. MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Bảo vệ và xây dựng môi trường Xanh – Sạch – Đẹp là ước mơ của toàn nhân loại
nhưng chúng ta phải làm gì để bảo vệ trái đất yêu thương này đang ngày đêm bao bọc
chở che cho chúng ta thì không phải ai cũng có ý thức đó.
Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên hiện nay là vấn đề được nhiều quốc gia
trên thế giới quan tâm trong đó có Việt Nam chúng ta, vì sự phát triển bền vững toàn
cầu. con người là một bộ phận của thiên nhiên, do dó con người không thể sống và tồn
tại nếu thiếu thiên nhiên cũng như không thể sống nổi nếu thiên nhiên không được bảo
vệ và môi trường ngày càng bị ô nhiễm. nói cách khác bảo vệ môi trường và tài nguyên
thiên nhiên chính là bảo vệ cuộc sống của chúng ta. Hãy Vì Môi Trường Xanh - Sạch -
Đẹp!
Trong những năm gần đâykhí hậu thế giới nói chung cũng như Việt Nam nói riêng
đã có những biến đổi bất thường như hiệu ứng nhà kính nóng lên, bang tan, động đất,
song thần, lũ quét…Con người đã phải gánh chịu những hậu quả nặng nề do thiên nhiên
gây ra. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến những tác động xấu đó? Chúng ta cần làm gì để
ngăn chặn những thiệt hại trên? Đó là những câu hỏi mà ai cũng quan tâm, cũng muốn
làm cho tốt để bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên. Con người bao giờ cũng
sống trong một môi trường nhất định. Môi trường đó có thể lúc đầu là tốt nhưng sau có
thể là xấu do sự tác động của con người. Môi trường đang là sự quan tâm mang tính
toàn cầu, không chỉ thế giới mà cả Việt Nam. Ô nhiễm môi trường và tác hại mà nó gây
ra ngày càng nặng nề. Cho nên những năm gần đây chính phủ Việt Nam đã có những
hành động thiết thực kêu gọi mọi người: “Hãy vì môi trường sống của chúng ta ngày
càng xanh, sạch, đẹp".
Tại sao chúng ta lại phải bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên? Tại sao
chúng ta lại phải xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp? Môi trường là nơi con người
sống và làm việc. Có hai loại môi trường là môi trường tự nhiên và môi trường nhân
tạo. Môi trường nhân tạo là những gì do con người tạo ra còn môi trường tự nhiên là
những gì có sẵn trong thiên nhiên như các nguồn tài nguyên thiên nhiên, khoáng sản,
biển, thềm lục địa .. đặc biệt là cây xanh giúp cân bằng hệ sinh thái, động thực vật hài
hoà các yếu tố tự nhiên bảo đảm duy trì sự sống cho con người. Ở nước ta hiện nay vấn
đề bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên là vấn đề hết sức cần thiết, thường
xuyên và liên tục không phân biệt tuổi tác đặc biệt là các em học sinh. Chúng ta phải
giáo dục cho các em ý thức tự giác bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên ngay từ
nhỏ, từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường vì “trẻ em là chủ nhân tương lai của dân tộc và
toàn nhân loại”. nếu giáo dục sớm cho các em sẽ giúp các em hình thành, phát triển các
kĩ năng, từ đó tạo cho các em lối sống có trách nhiệm, biết bảo vệ môi trường và tài
nguyên thiên nhiên, bảo vệ chính sự sống của chúng ta. Đó cũng là lý do khi dạy bài:
“Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên” trong chương trình Giáo dục công dân 7
tôi đã đầu tư, suy nghĩ để có một phương pháp giảng dạy phù hợp, giáo dục ý thức bảo
vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên đến với các em một cách nhẹ nhàng. Bước đầu
có kết quả tốt, tôi trình bày và xin được trao đổi kinh nghiệm cùng quý đồng nghiệp.
2. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI:
Như chúng ta đã biết ở lứa tuổi học sinh trung học cơ sở các em có sự phát triển về
tâm lý rất lớn nên sự nhận thức của các em về vấn đề cũng khác đ chứ không giống như
ở Tiểu học, ở lứa tuổi này các em đã đưa ra được vấn đề và biết tự bảo vệ chính kiến
của mình về vấn đề đó. Để giúp học sinh nhận thức được vai trò quan trọng của môi
trường và tài nguyên thiên nhiên cũng như những tác động tiêu cực của con người tới
môi trường chắc chắn các em sẽ quyết định được những hành vi của mình đối với môi
trường xung quanh. Để giúp các em biết giữ gìn vệ sinh chung trong lớp, trong trường,
xung quanh nơi ở và những nơi công cộng cũng như giúp các em biết tự hoàn thiện
mình để sống tốt hơn. Bên cạnh đó các em còn biết lên án , phê phán, tố cáo những
hành vi sai trái gây hại đến môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
3. NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI:
Giúp các em học sinh phân biệt được hành vi thực hiện đúng, biết bảo vệ môi
trường và tài nguyên thiên nhiên, biết chăm sóc tôn tạo và phát triển tài nguyên thiên
nhiên với những hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên
nhiên và nhắc nhở người thân, bạn bè cùng thực hiện tốt. Có ý thức tự giác tìm hiểu và
chấp hành tốt các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên
nhiên. Bản thân biết thực giữ gìn vệ sinh chung, không xả rác bừa bãi, không hái hoa bẻ
cành…đồng thời biết đồng tình, ủng hộ các hành vi thực hiện đúng và phê phán những
hành vi vi phạm pháp nội quy nhà trường, vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và
tài nguyên thiên nhiên.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI:
Nghiên cứu các vấn đề liên quan đến môi trường và tài nguyên thiên nhiên nhất là
những quy định của pháp luật đối với Luật Bảo vệ Môi trường.
