Giới thiệu về ARCGIS

Chia sẻ: Nguyen Thanh Phuong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:62

Thêm vào BST

Báo xấu

280
lượt xem 98
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu này giới thiệu về phần mềm xây dựng dự án thông tin địa lý GIS. Tài liệu này được chia làm 2 phần...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giới thiệu về ARCGIS

GIÁO TRÌNH ArcGIS
Néi dung chÝnh giíi thiÖu chung vÒ arcgis................................................ 6 ch−¬ng 1: kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ d÷ liÖu GIS ................. 9 1. C¸c m« h×nh d÷ liÖu ®Þa lý........................................... 9 Vector model............................................................................... 9 Raster models.............................................................................. 9 TIN models.................................................................................. 10 D÷ liÖu d¹ng b¶ng........................................................................ 10 2. C¸c d¹ng Format cña feature data....................... 10 Coverages...................................................................................... 10 Shapefiles...................................................................................... 12 C¸c ®èi t−îng cña geodatabases ...................................................13 3. Geodatabases....................................................................... 13 Topology trong geodatabase......................................................... 14 L−u c¸c ®èi t−îng cña geodatabase.............................................. 15 Ch−¬ng II: thùc hiÖn dù ¸n GIS mÉu b»ng c«ng nghÖ Arcgis................................................................................................. 16 1. Ph©n tÝch GIS lµ g×?............................................................ 16 2. C¸c b−íc cña dù ¸n GIS.................................................... 17 B−íc 1: X¸c ®Þnh môc tiªu cña dù ¸n........................................... 17 B−íc 2: T¹o c¬ së d÷ liÖu cho dù ¸n............................................. 17 B−íc 3: Ph©n tÝch d÷ liÖu.............................................................. 17 B−íc 4: HiÓn thÞ kÕt qu¶............................................................... 18 3. X©y dùng dù ¸n cô thÓ 18 Ch−¬ng III: X©y dùng c¬ së d÷ liÖu.................................. 22 1. Tæ chøc c¬ së d÷ liÖu cho dù ¸n................................ 22 2. Bæ sung d÷ liÖu vµo project folder........................ 23 3. Kh¶o s¸t d÷ liÖu b»ng ArcMap.................................... 23 Më mét b¶n ®å míi....................................................................... 23 Bæ sung parcel layers vµo b¶n ®å.................................................. 24 L−u b¶n ®å.................................................................................... 24 Ch−¬ng 4: ChuÈn bÞ d÷ liÖu ®Ó ph©n tÝch...................... 25 1. ChuÈn bÞ d÷ liÖu................................................................... 25 2. Khai b¸o hÖ täa ®é cho elevation data............... 25 2
KiÓm tra th«ng tin vÒ coordinate system...................................... 26 Khai b¸o coordinate system cho lowland shapefile...................... 26 3. X¸c ®Þnh l¹i l−íi chiÕu cho river shapefile....... 27 Khai b¸o coordinate system cho river shapefile........................... 27 ChiÕu shapefile............................................................................. 28 XuÊt river shapefile vµo geodatabase............................................ 29 4. Sè hãa historic park........................................................ 29 T×m c«ng viªn trªn streets layer.................................................... 30 N¾n ¶nh......................................................................................... 30 HiÓn thÞ park boundary vµ parcels................................................ 31 ChuÈn bÞ sè hãa park boundary.................................................... 