Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Góp phần giáo dục tình cảm học sinh qua giảng dạy ca dao trong chương trình ngữ văn 7

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

Ở Ầ Ầ 1. PH N M Đ U

ọ ề

ớ ầ ể

ủ ạ ọ ỗ ự ạ

ỏ ẫ

ờ ệ

ư ư t c nh ng d

ả ờ ị ộ ơ ườ ờ ự ệ ườ ng thành” trong tâm kh m ng

ậ ấ ư ọ i v n đ u mãi trong lòng m i ng

ơ ả ả ề ủ ấ ả ườ ngàn x a v ng l ể ệ ạ ẫ ừ ng. Đi u đó th hi n rõ h n c qua m ng

ộ ộ ế ừ ườ

ở ữ ữ ổ ộ ố c nh ng tr c tr , tình hu ng gai góc trong cu c s ng, nh ng v n đ c n gi

ợ ứ ưở

ư ậ

ể ng, l u truy n b i t p th nhân dân lao đ ng, nh ng ng

ờ

ườ ữ ộ

ị ộ ố ườ ả ạ ộ

ậ ơ ừ ề ị

ầ ơ ồ đàn muôn đi u c a tâm h n qu n chúng”.

ố ậ ư

ệ ắ

ữ ấ ộ

ư 1.1. Lí do ch n đ tài ọ Năm tháng qua đi v i m i n l c và tham v ng, T n Th y Hoàng không th nào ngăn ọ ụ ấ ấ ủ ườ ờ ả ng Thành. G ch đã m c, c hoang đã m c, c n d u n c a th i gian trên V n Lý Tr ườ ộ ộ ủ ỉ ng thành kia ch còn là “vang bóng c a m t th i huy hoàng l ng l y”. Trong dòng tr ủ ờ ả ch y th i gian hàng trăm, hàng ngàn năm có bao s ki n, bao chuy n đ i b ph m , ể ờ ờ ng nh có m t n i th i gian lãng quên. Th i gian có th phá h y t ệ ơ ấ ờ ướ ớ t Nam. i Vi không bao gi i. N i y là “tr c t b ườ ỗ ữ i Nh t là nh ng câu nói dân gian t ươ ớ ợ ợ ệ ấ ca dao dân ca con đ t Vi t, g i nh g i th ớ ữ ươ ng trình Ng văn l p 7. trong ch ế ộ i luôn đ i thay, đ n m t phút giây nào đó Xã h i bi n đ ng không ng ng, lòng ng ề ầ ả ấ ố ắ ướ i đáp thì tr ề ợ ẹ ấ ạ ấ i ùa v trong ta làm sáng lên bao ý t ng đ p, bao g i ý b t ch t nh ng áng ca dao y l ữ ả ạ ỳ ơ ứ ạ k nh v y? Ph i chăng th ca tr tình dân gian i có s c hút l hay. Vì sao ca dao l ộ ở ậ ề ữ ư ườ ưỡ ượ i chân c sáng tác, nuôi d đ ơ ậ ữ ư ấ ặ ộ ờ ấ l m tay bùn, m t đ i “bán m t cho đ t bán l ng cho tr i”. Nhân v t tr tình trong th ca ắ ữ i dân lao đ ng chân chính. Qua con m t dân gian là nh ng con ng i bình d , nh ng ng ượ ủ ọ c ph n ánh m t cách chân th t và đa d ng. Vì suy nghĩ và trái tim c a h , cu c s ng đ ặ ủ ấ ứ ế th các nhà nghiên c u đã t ng đánh giá r t cao giá tr nhi u m t c a th ca dân gian “là ệ ủ ế ti ng t ộ ồ ọ ằ N m trong dòng văn h c dân gian, ca dao nh dòng su i đ m đà h n thiêng dân t c, ờ ạ ề ồ ọ i b t cho sách dân ca mi n Nam ư ướ ư ư c, nh có Nam chí B c nh có đ t, nh có n ầ ụ ạ ơ i n i khoé l

ọ

ng s c đ ng quê. Xuân Di u trong l ắ ế ừ ầ ấ ẽ ả i, chúng ta s c m th y d n d n t ủ ừ ộ ắ ru t già c a non sông”. ồ ắ ồ ươ ng t ngào h Trung B có vi ể ư cát, nh có bi n, nh có m hôi ng ọ ướ ộ m t m t gi t ữ t “Nh ng câu ca dao t ườ ồ ộ t sáng ng i. Đó là m t gi ọ t tinh tuý ch t ra t ưỡ ữ

ỹ

ủ ố ớ ế ệ ọ ớ

ữ ổ ủ ưỡ ế ề ạ

ớ

ộ ố ế ỳ ị ể ữ ậ ủ ệ

ả ệ ượ ư ụ ườ ặ ư ặ

ư ộ ố ọ ề ở

ữ ử ng k l ch s , nh cu c tr ủ ế ớ ể ệ ạ ố ắ ồ ộ ả ắ ữ ắ ờ ế Nh ng bài ca dao là dòng s a ng t lành nuôi d ng tâm h n và b i đ p năng khi u ầ ế ệ ẻ ẩ th m m cho th h tr . Là sáng tác c a qu n chúng nhân dân, nh ng bài ca dao có tác ụ ụ d ng giáo d c và giáo d ng to l n đ i v i các th h h c sinh ph thông. Ca dao đem ữ ạ t phong phú và đa d ng v cu c s ng c a nhân dân qua các i cho ta nh ng hi u bi l ấ ờ ạ th i đ i. Đó là nh ng kinh nghi m s n xu t, không tìm đ n v i ca dao Nh ng tác ườ ề ẩ ph m ngh thu t c a cha ông đ ng c l u truy n qua tr ấ ụ chinh v n d m. Ca dao có tác d ng giáo d c nhi u m t nh ng ch y u và c t lõi nh t ế ệ ẻ ồ là “b i đ p tâm h n dân t c cho th h tr ”. B i vì ca dao cùng v i văn h c dân gian ậ ơ ệ ộ t Nam. Ca dao chính là n i th hi n nh ng cung b c chính là h n dân t c, là b n s c Vi

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ầ ả ệ ủ ủ ườ

ứ

ệ ế ệ ẻ

ộ ộ ệ ệ ồ ự

ở ạ ả ạ c. Phát huy đ

ố ầ ạ ạ ủ ượ ứ ư

ụ ủ ọ

ạ ẽ ậ ầ ề ờ ố i Vi t Nam. Các bài ca dao c a nhân dân ta tràn đ y lòng nhân ái và tình c m c a ng ủ ẽ ạ ớ ề ấ ầ l p lánh ánh sáng c a trí tu . V i ti m năng và s c m nh đó, ca dao s góp ph n tích ồ ắ ấ ự ộ ự ọ đánh m t mình c c vào vi c b i đ p tâm h n dân t c cho th h tr , giúp h không t ủ ệ ầ ự mà phát huy đ y đ năng l c, n i sinh c a dân t c trong s nghi p công nghi p hoá, ấ ướ nhà c s c m nh đó trong gi ng d y ca dao hi n đ i hoá đ t n ế ự tr ng THCS là mong mu n c a các nhà S ph m và các th y, cô giáo đang tr c ti p gi ng d y, các b c ph huynh h c sinh. ỉ ả

ẽ ủ ọ ụ ả

ậ ể ọ c, có cách nhìn nh n, phê phán v cái x u, t

ấ ướ ươ ng, đ t n ẽ ọ ấ ế ồ ờ ộ t ca dao h c sinh s có m t tâm h n phong phú, có l

ề ộ ả ạ ệ ườ ạ ả ọ ố D y h c t t ph n ca dao s không ch giúp h c sinh hi u v đ i s ng tình c m phong ộ ẹ phú, đ p đ c a ông cha mà qua đó còn giáo d c cho h c sinh tình c m, thái đ đúng ố ề ề ắ t trong đ n v gia đình, quê h ọ ố ộ xã h i. h c t i ăn ti ng nói trong ị ế ắ nh , sâu s c. sáng, t ớ ủ ề ể * Đi m m i c a đ tài ề ề Đã có nhi u đ tài vi

