Giáo trình Gia công lỗ trên máy tiện (Ngành: Cắt gọt kim loại - Trình độ: Cao đẳng/Trung cấp) - CĐ Kỹ thuật Nguyễn Trường Tộ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:75

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình "Gia công lỗ trên máy tiện (Ngành: Cắt gọt kim loại - Trình độ: Cao đẳng/Trung cấp)" với mục tiêu giúp sinh viên trình bày được các các thông số hình học của mũi khoan, khoét, doa. Nắm được các các thông số hình học của dao tiện lỗ. Khái quát được yêu kỹ thuật khi gia công lỗ trên máy tiện. Giải thích được yêu cầu kỹ thuật khi gia công lỗ trên máy tiện. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung giáo trình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Gia công lỗ trên máy tiện (Ngành: Cắt gọt kim loại - Trình độ: Cao đẳng/Trung cấp) - CĐ Kỹ thuật Nguyễn Trường Tộ

. ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT NGUYỄN TRƯỜNG TỘ GIÁO TRÌNH MÔN HỌC: GIA CÔNG LỖ TRÊN MÁY TIỆN NGÀNH: CẮT GỌT KIM LOẠI TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG, TRUNG CẤP (Ban hành kèm theo Quyết định số 200 /QĐ-CĐKTNTT ngày 19 tháng 9 năm 2022 của Hiệu Trưởng Trường Cao đẳng Kỹ thuật Nguyễn Trường Tộ) (LƯU HÀNH NỘI BỘ) TP. Hồ Chí Minh, năm 2022
LỜI NÓI ĐẦU Nhằm đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng đào tạo và đào tạo theo nhu cầu xã hội. Trường Cao đẳng Kỹ thuật Nguyễn Trường Tộ tổ chức biên soạn giáo trình trình độ Trung cấp, Cao đẳng cho tất cả các môn học thuộc các ngành, nghề đào tạo tại trường. Từ đó giúp cho học sinh – sinh viên có điều kiện học tập, nâng cao tính tự học và sáng tạo. Giáo trình môn học Gia công lỗ trên máy tiện thuộc các môn chuyên ngành của ngành đào tạo Cắt gọt kim loại. • Vị trí môn học: được bố trí ở học kỳ 2 của chương trình đào tạo cao đẳng và học kỳ 2 của chương trình trung cấp. • Mục tiêu môn học: Sau khi học xong môn học này người học có khả năng: + Kiến thức: + Trình bày được các các thông số hình học của mũi khoan, khoét, doa. +Trình bày được các các thông số hình học của dao tiện lỗ. + Trình bày được yêu kỹ thuật khi gia công lỗ trên máy tiện. + Giải thích được yêu cầu kỹ thuật khi gia công lỗ trên máy tiện + Kỹ năng: + Mài được các loại mũi khoan đạt độ nhám Ra1.25, lưỡi cắt thẳng, đúng góc độ, đúng yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và máy. + Mài được các loại dao tiện lỗ đạt độ nhám Ra1.25, lưỡi cắt thẳng, đúng góc độ, đúng yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và máy. + Vận hành thành thạo máy tiện để khoan lỗ, tiện lỗ, tiện rãnh trong lỗ đúng qui trình qui phạm, đạt cấp chính xác 8-10, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn cho người và máy. + Năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Nhận thức được tầm quan trọng của môn học đối với nghề nghiệp. + Hình thành ý thức học tập, say mê nghề nghiệp qua từng bài học. + Có tác phong công nghiệp, an toàn lao động trong quá trình làm thí nghiệm và thực tập. • Thời lượng và nội dung môn học: Thời lượng: 60 giờ; trong đó: Lý thuyết :2 giờ; Thực hành: 52 giờ, kiểm tra:2 giờ Nội dung giáo trình gồm các bài: - Bài 1: Mũi khoan – Mài mũi khoan - Bài 2: Khoan lỗ trên máy tiện - Bài 3: Tiện lỗ suốt 1