32 Sè hãa ®−êng bao c«ng viªn......................................................... 32 §Æt vertex d−íi mét gãc vµ ®é dµi nµo ®Êy.................................. 32 Dùng ®−êng vu«ng gãc................................................................. 33 Thªm ®iÓm ngay t¹i giao ®iÓm cña c¸c ®−êng.............................. 33 KÕt thóc sè hãa............................................................................. 33 Biªn tËp thuéc tÝnh cho ®èi t−îng................................................. 33 5. NhËp hai parcel layers l¹i thµnh mét layer.... 34 Ch−¬ng 5: Thùc hiÖn ph©n tÝch........................................... 35 1. ChuÈn bÞ cho ph©n tÝch ....................................................35 T×m vïng ®−îc phÐp x©y dùng tr¹m xö lý n−íc th¶i .....................36 T×m vïng kh«ng ®−îc phÐp x©y dùng tr¹m xö lý n−íc th¶i......... 37 T×m thöa ®¸p øng c¸c tiªu chÝ ®Æt ra............................................. 39 2. T×m c¸c thöa cßn trèng.................................................. 40 T×m theo thuéc tÝnh lo¹i ®Êt (tr−êng LANDUSE)......................... 40 XuÊt c¸c thöa ®−îc chän ra shapefile míi.................................... 40 3. T×m c¸c thöa thÝch hîp n»m gÇn ®−êng vµ gÇn ®iÓm cã n−íc th¶i......................................................................... 41 Thªm tr−êng cho parcels layer..................................................... 41 T×m nh÷ng thöa n»m trong vßng 50m cña ®−êng......................... 42 G¸n gi¸ trÞ cho tr−êng ROAD_DIST............................................ 42 4. T×m c¸c thöa thÝch hîp cã diÖn tÝch theo yªu cÇu ................................................................................................................. 43 S¾p xÕp c¸c thöa theo diÖn tÝch..................................................... 43 T×m c¸c thöa liÒn kÒ víi diÖn tÝch tæng lµ 150,000m2................... 43 3
5. Xem l¹i kÕt qu¶ ph©n tÝch............................................. 44 HiÓn thÞ c¸c thöa ®ang chän víi c¸c layers tiªu chÝ...................... 45 T¹o layer chøa alternate site......................................................... 45 Dän s¹ch table of contents............................................................ 45 Ch−¬ng 6: Tr×nh bµy kÕt qu¶ .............................................. 47 1. ThiÕt kÕ b¶n ®å.................................................................... 47 2. ThiÕt ®Æt trang b¶n ®å................................................... 49 ChuyÓn tõ data view sang layout view.......................................... 49 Thay ®æi kÝch th−íc trang............................................................. 49 Thay ®æi kÝch th−íc cña data frame.............................................. 49 Sao chÐp data frame...................................................................... 50 §æi tªn data frame........................................................................ 50 Thªm mét data frame míi............................................................. 50 3. T¹o overview map.............................................................. 51 Lo¹i bá nh÷ng layers kh«ng cÇn thiÕt khái data frame................. 51 Tr×nh bµy c¸c tuyÕn ®−êng chÝnh.................................................. 51 Thay ®æi ký hiÖu cho ®−êng......................................................... 51 HiÓn thÞ layers river vµ elevation.................................................. 51 4. T¹o b¶n ®å cho c¸c thöa thÝch hîp......................... 52 ThiÕt ®Æt m«i tr−êng hiÓn thÞ........................................................ 52 Thay ®æi ký hiÖu cho thöa............................................................. 52 HiÓn thÞ c¸c thöa thÝch hîp........................................................... 53 Thay ®æi ký hiÖu cho alternate site............................................... 53 HiÓn thÞ river vµ wastewater junction........................................... 53 HiÓn thÞ vµ g¾n nh·n cho junction buffers.................................... 53 5. T¹o b¶n ®å tr×nh bµy c¸c thöa thÝch hîp nhÊt 53 ChÐp c¸c layers tõ Study Area data frame.................................... 54 T¹o layer cho c¸c thöa thÝch hîp nhÊt.......................................... 54 §æi mµu cho c¸c thöa cña layer highly suitable........................... 54 Thay ®æi symbol colors................................................................. 55 Thay ®æi tiªu ®Ò vµ nh·n............................................................... 55 G¾n nh·n cho highly suitable parcels........................................... 56 T¹o nh·n cho alternate site........................................................... 56 Thay ®æi thuéc tÝnh cña nh·n vµ hiÖn nh·n.................................. 56 6. T¹o b¸o c¸o thöa ®Êt....................................................... 57 4
