HOÀNG KIM TIẾN
HOÀNG KIM TIẾN-Ngõ vắng-sơn
mài 2008
Hoàng Kim Tiến - Một nữ hoạ sĩ quen biết, thường xuyên có tranh
tham dự các cuộc triển lãm chung, triển lãm nhóm. Sinh trưởng ở làng
Phù Lưu, Bắc Ninh thuộc vùng Kinh Bắc giàu truyền thống vãn hoá tạo
hình. Song cả tuổi xuân đẹp nhất chị đã dành chọn cho vùng cao Hoàng
Liên Sơn. Một cô gái có dáng vẻ bề ngoài mảnh mai vào đời tưởng như
không thuận theo cách nghĩ thường tình của người đời lại trụ vững
nhiều năm trên vùng cao huyện Mường Khương tỉnh Lào Cai. Hàng
ngày phải đối mặt với bao khó khăn trong đời sống thường nhật, chị
vẫn vươn lên học tiếp trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội. Hơn thế vẫn
say nghề ham vẽ. Thật đáng trân trọng.
Con đường nghệ thuật của Hoàng Kim Tiến cho đến nay có thể chia
làm hai giai đoạn. Thể hiện sống động trong hai triển lãm cá nhân.
Triển lãm cá nhân lần thứ nhất - 1997, mà tôi gọi là Triển lãm một chốn
đôi quê với hai chất liệu sơn dầu, bột màu. Phần lớn các tác phẩm chị
trả nghĩa cho con người cảnh vật vùng cao chị từng sống, chia sẻ và
thân thuộc đã tạo nên cái duyên, cái đẹp trong các bức tranh: Phong
cảnh Mường Khương, thiếu nữ Hmông, chợ Bắc Hà... Một phần dành
cho quê hương như tranh hội làng Phù Lưu, phong cảnh nông thôn... Ai
ngờ cái tưởng như không thuận đã trở thành miền đất hứa cho nghệ
thuật. Lần đầu trình làng ở Thủ đô chị đã tìm được “chỗ đứng” trong
đời sống mỹ thuật, trở thành một nữ hoạ sĩ quen biết về đề tài miền núi.
Triển lãm cá nhân lần thú hai - 2008 “Sắc màu thiên nhiên 2” với 4 chất
liệu, ngoài 2 chất liệu sơn dầu, bột màu. Chị tìm đến 2 chất liệu mới:
sơn mài, acrylic với mong muốn làm mới mình. Mỗi chất liệu là một vẻ
đẹp đặc thù đỏi hỏi một kỹ thuật riêng, góp phân làm phong phú hình
thức tác phẩm trong mỗi triển lãm cá nhân một khi làm chủ được chất
liệu. Môi trường sống thay đổi khi trở thành giảng viên trường Đại học
Sư phạm Nghệ thuật TW. Chị càng say nghề, ham vẽ với mong muốn
hội tụ đủ tư cách một giảng viên dạy nghệ thuật. Triển lãm “Sắc màu
thiên nhiên 2” là một minh chứng cụ thể, in đậm dấu ấn những đợt đi
thực tế sáng tác, những chuyến đi thăm quan và vẽ dài ngày xuyên
Việt, đến với Tây nguyên, lên với Tây Bắc do Hội mỹ thuật Việt Nam
tổ chức với những bức tranh: Chùa Cầu Bên sông Hàn, Voi bản Đôn,
Trăng Hạ Long, Bút Tháp, Đình làng... và không thế thiếu con người
cảnh vật Mường Khương đẹp nhất một thời... một phong cách sáng tác
truyền thống của nhiều thế hệ hoạ sĩ chúng ta. Cảm hứng sáng tạo, ý
tưởng nghệ thuật đều khơi nguồn từ con người và cảnh vật quê hương.
Hình như đối với Hoàng Kim Tiến đi và vẽ cứ tưởng như làm chơi
vậy... Song chị đã nạp thêm nhiên liệu cho sáng tác của mình. Theo tôi
đó là một hướng đi đúng, nhất là trong thời đại bùng nỗ thông tin mà
quan trọng hơn là tiếp nhận thông tin từ chính hiện thực cuộc sống dân
tộc, nhạy cảm đề cập và giải quyết tốt những vấn đề hiện thực dân tộc
và thời đại đặt ra, mới mong sớm có được tác phẩm đẹp đích thực
tương xứng với dân tộc, thời đại.
Hình như thế loại tranh phong cảnh là sở trường của Hoàng Kim Tiến,
chị rất có ý thức xử lý ánh sáng trong các bức tranh phong cảnh: Đêm
Chùa Cầu, Trăng Hạ Long... theo nhiều chiều thời gian không gian nhất
định. Theo tôi cảnh đẹp không phải lúc nào cũng đẹp nó chỉ đẹp trong
những khoảnh khắc ánh sáng loé lên nhất định, mới khoe hết vẻ đẹp
vốn có đặc sắc của từng cảnh đẹp, ánh sáng được coi như nhân vật
trong tranh phong cảnh. Đó là một qui luật muôn đời của nghệ thuật
tranh phong cảnh. Tất nhiên phải hội đủ khả năng nắm bắt hình sắc vốn
có. Hơn thế còn phải khắc hoạ cho được những sắc thái tình cảm trước
cảnh đẹp. Thưởng thức cảnh đẹp thiên nhiên luôn gắn liền với nội dung
cuộc sống của mỗi người chẳng phải thi hào Nguyễn Du đã reo một vần
thơ “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”. Đó chính là tình đời của
hoạ sĩ trước cảnh đẹp mà phải thể hiện cho được trong tranh phong
cảnh.
Với một quan niệm tạo hình truyền thống phương Đông Việt Nam: “Vẽ
về những gì mình từng sống, từng cảm, từng thuộc... Hoàng Kim Tiến
đã định hình, định vị một phong cách nghệ thuật hiện thực, giàu chất
thơ.
Một triển lãm cá nhân nghiêm túc, chững chạc, có khả năng đối thoại
rộng rãi.
Lê Quốc Bảo