- Bài 4: Tiện Lỗ bậc - Bài 5: Tiện lỗ kín - Bài 6: Khoét lỗ - Bài 7: Doa lỗ Trong quá trình biên soạn giáo trình này tác giả đã chọn lọc những kiến thức cơ bản, bổ ích nhất, có chất lượng nhằm đáp ứng tốt nhu cầu giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh – sinh viên bậc cao đẳng, trung cấp tại trường. Tuy nhiên, quá trình thực hiện không thể tránh những thiếu sót, tác giả rất mong nhận được sự đóng góp của quý thầy cô đồng nghiệp và các em học sinh – sinh viên để hiệu chỉnh giáo trình ngày càng hiệu quả hơn. Trân trọng cảm ơn. Tác giả Lê Hải Tuấn 2
MỤC LỤC Trang 1. Lời nói đầu 1 2. Mục lục 3 3. Chương trình môn học 4 4. Bai1: Mũi khoan – Mài mũi khoan 15. 5. Bài 2: Khoan lỗ trên máy tiện 23 6. Bài 3:Tiện lỗ suốt 34 7. Bài 4: Tiện lỗ bậc 44 8. Bài 5: Tiện lỗ kín 54 9. Bài 6:Khoét lỗ 62 10. Bài 7: Doa lỗ 68 11. Tài liệu tham khảo 75 3
CHƯƠNG TRÌNH MÔN HỌC Tên môn học: GIA CÔNG LỖ TRÊN MÁY TIỆN Mã môn học :210204 Thời gian thực hiện môn học: 60 giờ (Lý thuyết: 6 giờ; Thực hành, thí nghiệm: 52 giờ; Thi/kiểm tra: 2 giờ) I. Vị trí, tính chất của môn học: - Vị trí: Thực hiện học kỳ 2 - Tính chất: môn học chuyên môn. II. Mục tiêu môn học: Học xong môn học này người học sẽ có khả năng: + Kiến thức: + Trình bày được các các thông số hình học của mũi khoan, khoét, doa. + Trình bày được các các thông số hình học của dao tiện lỗ. + Trình bày được yêu kỹ thuật khi gia công lỗ trên máy tiện. + Giải thích được yêu cầu kỹ thuật khi gia công lỗ trên máy tiện. + Kỹ năng: + Mài được các loại mũi khoan đạt độ nhám Ra1.25, lưỡi cắt thẳng, đúng góc độ, đúng yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và máy. + Mài được các loại dao tiện lỗ đạt độ nhám Ra1.25, lưỡi cắt thẳng, đúng góc độ, đúng yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và máy. + Vận hành thành thạo máy tiện để khoan lỗ, tiện lỗ, tiện rãnh trong lỗ đúng qui trình qui phạm, đạt cấp chính xác 8-10, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn cho người và máy. + Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực sáng tạo trong học tập. Chịu trách nhiệm về quy trình chi tiết gia công, không để mất an toàn cho người và thiết bị. III. Nội dung môn học: 1. Nội dung tổng quát và phân bổ thời gian: Thời lượng Số TT Tên các bài trong môn học Tổng Lý TH,TN Kiểm số thuyết TL,BT tra 1 Bài 1: Mũi khoan – Mài mũi khoan 8 4 4 4
1. Cấu tạo của mũi khoan 2. Các thông số hình học của mũi khoan 3. Ảnh hưởng của các thông số hình học của mũi khoan đến quá trình cắt 4. Mài mũi khoan 5. Vệ sinh công nghiệp 6 Bài 2: Khoan lỗ trên máy tiện 8 0 8 1. Yêu cầu kỹ thuật khi khoan lỗ 2. Phương pháp gia công 3. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng 4. Kiểm tra sản phẩm. 7 Bài 3: Tiện lỗ suốt 8 0 8 1. Đặc điểm của lỗ suốt 2. Yêu cầu kỹ thuật khi tiện lỗ suốt 3. Phương pháp gia công 4. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng 5. Kiểm tra sản phẩm. Bài 4: Tiện lỗ bậc 8 0 8 1. Đặc điểm của lỗ bậc 2. Yêu cầu kỹ thuật khi tiện lỗ bậc 3. Phương pháp gia công 4. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng 5. Kiểm tra sản phẩm. Bài 5: Tiện lỗ kín 8 0 8 0 1. Đặc điểm của lỗ kín 2. Yêu cầu kỹ thuật khi tiện lỗ kín 3. Phương pháp gia công 4. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng 5. Kiểm tra sản phẩm. Bài 6: Khoét Lỗ 10 2 8 5
