intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình Phần điện trong nhà máy điện và trạm biến áp: Phần 1

Chia sẻ: Đinh Gấu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:60

319
lượt xem
65
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 của giáo trình "Phần điện trong nhà máy điện và trạm biến áp" trình bày những nội dung: Khái niệm chung về nhà máy điện trạm biến áp & hệ thống năng lượng, các chế độ làm việc của điểm trung tính, sơ đồ nối điện của nhà máy điện và trạm biến áp.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Phần điện trong nhà máy điện và trạm biến áp: Phần 1

  1. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp Chæång 1 KHAÏI NIÃÛM CHUNG VÃÖ NHAÌ MAÏY ÂIÃÛN TRAÛM BIÃÚN AÏP & HÃÛ THÄÚNG NÀNG LÆÅÜNG 1.1 KHAÏI NIÃÛM PHÁN LOAÛI NHAÌ MAÏY ÂIÃÛN VAÌ TRAÛM BIÃÚN AÏP 1.1.1- Phán loaûi nhaì maïy âiãûn ( NMÂ ) Nhaì maïy âiãûn laì mäüt Xê nghiãûp âàûc biãût coï nhiãûm vuû biãún âäøi caïc daûng nàng læåüng khaïc nhau nhæ nàng læåüng cuía nhiãn liãûu (than, dáöu, khê âäút, nguyãn tæí v.v. . . ) nàng læåüng cuía doìng næåïc, gioï, màût tråìi v.v ... thaình âiãûn nàng âãø cung cáúp cho caïc häü tiãu thuû. Càn cæï vaìo caïc loaûi nhiãn liãûu sæí duûng cho nhaì maïy âiãûn ngæåìi ta chia ra: Nhaì maïy nhiãût âiãûn , thuíy âiãûn , phong âiãûn , nhaì maïy âiãûn nguyãn tæí , nhaì maïy âiãûn duìng nàng læåüng màût tråìi v.v... a- Nhaì maïy nhiãût âiãûn (NÂ) Trong nhaì maïy nhiãût âiãûn ngæåìi ta duìng nhiãn liãûu laì than âaï , dáöu hoàûc khê âäút , trong âoï than âaï âæåüc sæí duûng räüng raîi nháút. Âãø quay maïy phaït âiãûn, trong nhaì maïy nhiãût âiãûn duìng tuabin håi næåïc , maïy håi næåïc ( lä cä mä bin ), âäüng cå âäút trong vaì tua bin khê, tuabin håi næåïc coï khaí nàng cho cäng suáút cao vaì váûn haình kinh tãú nãn âæåüc sæí duûng räüng raîi nháút. Nhaì maïy nhiãût âiãûn coìn âæåüc chia laìm 2 loaûi: Nhiãût âiãûn ngæng håi vaì nhiãût âiãûn trêch håi: + Nhaì maïy nhiãût âiãûn ngæng håi toaìn bäü håi duìng saín xuáút âiãûn nàng. + Nhaì maïy nhiãût âiãûn trêch håi mäüt pháön nàng læåüng cuía håi âæåüc sæí duûng vaìo muûc âêch cäng nghiãûp vaì sinh hoaût cuía nhán dán vuìng lán cáûn. b. Nhaì maïy thuíy âiãûn : ( TÂ ) Nhaì maïy thuíy âiãûn duìng nàng læåüng cuía doìng næåïc âãø saín xuáút ra âiãûn nàng . Âäüng cå så cáúp âãø quay maïy phaït thuíy âiãûn laì caïc tua bin næåïc truûc ngang hay truûc âæïng . So våïi nhiãût âiãûn nhaì maïy thuíy âiãûn coï mäüüt säú æu âiãøm quan troüng sau : * Giaï thaình âiãûn nàng tháúp chè bàòng 1/5 - 1/10 nhiãût âiãûn . *Khåíi âäüng nhanh chè cáön mäüt phuït laì coï thãø khåíi âäüng xong vaì cho mang cäng suáút , trong khi âoï âãø khåíi âäüng mäüt täø maïy nhiãût âiãûn ( kãø caí loì vaì tuabin ) phaíi máút haìng ngaìy . * Coï khaí nàng tæû âäüng hoïa cao nãn säú ngæåìi phuûc vuû tênh cho mäüt âån vë cäng suáút chè bàòng 1/10 ÷ 1/15 cuía nhiãût âiãûn . * Kãút håüp caïc váún âãö khaïc nhæ cäng trçnh thuíy låüi, chäúng luî luût, haûn haïn, giao thäng váûn taíi, häö thaí caï v.v... Tuy nhiãn nhaì maïy TÂ cuîng coï mäüt säú nhæåüc âiãøm âaïng chuï yï: Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 1
  2. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp Chæång 1 KHAÏI NIÃÛM CHUNG VÃÖ NHAÌ MAÏY ÂIÃÛN TRAÛM BIÃÚN AÏP & HÃÛ THÄÚNG NÀNG LÆÅÜNG 1.1 KHAÏI NIÃÛM PHÁN LOAÛI NHAÌ MAÏY ÂIÃÛN VAÌ TRAÛM BIÃÚN AÏP 1.1.1- Phán loaûi nhaì maïy âiãûn ( NMÂ ) Nhaì maïy âiãûn laì mäüt Xê nghiãûp âàûc biãût coï nhiãûm vuû biãún âäøi caïc daûng nàng læåüng khaïc nhau nhæ nàng læåüng cuía nhiãn liãûu (than, dáöu, khê âäút, nguyãn tæí v.v. . . ) nàng læåüng cuía doìng næåïc, gioï, màût tråìi v.v ... thaình âiãûn nàng âãø cung cáúp cho caïc häü tiãu thuû. Càn cæï vaìo caïc loaûi nhiãn liãûu sæí duûng cho nhaì maïy âiãûn ngæåìi ta chia ra: Nhaì maïy nhiãût âiãûn , thuíy âiãûn , phong âiãûn , nhaì maïy âiãûn nguyãn tæí , nhaì maïy âiãûn duìng nàng læåüng màût tråìi v.v... a- Nhaì maïy nhiãût âiãûn (NÂ) Trong nhaì maïy nhiãût âiãûn ngæåìi ta duìng nhiãn liãûu laì than âaï , dáöu hoàûc khê âäút , trong âoï than âaï âæåüc sæí duûng räüng raîi nháút. Âãø quay maïy phaït âiãûn, trong nhaì maïy nhiãût âiãûn duìng tuabin håi næåïc , maïy håi næåïc ( lä cä mä bin ), âäüng cå âäút trong vaì tua bin khê, tuabin håi næåïc coï khaí nàng cho cäng suáút cao vaì váûn haình kinh tãú nãn âæåüc sæí duûng räüng raîi nháút. Nhaì maïy nhiãût âiãûn coìn âæåüc chia laìm 2 loaûi: Nhiãût âiãûn ngæng håi vaì nhiãût âiãûn trêch håi: + Nhaì maïy nhiãût âiãûn ngæng håi toaìn bäü håi duìng saín xuáút âiãûn nàng. + Nhaì maïy nhiãût âiãûn trêch håi mäüt pháön nàng læåüng cuía håi âæåüc sæí duûng vaìo muûc âêch cäng nghiãûp vaì sinh hoaût cuía nhán dán vuìng lán cáûn. b. Nhaì maïy thuíy âiãûn : ( TÂ ) Nhaì maïy thuíy âiãûn duìng nàng læåüng cuía doìng næåïc âãø saín xuáút ra âiãûn nàng . Âäüng cå så cáúp âãø quay maïy phaït thuíy âiãûn laì caïc tua bin næåïc truûc ngang hay truûc âæïng . So våïi nhiãût âiãûn nhaì maïy thuíy âiãûn coï mäüüt säú æu âiãøm quan troüng sau : * Giaï thaình âiãûn nàng tháúp chè bàòng 1/5 - 1/10 nhiãût âiãûn . *Khåíi âäüng nhanh chè cáön mäüt phuït laì coï thãø khåíi âäüng xong vaì cho mang cäng suáút , trong khi âoï âãø khåíi âäüng mäüt täø maïy nhiãût âiãûn ( kãø caí loì vaì tuabin ) phaíi máút haìng ngaìy . * Coï khaí nàng tæû âäüng hoïa cao nãn säú ngæåìi phuûc vuû tênh cho mäüt âån vë cäng suáút chè bàòng 1/10 ÷ 1/15 cuía nhiãût âiãûn . * Kãút håüp caïc váún âãö khaïc nhæ cäng trçnh thuíy låüi, chäúng luî luût, haûn haïn, giao thäng váûn taíi, häö thaí caï v.v... Tuy nhiãn nhaì maïy TÂ cuîng coï mäüt säú nhæåüc âiãøm âaïng chuï yï: Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 1
