Islam giáo trong tiến trình “Cách mạng ngày 25 tháng 1” ở Ai Cập

Islam gi¸o trong tiÕn tr×nh<br /> “C¸ch m¹ng ngµy 25 th¸ng 1” ë Ai CËp<br /> <br /> <br /> NguyÔn V¨n Dòng(*)<br /> <br /> <br /> <br /> N gµy 25/1/2011, lµn sãng bÊt b×nh<br /> cña quÇn chóng nh©n d©n bao<br /> däa thiªn h¹ hßng tranh thñ sù ñng hé<br /> cña Mü ®Ó cøu v·n t×nh thÕ bi ®¸t cña<br /> m×nh. VÒ phÇn m×nh, Tæng thèng Mü<br /> trïm toµn bé ®Êt n−íc Ai CËp. D−íi ¸p<br /> lùc m¹nh mÏ cña c¸c cuéc biÓu t×nh Barack Obama kh¼ng ®Þnh: “Phong trµo<br /> trong n−íc vµ ¸p lùc quèc tÕ, ngµy ‘Nh÷ng ng−êi anh em Islam gi¸o’ ®−îc<br /> 11/2/2011, Hosni Mubarak, sau 30 n¨m tæ chøc tèt vµ mét phÇn hÖ t− t−ëng cña<br /> cÇm quyÒn (1981-2011), ®· buéc ph¶i nã cã khuynh h−íng chèng Mü, nh−ng<br /> rêi khái chiÕc ghÕ tæng thèng Ai CËp ®Ó nã kh«ng nhËn ®−îc sù ñng hé réng r·i.<br /> l¹i quyÒn l·nh ®¹o ®Êt n−íc víi h¬n 80 ë Ai CËp cã ®ñ nh÷ng ng−êi −a thÝch lèi<br /> triÖu d©n cho Héi ®ång Tèi cao c¸c lùc sèng thÕ tôc h¬n vµ hiÓu ®−îc nh÷ng gi¸<br /> l−îng vò trang Ai CËp (SCAF). Sù kiÖn trÞ cña x· héi d©n sù. Hä ®ang muèn<br /> nµy ®· ®i vµo lÞch sö ®Êt n−íc Kim Tù tham gia vµo viÖc th«ng qua nh÷ng<br /> Th¸p víi tªn gäi “C¸ch m¹ng ngµy 25 quyÕt ®Þnh” [Theo 4].(*)<br /> th¸ng 1”, mét trong sè nh÷ng sù kiÖn ChÝnh v× suy nghÜ nh− vËy nªn<br /> quan träng nhÊt ë nh÷ng n¨m ®Çu thÕ ng−êi Mü tõ chç ñng hé Hosni Mubarak<br /> kØ XXI. Tr−íc ®ã, ngµy 3/2/2011, trong trong suèt 30 n¨m qua, mçi n¨m chi<br /> mét cuéc tr¶ lêi pháng vÊn cña §µi hµng tØ USD ®Ó gi÷ cho Ai CËp kh«ng<br /> truyÒn h×nh ABC (Hoa Kú), Hosni r¬i vµo quü ®¹o cña Islam gi¸o cÊp tiÕn,<br /> Mubarak ®· buéc téi phong trµo “Nh÷ng ®· chuyÓn sang vÞ thÕ ®èi lËp víi nh©n<br /> ng−êi anh em Islam gi¸o” (Al-ikhwan vËt nµy, ®iÒu mµ vµo thêi ®iÓm ®ã Ýt ai<br /> al-muslimun, Muslim brotherhood) lµ ngê tíi. Mét sè nhµ nghiªn cøu khi nãi<br /> kÎ ®· g©y ra c¸c hµnh ®éng b¹o lùc trªn vÒ cuéc “C¸ch m¹ng” ë Ai CËp n¨m 2011<br /> qu¶ng tr−êng At-Tahrir vµ tuyªn bè: còng ®−a ra nh÷ng nhËn xÐt nh−<br /> “NÕu t«i tõ chøc, ’Nh÷ng ng−êi anh em Barack Obama. ThÝ dô, Vitaly<br /> Islam gi¸o‘ sÏ chiÕm chÝnh quyÒn ë Ai Naymkin, ViÖn tr−ëng ViÖn nghiªn cøu<br /> CËp” [Theo 4]. Nh−ng lêi c¶nh b¸o cña Ph−¬ng §«ng thuéc ViÖn Hµn l©m khoa<br /> Hosni Mubarak lóc ®ã kh«ng ®−îc Mü häc Nga viÕt: “ë Ai CËp, cã thÓ cã mét<br /> vµ c¸c n−íc Ph−¬ng T©y ®¸nh gi¸ ®óng<br /> møc vµ coi ®ã chØ lµ con ng¸o ép mµ vÞ (*)<br /> TS.,ViÖn Nghiªn cøu T«n gi¸o, ViÖn Khoa häc<br /> Tæng thèng s¾p thÊt sñng nµy ®em ra x· héi ViÖt Nam.<br /> Islam gi¸o… 29<br /> <br /> phong trµo cã tæ chøc nhÊt, phong trµo giai ®o¹n ®Çu cña “c¸ch m¹ng” lµ: tham<br /> ‘Nh÷ng ng−êi anh em Islam gi¸o’, tham gia vµo qu¸ tr×nh chÝnh trÞ nh−ng kh«ng<br /> gia vµo cuéc c¸ch m¹ng nµy. Nh−ng ®øng ë vÞ trÝ tiªn phong, sÏ tham gia vµo<br /> kh«ng thÓ dùa vµo c¸c khÈu hiÖu mµ c¸c cuéc bÇu cö quèc héi nÕu nã diÔn ra<br /> quÇn chóng ®−a ra, kh«ng thÓ dùa vµo sau khi lËt ®æ Hosni Mubarak vµ nÕu cã<br /> thµnh phÇn cña phong trµo nµy mµ cã thÓ tham gia vµo chÝnh phñ qu¸ ®é ë Ai<br /> thÓ kÕt luËn r»ng, ë ®ã nh÷ng ng−êi CËp. T¹m thêi ch−a ®−a ra øng cö viªn<br /> theo chñ nghÜa Islam gi¸o (Islamism) cña m×nh ®Ó tham gia vµo cuéc bÇu cö<br /> ®ãng mét vai trß then chèt... Do vËy, lóc tæng thèng nÕu nã diÔn ra ngay sau khi<br /> nµy nãi vÒ nguy c¬ Islam gi¸o lµ hoµn chÝnh quyÒn cña Hosni Mubarak bÞ lËt<br /> toµn kh«ng cã tÝnh chÊt x©y dùng vµ ®æ. Mäi