Hiệu quả khử khuẩn và ảnh hưởng của tia gamma lên cấu trúc vi thể của xương vòm sọ chó bảo quản lạnh sâu

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày đánh giá hiệu quả khử khuẩn và ảnh hưởng của tia gamma lên cấu trúc vi thể ở những mảnh xương vòm sọ chó sau chiếu xạ. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 50 cặp mảnh xương vòm sọ chó có kích thước như nhau, được lấy đối xứng qua đường dọc giữa xương sọ. Lô chứng gồm 50 mảnh, chỉ được bảo quản lạnh sâu, không chiếu tia gamma.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hiệu quả khử khuẩn và ảnh hưởng của tia gamma lên cấu trúc vi thể của xương vòm sọ chó bảo quản lạnh sâu

Tạp chí Y Dược học - Trường Đại học Y Dược Huế - Tập 8, số 2 - tháng 04/2018 HIỆU QUẢ KHỬ KHUẨN VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA TIA GAMMA LÊN CẤU TRÚC VI THỂ CỦA XƯƠNG VÒM SỌ CHÓ BẢO QUẢN LẠNH SÂU Nguyễn Phương Thảo Tiên, Trần Anh Hùng, Lê Văn Tâm, Phùng Hữu Thảo, Nguyễn Phan Quỳnh Anh Trường Đại học Y Dượ c, Đại học Huế Tóm tắt Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả khử khuẩn và ảnh hưởng của tia gamma lên cấu trúc vi thể ở những mảnh xương vòm sọ chó sau chiếu xạ. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 50 cặp mảnh xương vòm sọ chó có kích thước như nhau, được lấy đối xứng qua đường dọc giữa xương sọ. Lô chứng gồm 50 mảnh, chỉ được bảo quản lạnh sâu, không chiếu tia gamma. Lô thực nghiệm gồm 50 mảnh, được bảo quản lạnh sâu và chiếu tia gamma với liều 25kGy. Đánh giá hiệu quả khử khuẩn và so sánh sự biến đổi về cấu trúc vi thể của các lô với nhau. Kết quả: Sau chiếu tia gamma với liều 25 kGy, tất cả các mảnh xương vòm sọ chó đều có kết quả cấy khuẩn âm tính. Ở mức độ vi thể, không thấy có sự biến đổi cấu trúc ở các mảnh xương được chiếu xạ. Kết luận: Tia gamma với liều chiếu 25 kGy: (i) Có khả năng diệt khuẩn hoàn toàn đối với các chủng loại vi khuẩn thường nhiễm trong các loại mô. (ii) Không gây biến đổi cấu trúc của mô xương sọ ở mức độ cấu tạo vi thể. Từ khóa: Xương sọ chó, tia gamma, khử khuẩ Abstract THE EFFECT OF GAMMA STERILIZATION AND ITS EFFECT ON MICROSCOPIC STRUCTURE OF DEEP FROZEN DOG SKULL Nguyen Phuong Thao Tien, Tran Anh Hung, Le Van Tam, Phung Huu Thao, Nguyen Phan Quynh Anh Hue University of Medicine and Pharmacy, Hue University Objective: To evaluate the effect of gamma sterilization and its effect on microscopic structure of deeply frozen dog skull. Subjects and methods: 50 pairs of dog skull fragments have the same size,which were taken symmetrically through the midline of the skull, were divided into two lots. Evident lot consisting of 50 pieces are just deeply frozen, not irradicated. Experimental lot which was composed of 50 pieces were deeply frozen and exposed to 25kGy of gamma radiation. Afterwards, to evaluate the effect of gamma sterilization and compare the alter of bone matrix between lot groups. Results: After gamma irradiation, all dog skull fragments were negative with bacteriological examination. In microscopic scale, no difference was found between the two lots and there was no structural change in the irradiated fragments of all dog skull. Conclusion: Gamma irradiation with 25 kGy: (i) It has the ability to kill bacteria completely in the type of bacteria commonly