Giáo trình Vận hành cần trục (Nghề: Vận hành cần cầu trục - Trung cấp) - Trường Cao đẳng Cơ giới Ninh Bình (2021)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:41

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Vận hành cần trục được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Giới thiệu chung về cầu trục; Bảo dưỡng cầu trục; Điều khiển cầu trục nâng hạ không tải; Nâng hàng nhẹ di chuyển đặt đúng quy định; Nâng hạ vật nặng, di chuyển có tải trọng định mức; Cẩu hàng lên xuống phương tiện vận tải; Cẩu hàng bị che khuất. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Vận hành cần trục (Nghề: Vận hành cần cầu trục - Trung cấp) - Trường Cao đẳng Cơ giới Ninh Bình (2021)

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CƠ GIỚI NINH BÌNH GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN:VẬN HÀNH CẦU TRỤC NGÀNH/NGHỀ: VẬN HÀNH CẦN, CẦU TRỤC TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-TCGNB ngày…….tháng….năm 2021 của Trường cao đẳng Cơ giới Ninh Bình Ninh Bình, năm 2021 1
2
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 3
LỜI GIỚI THIỆU Trong sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước, nhằm đáp ứng nhu cầu về quy mô, chất lượng và tiến độ thi công các công trình xây dựng dân dụng và công nghiệp, yêu cổng xây dựng cổng đường sân bay bến cảng, bốc xếp, vận chuyển hàng hoá, sản xuất để phát triển đất nước chúng ta đã áp dụng nhiều công nghệ, và thiết bị mới tiên tiến của các nước trên thế giới. Để đáp ứng nhu cầu học tập cho học viên của nhà trường, qui mô chất lượng đội ngũ công nhân kỹ thuật trong lĩnh vực khai thác thi công, khai thác kỹ thuật máy thi công. Trường cao đẳng nghề Cơ Giới Ninh Bình biên soạn Nội dung bài giảng Môdul VẬN HÀNH CẦU TRỤC. Sách cung cấp những khái niệm cơ bản về máy, thiết bị nâng, lựa chọn và khai thác máy, sử dụng, bảo dưỡng cầu trục an toàn hiệu quả. Quá trình biên soạn mặc dù cố gắng nhưng không tránh khỏi sai sót. Chúng tôi chân thành cảm ơn và mong được sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp, các nhà chuyên môn, bạn đọc, để cuốn sách ngày càng hoàn thiện. Ninh Bình, ngày 22 tháng 6 năm 2021 Giáo viên biên soạn 1. Đào Quang Vinh 2. Bùi văn Tĩnh 4
MỤC LỤC LỜI GIỚI THIỆU ................................................................................................................. 2 Bài 1: An toàn – Nội quy thực tập....................................................................................... 7 Bài 2: Giới thiệu chung về cầu trục................................................................................... 10 Bài 3: Bảo dưỡng cầu trục ................................................................................................... 19 Bài 4: Điều khiển cầu trục nâng hạ không tải .............................................................. 