ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
TRƯƠNG THỊ YẾN
HOẠT ĐỘNG HỖ TRỢ NGƯỜI CAO TUỔI
TẠI CỘNG ĐỒNG CƯ DÂN VẠN ĐÒ TÁI ĐỊNH CƯ
CỦA TỈNH THỪA THIÊN HUẾ
LUẬN ÁN TIẾN SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI
HÀ NỘI - 2024
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
TRƯƠNG THỊ YẾN
HOẠT ĐỘNG HỖ TRỢ NGƯỜI CAO TUỔI
TẠI CỘNG ĐỒNG CƯ DÂN VẠN ĐÒ TÁI ĐỊNH CƯ
CỦA TỈNH THỪA THIÊN HUẾ
Chuyên ngành: Công tác xã hội
Mã số: 9760101.01
LUẬN ÁN TIẾN SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
1. PGS.TS. Trịnh Văn Tùng
2. TS. Huỳnh Thị Ánh Phương
HÀ NỘI - 2024
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu này do chính tôi thực hiện dưới sự
hướng dẫn của PGS.TS. Trịnh Văn Tùng và TS. Huỳnh Thị Ánh Phương. Những
kết quả nghiên cứu được thể hiện trong luận án dựa trên quan điểm, kiến thức, tri
thức của cá nhân tôi, dữ liệu khảo sát trung thực và/hoặc tích lũy, chọn lọc từ nhiều
nguồn tài liệu đúng quy định. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm và hình thức kỷ
luật theo quy định nếu phát hiện bất kỳ sai phạm hoặc gian lận nào.
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình thực hiện và nghiên cứu luận án, tôi đã nhận được rất
nhiều sự giúp đỡ của mọi người.
Tôi xin được gửi lời cảm ơn trân trọng và sâu sắc nhất đến PGS.TS. Trịnh
Văn Tùng và TS. Huỳnh Thị Ánh Phương đã luôn động viên, hướng dẫn và chỉ bảo
trong suốt thời gian tôi làm nghiên cứu này. Tôi sẽ không thể hoàn thành công việc
nghiên cứu sinh của mình nếu thiếu đi sự hỗ trợ, thúc đẩy và hướng dẫn tận tình của
thầy cô.
Tôi cũng xin được bày tỏ sự biết ơn chân thành của mình đến các thầy cô
giáo trong khoa Xã hội học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại
học Quốc gia Hà Nội, những người đã luôn lắng nghe và chia sẻ các ý kiến một
cách thẳng thắn, thấu đáo về chuyên môn và tạo điều kiện hết sức hỗ trợ tôi trong
quá trình thực hiện luận án và làm các thủ tục hành chính liên quan.
Tôi rất ghi nhận sự giúp đỡ của Ban giám hiệu và các đồng nghiệp tại
Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế. Đặc biệt là TS. Nguyễn Xuân Hồng, người
Thầy đã luôn dõi theo tôi và sẵn sàng chia sẻ những kiến thức quý báu của mình cho
tôi. Một lần nữa, xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Thầy.
Tôi cũng muốn nói lời cảm ơn tới các cán bộ, người dân tại hai phường
Hương Sơ và Phú Hậu, thành phố Huế, các nghiên cứu sinh trong khóa học và bạn
bè đã luôn nhiệt tình hỗ trợ tôi trong quá trình thực hiện nghiên cứu. Tôi vô cùng
cảm kích và xin bày tỏ lòng chân thành về sự giúp đỡ này.
Lời cảm ơn đặc biệt nhất, tôi muốn gửi đến chồng, bố mẹ hai bên và các con.
Tôi đã luôn được chia sẻ, cổ vũ, khuyến khích, hỗ trợ cả vật chất, tinh thần và thời
gian từ những người thân yêu và quan trọng nhất của mình. Đây chính là động lực
lớn lao nhất để tôi theo đuổi và hoàn thành nghiên cứu này.
Tác giả
Trương Thị Yến
1
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 11
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................ 11
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 13
3. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu ................................................. 14
4. Câu hỏi nghiên cứu ..................................................................................... 15
5. Giả thuyết nghiên cứu ................................................................................. 15
6. Ý nghĩa và đóng góp mới của luận án ........................................................... 16
7. Bố cục luận án ............................................................................................ 18
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN
ĐỀ TÀI ......................................................................................................... 20
1.1. Các nghiên cứu về quan điểm và phương pháp hỗ trợ người cao tuổi tại cộng
đồng trong công tác xã hội .............................................................................. 20
1.2. Các nghiên cứu về chính sách và huy động nguồn lực hỗ trợ người cao tuổi
tại cộng đồng ................................................................................................ 25
1.3. Các nghiên cứu về thiết kế mô hình và chương trình hoạt động hỗ trợ người cao
tuổi dựa vào cộng đồng ................................................................................... 32
1.4. Các nghiên cứu về yếu tố tác động đến năng lực tiếp cận, sử dụng các dịch vụ
và hoạt động hỗ trợ của người cao tuổi tại cộng đồng......................................... 39
1.5. Các nghiên cứu về cộng đồng cư dân sống trên mặt nước và những giải
pháp hỗ trợ.................................................................................................... 43
1.6. Các nghiên cứu về hoạt động công tác xã hội trong hỗ trợ cho người cao tuổi tại
gia đình và cộng đồng ..................................................................................... 48
Những phát hiện chính .................................................................................... 55
Tiểu kết chương 1 ......................................................................................... 57
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......... 59
2.1. Cơ sở lý luận về người cao tuổi ................................................................. 59
2.1.1. Khái niệm người cao tuổi và người cao tuổi vạn đò sông Hương tái định cư59
2.1.2. Đặc điểm và nhu cầu trợ giúp của người cao tuổi ..................................... 61