yªu s¸ch cña tæ chøc nµy ®èi víi<br /> kh«ng bæ Ých” [Theo 8]. chÝnh quyÒn míi ë Ai CËp sÏ ®−îc ®−a<br /> ra trong giai ®o¹n tiÕp theo cña “c¸ch<br /> Phong trµo “Nh÷ng ng−êi anh em m¹ng” nÕu c¸c cuéc c¶i c¸ch chÝnh trÞ,<br /> Islam gi¸o”, nh− chóng ta ®· biÕt, lµ kinh tÕ vµ x· héi mµ phe ®èi lËp lªn n¾m<br /> mét tæ chøc chÝnh trÞ cña nh÷ng ng−êi quyÒn gÆp thÊt b¹i. Chóng t«i t¹m gäi<br /> Islam gi¸o cÊp tiÕn ®−îc thµnh lËp tõ ®©y lµ “S¸ch l−îc chê thêi” cña “Nh÷ng<br /> n¨m 1928 vµ ho¹t ®éng kh«ng chØ ë Ai ng−êi anh em Islam gi¸o” vµ s¸ch l−îc<br /> CËp mµ cßn cã mÆt ë nhiÒu n−íc ArËp nµy ®· lµm mê ®i nh©n tè Islam gi¸o<br /> kh¸c. N¨m 1954, tæ chøc nµy bÞ cÊm chÝnh trÞ trong c¸c cuéc “c¸ch m¹ng<br /> ho¹t ®éng vµ ®i vµo ho¹t ®éng bÝ mËt. mµu” ë c¸c n−íc ArËp nãi chung vµ ë Ai<br /> Mét thêi gian sau phong trµo “Nh÷ng CËp nãi riªng, g©y bÊt ngê cho nhiÒu<br /> ng−êi anh em Islam gi¸o” trë l¹i ho¹t ng−êi trong giai ®o¹n tiÕp theo cña cuéc<br /> ®éng b¸n c«ng khai trong ®iÒu kiÖn ë Ai “c¸ch m¹ng” nµy [Xem thªm 2].<br /> CËp thi hµnh t×nh tr¹ng khÈn cÊp tõ<br /> n¨m 1981. Nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o phong “S¸ch l−îc chê thêi” cña phong trµo<br /> trµo nµy hiÓu rÊt râ r»ng, tham gia cuéc “Nh÷ng ng−êi anh em Islam gi¸o” cã c¸i<br /> “C¸ch m¹ng ngµy 25 th¸ng 1” ë Ai CËp lÝ cña nã. Mét mÆt, hä cÇn ph¶i b¶o toµn<br /> kh«ng chØ cã lùc l−îng cña “Nh÷ng lùc l−îng trong giai ®o¹n ®Çu cña “c¸ch<br /> ng−êi anh em Islam gi¸o” víi khÈu hiÖu m¹ng”; mÆt kh¸c, hä cÇn cã thêi gian ®Ó<br /> “Islam gi¸o - ®ã lµ sù quyÕt ®Þnh” vµ hä tËp hîp thªm lùc l−îng khi võa míi ra<br /> kh«ng chØ ®èi ®Çu víi nh÷ng ng−êi ñng ho¹t ®éng c«ng khai. Trªn thùc tÕ, sau<br /> hé Hosni Mubarak mµ cßn ®èi mÆt víi khi Hosni Mubarak bÞ lËt ®æ, mäi cuéc<br /> chÝnh cuéc “c¸ch m¹ng” mµ trong ®ã bÇu cö ®Òu ch−a thÓ diÔn ra. ChÝnh<br /> ®éng lùc, khÈu hiÖu vµ môc ®Ých cña nã quyÒn Ai CËp, nh− ®· nªu ë trªn, t¹m<br /> hoµn toµn kh«ng ph¶i lµ t«n gi¸o. Hä thêi do SCAF, ®øng ®Çu lµ Nguyªn so¸i<br /> hiÓu r»ng, Ai CËp lóc ®ã ®ang ®øng Hussein Tantawi ®iÒu hµnh.<br /> tr−íc mét thêi ®iÓm cùc k× khã kh¨n, dï Ngµy 28/11/2011, ng−êi d©n Ai CËp<br /> Hosni Mubarak ph¶i ra ®i, nh−ng vÉn chøng kiÕn mét b−íc ngoÆt míi trªn con<br /> ch−a thÓ gi¶i quyÕt ngay ®−îc mäi vÊn ®−êng tiÕn tíi mét nÒn d©n chñ mµ<br /> ®Ò phøc t¹p dÉn ®Õn sù bïng næ x· héi nhiÒu ng−êi ®ang mong ®îi. C¸c cuéc<br /> vµ chuyÓn hãa thµnh mét cuéc “c¸ch bÇu cö quèc héi ®· diÔn ra bÊt chÊp<br /> m¹ng” ë n−íc nµy. Do vËy, s¸ch l−îc cña nh÷ng cuéc biÓu t×nh ®ang lan réng do<br /> “Nh÷ng ng−êi anh em Islam gi¸o” trong nh÷ng ng−êi muèn tr× ho·n cuéc bÇu cö<br /> 30 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2013<br /> <br /> <br /> nµy tæ chøc v× lo sî r»ng SCAF sÏ chi §¶ng Tù do vµ C«ng lý (FJP) cña nh÷ng<br /> phèi vµ tiÕp tôc n¾m gi÷ quyÒn lùc. Hä ng−êi Islam gi¸o cÊp tiÕn mµ nßng cèt lµ<br /> muèn chÊm døt sù l·nh ®¹o cña giíi qu©n phong trµo “Nh÷ng ng−êi anh em Islam<br /> sù tr−íc khi tæ chøc c¸c cuéc bÇu cö quèc gi¸o” vµ «ng Ahmed Shafiq, cùu Thñ<br /> héi. Ngay tr−íc khi cuéc bÇu cö quèc héi ë t−íng Ai CËp d−íi thêi Hosni Mubarak,<br /> Ai CËp diÔn ra, ng−êi ®øng ®Çu SCAF, øng cö viªn cña chÝnh quyÒn thÕ tôc. Hai<br /> Nguyªn so¸i Hussein Tantawi ®· tuyªn nh©n vËt nµy chÝnh lµ nh÷ng ng−êi ®i<br /> bè: “HoÆc lµ chóng ta thµnh c«ng vÒ chÝnh tiÕp vµo vßng hai cña cuéc bÇu cö tæng<br /> trÞ, kinh tÕ vµ x· héi, hoÆc hËu qu¶ sÏ rÊt thèng Ai CËp.