infected tissue. (ii) It does not alter the structure of dog skull in microstructures. Key words: dog skull, gamma, sterilize 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Quân Y, Trung tâm Công nghệ mô ghép Đại học Y Chiếu xạ bằng tia gamma là phương pháp vật lý Hà Nội và Đơn vị Bảo quản Mô- Bệnh viện Đại học khử khuẩn phổ biến nhất hiện nay trong qui trình Y Dược Huế đều dùng tia gamma để khử trùng mô xử lý, bảo quản lạnh sâu mô xương ở các ngân hàng ghép, nhất là mô xương sọ. Tuy nhiên, bên cạnh khả mô [2],[4],[7],[8]. Hầu hết các sản phẩm mô ghép năng tiêu diệt vi khuẩn, tia gamma liều cao cũng cũng như các vật liệu sinh học thay thế mô đều được có thể làm biến đổi cấu trúc, thậm chí phá hủy mô khử trùng bằng tia gamma vì nó có ưu điểm: loại trừ ghép [1],[2]. Do đó,việc đánh giá chất lượng của các được mầm bệnh có trong mô, không phá huỷ mô mảnh xương sọ sau quá trình bảo quản lạnh sâu có ở liều phù hợp và có thể giảm đáng kể tính kháng chiếu tia gamma là rất cần thiết. Trên thực tế, có rất nguyên của mô. ít nghiên cứu được thực hiện trên xương sọ người Tại Việt Nam, các ngân hàng mô như Ngân hàng do những hạn chế về vấn đề đạo đức y học. mô Thành phố Hồ Chí Minh, Ngân hàng mô Học viện Chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứu thực Địa chỉ liên hệ: Nguyễn Phương Thảo Tiên, email: npthaotien@gmail. om DOI: 10.34071/jmp.2018.2.6 Ngày nhận bài: 16/8/2017, Ngày đồng ý đăng: 16/3/2018; Ngày xuất bản: 27/4/2018 JOURNAL OF MEDICINE AND PHARMACY 37
Tạp chí Y Dược học - Trường Đại học Y Dược Huế - Tập 8, số 2 - tháng 04/2018 nghiệm “Đánh giá hiệu quả khử khuẩn và ảnh trước khi bắt đầu quy trình xử lý mảnh xương sọ và hưởng của tia gamma lên cấu trúc vi thể của vòm sau khi mảnh xương sọ chó đã được bảo quản lạnh sọ chó bảo quản lạnh sâu”, với 2 mục tiêu: sâu và chiếu xạ. 1/ Đánh giá hiệu quả khử khuẩn của tia gamma - Quy trình thực hiện tại Khoa Vi sinh- Bệnh viện lên các mảnh xương vòm sọ chó sau chiếu xạ; Đại học Y Dược Huế. 2/ Đánh giá sự biến đổi về cấu trúc vi thể ở các 2.3.3. Phương pháp nghiên cứu mô học mảnh xương vòm sọ chó sau chiếu xạ. - Kỹ thuật làm tiêu bản mô học: thực hiện tại Bộ môn Mô Phôi, Trường Đại học Y Dược Huế 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU • Cố định mẫu và khử canxi bằng dung dịch 2.1. Đối tượng nghiên cứu formol 8% và acid HNO3 8% - Động vật: 50 chó ta khỏe mạnh, không phân • Chuyển mẫu theo quy trình biệt đực cái có cân nặng 10 – 12 kg/con. • Đúc mô - Tạo các mảnh xương sọ có kích thước khoảng • Cắt lát mỏng 4 - 5μm 4x4cm ở đỉnh đầu, theo nguyên tắc đối xứng • Nhuộm Hematoxylin – Eosin (H.E) - Sau khi được cắt rời khởi cơ thể sống, các - Quan sát và chụp ảnh vi thể bằng kính hiển vi mảnh xương được xử lý theo quy trình xử lý xương truyền hình chụp ảnh: sọ và bảo quản ở nhiệt độ - 85oC tại Đơn vị Bảo quản • Sử dụng kính hiển vi truyền hình chụp ảnh Nikon Mô, Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế. • Quan sát cấu trúc vi thể của mảnh xương vòm 2.2. Phân lô nghiên cứu sọ chó trước và sau chiếu xạ ở độ phóng đại x 100 - Mỗi xương vòm sọ chó được cưa theo đường và x 400. dọc giữa chia vòm sọ ra thành hai phần trái (lô A) và phải (lô B). 