1. Yêu cầu kỹ thuật khi khoét lỗ 2. Phương pháp gia công 3. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng 4. Kiểm tra sản phẩm. Bài 7: Doa Lỗ 10 8 2 1. Yêu cầu kỹ thuật khi doa lỗ 2. Phương pháp gia công 3. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng 4. Kiểm tra sản phẩm. Tổng cộng 60 6 52 2 2. Nội dung chi tiết: Bài 1 : Mũi khoan – Mài mũi khoan Thời gian: 8 giờ (LT: 4 giờ, TH: 4 giờ, KT: 0 giờ) Mục tiêu: + Kiến thức: + Trình bày được các các thông số hình học của mũi khoan +Nhận dạng được các bề mặt, lưỡi cắt, thông số hình học của mũi khoan. + Kỹ năng: + Nhận dạng chính xác sơ đồ nguyên lý mài, phân tích rõ lực cắt và công suất khi mài lưỡi cắt thẳng, đúng góc độ, đúng yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và máy. + Mài được các loại mũi khoan đạt yêu cầu sử dụng + Năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực sáng tạo trong học tập. Chịu trách nhiệm về quy trình chi tiết gia công, không để mất an toàn cho người và thiết bị. Nội dung: 1.1. Cấu tạo của mũi khoan 1.1.1. Phần làm việc 1.1.2. Phần cổ mũi khoan 1.1.3. Phần chuôi mũi khoan 1.2. Các thông số hình học của mũi khoan 6
1.2.1. Các góc mũi khoan 1.2.2. Các lưỡi cắt mũi khoan 1.3. Ảnh hưởng của các thông số hình học của mũi khoan đến quá trình cắt 1.4. Mài mũi khoan 1.5. Vệ sinh công nghiệp Bài 2: Khoan lỗ trên máy tiện. Thời gian: 8 giờ (LT: 0 giờ, TH: 8 giờ, KT: 0 giờ) Mục tiêu: + Kiến thức: + Trình bày được yêu kỹ thuật khi khoan lỗ. + Nhận dạng được các bề mặt, lưỡi cắt, thông số hình học của mũi khoan + Kỹ năng: +Vận hành thành thạo máy tiện để khoan lỗ đúng qui trình qui phạm, đạt cấp chính xác 8-10, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn cho người và máy. + Giải thích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục. + Năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực sáng tạo trong học tập. Chịu trách nhiệm về quy trình chi tiết gia công, không để mất an toàn cho người và thiết bị. Nội dung chương: 2.1. Yêu cầu kỹ thuật khi khoan lỗ 2.2. Phương pháp gia công 2.2.1. Gá lắp, điều chỉnh bầu cặp khoan 2.2.2. Gá lắp, điều chỉnh phôi. 2.2.3. Gá lắp, điều chỉnh mũi khoan. 2.2.4. Điều chỉnh máy. 2.2.5. Cắt thử và đo. 2.2.6. Tiến hành gia công. 2.3. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng 2.4. Kiểm tra sản phẩm. 2.5. Vệ sinh công nghiệp. Bài 3: Tiện lỗ suốt Thời gian: 8 giờ (LT: 0 giờ, TH: 8 giờ, KT: 0 giờ) Mục tiêu: 7
+ Kiến thức: + Trình bày được yêu kỹ thuật khi tiện lỗ suốt. + Lập được các bước gia công lỗ suốt trên máy tiện + Kỹ năng: + Vận hành thành thạo máy tiện để tiện lỗ suốt đúng qui trình qui phạm, đạt cấp chính xác 8-10, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn cho người và máy. - Giải thích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục. + Đánh giá được kết quả sản phẩm làm được và rút ra những bài học kinh nghiệm sau khi học xong bài này. + Năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực sáng tạo trong học tập. + Chịu trách nhiệm về quy trình chi tiết gia công, không để mất an toàn cho người và thiết bị. Nội dung chương: 3.1. Đặc điểm của lỗ suốt 3.2. Yêu cầu kỹ thuật khi tiện lỗ suốt 3.3. Phương pháp gia công 3.3.1. Gá lắp, điều chỉnh mâm cặp 3.3.2. Gá lắp, điều chỉnh phôi. 3.3.3. Gá lắp, điều chỉnh dao. 3.3.4. Điều chỉnh máy. 3.3.5. Cắt thử và đo. 3.3.6. Tiến hành gia công. 3.4. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng 3.5. Kiểm tra sản phẩm. 3.6. Vệ sinh công nghiệp. Bài 4: Tiện lỗ bậc Thời gian: 8 giờ (LT: 0 giờ, TH: 8 giờ, KT: 0 giờ) Mục tiêu: +Kiến thức + Trình bày được yêu kỹ thuật khi tiện lỗ bậc. + Lập được các bước gia công lỗ bậc trên máy tiện + Kỹ năng: 8
+ Vận hành thành thạo máy tiện để tiện lỗ bậc đúng qui trình qui phạm, đạt cấp chính xác 8-10, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn cho người và máy. + Giải thích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục. + Đánh giá được kết quả sản phẩm làm được và rút ra những bài học kinh nghiệm sau khi học xong bài này. + Năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực sáng tạo trong học tập. + Chịu trách nhiệm về quy trình chi tiết gia công, không để mất an toàn cho người và thiết bị. Nội dung chương: 4.1. Đặc điểm của lỗ bậc 4.2. Yêu cầu kỹ thuật khi tiện lỗ bậc 4.3. Phương pháp gia công 4.3.1. Gá lắp, điều chỉnh mâm cặp 4.3.2. Gá lắp, điều chỉnh phôi. 4.3.3. Gá lắp, điều chỉnh dao. 4.3.4. Điều chỉnh máy. 4.3.5. Cắt thử và đo. 4.3.6. Tiến hành gia công. 4.4. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng 4.5. Kiểm tra sản phẩm. 4.6. Vệ sinh công nghiệp Bài 5: Tiện lỗ kín Thời gian: 8 giờ (LT: 0 giờ, TH: 8 giờ, KT: 0 giờ) Mục tiêu: + Kiến thức: + Trình bày được yêu kỹ thuật khi tiện lỗ kín. + Lập được các bước gia công lỗ kín trên máy tiện + Kỹ năng: + Vận hành thành thạo máy tiện để tiện lỗ kín đúng qui trình qui phạm, đạt cấp chính xác 8-10, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn cho người và máy. + Giải thích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục. 9
+ Đánh giá được kết quả sản phẩm làm được và rút ra những bài học kinh nghiệm sau khi học xong bài này. + Năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực sáng tạo trong học tập. Chịu trách nhiệm về quy trình chi tiết gia công, không để mất an toàn cho người và thiết bị Nội dung chương: 5.1. Đặc điểm của lỗ kín 5.2. Yêu cầu kỹ thuật khi tiện lỗ kín 5.3. Phương pháp gia công 5.3.1. Gá lắp, điều chỉnh mâm cặp 5.3.2. Gá lắp, điều chỉnh phôi. 5.3.3. Gá lắp, điều chỉnh dao. 5.3.4. Điều chỉnh máy. 5.3.5. Cắt thử và đo. 5.3.6. Tiến hành gia công. 5.4. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng 5.5. Kiểm tra sản phẩm. 5.6. Vệ sinh công nghiệp. Bài 6: Khoét lỗ Thời gian: 10 giờ (LT: 2 giờ, TH: 8 giờ, KT: 0 giờ) Mục tiêu: + Kiến thức: + Trình bày được yêu kỹ thuật khi khoét lỗ. + Lập được các bước khoét lỗ trên máy tiện + Giải thích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục. + Kỹ năng: + Vận hành thành thạo máy tiện để khoét lỗ đúng qui trình qui phạm, đạt cấp chính xác 8-10, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn cho người và máy. - Giải thích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục. + Đánh giá được kết quả sản phẩm làm được và rút ra những bài học kinh nghiệm sau khi học xong bài này. + Năng lực tự chủ và trách nhiệm: 10
+ Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực sáng tạo trong học tập. Chịu trách nhiệm về quy trình chi tiết gia công, không để mất an toàn cho người và thiết bị. Nội dung chương: 6.1. Đặc điểm của khoét lỗ 6.2. Yêu cầu kỹ thuật khi khoét lỗ 6.3. Phương pháp gia công 6.3.1. Gá lắp, điều chỉnh mâm cặp 6.3.2. Gá lắp, điều chỉnh phôi. 6.3.3. Gá lắp, điều chỉnh dao. 6.3.4. Điều chỉnh máy. 6.3.5. Cắt thử và đo. 6.3.6. Tiến hành gia công. 6.4. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng 6.5. Kiểm tra sản phẩm. 5.6. Vệ sinh công nghiệp. Bài 7: Doa lỗ Thời gian: 10 giờ (LT: 0 giờ, TH: 8 giờ, KT: 2 giờ) Mục tiêu: + Kiến thức: + Trình bày được yêu kỹ thuật khi doa lỗ. + Lập được các bước gia công doa lỗ trên máy tiện + Giải thích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục. + Kỹ năng: + Vận hành thành thạo máy tiện để doa lỗ đúng qui trình qui phạm, đạt cấp chính xác 8-10, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn cho người và máy. + Đánh giá được kết quả sản phẩm làm được và rút ra những bài học kinh nghiệm sau khi học xong bài này. + Năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực sáng tạo trong học tập. Chịu trách nhiệm về quy trình chi tiết gia công, không để mất an toàn cho người và thiết bị. Nội dung chương: 7.1. Đặc điểm của doa lỗ 7.2. Yêu cầu kỹ thuật khi doa lỗ 11
7.3. Phương pháp gia công 7.3.1. Gá lắp, điều chỉnh mâm cặp 7.3.2. Gá lắp, điều chỉnh phôi. 7.3.3. Gá lắp, điều chỉnh dao. 7.3.4. Điều chỉnh máy. 7.3.5. Cắt thử và đo. 7.3.6. Tiến hành gia công. 7.4. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng 7.5. Kiểm tra sản phẩm. 7.6. Vệ sinh công nghiệp. IV. Điều kiện thực hiện mô-đun: 1. Phòng học chuyên môn hóa/ nhà xưởng: 01 nhà xưởng 2. Trang thiết bị, máy móc: - 01 bộ Máy chiếu PROJECTOR. - 01 bộ Máy vi tính - 10 Máy tiện vạn năng - 01 bộ máy mài 2 đá - Đồ gá dùng trên máy tiện vạn năng. - Dụng cụ đo kiểm: Thước cặp, calíp, pan me đo trong, đồng hồ so, thước đo rãnh trong. compa - Dụng cụ cắt: Các loại dao tiện lỗ, dao tiện rãnh trong, mũi khoan, mũi khoét, mũi doa, bầu cặp khoan, áo côn các loại. - Búa mềm, kìm, tuavít, móc kéo phoi, vịt dầu, kính bảo hộ. - 18 chiếc kính bảo hộ - 19 bộ dụng cụ cơ khí cầm tay: cưa tay, đục bằng, đục nhọn, dũa bán nguyệt, dũa chữ nhật, dũa tam giác - 09 dụng cụ vạch dấu, bao gồm: mũi vạch, đài vạch, mũi chấm dấu 3. Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: - Giáo trình kỹ thuật tiện. - Tài liệu phát tay: Bản vẽ chi tiết. - Phiếu hướng dẫn công nghệ. - Chi tiết mẫu - Tranh treo tường: Hình dạng, kết cấu dao của máy tiện. - Phim trong, băng video về sơ đồ động học máy tiện, quy trình gia công lỗ trên máy tiện. 4. Các điều kiện khác: 12
