Hít phải khói độc trong các vụ cháy

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

51
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khói là sản phẩm bay hơi của sự cháy, thành phần thay đổi tuỳ thuộc vào vật liệu cháy, nhiệt độ cháy và nồng độ oxy hay độ thông gió của nơi cháy. Hậu quả của hít phải khói: - Chết “sớm” trong các đám cháy nhà hầu hết do hít phải khói. - Chết do hít phải khói phần lớn do carbon monoxide. - Các chất kích thích đ−ờng hô hấp nh− ammonia, sulfur dioxide, nitrogen dioxide, hydrogen chloride, ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hít phải khói độc trong các vụ cháy

TCNCYH 19 (3) - 2002 HÝt ph¶i khãi ®éc trong c¸c vô ch¸y (Inhalation of toxic gases in house fire) *PGS. TS. NguyÔn ThÞ Dô, **Bs. Ph¹m DuÖ Khãi lµ s¶n phÈm bay h¬i cña sù ch¸y, thµnh th× (5,000 ppm) ë 10% c¸c ®¸m ch¸y. ë c¸c phÇn thay ®æi tuú thuéc vµo vËt liÖu ch¸y, nhiÖt ®¸m ch¸y cã cyanide hoÆc t×nh tr¹ng thiÕu oxy ®é ch¸y vµ nång ®é oxy hay ®é th«ng giã cña còng dÉn ®Õn nguy c¬ tö vong tiÒm tµng n¬i ch¸y. C¸c yÕu tè ¶nh h−ëng tíi tæn th−¬ng ®−êng HËu qu¶ cña hÝt ph¶i khãi: h« hÊp trong c¸c ®¸m ch¸y gåm: - ChÕt “sím” trong c¸c ®¸m ch¸y nhµ hÇu 1.1. KÝch th−íc h¹t bôi khãi: hÕt do hÝt ph¶i khãi. Bôi khãi ®ãng vai trß nh− xe t¶i mang c¸c - ChÕt do hÝt ph¶i khãi phÇn lín do carbon ®éc chÊt nh− hydrochloride vµo ®−êng h« hÊp monoxide. vµ do vËy kÝch th−íc cña chóng quyÕt ®Þnh vÞ trÝ - C¸c chÊt kÝch thÝch ®−êng h« hÊp nh− c¸c tæn th−¬ng. Bôi cã kÝch th−íc 5-30 µm ¶nh ammonia, sulfur dioxide, nitrogen dioxide, h−ëng tíi vïng mòi häng, c¸c h¹t cã kÝch th−íc hydrogen chloride, phosgene, chlorin vµ 1 - 5 µm th©m nhËp vµo ®−êng dÉn khÝ gåm khÝ aldehyde g©y lªn viªm khÝ phÕ qu¶n lµm nÆng qu¶n, c¸c phÕ qu¶n gåm c¶ phÓ qu¶n tËn. Bôi thªm tæn th−¬ng do nhiÖt ë ®−êng h« hÊp trªn nhá h¬n 1 µm vµo tËn c¸c phÕ nang. vµ tæn th−¬ng phÕ nang vµ ®−êng h« hÊp d−íi 1.2. KhÝ ®éc vµ nång ®é oxy (thÊp) . do ho¸ chÊt. KhÝ ®éc g©y t¸c dông ®éc kh¸c nhau tïy N¨m 1980 trong vô ch¸y kh¸ch s¹n MGM theo b¶n chÊt. Nång ®é oxy thÊp dÉn ®Õn gi¶m Grand Hotel ë Mü, trong 84 ng−êi chÕt th× 79 khuÕch t¸n oxy vµ thiÕu oxy m¸u. ng−êi chÕt trong nh÷ng phßng kÝn chøa ®Çy 1.3. HiÖu qu¶ cña c¸c ph¶n x¹ b¶o vÖ: (vÝ khãi ë nh÷ng tÇng trªn, c¸ch xa löa ch¸y ë tÇng dô ho, co th¾t thanh qu¶n) mét. Gi¶m