<br /> tåi tÖ vµ chóng ta kh«ng ®Ó ®iÒu ®ã x¶y Tr−íc cuéc bÇu cö tæng thèng vßng<br /> ra” [TrÝch theo 1]. hai, c¸c nhµ quan s¸t nhËn ®Þnh r»ng,<br /> Víi tiÕn tr×nh bÇu cö kh¸ phøc t¹p, trong cuéc tranh chÊp lÇn nµy c¶ hai øng<br /> b¾t ®Çu tõ th¸ng 11/2011 vµ kÕt thóc cö viªn ®Òu cã c¬ héi ngang nhau. ¤ng<br /> vµo th¸ng 3/2012, mét quèc héi míi thêi Yevgeny Satanovsky, ViÖn tr−ëng ViÖn<br /> hËu Hosni Mubarak ®· ®−îc bÇu ra víi nghiªn cøu Trung §«ng cña Liªn bang<br /> 508 thµnh viªn do lùc l−îng cña phong Nga, nhËn xÐt: “Qu©n ®éi duy tr× chÝnh<br /> trµo “Nh÷ng ng−êi anh em Islam gi¸o” quyÒn vµ quan träng h¬n, duy tr× ®−îc tµi<br /> kiÓm so¸t. KÕt qu¶ cña cuéc bÇu cö quèc s¶n mµ nã nhËn ®−îc trong khu«n khæ<br /> héi nµy kh«ng lµm cho giíi qu©n sù, c¸c s¸ng kiÕn hiÕn ph¸p cña Hosni<br /> nh÷ng ng−êi theo chñ nghÜa tù do, lùc Mubarak. Cho ®Õn nay c¸c t−íng lÜnh<br /> l−îng c¸nh t¶ vµ nh÷ng ng−êi Kit« gi¸o n¾m trong tay 25-30% GDP cña Ai CËp,<br /> hµi lßng. V× vËy, chÝnh tr−êng Ai CËp ®· gåm c¸c xÝ nghiÖp, kh¸ch s¹n, nhµ m¸y<br /> bÊt æn l¹i cµng lón s©u thªm vµo cuéc vµ ®ån ®iÒn. Râ rµng ®iÒu ®ã lµ qu¸<br /> khñng ho¶ng. M©u thuÉn s©u s¾c diÔn nhiÒu ®Ó qu©n ®éi dÊn th©n vµo cuéc.<br /> ra gi÷a ba phe ph¸i chÝnh trÞ chÝnh: Qu©n ®éi hoµn toµn ch−a s½n sµng trao<br /> SCAF ®ang n¾m quyÒn, phong trµo cho nh÷ng ng−êi Islam gi¸o khèi tµi s¶n<br /> Islam gi¸o cÊp tiÕn võa giµnh th¾ng lîi nµy trong bÊt cø h×nh thøc d©n chñ nµo,<br /> trong cuéc bÇu cö quèc héi vµ lùc l−îng theo kiÓu Ph−¬ng T©y hay Trung §«ng,<br /> ®èi lËp gåm nh÷ng ng−êi theo chñ nghÜa nªn hä sÏ chiÕn ®Êu cho ®Õn ng−êi cuèi<br /> tù do, lùc l−îng c¸nh t¶ vµ nh÷ng ng−êi cïng” [TrÝch theo 3]. Tuy nhiªn, øng cö<br /> Kit« gi¸o. viªn Ahmed Shafif do ph¸i qu©n ®éi ®−a<br /> Trong t×nh h×nh bÊt æn ®ã, mét cuéc ra l¹i tõng lµ b¹n chiÕn ®Êu cña Hosni<br /> bÇu cö tiÕp theo l¹i diÔn ra, bÇu cö tæng Mubarak, ®iÒu nµy khiÕn nhiÒu ng−êi Ai<br /> thèng. H¬n mét n¨m sau ngµy Hosni CËp tá ra kh«ng hµi lßng v× lo ng¹i chÕ<br /> Mubarak bÞ lËt ®æ, ngµy 23-24/5/2012, ®é cò sÏ trë l¹i. Cßn ®èi víi phong trµo<br /> h¬n 50 triÖu cö tri Ai CËp ®· tham gia “Nh÷ng ng−êi anh em Islam gi¸o”, th×<br /> cuéc bÇu cö ®Ó chän ng−êi ®øng ®Çu nhµ b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c, trong cuéc<br /> n−íc. C¸c nhµ quan s¸t nhËn xÐt r»ng, ®Êu tranh víi chÝnh quyÒn qu©n sù, hä<br /> ®©y lµ cuéc bÇu cö d©n chñ ®Çu tiªn trong ®ang cïng víi ®ång minh cña m×nh thao<br /> lÞch sö 5 ngh×n n¨m cña ®Êt n−íc Kim Tù tóng Quèc héi Ai CËp vµ c¬ quan lËp<br /> Th¸p. Tham gia tranh cö tæng thèng cã ph¸p tèi cao nµy ®ang lµ mét trong<br /> tíi 13 øng cö viªn, trong ®ã næi lªn 2 nh÷ng trung t©m chèng l¹i chÝnh quyÒn<br /> g−¬ng mÆt tiªu biÓu, ®ã lµ «ng qu©n sù cña Héi ®ång Tèi cao c¸c lùc<br /> Mohammed Morsi, øng cö viªn thuéc l−îng vò trang Ai CËp.<br /> Islam gi¸o… 31<br /> <br /> Trong t×nh h×nh phøc t¹p cña chÝnh trong cuéc ®Êu tranh víi chÝnh quyÒn<br /> tr−êng Ai CËp tr−íc cuéc bÇu cö tæng qu©n sù ®ang thao tóng Quèc héi... T¹m<br /> thèng vßng hai, ngµy 15/6/2012, SCAF ®×nh chØ Quèc héi chÝnh lµ ®Ó tr−íc vµ<br /> ®· ra lÖnh gi¶i t¸n Quèc héi vµ bè trÝ lùc sau cuéc bÇu cö tæng thèng, Quèc héi sÏ<br /> l−îng vò trang phong táa trô së lµm kh«ng trë thµnh trung t©m chèng ChÝnh<br /> viÖc cña c¬ quan lËp ph¸p tèi cao nµy. phñ” [TrÝch theo 3].