ữ ể ế ọ

ư ệ ả ấ

ủ ế ậ ế ự ế ứ ằ ớ ụ ề ệ ả ạ ộ

ụ ầ ạ ọ ọ

ế ụ ụ ứ ề ế

ả ư ầ ớ ươ ữ ố ng trình ng văn 7”. V i mong mu n đ a lu ng gió m i đ

ọ ồ ồ ắ ệ ầ ộ

ấ ướ ố ế ề ươ ng pháp gi ng d y ca dao, ch y u thiên v n i dung t v ph ộ ể và thi pháp ca dao. Làm th nào đ có th giúp h c sinh ti p c n nh ng bài ca dao m t ả ố ủ ỗ cách hi u qu nh t, đó là mong mu n c a m i giáo viên tr c ti p đ ng l p nh tôi. B n ữ thân tôi qua nhi u năm gi ng d y ng văn 7 đã phát hi n ra r ng giáo d c thái đ tình ọ ả c m cho h c sinh qua ca dao cũng không kém ph n quan tr ng trong m c tiêu d y h c. ả Vì th tôi ti p t c nghiên c u đ tài “Góp ph n giáo d c tình c m h c sinh qua gi ng ớ ượ ạ c d y ca dao trong ch ệ ả ớ ồ đóng góp m t ph n kinh nghi m cùng v i đ ng nghi p nh m b i đ p tình c m, giáo ươ ụ ỹ d c k năng s ng v tình yêu gia đình và tình yêu quê h ằ ng đ t n ọ c cho h c sinh.

ề ủ ề ạ

ớ ầ ế ươ ộ ị ọ

1.2. Ph m vi c a đ tài ữ Trong ch ạ ư ữ ữ ề ả

ề ữ ấ ướ ươ ườ

c con ng ỉ ữ ứ ề ệ

ờ ề ữ ề ả

ữ c con ng ườ . i

ệ ạ ớ ượ ụ ứ ự ệ ế c áp d ng nghiên c u th c hi n t i l p 7A, 7B tr ườ ng

ả ơ ộ ng trình ng văn l p 7, ph n cao dao chi m m t v trí khá quan tr ng, n i dung đa d ng, phong phú nh nh ng câu hát than thân, nh ng câu hát v tình c m gia ng đ t n đình, nh ng câu hát v tình yêu quê h i, nh ng câu hát châm ạ ớ ề ạ ế bi m ... Song đi u ki n th i gian có h n, v i đ tài này tôi ch nghiên c u trong ph m vi ươ ộ ng Nh ng câu hát v tình c m gia đình và nh ng câu hát v tình yêu quê h n i dung ấ ướ đ t n Sáng ki n kinh nghi m đ ạ THCS n i tôi đang gi ng d y.

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

Ộ 2. N I DUNG

ệ ạ ự ọ ọ ạ ở ớ 2.1. Th c tr ng trong vi c d y và h c văn h c dân gian l p 7

ề 2.1.1. V phía ng ườ ạ i d y

ớ ề ộ ộ ứ ệ ậ ẫ ạ ọ ế M t b ph n giáo viên hi n nay v n d y ca dao v i ti m th c là văn h c vi t, không

ế ậ ữ ề ể ố ọ ố ặ đ t nó vào v n văn h c dân gian tr tình truy n th ng đ khai thác, ti p c n.

ỗ ườ ậ ạ ặ ệ ộ ộ M i bài ca dao th ng có n i dung và ngh thu t l i đ t trong m t chùm ca dao đ ượ c

ộ ế ọ ở ậ ườ ế ể ờ ị khai thác trong m t ti t h c, b i v y giáo viên th ng b thi u th i gian đ khai thác sâu

ắ s c các bài ca dao.

ổ ế ễ ấ ớ ườ ạ ạ ộ Ph bi n nh t là cách “di n nôm ca dao”. V i cách này, ng i d y nói l i n i dung

ế ủ ự ả ườ ạ ọ ậ ứ ằ tr c ti p c a ca dao. B ng cách gi ng này th ng không đem l i hào h ng h c t p cho

ộ ớ ẻ ả ọ h c sinh vì n i dung gi ng không có gì m i m .

ự ả ứ ạ ị ủ ữ ằ ố ọ Có ng ườ ạ i l i ph c t p hóa s gi n d c a ca dao, lôi cu n h c sinh b ng nh ng l ờ ẽ i l

ữ ữ ữ ậ ẩ ả ọ ự ế bóng b y, nh ng thu t ng chuyên môn khi n h c sinh không có nh ng c m xúc th c

ế ự ầ s c n thi ờ ọ t, xa r i tr ng tâm.

ườ ấ ể ừ ấ ệ ưở ắ ọ ẫ Có ng ể i l y ca dao làm đi m xu t phát đ t đó liên h , liên t ng d n d t h c sinh

ở ườ ữ ẩ ơ ọ ứ ả ự sang nh ng câu th trong tác ph m văn h c theo s tr ng, c m h ng t ỗ ủ do c a m i

ả ầ ả ờ ấ ư ố giáo viên. Cách này lôi cu n c th y và trò, có lúc quên c gi ố gi c nh ng đích cu i

ậ ượ ả ọ cùng h c sinh không c m nh n đ ủ c cái hay c a bài ca dao.

ế ế ề ệ ầ ộ ọ Tôi thi ậ ủ t nghĩ ph n nhi u giáo viên chú tr ng đ n khai thác n i dung, ngh thu t c a

ụ ấ ả ươ ọ ệ bài ca dao mà quên m t vi c giáo d c tình c m yêu th ẹ ng, kính tr ng ông bà, cha m ,

ự ươ ấ ướ ể ừ ế ệ tình anh em, lòng t ề hào v quê h ng đ t n c, đ t ọ đó giúp h c sinh bi t liên h và

ữ ế ả ớ ự ự có nh ng rung c m th c s khi đ n v i ca dao.

ề 2.1.2. V phía ng ườ ọ i h c

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ố ượ ố ọ ư ọ ể ụ ể ừ Khi tìm hi u c th t ng đ i t ấ ng h c sinh chúng tôi th y đa s h c sinh ch a yêu

ể ắ ọ ẩ thích môn văn, hi u tác ph m văn h c không sâu s c.

ờ ơ ạ ọ ồ ườ Tâm h n khô khan, th ạ ớ l nh nh t v i m i ng i xung quanh, các em ít quan tâm

ườ ể ả ườ ế đ n ng i khác, k c ng i thân.

ờ ố ẹ ệ ử ơ Không vâng l i b m , ham thích trò ch i đi n t

ố ướ ế Các em không mu n hòa mình vào thiên nhiên, khép mình tr ậ c xu th hòa nh p,

ủ ử ể ắ ị ươ không ham thích khám phá, tìm hi u danh th ng, di tích l ch s văn hóa c a quê h ng,

ấ ướ đ t n c.

ư ụ ề ễ ạ ộ ỹ K năng di n đ t còn v ng, ch a thu c nhi u ca dao.

ấ ả ọ ậ ế ề ệ ề ạ ả Đi u ki n h c t p còn nhi u h n ch do hoàn c nh gia đình còn v t v , khó khăn.

ế ằ ớ ộ ộ ồ ừ ậ ớ ẫ D u bi t r ng “có b t m i g t nên h ” nên ngay t ạ ố khi nh n l p tôi đã phân lo i đ i

ượ ề ấ ượ ế ả ọ ọ ậ t ả ng h c sinh. K t qu kh o sát v ch t l ầ ng và yêu thích h c t p môn Văn vào đ u

ư năm nh sau:

ọ

a. H c sinh yêu thích môn h c ọ

ế ườ Y u thích: 25% Bình th ng: 33,21% Không thích: 41,79%

ấ ượ ế ả ả ầ b. K t qu kh o sát ch t l ng ph n ca dao:

K t quế Sĩ ả TB TT L pớ Gi iỏ Khá Y uế số

1 7A 38 39 2 7B T ngổ 77 SL % SL % SL 17 11 01 19 10 02 36 21 03 28,9 25,6 27,3 2,6 5,1 3,9 % 44,7 48,7 46,8 SL 09 08 17 % 23,7 20,5 22,1

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ấ ả ở ươ ể ầ Qua kh o sát tôi th y ph n ca dao các em cũng đã đ ượ ọ c h c ch ọ ng trình ti u h c,

ớ ừ ư nh ng m i d ng l ạ ở ứ ộ làm quen. m c đ i

ừ ệ ế ả ạ ạ T vi c kh o sát đó tôi đã v ch ra k ho ch:

ậ ủ ừ ả ắ ệ ầ ắ ọ ộ Yêu c u h c sinh ph i n m ch c n i dung, ý nghĩa và ngh thu t c a t ng bài ca

dao.

ượ ư ữ ủ ệ ả ọ ườ ể Hi u đ c tâm t , tình c m và nh ng nguy n v ng c a ng ử ắ i dân g i g m trong

ừ t ng bài ca dao.

ượ ẻ ẹ ủ ề ồ ườ ứ ủ ệ ậ ấ Th y đ c v đ p v tâm h n, c a ng i dân qua ngh thu t "T " c a các bài ca

dao.

ừ ả ậ ượ ươ ấ ướ ườ ể T đó các em hi u và c m nh n đ c tình yêu quê h ng đ t n c, con ng i Vi ệ t

ủ ề ề ố ế ẹ ọ Nam, bi ế ự t t hào v truy n th ng c a nhân dân. Bi t kính tr ng cha m , ông, bà, t ổ

ế ươ ạ ế ả ữ ậ ố ầ tiên, th y cô, bi t yêu th ng b n bè. Bi ấ ẽ ớ t c m thông chia s v i nh ng s ph n b t

ứ ử ọ ạ h nh. Ch n cách ng x có tình, có nghĩa.

ầ ơ ế ư ầ ủ ề ậ ụ ậ Yêu c u cao h n, các em bi t s u t m theo ch đ , v n d ng, t p sáng tác ca dao

ộ ộ ủ ả ể ơ theo th th đã đ ượ ọ ừ c h c, t đó b c l tình c m c a mình.

ả 2.2. Gi i pháp

ạ ứ ọ ậ ọ 2.2.1. T o h ng thú h c t p cho h c sinh

ể ờ ạ ạ ượ ả ướ ế ệ ườ Đ gi d y ca dao đ t đ c hi u qu , tr c h t ng i giáo viên ph i t o đ ả ạ ượ ứ c h ng

ọ ậ ọ ố ờ ọ ể ừ thú h c t p cho h c sinh, cu n hút các em vào gi h c, đ t đó các em yêu thích môn

Văn h n.ơ

ữ ư ẩ ọ Ca dao dân ca cũng nh tác ph m văn h c dân gian khác, nó là nh ng sáng tác ngh ệ

ễ ả ờ ố ữ ữ ủ ề ệ ậ ơ thu t truy n mi ng c a nhân dân. Ca dao là nh ng áng th ca tr tình di n t đ i s ng,

ủ ả ồ ườ ạ ỗ ớ ườ tình c m, tâm h n c a nhân dân. Ca dao là ng ộ i b n thân thu c v i m i ng i trong

ộ ờ ờ ượ ố ữ ờ ơ ủ ẹ ủ ể su t cu c đ i. Khi chào đ i đ c nghe nh ng l i hát ru à ớ i c a m , c a bà, đ khi l n

ạ ử ắ ủ ờ ậ ả ượ ữ lên l ả i g i g m tình c m c a mình qua l i ca, các em c m nh n đ ồ c nh ng tâm h n

ủ ả ườ ệ ữ ữ ả tình c m c a ng i dân Vi ả t. Trong ca dao, nh ng c m xúc, nh ng suy nghĩ và tình c m

ượ ộ ố ữ ữ ệ ề ể ề ề ắ ả ả ớ đ ả c bi u hi n đ u g n li n v i nh ng c nh ng s ng, đ u do hoàn c nh, nh ng c nh

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ộ ờ ố ớ ừ ạ ậ ả ạ ầ ợ ng đ i s ng đó t o ra, g i lên. Vì v y khi gi ng d y ph n này v i t ng bài ca dao c ụ

ố ắ ừ ừ ư ể ả ợ ờ ủ ỗ th , tôi đã c g ng g i ra đ a các em vào t ng hoàn c nh, t ng l i ca c a m i bài.

ế ủ ư ế ằ ạ ỗ ờ ọ Qua m i bài tôi đã phát huy u th c a ca dao b ng cách t o tâm th cho gi h c qua

ể ở ộ ễ ả ể ể ọ ọ ố ế ủ ọ gi ng đ c di n c m, có th hát dân ca đ m r ng thêm v n hi u bi t c a h c sinh.

ệ ố ự ỏ 2.2.2. Xây d ng h th ng câu h i

ư ặ ừ ừ ế ả Đ c tr ng trong phân môn Văn là đi t ế văn đ n ý, t phân tích đ n gi ng bình. Giáo

ả ị ượ ệ ố ể ạ ư ư ỏ ợ viên ph i xác đ nh đ ớ ặ c h th ng câu h i phù h p v i đ c tr ng th lo i. Nh chúng ta

ế ầ ờ ủ ữ ề ể ệ ả đã bi t ph n l i c a nh ng câu hát dân gian thiên v tình c m và bi u hi n lòng ng ườ i,

ườ ở ặ ứ ể ệ ố ượ ế th ng đan xen ỉ các cách th hi n: phú, t ho c h ng. Nó s ng đ c đ n ngày nay là

ư ư ờ ườ ượ ả ậ nh dân ca. Nh ng khi đ a vào nhà tr ng đã đ c văn b n hoá và vì v y nó cũng đ ượ c

ư ộ ư ứ ệ ẩ ậ ạ ọ ầ nghiên c u nh m t tác ph m ngh thu t. Nh ng trong quá trình d y h c nó cũng c n

ượ ậ ố ườ ở ạ ủ ể ả ơ đ c làm s ng d y môi tr ng dân gian ả d ng tinh, đ n gi n, đ đ kích thích c m

ể ạ ữ ụ ộ th . Vì ca dao thu c th lo i tr tình dân gian cho nên trong quá trình phân tích giáo viên

ườ ỏ ả ưở ượ ỏ ề ế ầ c n tăng c ng câu h i c m xúc, hình dung t ng t ng và các câu h i v chi ti t ngh ệ

ể ệ ữ ệ ế ề ạ ậ ậ ộ ộ thu t. T o đi u ki n cho các em chóng thu c và ti p nh n nh ng cách th hi n đ c đáo

ườ ề ẻ ẹ ọ ờ ườ ủ c a ca dao. Ca dao th ng nghiêng v v đ p trang tr ng trong đ i th ng con ng ườ i.

ỏ ả ố ượ ệ ộ ớ ộ ậ ầ ố ắ Câu h i c m xúc ngh thu t c n c g ng huy đ ng v i m t kh i l ể ng đáng k .

ệ ố ỏ ả ệ ố ả ứ ự ủ ỏ là h th ng câu h i tìm ra ph n ng tr c giác c a ng ườ i H th ng câu h i c m xúc

ứ ủ ở ộ ẩ ở ứ ộ ấ ượ ộ ị ọ đ c b tác đ ng b i n i dung và hình th c c a tác ph m m c đ n t ầ ng ban đ u.