V. Nội dung và phương pháp đánh giá 1. Nội dung: + Kiến thức: - Các thông số hình học của mũi khoan. Các thông số hình học của dao tiện lỗ, mũi khoét doa lỗ. Yêu kỹ thuật khi gia công lỗ trên máy tiện. Giải thích các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục. + Kỹ năng: - Nhận dạng các bề mặt, lưỡi cắt, thông số hình học của dao tiện. Mài được các loại mũi khoan đạt độ nhám Ra1.25, lưỡi cắt thẳng, đúng góc độ, đúng yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và máy. Mài các loại dao tiện lỗ đạt độ nhám Ra1.25, lưỡi cắt thẳng, đúng góc độ, đúng yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và máy. Vận hành thành thạo máy tiện để khoan lỗ, tiện lỗ, tiện rãnh trong lỗ đúng qui trình qui phạm, đạt cấp chính xác 8-10, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toàn cho người và máy.. +Năng lực tự chủ và trách nhiệm: - Cẩn thận, nghiêm túc khi vận hành máy. - Biểu lộ tinh thần trách nhiệm và hợp tác trong quá trình làm việc. lực tự chủ và trách nhiệm: - Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập… - Tham gia đầy đủ thời lượng môn học… - Chuyên cần, say mê môn học… - Tác phong công nghiệp, vệ sinh công nghiệp… 2. Phương pháp đánh giá: - Số điểm kiểm tra thường xuyên, định kỳ : Lưu ý: Từ 1- 3 tín chỉ: 1 cột kiểm tra thường xuyên và 1 cột kiểm tra định kỳ. Từ 4-6 tín chỉ: 2 cột kiểm tra thường xuyên và 2 cột kiểm tra định kỳ. - Hình thức thi kết thúc mô-đun: bài thực hành trên máy tiện - Thời gian làm bài thi kết thúc mô-đun: 240 phút thực hành. VI. Hướng dẫn thực hiện môn học: 1. Phạm vi áp dụng chương trình: Mô đun được sử dụng để giảng dạy cao đẳng. 2. Hướng dẫn một số điểm chính về phương pháp giảng dạy mô đun: - Giáo viên trước khi giảng dạy cần phải căn cứ vào nội dung của từng bài học chuẩn bị đầy đủ các điều kiện thực hiện bài học để đảm bảo chất lượng giảng dạy. - Khi giảng dạy, cần giúp người học thực hiện các thao tác, tư thế của từng kỹ năng chính xác, nhận thức đầy đủ vai trò, vị trí từng bài học. - Các nội dung lý thuyết liên quan đến thao tác bằng tay trên máy nên phân tích, giải thích thao động tác dứt khoát, rõ ràng và chuẩn xác. Chú ý vận hành máy an toàn. 13
- Để giúp người học nắm vững những kiến thức cơ bản cần thiết sau mỗi bài cần giao bài tập đến từng sinh viên. Các bài tập chỉ cần ở mức độ đơn giản, trung bình phù hợp với phần lý thuyết đã học, kiểm tra đánh giá và công bố kết quả công khai. - Tăng cường sử dụng thiết bị, đồ dùng dạy học, trình diễn mẫu để tăng hiệu quả dạy học. 3. Những trọng tâm chương trình cần chú ý: Trọng tâm của mô đun là bài 1,2, 3, 5. 4. Tài liệu chính: - (1989), P.Đenegiơnưi, G.Xchixkin, I.Tkho, Kỹ thuật tiện, NXB Mir. - (1977), V.A Xlêpinin, Hướng dẫn dạy tiện kim loại, Nhà xuất bản công nhân kỹ thuật. 4.1Tài liệu tham khảo - (2000), V.A. Blumberg, E.I. Zazeski, Sổ tay thợ tiện, NXB Thanh niên. - (2005), GS.TS. Nguyễn Đắc Lộc, PGS.TS. Lê Văn Tiến, PGS.TS. Ninh Đức Tốn, PGS.TS. Trần Xuân Việt, Sổ tay Công nghệ chế tạo máy (tập 1, 2), NXB Khoa học kỹ thuật. 14