khøu gi¸c lµm t¨ng nhiÔm ®éc trong C¸c vËt liÖu tæng hîp (vÝ dô polyurethane, c¸c vô ngé ®éc hydrogen sulfide, c¸c khÝ Ýt hoµ polyvinyl chloride) lµm t¨ng ®éc tÝnh cña khãi tan sÏ Ýt g©y kÝch thÝch ban ®Çu vµ v× vËy dÉn lªn nhiÒu lÇn. C¸c s¶n phÈm nhùa PVC khi ch¸y ®Õn nhiÔm ®éc kÐo dµi, rèi lo¹n ý thøc, h«n mª sÏ s¶n sinh ra h¬n 75 s¶n phÈm ®éc bao gåm c¶ mÊt ph¶n x¹ ho vµ co th¾t thanh qu¶n thø ph¸t hydrogen chloride, phosgen vµ c¶ khÝ clo. lµm cho bÖnh nh©n nhiÔm nhiÒu khÝ ®éc h¬n. 1. C¸c s¶n phÈm ®éc do ch¸y sinh ra 1.4. TÇn sè thë: C¸c s¶n phÈm cña sù ch¸y phô thuéc vµo vËt T¨ng tÇn sè thë dÉn ®Õn thÓ tÝch th«ng khÝ liÖu ch¸y vµ nång ®é oxy trong m«i tr−êng phót cao (lÝnh cøu ho¶) lµm t¨ng thÓ tÝch khÝ ch¸y. Trong mét ®¸m ch¸y th−êng kh«ng chØ ®éc hÝt ph¶i. sinh ra mét lo¹i khÝ ®éc vµ th−êng kh«ng thÓ dù ®o¸n ®−îc c¸c lo¹i khÝ ®éc ®ang sinh ra trong 1.5. TÝnh axit - kiÒm cña khÝ ®éc. ®¸m ch¸y. Ph©n tÝch tõ nhiÒu ®¸m ch¸y nhµ Lµm t¨ng tÝnh kÝch thÝch cña khÝ ®éc vµ ¶nh thùc tÕ cho thÊy CO chiÕm phÇn lín. Nång ®é h−ëng ®Õn ®é s©u tæn th−¬ng niªm m¹c ®−êng CO v−ît qu¸ giíi h¹n g©y nhiÔm ®éc cÊp ë 28% h« hÊp. c¸c ®¸m ch¸y, v−ît qu¸ nång ®é g©y tö vong tøc * Tr−ëng bé m«n Håi søc cÊp cøu tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi, Tr−ëng khoa Chèng ®éc bÖnh viÖn B¹ch Mai ** Phã tr−ëng khoa Chèng ®éc bÖnh viÖn B¹ch Mai
TCNCYH 19 (3) - 2002 1.6. BÖnh nh©n cã bÖnh tim phæi m∙n. C¸c chÊt g©y ng¹t hÖ thèng: c¸c chÊt nµy g©y SÏ bÞ ¶nh h−ëng nanùg nÒ h¬n do cã s½n t×nh thiÕu oxy tæ chøc do ¶nh h−ëng tíi qu¸ tr×nh tr¹ng thiÕu oxy m¸u, SHH m¹n. vËn chuyÓn hoÆc chuyÓn giao oxy. 1.7. Chñng lo¹i vµ chÊt l−îng cña mÆt n¹ Carbon Monoxide: CO sinh ra trong qu¸ b¶o vÖ h« hÊp: tr×nh ®èt ch¸y kh«ng hoµn toµn c¸c hydrocarbon, hoÆc cellulose (gç, giÊy, b«ng) vµ C¸c nhiÔm ®éc ®Æc biÖt th−êng x¶y ra khi ®i lµ lo¹i khÝ chñ yÕu trong tÊt c¶ c¸c ®¸m ch¸y. kiÓm tra hiÖn tr−êng sau khi ®¸m ch¸y ®· ®−îc dËp t¾t nh−ng nång ®é CO vÉn cßn cao mµ Cyanide: Ch¸y c¸c thuèc trõ s©u, hoÆc bät kh«ng ®eo mÆt n¹ hoÆc mÆt n¹ kh«ng phï hîp polyurethane, m«i tr−êng c«ng nghiÖp. vÒ chñng lo¹i, chÊt l−îng thÊp. Hydrogen Sulfide: Cã nhiÒu ë cèng r·nh, c¸c 1.8. Sè l−îng c¸c lo¹i khÝ, bôi hÝt ph¶i c¶ thïng chøa dÇu th«, má than. cÊp vµ m∙n. Acrylonitrile: lµ c¸c lo¹i chÊt dÎo khi ch¸y 2. Ph©n lo¹i c¸c ®éc tè trong bôi khãi. sinh ra cyanide. 