22 Bài 5: Nâng hàng nhẹ di chuyển đặt đúng quy định ..................................................... 29 Bài 6: Nâng hạ vật nặng, di chuyển có tải trọng định mức ......................................... 32 Bài 7: Cẩu hàng lên xuống phương tiện vận tải ............................................................. 34 Bài 8: Cẩu hàng bị che khuất .............................................................................................. 36 5
GIÁO TRÌNH MÔN HỌC/MÔ ĐUN Tên môn học/mô đun: VẬN HÀNH CẦU TRỤC Mã môn học/mô đun: MĐ21 Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của môn học/mô đun: - Vị trí: Được học sau các môn học chung, các môn học, mô đun kỹ thuật cơ sở và các mô đun bảo dưỡng. - Tính chất: Là mô đun chuyên môn nghề bắt buộc. - Ý nghĩa và vai trò của môn học/mô đun:Mô đun vận hành cầu trục là mô đun chuyên nghành giúp cho người học kiến thức về cầu trục và vận hành cầu trục đảm bảo an toàn kỹ thuật Mục tiêu của môn học/mô đun: - Về kiến thức: Chuẩn bị được các loại máy, hiện trường trước khi tổ chức thi công. - Về kỹ năng: + Thực hiện được các thao tác cơ bản trong quá trình vận hành và di chuyển cầu trục. + Lựa chọn được cầu phù hợp với điều kiện thi công khác nhau + Vận hành thành thạo một số cầu trục thông dụng. - Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Đảm bảo an toàn cho người và máy khi vận hành. + Rèn luyện tác phong làm việc khoa học, cẩn thận, chính xác. 6
BÀI 1: AN TOÀN – NỘI QUY THỰC TẬP Mã Bài:01 GIỚI THIÊU: Giới thiệu cho người học biết về an toàn khi vận hành máy. Và nội quy thực tập để đảm bảo an toàn lao động. MỤC TIÊU: - Trình bày được kỹ thuật an toàn trước khi vận hành máy; - Phân tích được những trường hợp sự cố thường xảy ra trong quá trình thực tập; - Thực hiện thao tác an toàn cho người và phương tiện; - Rèn luyện tác phong làm việc khoa học, cẩn thận, chính xác. NỘI DUNG CHÍNH: 1. Nội quy thực tập Để đảm bảo việc rèn luyện kỹ năng nghề và tác phong công nghiệp, yêu cầu giáo viên, học sinh, sinh viên khi vào xưởng thực hành phải tuân thủ các quy định sau : a. Đối với giáo viên : 1. Chuẩn bị đầy đủ máy móc, thiết bị, dụng cụ, vật tư cho giờ dạy ; 2. Điểm danh, ổn định học sinh theo nhóm thực hành trước khi thực tập; 3. Đảm bảo tuyệt đối an toàn lao động trong lúc thực tập, sản xuất; 4. Trong quá trình giảng dạy, nếu máy móc, thiết bị hư hỏng thì phải lập biên bản và báo cho trưởng xưởng; 5. Kết thúc mỗi giờ dạy, giáo viên phải kiểm tra máy móc,thiết bị, dụng cụ, vật tư thực tập. b. Đối với học sịnh,sinh viên: 1. Sinh viên phải có mặt tại xưởng đúng giờ , nếu có mặt trễ sau 5 phút sẽ không được vào xưởng thực hành . 2. Phải mặc đồng phục, mang giày và trang bị đầy đủ các phương tiện bảo hộ lao động theo quy định của trường . 3. Cặp, nón và các vật dụng cá nhân khác phải để đúng nơi quy định . Không được tự ý mang dụng cụ, vật tư từ bên ngoài vào trong xưởng hoặc từ trong xưởng ra bên ngoài . 4. Chấp hành nội quy an toàn – PCCC của xưởng và điều kiện an toàn của từng môn học . 7
5. Phải ở đúng vị trí thực tập đã được giáo viên phân công, không được tự tiện đi lại những vị trí khác trong xưởng . Không được hút thuốc lá và sử dụng điện thoại trong khu vực thực tập 6. Khi cần ra vào xưởng, sinh viên phải được sự cho phép của giáo viên hướng dẫn. 7.Không được tiếp xúc, vận hành thiết bị, máy móc khi chưa được hướng dẫn hoặc cho phép của giáo viên phụ trách . 8. Không được đùa giỡn, làm mất trật tự hoặc làm việc riêng trong giờ thực tập. 9. Khu vực thực tập phải được giữ gìn ngăn nắp, sạch sẽ . Sinh viên phải vệ sinh máy móc, thiết bị, trả dụng cụ thực tập vào đúng nơi quy định . 10. Ngắt tất cả các thiết bị điện trước khi ra khỏi xưởng thực hành . 2. Ghi nhật trình và bàn giao ca Đơn vị quản lý: NHẬT TRÌNH XE MÁY Loại máy………. Chủ xe Thực hiện từ ngày………….đến ngày………… Nhiên liệu tiêu thụ Tình Nội dụng hoặt Số km Thứ Ngày trạng kỹ động học tập (số giờ) Xăng Điezen Dầu phụ Mỡ thuật Nhiên liệu thực lĩnh……... Nhiên liệu tiêu thụ………. Nhiên liệu còn lại……….. ….Ngày…tháng….năm Phòng quản lý xe máy Chủ xe máy 8
3. Những quy định về kỹ thuật an toàn khi sử dụng cầu trục Đối với các thiết bị nâng, chuyển cần có các biện pháp an toàn sau: Việc vận chuyển nội bộ trong xí nghiệp và phân xưởng phải được hết sức coi trọng an toàn, đặc biệt là vận chuyển bằng cần cẩu, cầu trục. Đối với việc vận chuyển mặt đất, các đường vận chuyển khi xây dựng phải để ý tới đặc điểm trọng lượng và kích thước của phôi liệu, sản phẩm và phải phù hợp với phương tiện vận chuyển cơ giới thô sơ. Tất cả các vật liệu phải chuyên chở, nếu có trọng tâm cao thì phải được chằng buộc cẩn thận. Các phôi hay sản phẩm hình tròn, hình ống khi chất hàng cần có giỏ hoặc thùng bao đựng. Đối với các chi tiết cồng kềnh nên vận chuyển vào thời gian nghỉ làm việc của công nhân. Đường vận chuyển thường xuyên trong phân xưởng không được cắt đường công nghệ sản xuất theo dây chuyền và phải có đủ chiều rộng. Việc điều khiển, ra tín hiệu vận chuyển và bốc dỡ hàng nặng phải do những người đã được huấn luyện chuyên môn về kỹ thuật và an toàn thực hiện. Đối với các thiết bị nâng chuyển trên không như cầu trục, cẩu lăn, cẩu côngxôn vv... phải được thường xuyên kiểm tra tình trạng kỹ thuật. Các móc phải có các chốt hàm cáp hoặc xích. Việc treo móc phải cân bằng, đúng trọng tâm của vật và không được treo móc lệch. Khi các kiện hàng được móc cẩu phải treo tín hiệu, đèn báo cảnh giới. Cấm cẩu móc hàng di chuyển trên khu vực có công nhân đang làm việc. Việc chằng buộc cáp vào móc phải thực hiện đúng kỹ thuật. Chọn cáp, dây xích, phanh, chọn vị trí đặt cẩu, chọn tải trọng và tầm với của cẩu cho phù hợp. Chú ý tầm với và đường chuyển động của cẩu để không vướng các đường dây điện. Đối với các thiết bị nâng chuyển chỉ cho phép những người chuyên trách đã được huấn luyện mới được điều chỉnh. Tất cả các phương tiện nâng hạ cơ khí hoặc điện khí đều phải có lý lịch và quy định rõ quy trình vận hành an toàn. Thường xuyên kiểm tra máy, thử máy. 4. Tham quan thiết bị máy - Tham quan thiết bị cầu trục Hồng Nam Q=2.5T - Giới thiệu chung về cầu trục - Bảng đặc tính tải trọng - Cấu tạo, chức năng của các cơ cấu 9
BÀI 2: GIỚI THIỆU VỀ CẦU TRỤC Mã Bài:02 GIỚI THIÊU: Giới thiệu cho người học biết biết về kết cấu chung của cầu trục, và tính năng tác dụng của thiết bị động cơ điện, cơ cấu phanh, tang, cáp móc, bánh xe của cầu trục MỤC TIÊU: - Trình bày được kết cấu chung của cầu trục - Xác định được các đặc tính chung của cầu trục - Nhận dạng và gọi tên các phụ tùng, thiết bị của cầu trục - Rèn luyện tác phong làm việc khoa học, cẩn thận, chính xác. NỘI DUNG CHÍNH: 1. Giới thiệu kết cấu chung của cầu trục 1.1. Cầu nâng Cơ cấu nâng dùng để nâng hạ vật nặng theo phương thẳng đứng. Theo cách truyền lực theo phần chuyển động phân ra - Cơ cấu nâng là tời cáp hoặc tời xích với tang cuốn, đĩa xích hoặc puli ma sat - Cơ cấu nâng với truyền động thanh răng, truyền động vít. - Cơ cấu nâng hạ nhờ xilanh thủy lực 1.3. Cơ cấu di chuyển cầu a. Cấu tạo - Cụm bánh xe di chuyển Hình 2.1. Cấu tạo cụm bánh xe di chuyển 1: Phanh hãm 2: Hộp giảm tốc 3: Chân cổng trục 4: Thanh giằng chân 5: Bánh xe di chuyển 6: Dầm cân bằng 10
- Sơ đồ truyền động cơ cấu di chuyển cổng trục Hình 2.2. Sơ đồ truyền động cơ cấu di chuyển cổng trục 1: Động cơ truyền động 2: khớp nối đàn hồi 3: Phanh 4: Bộ truyền bánh rang hở 5: Bánh xe di chuyển 6: Hộp giảm tốc - Bánh xe và ray di chuyển cầu trục Hình 2.3. Cấu tạo bánh xe và ray di chuyển cầu trục 11
b. Nguyên lý làm việc - Sử dụng động cơ điện dẫn động truyền tới khớp nối đàn hồi vào hộp giảm tốc, sau đó dẫn động ra cặp bánh răng hở và tới bánh xe chủ động 1.4. Cơ cấu di chuyển xe con a. Cấu tạo Hình 2.4. Cơ cấu di chuyển xe con 1 : Hộp giảm tốc. 2. Mô tơ điện 3. Bánh xe di chuyển 4. bộ puli và móc tải 5. Bàn đế xe con 6. Tang quấn cáp cà cáp 12
b. Nguyên lý làm việc Khi được cấp điện mô tơ hoạt động truyền chuyển động cho hộp giảm tốc nhờ bộ trục và ly hợp. hộp gia,giảm tốc có thể có 2 đầu trục ra. 1 đầu trục đùng dẫn động cho tang quấn cáp. Một đầu dùng dẫn động cho bánh xe di chuyển 2. Giới thiệu tính năng tác dụng của các thiết bị 2.1. Động cơ điện Sử dụng động cơ điện xoay chiều ba pha, là nguồn dẫn động cho các cơ cấu di chuyển cầu, di chuyển, xe con, cơ cấu nâng. 2.2. Cơ cấu phanh Dùng để hạn chế tốc độ di chuyển và dừng chuyển động của các cơ cấu, trên cầu trục thường sử dụng phanh điện từ. Phanh hai má có thể dùng như hai phanh một má được ghép với nhau