Bài 1 MŨI KHOAN, MÀI MŨI KHOAN Mục tiêu: +Kiến thức - Trình bày được cấu tạo, các thông số hình học của mũi khoan. - Nhận dạng được các bề mặt, lưỡi cắt, thông số hình học của mũi khoan. +Kỹ năng: - Mài được các loại mũi khoan đạt độ nhám Ra1.25, lưỡi cắt thẳng, đúng góc độ, đúng yêu cầu kỹ thuật, đúng thời gian qui định, đảm bảo an toan lao động vệ sinh công nghiệp. +Năng lực tự chủ và trách nhiệm: - Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực sáng tạo trong học tập. - Cẩn thận, nghiêm túc khi vận hành máy. - Chịu trách nhiệm về chương trình chi tiết gia công, không để mất an toàn cho người và thiết bị. 1. CẤU TẠO CỦA MŨI KHOAN. Mục tiêu: - Trình bày được cấu tạo các phần của mũi khoan kim loại (ruột gà). - Bảo quản và sử dụng mũi khoan đúng quy chuẩn. - Cẩn thận, tích cực, tự giác trong học tập. Hình 1.1.Cấu tạo mũi khoan xoắn 15
1.1. Phần làm việc - Gồm phần trụ định hướng và phần lưỡi cắt. Phần trụ định hướng có tác dụng định hướng mũi khoan trong quá trình làm việc. Bộ phận làm việc chính gồm 2 lưỡi cắt chính, 1 lưỡi cắt ngang và 2 lưỡi cắt phụ. Để giảm ma sát giữa hai phần định hướng với vách lỗ khoan người ta làm hai đường viền tiếp giáp với hai lưỡi cắt chính chạy suốt theo hai đường xoắn ốc. - Vật liệu chế tạo mũi khoan thường là các loại thép tốt hoặc các loại hợp kim. Hoặc cũng có thể làm bằng các loại thép các bon dụng cụ: Y10A, Y12A hoặc thép hợp kim dụng cụ. 1.2. Phần cổ mũi khoan. Là phần tiếp giáp giữa phần chuôi và phần làm việc, là rãnh lùi dao của bánh mài khi chế tạo mũi khoan. Dùng để ghi các ký hiệu vật liệu và đường kính mũi khoan. 1.3. Phần chuôi mũi khoan Là phần lắp vào lỗ của trục máy khoan, nhờ bộ phận này mà mũi khoan dễ lắp đồng tâm với trục máy. Chuôi mũi khoan có dạng chuôi trụ (mũi khoan chuôi trụ) hoặc chuôi côn (mũi khoan chuôi côn). Với đường kính mũi khoan nhỏ thường làm chuôi hình trụ để truyền lực từ trục máy khoan cho mũi khoan. Đối với mũi khoan chuôi côn, cuối phần chuôi người ta làm bẹt một đoạn gọi là chuôi bẹt. Đối với mũi khoan chuôi trụ không làm chuôi bẹt vì chuôi mũi khoan không lắp trực tiếp với trục máy, màm lắp vào trục máy thông qua đồ gá. 2. CÁC THÔNG SỐ HÌNH HỌC CỦA MŨI KHOAN. Mục tiêu: - Xác định được các góc ở cắt của mũi khoan. - Nhận dạng được các lưỡi cắt của mũi khoan. - Lựa chọn được các góc của mũi khoan phù hợp với vật liệu gia công. Hình 1.2. Các thông số hình học của mũi khoan. - Góc  là góc thoát phoi hay còn gọi là góc xoắn. Góc  có giá trị tùy theo mũi khoan: 16
Loại N:  = 16o ÷ 40o Loại H:  = 10o ÷ 19o Loại W:  = 30o ÷ 45o - Góc sắc : Góc sắc ảnh hưởng vào góc thoát phoi  và góc sau . - Góc sau : Góc sau  < 0 thì không thể cắt gọt được. - Góc lưỡi cắt ngang  có giá trị 55o. + Góc mũi khoan 2φ thay đổi theo vật liệu gia công. Thép = 118o Nhôm = 130o 3. ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC THÔNG SỐ HÌNH HỌC CỦA MŨI KHOAN ĐẾN QUÁ TRÌNH CẮT. Mục tiêu: - Phân tích được các ảnh hưởng của góc độ mũi khoan tới quá trình cắt gọt. - Chọn được góc 2φ hợp lý cho từng vật liệu khoan. - Góc  là góc thoát phoi lớn sẽ thoát phoi dễ dang nhưng làm giảm độ cứng vững của mũi khoan. Trường hợp góc  nhỏ quá trình thoát phoi, thoát nhiệt sẽ bị hạn chế, ảnh hưởng đến độ bền của mũi khoan. - Góc sau : C tác dụng làm giảm ma sát trong quá trình cắt gọt, nếu hóc sau lớn sẽ làm giảm độ bền của lưỡi cắt, góc sau nhỏ sẽ làm cho góc sắc  giảm dẫn đến quá trình