3. KẾT QUẢ - Lô A (lô chứng): chỉ bảo quản lạnh sâu -85ºC, 3.1. Kết quả khử khuẩn của tia gamma ở liều 25 không chiếu xạ kGy lên mô xương sọ - Lô B (lô thực nghiệm): bảo quản lạnh sâu Trước chiếu xạ, có 39 mẫu xương sọ (78%) có kết -85ºC, sau đó chiếu xạ với liều chiếu 25 kGy. quả cấy khuẩn dương tính, 11 mẫu có kết quả âm 2.3. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu thực tính (tỷ lệ 22%). Sau chiếu xạ, tất cả 50 mẫu được nghiệm kiểm tra cấy khuẩn lại đều cho kết quả âm tính (tỷ 2.3.1. Chiếu xạ: lệ 100%). - Tại Trung tâm chiếu xạ quốc gia (Hà Nội) Loại mẫu Trước chiếu xạ Sau chiếu xạ - Thời gian chiếu xạ: 24 giờ n=50 n=50 - Chọn liều chiếu 25kGy là liều chiếu xạ được Kết quả SL % SL % Hiệp Hội Ngân Hàng Mô Châu Á- Thái Bình Dương khuyến cáo Âm tính 11 22 50 100 2.3.2. Phương pháp đánh giá hiệu quả khử Dương tính 39 78 0 0 trùng của tia gamma - Cấy tìm khuẩn lạc ở các mảnh xương sọ ngay Bảng 1. Kết quả cấy khuẩn các mẫu xương vòm sọ chó Biểu đồ 1. Kết quả kiểm tra vi khuẩn sau liều chiếu 25 kGy. 38 JOURNAL OF MEDICINE AND PHARMACY
Tạp chí Y Dược học - Trường Đại học Y Dược Huế - Tập 8, số 2 - tháng 04/2018 3.2. Sự biến đổi về cấu trúc vi thể xương vòm sọ sau chiếu xạ. Hình 1. Hình ảnh vi thể mô xương sọ lô chứng (A: HE x 100; B: HE x 400), lô hấp thụ tia gamma liều 25 kGy (C: HE x 100; D: HE x 400). 1. Tế bào xương, 2. Chất căn bản, 3. Hốc tủy Kết quả nghiên cứu cấu trúc vi thể mô xương cao thì phải dùng liều bức xạ ion hóa cao hơn để khử giữa lô chứng và lô chiếu xạ liều 25 kGy cho thấy trùng. Mặt khác, việc khống chế nhiễm các vi sinh không có sự thay đổi cấu trúc mô xương khi quan vật ban đầu cũng gặp nhiều khó khăn mặc dù mô sát trên tiêu bản nhuộm H.E. Chất căn bản ưa acid. được lấy trong điều kiện vô trùng ngoại khoa, song Cấu trúc các lá xương tương đối rõ, có lá xương chạy quá trình vận chuyển, xử lý, đóng gói cũng có thể theo hướng thẳng, có lá chạy xiên. Trên các lá xương gây nhiễm. Các chủng loại vi sinh vật thường nhiễm có nhiều ổ xương. Các ổ xương hình tròn hay hình trong mô không đa dạng và thường ít kháng xạ [1]. bầu dục chứa tế bào xương, bào tương tế bào ưa Tại Mỹ, các ngân hàng mô thuộc Hiệp hội Ngân hàng acid có thể nhìn thấy nhân bắt mầu tím, nhân tròn mô Hoa Kỳ (AATB) đều sử dụng liều chiếu 15 kGy. Tại hạt nhân rõ. Tùy vị trí cắt mà ta có thể nhìn thấy Việt nam và các nước có Ngân hàng mô thuộc Hiệp rõ bào tương, nhân tế bào xương. Có vị trí trong ổ Hội Ngân hàng mô Châu Á- Thái Bình Dương đều sử xương ta không nhìn thấy tế bào xương, hoặc chỉ dụng liều chiếu 25 kGy [4],[7]. Sử dụng liều chiếu nhìn thấy một phần tế bào. Hình thái cấu tạo của sợi cao hơn có thể phá hủy mô. Do đó, chúng tôi lựa collagen trong chất căn bản của mô xương không chọn sử dụng liều chiếu an toàn là 25kGy. quan sát được ở mức độ vi thể. 4.2. Về sự biến đổi về cấu trúc vi thể xương vòm sọ sau chiếu xạ 4. BÀN LUẬN Kết quả nghiên cứu cấu trúc vi thể mô xương 4.1. Về hiệu quả khử khuẩn của tia gamma ở giữa lô chứng và lô chiếu xạ liều 25 kGy cho thấy liều 25 kGy lên mô xương sọ không có sự thay đổi cấu trúc mô xương khi quan Kết quả cấy khuẩn kiểm tra các mẫu trong cùng sát trên tiêu bản nhuộm H.E. Kết quả nghiên cứu của một điều kiện, các mẫu xương sọ sau chiếu xạ đều chúng tôi phù hợp với nghiên cứu của Lê Thị Hồng âm tính. Kết quả này phù hợp với nghiên cứu của Lê Nhung (2010) và Bùi Thanh