ThiÕt kÕ b¸o c¸o............................................................................ 57 Ph¸t sinh b¸o c¸o.......................................................................... 57 7. Bæ sung danh s¸ch c¸c tiªu chuÈn chän cña dù ¸n lªn b¶n ®å........................................................................................ 58 8. Bæ sung c¸c ®èi t−îng cña b¶n ®å........................... 58 Thªm mét khung h×nh ch÷ nhËt vµo City Overview map.............. 58 Bæ sung ký hiÖu b¶n ®å................................................................. 58 Thªm th−íc tû lÖ........................................................................... 59 Bæ sung mòi tªn chØ h−íng........................................................... 60 Bæ sung tùa b¶n ®å 60 Thªm City logo 60 Bæ sung th«ng tin tham chiÕu b¶n ®å............................................ 60 Giãng th¼ng c¸c ®èi t−îng cña b¶n ®å.......................................... 61 9. L−u vµ in b¶n ®å.................................................................. 61 5
Giíi thiÖu chung vÒ ArcGIS Tµi liÖu nµy giíi thiÖu vÒ ArcGIS cña ESRI - phÇn mÒm x©y dùng dù ¸n th«ng tin ®Þa lý GIS. Tµi liÖu ®−îc chia lµm hai phÇn. PhÇn ®Çu, ch−¬ng 1: T×m hiÓu vÒ ArcGIS, sÏ giíi thiÖu nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña ArcGIS vµ d÷ liÖu GIS. PhÇn hai, b¾t ®Çu tõ ch−¬ng 2: X©y dùng dù ¸n GIS, lµ mét dù ¸n mÉu ®Ó b¹n ®äc thùc hµnh. Dù ¸n ®−îc thiÕt kÕ theo c¸ch ®Ó ng−êi ®äc cã thÓ tù lµm theo tµi liÖu mµ kh«ng cÇn trî gióp. Tr−íc khi khëi ®éng, cÇn ph¶i cã s½n ArcGIS trªn m¸y. Ngoµi ra, cÇn cµi ®Æt c¸c bµi tËp mÉu ArcTutor. Cã thÓ lµm g× víi ArcGIS? X¸c ®Þnh vïng −u tiªn cÇn söa ch÷a cèng tho¸t n−íc sau trËn ®éng ®Êt. T¹o b¶n ®å c¸c tuyÕn ®−êng dµnh cho xe buýt, xe ®¹p... Qu¶n lý cÇu, ®−êng vµ lËp c¸c b¶n ®å dù phßng trong tr−êng hîp x¶y ra thiªn tai. Khoanh vïng téi ph¹m ®Ó nhanh chãng triÓn khai nh©n sù vµ qu¶n lý c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸m s¸t téi ph¹m. X¸c ®Þnh c¸c van ®Ó khãa mét ®−êng èng n−íc bÞ vì. T¹o b¶n ®å sö dông ®Êt ®Ó phôc vô c«ng t¸c ®Þnh gi¸ vµ kÕ ho¹ch sö dông ®Êt. Dù b¸o b·o. Nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña c«ng tr×nh x©y dùng ®Õn m¹ch n−íc ngÇm. Qu¶n lý chÊt l−îng n−íc. T¹o m« h×nh l−íi ®iÖn ®Ó gi¶m thÊt tho¸t n¨ng l−îng vµ lËp kÕ ho¹ch ®Æt c¸c thiÕt bÞ míi. X©y dùng tuyÕn dÉn dÇu rÎ nhÊt. Nghiªn cøu ®Þa h×nh ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®Æt tr¹m thu ph¸t trong th«ng tin liªn l¹c. §¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña mét vÞ trÝ b¸n lÎ míi dùa trªn sè l−îng kh¸ch hµng l©n cËn. Dß t×m ng−îc theo nguån n−íc ®Ó x¸c ®Þnh nguån bÞ « nhiÔm. T×m ®−êng ®i nhanh nhÊt ®Õn vÞ trÝ x¶y ra sù cè. Dù ®o¸n ch¸y rõng dùa trªn nh÷ng nghiªn cøu vÒ ®Þa thÕ vµ thêi tiÕt. Cã thÓ sö dông ArcGIS theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau phô thuéc vµo møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc. Mét sè ng−êi dïng ArcGIS ®Ó lµm dù ¸n - tøc lµ mét ng−êi lµm b¶n ®å vµ sö dông c«ng cô ph©n tÝch ®éc lËp. Mét sè ng−êi kh¸c dïng ArcGIS trong m«i tr−êng nhiÒu ng−êi dïng, phôc vô cho c¸c hÖ 6
thèng th«ng tin ®Þa lý. Tµi liÖu nµy giíi thiÖu vÒ ArcGIS trong khu«n khæ cña dù ¸n GIS. Dù ¸n GIS Trong mét dù ¸n GIS, ph©n tÝch viªn sÏ ph¶i thùc hiÖn rÊt nhiÒu c«ng viÖc mµ cã thÓ gép thµnh 4 nhãm c«ng viÖc chÝnh - 4 b−íc c¬ b¶n cña dù ¸n. B−íc ®Çu tiªn lµ tr¶ lêi cho c¸c c©u hái ®Æt ra trong thiÕt kÕ CSDLvµ kÕ ho¹ch ph©n tÝch GIS nh−: §©u lµ vÞ trÝ tèt nhÊt ®Ó x©y dùng nhµ cao tÇng? Cã bao nhiªu l−îng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng gÇn cöa hµng? ... C«ng viÖc nµy gióp x¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng líp d÷ liÖu nµo cÇn cã ®Ó tr¶ lêi cho tõng phÇn cña dù ¸n vµ ph¸t triÓn chiÕn l−îc tËp hîp c¸c c©u tr¶ lêi cña tõng phÇn thµnh mét kÕt qu¶ cuèi cïng. B−íc thø hai lµ t¹o c¬ së d÷ liÖu chøa d÷ liÖu ®Þa lý cÇn ®Ó tr¶ lêi cho nh÷ng c©u hái ®Æt ra. Cã thÓ ph¶i sè hãa tõ b¶n ®å cã s½n, thu thËp vµ chuyÓn ®æi d÷ liÖu tõ nhiÒu nguån vµ nhiÒu d¹ng, kiÓm tra chÊt l−îng cña c¸c líp d÷ liÖu, ®−a c¸c líp d÷ liÖu vÒ mét hÖ täa ®é thèng nhÊt, bæ sung c¸c tr−êng míi vµo d÷ liÖu ®Ó l−u kÕt qu¶ ph©n tÝch. B−íc thø ba lµ ph©n tÝch d÷ liÖu. C¸c thao t¸c th−êng dïng lµ chång xÕp c¸c líp d÷ liÖu kh¸c nhau, t×m kiÕm ®èi t−îng theo thuéc tÝnh vµ theo vÞ trÝ, tæng hîp c¸c kÕt qu¶ trung gian ®Ó cã ®−îc kÕt qu¶ cuèi cïng. B−íc cuèi cïng trong ph©n tÝch dù ¸n lµ tr×nh bµy kÕt qu¶ cho nh÷ng ng−êi kh«ng sö dông GIS vµ cho c«ng chóng xem. B¶n ®å, b¶ng thèng kª, biÓu ®å còng ®−îc sö dông phèi hîp ®Ó t¹o kÕt qu¶ cuèi cïng. GIS nhiÒu ng−êi dïng Trong hÖ GIS nhiÒu ng−êi dïng, d÷ liÖu ®−îc l−u tr÷ trong nh÷ng hÖ qu¶n lý CSDL quan hÖ th−¬ng m¹i nh− Oracle, Informix Dynamic Server, vµ Microsoft SQL Server vµ ®−îc kÕt nèi th«ng qua phÇn mÒm ArcSDE. ArcSDE cho phÐp nhiÒu ng−êi cïng hiÖn chØnh d÷ liÖu GIS ®ång thêi. §Ó t¨ng kh¶ n¨ng lµm viÖc trªn hÖ thèng m¹ng, nhiÒu øng dông ®· ®−îc ph¸t triÓn cho m¸y tÝnh ®Ó bµn nh− ArcCatalog, ArcMap, vµ ArcToolbox. C¸c m¸y chñ gi÷ nhiÖm vô cung cÊp d÷ liÖu vµ thùc hiÖn vai trß xö lý d÷ liÖu. C¸c chøc n¨ng cña hÖ GIS nhiÒu ng−êi dïng còng gièng nh− cña mét dù ¸n GIS, nh−ng ë qui m« lín h¬n vµ thao t¸c theo chu kú liªn tôc. C«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch trong m«i tr−êng nhiÒu ng−êi dïng lµ rÊt quan träng, v× sÏ gióp 7
t¨ng hiÖu suÊt thao t¸c, ph©n phèi tµi nguyªn tèt h¬n, ®¶m b¶o tÝnh chÆt chÏ cña th«ng tin... Dï lµ lµm viÖc trong m«i tr−êng nµo th× ng−êi dïng còng ®Òu sö dông bé 3 øng dông cña ArcGIS desktop lµ ArcCatalog, ArcMap, vµ ArcToolbox ®Ó lµm viÖc. ArcCatalog lµ øng dông ®Ó qu¶n lý d÷ liÖu kh«ng gian, qu¶n lý thiÕt kÕ CSDL, t¹o vµ xem metadata. ArcMap ®−îc sö dông trong mäi thao t¸c biªn tËp vµ thµnh lËp b¶n ®å, còng nh− lµ ®Ó ph©n tÝch b¶n ®å. ArcToolbox dïng ®Ó chuyÓn ®æi d÷ liÖu vµ thùc hiÖn c¸c phÐp xö lý vÒ ®Þa lý. Sö dông c¶ 3 øng dông cïng víi nhau, ng−êi dïng cã thÓ thùc hiÖn bÊt kú nhiÖm vô GIS nµo, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p, bao gåm thµnh lËp b¶n ®å, qu¶n lý d÷ liÖu, ph©n tÝch ®Þa lý, biªn tËp d÷ liÖu vµ c¸c phÐp xö lý kh¸c liªn quan ®Õn ®Þa lý. 8
ch−¬ng 1: kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ d÷ liÖu GIS Kh¶o s¸t ArcCatalog vµ ArcMap, chóng ta nhËn thÊy ®èi t−îng lµm viÖc lµ b¶n ®å vµ c¸c layers. C¸c layers trªn mét b¶n ®å chÝnh lµ d÷ liÖu GIS. Khi thªm c¸c ®−êng èng n−íc vµo b¶n ®å tøc lµ ta ®· bæ sung d÷ liÖu tõ mét líp ®Æc tr−ng cña geodatabase. Nh÷ng kiÓu d÷ liÖu GIS kh¸c lµ shapefiles, coverages, vµ rasters. D÷ liÖu GIS ®a d¹ng, nh−ng tÊt c¶ ®Òu l−u gi÷ c¶ th«ng tin thuéc tÝnh lÉn kh«ng gian. Ch−¬ng nµy giíi thiÖu víi b¹n ®äc c¸c kiÓu d÷ liÖu GIS vµ c¸c m« h×nh c¬ së d÷ liÖu. 1. C¸c m« h×nh d÷ liÖu ®Þa lý ArcGIS l−u tr÷ vµ qu¶n lý d÷ liÖu ®Þa lý ë nhiÒu khu«n d¹ng. Ba m« h×nh d÷ liÖu c¬ b¶n mµ ArcGIS sö dông lµ vector, raster, vµ TIN. Ngoµi ra, ng−êi dïng cã thÓ nhËp d÷ liÖu b¶ng vµo GIS. Vector model Mét c¸ch ®Ó biÓu diÔn c¸c hiÖn t−îng ®Þa lý lµ dïng points, lines, vµ polygons. C¸ch biÓu diÔn thÕ giíi nh− thÕ nµy ®−îc gäi lµ m« h×nh d÷ liÖu vector. M« h×nh vector ®−îc dïng chñ yÕu ®Ó m« t¶ vµ l−u tr÷ nh÷ng ®èi t−îng rêi r¹c nh− nhµ, ®−êng èng dÉn, ®−êng bao thöa... Points lµ cÆp täa ®é x,y. Lines lµ tËp hîp cña c¸c täa ®é ®Þnh nghÜa mét h×nh d¹ng. Polygons lµ tËp hîp c¸c täa ®é khai b¸o cho ®−êng bao cña mét vïng. Täa ®é th«ng th−êng lµ mét cÆp (x,y) hay bé ba (x,y,z) víi z vµ gi¸ trÞ biÓu diÔn cho ®é cao. ArcGIS l−u d÷ liÖu vector trong c¸c líp ®èi t−îng (feature classes) vµ trong tËp hîp cña c¸c líp ®èi t−îng quan hÖ t«p«. C¸c thuéc tÝnh cña ®èi t−îng ®−îc l−u trong b¶ng. ArcGIS sö dông 3 m« h×nh vector ®Ó biÓu diÔn d÷ liÖu ®Æc tr−ng lµ: coverages, shapefiles, vµ geodatabases. Raster models Trong raster model, thÕ giíi ®−îc biÓu diÔn nh− mét bÒ mÆt ®−îc chia thµnh nh÷ng « l−íi b»ng nhau. Raster model ®−îc dïng ®Ó l−u tr÷ vµ ph©n tÝch d÷ liÖu liªn tôc trªn mét vïng nµo ®Êy. Mçi « ¶nh chøa mét gi¸ trÞ cã thÓ biÓu diÔn cho mét gi¸ trÞ ®o ®−îc. D÷ liÖu raster gåm c¸c lo¹i ¶nh (¶nh hµng 9