2.1. C¸c chÊt g©y tr¹ng th¸i ng¹t. Nitrite: c¸c s¶n phÈm sinh ra khi ®èt ch¸y nitrite g©y methemoglobinemie. C¸c khÝ nµy g©y thiÕu oxy do chiÕm chç cña oxy trong m«i tr−êng. 2.3. C¸c chÊt kÝch thÝch ®−êng h« hÊp. Nång ®é 17% oxy lµ giíi h¹n an toµn ®Ó cã C¸c chÊt nµy g©y thiÕu oxy do g©y viªm khÝ thÓ thë hÝt l©u dµi. Nång ®é oxy 5% lµ nång ®é phÕ qu¶n, phï phæi cÊp, t¾c nghÏn ®−êng h« hÊp tèi thiÓu cho sù sèng. Nång ®é 7% g©y bÊt tØnh trªn, hoÆc viªm phæi. Møc ®é tæn th−¬ng phô vµ mÊt trÝ nhí, 10% dÉn ®Õn chãng mÆt, khã thuéc vµo kh¶ n¨ng x©m nhËp, thêi gian nhiÔm thë, thë nhanh. C¸c chÊt g©y ng¹t kh«ng kÝch ®éc, kh¶ n¨ng tan trong n−íc cña c¸c chÊt khãi thÝch ®−êng h« hÊp nh−ng chiÕm chç cña oxy. bôi, khÝ ®éc tõ ®¸m ch¸y. vÝ dô c¸c chÊt kÝch thÝch bao gåm: amonia (NH3), Nitrogen (N2). gÆp trong khai má, trong acrolein/aldehydes, c¸c hydrogen halide (HCl, c«ng nh©n lÆn trong c¸c thïng lÆn. HF, HBr), axit acetic, nitrogen oxide, sulfur Carbon dioxide (CO2). T¹i c¸c vÞ trÝ lªn men dioxide, khÝ chlo (CL2), phosgene (COCl2), vµ carbornhydrate (n¬i ñ bia h¬i, hò r−îu, hÇm formaldehyde (HCHO). chøa ngò cèc), trong hÇm lß, trong kho l¹nh, n¬i 2.4. C¸c chÊt kÝch thÝch c¬ tr¬n phÕ qu¶n. cã nång ®é Cã rÊt nhiÒu chÊt cã thÓ g©y t¾c nghÏn CO2 cao ø ®äng ë d−íi thÊp. ®−êng h« hÊp vµ co th¾t phÕ qu¶n bëi c¶ c¬ chÕ Methan (CH4). Trong hÇm lß, n¬i cã sù ph©n miÔn dÞch vµ kh«ng miÔn dÞch. Trong c¸c ®¸m huû c¸c chÊt h÷u c¬ (thïng ®ùng dung dÞch ch¸y, sulfur dioxide vµ isocyanates lµ c¸c chÊt ph©n bãn). cã kh¶ n¨ng g©y co th¾t phÕ qu¶n, nhÊt lµ víi 2.2. Nhiªn liÖu ch¸y: nh÷ng ng−êi cã c¬ ®Þa dÞ øng. C¸c nhiªn liÖu lµ c¸c hydrocarborn chuçi 2.5. C¸c chÊt ®éc kh¸c. th¼ng cã träng l−îng ph©n tö thÊp (C1-C4) g©y Kim lo¹i nÆng. C¸c khÝ asine vµ stibine, ch×, ng¹t, trong khi c¸c hydrocarbon cã träng l−îng thuû ng©n, cã thÓ g©y nhiÔm ®éc qua ®−êng hÝt ph©n tö trung b×nh (pentane, hexane, heptane, vµ cã thÓ g©y nªn bÖnh c¶nh sèt do hÝt ph¶i h¬i octane) d¹ng dung dÞch dÇu má, dung m«i g©y kim lo¹i: bÖnh c¶nh cóm do hÝt ph¶i h¬i cña c¸c øc chÕ thÇn kinh trung −¬ng. KhÝ tù nhiªn lµ oxide kim lo¹i nh−, nh«m, antimony, cadmium, methane (CH4) vµ ethane (C2H6), trong khi khÝ s¾t, kÒn (nikel), selenium, b¹c (silver), thiÕc ®ãng chai lµ butane vµ propane (C3H8).