<br /> LÖnh gi¶i t¸n Quèc héi ®−îc ban bè chØ Cuéc bÇu cö tæng thèng vßng hai ë<br /> mét ngµy tr−íc khi Ai CËp tiÕn hµnh Ai CËp thêi hËu Hosni Mubarak diÔn ra<br /> cuéc bÇu cö tæng thèng vßng hai trong ®óng thêi gian ®· ®Þnh vµ trong mét<br /> c¸c ngµy 16-17/6/2012. SCAF ®−a ra t×nh h×nh phøc t¹p ngoµi søc t−ëng<br /> lÖnh nµy dùa vµo ph¸n quyÕt cña Tßa t−îng cña nhiÒu ng−êi. Sù gi»ng co<br /> ¸n HiÕn ph¸p Ai CËp r»ng, 1/3 sè ghÕ quyÒn lùc gi÷a hai phe qu©n ®éi vµ<br /> trong Quèc héi Ai CËp ®· ®−îc bÇu ra Islam gi¸o ®· ®Èy t×nh h×nh n−íc nµy<br /> mét c¸ch vi hiÕn, do vËy sè ghÕ nµy ®Õn ®Ønh ®iÓm cña sù nguy hiÓm. Tr−íc<br /> kh«ng cßn hiÖu lùc kÓ tõ thêi ®iÓm Tßa t×nh thÕ c¶ hai øng cö viªn ®Òu tuyªn bè<br /> ¸n ra ph¸n quyÕt. th¾ng cö, cùu Thñ t−íng Ahmed Shafiq<br /> Chñ tÞch Quèc héi Saad El-Katatny tuyªn bè giµnh chiÕn th¾ng víi 51,5%<br /> ®· lªn tiÕng b¸c bá lÖnh gi¶i t¸n Quèc phiÕu bÇu, cßn Mohammed Morsi, øng<br /> héi vµ cho r»ng, ph¸n quyÕt cña Tßa ¸n cö viªn cña phong trµo “Nh÷ng ng−êi<br /> HiÕn ph¸p mang ®éng c¬ chÝnh trÞ. Tuy anh em Islam gi¸o” còng tuyªn bè giµnh<br /> nhiªn, SCAF ®· n¾m quyÒn lËp ph¸p vµ chiÕn th¾ng víi 52,5% phiÕu bÇu, SCAF<br /> kiÓm so¸t ng©n s¸ch nhµ n−íc cho tíi ®· ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng th©u tãm<br /> khi n−íc nµy bÇu ra mét quèc héi míi. quyÒn lùc vµ ®iÒu nµy g©y bÊt b×nh ë c¶<br /> Theo ®iÒu 56 trong Tuyªn bè HiÕn ph¸p trong n−íc lÉn ngoµi n−íc. KÕt qu¶ bÇu<br /> ®−îc SCAF ®−a ra, c¬ quan nµy cã cö ph¶i ho·n c«ng bè vµ hµng tr¨m<br /> quyÒn réng r·i trong ®iÒu hµnh ®Êt ngh×n ng−êi xuèng ®−êng, th−¬ng vong<br /> n−íc thêi k× chuyÓn tiÕp. Trong sè 10 ®· x¶y ra.<br /> quyÒn mµ SCAF ®−îc phÐp thùc hiÖn, cã Theo kÕt qu¶ bÇu cö ®−îc c«ng bè<br /> quyÒn bæ nhiÖm thñ t−íng vµ c¸c bé sau ®ã Ýt ngµy, phÇn th¾ng ®· thuéc vÒ<br /> tr−ëng trong ChÝnh phñ Ai CËp; quyÒn «ng Mohammed Morsi cña phe Islam<br /> bæ nhiÖm c¸c quan chøc d©n sù vµ qu©n gi¸o cÊp tiÕn. §Ó trÊn an d− luËn vµ xoa<br /> sù, quyÒn lËp ph¸p vµ quyÕt ®Þnh c¸c dÞu dßng ng−êi biÓu t×nh, SCAF tuyªn<br /> vÊn ®Ò cña ng©n s¸ch quèc gia. C¸c nhµ bè chuyÓn giao quyÒn ®iÒu hµnh ®Êt<br /> l·nh ®¹o qu©n sù kh¼ng ®Þnh r»ng, ®iÒu n−íc cho t©n Tæng thèng, nh−ng viÖc<br /> nµy ®−îc thùc hiÖn ®Ó b¶o vÖ ®Êt n−íc, th©u tãm quyÒn lùc cña phe qu©n ®éi<br /> ®Ò phßng x¶y ra c¸c cuéc biÓu t×nh b¹o vÉn tiÕp tôc diÔn ra. Nh÷ng viÖc lµm<br /> lùc d−íi sù kiÓm so¸t cña phong trµo nh−: gi¶i t¸n Quèc héi vµ ban hµnh<br /> “Nh÷ng ng−êi anh em Islam gi¸o”. Theo HiÕn ph¸p l©m thêi theo h−íng trao<br /> nhËn xÐt cña nhµ ph©n tÝch ng−êi Nga nhiÒu quyÒn h¬n cho qu©n ®éi, trao<br /> t¹i Trung t©m nghiªn cøu Trung §«ng ë quyÒn b¾t bí ng−êi d©n cho qu©n c¶nh,<br /> thµnh phè St. Petersburg, Alexader thµnh lËp Héi ®ång Quèc phßng víi<br /> Cotrichenko, “Nh÷ng ng−êi anh em thµnh phÇn chñ yÕu lµ c¸c t−íng lÜnh<br /> Islam gi¸o vµ c¸c ®ång minh cña hä cao cÊp, chØ ®Þnh Héi ®ång LËp hiÕn ®Ó<br /> 32 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2013<br /> <br /> <br /> biªn so¹n hiÕn ph¸p míi, v.v... ®Òu lµ Nh÷ng ng−êi Islam gi¸o trung<br /> nh÷ng b−íc dän ®−êng ®Ó thu hÑp thµnh víi Tæng thèng Mohammed Morsi<br /> quyÒn lùc cña vÞ t©n Tæng thèng cña t×m mäi c¸ch ®Ó nhanh chãng th«ng qua<br /> nh÷ng ng−êi Islam gi¸o cÊp tiÕn. §Õn b¶n Dù th¶o HiÕn ph¸p míi võa ®−îc<br /> thêi ®iÓm nµy “s¸ch l−îc chê thêi” cña so¹n ra mét c¸ch véi v· lÊy luËt Sharia<br /> “Nh÷ng ng−êi anh em Islam gi¸o” ®· cña Islam gi¸o lµm nÒn t¶ng c¬ b¶n cho<br /> kÕt thóc. T×nh h×nh míi buéc hä quyÕt luËt ph¸p Ai CËp. B¶n