kh«ng, ¶nh vÖ tinh, ¶nh quÐt dïng ®Ó sè hãa, lµm nÒn) vµ grid (dïng ®Ó ph©n tÝch vµ lËp m« h×nh). Grid cã thÓ ®−îc t¹o tõ d÷ liÖu vector. Grids cã thÓ chøa c¸c d÷ liÖu liªn tôc, nh− mét líp bÒ mÆt. Chóng cã thÓ l−u gi÷ c¸c th«ng tin thuéc chñ ®Ò vµ thuéc tÝnh cña chñ ®Ò. VÝ dô, ¶nh grid vÒ kiÓu ph©n bè thùc vËt l−u gi÷ sè hiÖu m· hãa cho tõng lo¹i thùc vËt, tªn lo¹i thùc vËt... KÝch th−íc « ¶nh cµng nhá, th× b¶n ®å cã ®é chÝnh x¸c cµng cao vµ cµng chi tiÕt. Tuy nhiªn, sÏ lµm t¨ng kÝch th−íc file ¶nh. TIN models Trong mét m« h×nh m¹ng c¸c tam gi¸c bÊt th−êng, thÕ giíi ®−îc biÓu diÔn d−íi d¹ng mét m¹ng c¸c tam gi¸c kÕt nèi víi nhau qua c¸c ®iÓm víi gi¸ trÞ x, y, vµ z. TINs lµ c¸ch l−u tr÷ vµ ph©n tÝch bÒ mÆt rÊt hiÖu qu¶. Còng nh− ¶nh rasters, cã thÓ bæ sung c¸c tËp d÷ liÖu TIN vµo b¶n ®å trong ArcMap vµ qu¶n lý chóng b»ng ArcCatalog. D÷ liÖu d¹ng b¶ng Cã thÓ xem GIS nh− lµ mét CSDL h×nh häc. Còng gièng nh− c¸c CSDL kh¸c, ArcGIS cho phÐp kÕt nèi c¸c b¶ng d÷ liÖu víi nhau. 2. C¸c d¹ng Format cña feature data ArcGIS hç trî c¶ hai m« h×nh ®èi t−îng file-based vµ m« h×nh ®èi t−îng DBMS. Hai m« h×nh file-based lµ coverages vµ shapefiles. Coverages vµ shapefiles lµ m« h×nh d÷ liÖu quan hÖ ®Þa lý (georelational data model). Nh÷ng m« h×nh nµy l−u d÷ liÖu vector cho c¸c ®èi t−îng trong c¸c tËp tin nhÞ ph©n vµ sö dông sè ®Þnh danh duy nhÊt ®Ó liªn kÕt ®èi t−îng víi thuéc tÝnh n»m trong b¶ng thuéc tÝnh. M« h×nh ®èi t−îng DBMS ®−îc ArcGIS hç trî lµ m« h×nh d÷ liÖu geodatabase (geodatabase data model). Trong m« h×nh nµy, c¸c ®èi t−îng ®−îc l−u thµnh c¸c hµng cña b¶ng CSDL quan hÖ. C¸c hµng trong b¶ng chøa c¶ th«ng tin täa ®é vµ th«ng tin thuéc tÝnh cho ®èi t−îng. Coverages Coverages lµ d¹ng format chÝnh sö dông trong nh÷ng phÐp xö lý phøc t¹p, ®Ó x©y dùng c¸c tËp d÷ liÖu ®Þa lý chÊt l−îng cao, vµ ®Ó thùc hiÖn ph©n tÝch kh«ng gian lín. 10
Coverages chøa nh÷ng kiÓu ®èi t−îng chÝnh, phøc vµ phô (primary, composite, vµ secondary features). Primary features trong coverage chÝnh lµ ®iÓm nh·n (label point), cung (arcs), vµ polygons. Composite features lµ tuyÕn ®−êng (routes/sections) vµ vïng (regions) ®−îc x©y dùng tõ primary feature. Coverages cßn cã secondary features lµ: ®iÓm ®¨ng ký (tics), c¸c liªn kÕt (links), vµ chó gi¶i (annotation). Tics vµ links kh«ng biÓu diÔn cho ®èi t−îng ®å häa, nh−ng ®−îc dïng ®Ó qu¶n lý coverages. Annotation dïng ®Ó thÓ hiÖn text vÒ ®èi t−îng ®å häa trªn b¶n ®å. C¸c ®èi t−îng chÝnh trong coverages §iÓm nh·n (Label points) cã thÓ biÓu diÔn cho c¸c ®èi t−îng ®iÓm riªng biÖt. Label points còng liªn kÕt thuéc tÝnh víi polygons. Mçi polygon cã mét label point n»m ë gÇn t©m cña polygon. Cung (Arcs) lµ tËp hîp c¸c ®o¹n nèi víi nhau qua c¸c ®iÓm nót. NhiÒu cung cã thÓ lËp thµnh m¹ng. Cung còng t¹o thµnh polygons biÓu diÔn cho c¸c vïng. §iÓm nót (Nodes) lµ nh÷ng ®iÓm cuèi cña c¸c cung nèi nhau. §iÓm nót cã thÓ cã thuéc tÝnh, do vËy chóng cã thÓ biÓu diÔn cho ®èi t−îng ®iÓm trong mét m¹ng nh− lµ nh÷ng c¸i van trong m¹ng èng n−íc. §iÓm nót gi÷ vai trß quan träng trong topology ®Ó kiÓm tra tÝnh kÕt nèi cña c¸c ®èi t−îng trong coverages. Polygons biÓu diÔn cho vïng. Polygon ®−îc c¸c cung bao quanh. §èi t−îng phøc trong coverages Routes vµ sections lµ c¸c ®èi t−îng tuyÕn tÝnh h×nh thµnh tõ arcs vµ nh÷ng phÇn cña arcs. Routes ®Þnh nghÜa mét tuyÕn ®−êng däc theo mét m¹ng tuyÕn tÝnh, vÝ dô nh− ®−êng tõ nhµ ®Õn s©n bay. Sections khai b¸o cho tõng phÇn cña arcs vµ dïng ®Ó x¸c ®Þnh chç b¾t ®Çu vµ kÕt thóc cña mét tuyÕn ®−êng. Regions lµ ®èi t−îng vïng h×nh thµnh tõ c¸c polygons. Kh«ng gièng polygons, regions cã thÓ n»m rêi r¹c, n»m chång lªn nhau. 11
§èi t−îng phô trong coverages Annotation lµ c¸c chuçi v¨n b¶n m« t¶ cho mét ®Æc tr−ng khi b¶n ®å ®−îc in hay ®−îc hiÓn thÞ. Annotation cã thÓ ®−îc ®Þnh vÞ t¹i mét ®iÓm, n»m gi÷a hai ®iÓm, hay n»m däc theo mét lo¹t ®iÓm. Annotation ®−îc l−u trong täa ®é ®Þa lý, do ®ã nã gi÷ nguyªn vÞ trÝ vµ tû lÖ t−¬ng quan víi c¸c ®èi t−îng kh¸c cña coverage mçi khi ®−îc hiÓn thÞ. Tics lµ c¸c ®iÓm khèng chÕ. Tics biÓu diÔn cho vÞ trÝ ®· biÕt trªn mÆt ®Êt vµ dïng ®Ó ®¨ng ký vµ chuyÓn ®æi täa ®é cña mét coverage. Links lµ c¸c vectors dÞch chuyÓn dïng ®Ó hiÖu chØnh h×nh d¹ng cña coverages, vÝ dô, ®Ó tiÕp biªn gi÷a c¸c coverages. Coverage topology Topology lµ qu¸ tr×nh dïng ®Ó khai b¸o vµ sö dông tÝnh thõa kÕ quan hÖ kh«ng gian trong h×nh häc cña ®èi t−îng. Ba quan hÖ t«p« cña coverages lµ kÕt nèi (connectivity), ®Þnh nghÜa vïng (area definition), vµ liÒn kÒ (contiguity). Coverages gi÷ th«ng tin topology