ả ờ ệ ố ỏ ả ẩ ườ ọ ị Nó đi sâu vào c m xúc th m mĩ. Tr l i h th ng câu h i này, ng i đ c xác đ nh đ ượ c

ể ệ ấ ượ ủ ẩ ọ ả c m xúc c a mình khi đ c xong tác ph m, th hi n n t ầ ủ ng ban đ u c a mình tr ướ c

ấ ậ ấ ủ ự ứ ệ ậ ẩ ộ ế hình th c ngh thu t hay n i dung tr c ti p có tính ch t v t ch t c a tác ph m. Ngay

ế ự ỏ ứ ệ ố ấ ủ ỏ ả ạ ố trong h th ng nh th nh t c a lo i câu h i c m xúc đó cũng luôn xét đ n s chi ph i

ỏ ừ ứ ổ ể ể ạ ứ ữ ủ c a th lo i và l a tu i đ có nh ng câu h i v a s c và không b ị "nhàm sáo", luôn luôn

ể ả ượ ả ầ ỏ ườ ạ bám sát văn b n. và rõ ràng, đ có đ c câu h i tho mãn yêu c u đó ng i d y cũng

ư ườ ọ ể ờ ợ ớ ẩ ừ ầ nh ng i đ c không th h i h t v i tác ph m ngay t phút đ u.

Ví d :ụ

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ế ấ ộ ạ ấ ớ "Bao nhiêu nu c l t nh ông bà b y nhiêu H iỏ : K t c u câu tám " có gì đáng chú ý?

ấ ấ ườ ặ Tr l ế ấ "Bao nhiêu … b y nhiêu" iả ờ : Có k t c u là cách nói tăng c p th ng g p trong

ca dao.

ệ ủ ệ ạ ầ ể ạ ấ ư "Công cha nh núi ng t tr i" H i:ỏ Qua nh c đi u, v n đi u c a bài ca ờ đã đ l i cho

ả em c m giác gì?

ệ ọ ươ ấ ờ ả Tr l iả ờ : Bài ca mang âm đi u ng t ngào, du d ng làm cho em c m th y l ắ i nh c nh ở

ẹ ắ nh nhàng mà sâu l ng.

ể ạ ủ ứ Ở ử ơ ặ ệ H iỏ : Hình th c th lo i c a bài ca " đâu năm c a nàng i" có gì đ c bi t?

ể ạ ố ườ ữ ặ ổ Tr l iả ờ : Đây là th lo i đ i đáp th ề ng g p trong ca dao tr tình giao duyên c truy n

ệ Vi t Nam.

ứ ữ ệ ứ ồ ồ ữ ả H i:ỏ Các đi p ng , đ o ng : Đ ng bên ni đ ng, đ ng bên tê đ ng, mênh mông bát

ợ ườ ọ ườ ấ ượ ả ngát, bát ngát mênh mông g i cho ng i đ c, ng i nghe c m giác và n t ng gì?

ư ứ ợ ướ ộ ồ Tr l i ả ờ : G i cho chúng ta nh đang đ ng tr ầ ộ c m t cánh đ ng r ng, nhìn hút t m

ắ ừ ấ ự ộ ớ ủ ề ồ m t, t bên nào nhìn ra đ u th y s r ng l n c a cánh đ ng lúa đang thì con gái.

ữ ượ ả ắ ộ Nh ng hình t ng có n i dung phong phú, có màu s c xúc c m là ch d a t ỗ ự ố ể ắ t đ n m

ự ưở ụ ủ ệ ọ ượ ữ v ng bài h c … Vai trò c a giáo viên trong vi c giáo d c năng l c t ng t ủ ọ ng c a h c

ệ ấ ọ ươ ọ sinh là r t quan tr ng, khéo léo dùng các bi n pháp và ph ng pháp kích thích h c sinh

ư ữ ả ờ ấ ị ặ ủ ủ ạ t o nên các hình nh c a nh ng cái ch a bao gi th y "tránh ch quan và b a đ t".

ệ ỹ ệ ố ỏ ố ợ H th ng câu h i tích h p, rèn luy n k năng s ng

ể ệ ả ả ộ ườ Tình c m gia đình là m t tình c m thân quen th hi n th ng xuyên trong quan h ệ

ẹ ọ ớ ườ ố ủ c a h c sinh v i cha m , ông bà, anh em, cô chú, … Các em th ng xuyên s ng trong

ệ ớ ủ ấ ạ ả ả ậ tình c m đó, th m thía h nh phúc c a tình c m gia đình. Vì v y liên h v i các quan h ệ

ố ư ố ủ ọ ề ầ ớ ế ể ằ t t hay ch a t t c a h c sinh v i gia đình là đi u c n thi t. Cũng có th b ng cách đ ể

ố ớ ể ề ủ ọ ả cho h c sinh k v gia đình mình, tình c m c a mình đ i v i gia đình mình. Ho c t ặ ừ

ự ế ỗ ủ ố ớ ư ọ ờ ẹ th c t các l i c a h c sinh đ i v i gia đình nh không vâng l i cha m , không kính

ọ ươ tr ng ông bà, anh em không th ng yêu nhau.

ụ ạ ấ ờ ư “Công cha nh núi ng t tr i Ví d , khi d y bài

Ả

Ọ

Ụ

Ạ

Ả

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ẹ ư ướ ở Nghĩa m nh n c ể ngoài bi n Đông

ể ộ Núi cao bi n r ng mênh mông

ơ ữ Cù lao chín ch ghi lòng con i!”.

ờ ế H iỏ : Câu nào trong bài ca dao nói lên l i khuyên tha thi t?

ố ờ ắ ế ế ơ Tr l iả ờ : Hai câu cu i là l ủ i nh n nh ân tình thi t tha. Hai ti ng “con i” làm cho l ờ i

ử ụ ấ ọ ở ừ ệ ữ ể ru tr nên ng t ngào, th m thía. S d ng t Hán Vi t “Cù lao chín ch ” đ nói công lao

ưỡ ấ ả ề ề ả ạ ọ sinh thành, nuôi d ả ng, d y b o con cái v t v khó nh c nhi u b . Do đó các em ph i

ớ ủ ẹ ố ế ạ ạ ạ ậ ơ ổ “ghi lòng” t c d công n to l n c a cha m , s ng có hi u làm tròn b n ph n đ o làm

con …

ố ộ ờ ỡ ờ ớ ẹ H iỏ : Trong cu c s ng gia đình có bao gi em l i v i cha m , làm trái v i l ớ ờ i l

ủ khuyên c a bài ca dao không?

ể ộ ự ệ ạ ọ ỗ ớ ẹ Tr l iả ờ : H c sinh k m t s vi c đã ph m l ệ ủ ọ i v i cha m . Qua câu chuy n c a h c

ụ ỹ ể ả ợ ố ế ỡ sinh k , giáo viên tích h p giáo d c k năng s ng, ph i bi t quan tâm giúp đ cha m t ẹ ừ

ấ ơ ữ ử ư ữ ệ ệ ỏ ầ nh ng vi c nh nh quét nhà, n u c m, r a bát, … Chính nh ng vi c làm đó, góp ph n

ữ ọ ạ gi tr n đ o làm con …

ụ ạ ả ườ “Anh em nào ph i ng i xa, Ví d khác, khi d y bài

ẹ ộ Cùng chung bác m , m t nhà cùng thân.

ư ể Yêu nhau nh th tay chân

ậ ầ Anh em hòa thu n hai thân vui v y”.

ả ẳ ớ ị ượ H iỏ : So sánh tình c m anh em v i tay chân kh ng đ nh đ ề c đi u gì?

ườ ư ể ế ặ ỉ Tr l iả ờ : Con ng ộ i hoàn ch nh không th thi u tay ho c chân. Cũng nh anh em ru t

ả ị ế ươ ắ ọ ườ ả ị th t, ph i bi t yêu th ng, g n bó, đùm b c, nh ế ng nh n nhau. Đó là tình c m huy t

ố th ng gia đình.

ư ử ố ớ ư ế ủ ị H iỏ : Qua câu ca dao giúp em có cách c x đ i v i anh ch em c a mình nh th nào?