Thủy (2016). Ngoài ra, Thị Hồng Nhung (2006). Tia gamma là tia có bước chúng tôi chưa tìm thấy công trình nghiên cứu nào sóng ngắn nhưng mang năng lượng lớn, đủ sức tiêu chỉ ra sự biến đổi cấu trúc hình thái vi thể của mô diệt hầu hết vi sinh vật trên đường đi của nó. Theo xương chiếu xạ và không chiếu xạ. Theo chúng tôi, một số tác giả, ở liều chiếu từ 10 kGy trở lên, tia sự thoái hóa tế bào, thoái hóa mô chỉ có thể quan gamma đã có khả năng diệt khuẩn [8]. Tuy nhiên, sát được sau một thời gian dài chiếu tia xạ lên một tính kháng xạ của các vi sinh vật là khác nhau, do đó, cơ thể sống. Mẫu mô nghiên cứu của chúng tôi khi vật phẩm bị nhiễm bởi vi sinh vật có tính kháng xạ chiếu xạ đã là mẫu mô chết. Sự biến đổi nếu có chỉ JOURNAL OF MEDICINE AND PHARMACY 39
Tạp chí Y Dược học - Trường Đại học Y Dược Huế - Tập 8, số 2 - tháng 04/2018 xảy ra theo hướng lý học: tổn thương vì nhiệt độ sợi collagen sẽ làm giảm độ bền của mô xương [6]. tăng lên khi chiếu xạ. Với liều chiếu 25kGy, theo Ngoài ra sợi collagen còn tham gia dẫn tạo xương tính toán nhiệt độ tăng lên là 600C. Tuy nhiên, mẫu trong quá trình sinh xương. Trong thực hành lâm mô khi chiếu xạ được bảo quản trong đá khô (đá sàng, mô ghép xương tỏ ra chậm liền khi bị chiếu xạ C02) để duy trì nhiệt độ - 700C trong khi chiếu nên liều cao > 50kGy [5]. khả năng tổn thương do nhiệt không thể xảy ra [1]. Một số công trình nghiên cứu đã chỉ ra rằng, với liều 5. KẾT LUẬN chiếu từ 25 kGy trở lên, quan sát dưới kính hiển vi Tia gamma với liều chiếu 25 kGy: điện tử quét ở mức độ siêu cấu trúc, có thể nhận - Có khả năng diệt khuẩn hoàn toàn đối với các thấy được sự đứt gãy các sợi collagen trong chất căn chủng loại vi khuẩn thường nhiễm trong các loại mô. bản xương [1], [5]. Sợi collagen tham gia trực tiếp - Không gây biến đổi cấu trúc của mô xương sọ vào độ chịu lực cơ học của xương, do đó tổn thương ở mức độ cấu tạo vi thể TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Lê Thị Hồng Nhung (2006). “Nghiên cứu thực nghiệm 5. Burchardt H (1997), “Biology of bone lựa chọn liều chiếu tia gamma khử trùng cho mảnh xương sọ transplantation” Orthop. Clin. North. Am.18, pp: 187-196. bảo quản lạnh sâu”, Luận văn Thạc sĩ Y học. 6. Loty B, Courpied JP, Tomeno B, Postel M, Forest M, 2. Ngô Duy Thìn, Lê Thị Hồng Nhung (2012), “Khử Abelanet R. (2005), “Bone allografts sterilised by irradiation. khuẩn bằng tia gamma và ảnh hưởng đến độ bền mô Biological properties, procurement and results of 150 xương vòm sọ chó bảo quản lạnh sâu”, Tạp chí Nghiên cứu massive allografts” Scand J Surg 94 (1), pp: 67 – 70. Y học, Phụ trương 80, số 3C, trang 135-139. 7. Thai association of tissue banking Bangkok 3. Bùi Thanh Thủy (2015), “Đánh giá hiệu quả của biomaterial center (2001), Advance tissue banking guideline phương pháp ghép tự thân mảnh ( 20 years experience of tissue banking in Thailand) xương sọ bảo quản lạnh sâu trên thực nghiệm và ở 8. Thomas F. Baker, Chad J.Ronholdt, MBA and Simon người”, Luận án Tiến sĩ Y học Bogdansky, Ph.D (2005), “Validating low dose gamma 4. AATB (2008), Standards for Tissue Banking, sterilization for allografts using iso 111337 method 2B”, American Association of Tissue ban s, Virgina. Cell and Tissue Banking 6, pp: 271 -275. 40 JOURNAL OF MEDICINE AND PHARMACY