Dù th¶o HiÕn<br /> ®Þnh lao th¼ng vµo cuéc tranh giµnh ph¸p míi gåm 234 ®iÒu, trong ®ã, t¹i<br /> quyÒn lùc. §iÒu 2 quy ®Þnh: “ Islam gi¸o lµ t«n gi¸o<br /> nhµ n−íc. TiÕng ArËp lµ ng«n ng÷ chÝnh<br /> Theo hiÕn ®Þnh, cuéc bÇu cö quèc thøc cña nhµ n−íc. C¸c nguyªn t¾c cña<br /> héi míi ë Ai CËp chØ cã thÓ ®−îc thùc luËt Sharia cña Islam gi¸o lµ nguån gèc<br /> hiÖn sau khi HiÕn ph¸p míi ®−îc ban chñ yÕu cña luËt ph¸p”. TiÕp ®ã t¹i §iÒu<br /> hµnh. Do vËy, qu¸ tr×nh chuyÓn giao 3 viÕt: “C¸c nguyªn t¾c cña luËt (®óng<br /> quyÒn lùc nhanh hay chËm phô thuéc nguyªn v¨n: Sharia - Shara’i’) cña ng−êi<br /> vµo viÖc so¹n th¶o vµ ban hµnh HiÕn Ai CËp - ng−êi Kit« gi¸o vµ ng−êi Do<br /> ph¸p míi cña Héi ®ång LËp hiÕn gåm Th¸i gi¸o lµ nguån gèc c¬ b¶n cña luËt<br /> 100 thµnh viªn. Tuy Héi ®ång nµy do ph¸p (®óng nguyªn v¨n: Tashri’at).<br /> SCAF chØ ®Þnh nh−ng nã l¹i bÞ phe Islam LuËt ph¸p nµy x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng c«ng<br /> gi¸o cÊp tiÕn khèng chÕ vµ chi phèi. Mét d©n cña hä (tøc c¸c quan hÖ gia ®×nh<br /> b¶n Dù th¶o HiÕn ph¸p míi ®· ®−îc gÊp cña hä - NGR), hµnh ®éng t«n gi¸o cña<br /> rót so¹n ra trªn c¬ së luËt Sharia cña hä vµ sù lùa chän ng−êi l·nh ®¹o tinh<br /> ng−êi Islam gi¸o, bÊt chÊp sù ph¶n ®èi thÇn cña hä” [5].<br /> cña phe ®èi lËp gåm nh÷ng ng−êi theo<br /> chñ nghÜa tù do, chñ nghÜa thÕ tôc vµ §äc hai ®iÒu nµy trong Dù th¶o<br /> nh÷ng ng−êi Kit« gi¸o. CÇn ph¶i nãi HiÕn ph¸p míi cña Ai CËp do nh÷ng<br /> thªm r»ng, phe Islam gi¸o cÊp tiÕn ë Ai ng−êi Islam gi¸o cÊp tiÕn so¹n ra ta<br /> CËp chñ yÕu lµ nh÷ng ng−êi theo gi¸o thÊy râ ë ®©y cã sù ph©n biÖt ®èi xö víi<br /> ph¸i Salafism, mét gi¸o ph¸i cã t− t−ëng nh÷ng ng−êi kh«ng ph¶i lµ tÝn ®å Islam<br /> cùc ®oan trong Islam gi¸o. Nh÷ng ng−êi gi¸o. Tõ luËt cña mét céng ®ång t«n<br /> nµy tËp hîp trong phong trµo “Nh÷ng gi¸o, mµ ë ®©y lµ luËt Sharia cña céng<br /> ng−êi anh em Islam gi¸o” tõng bÞ cÊm ®ång Islam gi¸o ®· biÕn thµnh luËt<br /> ho¹t ®éng ë Ai CËp vµ nhiÒu n−íc ArËp ph¸p cña c¶ x· héi Ai CËp. Nh÷ng ng−êi<br /> tr−íc ®©y. Cuèi th¸ng 7/2012, ngay sau Kit« gi¸o vµ Do Th¸i gi¸o lµ c«ng d©n Ai<br /> khi ®−îc bÇu lµm Tæng thèng Ai CËp, CËp bÞ buéc ph¶i theo luËt cña céng<br /> «ng Mohammed Morsi, ng−êi thuéc ®ång Islam gi¸o, nh− quy ®Þnh ë §iÒu 3<br /> §¶ng Tù do vµ C«ng lý cña phong trµo cña dù th¶o HiÕn ph¸p. Ngoµi ra, nh÷ng<br /> “Nh÷ng ng−êi anh em Islam gi¸o” ®· ®Æc ng−êi theo c¸c t«n gi¸o, tÝn ng−ìng kh¸c<br /> x¸ cho 572 ph¹m nh©n ng−êi Islam gi¸o vµ nh÷ng ng−êi kh«ng t«n gi¸o, tÝn<br /> thuéc gi¸o ph¸i Salafism, mµ phÇn lín ng−ìng ë Ai CËp còng buéc ph¶i theo<br /> trong sè hä lµ nh÷ng ng−êi bÞ kÕt ¸n tö luËt cña ng−êi Islam gi¸o. H¬n thÕ n÷a,<br /> h×nh hay ¸n tï trung th©n v× téi danh ®¹i bé phËn nh÷ng ng−êi trung thµnh<br /> khñng bè vµ ®ang bÞ giam gi÷ trong c¸c víi Tæng thèng Mohammed Morsi lµ<br /> nhµ tï ë Ai CËp. nh÷ng ng−êi theo gi¸o ph¸i Salafism.<br /> Islam gi¸o… 33<br /> <br /> VËy cßn nh÷ng ng−êi Islam gi¸o thuéc bè hay s¾c lÖnh nµo do Tæng thèng ban<br /> c¸c gi¸o ph¸i kh¸c th× sao? Hä còng hµnh kÓ tõ ngµy «ng nhËm chøc, ngµy<br /> buéc ph¶i theo luËt do nh÷ng ng−êi 30/6/2012, cho ®Õn khi HiÕn ph¸p míi<br /> Salafist so¹n ra hay sao? NhiÒu ng−êi ®−îc phª duyÖt vµ Quèc héi míi ®−îc<br /> thuéc phe ®èi lËp còng tè c¸o Dù th¶o bÇu ra. Trong khi ®ã, Héi ®ång LËp hiÕn<br /> HiÕn ph¸p míi khèng chÕ c¸c quyÒn Ai CËp, mµ ®¹i bé phËn lµ nh÷ng ng−êi<br /> dµnh cho phô n÷, tù