ự ủ ư ế ậ ươ Tr l ọ iả ờ : H c sinh t nói lên suy nghĩ c a mình nh hòa thu n, đoàn k t, th ng yêu,

chia s , …ẻ

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ế ộ ố ệ ớ ế ẽ ậ ọ ượ ẩ Bi t liên h v i cu c s ng, chúng ta s giúp h c sinh ti p c n đ c tác ph m d ễ

ẽ ượ ơ ờ ồ ề ữ ể ả ạ dàng h n, đ ng th i các em s đ c hi u v nh ng tr ng thái tình c m khác nhau. Trên

ọ ượ ồ ưỡ ữ ả ơ ở c s đó h c sinh đ c b i d ẹ ng nh ng tình c m cao đ p có tính nhân văn cao nh ư

ươ ườ ế ườ ế ầ ị lòng yêu th ng con ng i, bi t quan tâm ng i khác, lòng v tha và tinh th n đoàn k t.

ươ ụ ả ạ ả ớ Ch ỉ ng trình gi ng d y ca dao l p 7 không ch giáo d c tình c m gia đình mà còn chú

ụ ọ ươ ấ ướ tr ng giáo d c lòng yêu quê h ng đ t n c.

ụ Ở ử đâu năm c a nàng ơ i ạ Ví d , khi d y bài ca dao

ướ ả ộ Sông nào sáu khúc n c ch y xuôi m t dòng?

…

ử ộ ơ i Thành Hà N i năm c a chàng

ụ ướ ả ộ ầ Sông L c Đ u sáu khúc n c ch y xuôi m t dòng.

…

ữ ươ ấ ướ ườ ườ ề ợ ề Nh ng câu hát v tình yêu quê h ng đ t n c con ng i th ng g i nhi u h n t ơ ả ,

ề ả ữ ử ế ắ ị ấ ớ hay nh c đ n tên núi, tên sông, tên vùng đ t v i nh ng nét v c nh trí, l ch s , văn hóa

ữ ằ ị ờ ố ờ ờ ờ ử ắ ủ ừ c a t ng đ a danh. Đ ng sau nh ng l i đ i đáp, l i m i, l i nh n g i là tình yêu chân

ấ ế ự ườ ươ ấ ướ ệ ch t, tinh t và lòng t ố ớ hào đ i v i con ng i và quê h ng đ t n c Vi t Nam. Khi

ử ụ ồ ể ả ả ấ ọ ạ d y bài này, giáo viên nên s d ng tranh nh và b n đ đ giúp h c sinh th y đ ượ ẻ c v

ấ ướ ắ ả ừ ụ ộ ọ ữ ẹ ủ đ p c a các danh lam th ng c nh đ t n c. T đó giáo d c thái đ trân tr ng gi gìn,

ủ ụ ữ ả ợ ộ ồ ờ ườ ả ồ b o t n nh ng di s n văn hóa c a dân t c đ ng th i tích h p giáo d c môi tr ng cho

ọ h c sinh.

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ề

ầ

Đ n Sòng

C u Thê Húc

ề ạ ươ ấ ướ Ta xét thêm ví dụ: Khi d y bài dân ca v quê h ng đ t n c, con ng ườ ế i (ti t 10)

ứ ồ ồ Đ ng bên ni đ ng, ngó bên tê đ ng mênh mông bát ngát

ứ ồ ồ Đ ng bên tê đ ng ngó bên ni đ ng bát ngát mênh mông.

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ư ẽ Thân em nh ch n lúa đòng đòng

ơ ướ ấ ắ ọ Ph t ph d ồ i ng n n ng h ng ban mai ....

ẻ ẹ ộ ơ ầ ễ ậ ồ ọ ớ Hai câu th đ u h c sinh d dàng nh n v đ p r ng l n bao la, các cánh đ ng lúa, đó

ụ ư ỏ ố ẻ ẹ “Cò bay m i cánh sao không th y b ” là v đ p ấ ờ nh ng câu l c bát cu i.

ư ẽ Thân em nh ch n lúa đòng đòng

ơ ướ ấ ắ ồ ọ Ph t ph d i ng n n ng h ng ban mai.

ể ượ ư ọ ộ ẽ ơ ự ả ẳ ộ H c sinh ch a hi u đ c, vì m t l đ n gi n: Xã h i ta ngày nay có s bình đ ng, t ự

ư ư ữ ơ ữ ả ọ ớ ớ do hôn nhân, không còn c nh ép duyên nh x a n a, h n n a các em m i là h c sinh l p

ể ổ ơ ướ ắ ọ ấ ượ Ph t ph d ồ i ng n n ng h ng ban mai" ỏ 7, tu i còn nh làm sao hi u đ c" là nói về

ươ ươ ậ ả ờ ộ t ng lai t ng lai cu c đ i, tình yêu và hôn nhân. Vì v y khi gi ng bài này tôi đã gi ớ i

ộ ố ủ ệ ọ ườ ụ ữ ộ ẹ ặ " Cha m đ t đâu ấ thi u cho h c sinh th y cu c s ng c a ng i ph n trong xã h i cũ

ề ế ướ ế ặ ồ con ng i đ y ồ ấ " Nhi u cô gái đ n ngày c ớ i m i bi ế ứ t m t ch ng. Chính vì th đ ng

ướ ẻ ẹ ủ ấ ẹ ả ồ ộ tr c c nh đ ng lúa đang làm đòng, r ng mênh mông, đ p v đ p c a m no, cô gái

ề ố ậ ạ ươ ch nh lòng nghĩ v s ph n, t ủ ng lai c a mình.

ư ẽ Thân em nh ch n lúa đòng đòng

ướ ề ươ và h ng v t ng lai.

ơ ướ ấ ắ ọ Ph t ph d ồ i ng n n ng h ng ban mai .

ươ ượ ễ ả ằ ụ ắ ộ ươ ồ ừ " N ng h ng ban mai T ng lai đ c di n t b ng c m t : " m t t ộ ẹ ng lai đ p, m t

ủ ứ ẹ ạ ạ ờ tình yêu đ p, h nh phúc l a đôi đang ch đón. Đó là cái nhìn l c quan c a nhân dân ta

ườ ộ ư ụ ữ nói chung và ng i ph n trong xã h i x a nói riêng.

ề ố ể ậ ườ ụ ữ ộ H iỏ : Qua bài ca dao em hi u gì v s ph n ng ế i ph n trong xã h i phong ki n?

ụ ữ ệ ớ ộ Hãy liên h v i ph n trong xã h i ngày nay?

ế ả ươ ắ ậ ố ườ ụ ữ ộ Tr l iả ờ : Bi t c m th ng sâu s c cho s ph n ng ế i ph n trong xã h i phong ki n.

ệ ớ ườ ụ ữ Liên h v i ng i ph n ngày nay …

ệ ậ ể ụ ả ươ ấ ướ 2.2.3. Luy n t p đ giáo d c tình c m gia đình tình yêu quê h ng đ t n c

ệ ậ ữ ả ạ ộ ọ Luy n t p là m t khâu quan tr ng trong quá trình gi ng d y môn Ng văn.

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ệ ậ ể ẩ ầ ậ ọ Khi tìm hi u tác ph m văn h c thì ph n luy n t p không có nghĩa là làm bài t p mà

ả ề ộ ệ ắ ầ ắ ẫ ọ ơ ậ ẩ đây là ph n giúp h c sinh n m b t tác ph m sâu h n c v n i dung l n ngh thu t.

ệ ậ ể ầ ả ọ ọ Thông qua ph n luy n t p: Đ c, hát, ca dao dân ca, h c sinh có th rung c m tr ướ c

ữ ữ ẹ ả ừ ữ nh ng hình nh đ p, nh ng câu ca dao hay, t đó bày t ỏ ượ đ ế c nh ng ý ki n đánh giá

ầ ủ ề ẩ ộ ơ ủ c a mình v tác ph m m t cách đ y đ , chính xác h n.