Kết hợp phương pháp tìm hiểu nghiên cứu, trò chuyện, với giảng dạy Công nghệ
thông tin; hình ảnh; số liệu cụ thể; bài hát; các câu chuyện có thật… để phân tích tác
động qua lại giúp các em tiếp cận vấn đề một cách tự giác.
5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI:
Các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
Bài 14: Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên trong chương trình GDCD 7.
Các quy định của nhà trường trong việc giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh trường lớp,
giữ gìn vệ sinh chung.
Nghiên cứu tìm hiểu sâu về việc bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên của
học sinh trong nhà trường như: Cổng trường em Xanh - Sạch - Đẹp. trường em ba sạch:
sạch bàn nghế, sạch lớp, sạch trường…
6. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
Học sinh lớp 7.1; 7,2 trường THCS Chu Văn An, Thành phố Thủ Dầu Một- Tỉnh
Bình Dương.
7. KHẲNG ĐỊNH TÍNH MỚI CỦA ĐỀ TÀI TRONG ĐIỀU KIỆN THỰC TẾ
CỦA NGHÀNH VÀ CỦA ĐỊA PHƯƠNG:
Kết hợp với nhà trường và Liên đội về việc thực hiện giữ gìn vệ sinh trường lớp.
Ứng dụng CNTT trong trong bài giảng.
Cho học sinh nghe bài hát về “yêu quý thiên nhiên”.
Cập nhật số liệu về hủy hoại môi trường; số liệu về những thiệt hại về người và
tài sản trong các đợt lũ lụt.
Cho học sinh xem hình ảnh về bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên và
những hình ảnh phá hoại môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
II. NỘI DUNG
A. CƠ SỞ KHOA HỌC (LÝ LUẬN)
“Học đi đôi với hành” đó là nguyên lý đúng đắn trong việc đào tạo con người mới
vừa hồng vừa chuyên, có đủ trí tuệ và phẩm chất đạo đức tốt để trở thành người có ích
cho gia đình và xã hội. Có đủ sự hiểu biết để cư xử cho đúng trong mọi lĩnh vực của đời
sống nói chung cũng như biết bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên nói riêng.
Nhiệm vụ đào tạo những con người mới là nhiệm vụ vinh quang của người giáo
viên. Nhưng đào tạo thế nào? Đào tạo làm sao để các em hiểu và thực hiện tốt các
chuẩn mực về đạo đức cũng như các quy định về pháp luật và trở thành người có ích
cho đất nước đó là nỗi trăn trở của tất mọi người nói chung cũng như bản thân tôi nói
riêng.
Giáo dục cho các em học sinh ý thức bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên là
góp phần đem lại cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho mỗi người vì học sinh là những
chủ nhân tương lai của dân tộc và toàn nhân loại.
Ở Việt Nam những năm gần đây, các trận bão diễn ra liên tục với quy mô và sức tàn
phá ngày càng khủng khiếp. Đặc biệt là trận lụt lịch sử năm 2008 làm ngập lụt nhiều
tuyến phố ở Hà Nội. Giữa lòng thủ đô người dân vẫn tung tăng bắt cá. Gây ra nhiều
thiệt hại to lớn về người và của. Làm tan nát hạnh phúc của nhiều gia đình: con mất
cha, bà mất cháu, vợ mất chồng. Xã hội đang cần nhiều hơn nữa sự quan tâm chia sẻ
của cộng đồng đối với các nạn nhân bị thiên tai, lũ lụt như: ủng hộ lương thực, quần
áo, tiền, sách vở …Đó là hậu quả của việc chặt phá rừng đầu nguồn một cách vô tội vạ.
Hàng nghìn, hàng vạn hécta rừng bị chặt phá vì nguồn lợi trước mắt mà một số người
đã khai thác gỗ bừa bãi, săn bắn các động vật quí hiếm như hổ báo, sư tử, người dân
đốt rừng làm nương rẫy. Nhiều quả đồi có diện tích rừng bao phủ nay bị trọc lóc. Đất
đai cằn cỗi, xói mòn, bạc màu do mưa xuống rửa trôi các chất dinh dưỡng. Nhiều cây
rừng bị chặt phá nằm ngổn ngang, cây to ngã xuống đè chết cây bé. Ông cha ta có câu
“rừng vàng, biển bạc” như vậy quả là rất đúng. Rừng cung cấp gỗ để sản xuất giấy,
chế biến đồ mĩ nghệ, là nơi sinh sống của nhiều loài động thực vật quý hiếm, là cảnh
đẹp để ta nghỉ ngơi, thư giản, phát triển kinh tế, rừng là lá phổi xanh của nhân loại …
Biển cho ta nguồn lợi về thuỷ sản, du lịch, ngắm cảnh đẹp. Nhưng rừng và biển không
phải là vô tận. Cây chặt mãi cũng hết. Tôm cá nào kịp sinh sản với kiểu đánh bắt có
tính chất huỷ diệt: dùng điện, kích, thuốc nổ … Làm cho nhiều sinh vật đưới nước chết!
Thử hỏi khai thác mà không đi đôi với bảo vệ và phát triển thì các nguồn tài nguyên đó
cũng cạn kiệt. Các nhà máy, xí nghiệp thải các chất thải công nghiệp như: túi ni lông
cho dù đem chôn hoặc đốt cũng gây ô nhiễm môi trường. Nước thải trong công nghiệp