  3. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp * Väún âáöu tæ xáy dæûng mäüt nhaì maïy ráút låïn. * Thåìi gian xáy dæûng daìi. * Cäng suáút bë haûn chãú båíi læu læåüng vaì chiãöu cao cäüt næåïc . * Thæåìng åí xa häü tiãu thuû nãn phaíi xáy dæûng âæåìng dáy cao aïp ráút täún keïm. c - Nhaì maïy âiãûn nguyãn tæí : Thæûc cháút nhaì maïy âiãûn nguyãn tæí laì mäüt nhaì maïy nhiãût âiãûn, trong âoï loì âäút than âæåüc thay bàòng loì phaín æïng nguyãn tæí. Nhaì maïy âiãûn nguyãn tæí tiãu thuû nguyãn liãûu ( Torium vaì Uranium ) ráút êt, vç nàng læåüng 1kg Uranium tæång âæång våïi nàng læåüng cuía 2700 táún than âaï tiãu chuáøn. Vç váûy åí nhæîng vuìng nuïi khäng thuáûn tiãûn cho viãûc váûn chuyãøn nguyãn liãûu thç viãûc xáy dæûng nhaì maïy âiãûn nguyãn tæí coï yï nghéa quan troüng. Nàm 1954, Liãn Xä xáy dæûng nhaì maïy âiãûn nguyãn tæí âáöu tiãn coï cäng suáút 5.000KW, tiãu thuû ngaìy âãm khoaíng 30g Uranium, trong khi âoï NÂ coï cuìng cäng suáút tiãu thuû khoaíng (100 ÷ 110) táún than xáúu. d- Nhaì maïy âiãûn duìng sæïc gioï : Trong nhaì maïy âiãûn naìy, ngæåìi ta låüi duûng sæïc gioï âãø quay mäüt hãû thäúng caïnh quaût vaì truyãön âäüng âãø quay maïy phaït âiãûn. Khoï khàn cuía nhaì maïy âiãûn naìy laì do täúc âäü vaì hæåïng gioï luän luän thay âäøi, nãn âiãöu chènh táön säú vaì âiãûn aïp gàûp nhiãöu khoï khàn. e- Nhaì maïy âiãûn duìng nàng læåüng màût tråìi : Thæûc cháút cuîng laì nhaì maïy nhiãût âiãûn, trong âoï loì than âæåüc thay thãú bàòng hãû thäúng kênh thu nháûn nhiãût nàng cuía màût tråìi. Nhaì maïy âiãûn duìng nàng læåüng cuía màût tråìi âáöu tiãn trãn thãú giåïi âaî âæåüc xáy dæûng åí Liãn Xä våïi cäng suáút 1.200 KW. Ngoaìi ra coìn coï nhaì maïy âiãûn duìng sæïc næåïc thuíy triãöu laì mäüt nhaì maïy thuíy âiãûn sæí duûng nàng læåüng thuíy triãöu. 1.1.2/ Phán loaûi traûm biãún aïp a- Traûm tàng aïp : Traûm tàng aïp thæåìng âàût åí caïc nhaì maïy âiãûn coï nhiãûm vuû tàng âiãûn aïp tæì âiãûn aïp maïy phaït âãún âiãûn aïp cao hån âãø truyãön taíi âãún caïc häü tiãu thuû åí xa. b- Traûm haû aïp : Traûm haû aïp âàût åí caïc häü tiãu thuû, âãø biãún âäøi âiãûn aïp tæì âaûi læåüng cao hån âãún âaûi læåüng tháúp hån thêch håüp cho caïc häü tiãu thuû âiãûn. c.Traûm biãún âäøi âiãûn xoay chiãöu thaình mäüt chiãöu vaì ngæåüc laûi. d- Traûm phán phäúi âiãûn: Gäöm mäüt säú âæåìng dáy cung cáúp vaì mäüt säú âæåìng dáy phán phäúi âãún caïc häü tiãu thuû. Caïc âæåìng dáy naìy coï cuìng âiãûn aïp nhæ nhau, nãn trong traûm phán phäúi khäng cáön maïy biãún aïp, åí âáy chè âàût thanh goïp, khê cuû âiãûn âoïng càõt, âiãöu khiãøn. Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 2
  4. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp 1.2. HÃÛ THÄÚNG NÀNG LÆÅÜNG Hãû thäúng nàng læåüng laì táûp håüp nhæîng nhaì maïy âiãûn, traûm biãún aïp, caïc häü tiãu thuû âiãûn vaì nhiãût nàng, chuïng âæåüc näúi laûi våïi nhau bàòng caïc maûng âiãûn vaì nhiãût. Hãû thäúng âiãûn laì mäüt bäü pháûn cuía hãû thäúng nàng læåüng gäöm coï caïc maïy phaït âiãûn, thiãút bë phán phäúi âiãûn, maûng âiãûn vaì caïc häüi tiãu thuû âiãûn. Ngæåìi ta chia hãû thäúng nàng læåüng thaình 3 bäü pháûn chênh: 1- Nguäön phaït nàng læåüng: Nhaì maïy âiãûn saín xuáút nhiãût nàng vaì âiãûn nàng. 2- Bäü pháûn truyãön taíi: Maûng âiãûn vaì maûng nhiãût. 3- Caïc häü tiãu thuû: Biãún âäøi âiãûn nàng vaì nhiãût nàng thaình caïc daûng nàng læåüng khaïc. Âàûc âiãøm cuía hãû thäúng nàng læåüng: a- Saín xuáút vaì tiãu thuû phaíi âäöng thåìi , caïc sæû cäú cuía báút cæï bäü pháûn naìo laìm máút sæû cán bàòng giæîa saín xuáút vaì tiãu thuû âãöu coï thãø dáùn âãún ngæìng laìm viãûc mäüt pháön hay toaìn bäü hãû thäúng . b- Caïc quaï trçnh quaï âäü trong hãû thäúng nàng læåüng xaîy ra ráút nhanh, nãn ngæåìi ta phaíi sæí duûng caïc thiãút bë råle tæû âäüng âãø loaûi træì sæû cäú nhanh choïng. c- Sæû phaït triãøn cuía hãû thäúng nàng læåüng phuû thuäüc vaìo sæû phaït triãøn cuía nãön kinh tãú quäúc dán vaì phaíi âæåüc phaït triãøn træåïc mäüt bæåïc. Æu âiãøm cuía hãû thäúng nàng læåüng: a- Âaím baío phán phäúi cäng suáút håüp lyï vaì kinh tãú nháút , táûn duûng caïc thiãút bë vaì nguyãn liãûu âëa phæång mäüt caïc håüp lyï, do âoï giaím giaï thaình âiãûn nàng. b- Náng cao tênh cháút âaím baío cung cáúp âiãûn liãn tuûc cho caïc häü tiãu thuû. c- Giaím âæåüc pháön tràm cäng suáút dæû træî vaì tàng âæåüc cäng suáút âån vë caïc täø maïy. Nhæåüc âiãøm cuía hãû thäúng nàng læåüng: Xáy dæûng hãû thäúng nàng læåüng âoìi hoíi phaíi täún thãm väún âáöu tæ xáy dæûng caïc traûm biãún aïp vaì âæåìng dáy liãn laûc. Tuy nhiãn noï seî âæåüc buì laûi nhanh choïng bàòng viãûc haû giaï thaình âiãûn nàng vaì tàng âäü tin cáûy cung cáúp âiãûn vaì nhiãût. 1.3. ÂÄÖ THË PHUÛ TAÍI : 1.3.1/ Âënh nghéa vaì phán loaûi : Âàûc âiãøm cuía saín xuáút âiãûn nàng laì saín xuáút vaì tiãu thuû phaíi thæûc hiãûn âäöng thåìi. Taûi mäùi thåìi âiãøm, häü tiãu thuû (kãø caí täøn tháút) tiãu thuû bao nhiãu âiãûn nàng thç nhaì maïy âiãûn phaíi saín xuáút ra ngáön áúy âiãûn nàng. Trong thæûc tãú, tiãu thuû âiãûn nàng qua mäüt ngaìy âãm thay âäøi ráút nhiãöu. Âãø váûn haình kinh tãú vaì Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 3