ả ạ ậ ấ Tuy nhiên trong quá trình gi ng d y, tôi nh n th y đôi khi giáo viên chúng ta hay b ỏ

ặ ướ ằ ầ ọ ế ầ qua ph n này vì cho r ng ph n này không quan tr ng ho c l ờ t qua do thi u th i

ế ứ ự ế ả ữ ệ ầ ầ ả ạ ở gian. Nh ng quan ni m đó h t s c sai l m c n ph i phê phán. B i th c t gi ng d y đã

ấ ấ ệ ậ ự ầ ộ ọ cho ta th y r t rõ không có b môn khoa h c nào là không có ph n luy n t p, th c hành.

ệ ậ ớ ắ ự ắ ắ ọ ọ ơ ỉ Ch thông qua th c hành luy n t p, h c sinh m i n m b t bài h c sâu s c h n. V i b ớ ộ

ệ ậ ạ ữ ầ ạ ế môn Ng văn, ph n d y ca dao dân ca thì khâu luy n t p l ọ i càng quan tr ng. N u ch ỉ

ậ ủ ễ ơ ể ệ ạ ầ ộ ơ đ n thu n d y cho các em hi u n i dung và ngh thu t c a bài ca dao thì d r i vào

ủ ể ữ ạ ở ườ tình tr ng nhàm chán, b i nh ng bài ca dao có cùng chung ch đi m th ố ng gi ng

ề ộ ữ ệ ậ ươ ự ư ư nhau v n i dung và ngh thu t có nh ng nét khái quát t ng t nh nhau. Nh ng cũng

ữ ựơ ữ ệ ấ ằ ẫ v n là nh ng bài ca dao đó, khi các em đ c c t lên b ng nh ng làn đi u dân ca các

ề ở ớ ễ ễ ầ ộ ế mi n khác nhau, thì nó tr ộ nên g n gũi, quen thu c, d nh , d thu c bi t bao. Âm

ủ ờ ế ợ ớ ề ụ ạ ả ẩ thanh c a l i ca k t h p v i n n nh c dân gian đã giúp các em c m th tác ph m dân

ọ ậ ễ ơ ơ ồ ờ gian nhanh h n, d dàng h n trong h c t p. Đ ng th i thông qua đó giáo viên đã rèn cho

ộ ộ ế ạ ạ ơ ữ ả ọ ậ ọ h c sinh m nh d n h n trong h c t p, giao ti p, giúp các em b c l nh ng kh năng

ủ ả ư ế ệ ế ế khác c a b n thân nh năng khi u văn ngh , năng khi u thuy t trình ...

ệ ậ ệ ọ ượ ả ả ỹ ỹ Thông qua luy n t p, h c sinh rèn luy n đ ụ c k năng c m th văn b n, k năng

ế ộ ộ ạ ạ ề ả ộ ộ ệ luy n vi t đo n văn, b c l tình c m m t cách chân thành, m c m c v gia đình và tình

ươ ấ ướ yêu quê h ng đ t n c.

ụ ề ầ ọ ươ ấ ướ ườ ọ Ví d , khi h c xong ph n ca dao v quê h ng đ t n c con ng ệ i h c sinh luy n

ầ ế ể ả ề ạ ộ ươ ậ t p 35 phút theo yêu c u vi t m t đo n văn bi u c m v quê h ả ng mình. Các em ph i

ế ẹ ậ ọ ấ ượ ắ bi ề ả t ch n nét đ p v c nh v t và con ng ườ ể ạ i đ l i trong lòng n t ng sâu s c.

ạ ộ ụ ọ ả ạ 2.2.4. Giáo d c tình c m h c sinh qua ho t đ ng ngo i khóa

Ả

Ọ

Ụ

Ạ

Ả

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ự ữ ạ ộ ọ ở ữ Ngo i khoá là m t trong nh ng khâu th c hành khá quan tr ng, b i thông qua nh ng

ọ ố ơ ồ ờ ụ ạ ả ổ ọ bu i ngo i khoá, giáo viên giúp h c sinh c m th văn h c t t h n, đ ng th i phát

ồ ưỡ ệ ế ệ ễ ấ ạ ạ ơ hi n, b i d ng năng khi u, di n xu t văn ngh , giúp các em m nh d n h n trong quá

ọ ậ ế ữ ạ ơ ổ ọ ơ ộ trình h c t p. H n th n a thông qua bu i ngo i khoá h c sinh thêm yêu h n b môn

ữ ố ườ ạ ọ ừ ượ ằ ở ộ Ng văn v n là b môn mà các em th ng ng i h c b i cho r ng nó tr u t ng dài

dòng ...

ự ế ữ ạ ổ ọ ổ ệ ề ả Th c t nh ng bu i ngo i khoá văn h c do t Văn đ m nhi m trong nhi u năm qua

ự ự ệ ậ ấ ạ ầ ọ ộ ế đã giúp tôi nh n th y ngo i khoá văn h c th c s là m t vi c làm c n thi ữ t. Nh ng gi ọ t

ướ ậ ủ ắ ồ ạ ả ớ ố ữ ế ả ậ n c m t đ ng c m v i s ph n c a các nhân v t trong ho t c nh, nh ng ti ng c ườ i

ướ ữ ệ ế ả ộ ỗ ị ả s ng khoái tr ộ ả ữ c nh ng đi u nh y vui nh n và c nh ng ti ng v tay theo nh p múa r n

ủ ạ ườ ữ ỗ ọ ràng c a các b n trên sân tr ng, đã gieo vào lòng m i em h c sinh nh ng n t ấ ượ ng

ả ẫ ạ ổ ọ ậ ủ ữ khó phai. Không ph i ng u nhiên mà sau nh ng bu i ngo i khoá, không khí h c t p c a

ọ ườ ạ ẳ ộ các em h c sinh trong tr ng l ị i nh n nh p h n lên.

ể ế ả ố ệ ạ ạ ộ ổ ọ ườ Đ ti n hành m t bu i ngo i khoá văn h c đ t hi u qu t t. Ng ả i giáo viên ph i

ụ ể ữ ầ ả ả ọ tung ra nh ng yêu c u c th cho h c sinh. B n thân giáo viên ph i là ng ườ ướ ng i h

ễ ệ ề ạ ặ ệ ẫ d n, đ o di n giúp các em hát, múa theo đúng làn đi u dân ca các mi n. Đ c bi t khâu

ế ứ ụ ể ề ọ ọ ở ụ ự l a ch n trang ph c cũng h t s c quan tr ng b i nó giúp các em hi u thêm v phong t c

ủ ả ỗ ự ể ễ ấ ơ ề ậ t p quán c a m i mi n và c giúp các em t ầ tin h n, bi u di n trên sân kh u góp ph n

ủ ể ạ ổ đáng k vào thành công c a bu i ngo i khóa.

ạ ộ ừ ệ ễ ớ ộ Qua các ho t đ ng văn ngh chào m ng các ngày l ế l n, qua cu c thi “Em yêu ti ng

ơ ộ ấ ố ể ụ ệ ế ả ọ ờ hát dân ca” là c h i r t t t đ giáo d c tình c m h c sinh qua đi u hò, ti ng hát l i ca,

ệ ủ ệ ệ ặ đ c bi ừ t thêm yêu đi u hò khoan L Th y. T đó các em càng thêm yêu gia đình, yêu

ươ ấ ướ ủ quê h ng đ t n c c a mình.