do ng«n luËn vµ tù Islamist l¹i cè g¾ng ®¹t môc ®Ých nhanh<br /> do tÝn ng−ìng, t«n gi¸o. §©y chÝnh lµ chãng so¹n th¶o ®−îc mét b¶n hiÕn<br /> nguyªn nh©n g©y nªn lµn sãng biÓu t×nh ph¸p theo ®Þnh h−íng Islam gi¸o dùa<br /> m¹nh mÏ trong x· héi Ai CËp ph¶n ®èi trªn c¬ së luËt Sharia. Trong sè 100<br /> b¶n Dù th¶o HiÕn ph¸p míi do nh÷ng thµnh viªn cña Héi ®ång LËp hiÕn chØ cã<br /> ng−êi Salafist thao tóng. 30 ng−êi thuéc phe ®èi lËp. Khi nh÷ng<br /> Nh− ®· dÉn ë trªn, trong §iÒu 2 cña ng−êi nµy tÈy chay viÖc th«ng qua Dù<br /> Dù th¶o HiÕn ph¸p míi quy ®Þnh: th¶o HiÕn ph¸p míi, th× ngay lËp tøc<br /> “Islam gi¸o lµ t«n gi¸o nhµ n−íc”. nh÷ng ng−êi Islamist ®· chép lÊy thêi<br /> Nh−ng vÊn ®Ò cÇn x¸c ®Þnh râ, Islam c¬ ®Ó th«ng qua b¶n Dù th¶o HiÕn ph¸p<br /> gi¸o nãi tíi ë ®©y ®−îc hiÓu lµ Islam ®Çy tranh c·i nµy. Héi ®ång LËp hiÕn<br /> gi¸o nµo, bëi v×, ë Ai CËp ngoµi gi¸o ®−îc triÖu tËp khÈn cÊp vµ 234 ®iÒu cña<br /> ph¸i Salafism chiÕm thiÓu sè, cßn cã c¸c Dù th¶o HiÕn ph¸p míi ®· ®−îc 85/100<br /> gi¸o ph¸i Islam gi¸o kh¸c, trong ®ã tÝn thµnh viªn cña Héi ®ång LËp hiÕn th«ng<br /> ®å gi¸o ph¸i Sufism chiÕm ®a sè. Ng−êi qua tõng ®iÒu chØ trong vµi giê vµo ®ªm<br /> Sufist bÞ ng−êi Salafist coi lµ “nh÷ng kÎ ngµy 29 r¹ng s¸ng ngµy 30/11/2012.<br /> l¹c ®¹o”. Sau “C¸ch m¹ng ngµy 25 ¤ng Amr Moussa, cùu Tæng th− kÝ Liªn<br /> th¸ng 1”, nh÷ng ng−êi Salafist ®· nhiÒu ®oµn Arabia, cùu øng cö viªn tæng<br /> lÇn thùc hiÖn c¸c hµnh ®éng thï ®Þch thèng Ai CËp coi viÖc th«ng qua b¶n Dù<br /> chèng l¹i ng−êi Sufist – tõ viÖc ph¸ hñy th¶o HiÕn ph¸p míi cña n−íc nµy lµ<br /> th¸nh ®−êng cña ng−êi Sufist ®Õn viÖc “mét th¶m häa”.<br /> chèng l¹i gi¸o chñ Ali Juma cña gi¸o C¸c sù kiÖn trªn nh− thªm dÇu vµo<br /> ph¸i Sufism ë Ai CËp. Ng−êi Salafist gäi löa, lµm cho cuéc khñng ho¶ng cµng<br /> vÞ gi¸o sÜ nµy lµ mét Sufist “ngu dèt” thªm trÇm träng. Tõ chç biÓu t×nh ph¶n<br /> trong c¸c vÊn ®Ò t«n gi¸o, mét kÎ nãi ®èi Dù th¶o HiÕn ph¸p míi, giê ®©y phe<br /> dèi, mét kÎ ph¹m téi v× «ng lµ ng−êi cã ®èi lËp ®ßi Tæng thèng Mohammed<br /> uy tÝn trong gi¸o ph¸i Sufism nh−ng l¹i Morsi ph¶i tõ chøc, hä gäi «ng lµ nhµ<br /> kh«ng lªn ¸n dßng Shiite (Shiism). ®éc tµi vµ ®ßi chÊm døt chÕ ®é cña<br /> Trong t×nh h×nh n−íc s«i löa báng nh÷ng ng−êi Islam gi¸o cÊp tiÕn. C¸c<br /> trªn chÝnh tr−êng Ai CËp, ngµy cuéc biÓu t×nh ®· biÕn thµnh c¸c cuéc<br /> 22/11/2012, Tæng thèng Mohammed b¹o ®éng vµ lan tõ thñ ®« Cairo ra<br /> Morsi ®· ban hµnh S¾c lÖnh HiÕn ph¸p, nhiÒu thµnh phè kh¸c, trong ®ã cã<br /> trong ®ã quy ®Þnh c¸c c¬ quan t− ph¸p thµnh phè Alexandria, thµnh phè lín<br /> kh«ng cã quyÒn gi¶i t¸n Héi ®ång LËp thø hai ë Ai CËp. Theo «ng Mohammed<br /> hiÕn hoÆc Th−îng viÖn (Héi ®ång El Baradei, cùu Gi¸m ®èc C¬ quan<br /> Shura), kh«ng cã quyÒn phñ quyÕt, b·i N¨ng l−îng nguyªn tö Quèc tÕ cña Liªn<br /> bá hoÆc söa ®æi bÊt cø ®iÒu luËt, tuyªn Hîp Quèc, ng−êi ®· tõng tham gia<br /> 34 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2013<br /> <br /> <br /> tranh cö tæng thèng Ai CËp, “Tæng ph¸p míi vÉn ®−îc ®em ra tr−ng cÇu<br /> thèng vµ ñy ban LËp hiÕn ®ang tiÕn d©n ý vµo thêi gian ®· ®Þnh. Tr−íc khi<br /> hµnh mét cuéc ®¶o chÝnh chèng l¹i d©n diÔn ra cuéc tr−ng cÇu d©n ý nµy, mét<br /> chñ. TÝnh hîp ph¸p cña ChÝnh phñ ®ang trong sè c¸c thñ lÜnh cña gi¸o ph¸i<br /> nhanh chãng biÕn mÊt” [TrÝch theo 6]. Salafism hi väng r»ng, sÏ cã tíi 80%<br /> Nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o c¸c