bởi cơ cấu dặc biệt, đảm bảo ép hay nhả đồng thời hai má phanh với bánh phanh. Có nhiều loại phanh hai má, Phổ biến hiện nay trong các máy trục là loại phanh hai má với nam châm điện. a. Cấu tạo Hình 1.30. Sơ đồ nguyên lý phanh 2 má 1. Má phanh; 2. Bánh phanh; 3. Cơ cấu tay đòn; 4. Nam châm điện; 5. Đối trọng; b. Nguyên lý truyền động Khi đóng điện vào động cơ của cơ cấu thì cuộn cảm 4 của nam châm cũng có điện, nó hút phần ứng nam châm điện đẩy cần 3 về phía trái đồng thời kéo đẩy 2 má phanh đỡ 1 tách ra khỏi bánh phanh 2. 13
c. Ưu nhược điểm + Ưu điểm: - Không làm cho trục của hai má phanh bị uốn - Đóng mở phanh nhanh, nhẹ, độ tin cậy cao. + Nhược điểm: - Khi cần mô men mở phanh lớn thì giá thành nam châm phanh hai má với nam châm điện hành trình ngắn được dùng trên các cơ cấu nâng có mô men hãm không lớn. - Trong máy nâng người ta dùng phanh hai má có cần đẩy điện. 2.3. Tang, cáp, móc Là cụm chi tiết chính của cơ cấu nâng Hình 2.5. Tang trống Tang cuốn cáp dùng để cuốn, nhả cáp biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến. Cáp thép dùng để nâng hạ vật, neo cần và nâng hạ cần, chằng buộc vật nâng trên móc treo … 14
d 1 1- Sîi thÐp 2 2- Lâi h÷u c¬ d - §uêng kÝnh d©y c¸p C¸p bÖn Hình 2.6. Cáp bện 2.4. Bánh xe Bánh xe dùng để di chuyển cầu trục và xe con. Được làm bằng thép dẫn động nhờ động cơ thông qua hộp giảm tốc. Hình 2.7. Bánh xe di chuyển 15
3. Hướng dẫn tính năng các tay điều khiển và các đồng hồ báo trong ca bin 3.1. Vị trí các tay cần, nút ấn điều khiển trên cabin 1. Tay cần điều khiển nâng hạ móc, và di chuyển xe con; 2. Chìa khóa điện; 3.Nút ấn còi báo; 4.Đèn báo nguồn; 5.Nút di chuyển cầu trục tiến; 6. Nút di chuyển cầu trục lùi; 3.2. Tay điều khiển nâng - hạ vật a. Nâng móc: b. Hạ móc: 16
3.3. Tay điều khiển di chuyển xe con: Di chuyển xe con đi ra Di chuyển xe con đi vào: 3.4. Nút ấn điều khiển di chuyển cầu a. Di chuyển cần trục sang phải 17
b. Di chuyển cần trục sang trái 18
BÀI 3: BẢO DƯỠNG CẦU TRỤC Mã Bài:03 GIỚI THIÊU: Giới thiệu cho người học biết được công tác chuẩn bị, nội dung của quá trình bảo dưỡng ca, bảo dưỡng cấp 1, bảo dưỡng cấp 2 của cầu trục, và thực hiện được bảo dưỡng ca đúng yêu cầu kỹ thuật và bảo đảm an toàn trong quá trình thực hiện bảo dưỡng MỤC TIÊU: - Trình bày nội dung bảo dưỡng các cấp cầu trục - Thực hiện bảo dưỡng ca trên máy thực tập đảm bảo yêu cầu và kỹ thuật - Rèn luyện tác phong làm việc khoa học, cẩn thận, chính xác. NỘI DUNG CHÍNH: 1. Bảo dưỡng ca 1.1. Công tác chuẩn bị Để làm tốt công việc bảo dưỡng ca cho cầu trục chung ta cần phải chuẩn bị dụng cụ vật tư gồm: khay đựng, giẻ lau, dầu mỡ bổ sung cho máy, bộ cle 1.2. Nội dung bảo dưỡng ca * Để làm tốt công việc bảo dưỡng kỹ thuật phải tiến hành trên hai nội dung là kiểm tra và bảo dưỡng kỹ thuật được thể hiện theo các trình tự sau: - Công