ử ụ ự ồ ả ạ 2.2.5. S d ng đ dùng tr c quan trong gi ng d y ca dao

ế ụ ấ ượ ả ờ ạ ổ ớ Ti p t c nâng cao ch t l ệ ng và hi u qu gi ầ d y theo yêu c u đ i m i ph ươ ng

ớ ị ạ ạ ạ ọ ố ườ ọ pháp d y h c. V i đ nh hu ng không “d y chay, d y suông” làm cho ng i h c phát

ượ ọ ậ ụ ự ậ ả ọ huy đ ệ c tính tích c c trong h c t p. Vì v y vi c giáo d c tình c m cho h c sinh qua

Ạ

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ự ế ạ ả ồ gi ng d y ca dao có liên quan gì đ n đ dùng tr c quan? Ông cha ta có câu “Trăm nghe

ắ ấ ằ ạ ằ ọ ọ ồ ử ụ không b ng m t th y” nghĩa là giáo viên s d ng đ dùng d y h c nh m minh h a cho

ư ả ả ả ồ ồ ự ộ n i dung bài gi ng nh tranh nh, b n đ , băng hình, đĩa hát, … Thông qua đ dùng tr c

ế ọ ượ ế ậ ệ ữ ộ ế ố quan h c sinh ti p thu đ ứ c tri th c, thi ứ ớ t l p m i quan h gi a n i dung ki n th c v i

ự ế ộ ố ế ậ ộ ố ụ ứ ứ ế ạ th c t cu c s ng. Các em bi t v n d ng ki n th c vào cu c s ng, t o h ng thú, gây

ế ươ ệ ả ả xúc c m, bi t yêu th ng, phân bi t ph i trái …

ụ ả ạ ả ề Ví d , khi d y văn b n “Nh ng câu hát v tình c m gia đình” trong quá trình khai thác

ứ ư ữ ả tôi đ a các b c tranh vào bài gi ng.

ế ườ ố Bi t chăm sóc ng i thân khi đau m

Ả

Ọ

Ụ

Ạ

Ả

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ị

Ch ngã em nâng ế ố ươ ỡ ng yêu giúp đ ng i khác, phát huy

ụ Qua hình nh giáo d c k năng s ng, bi ủ ỹ ườ ề ạ ố ả ườ ỏ ỏ ả truy n th ng đ o lí c a ng i Vi

i th t th ộ ng l y bí cùng

ự ệ t Nam “M t con ng a đau c tàu b c ”, ầ ơ “B u ằ ươ ố ấ ư ộ Tuy r ng khác gi ng nh ng chung m t giàn”.

ặ ề

ướ ẹ ủ ỏ ệ ố m t em bé v i mong

ớ ư ầ ự

ọ ỏ ủ ệ Ho c cho các em xem băng hình câu chuy n “Vì sao hoa cúc có nhi u cánh nh ” c a ộ c m c a mình nhanh kh i b nh và s ng lâu. ủ ề ươ ọ ế ạ ấ ỹ

ụ ọ

ứ ự ả ấ ẩ ữ ả ầ

ộ ẩ ạ ủ ọ

ự ả ụ ể ạ ả ng t 2.2.6. S u t m, sáng tác ca dao theo ch đ t ơ ả ữ ệ H c văn, bên c nh vi c cung c p cho h c sinh nh ng ki n th c và k năng c b n, ộ ọ ồ ưỡ ng năng l c c m th văn h c, có m t trong nh ng n i dung khá quan tr ng là b i d ấ ỹ ữ nh ng rung c m th m m . Góp ph n khám phá “cái ch t” còn n d u, tìm cái riêng, cái ộ đ c đáo, sáng t o c a h c sinh. Đ nâng cao năng l c c m th ca dao cho h c sinh, trong quá trình gi ng d y tôi đã

ộ ươ ứ ế ồ l ng ghép các câu ca dao có n i dung t ọ ự ể đ kh c sâu ki n th c.

ầ ạ ọ ng t ư Ví d , khi d y bài ca dao “Công cha nh núi ng t tr i” giáo viên nên yêu c u h c sinh

ụ ữ ươ ữ ộ ắ ấ ờ ự ng t

ư , nh : tìm nh ng bài, nh ng câu ca dao có n i dung t ơ ư Công cha nh núi Thái S n

Ả

Ọ

Ụ

Ạ

Ả

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ả

ẹ ư ướ Nghĩa m nh n ộ ồ c trong ngu n ch y ra M t lòng th m kính cha

ữ ế ặ Ơ Ho cặ ạ ơ i!

Cho tròn ch hi u, m i là đ o con. n cha n ng l m ai ờ ẹ ằ ư

ờ ẹ ớ ắ Nghĩa m b ng tr i chín tháng c u mang. ư ầ ổ ẫ ầ ướ Trong ph n h

ự ừ ng t

ệ ệ ủ ể ể ầ

ọ ư ệ ệ ế ớ

ệ ủ ủ

ọ ầ ọ ề ng d n v nhà, tôi luôn yêu c u h c sinh s u t m vào s tay văn h c ề ơ ủ ề ộ ươ theo t ng ch đ khác nhau. Đ hi u rõ h n v các các câu ca dao có n i dung t ệ ự ế ủ ươ ng, tôi đã đ a hò khoan L Th y vào ph n liên h th c t làn đi u dân ca c a quê h . ạ ộ ớ ừ ụ ơ ễ ả H c sinh d c m th h n, t đó phát hi n năng khi u m i gi i thi u vào câu l c b hò ườ ng. khoan L Th y c a nhà tr ạ ướ ả ậ ọ

ệ c h c t

tình c m h t s c t

Trong quá trình gi ng d y, tôi cũng đã h ủ ề ậ ọ ẽ nhiên, tinh t ớ ả ầ ả

ươ ẹ ậ ng cho h c sinh t p sáng tác ca dao theo ọ ừ ớ ể ơ ượ l p 6. ọ ng, gia đình. H c ữ ng nh ng tình ươ ề ng hào v quê h ế ề v quê h ơ ở ng, lòng nhân ái, t

ệ c và con ng

t Nam. ả ề ệ ả ả ọ ơ ụ ch đ , t p làm quen cách làm th l c bát và ôn luy n các th th đ ươ ế ứ ự ộ ộ Giúp h c sinh b c l ồ ưỡ ầ ẩ sinh s có “s n ph m tinh th n đ u tay” nh mãi. Trên c s đó b i d ự ề ả c m cao đ p, đ m tính nhân văn v tình yêu th ấ ướ ườ i Vi đ t n ệ ể ể Đ ki m nghi m hi u qu các gi ầ i pháp trên sau khi h c ph n ca dao v tình c m gia

ươ ấ ướ ườ ế ế đình, tình yêu quê h ng đ t n c con ng ả ọ ậ ể i, tôi đã ti n hành ki m tra k t qu h c t p

ọ ỏ ủ ọ c a h c sinh. Các em làm bài khá t ố ố ượ t, s l ng h c sinh khá gi ả i tăng. Sau đây là b ng

ả ọ ậ ủ ề ế ứ ố đ i ch ng v k t qu h c t p c a các em:

ọ

a. H c sinh yêu thích môn h c ọ

ườ Yêu thích: 45% Bình th ng: 49,7% Không thích: 5,3%

ấ ượ ế ả ả ầ b. K t qu kh o sát ch t l ng ph n ca dao:

K t quế Sĩ ả TB TT L pớ Gi iỏ Khá Y uế số

1 7A 38 39 2 7B T ngổ 77 % 10,5 5,1 7,8 % 28,9 33,3 31,2 42,1 41,0 41,6 SL 04 02 06

18,4 20,5 19,5 ữ ề ệ

ượ ể ắ ẫ ặ ạ ọ ng d n các em h c sinh n m đ

ướ ưở ứ

ệ ủ ộ ề ể ạ ữ ộ SL % SL % SL 11 16 07 13 16 08 24 32 15 ớ ể ớ ữ ủ c khái ni m, đ c đi m c a ca dao dân ca. Giáo ẩ ệ ng th c tác ph m c giúp các em có kĩ năng và ch đ ng trong vi c th ữ ự ự Qua nhi u năm d y môn Ng văn l p 7 tôi đã có thêm nh ng kinh nghi m m i đ ướ h ừ viên t ng b ươ văn ch tình dân gian. Nhi u em đã th c s yêu thích môn Ng ng thu c th lo i tr

Ả

Ọ

Ụ

Ạ

Ả

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ư ầ ượ ủ ề ề ổ c khá nhi u bài ca dao theo ch đ và chép vào s tay văn

văn, có em đã s u t m đ h c.ọ

Ậ Ế 3. K T LU N

ủ ề ụ ạ 3.1. Ý nghĩa, ph m vi áp d ng c a đ tài

ộ ố ư ể ề ả Trong cu c s ng có vô vàn đi u ta ph i phám phá, tìm hi u. Cũng nh trong ca dao

ế ế ắ ơ ị ườ ớ ố ừ ậ v n t th t phong phú mà t nh , sâu s c. H n ai h t, ng ả ứ i giáo viên đ ng l p ph i

ế ả ả ắ ọ ọ ộ ườ bi t ch t l c, tìm tòi, khám phá, ph i tr i qua m t quá trình ch n, mài dũa “ng i th ợ

ớ ượ ữ ừ ể ọ ấ kim hoàn” y m i tìm đ ắ ờ c “nh ng viên ng c” sáng ng i. T đó ta càng hi u sâu s c

ơ ủ c a nhà th Maiacopxki:

ả ố ặ ữ Ph i t n phí ngàn câu qu ng ch

ề ộ ữ ớ M i thu v m t ch mà thôi.