  5. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp âaím baío, cáön phaíi biãút âæåüc quy luáût biãún thiãn cuía phuû taíi, âãø chuáøn bë chaûy thãm caïc täø maïy khi phuû taíi giaím. Qui luáût biãún thiãn cuía phuû taíi âæåüc biãún diãùn trãn hçnh veî, goüi laì âäö thë phuû taíi. Trãn truûc tung cuía âäö thë, biãøu diãùn cäng suáút taïc duûng, phaín khaïng hay cäng suáút toaìn pháön bàòng âån vë coï tãn hay âån vë tæång âäúi våïi læåüng cå baín laì cäng suáút cæûc âaûi, trãn truûc hoaình cuía âäö thë biãøu diãùn thåìi gian bàòng giåì hay ngaìy. Coï thãø phán loaûi âäö thë phuû taíi theo nhiãöu caïch: + Theo cäng suáút : Âäö thë phuû taíi taïc duûng, phaín khaïng, toaìn pháön. + Theo thåìi gian : Haìng ngaìy, haìng nàm, muìa. + Theo vë trê trong hãû thäúng : Âäö thë phuû taíi cuía hãû thäúng, cuía nhaì maïy âiãûn, cuía traûm biãún aïp, cuía häü tiãu thuû v.v... 1.3.2/ Caïch veî âäö thë phuû taíi : a- Âäö thë phuû taíi haìng ngaìy : Âãø veî âäö thë phuû taíi haìng ngaìy coï thãø duìng watt meït tæû ghi laì chênh xaïc nháút. Cuîng coï thãø veî theo phæång phaïp tæìng âiãøm, nghéa laì cæï sau mäüt khoaíng thåìi gian nháút âënh ghi laûi trë säú phuû taíi räöi biãøu diãùn tæìng âiãøm trãn hãû truûc tooüa âäü. Näúi caïc âiãøm laûi seî âæåìng gaîy khuïc biãøu diãùn phuû taíi mäüt caïch gáön âuïng. ( H.1.1) . Hçnh 1.1 Phæång phaïp veî naìy tuy khäng chênh xaïc, nhæng trong thuûc tãú laûi duìng ráút phäø biãún. Âãø cho viãûc tênh täøn tháút âiãûn nàng âæåüc thuáûn tiãûn, thæûc tãú ngæåìi ta biãún âæåìng gaîy khuïc thaình âæåìng báûc thang . Khi biãún âäøi phaíi âaím baío hai âiãöu kiãûn : 1- Diãûn têch giåïi haûn båíi âæåìng måïi vaì âæåìng cuî våïi truûc toüa âäü phaíi bàòng nhau. 2- Caïc âiãøm cæûc âaûi vaì cæûc tiãøu cuía âæåìng cuî phaíi nàòm trãn âæåìng måïi. Âãø veî âäö thë phuû taíi cuía Nhaì maïy âiãûn, ngæåìi ta duìng phæång phaïp cäüng âäö thë. Âäö thë phuû taíi haìng ngaìy cuía nhaì maïy âiãûn bàòng täøng caïc âäö thë phuû taíi cuía caïc häü tiãu thuû, cäüng våïi täøn tháút qua maïy biãún aïp vaì tæû duìng. Täøn tháút trong maïy biãún aïp gäöm hai pháön : 1- Täøn tháút trong theïp, khäng phuû thuäüc vaìo sæû biãún thiãn phuû taíi vaì bàòng 1-3% phuû taíi cæûc âaûi. 2- Täøn tháút âäöng, phuû thuäüc vaìo sæû biãún thiãn phuû taíi vaì bàòng 6-15% phuû taíi qua maïy biãún aïp. Phuû taíi tæû duìng cuía nhaì maïy cuîng gäöm 2 pháön : Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 4
  6. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp 1- Pháön cäú âënh khäng phuû thuäüc vaìo phuû taíi nhaì maïy vaì bàòng 40% phuû taíi tæû duìng täøng. (max). 2- Pháön thay âäøi theo âäö thë phuû taíi theo nhaì maïy vaì bàòng khoaíng 60% phuû taíi tæû duìng (phuû thuäüc vaìo cäng suáút phaït). ⎛ S ⎞ S td = S td max ⎜⎜ 0,4 + 0,6 t ⎟⎟ ⎝ S Fdm ⎠ Trong âoï : Stdmax: Phuû taíi tæû duìng cæûc âaûi St : Cäng suáút phaït cuía nhaì maïy taûi thåìi âiãøm t SFâm : Cäng suáút âënh mæïc cuía nhaì maïy. b. Âäö thë phuû taíi haìng nàm: Âãø veî âäö thë phuû taíi haìng nàm phaíi càn cæï vaìo âäö thë phuû taíi haìng ngaìy, thæåìng ngæåìi ta láúy mäüt säú ngaìy âiãøn hçnh âaûi diãûn cho caïc ngaìy trong nàm. Hçnh 1.2 Giaí thiãút mäüt nàm coï 2 muìa, ta choün mäüt âäö thë phuû taíi haìng ngaìy âiãøn hçnh cho 180 ngaìy muìa heì ( hçnh a) vaì mäüt âäö thë âiãøn hçnh cho 180 ngaìy muìa âäng (hçnh b). Trãn âäö thë phuû taíi haìng nàm ( hçnh c ) ta coï: T1 = 180t1 + 185t'1 T2 = 180t2 + 185t'2 T3 = 180t3 + 185t'3 = 180 x 24 + 185 x 24 = 8760 h Cáön chuï yï ràòng âäö thë phuû taíi haìng nàm veî nhæ trãn khäng cho biãút biãún thiãn phuû taíi theo thæï tæû caïc giåì trong nàm maì chè cho biãút täøng säú giåì trong nàm coï phuû taíi nháút âënh laì bao nhiãu. Âäö thë naìy duìng âãø xaïc âënh chi phê nhiãn liãûu haìng nàm, hiãûu suáút cuía nhaì maïy, mæïc âäü sæí duûng maïy phaït v.v . . . Ngæåìi ta coìn veî âäö thë phuû taíi haìng nàm theo phuû taíi cæûc âaûi haìng thaïng. Càn cæï vaìo âäö thë phuû taíi naìy láûp kãú hoaûch tu sæía thiãút bë cho thêch håüp. Vê duû theo âäö thë bãn ta coï thãø tiãún haình tu sæía thiãút bë vaìo caïc thaïng 4, 5, 6, laì håüp lyï. Hçnh 1.3 Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 5
  7. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp 1.3.3/ Caïc âaûi læåüng âàûc træng cuía âäö thë phuû taíi: a) Cäng suáút trung bçnh : Goüi A laì âiãûn nàng saín xuáút ra trong thåìi gian T, thç cäng suáút trung bçnh Ptb trong thåìi gian T xaïc âënh nhæ sau: A Ptb = T b) Hãû säú âiãön kên phuû taíi laì tyí säú: Ptb P .T A K dk = α = = tb = Pmax Pmax .T Amax ÅÍ âáy : Pmax laì cäng suáút cæûc âaûi trong thåìi gian T. α biãøu thë mæïc âäü khäng âäöng âãöu cuía âäö thë phuû taíi Khi : Ptb = Pmax thç α = 1 Thæûc tãú α < 1, α caìng låïn caìng täút. c) Hãû säú sæí duûng cäng suáút âàût laì tè säú: Ptb K sd = n = Pd ÅÍ âáy: Pâ Täøng cäng suáút âàût cuía táút caí caïc täø maïy kãø caí dæû phoìng, n noïi lãn mæïc âäü sæí duûng cäng suáút âàût, n caìng låïn chæïng toí táûn duûng cäng suáút âàût caìng nhiãöu vaì nhæ thãú laì täút. Do Pmax < Pâ ⇒ n < α d) Thåìi gian sæí duûng cäng suáút cæûc âaûi bàòng A P .T Tmax = = tb = α .T Pmax Pmax Nhæ váûy, nãúu luïc naìo phuû taíi cuîng laì Pmax, thç chè sau thåìi gian Tmax, phuû taíi âaî tiãu thuû âiãûn nàng âuïng bàòng âiãûn nàng tiãu thuû thæûc tãú våïi cäng suáút thay âäøi. Âæïng vãö quan âiãøm kinh tãú Tmax caìng låïn caìng täút. â) Thåìi gian sæí duûng cäng suáút âàût xaïc âënh nhæ sau: A Ptb .T Td = = = n.T Pd Pd Cuîng nhæ Tmax, Tâ caìng låïn caìng täút. 1.3.4/ Phán phäúi phuû taíi haìng ngaìy cho caïc NMÂ trong hãû thäúng: Khi caïc nhaì maïy âaî âæåüc näúi laûi thaình hãû thäúng thç viãûc phán phäúi âäö thë phuû taíi cho caïc nhaì maïy coï aính hæåíng ráút låïn âãún giaï thaình âiãûn nàng. Âãø váûn haình kinh tãú, chuïng ta seî phán phäúi âäö thë phuû taíi cho caïc nhaì maïy trong hãû thäúng theo caïc nguyãn tàõc sau âáy: Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 6
  8. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp a) Træåïc hãút æu tiãn phán phäúi phuû taíi cho caïc nhaì maïy coï âäö thë phuû taíi bàõt buäüc toaìn pháön hay bàõt buäüc tæìng pháön âaím nháûn pháön phuû taíi gäúc. Nhaì maïy coï âäö thë phuû taíi bàõt buäüc toaìn pháön laì nhæîng nhaì maïy thuíy âiãûn khäng coï häö chæïa vaì laìm viãûc trong muìa mæa luî. Nhaì maïy coï âäö thë phuû taíi bàõt buäüc tæìng pháön laì nhæîng nhaì maïy nhiãût âiãûn trêch håi . Âäúi våïi nhæîng nhaì maïy naìy âãø cho hiãûu suáút cao æïng våïi mäüt phuû taíi nhiãût nháút âënh âoìi hoíi phaíi coï Hçnh 1.4 phuû taíi âiãûn nháút âënh. Giaí thiãút våïi phuû taíi nhiãût âaî cho âãø coï hiãûu suáút cao nháút, thç pháön âäö thë phuû taíi âiãûn cuía noï nhæ pháön NÂR trãn hçnh 1.4 . b) Pháön coìn laûi cuía âäö thë phuû taíi, seî giao cho caïc nhaì maïy nhiãût âiãûn ngæng håi, nhæng træåïc hãút æu tiãn cho nhæîng nhaì maïy ngæng håi gáön nguäön nhiãn liãûu vaì coï âàûc tênh suáút hao håi kinh tãú nháút. c) Pháön muîi nhoün cuía âäö thë phuû taíi seî giao cho caïc nhaì maïy thuíy âiãûn coï häö chæïa næåïc, vç noï måí vaì ngæìng maïy nhanh choïng, êt täún keïm. Trong hãû thäúng âiãûn khäng coï nhaì maïy thuíy âiãûn thç pháön muîi nhoün seî giao cho caïc nhaì maïy nhiãût âiãûn ngæng håi cuí keïm kinh tãú. 1.3.5/ Âiãöu chènh âäö thë phuû taíi : Âãø náng cao tênh kinh tãú cuía nhaì maïy âiãûn phaíi tiãún haình âiãöu chènh âäö thë phuû taíi nhàòm tàng thåìi gian sæí duûng cäng suáút âàût Tâ, cuîng nhæ thåìi gian sæí duûng cäng suáút cæûc âaûi Tmax laìm cho âäö thë phuû taíi bàòng phàóng hån sao cho âiãûn nàng cuía nhaì maïy phaït ra låïn nháút. Ngæåìi ta duìng caïc biãûn phaïp âiãöu chènh âäö thë phuû taíi chuí yãúu sau âáy: a) Phaït triãøn caïc häü duìng âiãûn theo muìa, mäùi muìa coï nhiãûm vuû khaïc nhau nhàòm tiãu thuû âiãûn nàng caí nàm. b) Nhæîng häü chè duìng âiãûn vaìi giåì trong mäüt ngaìy chè cho pheïp laìm viãûc trong nhæîng giåì tháúp âiãøm. c) Tàng säú ca laìm viãûc trong xê nghiãûp. d) Bäú trê ngaìy nghè trong mäüt tuáön cuía caïc xê nghiãûp lãûch nhau. â) Âiãöu chènh giåì bàõt âáöu laìm viãûc cuía caïc täø khaïc nhau. Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 7
  9. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp Chæång 2 CAÏC CHÃÚ ÂÄÜ LAÌM VIÃÛC CUÍA ÂIÃØM TRUNG TÊNH Trong hãû thäúng âiãûn ba pha, âiãøm trung tênh laì âiãøm chung ba cuäün dáy näúi hçnh sao cuía maïy phaït âiãûn hay maïy biãún aïp coï trong hãû thäúng. Âiãøm trung tênh cuía hãû thäúng âiãûn coï thãø caïch âiãûn âäúi våïi âáút, näúi âáút qua cuäün dáûp häö quang hay näúi âáút træûc tiãúp. Tçnh traûng laìm viãûc cuía âiãøm trung tênh coï aính hæåíng âãún viãûc choün caïc thäng säú cuía baío vãû rå le, choün mæïc caïch âiãûn cho caïc maïy âiãûn vaì khê cuû âiãûn , choün caïc biãûn phaïp näúi âáút v.v... 2.1/ Maûng âiãûn ba pha trung tênh caïch âiãûn âäúi våïi âáút: 2.1.1/ Tçnh trang laìm viãûc bçnh thæåìng: a/ b/ Hçnh 2.1 Hçnh 2.1a : Så âäö maûng âiãûn âån giaín gäöm mäüt maïy phaït âiãûn, âæåìng dáy vaì phuû taíi. Hçnh 2.1b : Âäö thë veïctå âiãûn aïp vaì doìng âiãûn: Mäùi mäüt pha cuía maûng âiãûn, âäúi våïi âáút coï mäüt âiãûn dung naìo âoï, phán bäú âãöu doüc theo âæåìng dáy. Âãø âån giaín, chuïng ta coi ràòng âiãûn dung cuía 3 pha âäúi våïi âáút, âäúi xæïng vaì táûp trung åí giæîa âæåìng dáy. Giæîa caïc dáy dáùn caïc pha khaïc nhau, cuîng coï caïc âiãûn dung, nhæng âaûi læåüng cuía noï, khäng coï aính hæåíng âãún sæû phán têch tçnh traûng laìm viãûc cuía âiãøm trung tênh, nãn khäng cáön chuï yï âãún vaì khäng biãøu diãøn chuïng trãn hçnh veî. Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 8