việc vệ sinh - Công việc kiểm tra bổ sung dầu mỡ, - Công việc kiểm tra siết chặt - Công việc kiểm tra an toàn - Công việc kiểm tra tín hiệu - Thời gian làm bảo dưỡng theo đúng quy định của từng chu kỳ bảo dưỡng đảm bảo tốt chất lượng kỹ thuật. - Đối với Cầu trục ngoài bảo dưỡng ca còn có chu kỳ bảo dưỡng các cấp gồm : Bảo dưỡng cấp 1, Bảo dưỡng 2, Bảo dưỡng cấp 3, bảo dưỡng cấp 4 và bảo dưỡng cấp 4 tăng cường nhằm khôi phục tình trạng kỹ thuật của máy toàn diện hơn so với các cấp bảo dưỡng nêu trên. - Chu kỳ bảo dưỡng cầu trục được căn cứ vào giờ máy do đồng hồ ghi giờ máy báo . Điều kiện đặc biệt do điều kiện sản xuất thì chỉ được làm xê dịch trong phạm vi : làm sớm 10% hoặc muộn 5% so với tổng quỹ thời gian của chu kỳ bảo dưỡng. 19
* Trên cơ sở tăng cường công việc bảo dưỡng thời gian đại tu của máy quy định như sau: - Quy định trên có thể xê dịch thời gian để phù hợp với thực trạng của máy được bảo dưỡng tốt hay xấu - Bảo dưỡng ca, bảo dưỡng cấp 1, bảo dưõng cấp 2 quy định làm tại hiện trường , bảo dưỡng cấp 3 trở lên quy định làm trong xưởng bảo dưỡng. * Công việc bảo dưỡng phải làm theo phân cấp hợp lý để đảm bảo trách nhiệm và chất lượng kỹ thuật riêng chủ máy phai tham gia các cấp bảo dưỡng. * Nội dung bảo dưỡng ca Trước khi bảo dưỡng ca, phải để máy ở vị trí quy định. Cắt điện nguồn * Vệ sinh bảo dưỡng ca: - Lau sạch kính ca bin, bảng tín hiệu,động cơ, khung, dầm * Công việc kiểm tra bổ sung gồm: - Kiểm tra dầu hộp giảm tốc cơ cấu di chuyển xe con, mức dầu tốt nhất ở vạch trên của thước đo. Nếu thiếu bổ sung thêm dầu đúng chủng loại vào lỗ thước kiểm tra dầu. - Kiểm tra, xiết chặt các tiếp điểm. - Bơm mỡ vào các vú mỡ bôi trơn từ 8-10h. * Công việc kiểm tra siết chặt - Kiểm tra siết chặt các bulông khớp nối. * Công việc kiểm tra an toàn. - Kiểm tra các thiết bị an toàn trên máy như phanh, cáp, khoá cáp, cáp treo hàng. - Kiểm tra dây điện. - Kiểm tra bình cứu hoả. * Công việc kiểm tra tín hiệu. - Bật cầu dao, aptomat, chìa khoá sang vị trí ON. ấn nút ấn, tay cần điều khiển tất cả tín hiệu đèn đều sáng. - Kiểm tra còi báo, đèn báo khi cầu trục làm việc. - Kiểm tra mức dầu bôi - Cầm thước kiểm tra -Hướng đầu thước xuống trơn không chuẩn xác không đúng cách, đầu dưới để dầu không bị chảy thước bị hướng lên trên loang ra vị trí khác 1.3. Thực hiện bảo dưỡng ca 2.2. Bảo dưỡng cấp 1 2.1. Công tác chuẩn bị Để làm tốt công việc bảo dưỡng ca cho cầu trục chung ta cần phải chuẩn bị dụng cụ vật tư gồm: khay đựng, giẻ lau, dầu mỡ bổ sung cho máy, bộ cle 2.2. Nội dung bảo dưỡng cấp 1 Làm công việc bảo dưỡng ca và làm thêm: - Kiểm tra siết chặt các bộ phận truyền động. - Kiểm tra nếu cần thì phải điều chỉnh lại phanh và các xích truyền động. - Thực hiện tra dầu mở theo bảng hướng dẫn bôi trơn bảo dưỡng cṍp 1. 2.3. Thực hiện bảo dưỡng cấp 1 3. Bảo dưỡng cấp 2 20