cuéc biÓu ng−êi d©n Ai CËp t¸n thµnh b¶n Dù<br /> t×nh, trong ®ã cã c¸c cùu øng cö viªn th¶o HiÕn ph¸p míi cña hä v× ng−êi<br /> tæng thèng nh− c¸c «ng Amr Moussa, Islam gi¸o chiÕm ®a sè ë n−íc nµy vµ<br /> Hamdeen Sebahi vµ Mohammed El trong tr−êng hîp nÕu tÊt c¶ nh÷ng<br /> Baradei, gäi ®ît ph¶n ®èi nµy lµ “lêi ng−êi kh«ng ph¶i lµ tÝn ®å Islam gi¸o<br /> c¶nh b¸o cuèi cïng” göi tíi «ng tÈy chay cuéc tr−ng cÇu d©n ý th× con sè<br /> Mohammed Horsi ®Ó rót l¹i sù hËu t¸n thµnh cã thÓ lªn tíi gÇn 100%. Trªn<br /> thuÉn cña Tæng thèng dµnh cho b¶n Dù thùc tÕ, sù viÖc diÔn ra kh«ng hoµn toµn<br /> th¶o HiÕn ph¸p míi do phe Islam gi¸o nh− hy väng cña nh÷ng ng−êi Salafist.<br /> chÊp bót vµ ®· ®−îc ñy ban LËp hiÕn Ban ®Çu, phe ®èi lËp tuyªn bè tÈy chay,<br /> chÊp thuËn [TrÝch theo 10]. Tr−íc søc nh−ng sau ®ã l¹i quyÕt ®Þnh tham gia<br /> Ðp cña c¸c cuéc biÓu t×nh cña phe ®èi vµo tiÕn tr×nh nµy. Theo c¸c ph−¬ng<br /> lËp, Tæng thèng Mohammed Morsi ®· tiÖn truyÒn th«ng Ai CËp, trong ®ît 1<br /> ph¶i rót l¹i S¾c lÖnh HiÕn ph¸p ngµy cña cuéc tr−ng cÇu d©n ý diÔn ra ngµy<br /> 22/11/2012 cña m×nh, nh−ng vÉn kiªn 15/12/2012, chØ cã 6 triÖu trong tæng sè<br /> tr× chñ tr−¬ng ®−a Dù th¶o HiÕn ph¸p 26 triÖu cö tri hîp lÖ t¹i 10 tØnh thµnh<br /> míi ra tr−ng cÇu d©n ý vµo c¸c ngµy 15 tham gia bá phiÕu, trong khi ®ã, phong<br /> vµ 22/12/2012. trµo “Nh÷ng ng−êi anh em Islam gi¸o”<br /> Sau khi Tæng thèng Mohammed l¹i cho r»ng cã kho¶ng 1/3 sè cö tri ®·<br /> Morsi tuyªn bè ®−a Dù th¶o HiÕn ph¸p tham gia bá phiÕu. Trong ®ît 2 cña cuéc<br /> míi võa ®−îc Héi ®ång LËp hiÕn th«ng tr−ng cÇu d©n ý diÔn ra ngµy 22/12/2012<br /> qua ra tr−ng cÇu d©n ý, lµn sãng biÓu t¹i 17 tØnh thµnh cßn l¹i, sè cö tri tham<br /> t×nh cµng d©ng cao h¬n c¶ tõ hai phÝa – gia bá phiÕu còng chØ ®¹t 30%. Sau hai<br /> lùc l−îng Islam gi¸o vµ phe ®èi lËp. ®ît bá phiÕu, phong trµo “Nh÷ng ng−êi<br /> §iÒu nµy lµm ng−êi ta nhí l¹i sù kiÖn anh em Islam gi¸o” tuyªn bè Dù th¶o<br /> ®Çu n¨m 2011 ë n−íc nµy mµ kÕt qu¶ HiÕn ph¸p míi cña Ai CËp ®· ®−îc<br /> cña nã lµ sù ra ®i cña Hosni Mubarak th«ng qua víi tØ lÖ gÇn 64% ®ång thuËn,<br /> sau 30 n¨m cÇm quyÒn. Trong khi phe cßn phe ®èi lËp th× tè c¸o cuéc tr−ng cÇu<br /> ®èi lËp ph¶n ®èi Dù th¶o HiÕn ph¸p vµ d©n ý nµy cã nhiÒu gian lËn vµ phñ<br /> cuéc tr−ng cÇu d©n ý th× nh÷ng ng−êi nhËn kÕt qu¶ trªn. KÕt qu¶ chÝnh thøc<br /> Islam gi¸o ñng hé Tæng thèng l¹i ®ßi l¹i bÞ ho·n c«ng bè theo lÞch tr×nh ®·<br /> thùc thi ®iÒu mµ hä gäi lµ “luËt cña ®Þnh. Nh−ng cuèi cïng, theo c«ng bè<br /> Th−îng §Õ”. §ông ®é ®· x¶y ra g©y tæn chÝnh thøc cña Chñ tÞch ñy ban BÇu cö<br /> thÊt vÒ ng−êi vµ cña. C¸c thÈm ph¸n t− ph¸p tèi cao vµo tèi ngµy 25/12/2012,<br /> Tßa ¸n HiÕn ph¸p còng ®×nh c«ng ®Ó Dù th¶o HiÕn ph¸p míi ®· ®−îc chÝnh<br /> ph¶n ®èi tuyªn bè cña Tæng thèng thøc th«ng qua víi tØ lÖ ñng hé lµ 63,8%,<br /> Mohammed Morsi. BÊt chÊp sù ph¶n tØ lÖ ph¶n ®èi lµ 36,2%, tØ lÖ cö tri tham<br /> ®èi cña phe ®èi lËp, b¶n Dù th¶o HiÕn gia cuéc tr−ng cÇu d©n ý lµ 32,9%.