TCNCYH 19 (3) - 2002 (tin), vµ th−êng gÆp h¬n lµ zinc, copper, vµ magnesium. S¶n phÈm ®éc th−êng gÆp khi ch¸y mét sè vËt liÖu. VËt liÖu ch¸y C¸c chÊt kÝch thÝchphæi C¸c chÊt ®éc hÖ thèng Acrylic Hydrogen chloride Carbon monoxide Carbontetrachloride Phosgene Extinguishers Cellulose nitrate Nitrogen oxides Carbon monoxide Celluloid, cellulosic acid acrolein Chlorinated hydrocarbon Phosgene V¶i: Nitrogen oxides Sîi b«ng Acetaldehyde, formaldehyde acetic acid, methane, formic Nylon Amonia acid Len, lôa Amonia, nitrogen oxides, carbon Cyanide monoxide, carbon dioxide Hydrogen sulfide vµ cyanide Mµng máng (film): Cellulose acetate Acetaldehyde, formaldehyde Carbon monoxide, Nitrocellulose Nitrogen oxides acetic acid, methane Others Hydrogen chloride nh− trªn Nhùa bäc d©y ®iÖn GiÊy in b¸o Neoprene Paper ? cã thÓ g©y phï phæi cÊp Photocopier paper Cyanide Polyacrynitrile Nickel carbonyl Polyfluorocarbon Octafluoroisobutylene Cyanide Polyolefins acrolein Polystyrene Styrene Polyurethane isocyanate Cyanide, isocyanate Polyvinyl acetate Polyvinyl chloride (PVC) Hydrogen chloride, phosgene, Carbon monoxide, carbon Polyvinyl methyl ether chlorine dioxide Reins Monomers, alcohol Melamine Ammonia Hydro cyanide Phenolic Ammonia, formaldehyde Hydro cyanide Retardant treatment Hydrogen chloride Bromine Rubber Hydrogen sulfide, sulfur Urethane isocyanate polymers isocyanate dioxide Wood Acetaldehyde, formaldehyde isocyanate GiÊy sao, chôp Acetic acid, methane, formic acid, carbon monoxide Nickel carbonyl
TCNCYH 19 (3) - 2002 3. Sinh lý bÖnh. Báng nhiÖt th−êng khu tró ë ®−êng phÝa trªn lµm cho c¸c khãi bôi vµo s©u tËn phÕ nang d©y thanh ©m vµ tiÕn triÓn trong vßng 24 giê. nhiÒu h¬n thë mòi. Khãi bôi vµ ho¸ chÊt cã thÓ Báng d−íi d©y thanh ©m cã thÓ x¶y ra trong g©y co th¾t phÕ qu¶n ,®Æc biÖt ë nh÷ng bÖnh nh©n nh¹y c¶m.Gi¶m chøc n¨ng c¸c nhung tr−êng hîp hÝt ph¶i h¬i n−íc, cã nhiÖt dung mao lµm gi¶m ®µo th¶i vi khuÈn dÉn ®Õn viªm 4000 lÇn lín h¬n kh«ng khÝ. phæi nhiÔm khuÈn. C¸c chÊt kÝch thÝch h« hÊp g©y ra viªm khÝ phÕ qu¶n do ho¸ chÊt (t×nh tr¹ng viªm phô 4. BÖnh c¶nh l©m sµng. thuéc lo¹i khÝ), sù cã mÆt cña c¸c chÊt ®Æc biÖt, Kh«ng cã bÖnh c¶nh l©m sµng ®Æc hiÖu cho thêi gian tiÕp xóc, vµ gi¶i phÉu. §Çu tiªn lµ sù tiªu chuÈn chÈn ®o¸n tæn th−¬ng phæi hÝt ph¶i. phï nÒ niªm m¹c, ph¸ huû nhung mao, sau ®ã Kh¸m vµ chÈn ®o¸n dùa vµo c¸c yÕu tè sau: lµ t¾c c¸c ®−êng dÉn khÝ lín vµ nhá do phï nÒ 4.1. BÖnh sö: vµ nót nhÇy. Gi¶m oxy m¸u lµ hËu qu¶ cña rèi Khãi nhiÒu, bÖnh nh©n bÊt tØnh t¹i hiÖn lo¹n th«ng khÝ/t−íi m¸u. Khãi hÝt vµo cã thÓ tr−êng, vµ ch¸y ë n¬i kÝn kÐm th«ng khÝ,gîi ý ph¸ huû c¶ mµng phÕ nang vµ mµng mao m¹ch tæn th−¬ng do hÝt ph¶i. Hái bÖnh nh©n, c¸c b¹n (c¬ chÕ ch−a râ). ë c¸c ®¸m ch¸y n¨ng l−îng hoÆc ng−êi nhµ bÖnh nh©n, ng−êi cøu hé: thÊp, t−¬ng t¸c gi÷a c¸c gèc tù do víi tr−êng hîp x¶y ra tai n¹n, n¬i x¶y ra cã ph¶i lµ surfactant phæi (dipalmitoylphosphatidyl- mét khoang ®ãng kÝn kh«ng, v× sao tai n¹n x¶y choline) cã thÓ dÉn tíi gi¶m khuÕch t¸n oxy vµ ra, c¸c yÕu tè tham gia vµo tai n¹n, lo¹i vËt liÖu gi¶m ¸p lùc oxy trong m¸u. Sù gi¶m oxy cÊp sÏ bÞ ch¸y, h¬i n−íc, tãm t¾t vÒ tr¹ng th¸i bÖnh dÉn ®Õn bÊt tØnh, lµm t¨ng thªm ®é ®éc h¹i cña nh©n: c¸c dÊu hiÑu vÒ h« hÊp, tuÇn hoµn vµ hÝt ph¶i khãi. T¨ng tÝnh thÊm thµnh m¹ch sÏ thÇn kinh trung −¬ng, ®Æc biÖt chó ý møc ®é rèi dÉn ®Õn dß dÞch phÕ nang vµ phï phæi cÊp ngay lo¹n ý thøc, bÖnh tim phæi cã tõ tr−íc, vµ c¸c c¶ khi ¸p lùc thuû tÜnh b×nh th−êng (phï phæi thuèc ®ang dïng. cÊp kh«ng do tim, ARDS). Tæn th−¬ng do nhiÖt Mét phÇn lín n¹n nh©n hÝt ph¶i khãi (90- kh«ng gãp phÇn g©y tæn th−¬ng nhu m«. 95%) biÓu hiÖn ho, khã thë, nãi khµn lóc vµo Ammonia, sulfur dioxide, nitrogen dioxide, viÖn. C¸c dÊu hiÖu bao gåm thë rÝt, kh¹c ®êm phosgene, chlorin, g¾n víi n−íc sÏ t¹o ra c¸c ®en, báng quanh miÖng, ch¸y sÐm l«ng mòi, chÊt ¨n mßn g©y loÐt niªm m¹c. Aldehyde, ®Æc ho, ran Èm, ran rÝt, tÝm, thë nhanh, thë khß khÌ, biÖt acrolein, g©y ra c¶ kÝch thÝch niªm m¹c vµ kh¹c ra m¸u, lo l¾ng, rèi lo¹n ý thøc. Theo dâi phï phæi. Kh¶ n¨ng hoµ tan trong n−íc vµ liÒu cÈn thËn ®Ó ph¸t hiÖn kÞp thêi t¾c nghÏn ®−êng l−îng cña c¸c chÊt hÝt vµo quyªt ®Þnh vÞ trÝ tæn h« hÊp trªn do phï nÒ t¨ng dÇn trong vßng 24 th−¬ng. C¸c khÝ cã kh¶ n¨ng hoµ tan cao giê. ammonia, sulfur