤT THÀI
HẠT NHÂN
Phát triển công nghệ điện hạt nhân đồng nghĩa với nỗi lo vềxửlý các chất thải hạt
nhân phóng xạ.
Thư󰈨c t ơ󰈖 My conđang nga󰈨i hơn. Theo Vie󰈨n Nang lươ󰈨ng Ha󰈨t nhanMy (DOE),
hie󰈨n nay co khoa󰈖ng 60.000 t n nhieu lie󰈨u qua sư󰈖 du󰈨ng đang đơ󰈨iđươ󰈨c tieu hu󰈖y,
trong khi hang nam cac nha may nang lươ󰈨ng qu c gia v n tha󰈖i ra them them
khoa󰈖ng 2 000 t n ph lie󰈨u nưa.
Tha󰈨m chı, n u cong vie󰈨c xay dư󰈨ng kho chưa ch t tha󰈖iơ󰈖 nui Yucca v n ti p
tu󰈨c thı tơiđa󰈚u nhưng nam 2020, khi cong trınh hoan thanh, rac tha󰈖i ha󰈨t nhan cu󰈖a
qu c gia ch c ch n se vươ󰈨t qua kha󰈖 nang ti p nha󰈨n 70.000 t n cu󰈖a kho chưa.
Các nhà khoa học trên toàn thếgiớiđã đưa ra những giải pháp khác nhau
nhằmđối mặt với vấnđề xửlý chất thải hạt nhân, tuy nhiên mọi cách làm đều chưa
hiệu quả.Điều này cũng nhắc nhởviệc phát triển công nghệhạt nhân.
Dướiđây là 7 giải pháp đối mặt với vấnđề chất thải hạt nhân và những rủi ro
từchúng:
Đưa vào không gian
Vũtrụlà nơi có hoạtđộng phóng xạmạnh, nhưng cũng hấp thụphóng xạ.
Nỗi lo vềchất thải hạt nhân sẽtan biến và không thểgây hại cho con người
nếu chúng ta có thể đưa chúng vào hệmặt trời, hay “thả” vào mặt trời. Nhưng nếu
các vụphóng tàu để đưa ra các chất thải hạt nhân vào không gian thất bại, hậu quả
sẽkhôn lường nhưthếnào?
Khi tàu phóng rơi xuống các đại dương, phát nổtrên vùng thượng quyển…
hậu quảvới con người, sinh vật trên Trái Đất là khôn lường. Do đó, việcđưa chất
thải ra ngoài vũtrụcầnđược cân nhắc.
Thậm chí, giảsửviệc phóng ra ngoài không gian thành công theo đúng lộ
trình và an toàn, rất có thểmột ngày nào đó, những chất thảiđó có thểquay trởlại.
Chôn sâu trong lòng đất
Giải pháp chôn sâu dưới lòng đấtđược nhiều quốc gia lựa chọn
Việc chôn chất thải hạt nhân xuống sâu dưới lòng đất là một lựa chọnưa
thích của nhiều quốc gia. Tuy nhiên, nó sẽ được chôn nhưthếnào là câu hỏi gây ra
sựtranh cãi.
Giải pháp chôn sâu vẫn là một dựtính trên giấy, mô tảviệcđưa chất thải vào
trong những chiếc hộp thép rồi chôn sâu hàng km dưới bềmặt Trái Đất. Một lợi
thếcủa việc chôn chất thải là có thểkhoan chúng gần các lò phảnứng hạt nhân,
giúp giảm khoảng cách để vận chuyển những chất thải “nguy hiểm cao độ” xuống
nơi chôn lấp.
Tuy nhiên, các nướcđều vấp phải vấnđề liên quan đến lựa chọnđịađiểm
chôn lấp chất thải, những nguyên tắc tiêu chuẩnđể đảm bảo an toàn cho môi sinh
khu vựcđó…
Chôn lấp dướiđáy biển
Đáy biển với lớp phù sa dày có thểhấp thụphóng xạ, nhưng việc khoan các hốchôn
có thểgặp phải rủi ro vềkhoan nhầm giếng dầu gây thảm họa.
Phần lớnđáy của các đại dương đều cấu tạo từlớpđất sét dày và nặng, một
nguyên liệu hoàn hảođể hấp thụphóng xạcủa các chất thải hạt nhân phát ra. Biện
pháp này được nhà hải dương học Charles Hollister, thuộc Viện Hải dương Woods
Hole khởi xướng vào năm 1973. Việc lưu giữchất thải hạt nhân dướiđáy biển
được Quốc hội Mỹthông qua năm 1986.
Tuy nhiên, vấnđề nổi cộm với việc lưu trữ,đó là phải thực hiện khoan các
giếng ngầm sâu dướiđáy biển. Thảm họa tràn dầu Deepwwater Horizon là lời cảnh
báo đối với các hoạtđộng khoan, khai thác dướiđáy biển.
Bên cạnh đó, còn nhiều tranh cãi trong các diễnđànđa phương của các quốc
gia phát triển hạt nhân nói riêng và toàn cầu vềvấnđề xửlý chất thải hạt nhân ra
biển. Vì vậy, giải pháp chôn lấp dướiđáy biển cần sựxem xét bằng các thỏaước
quốc tếnhằmđem lại lợi ích chung.
Chôn lấpởvùng hút chìm
Giải pháp gợi ý việcđưa các thùng chứa chất thải hạt nhân xuống dọc theo vùng hút
chìm giữa các mảng kiến tạo.
Khái niệm vùng hút chìm còn lạlẫm với nhiều người. Đây là thuật ngữtrong
địa chất học, là nơi diễn ra quá trình hội tụbiên giới giữa các mảng kiến tạo: một
mảng kiến tạo di chuyển xuống dưới mảng kiến tạo khác, sau đó bịchìm xuống
dưới lớp vỏtrái đất. Tỉlệsựhút chìm khoảng vài cm mỗi năm (trung bình từ2-8
cm).
Vềmặt lý thuyết, việc chôn lấp chất thải hạt nhân ởvùng hút chìm sẽ đưa
những thùng chứa nhiên liệu hạt nhân đã qua sửdụng dọc theo đai băng chuyền
giữa các mảng kiến tạo và đi vào trong lớp vỏTrái Đất.
Tuy nhiên, giải pháp này gặp phải nhiều vấnđề liên quan đến chủquyền
lãnh thổquốc gia cũng nhưsựtham gia của nhiều bên liên quan, giống nhưdựán
chôn lấp dướiđáy biển.
Chôn dưới sông băng