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ữ ấ ầ ộ ườ ấ “M t ch ” y đem soi vào ph n ca dao, theo tôi ng i giáo viên thành công nh t chính

ượ ỗ ọ ẹ ả ồ ồ ắ là b i đ p đ c tình c m nhân văn cao đ p trong tâm h n m i h c sinh chúng ta. Đúng

ư ờ ạ ủ ồ ườ ỉ ạ ạ ọ nh l i d y c a Bác H “Ng ữ i giáo viên không ch d y ch mà còn d y h c sinh cách

làm ng i. ườ

ữ ứ ả ồ Ca dao đã đánh th c trong tâm h n các em nh ng tình c m chân thành, bi ế ướ t c m ơ

ẹ ậ ố ườ ệ ự ế ộ ố ế cao đ p, s ng nhân h u, có tình ng ặ i, đ c bi t qua th c t cu c s ng các bi t vâng l ờ i

ẹ ầ ọ ỏ ố ệ ế ông bà, cha m , th y cô, chăm ngoan h c gi i, s ng có trách nhi m, bi ế t quan tâm đ n

ườ ọ ươ ấ ướ ừ ng i khác. Ca dao đã gieo vào lòng h c sinh tình yêu quê h ng đ t n c, t ữ nh ng

ộ ố ị ủ ư ế ề ả ướ đi u gi n d c a cu c s ng xung quanh nh xóm làng, cây đa, gi ng n c, mái đình.

ạ ụ ể ữ ể ầ ộ ả Chính nh ng bài ca dao này ph n nào đã minh ho c th , sinh đ ng cho ki u văn b n

ể ộ ộ ể ả ự ể ế ễ ả ậ bi u c m giúp các em d dàng ti p nh n và th c hành ki u văn b n này đ b c l tình

ủ ả ả c m, c m xúc c a mình.

ạ ộ ạ ả ộ ề Gi ng d y ca dao dân ca là m t ho t đ ng h i t ộ ụ ượ đ ứ c nhi u kĩ năng và tri th c,

ữ ứ ế ạ ả ộ ử trong đó h t nhân là ki n th c và kĩ năng x lí nh ng văn b n ca dao dân ca (m t th ể

ụ ể ớ ạ ữ ộ ổ ứ ạ ư ạ ọ lo i tr tình dân gian) c th v i m t kĩ năng t ch c d y h c kĩ năng s ph m tr ướ c

ộ ố ượ ớ ặ ữ ư ọ m t đ i t ng là h c sinh THCS. Tùy theo nh ng bài ca dao dân ca v i đ c tr ng th ể

ỉ ồ ạ ủ ề ạ ả ở ườ lo i và đ tài c a nó (b i vì văn b n ch t n t ể ạ i trong th lo i), mà ng i giáo viên t ổ

ứ ẩ ọ ỉ ươ ư ậ ự ệ ọ ọ ch c cho h c sinh đ c tác ph m, ch ra ph ng pháp phát hi n, s u t p, l a ch n, phân

ử ụ ư ư ệ ị ủ ể ể ạ ồ tích, s d ng sáng t o nh t li u ngu n đ có th khám phá ý nghĩa, giá tr c a tác

ẽ ừ ơ ở ị ủ ự ẩ ợ ợ ph m. Trên c s đó mà tích h p giá tr c a nhân cách. S tích h p này s v a mang

ể ở ừ ể ắ ắ ấ ạ ộ ộ ồ ả b n s c cá nhân, v a có s c thái c ng đ ng m t đi m có th tr nên r t m nh, tu ỳ

ứ ộ ủ ộ ườ ườ thu c vào tài năng, đ c đ c a ng i giáo viên và môi tr ư ạ ng s ph m.

ữ ị ề ấ ế 3.2. Nh ng ki n ngh , đ xu t

ự ự ể ả ề ệ ạ ả ả ả ớ Đ gi ng d y ca dao có hi u qu , giáo viên ph i th c s yêu ngh bài gi ng m i có

ề ả ế ẹ ủ ộ ố ớ ọ ế ớ ồ h n, m i truy n t ủ i h t cái hay cái đ p c a ca dao, c a cu c s ng đ n v i h c sinh. Khi

ể ạ ủ ờ ư ầ ạ ả ặ ọ ị gi ng d y văn h c dân gian c n xác đ nh đúng đ c tr ng th lo i, ý nghĩa c a l i ca.

ườ ạ ứ ầ ẩ ỹ ị ượ ả ọ Ng ế i d y c n bám sát chu n ki n th c k năng, xác đ nh đ c tr ng tâm bài gi ng.

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

GÓP PH N GIÁO D C TÌNH C M H C SINH QUA GI NG D Y CA DAO TRONG CH

NG TRÌNH NG VĂN 7

ụ ừ ậ ộ ươ ạ ồ ộ Tùy t ng n i dung mà giáo viên v n d ng ph ờ ng pháp m t cách linh ho t đ ng th i

ọ ế ạ ố ườ ỹ rèn cho các em k năng nghe, đ c, vi t thành th o; tích lũy v n ca dao th ng xuyên,

ụ ư ưở ầ ọ ả ạ ớ ộ v i n i dung phong phú, đa d ng. C n chú tr ng giáo d c t t ng tình c m, hình thành

ủ ườ ọ ờ ạ ớ nhân cách c a ng i h c sinh trong th i đ i m i.

ạ ứ ủ ỗ ự ậ ắ ớ ộ Tóm l ờ i, v i nh n th c c a mình trong m t th i gian ng n, tôi đã n l c tìm tòi, suy

ọ ủ ừ ệ ạ ẽ ữ nghĩ v a đúc rút kinh nghi m qua quá trình d y h c c a mình. Có l ể , nh ng quan đi m

ư ẳ ọ ẫ ả ố ư ạ ọ ạ d y h c d nêu ra ch a h n là gi i pháp t i u trong d y h c ca dao dân ca. Kính mong

ỡ ể ề ẩ ạ ọ ở ọ ộ ộ ồ h i đ ng khoa h c góp ý, giúp đ đ đ tài này tr thành c m nang d y h c sâu r ng

ọ ườ ấ ượ ầ ọ ừ ệ ố ự ạ ụ ế đ n m i ng i, góp ph n nâng cao ch t l ng d y h c v a th c hi n t t m c tiêu đào

ườ ừ ồ ừ ạ t o con ng i “v a h ng v a chuyên”.

ả ơ Xin chân thành c m n!

ậ ủ ườ ư H ng Th y, ngày tháng 01 năm 2014 ng

ủ ườ ế t i vi Ng

Xác nh n c a HĐKH nhà tr Ủ Ị CH T CH

ị ự Phan Th D

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Góp phần giáo dục tình cảm học sinh qua giảng dạy ca dao trong chương trình ngữ văn 7

Chủ đề:

Sáng kiến kinh nghiệm lớp 7

SKKN Ngữ văn 7

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

a. H c sinh yêu thích môn h c ọ

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

Ả

Ọ

Ụ

Ạ

Ả

Ầ

ƯƠ

Ữ

Ả

Ọ

Ụ

Ả

Ạ

Ầ

ƯƠ

Ữ

Ả

Ọ

Ụ