dioxide, formaldehyde, 4.2. Kh¸m kü t×m c¸c triÖu chøng: hydrrogen chloride g©y tæn th−¬ng ngay lËp tøc Thë nhanh, tÝm, kÝch ®éng. ®−êng h« hÊp trªn. C¸c khÝ kÐm hoµ tan (nitrogen dioxide, phosgene), g©y tæn th−¬ng Báng mòi, hÇu häng, mÆt. muén h¬n ë c¸c phÕ nang. Chlorine cã kh¶ T¾c nghÏn ®−êng h« hÊp trªn - khµn giäng, n¨ng hoµ tan n»m gi÷a hai nhãm trªn. khã nãi, thë khß khÌ. Mét sè chÊt ®Æc biÖt ( muéi...) mang c¸c Tæn th−¬ng nhu m« - thë rÝt PQ, ran Èm, ran chÊt khÝ ®−îc hÊp phô vµo s©u trong phæi n¬i rÝt. c¸c chÊt ®éc g©y tæn th−¬ng phæi. Thë miÖng Kh¸m thÇn kinh, tim m¹ch, tinh thÇn.
TCNCYH 19 (3) - 2002 NÕu cã báng nÆng ch−êm kh¨n l¹nh (−íp B»ng chøng cña chÊn th−¬ng . ®¸), b«i phñ kem chèng báng vµ chuyÓn ®Õn trung t©m báng. §¸nh gi¸ kÝch th−íc báng. 6.2. VËn chuyÓn: Kh«ng cã sù t−¬ng quan gi÷a báng mÆt vµ tæn th−¬ng ®−êng h« hÊp. Báng trong miÖng cã Mäi n¹n nh©n cña c¸c ®¸m ch¸y ®Òu nªn liªn quan chÆt h¬n víi tæn th−¬ng phæi; sù hiÖn ®−îc ®−a ®Õn bÖnh viÖn ®Ó theo dâi vµ ®iÒu trÞ. diÖn cña báng da nÆng ë bÖnh nh©n hÝt ph¶i Tèt nhÊt lµ vËn chuyÓn b»ng xe cÊp cøu ®Ó khãi th−êng b¸o hiÖu tiªn l−îng xÊu. Ho ra cã thÓ can thiÖp ®¶m b¶o h« hÊp trong qu¸ tr×nh m¸u hiÕm gÆp. Tuy nhiªn chØ riªng t×nh tr¹ng vËn chuyÓn. nhiÔm khãi nÆng dï g©y ra gi¶m oxy m¸u cÊp 6.3. T¹i bÖnh viÖn: nh−ng kh«ng g©y suy gi¶m chøc n¨ng h« hÊp Cho bÖnh nh©n thë oxy 100% cho tíi khi hoÆc bÖnh h« hÊp m·n. kÕt qu¶ xÐt nghiÖm khÝ m¸u, HbCO, 5. XÐt nghiÖm Methemoglobin trë vÒ b×nh th−êng. NÕu cã - Néi soi phÕ qu¶n cho phÐp nh×n trùc tiÕp bÖnh phæi m¹n th× ph¶i thë oxy 100% qua m¸y ®−êng thë á trÎ >5 tuæi vµ ng−êi lín. Cã t¸c thë. dôngchÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ (röa PQ). Theo dâi t×nh tr¹ng h« hÊp Ýt nhÊt trong 24 - KhÝ m¸u ®éng m¹ch. giê ®Çu ®Ó ph¸t hiÖn vµ xö trÝ kÞp thêi c¸c dÊu - Chôp phæi. hiÖu nÆng lªn cña SHH do t¾c nghÏn ®−êng h« hÊp trªn. §Æt NKQ nªn ®−îc tiÕn hµnh sím nÕu - §iªn tim. cã chØ ®Þnh. - Th¨m dß chøc n¨ng h« hÊp. Lu«n chó ý ph¸t hiÖn c¸c ®éc tè ¶nh h−ëng 6. §iÒu trÞ ®Õn chuyÓn giao, sö dông oxy (CO, cyanide, 6.1. T¹i chç: hydrosulfide vµ methemoglobin) vµ cã biÖn Nhanh chãng ®−a bÖnh