  10. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp Trong tçnh traûng laìm viãûc bçnh thæåìng, âiãûn aïp cuía 3 pha âäúi våïi âáút Ua, Ub, Uc âäúi xæïng bàòng âiãûn aïp pha cuía thiãút bë. Do âoï doìng âiãûn dung cuía caïc pha IC0A, IC0B, IC0C cuîng âäúi xæïng våïi nhau vaì täøng cuía chuïng bàòng khäng, cho nãn khäng coï doìng naìo chaûy trong âáút. * * * I C 0 A + I C 0 B + I C 0C = 0 I C 0 A = I C 0 B = I C 0C = U f .ϖ .C Doìng âiãûn trong caïc pha cuía maïy phaït âiãûn IFA, IFB, IFC bàòng: * * * I FA = I ptA + I C 0 A * * * I FB = I ptB + I C 0 B * * * I FC = I ptC + I C 0C Tæì âäö thë Veïctå tháúy ràòng doìng âiãûn dung coï aính hæåíng laìm giaím goïc lãûch pha cuía doìng âiãûn trong caïc maïy phaït, tæïc laì noï coï khaí nàng laìm tàng hãû sä cäng suáút . 2.1.2/ Khi coï mäüt pha chaûm âáút: Giaí thiãút ràòng pha C cuía maûng âiãûn chaûm âáút træûc tiãúp, khi âoï âiãûn aïp âäúi våïi âáút cuía pha C bàòng khäng. Âiãûn aïp cuía pha C bàòng khäng coï thãø coi nhæ taûi chäø chaûm âáút, âæåüc âàût thãm vaìo mäüt âiãûn aïp thæï tæû khäng bàòng -Uc. Nhæ váûy, âiãûn aïp måïi cuía caïc pha âäúi våïi âáút U'A , U'B , U'C bàòng täøng hçnh hoüc âiãûn aïp caïc pha âäúi våïi âáút træåïc khi chaûm âáút vaì âiãûn aïp thæï tæû khäng. Hçnh 2.2 a/ b/ Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 9
  11. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp * , * * U A = U A−U C * , * * U B = U B −U C * , * * U C = U C −U C = 0 Tæì âäö thë veïctå hçnh b dãù daìng tênh âæåüc: * , * U A = 3U A * , * U B = 3U B * , UC = 0 Tæïc laì âiãûn aïp cuía pha bë chaûm âáút bàòng khäng, coìn 2 pha kia tàng lãn 3 láön ( bàòng âiãûn aïp dáy ). Do âoï, doìng âiãûn dung qua âiãûn dung cuía pha bë chaûm âáút bàòng khäng, coìn doìng âiãûn dung qua âiãûn dung cuía hai pha kia tàng lãn 3 láön so våïi doìng âiãûn dung luïc bçnh thæåìng. I CC = 0; I CA = 3I C 0 ; I CB = 3I C 0 Chuïng ta quy æåïc chiãöu doìng âiãûn tênh tæì dáy dáùn vaìo âáút, tæì hçnh veî tênh âæåüc doìng âiãûn chaûy trong âáút (cuîng laì doìng âiãûn chaûy trong pha bë chaûm âáút nhæ sau). * * * I C = I CA + I CB = 3I CA = 3I C 0 = I C Tæïc laì doìng âiãûn dung trong pha bë chaûm âáút tàng lãn gáúp 3 láön doìng âiãûn dung bçnh thæåìng. Âaûi læåüng tuyãût âäúi cuía IC coï thãø xaïc âënh nhæ sau: 3U f I C = 3I C 0 = = 3U f ϖC XC Trong âoï Uf laì âiãûn aïp thiãút bë . Tæì âoï ta tháúy ràòng doìng âiãûn âiãûn dung phuû thuäüc vaìo âiãûn aïp , táön säú vaì âiãûn dung cuía pha âäúi våïi âáút . Âiãûn dung cuía pha âäúi våïi âáút laûi phuû thuäüc vaìo cáúu taûo vaì chiãöu daìi âæåìng dáy. Våïi táön säú cäng nghiãûp , doìng âiãûn dung Ic coï thãø xaïc âënh theo cäng thæïc kinh nghiãûm sau âáy : Âäúi våïi âæåìng dáy trãn khäng : IC = U d .LΣ [A] 350 I C = d Σ [A] U .L Âäúi våïi âæåìng dáy caïp: 10 ÅÍ âáy: Ud : Âiãûn aïp dáy cuía thiãút bë [ KV]. LΣ : Chiãöu daìi täøng cäüng caïc âæåìng dáy coï näúi âiãûn våïi nhau [Km ] . Tæì âäö thë veïctå ( H.2.2b) ta tháúy ràòng : Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 10
  12. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp * , * , * , * U AB = U A − U B = U AB * , * , * , * U BC = U B − U C = U BC * , * , * , * U CA = U C − U A = U CA Nhæ váûy âiãûn aïp dáy træåïc vaì sau khi chaûm âáút mäüt pha khäng thay âäøi. Toïm laûi khi chaûm âáút træûc tiãúp 1 pha, thç tçnh hçnh maûng âiãûn coï nhæîng thay âäøi sau: a) Âiãûn aïp cuía pha chaûm âáút bàòng khäng, coìn hai pha kia tàng lãn bàòng âiãûn aïp dáy. b) Doìng âiãûn âiãûn dung trong pha chaûm âáút tàng lãn 3 láön, coìn hai pha kia tàng Ö3 láön. c) Âiãûn aïp dáy cuía thiãút bë træåïc vaì sau khi chaûm âáút khäng thay âäøi. d) Âiãûn aïp cuía âiãøm trung tênh tàng tæì khäng âãún âiãûn aïp pha. Do doìng âiãûn dung sau khi chaûm âáút ráút nhoí so våïi doìng phuû taíi vaì âiãûn aïp dáy khäng thay âäøi, nãn caïc phuû taíi váùn laìm viãûc bçnh thæåìng. Tuy váûy, âäúi våïi maûng âiãûn naìy ngæåìi ta cuîng khäng cho pheïp laìm viãûc láu daìi våïi mäüt âiãøm chaûm âáút, vç nhæîng nguyãn nhán sau âáy: a) Sau khi chaûm âáút, âiãûn aïp cuía caïc pha coìn laûi tàng lãn 3 láön so våïi âiãûn aïp pha, do âoï nhæîng chäù caïch âiãûn yãúu seî bë choüc thuíng vaì gáy ra ngàõn maûch giæîa caïc pha. Âãø khàõc phuûc phaíi thiãút kãú caïch âiãûn chëu âæåüc âiãøn aïp dáy dáùn tåïi tàng giaï thaình thiãút bë. b) Doìng âiãûn dung seî sinh häö quang, coï thãø âäút chaïy caïch âiãûn taûi chäø chaûm âáút vaì dáùn âãún ngàõn maûch giæîa caïc pha. Våïi mäüt trë säú nháút âënh cuía doìng âiãûn dung, häö quang seî chaïy cháûüp chåìn nghéa laì chaïy âi tàõc laûi mäüt caïch chu kyì. Vç maûng âiãûn laì mäüt maûch voìng dao âäüng nãn hiãûn tæåüng naìy seî dáùn âãún qua âiãûn aïp, laìm cho âiãûn aïp caïc pha tàng lãn âãún (2,5 - 3)láön âiãûn aïp pha âënh mæïc. Do âoï caïch âiãûn cuía caïc pha khäng bë chaûm âáút dãù daìng bë choüc thuíng vaì dáùn âãún ngàõn maûch giæîa caïc pha, màûc duì noï âaî âæåüc thiãút kãú bàòng caïch âiãûn âiãûn aïp dáy . Quy trçnh kyî thuáût váûn haình quy âënh maûng âiãûn coï thãø laìm viãûc våïi trung tênh caïch âiãûn âäúi våïi âáút - nãúu doìng âiãûn chaûm âáút mäüt pha laì: - Khäng låïn hån 20 ÷ 30A Âäúi våïi maûng 6 ÷ 10KV - Khäng låïn hån 15A Âäúi våïi maûng 15 ÷ 20KV - Khäng låïn hån 10A Âäúi våïi maûng 35KV Våïi maûng låïn hån 110KV noïi chung khäng laìm viãûc våïi trung tênh caïch âiãûn våïi âáút vç trong caïc maûng náöy dæû træî caïch âiãûn ráút beï. Trong maûng trung tênh caïch âiãûn våïi âáút nháút thiãút phaíi coï thiãút bë baïo tên hiãûu chaûm âáút 1 pha âãø nhán viãn váûn haình biãút, tçm caïch sæía chæîa hay tháûm chê càõt luän pháön tæí hæ hoíng. Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 11
  13. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp Cuäúi cuìng, cáön noïi thãm ràòng nãúu chaûm âáút 1 pha qua 1 täøng tråí trung gian naìo âoï, thç âiãûn aïp pha bë chaûm âáút låïn hån 0 nhæng nhoí hån Uf , coìn âiãûn aïp 2 pha kia låïn hån Uf nhæng nhoí hån Ud vaì âiãûn aïp trung tênh låïn hån 0 nhæng nhoí hån Uf. 2.2 /Maûng âiãûn ba pha trung tênh näúi âáút qua cuäün dáûp häö quang : Nhæ âaî noïi åí trãn, caïc maûng âiãûn 35KV tråí laûi, khi chaûm âáút 1 pha chè cho laìm viãûc våïi doìng âiãûn âiãûn dung nháút âënh. Vç váûy, trong nhæîng maûng âiãûn naìy khi doìng âiãûn dung låïn hån, trung tênh cuía maûng âiãûn phaíi âæåüc näúi qua cuäün dáûp häö quang, âãø giaím doìng âiãûn âiãûn dung taûi chäø chaûm âáút. Cuäün dáy dáûp tàõt häö quang laì mäüt cuäün dáy âiãûn caím coï loîi theïp âàût trong 1 thuìng chæïa âáöy dáöu maïy biãún aïp. Träng bãö ngoaìi ráút giäúng maïy biãún aïp âiãûn læûc 1 pha. Âiãûn khaïng cuía cuäün dáy dáûp tàõt häö quang ráút låïn, coìn âiãûn tråí cuía noï khäng âaïng kãø. Âiãûn khaïng coï thãø thay âäøi âæåüc bàòng caïch thay âäøi säú voìng dáy hoàûc khe håí cuía loîi theïp Hçnh 2 - 3 Trong âiãöu kiãûn laìm viãûc bçnh thæåìng, âiãûn aïp âàût lãn cuäün dáûp häö quang coi nhæ bàòng 0, vç âiãûn aïp cuía âiãøm trung tênh gáön bàòng 0, do âoï trong cuäün dáy dáûp tàõt häö quang khäng coï doìng âiãûn.Khi 1 pha chaûm âáút træûc tiãúp, âiãûn aïp âiãøm trung tênh tàng lãn bàòng âiãûn aïp pha, do âoï cuäün dáy dáûp tàõt häö quang âàût dæåïi âiãûn aïp pha vaì trong noï seî coï doìng âiãûn âiãûn caím IL cháûm pha so våïi âiãûn aïp âiãøm trung tênh 1 goïc 90o. Kãút quaí laì taûi chäø chaûm âáút, seî coï doìng âiãûn IL vaì Ic ngæåüc pha nhau. Nãúu âiãöu chènh IL thêch håüp thç doìng âiãûn taûi chäø chaûm âáút bàòng 0, häö quang khäng thãø xuáút hiãûn. Trong thæûc tãú váûn haình, phaíi âoïng càõt caïc âæåìng dáy nãn doìng Ic thay âäøi do âoï khäng thãø thæûc hiãûn âæåüc IL = Ic . Màût khaïc, ngæåìi ta muäún ràòng doìng âiãûn taûi chäø chaûm âáút sau khi buì coìn coï 1 trë säú naìo âoï, âãø cho baío vãû rå le taïc âäüng cho tên hiãûu baïo cho nhán viãn træûc nháût biãút âãø këp thåìi sæía Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 12
  14. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp chæîa nãn ngæåìi ta thæåìng âiãöu chènh IL > Ic tæïc laì ∆I = IL - Ic > 0 . Maûng âiãûn âæåüc âiãöu chènh nhæ váûy goüi laì maûng quaï buì. Cáön chuï yï ràòng trong maûng âiãûn trung tênh näúi âáút qua cuäün dáy dáûp tàõt häö quang, caïch âiãûn pha cuîng phaíi âæåüc thiãút kãú bàòng caïch âiãûn dáy. Maûng âiãûn 3 pha trung tênh caïch âiãûn hay näúi âáút qua cuäün dáûp häö quang, goüi laì maûng coï doìng âiãûn chaûm âáút beï vaì cáön phaíi coï thiãút bë kiãøm tra tçnh traûng caïch âiãûn. 2.3/ Maûng âiãûn ba pha trung tênh træûc tiãúp näúi âáút : a/ Näúi âáút træûc tiãúp b/ Näúi âáút qua âiãûn khaïng nhoí . Hçnh 2.4 Caïc maûng 110KV vaì cao hån, âãöu coï trung tênh træûc tiãúp näúi âáút vç nguyãn nhán sau âáy. - Doìng âiãûn dung cuía caïc maûng naìy ráút låïn do âiãûn aïp cao vaì chiãöu daìi âæåìng dáy låïn. - Duì coï duìng cuäün dáûp häö quang cuîng khäng giaíi quyãút âæåüc nhæåüc âiãøm cuía maûng âiãûn coï doìng chaûm âáút beï laì khi chaûm âáút 1 pha âiãûn aïp caïc pha coìn laûi tàng lãn bàòng âiãûn aïp dáy, trong khi âoï dæû træî caïch âiãûn cuía caïc maûng âiãûn aïp låïn hån 110KV ráút beï, nãn caïch âiãûn âãø dãù daìng bë choüc thuíng dáùn âãún ngàõn maûch giæîa caïc pha, tàng cæåìng dæû træî caïch âiãûn trong caïc maûng naìy ráút täún keïm. Æu âiãøm cå baín cuía maûng âiãûn trung tênh træûc tiãúp näúi âáút laì laìm cho giaï thaình khê cuû âiãûn vaì caïch âiãûn âæåìng dáy reí hån vç chè cáön chãú taûo våïi âiãûn aïp pha. Tuy váûy maûng âiãûn trung tênh näúi âáút cuîng coï nhæåüc âiãøm sau : - Trung tênh træûc tiãúp näúi âáút thç khi chaûm âáút 1 pha laì ngàõn maûch thiãút bë baío vãû seî càõt maûch âiãûn laìm cho viãûc cung cáúp âiãûn bë ngæng trãû. Tuy nhiãn, thæûc tãú váûn haình chæïng toí ràòng pháön låïn træåìng håüp chaûm âáút 1 pha cuía âæåìng dáy trãn khäng âiãûn aïp låïn hån 1000V chè laì taûm thåìi. Nãn åí Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 13
  15. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp maûng naìy thæåìng duìng thiãút bë tæû âäüng âoïng laûi âãø giaím thåìi gian máút âiãûn cuía caïc häü tiãu thuû âãún mæïc tháúp nháút. - Do doìng âiãûn chaûm âáút 1 pha ráút låïn nãn thiãút bë näúi âáút phæïc taûp vaì âàõt tiãön. - Doìng âiãûn ngàõn maûch 1 pha coï thãø låïn hån doìng âiãûn ngàõn maûch 3 pha. Âãø haûn chãú doìng âiãûn ngàõn maûch 1 pha phaíi tàng âiãûn khaïng thæï tæû khäng bàòng caïch giaím båït säú âiãøm näúi âáút trung tênh trong hãû thäúng âiãûn hoàûc näúi âáút trung tênh qua mäüt âiãûn khaïng nhoí. Læåïi âiãûn trung tênh træûc tiãúp näúi âáút hay näúi âáút qua âiãûn khaïng nhoí (coï âiãûn aïp låïn hån 1000V ) âãöu goüi laì læåïi âiãûn coï doìng âiãûn chaûm âáút låïn (> 500A ). Cáön chuï yï thãm ràòng âäúi våïi caïc maûng âiãûn beï hån 500V âãöu laìm viãûc våïi trung tênh træûc tiãúp näúi âáút khäng phaíi vç nguyãn nhán tiãút kiãûm caïch âiãûn maì âãø âaím baío an toaìn cho ngæåìi. Ngoaìi ra åí maûng âiãûn naìy ngæåìi ta coìn duìng dáy trung tênh âãø láúy âiãûn aïp pha. Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 14
  16. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp Chæång 3 SÅ ÂÄÖ NÄÚI ÂIÃÛN CUÍA NHAÌ MAÏY ÂIÃÛN VAÌ TRAÛM BIÃÚN AÏP 3. 1. Caïc yãu cáöu cå baín cuía så âäö näúi âiãûn trong Nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp. 1. Khaïi niãûm chung: Så âäö näúi âiãûn laì táûp håüp táút caí nhæîng thiãút bë âiãûn chênh nhæ maïy phaït, maïy biãún aïp, âæåìng dáy, maïy càõt, thanh goïp, thiãút bë thao taïc, v.v . . . âæåüc näúi våïi nhau theo mäüt thæï tæû nháút âënh. Så âäö näúi âiãûn ráút âa daûng nhæng khi thiãút kãú cáön thoía maîn caïc yãu cáöu cå baín sau: a. Vai troì, vë trê cuía nhaì maïy âiãûn hay traûm biãún aïp: Caïc nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp trong hãû thäúng âiãûn coï vai troì, vë trê khaïc nhau hoaìn toaìn, vê duû mäüt säú nhaì maïy seî laìm viãûc åí âènh phuû taíi, mäüt säú nhaì maïy laìm viãûc phuû thuäüc âäö thë phuû taíi nhiãût,.... nãn så âäö näúi âiãûn cuía caïc nhaì maïy naìy seî khaïc nhau. Âäúi våïi traûm biãún aïp cuîng váûy: Coï traûm chè coï mäüt phuû taíi, coï traûm cung cáúp cho mäüt säú häü tiãu thuû riãng leí, hay mäüt cuûm phuû taíi cuía mäüt vuìng räüng låïn vaì cuîng coï khi duìng âãø liãn laûc våïi hãû thäúng cho nãn så âäö näúi âiãûn cuîng khaïc nhau. b. Âäü tin cáûy cung cáúp âiãûn: Yãu cáöu âaím baío cung cáúp âiãûn tuìy thuäüc mæïc âäü quan troüng cuía häü tiãu thuû quyãút âënh. - Häü loaûi I: Laì táút caí nhæîng häü maì khi ngæìng cung cáúp âiãûn seî gáy nguy hiãøm cho tênh maûng con ngæåìi, aính hæåíng låïn âãún an ninh, tráût tæû, chênh trë laìm hoíng thiãút bë - saín pháøm haìng loaût gáy thiãût haûi låïn cho nãön kinh tãú quäúc dán. Vç váûy âäúi våïi caïc häü naìy yãu cáöu cung cáúp âiãûn liãn tuûc ngay caí khi sæû cäú, thåìi gian máút âiãûn täúi âa cho pheïp bàòng thåìi gian tæû âäüng âoïng nguäön dæû phoìng khoaíng (0,5 ÷ 0,7) giáy cho nãn häü loaûi I phaíi âæåüc cung cáúp âiãûn bàòng hai âæåìng dáy tæì hai nguäön âäüc láûp. - Häüü loaûi II: Laì nhæîng häü tiãu thuû maì khi ngæìng cung cáúp âiãûn chè laìm ngæng trãû saín xuáút, laìm caín tråí giao thäng váûn taíi, aính hæåíng sinh hoaût khu dán cæ låïn, thaình phäú. Thåìi gian cho pheïp máút âiãûn daìi hån häü loaûi I âãø caïc nhán viãn váûn haình thæûc hiãûn thao taïc (sæía chæîa hay) âoïng nguäön dæû phoìng bàòng tay. Häü loaûi naìy coï thãø cung cáúp âiãûn bàòng 1 âæåìng dáy nhæng phaíi coï nguäön dæû phoìng. - Häü loaûi III : Laì táút caí nhæîng häü coìn laûi, âáy laì nhæîng häü keïm quan troüng vi váûy thåìi gian máút âiãûn cho pheïp daìi hån nhæng khäng quaï mäüt ngaìy âãm. Caïc så âäö näúi âiãûn phaíi âaím baío tênh tin cáûy khi hæ hoíng báút cæï bäü pháûn naìo trãn så âäö thç nhæîng bäü pháûn coìn laûi váùn âaím baío cung cáúp âiãûn theo mæïc âä yãu cáöu. - Yãu cáöu âån giaín, linh hoaût, thuáûn tiãûn thao taïc, an toaìn phuûc vuû: Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 15
  17. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp Så âäö näúi âiãûn caìng âån giaín, caìng roî raìng thç tênh âaím baío laìm viãûc caìng täút vaì caìng an toaìn cho ngæåìi phuûc vuû. Så âäö linh hoaût phaíi cho pheïp váûn haình nhiãöu tçnh traûng khaïc nhau, do âoï så âäö phaíi coï nhiãöu thiãút bë, nhæng khi âoï xaïc xuáút sæû cäú seî tàng lãn nghéa laì tênh âån giaín vaì tênh linh hoaût thæåìng máu thuáøn nhau. Vç váûy cáön xeït chênh xaïc tæìng træåìng håüp cuû thãø. Tênh an toaìn quyãút âënh chuí yãúu båíi caïch bäú trê caïc thiãút bë trong så âäö. - Tênh kinh tãú cuía så âäö : Quyãút âënh chuí yãúu båíi sæû täön taûi cuía caïc thiãút bë vaì hçnh thæïc thanh goïp. Yãu cáöu chi phê váûn haình haìng nàm beï nháút : Zmin . 2. Phán loaûi så âäö näúi âiãûn chênh : a.Theo säú pha: - Så âäö 1 såüi (tæïc 1 pha) MF ~ MBA - Så âäö 2 såüi - Så âäö 3 såüi (ba pha) MF ~ MBA Duûng cuû âo Så âäö 3 såüi ræåìm raì nhæng biãøu diãùn âæåüc cho caí 3 pha, coìn så âäö 1 såüi thç âån giaín duìng 1 såüi âaûi diãûn cho caí 3 pha vaì noï âæåüc sæí duûng räüng raîi nháút. Taûi nhæîng nåi âäúi xæïng ta duìng så âäö 1 såüi, nhæng nhæîng chäù báút âäúi xæïng ta phaíi duìng så âäö 3 såüi. b. Theo phæång phaïp sæí duûng maïy càõt, dao caïch ly: Ngæåìi ta chia thaình 2 nhoïm : - Mäùi maûch âæåüc baío vãû bàòng 1 maïy càõt. (Så âäö mäüt hãû thäúng thanh goïp) - Mäùi maûch âæåüc baío vãû bàòng 2 maïy càõt (Så âäö tam giaïc). Säú læåüng maïy càõt bàòng (1÷ 2) láön säú maûch. Caí hai loaûi så âäö thuäüc nhoïm thæï I hoàûc thæï II coï thãø coï hoàûc khäng coï hãû thäúng thanh goïp. Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 16
  18. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp 3. 2. Så âäö cáúu truïc 1. Nhaì maïy coï mäüt cáúp âiãûn aïp cao: HT HT TBPP UC TBPP UC B1 B2 B1 B2 TBPP UH ∼ ∼ Std + SUF Std + SUF F1 F2 F1 ∼ Std + SUF ∼ F2 Så âäö xáy dæûng TBPP UF Så âäö bäü MF-MBA 2. Nhaì maïy coï hai cáúp âiãûn aïp cao: HT HT TBPP UC TBPP UT TBPP UC TBPP UT B1 B2 B1 B2 B3 B3 TBPP UH Std + SUF Std + SUF Std + SUF Std ∼ Std + SUF ∼ ∼ ∼ ∼ ∼ ∼ F1 F2 F3 F4 F1 F2 F3 Så âäö xáy dæûng TBPP UF Så âäö bäü MF-MBA Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 17
  19. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp 3.3. Så âäö Hãû thäúng mäüt thanh goïp 1. Så âäö Hãû thäúng mäüt thanh goïp khäng phán âoaûn : D1 D2 D3 CL12 CL22 CL32 MC1 MC2 MC3 CL11 CL21 CL31 CL41 CL51 MC4 MC5 CL42 CL52 N1 N2 Hçnh 3-1 a. Mä taí så âäö: Trong så âäö naìy caïc nguäön cung cáúp vaì caïc âæåìng dáy âãöu näúi vaìo thanh goïp qua mäüt maïy càõt vaì hai dao caïch ly. (Trãn mäùi maûch âãöu cáön phaíi âàût mäüt maïy càõt âiãûn âãø càõt maûch âiãûn åí chãú âäü laìm viãûc bçnh thæåìng cuîng nhæ sæû cäú.) - Dao caïch ly CL11, CL21, CL31, CL41, CL51 åí giæîa maïy càõt vaì thanh goïp goüi laì dao caïch ly thanh goïp. - Dao caïch ly CL12, CL22, CL32, CL42, CL52 åí vãö phêa âæåìng dáy goüi laì dao caïch ly âæåìng dáy. (Caïc dao caïch ly naìy âæåüc duìng âãø taûo khoaíng caïch an toaìn träng tháúy khi sæía chæîa caïc pháön tæí trong maûch) . Nguäön N1(N2) coï thãø laì maïy phaït âiãûn, maïy biãún aïp hoàûc âæåìng dáy taíi âiãûn. Nãúu nguäön cung cáúp laì maïy phaït âiãûn (hoàûc maïy biãún aïp) thç khäng cáön âàût dao caïch ly giæîa maïy phaït (maïy biãún aïp) vaì maïy càõt vç khi sæía chæîa maïy càõt thç maïy phaït seî nghè. Bçnh thæåìng táút caí caïc maïy càõt vaì dao caïch ly âãöu åí vë trê âoïng, hai nguäön N1 vaì N2 cung cáúp âiãûn cho caïc phuû taíi. b. Thao taïc så âäö: • Sæía chæîa maïy càõt: Vê duû sæía chæîa MC1 - Càõt maïy càõt MC1. - Càõt caïc dao caïch ly CL12, CL11. - Thæûc hiãûn caïc biãûn phaïp an toaìn âãø âæa maïy càõt MC1 ra sæía chæîa (Näúi âáút an toaìn, âàût biãøn baïo, raìo chàõn, ...). Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 18
  20. Män hoüc: Pháön âiãûn trong nhaì maïy âiãûn vaì traûm biãún aïp Khi sæía chæîa xong MC1 ta tiãún haình âoïng âiãûn laûi cho âæåìng dáy D1 nhæ sau: - Måí näúi âáút an toaìn. - Âoïng caïc dao caïch ly CL11, CL12. - Âoïng maïy càõt MC1. Æ Nhæ váûy âæåìng dáy D1 bë máút âiãûn trong suäút quaï trçnh sæía chæîa MC1. • Khi cáön sæía chæîa, kiãøm tra âæåìng dáy: Vê duû sæía chæîa âæåìng dáy D2 - Càõt maïy càõt MC2 (Thao taïc bàòng tay) - Càõt dao caïch ly CL22. - Thæûc hiãûn caïc biãûn phaïp an toaìn âãø tiãún haình sæía chæîa âæåìng dáy D2. Sau khi sæía chæîa xong âoïng âiãûn laûi cho âæåìng dáy D2 theo trçnh tæû ngæåüc laûi. • Khi coï ngàõn maûch xaíy ra trãn âæåìng dáy: Vê duû ngàõn maûch trãn âæåìng dáy D2 - Baío vãû råle seî âæa tên hiãûu âãún càõt maïy càõt MC2. - Càõt dao caïch ly CL22. - Thæûc hiãûn caïc biãûn phaïp an toaìn âãø tiãún haình sæía chæîa âæåìng dáy D2. • Thao taïc sæía chæîa thanh goïp: - Càõt táút caí caïc maïy càõt maûch âæåìng dáy näúi vaìo thanh goïp theo thæï tæû âæåìng dáy keïm quan troüng càõt træåïc: MC1, MC2, MC3. - Càõt táút caí caïc maïy càõt nguäön näúi vaìo thanh goïp: MC4, MC5. - Càõt táút caí caïc dao caïch ly thanh goïp: CL11, CL21, CL31, CL41, CL51. - Thæûc hiãûn caïc biãûn phaïp an toaìn âãø sæía chæîa thanh goïp: Näúi âáút an toaìn ... Æ Khi sæía chæîa thanh goïp thç toaìn bäü så âäö bë máút âiãûn. • Khi coï ngàõn maûch trãn thanh goïp: - Baío vãû råle âæa tên hiãûu âi càõt caïc maïy càõt nguäön (MC4, MC5) vaì maïy càõt cuía nhæîng âæåìng dáy coï nguäön cung cáúp tæì hai phêa hoàûc coï nguäön dæû træî (MC2, MC3). Æ Toaìn bäü så âäö bë máút âiãûn. - Càõt táút caí caïc maïy càõt maì baío vãû råle chæa âæa tên hiãûu càõt (MC1). - Càõt táút caí caïc dao caïch ly thanh goïp: CL11, CL21, CL31, CL41, CL51. - Thæûc hiãûn caïc biãûn phaïp an toaìn âãø sæía chæîa thanh goïp: Näúi âáút an toaìn ... Sau khi sæía chæîa TG xong ta khäi phuûc laûi sæû laìm viãûc cuía så âäö nhæ sau: - Måí näúi âáút an toaìn. -Âoïng táút caí caïc dao caïch ly thanh goïp: CL11, CL21, CL31, CL41, CL51. - Âoïng táút caí caïc maïy càõt nguäön näúi vaìo thanh goïp: MC4, MC5. - Âoïng caïc maïy càõt maûch âæåìng dáy näúi vaìo thanh goïp theo thæï tæû âæåìng dáy quan troüng âoïng træåïc : MC3, MC2, MC1. (Sæía chæîa dao caïch ly TG : sinh viãn tæû thæûc hiãûn) Nhoïm Nhaì maïy âiãûn - Bäü män Hãû thäúng âiãûn - ÂHBK Âaì Nàông 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1