vµ ghi l¹i c¸c quan hÖ kh«ng gian nµy trong nh÷ng files ®Æc biÖt. L−u tr÷ th«ng tin kÕt nèi gióp coverages cã thÓ lËp m« h×nh vµ v¹ch luång trong m¹ng tuyÕn tÝnh. Cã ®−îc th«ng tin vÒ ®Þnh nghÜa vïng vµ sù liÒn kÒ gióp coverages cã thÓ t×m hay nhËp c¸c polygons n»m c¹nh nhau vµ gép c¸c ®èi t−îng ®Þa lý tõ nh÷ng coverages kh¸c nhau th«ng qua thao t¸c xÕp chång. §Ó l−u th«ng tin kÕt nèi, coverage dïng arc-node topology. §Ó x¸c ®Þnh vïng, coverage dïng polygon-arc topology vµ ®Ó x¸c ®Þnh sù liÒn kÒ th× dïng left-right topology. CÊt gi÷ coverages Coverages ®−îc l−u trong workspaces. Workspace lµ mét folder. Trong workspace folder cã mét folder tªn lµ info (®Ó chøa c¸c files INFO vµ c¸c ®Þnh nghÜa b¶ng cho tõng coverage) vµ nh÷ng folders ®−îc ®Æt theo tªn cña tõng coverage cã trong workspace. Shapefiles Shapefiles rÊt hay ®−îc dïng trong thµnh lËp b¶n ®å vµ trong mét sè ph©n tÝch. PhÇn lín d÷ liÖu ®Þa lý ®Òu n»m ë d¹ng shapefile. Shapefiles ®¬n gi¶n h¬n coverages v× nã kh«ng l−u tÊt c¶ c¸c tËp hîp topological cho tõng 12
®èi t−îng vµ líp ®èi t−îng kh¸c nhau. Mçi shapefile chØ l−u c¸c ®èi t−îng trong nh÷ng líp ®èi t−îng ®¬n. C¸c ®èi t−îng trong shapefiles Shapefiles cã hai kiÓu ®èi t−îng ®iÓm: points vµ multipoints. C¸c kiÓu ®èi t−îng ®−êng cña shapefile lµ simple lines hay multipart polylines. C¸c kiÓu ®èi t−îng vïng lµ simple areas hay multipart areas gäi lµ polygons. CÊt gi÷ shapefiles Shapefiles ®−îc l−u trong folders. Mét shapefile bao gåm mét tËp c¸c files d÷ liÖu vector data vµ mét file .dbf gi÷ thuéc tÝnh cña ®èi t−îng. Ngoµi nh÷ng ®èi t−îng c¬ b¶n, cã thÓ t¹o nh÷ng ®èi t−îng tïy biÕn nh− thöa ®Êt, ®−êng èng... C¸c ®èi t−îng tïy biÕn cã hµnh vi chuyªn biÖt rÊt thÝch hîp ®Ó biÓu diÔn ®èi t−îng cña thÕ giíi thùc C¸c ®èi t−îng cña geodatabases V× cã thÓ t¹o ®−îc c¸c ®èi t−îng tïy biÕn nªn sè l−îng c¸c líp ®Æc tr−ng lµ kh«ng cã giíi h¹n. D¹ng h×nh häc c¬ b¶n cña c¸c líp ®èi t−îng cña geodatabase lµ points, multipoints, network junctions, lines, network edges, vµ polygons. Cã thÓ t¹o ®èi t−îng víi d¹ng h×nh häc míi. TÊt c¶ c¸c líp ®èi t−îng point, line, polygon ®Òu cã thÓ lµ: NhiÒu thµnh phÇn (multipart). Cã täa ®é x,y; x,y,z; hay x,y,z,m (m-täa ®é ghi l¹i gi¸ trÞ kho¶ng c¸c ®o ®−îc). §−îc l−u trong nh÷ng layers kÕ tiÕp nhau (chø kh«ng chång lªn nhau). 3. Geodatabases Geodatabases dïng ®Ó cµi ®Æt mét m« h×nh d÷ liÖu ®èi t−îng GIS. Geodatabase l−u mçi ®èi t−îng ®Þa lý trong mét hµng cña b¶ng. §−êng nÐt cña ®èi t−îng ®−îc l−u trong tr−êng shape cña b¶ng, thuéc tÝnh l−u trong nh÷ng tr−êng kh¸c. Mçi b¶ng l−u mét líp ®èi t−îng (feature class). Ngoµi c¸c features, geodatabases cßn l−u c¶ ¶nh rasters, b¶ng d÷ liÖu, vµ c¸c tham chiÕu ®Õn nh÷ng b¶ng kh¸c. Mét sè −u ®iÓm cña geodatabase ®ã lµ c¸c features trong geodatabases cã thÓ x©y dùng nh÷ng hµnh vi riªng; c¸c features ®−îc l−u hoµn toµn trong mét database ®¬n; vµ c¸c líp ®èi t−îng lín cña geodatabase ®−îc l−u dÔ dµng, kh«ng cÇn ph¶i lîp lªn nhau. C¸c ®èi t−îng Point vµ multipoint cña geodatabase còng gièng nh− cña shapefiles. C¸c ®èi t−îng point tïy biÕn cã thÓ biÓu diÔn cho nhµ, nh−ng 13
chóng cã thÓ cã mét giao diÖn ®Ó liÖt kª chñ sö dông, diÖn tÝch vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña nhµ hay lµ ®Ó hiÖn ¶nh cña tßa nhµ. C¸c ®èi t−îng Network junction lµ c¸c ®iÓm ®ãng vai trß t«p« trong m¹ng, gièng nh− ®iÓm nót trong coverage. Cã hai lo¹i ®èi t−îng nót m¹ng lµ: simple network junction features vµ complex network junction features. Simple junction feature cã thÓ ®−îc dïng ®Ó biÓu diÔn mét khíp nèi hai ®−êng èng. Complex junction feature ®ãng vai trß phøc t¹p h¬n trong m¹ng. C¸c thµnh phÇn bªn trong cña nh÷ng ®èi t−îng nµy cã thÓ ®ãng vai trß l«gic hay t«p« trong mét m¹ng lín. VÝ dô cho lo¹i ®èi t−îng nµy lµ c«ng t¾c chuyÓn m¹ch trong m¹ch ®iÖn. Víi vÞ trÝ nµy, c«ng t¾c sÏ kÕt nèi ®iÓm A víi ®iÓm B, trong khi ë vÞ trÝ kh¸c th× l¹i kÕt nèi ®iÓm A víi ®iÓm C. C«ng t¾c cã thÓ cã nh÷ng qui t¾c hîp lÖ ®Ó kiÓm so¸t kiÓu ®−êng d©y cã thÓ nèi víi nã. Nã cã thÓ cã hµnh vi tïy biÕn ®Ó cã thÓ thÓ hiÖn c«ng t¾c b»ng nh÷ng ký hiÖu kh¸c nhau phô thuéc vµo t×nh tr¹ng cña nã (t×nh tr¹ng t¾t hay më). C¸c ®èi t−îng Line gåm: line segments, circular arcs, vµ ®−êng cong BÐzier. Network edge features lµ c¸c ®èi t−îng lines ®ãng vai trß topo trong m¹ng. Chóng ®−îc dïng ®Ó v¹ch tuyÕn vµ ph©n tÝch luång: Simple edge feature lµ mét ®Æc tr−ng m¹ng tuyÕn tÝnh kÕt nèi víi junction features t¹i ®iÓm cuèi cña chóng. Simple edge feature dïng ®Ó biÓu diÔn c¸c ®−êng èng trong m¹ng cÊp n−íc vµ cã thÓ cã qui t¾c kÕt nèi. Complex edge feature lµ ®Æc tr−ng m¹ng tuyÕn tÝnh cã thÓ hç trî cho mét hay nhiÒu ®iÓm nót m¹ng. Gièng nh− simple edge features, complex edge features cã thÓ cã class methods vµ giao diÖn riªng biÖt. Polygon features biÓu diÔn cho vïng. Vïng cã thÓ lµ h×nh khÐp kÝn ®¬n gi¶n, hay lµ nh÷ng phÇn n»m rêi r¹c. Polygon features cã thÓ cã ®¶o vµ hå lång vµo trong. Cã thÓ dïng polygon features ®Ó biÓu diÔn nhµ, khu vùc ®iÒu tra... Polygon features cã thÓ cã hµnh vi vµ giao diÖn tïy biÕn. Topology trong geodatabase Topology trong geodatabase cho phÐp chóng ta biÓu diÔn h×nh häc dïng chung c¹nh gi÷a c¸c ®èi t−îng trong mét líp ®èi t−îng vµ gi÷a c¸c líp 14
®èi t−îng kh¸c nhau. Cã thÓ tæ chøc c¸c ®èi t−îng trong mét geodatabase ®Ó t¹o planar topologies hay geometric networks. Feature classes cã thÓ chia sÎ c¹nh, nót víi c¸c líp ®èi t−îng kh¸c trong planar topology. Planar topology t¹o thµnh tõ c¸c ®iÓm nót, c¹nh, vµ bÒ mÆt. L−u c¸c ®èi t−îng cña geodatabase Phiªn b¶n geodatabase nhiÒu ng−êi dïng ®−îc cµi ®Æt qua phÇn mÒm ArcSDE. Phiªn b¶n ®¬n cµi trong Microsoft Access. Truy cËp c¬ së d÷ liÖu th«ng qua øng dông cña ArcGIS nh− ArcMap vµ ArcCatalog. Mçi líp ®èi t−îng cña geodatabase chøa mét kiÓu ®èi t−îng h×nh häc. C¸c líp ®èi t−îng cã quan hÖ víi nhau ®−îc tæ chøc thµnh c¸c tËp d÷ liÖu ®èi t−îng (feature datasets). 15
Ch−¬ng II: X©y dùng dù ¸n GIS b»ng c«ng nghÖ Arcgis Ch−¬ng nµy sÏ h−íng dÉn b¹n thùc hiÖn mét dù ¸n GIS mÉu. B¹n sÏ ®−îc giíi thiÖu vÒ mét sè kü thuËt ph©n tÝch GIS vµ c¸ch x©y dùng dù ¸n GIS. KÞch b¶n ®Ò ra cña dù ¸n lµ t×m vÞ trÝ thÝch hîp ®Ó x©y dùng nhµ m¸y xö lý n−íc th¶i cho thµnh phè A. §Ó lµm ®−îc viÖc ®ã, b¹n cÇn ph¶i biÕt c¸c tiªu chÝ lùa chän. TiÕp ®Õn, cÇn ph¶i x¸c ®Þnh c¸c lo¹i d÷ liÖu cÇn cã vµ sö dông chóng ®Ó t×m kÕt qu¶ cuèi cïng. 1. Ph©n tÝch GIS lµ g×? Tõ “ph©n tÝch GIS” cã nghÜa lµ thùc hiÖn nhiÒu thao t¸c trªn hÖ thèng th«ng tin ®Þa lý. Nh÷ng thao t¸c ph©n tÝch chÝnh cña hÖ GIS lµ: Tr×nh bµy sù ph©n bè vÒ ®Þa lý cña d÷ liÖu: §©y lµ thao t¸c ®¬n gi¶n nhÊt. Truy vÊn d÷ liÖu: Cã hai d¹ng truy vÊn GIS lµ truy vÊn theo thuéc tÝnh vµ truy vÊn theo vÞ trÝ. X¸c ®Þnh c¸c ®èi t−îng liÒn kÒ: §©y lµ d¹ng ph©n tÝch thø ba cña hÖ GIS. C¸ch dÔ nhÊt ®Ó t×m ®èi t−îng n»m gÇn lµ t¹o mét vïng ®Öm xung quanh ®èi t−îng nghiªn cøu. Mét trong nh÷ng kh¶ n¨ng rÊt m¹nh cña ph©n tÝch GIS lµ ®Çu ra cña mét qui tr×nh nµy sÏ lµ ®Çu vµo cña qui tr×nh kh¸c. XÕp chång c¸c líp ®èi t−îng: D¹ng ph©n tÝch thø t− lµ xÕp chång c¸c líp ®èi t−îng kh¸c nhau. B¹n sÏ t¹o ra th«ng tin míi khi xÕp chång c¸c ®èi t−îng. Cã nhiÒu kiÓu xÕp chång d÷ liÖu (union, intersect, merge, dissolve, clip), nh−ng nh×n chung lµ kÕt hîp 2 tËp hîp ®èi t−îng cã s½n thµnh mét tËp hîp ®èi t−îng míi. Thùc hiÖn ph©n tÝch phøc t¹p: Cã thÓ phèi hîp tÊt c¶ c¸c kü thuËt nµy vµ nhiÒu kü thuËt kh¸c trong ph©n tÝch GIS phøc t¹p. Víi GIS b¹n hoµn toµn cã thÓ t¹o ra c¸c m« h×nh chi tiÕt cña thÕ giíi bªn ngoµi ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p. 16
2. C¸c b−íc cña dù ¸n GIS C¸c b−íc cña mét dù ¸n ph©n tÝch GIS tiªu biÓu lµ: x¸c ®Þnh môc tiªu dù ¸n, t¹o c¬ së d÷ liÖu chøa d÷ liÖu cÇn thiÕt ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n, sö dông c¸c hµm GIS ®Ó t¹o m« h×nh nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, vµ cuèi cïng lµ hiÓn thÞ kÕt qu¶ ph©n tÝch. B−íc 1: X¸c ®Þnh môc tiªu cña dù ¸n B−íc ®Çu tiªn trong qui tr×nh lµ x¸c ®Þnh môc tiªu ph©n tÝch. Cã thÓ dùa vµo nh÷ng c©u hái ®Æt ra sau ®©y ®Ó x¸c ®Þnh ®−îc môc tiªu, yªu cÇu: CÇn ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò g×? C¸ch gi¶i quyÕt ra sao? Cã cÇn thiÕt ph¶i gi¶i bµi to¸n b»ng ph©n tÝch GIS kh«ng? S¶n phÈm cuèi cïng cña dù ¸n lµ c¸c b¸o c¸o hay b¶n ®å? Ai lµ ng−êi sö dông kÕt qu¶? D÷ liÖu cã cßn dïng cho môc ®Ých nµo kh¸c kh«ng? Cã nh÷ng yªu cÇu g× ®èi víi d÷ liÖu? B−íc nµy quan träng bëi v× c©u trë lêi cho nh÷ng c©u hái ®Æt ra sÏ x¸c ®Þnh ®−îc môc tiªu cña dù ¸n. B−íc 2: T¹o c¬ së d÷ liÖu cho dù ¸n B−íc 2 lµ t¹o c¬ së d÷ liÖu cho dù ¸n. Qu¸ tr×nh gåm 3 b−íc lµ thiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu, nhËp d÷ liÖu vµo CSDL vµ qu¶n lý, khai th¸c CSDL. ThiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu bao gåm x¸c ®Þnh d÷ liÖu kh«ng gian cÇn cho dù ¸n, khai b¸o c¸c thuéc tÝnh cña ®èi t−îng, x¸c ®Þnh l·nh thæ vïng nghiªn cøu, vµ chän hÖ täa ®é sö dông. NhËp d÷ liÖu vµo CSDL bao gåm sè hãa hoÆc chuyÓn ®æi d÷ liÖu tõ c¸c hÖ kh¸c vµ chuÈn hãa, hiÖu chØnh d÷ liÖu. Qu¶n lý CSDL bao gåm kiÓm tra hÖ täa ®é vµ liªn kÕt c¸c líp d÷ liÖu. B−íc 3: Ph©n tÝch d÷ liÖu B−íc thø ba lµ ph©n tÝch d÷ liÖu. Nh− b¹n ®· thÊy, ph©n tÝch d÷ liÖu trong mét hÖ GIS cã thÓ ®¬n gi¶n lµ hiÓn thÞ b¶n ®å cho ®Õn phøc t¹p lµ t¹o nh÷ng m« h×nh kh«ng gian phøc t¹p. M« h×nh kh«ng gian cho phÐp ¸p dông nhiÒu hµm chøc n¨ng cña GIS nh−: TÝnh to¸n kho¶ng c¸ch, t¹o vïng ®Öm, tÝnh diÖn tÝch vµ chu vi vïng. XÕp chång c¸c tËp d÷ liÖu. C¸c hµm t×m vÞ trÝ theo ®Þa chØ, dÉn ®−êng... 17
B−íc 4: HiÓn thÞ kÕt qu¶ B−íc thø t− lµ hiÓn thÞ kÕt qu¶ ph©n tÝch.Trong nhiÒu tr−êng hîp, kÕt qu¶ cña ph©n tÝch GIS tèt nhÊt lµ ®−îc tr×nh bµy d−íi d¹ng b¶n ®å. BiÓu ®å vµ c¸c b¶n b¸o c¸o còng lµ hai trong sè c¸c c¸ch hiÓn thÞ kÕt qu¶. B¹n cã thÓ in biÓu ®å vµ b¸o c¸o riªng hay nhóng chóng vµ c¸c tµi liÖu do c¸c øng dông kh¸c t¹o ra, hoÆc lµ ®Æt chóng trªn b¶n ®å. 3. X©y dùng dù ¸n cô thÓ VÝ dô ®Æt ra lµ cÇn t×m vÞ trÝ thÝch hîp ®Ó x©y dùng nhµ m¸y xö lý n−íc th¶i cho thµnh phè ®ang ph¸t triÓn Greenvalley. ChÝnh quyÒn thµnh phè dù ®Þnh sö dông nguån n−íc dù tr÷ vµ xö lý n−íc th¶i ®Ó phôc vô cho nhu cÇu vÒ n−íc. B−íc 1: X¸c ®Þnh môc tiªu cña dù ¸n Môc tiªu cña dù ¸n GIS nµy lµ t×m vÞ trÝ thÝch hîp ®Ó x©y dùng tr¹m xö lý n−íc th¶i míi. ChÝnh quyÒn thµnh phè ch−a bao giê sö dông m« h×nh GIS cho bµi to¸n t−¬ng tù. KÕ ho¹ch cho tr¹m xö lý hiÖn t¹i ®· ®−îc h×nh thµnh tõ nhiÒu n¨m nay b»ng c¸ch x©y dùng b¶n ®å, chång xÕp c¸c líp th«ng tin... C¸ch tiÕp cËn nµy lµ t−¬ng ®èi phï hîp nh−ng tèn thêi gian vµ kh«ng tham kh¶o ®−îc ý kiÕn cña c«ng chóng. Bµi to¸n l¹i cµng trë nªn khã gi¶i quyÕt h¬n khi ®« thÞ ngµy cµng ®−îc më réng vµ c¸c yªu cÇu vÒ b¶o vÖ søc kháe vµ m«i tr−êng ngµy cµng nghiªm ngÆt h¬n. Héi ®ång thµnh phè ®· chän gi¶i ph¸p dïng m« h×nh GIS ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é thiÕt kÕ vµ ®¶m b¶o ®¸p øng ®−îc mäi yªu cÇu. Héi ®ång muèn biÕt c¸c thöa ®Êt nµo cã thÓ dïng ®Ó x©y dùng tr¹m xö lý n−íc th¶i. Trªn b¶n ®å kÕt qu¶ ph¶i thÓ hiÖn ®−îc nh÷ng vÞ trÝ nµo thÝch hîp nhÊt vµ nh÷ng vÞ trÝ kh«ng ®−îc phÐp x©y dùng tr¹m xö lý n−íc th¶i. C¸c tiªu chÝ ®Ó lùa chän vÞ trÝ x©y dùng tr¹m xö lý lµ: ThÊp h¬n ®é cao 365m ®Ó gi¶m chi phÝ b¬m n−íc. N»m ngoµi vïng tròng ®Ó tr¸nh bÞ ngËp n−íc. N»m c¸ch s«ng kh«ng qu¸ 1000m ®Ó gi¶m chi phÝ x©y dùng ®−êng èng n−íc s¹ch. N»m c¸ch khi d©n c− vµ c«ng viªn Ýt nhÊt 150m. N»m trªn vïng ®Êt cßn trèng ®Ó gi¶m chi phÝ mua hay ®Òn bï ®Êt. N»m trong vßng 1000m cña c¸c ®iÓm n−íc th¶i chÝnh (tèt nhÊt lµ 500m). N»m c¸ch ®−êng 50m. Vïng x©y dùng ph¶i cã diÖn tÝch Ýt nhÊt lµ 150,000m2. 18
B−íc 2: T¹o c¬ së d÷ liÖu cho dù ¸n Tr−íc hÕt, chóng ta sÏ thu thËp c¸c d÷ liÖu hiÖn cã vµ xem xÐt d÷ liÖu. TiÕp ®ã, chuÈn bÞ d÷ liÖu ®Ó ph©n tÝch. TËp hîp d÷ liÖu cho dù ¸n Cã thÓ sö dông d÷ liÖu GIS cã s½n cña c¸c bé, ngµnh kh¸c: ChuÈn bÞ d÷ liÖu ®Ó ph©n tÝch Trªn c¬ së xem xÐt c¸c d÷ liÖu, chóng ta x¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng layers nµo cã thÓ sö dông ngay ®−îc vµ nh÷ng layers nµo cÇn xö lý bæ sung. Mét sè thao t¸c hay dïng trong kh©u chuÈn bÞ d÷ liÖu lµ: KiÓm tra chÊt l−îng d÷ liÖu. ChuÈn ®æi d¹ng formats cña d÷ liÖu. Sè hãa d÷ liÖu míi. Khai b¸o hÖ täa ®é. §−a c¸c layers vÒ cïng mét hÖ täa ®é chiÕu míi. GhÐp c¸c layers liÒn kÒ. B−íc 3: Ph©n tÝch d÷ liÖu Trong qu¸ tr×nh x©y dùng dù ¸n cÇn ph¶i tÝnh ®Õn ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ liÖt kª c¸c b−íc quan träng cÇn thùc hiÖn. CÇn t¹o s¬ ®å xö lý ®Ó h−íng dÉn thùc hiÖn. D−íi ®©y lµ s¬ ®å c¸c b−íc xö lý cho dù ¸n tr¹m xö lý n−íc th¶i: 19
3 giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh ph©n tÝch: Giai ®o¹n mét, b¹n cÇn t¹o mét layer cho c¸c vïng mµ dù ¸n kh«ng ®−îc n»m ë ®Êy vµ mét layer cho c¸c vïng mµ dù ¸n cã thÓ r¬i vµo ®−îc. Giai ®o¹n hai, b¹n sö dông c¸c layers nµy ®Ó chän c¸c thöa thÝch hîp. KÕ tiÕp, tõ c¸c thöa nµy l¹i chän ra c¸c thöa cßn ®Ó trèng ®Ó t¹o ra layer c¸c thöa ®Êt thÝch hîp. 20