nh©n ra khái khu ph¸p ®iÒu trÞ thÝch hîp. vùc ¶nh h−ëng cña ®¸m ch¸y vµ khÝ ®éc: di Nh÷ng tr−êng hîp nÆng vµ trung b×nh cÇn chuyÓn ng−îc chiÒu giã. ®Æt mét ®−êng truyÒn tÜnh m¹ch vµ theo dâi s¸t T×m c¸ch cho bÖnh nh©n thë oxy 100% vÒ tim m¹ch. cµng sím cµng tèt. ¸p dông c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh h« hÊp: lµm NÕu cã co th¾t thanh khÝ qu¶n (g©y thë rÝt): lo·ng ®êm, h−íng dÉn bÖnh nh©n ho kh¹c, thë diaphylline èng 0,24 g tiªm chËm tÜnh m¹ch 1 s©u, dÉn l−u t− thÕ. èng trong 5 phót hoÆc salbutamol 0,5 mg tiªm Theo dâi ®Ó ph¸t hiÖn c¸c triÖu chøng l©m chËm tÜnh m¹ch. Sau ®ã cã thÓ truyÒn duy tr×. sµng vµ xÐt nghiÖm khÝ m¸u ®Ó ph¸t hiÖn t×nh HoÆc ventolin spray: xÞt 2 nh¸t ®ång th× hÝt tr¹ng thiÕu oxy m¸u. Mét sè lo¹i khÝ nh− vµo, nh¾c l¹i sau 5 phót nÕu vÉn ch−a kÕt qu¶. phosgen (COCl2), nitrogendioxide (NO2) cã thÓ NÕu t×nh tr¹ng co th¾t kh«ng ®ì, SHH nÆng g©y phï phæi cÊp muén 24-46 giê sau. lªn, cÇn ®Æt NKQ ®Ó bãp bãng ®¶m b¶o h« hÊp Viªm phæi lµ biÕn chøng muén gÆp ë 15% tr−íc khi chuyÓn n¹n nh©n ®Õn bÖnh viÖn. bÖnh nh©n hÝt ph¶i khãi do ch¸y nhµ. Röa da nÕu cã nhiÔm ®éc da kÌm theo, cíi Thë m¸y (CPAP, PEEP) nÕu phï phæi cÊp bá quÇn ¸o bÞ nhiÔm ®éc. dÉn ®Õn SHH cã PO2 < 70 mmHg víi FiO2 = 0,5.
TCNCYH 19 (3) - 2002 1. Matthew J. Ellenhorn, Donald G. Soi phÕ qu¶n ®Ó ®¸nh gi¸ tæn th−¬ng ®−êng Barceloux (1988), Smoke inhalation, Medical h« hÊp trªn, g¾p dÞ vËt, hót ®êm. Toxicology Vol 2, 888-893. Theo dâi ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c nguyªn 2. Mierley MC, Baker SP (1983), Fatal nh©n g©y SHH kh¸c: t¾c m¹ch phæi, trµn khÝ house fires in a urban population, JAMA 249, mµng phæi vµ xÑp phæi. 1466-1468. C¸c nghiªn cøu cho thÊy corticoid kh«ng cã 3. Cahalane M, Demling RH (1984), Early t¸c dông. respiratory abnormalities from smoke inhalation, JAMA 251, 771-774. TruyÒn dÞch cÇn thËn träng vµ theo dâi s¸t n−íc tiÓu, HA, t×nh tr¹ng h« hÊp ®Ó tr¸nh phï 4. Earl J. Reisdorff, John J. Wiegenstein phæi cÊp. (1996) Carbon Monoxide poisoning, Emergency Medicine, 914-919. ThËn träng khi dïng adrenalin v× cã hiÖn t−îng t¨ng nh¹y c¶m víi catecholamin. Tµi liÖu tham kh¶o