Gonad

Chia sẻ: Nguyen Bhd | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

50
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sự phát triển của cơ quan sinh dục, bao gồm các tuyến sinh dục, các đường sinh dục bên trong và các cơ quan sinh dục bên ngoài ở cả nam và nữ đề u phả i trải qua hai giai đ oạ n: + Giai đ oạ n trung tính (giai đ oạ n chư a có giớ i tính, giai đ oạn chư a biệ t hoá): trong giai đ oạ n này, nhìn hình dáng bên ngoài hoặ c ngay cả xét cấ u tạ o bên trong các cơ quan cũ ng không thể phân biệ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Gonad

Gonad Sự phát triển của cơ quan sinh dục, bao gồm các tuyến sinh dục, các đường sinh dục bên trong và các cơ quan sinh dục bên ngoài ở cả nam và nữ đề u phả i trải qua hai giai đ oạ n: + Giai đ oạ n trung tính (giai đ oạ n ch ư a có giớ i tính, giai đ oạn chư a biệ t hoá): trong giai đ oạ n này, nhìn hình dáng bên ngoài hoặ c ngay cả xét cấ u tạ o bên trong các cơ quan cũ ng không thể phân biệ t đượ c giớ i tính là nam hay nữ. + Giai đ oạ n có giớ i tính (giai đ oạ n biệ t hoá): trong giai đ oạ n n ày, các cơ quan phát triể n theo mộ t trong hai hướ ng để có thể đượ c xác đị nh là nam hay nữ. Nế u không xuấ t hiệ n các yế u tố quyế t đị nh phát triể n theo h ướ ng nam, trong mọ i trườ ng hợ p, cá thể sẽ phát triể n theo hướ ng mặ c nhiên là nữ. I. GIAI ÐOẠN PHÁT TRIỂN TRUNG TÍNH: 1. Sự hình thành tuyế n sinh dục trung tính: (tinh hoàn hoặ c buồ ng trứng) − Các tuyế n sinh dục đề u được cấ u tạ o chủ yế u bởi ba dòng tế bào: + Dòng tế bào sinh dụ c: có nhiệ m vụ tạ o giao tử (tinh trùng hoặ c trứng) + Dòng tế bào biể u mô vây quanh các tế bào sinh dụ c: có nhiệ m vụ nuôi
dưỡ ng và bả o vệ (Tế bào Sertoli ở nam và tế bào nang ở noãn) + Dòng tế bào tuyế n: có nhiệ m vụ tiế t hormone sinh dụ c (tế bào Leydig ở nam và tế bào vỏ nằ m ở vỏ trong củ a nang trứng tiế n triể n) − Sự hình thành tuyế n sinh dục trung tính: Hình thành dây sinh dụ c nguyên phát : dòng tế bào sinh dụ c phát sinh từ những tế bào sinh dụ c nguyên thủ y [2]. [1] Ðầ u tuầ n thứ tư, tạ i thành sau túi noãn hoàng, nơ i gầ n niệ u nang, các tế bào sinh dụ c nguyên thủ y có kích thướ c lớ n di chuyể n kiể u amibe theo mạ c treo ruộ t lưng tới trung bì trung gian, bên trong trung thậ n để tạ o ra tuyế n sinh dụ c nguyên thủ y . Sau đ ó, ở tuầ n 5, tuyế n kích thích tế bào thuộ c trung bì trung gian tă ng sinh để tạ o ra các dây tế bào biể u mô, đượ c gọ i là dây sinh dụ c nguyên phát. [3]
+ Hình thành mào sinh dụ c: dây sinh dụ c nguyên phát xâm nhậ p đ ám tế bào sinh dụ c nguyên thủ y và cùng vớ i biểu mô khoang cơ thể phát triể n lồi vào khoang cơ thể tạ o ra mào sinh dụ c . Mào này đượ c treo vào trung thậ n bở i mạ c treo niệ u dục. Ở tuầ n 6, dây sinh dụ c ngày càng tiế n sâu vào vùng trung tâm củ a tuyế n sinh dụ c, tạ o thành những dây sinh dụ c tủy. [4] 2. Sự hình thành đườ ng sinh dục trung tính: ình thành ố ng cậ n trung thậ n Biể u mô khoang cơ thể , phía ngoài ố ng trung thậ n, lõm sâu vào trung mô tạ o thành mộ t cái máng, sau đ ó hai bờ máng khép lại tạ o thành ố ng cậ n trung thậ n. Hai ố ng này dài ra về phía đuôi phôi, ở đoạ n trên ố ng nằ m phía ngoài ố ng trung thậ n, đ oạ n dướ i bắ t chéo và nằ m phía trướ c. Ðoạ n dướ i cùng, hai ố ng sát nhậ p vào nhau tạ o thành mộ t dây tế bào đặ c đẩ y thành sau xoang niệ u - dụ c lồi ra tạ o thành củ Muller [6]. [5]:
− Hình thành xoang niệu sinh dụ c: đ ã đề cậ p trong bài " Sự hình thành hệ tiết niệ u", xoang niệ u sinh dụ c gồ m ba đ oạ n do vách niệ u trực tr àng ngăn ổ nhớ p tạ o thành. Vào tuầ n 5, chung quanh màng nhớ p xuấ t hiệ n các cấ u trúc đượ c hình thành từ trung mô và đượ c phủ ngoài bở i ngoạ i bì: − Nế p niệ u dụ c : là nếp gấ p kép (có hai nế p) nằ m ngay bên cạ nh màng nhớ p. Nế p này sẽ tạ o ra niệ u đạ o xốp ở nam và môi bé ở nữ. − Củ sinh dụ c [7] : là cấ u trúc đơ n (chỉ có mộ t), nằ m ở đườ ng giữa, đượ c tạ o ra do hai nế p niệ u sinh dụ c ở hai bên sát nhậ p vào nhau ở đườ ng giữa, phía trướ c màng nhớ p. Củ ngày càng phát triể n ra hai bên, tạ o ra mộ t rãnh ở đườ ng dọ c giữa gọ i là rãnh niệ u-dụ c. Củ sẽ tạo ra dươ ng vậ t ở nam và âm vậ t ở nữ. − Lồ i môi - bìu [9]
: Là cấu trúc kép, nằ m ngoài nế p niệ u sinh dụ c. Sự phát triển củ a cơ quan sinh dụ c ngoài tới tuầ n thứ 8 vẫ n giố ng nhau và không thể phân biệt đượ c chúng thuộ c nam hay nữ. II. SỰ H ÌNH THÀNH CƠ QUAN SINH DỤC NAM: 1.Phát triể n của tinh hoàn: - Tinh hoàn: Các dây sinh dụ c tủ y sẽ tiế n sâu vào vùng trung tâm củ a tuyế n sinh dụ c nguyên thủ y, dài ra và cong queo. Sau đ ó, chúng tách rờ i khỏ i biể u mô khoang cơ thể để trở thành dây tinh hoàn . Tế bào trung mô ngay dướ i biể u mô tạ o ra mộ t màng liên kế t gọ i là màng trắ ng [10] ngă n cách dây tinh hoàn vớ i biể u mô bên ngoài, nó bọc toàn bộ tuyế n để tạ o ra tinh hoàn. Từ màng trắ ng phát sinh những vách xơ tiế n vào tạ o thành các tiể u thùy. - Ống sinh tinh: Mỗ i dây tinh hoàn phân thành 3 -4 dây nhỏ hơ n nằ m trong mộ t tiể u thùy, các dây vẫ n đặ c, chưa có lòng ố ng. Mỗ i dây nhỏ tạ o thành mộ t ố ng sinh tinh. Trong ố ng sinh tinh, mộ t số tế bào nguyên thủ y bị tiêu biế n, số còn lạ i gián phân và biệt hoá thành tinh nguyên bào. Các tế bào biể u mô (là mộ t thành
phầ n tạ o nên dây sinh dụ c nguyên phát) biệ t hoá thành tế bào Sertoli. Ống sinh tinh duy trì cấ u tạ o như vậ y cho tớ i tuổi dậ y thì. Chỉ từ tuổ i dậ y thì, mớ i bắ t đầ u có lòng ố ng và xuấ t hiệ n quá trình tạ o tinh trùng. - Tuyế n kẽ: do trung mô nằ m giữa các ố ng sinh tinh tạ o ra, phát triể n mạ nh từ tháng 3 đế n tháng 5, sau đ ó thoái hoá dầ n. 2. Phát triển đườ ng sinh dục: Phát triể n củ a ố ng trung thậ n: + Ðoạ n đố i diệ n tinh hoàn: tạ o ra ố ng mào tinh + Ðoạ n dướ i tinh hoàn: tạ o ra ố ng dẫ n tinh. Ðoạn cuố i cùng củ a ố ng dẫ n tinh ố ng phóng tinh. Còn túi tinh được tạ o ra bở i mầ m biể u mô phát sinh từ đ oạướ i cùng củ a ố ng dẫ n tinh. Phát triể n củ a ố ng cậ n trung thậ n: thoái hoá và tiêu biế n đi, để lại mộ t số di tích trong đ ó có âm đạ o đự c. Như vậ y, nhờ tuyế n sinh dụ c nằ m cạ nh ố ng trung thậ n, mộ t con đ ườ ng liên tụ c đ ã đượ c tạ o ra để dẫ n tinh trùng từ tinh hoàn đế n niệu đạ o. 3. Phát triển cơ quan sinh dục ngoài: - Dươ ng vậ t: hình thành từ củ sinh dụ c. Củ này phát triể n mạ nh tạ o thành dươ ng vậ t
nguyên thủ y . Dươ ng vậ t nguyên thủ y to thêm thành dươ ng vậ t, kéo các nế p niệ u dụ c khép về hướ ng mặ t bụ ng và dính lại tạ o nên vách của rãnh niệ u đạ o phía mặ t bụ ng dươ ng vật. Rãnh này có biểu mô nộ i bì gọ i là mầ m niệ u đạ o kéo dài từ dươ ng vậ t nguyên thủ y đế n xoang niệ u dụ c. [12] - Niệ u đạ o xố p: do các nế p niệ u dụ c khép tạ o n ên. Ngoạ i bì cũ ng khép lạ i theo đườ ng giữa tạ o nên đườ ng giữ a dươ ng vậ t và ôm lấ y niệ u đạ o xố p bên trong. Khi quá trình này diễn ra, lỗ niệ u đạ o ngoài di chuyể n dầ n về phía quy đầ u. - Niệ u đạ o quy đầ u: ở tr ướ c quy đầ u, ngoạ i bì tăng sinh vào phía trong tạo nên mộ t dây tế bào gọ i là màng niệ u đạ o quy đầ u, tiế n về phía đ oạ n niệ u đạ o xố p. Mầ m này tạ o lòng và nố i vớ i đoạ n niệ u đạ o xố p, như thế tạ o xong toàn bộ niệ u đạ o. Lúc này, lỗ niệ u đạ o ngoài ở đầ u chóp của quy đầ u. - Mô cươ ng: Thể hang và thể xố p dươ ng vậ t có nguồ n gố c trung mô ở phallus. - Bìu: các lồi môi bìu tiến vào và sát nhậ p tạ o nên bìu, chỗ dính gọ i là đường giữa củ a bìu.
. Di chuyể n của tinh hoàn: