INDONESIA TH I C N Đ IỜ Ậ Ạ
INDONESIA TH I KỲ C N Đ IỜ Ậ Ạ
I- Inđônêxia và s xâm l c c a các n c ph ng Tâyự ượ ủ ướ ươ
1- Xã h i Inđônêxia tr c khi Hà Lan xâm l cộ ướ ượ
Tr c khi th c dân Hà Lan xâm l c Inđônêxia, xã h i Inđônêxia đang b cướ ự ượ ộ ướ
vào giai đo n suy vong c a ch đ phong ki n. V ng tri u Magiapahít b chiaạ ủ ế ộ ế ươ ề ị
năm x b y. Giava - hòn đ o l n nh t, n i có 2/3 dân s Inđônêxia sinh s ng, bẻ ả ả ớ ấ ơ ố ố ị
chia làm 2 v ng qu c: Bantam và Mataram. Ngay 2 v ng qu c này cũngươ ố ươ ố
không th ng nh t mà b chia thành nhi u ti u qu c.ố ấ ị ề ể ố
Công xã nông thôn v n là hình th c t ch c ph bi n Inđônêxia. Ng iẫ ứ ổ ứ ổ ế ở ườ
nông dân công xã là ng i s d ng ru ng đ t nh ng không có quy n th a k .ườ ử ụ ộ ấ ư ề ừ ế
Ngoài ru ng đ t công làng xã, còn có ru ng đ t thu c s h u c a quí t c phongộ ấ ộ ấ ộ ở ữ ủ ộ
ki n đó là thái p.ế ấ đây, nông dân nh n ru ng đ t c a quí t c và n p tô choở ậ ộ ấ ủ ộ ộ
chúng. S tô th ng chi m 1/2 đ n 2/3 thu ho ch c a ng i dân.ố ườ ế ế ạ ủ ườ
Đ n đ u th k XVII, công xã nông thôn lâm vào kh ng ho ng, tình tr ngế ầ ế ỷ ủ ả ạ
mua bán ru ng đ t và t p trung ru ng đ t vào tay đ a ch giàu có ngày càngộ ấ ậ ộ ấ ị ủ
nhi u, ph n l n nông dân công xã không có ru ng đ t. Quy n hành c a b n quíề ầ ớ ộ ấ ề ủ ọ
t c trong công xã ngày càng tăng. M t khác, s phát tri n c a n n kinh t hàngộ ặ ự ể ủ ề ế
hoá đã d n d n phá vầ ầ ỡ tính ch t t nhiên c a n n kinh t . Đ c bi t, vùngấ ự ủ ề ế ặ ệ ở
duyên h i, n n kinh t th công nghi p, th ng nghi p r t phát tri n. Th l cả ề ế ủ ệ ươ ệ ấ ể ế ự
kinh t c a lãnh chúa vùng duyên h i ngày càng l n đã làm tăng y u t li khaiế ủ ả ớ ế ố
kh i chính quy n trung ng.ỏ ề ươ
Nh v y, tr c khi b Hà Lan xâm l c, xã h i phong ki nư ậ ướ ị ượ ộ ế Inđônêxia đã
lâm vào kh ng ho ng. Đi u đó t o c h i cho Hà Lan xâm l c đ t n c này.ủ ả ề ạ ơ ộ ượ ấ ướ
2- S xâm l c c a t b n ph ng Tây.ự ượ ủ ư ả ươ
Tr c th k XV, các n c ph ng Tây hi u bi t v ph ng Đông r t ít,ướ ế ỷ ướ ươ ể ế ề ươ ấ
vi c buôn bán v i ph ng Đông n m trong tay ng i r p. B i v y, vàng b cệ ớ ươ ằ ườ ả ậ ở ậ ạ
c a châu Âu b hao h t r t nhi u do ph i mua hàng hoá c a lái buôn r p.ủ ị ụ ấ ề ả ủ ả ậ
Phong trào tìm vàng đ phát tri n kinh t châu Âu d y lên sôi n i vào cu i thể ể ế ở ấ ổ ố ế
k XV.ỷ
Mùa xuân 1498, Vaxcô Đ Gama ch huy 4 tàu đ n Canlicút n Đ .ơ ỉ ế ở Ấ ộ
Chuy n đi này đã làm rung đ ng c châu Âu và đã lôi cu n các th ng nhânế ộ ả ố ươ
châu Âu kéo sang ph ng Đông. Con đ ng hàng h i Tây- Đông đã m ra d nươ ườ ả ở ẫ
t i cu c cách m ng th ng nghi p châu Âu. B Đào Nha là n c đi tiênớ ộ ạ ươ ệ ở ồ ướ
phong trên lĩnh v c này.ự
Năm 1511, B Đào Nha chi m Mal cca (Malaixia). Năm 1512, h xây d ngồ ế ắ ọ ự
c đi m trên đ o Ambon (Inđônêxia) và năm 1592, xâyứ ể ả d ngự pháo đài ở
Técnát. Do l c l ng có h n, B đào nha ch xây d ng cácự ượ ạ ồ ỉ ự
cứ đi mể d cọ bờ bi n mà không chi m c đ t đai. T các c đi m này s ti nể ế ứ ấ ừ ứ ể ẽ ế
hành các cu c chi n tranh chinh ph c các vùng đ t, b t lãnh chúa đó c ngộ ế ụ ấ ắ ở ố
n p, ti n hành buôn bán b ng l a đ o và ăn c p. H còn ti n hành buôn bán nôạ ế ằ ừ ả ướ ọ ế
l Inđônêxia. Năm 1522, ng i Tây Ban Nha cũng có m t Inđônêxia, hệ ở ườ ặ ở ọ
chi m đ o Tido và l p th ng đi m đây. S có m t c a Tây Ban Nha đã gâyế ả ậ ươ ế ở ự ặ ủ
nên mâu thu n gi a B Đào Nha và Tây Ban Nha. K t qu là hai bên dàn x pẫ ữ ồ ế ả ế
v i nhau, B Đào Nha tr cho Tây Ban Nha m t s vàng, còn Tây Ban Nha rútớ ồ ả ộ ố
kh i Inđônêxia và chuy n sang ho t đ ng Philíppin.ỏ ể ạ ộ ở
Sau khi thoát kh i ách đô h c a Tây Ban Nha, t n a sau th k XVI, Hàỏ ộ ủ ừ ử ế ỷ
Lan phát tri n m nh m . Tr c kia, th ng nhân Hà Lan là ng i môi gi i v nể ạ ẽ ướ ươ ườ ớ ậ
chuy n hàng hoá ph ng Đông t Lixbon (th đô B Đào Nha) sang các n cể ươ ừ ủ ồ ướ
châu Âu nh ng t sau khi Hà Lan đ c l p, các tàu buôn Hà Lan b c m đ n cácư ừ ộ ậ ị ấ ế
c ng c a Tây Ban Nha và B Đào Nha, vì v y các th ng nhân Hà Lan li n l pả ủ ồ ậ ươ ề ậ
nhi u công ty đ tìm đ ng buôn bán v i ph ng Đông. Năm 1595, ng i Hàề ể ườ ớ ươ ườ
Lan m cu c vi n chinh đ u tiên sang ph ng Đông. Năm 1596, đoàn th ngở ộ ễ ầ ươ ươ
thuy n do H tman ch huy c p b n Giava. T đó đ n năm 1602, s thuy n buônề ố ỉ ậ ế ừ ế ố ề
c a Hà Lan không ng ng tăng lên (1602 có 65 chi c).ủ ừ ế
Đ c nh tranh có hi u qu v i Tây Ban Nha và B Đào Nha, năm 1602ể ạ ệ ả ớ ồ
chính ph Hà Lan cho thành l p công ty Đông n (Vereenigde Oostủ ậ Ấ Indische
compagnie - V.O.C) v i s v n đ u tiên là 6,5 tri u gunđen. Sau đó, công ty nàyớ ố ố ầ ệ
tr thành m u m c cho cácở ẫ ự công ty khác cùng lo i và là hi n t ng đ c đáoạ ệ ượ ộ
trong l ch s c p bóc thu c đ a. Công ty đ c quy n thay m t ngh vi n ký cácị ử ướ ộ ị ượ ề ặ ị ệ
th ng c, ti n hành chi n tranh, xây d ng pháo đài, t ch c quân đ i, xét xươ ướ ế ế ự ổ ứ ộ ử
các quan ch c c a mình... nói chung quy n h n c a công ty nh quy n h n c aứ ủ ề ạ ủ ư ề ạ ủ
m t chính quy n nhà n c. Ngh vi n còn qui đ nh quy n h n c a công ty cóộ ề ướ ị ệ ị ề ạ ủ
hi u l c trong 21 năm và có th gia h n. Th c t , quy n l c c a công ty t n t iệ ự ể ạ ự ế ề ự ủ ồ ạ
t i 200 năm.ớ
Trong quá trình xâm l c Inđônêxia, công ty Đông n có k c nh tranh làượ Ấ ẻ ạ
B Đào Nha, nh ng B Đào Nha là đ i th y u nên d n d n b g t b kh iồ ư ồ ố ủ ế ầ ầ ị ạ ỏ ỏ
Inđônêxia. Vào năm 1609, Hà Lan chi m Ambon và Técnát t tay B Đào Nha.ế ừ ồ
Năm 1619, ng i Hà Lan xây d ng thành ph Batavia phía B c Giava, thành phườ ự ố ắ ố
này v sau tr thành trung tâm c a đ t th c dân Hà Lan. Đ chi m Inđônêxia,ề ở ủ ấ ự ể ế
th c dân Hà Lan đã không t th đo n nào. Chúng ng h giai c p phong ki nự ừ ủ ạ ủ ộ ấ ế
đ đàn áp kh i nghĩa nông dân, l i d ng mâu thu n trong các t p đoàn phongể ở ợ ụ ẫ ậ
ki n đ ký các hi p c b t bình đ ng. Đ n cu i th k XVI,ế ể ệ ướ ấ ẳ ế ố ế ỷ Hà Lan đã th ngố
tr toàn b đ o Giava.ị ộ ả
Mác nh n xét: “ậL ch s vi c cai tr thu c đ a c a ng i Hà Lan là m t b cị ử ệ ị ộ ị ủ ườ ộ ứ
tranh miêu t nh ng s gi t h i, ph n tr c, sa đo và đê ti n, không th i nàoả ữ ự ế ạ ả ắ ạ ệ ờ
sánh k p”.ị
M c đích c a công ty Đông n Hà Lan trong th i kỳ đ u là v vét hàng hoá,ụ ủ Ấ ờ ầ ơ
ch y u là h ng li u đ bán th tr ng châu Âu. Chúng không ch tr ngủ ế ươ ệ ể ở ị ườ ủ ươ
chi m đ t đ cai tr tr c ti p vì công ty ch a có kh năng tr c ti p th ng tr .ế ấ ể ị ự ế ư ả ự ế ố ị
Chúng không t c quy n cai tr c a lãnh chúa phong ki n mà d a vào l c l ngướ ề ị ủ ế ự ự ượ
này đ v vét hàng hoá, ch có khi nào th t c n thi t chúng m i can thi p vàoể ơ ỉ ậ ầ ế ớ ệ
công vi c n i b c a các ti u qu c phong ki n. L a l c, b o l c, sách nhi uệ ộ ộ ủ ể ố ế ừ ọ ạ ự ễ
luôn luôn đi li n v i ho t đ ng buôn bán c a công ty Đông n. N u nh công tyề ớ ạ ộ ủ Ấ ế ư
ph i mua m t s n ph m nào đó thì giá c do công ty t ý quy t đ nh. Th ngả ộ ả ẩ ả ự ế ị ườ
ng i Hà Lan mua gia v b ng m i th hàng hoáườ ị ằ ọ ứ k c đ cũ không c n thi tể ả ồ ầ ế
đ i v i ng i b n x . Trong lúc đó s hàng hoá c a Inđônêxia đ a sang châu Âuố ớ ườ ả ứ ố ủ ư
mang l i món l i t 7 - 10 l n so v i giá mua.ạ ờ ừ ầ ớ
T gi a th k XVIII, vai trò c a Hà Lan trong n n kinh t th gi i ngàyừ ữ ế ỷ ủ ề ế ế ớ
càng suy gi m. Anh v n lên tr thành n c t b n hùng m nh nh t. ph ngả ươ ở ướ ư ả ạ ấ ở ươ
Đông, công ty Đông n Hà Lan ph i c nh tranh quy t li t v i công ty Đông nẤ ả ạ ế ệ ớ Ấ
c a Anh và ngày càng th t th . Vi c Hà Lan ch chú tr ng vào th ng nghi p,ủ ấ ế ệ ỉ ọ ươ ệ
ch bi t bóc l t mà không xây d ng công nghi p đã không t o ra ch đ ng v ngỉ ế ộ ự ệ ạ ỗ ứ ữ
ch c cho công ty. Đ n năm 1785, n c a công ty lên t i 55 tri u gunđen, nămắ ế ợ ủ ớ ệ
1795, n 125 tri u gunđen. B i v y, năm 1799, công ty ph i tuyên b gi i tán.ợ ệ ở ậ ả ố ả
Công ty Đông n Hà Lan đóng vai trò m đ ng xâm chi m thu c đ a đã vĩnhẤ ở ườ ế ộ ị
vi n b lo i b sau 200 năm t n t i.ễ ị ạ ỏ ồ ạ
3- Phong trào đ u tranh c a nhân dân Inđônêxia.ấ ủ
. Kh i nghĩa c a T runô Giôgô n ra vào năm1675. Nh ng ng i kh iở ủ ơ ổ ữ ườ ở
nghĩa nêu cao kh u hi u ch ng n c ngoài và khôi ph c v ng tri uẩ ệ ố ướ ụ ươ ề
Magiapahít. Đ c s giúp đượ ự ỡ c a các th l c phong ki n ph n b i, đ n nămủ ế ự ế ả ộ ế
1678, th c dân Hà Lan m i đàn áp đ c cu c kh i nghĩa.ự ớ ượ ộ ở
Cu c n i d y do Surapatti lãnh đ o trong nh ng năm 1683-1719. V n làộ ổ ậ ạ ữ ố
ng i lính trong quân đ i th c dân, Surapatti b t bình v i chính sách phân bi tườ ộ ự ấ ớ ệ
ch ng t c c a Hà Lan nên đã lãnh đ o nhân dân đ ng lên ph n kháng. Ông dãủ ộ ủ ạ ứ ả
xây d ng đ c m t v ng qu c đ c l p và đã kiên trì lãnh đ o cu c khángự ượ ộ ươ ố ộ ậ ạ ộ
chi n kéo dài g n 16 năm (1703-1719). Sau khi ông ch t, cu c kháng chi n doế ầ ế ộ ế
con trai Surapatti lãnh đ o còn kéo dài đ n năm 1767 m i ch m d t.ạ ế ớ ấ ứ
Nhìn chung, nh ng cu c đ u tranh trong th i kỳ đ u Inđônêxia đ u doữ ộ ấ ờ ầ ở ề
m t b ph n ti n b trong giai c p phong ki n lãnh đ o. Nông dân là l c l ngộ ộ ậ ế ộ ấ ế ạ ự ượ
tham gia đông đ o nh t.ả ấ
II- S th ng tr c a Hà Lan và Anh Inđônêxia.ự ố ị ủ ở
1- S th ng tr c a Hà Lan th i kỳ Đan Đên.ự ố ị ủ ờ
Đ u th k XIX, Hà Lan b Pháp chi m vàầ ế ỷ ị ế bu c ph i tham gia vào chínhộ ả
sách “bao vây kinh t ” đ i v i Anh. Đan Đên là t ng đ c c a Hà Lan ế ố ớ ổ ố ủ ở
Inđônêxia th i kỳ này. Ông ta th c hi n m t lo t chính sách :ờ ự ệ ộ ạ
- Đan Đên cho ch n ch nh l i quân đ i, tăng c ng tuy n m binh línhấ ỉ ạ ộ ườ ể ộ
ng i b n x , xây d ng h th ng giao thông và pháo đài kh p trong qu n đ o.ườ ả ứ ự ệ ố ắ ầ ả
- Đ gi i quy t v n đ tài chính, Đan Đên tăng c ng chính sách bóc l tể ả ế ấ ề ườ ộ
b ng cách tăng thu . Đ ng th i, y c ng c hình th c bóc l t phong ki n b ngằ ế ồ ờ ủ ố ứ ộ ế ằ
cách bán t ng vùng đ t đai r ng l n cho ng i châu Âu và Trung Qu c. Ng iừ ấ ộ ớ ườ ố ườ
mua đ t có quy n s h u đ t và cai qu nấ ề ở ữ ấ ả c dân đó.ư ở
- Gi đ c quy n mua bán g o, mu i.ữ ộ ề ạ ố
Chính sách c a Đan Đên v n không gi đ c cái gh c a y. Tháng 8/1811,ủ ẫ ữ ượ ế ủ
Đan Đên b g i v n c, Giansên lên thay làm t ng đ c Inđônêxia.ị ọ ề ướ ổ ố ở
2- N n th ng tr c a Anh Inđônêxia (1811-1815).ề ố ị ủ ở
Tháng 8/1811, quân Anh đ b vào Inđônêxia và h u nh không g p sổ ộ ầ ư ặ ự
kháng c nào đáng k c a Hà Lan. Giansên ph i đ u hàng, Inđônêxia r i vào tayự ể ủ ả ầ ơ
ng i Anh. Lúc đ u, Anh th c hi n chính sách mua chu c các lãnh chúa phongườ ầ ự ệ ộ
ki n nh ng khi chi m xong Inđônêxia, chúng li n thay đ i. Râyph rít, t ng đ cế ư ế ề ổ ơ ổ ố
Anh cho chia Giava thành 16 qu n và cho các lãnh chúa phong ki n gi ch cậ ế ữ ứ
qu n tr ng nh ng quy n hành qu n ch y u n m trong tay viên quan ng iậ ưở ư ề ở ậ ủ ế ằ ườ
Anh. Các lãnh chúa tr thành bù nhìn lĩnh l ng c a th c dân Anh. N u lãnhở ươ ủ ự ế
chúa nào không ph c tùng l p t c b cách ch c.ụ ậ ứ ị ứ
Chính quy n Anh tuyên b qu c h u hoá ru ng đ t, bi n nông dân thành táề ố ố ữ ộ ấ ế
đi n cho Anh. Ru ng đ t đ c chia ra các lo i t t x u khác nhau và ph i n p tôề ộ ấ ượ ạ ố ấ ả ộ
thu chi m t 1/5 - 1/2 thu ho ch.H ti p t c th c hi n chính sách bán đ t choế ế ừ ạ ọ ế ụ ự ệ ấ
ng i n Đ và Trung Qu c đ xây d ng đ n đi n tr ng cây h ng li u và giaườ Ấ ộ ố ể ự ồ ề ồ ươ ệ
v . Đ ng th i, ng i Anh ra l nh c m buôn bán và s d ng nô l .ị ồ ờ ườ ệ ấ ử ụ ệ
Trong th i kỳ th ng tr c a Anh, n n th ng nghi p, kinh t hàng hoá cũngờ ố ị ủ ề ươ ệ ế
phát tri n m nh h n tr c. Nh ng tình tr ng cu c s ng c a nông thôn không cóể ạ ơ ướ ư ạ ộ ố ủ
gì thay đ i. Sau khi Napôlêông Iổ thoái v , Inđônêxia đ c Anh tr l i cho Hàị ượ ả ạ
Lan.
3- Ch đ c ng b c tr ng tr t.ế ộ ưỡ ứ ồ ọ
Đ đ c quy n khai thác và bóc l t Inđônêxia, Hà Lan đã th c hi n các chínhể ộ ề ộ ự ệ
sách sau:
Chính sách b o h m u d ch: u tiên cho hàng hoá Hà Lan và đánh thuả ộ ậ ị ư ế
nh p kh u cao đ i v i hàng hoá các n c khác, nh v y hàng nh p kh u c aậ ẩ ố ớ ướ ờ ậ ậ ẩ ủ
Hà Lan vào Inđônêxia tăng h n tr c. Ch ng h n nh hàng d t c a Hà Lanơ ướ ẳ ạ ư ệ ủ
chi m 2/3 hàng d t nh p kh u vào Inđônêxia.ế ệ ậ ẩ
Trong nông nghi p, th c hi n chính sách c ng b c tr ng tr t (do Vanđenệ ự ệ ưỡ ứ ồ ọ
B t - t ng đ c Hà Lan đ ra). Theo đó thì nông dân ph i đem 1/5 đ t đai c aố ổ ố ề ả ấ ủ
mình tr ng cây công nghi p do chính ph Hà Lan qui đ nh nh mía, cà phê,ồ ệ ủ ị ư
thu c lá, chàm... Nông dân bán s hoa l i này l y ti n n p chính ph thay thu .ố ố ợ ấ ề ộ ủ ế
N i nào đ t đai do công xã qu n lý thì toàn th nông dân công xã ch u tráchơ ấ ả ể ị
nhi m tr ng tr t, chăm sóc và thu ho ch n p cho chính ph . Trên th c t , s đ tệ ồ ọ ạ ộ ủ ự ế ố ấ
giành tr ng cây công nghi p cho chính phồ ệ ủ chi mế 1/2, th m chí 2/3ậ di n tích.ệ
Theo qui đ nh, s ngày công làm vi c trên ru ng đ t đó là 66 ngày, nh ng trênị ố ệ ộ ấ ư
th c t nông dân ph i m t 200 ngày. Đ th c hi n chính sáchự ế ả ấ ể ự ệ này, th c dân Hàự
Lan đã d a vào đ a ch quan l i b n x . Nh m lôi kéo giai c p phong ki n,ự ị ủ ạ ả ứ ằ ấ ế
chính quy n Hà Lan đã cho chúng đ c khôi ph c l i t c hi u cũ, đ c quy nề ượ ụ ạ ướ ệ ượ ề
th t p và s d ng đ t đai vĩnh vi n, m t khác chúng còn đ c h ng t lế ậ ử ụ ấ ễ ặ ượ ưở ỷ ệ
nh t đ nh s thu nh p v tr ng tr t c a nông dân. B i v y, giai c p phong ki nấ ị ố ậ ề ồ ọ ủ ở ậ ấ ế
Inđônêxia ra s c c u k t v i chính quy n th c dân đ bóp n n nhân dân.ứ ấ ế ớ ề ự ể ặ
Chính sách c ng b c tr ng tr t đã đem l i l i nhu n kh ng l cho Hà Lan.ưỡ ứ ồ ọ ạ ợ ậ ổ ồ
Ch trong 40 năm thi hành, s l i nhu n thu đ c b ng c 200 năm thu nh p c aỉ ố ợ ậ ượ ằ ả ậ ủ
công ty Đông n. S ti n này đ c đ u t vào s n xu t công nghi p Ấ ố ề ượ ầ ư ả ấ ệ ở Hà Lan
và Inđônêxia.
4- Kh i nghĩa c a Đipônêgôrô (1825-1830).ở ủ
, quân đ i Hà Lan t n công lâu đài c a Đipônêgôrô vì ông đã ph n đ i chínhộ ấ ủ ả ố
sách ph l p các xuntan và can thi p vào quy n th a k c a các lãnh chúa. L pế ậ ệ ề ừ ế ủ ậ
t c, Đipônêgôrô kêu g i các lãnh chúa và nông dân đ ng d y ch ng quân Hàứ ọ ứ ậ ố
Lan. Đã có 70 lãnh chúa và hàng v n qu n chúng nhân dân t kh p n i tham giaạ ầ ừ ắ ơ
nghĩa quân. Quân kh i nghĩa đã dùng chi n thu t du kích gây cho k thù nhi uở ế ậ ẻ ề
t n th t n ng n . ổ ấ ặ ề
III- Ch đ th ng tr c a Hà Lan và phong trào gi i phóngế ộ ố ị ủ ả dân
t cộ cu i th k XIX đ u th k XXố ế ỷ ầ ế ỷ
1- Ch đ th ng tr c a Hà Lan cu i th k XIX đ u th k XX.ế ộ ố ị ủ ố ế ỷ ầ ế ỷ
Vào nh ng năm 70, n n công nghi p Hà Lan phát tri n khá m nh, t b nữ ề ệ ể ạ ư ả
Hà Lan đòi chính ph ph i m c a đ đ c t do kinh doanh. Bên c nh đó, cácủ ả ở ử ể ượ ự ạ
n c Anh, M cũng ép chính ph Hà Lan ph i m c a Inđônêxia đ t do buônướ ỹ ủ ả ở ử ể ự
bán. B i lý do đó nên năm 1850,ở th cự dân Hà Lan b đ c quy nỏ ộ ề th ng m iươ ạ
trên bi n Inđônêxia và năm 1860, ph i m 16 c ng cho tàu n c ngoài vào buônể ả ở ả ướ
bán. Năm 1870, chính quy n thu c đ a b ch đ c ng b c tr ng tr t.ề ộ ị ỏ ế ộ ưỡ ứ ồ ọ
Chính ph Hà Lan đ ra chính sách ru ng đ t, kh ng đ nh quy n chi m h uủ ề ộ ấ ẳ ị ề ế ữ
ru ng đ t c a nông dân và ph m vi ru ng đ t do chính ph s h u. S ru ngộ ấ ủ ạ ộ ấ ủ ở ữ ố ộ
đ t do chính ph s h u bán cho t b n Hà Lan và t b n n c ngoài ho c cóấ ủ ở ữ ư ả ư ả ướ ặ
th cho thuê. Đ n năm 1914, t b n n c ngoài chi m 1/4ể ế ư ả ướ ế di n tích tr ng tr tệ ồ ọ
và chúng đã l p 2100 đ n đi n tr ng cây công nghi p (ký ninh, mía, thu c lá, ôậ ồ ề ồ ệ ố
liu, cao su).
M t khác, Hà Lan đ u t xây d ng h th ng đ ng s t Inđônêxia. Tặ ầ ư ự ệ ố ườ ắ ở ừ
năm 1905, chính ph Hà Lan th c hi n chính sách m c a đ đi u hoà mâuủ ự ệ ở ử ể ề