cắt gọt khó khăn - Góc sắc : phụ thuộc vào góc trước và góc sau 4. MÀI MŨI KHOAN. Mục tiêu: -Thực hiện đúng trình tự thao tác mài mũi khoan trên máy mài hai đá và trên đồ gá. - Mài được mũi khoan đúng góc độ, đạt yêu cầu kỹ thuật. - Mũi khoan là loại dụng cụ cắt định kích thước. Vì vậy khi mài sửa mũi khoan phải đảm bảo không làm thay đổi đường kính mũi khoan. Để đạt được yêu cầu này, mặt sau của mũi khoan là mặt côn xoắn hoặc còn có dạng đặc biệt nên chỉ mài được trên các máy mài chuyên dùng, tức là máy chuyên để mài mặt sau của mũi khoan. - Điều chỉnh vị trí chỗ tì, hạ tấm kinha bảo vệ xuống, và cho máy chạy. - Tay phải cầm mũi khoan lọt trong lòng bàn tay, cách đầu mũi khoan một đoạn chừng 50 – 100mm. Tay trái đỡ phần đầu, ngón cái đặt trên ngón càng gần đầu cắt càng tốt, nhưng phải đảm bảo khi mài tay không chạm vào đá. Đặt lưỡi cắt chính ở vị trí nằm ngang, ngửa mặt trước lên phía trên, áp nhẹ mặt sau lưỡi cắt chính vào mặt trụ của đá. Tay phải xoay tròn mũi khoan đi ½ vòng đồng thời đẩy mũi khoan tiến lên phía trước. Tay trái giữ cho mũi khoan tiếp xúc đều với đá. Đảm bảo cho đá mài trên toàn bộ mặt sau hình côn xoắn của mũi khoan. Mài phải thật nhẹ nhàng, hớt đi từng lớp kim loại mỏng, mặt sau phải bóng, cong đều. - Tiến hành mài sắc kết hợp với dung dịch làm nguội bằng nước, xút. 17
- Để giảm lực tiến khi khoan, cần mài lẹm hai bên mặt sau lưỡi cắt, làm ngắn lưỡi cắt ngang lại. Hình 1.3.Phương pháp mài mũi khoan + Kiểm tra lưỡi cắt sau khi mài. - Chiều dài hai lưỡi cắt chính phải bằng nhau. - Góc mũi khoan phải đúng theo dưỡng, góc hợp bởi lưỡi cắt chính và mặt bên của hai bên phải bằng nhau. - Hai góc sắc  của lưỡi cắt phải bằng nhau và đúng theo dưỡng góc. Trình tự mài mũi khoan TT Nội dung Phương pháp Mài mặt sau chính thứ nhất. - Kiểm tra khe hở giữa bệ tì và đá mài. - Khởi động đá mài quay đủ tốc độ. - Đặt mũi khoan lên tấm tì sao cho 1 đường tâm mũi khoan hợp với mặt làm việc của đá mài một góc 600. - Áp lưỡi cắt tiếp xúc với mặt làm việc của đá mài và song song với đường tâm 18
quay của đá, mặt thoát tại phần lưỡi cắt song song với mặt bệ tì. Quay mũi khoan từ dưới lên bằng cách vừa hạ chuôi mũi khoan vừa tăng lực ấn mũi khoan lên mặt đá để mài mặt sau chính sao cho tất cả các điểm nằm trên lưỡi cắt chính phải cao hơn các điểm nằm trên mặt sát của mũi khoan, đạt góc sắt β = 600 kết hợp quay mũi khoan quanh đỉnh mũi khoan khoảng 1/5 ÷ 1/6 vòng để tạo lưỡi cắt ngang có góc nghiêng  = 550. Kiểm tra lần 1. Mài góc sau chính thứ nhất ta kiểm tra: - Góc nghiêng của lưỡi cắt chính thứ nhất so với đường tâm của máy  600. - Góc sắc β = 600. - Góc nghiêng của lưỡi cắt ngang  = 550. 2 - Chiều dài lưỡi cắt chính và góc mũi khoan 2 = 1200. Mài mặt sau chính thứ 2. Mài góc sau chính thứ 2 như mài mặt sau chính thứ nhất và kiểm tra: - Góc nghiêng của lưỡi cắt chính thứ hai  = 600. - Góc sắt thứ hai β = 600. - Góc nghiêng của lưỡi cắt ngang  = 550. 3 - Chiều dài lưỡi cắt chính (lưỡi cắt trái bằng lưỡi cắt phải) Kiểm tra lần 2. - Góc nghiêng của lưỡi cắt chính thứ nhất so với đường tâm của máy  = 600. 4 - Góc sắt β = 600. - Góc nghiêng của lưỡi cắt ngang  = 550. 19