<br /> Islam gi¸o… 35<br /> <br /> Nh÷ng diÔn biÕn trªn chÝnh tr−êng Cuéc “C¸ch m¹ng ngµy 25 th¸ng 1”<br /> Ai CËp lµm cho d− luËn thÕ giíi quan lµ cuéc c¸ch m¹ng d©n téc, c¸ch m¹ng<br /> t©m vµ chÝnh quyÒn Mü tá ra lo ng¹i. thÕ tôc vµ chèng gi¸o quyÒn. Nh÷ng<br /> DÉn lêi Ngo¹i tr−ëng Mü Hillary ng−êi khëi x−íng vµ ®éng lùc c¸ch m¹ng<br /> Clinton, ng−êi ph¸t ng«n Bé Ngo¹i giao lµ nh÷ng ng−êi theo ®−êng lèi tù do, lùc<br /> Mü, bµ Victoria Nuland nãi: “Mü muèn l−îng c¸nh t¶, c¸c tæ chøc c«ng ®oµn<br /> thÊy mét tiÕn tr×nh x©y dùng hiÕn ph¸p cïng nh÷ng tÝn ®å Islam gi¸o vµ Kit«<br /> d©n chñ, kh«ng tËp trung qu¸ nhiÒu gi¸o, nghÜa lµ gåm tÊt c¶ nh÷ng ai muèn<br /> quyÒn lùc vµo tay mét ng−êi ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn mét khÈu hiÖu ®−îc nh÷ng<br /> chÕ ®é ph¸p trÞ, kiÓm so¸t vµ ®èi träng, ng−êi theo ®−êng lèi d©n téc chñ nghÜa ë<br /> ®ång thêi b¶o vÖ vµ t«n träng quyÒn lîi Ai CËp ®Ò ra tõ ®Çu thÕ kØ XX: “T«n<br /> cña tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn trong x· héi” gi¸o dµnh cho Chóa (Allah), cßn Tæ<br /> [TrÝch theo 9]. Nh−ng hiÖn nay, “nÒn quèc dµnh cho mäi ng−êi”. Môc ®Ých<br /> d©n chñ Ai CËp sau cuéc c¸ch m¹ng chÝnh cña cuéc c¸ch m¹ng nµy lµ biÕn Ai<br /> ®ang tiÕn diÔn trong mét m«i tr−êng CËp thµnh mét nhµ n−íc d©n chñ thÕ<br /> chÝnh trÞ kh«ng râ rµng, do ch−a cã mét tôc, ë ®ã mäi ng−êi ®Òu b×nh ®¼ng,<br /> hÖ thèng ph¸p lý ®óng chøc n¨ng” kh«ng phô thuéc vµo th¸i ®é cña hä ®èi<br /> [TrÝch theo 9]. Ngay sau khi Dù th¶o víi t«n gi¸o. Trong giai ®o¹n ®Çu cña<br /> HiÕn ph¸p míi ®−îc chÝnh thøc th«ng “c¸ch m¹ng” nh÷ng ng−êi theo chñ<br /> qua, ngµy 26/12/2012, ChÝnh phñ Mü ®· nghÜa Islam gi¸o kh«ng ®øng ë vÞ trÝ<br /> kªu gäi Tæng thèng Mohammed Morsi tiªn phong, nh− chóng t«i ®· ph©n tÝch<br /> g¸nh v¸c tr¸ch nhiÖm thóc ®Èy ®èi tho¹i ë phÇn trªn mµ thùc hiÖn “s¸ch l−îc chê<br /> d©n téc nh»m gi¶i quyÕt c¸c bÊt ®ång thêi” cña nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o phong<br /> gi÷a c¸c phe ph¸i chÝnh trÞ trong n−íc. trµo “Nh÷ng ng−êi anh em Islam gi¸o”.<br /> Ng−êi ph¸t ng«n Bé Ngo¹i giao Mü nãi Hä tõng b−íc sö dông c¸c thÓ thøc d©n<br /> r»ng, t−¬ng lai d©n chñ cña Ai CËp phô chñ, chép lÊy s¸ng kiÕn chÝnh trÞ vµ<br /> thuéc vµo viÖc c¸c phe ph¸i chÝnh trÞ ®¹t giµnh ®a sè ghÕ trong Quèc héi Ai CËp,<br /> ®−îc nhËn thøc chung vÒ c¸c nguyªn t¾c trong Héi ®ång LËp hiÕn vµ ®−a øng cö<br /> d©n chñ míi. Tæng thèng Mohammed viªn cña m×nh trong liªn minh víi<br /> Morsi cã mét tr¸ch nhiÖm “®Æc biÖt”, ®ã nh÷ng ng−êi Salafist tham gia tranh cö,<br /> lµ trong qu¸ tr×nh thóc ®Èy tiÕn tr×nh giµnh chøc tæng thèng.<br /> chÝnh trÞ, cÇn ph¶i giµnh ®−îc sù tÝn<br /> Dù th¶o m« h×nh Nhµ n−íc Ai CËp<br /> nhiÖm vµ ñng hé réng r·i cña mäi tÇng cña nh÷ng ng−êi theo chñ nghÜa Islam<br /> líp d©n chóng [Theo 7]. gi¸o “dùa trªn c¬ së luËt Sharia”, trªn<br /> thùc tÕ ®ã lµ mét nhµ n−íc do nh÷ng<br /> B¶n chÊt hiÖn nay cña cuéc khñng ng−êi Islamist kiÓm so¸t. Sau khi giµnh<br /> ho¶ng chÝnh trÞ s©u s¾c ë Ai CËp n»m ë th¾ng lîi trong cuéc bÇu cö tæng thèng<br /> chç HiÕn ph¸p míi cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®Çu tiªn thêi hËu Hosni Mubarak, Tæng<br /> tÝnh chÊt cña nhµ n−íc trong viÔn c¶nh thèng Mohammed Morsi kh«ng b¾t tay<br /> lÞch sö, chø hoµn toµn kh«ng ph¶i chØ cã ngay vµo viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò<br /> nh÷ng ng−êi Islam gi¸o cÊp tiÕn cã kinh tÕ - x· héi gay g¾t cña ®Êt n−íc mµ<br /> quyÒn s¸ng t¸c ra HiÕn ph¸p vµ ¸p ®Æt l¹i chó t©m vµo viÖc thùc hiÖn Islam<br /> nã cho toµn bé x· héi Ai CËp. gi¸o hãa (Ikhwanization) Nhµ n−íc Ai<br /> 36 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2013<br /> <br /> <br /> CËp(*). ¤ng bè trÝ hoÆc lµ c¸c thµnh viªn Tµi liÖu tham kh¶o<br /> cña phong trµo “Nh÷ng ng−êi anh em 1. An B×nh (2011). Ai CËp b−íc vµo<br /> Islam gi¸o” hoÆc lµ nh÷ng ng−êi gÇn gòi cuéc bÇu cö lÞch sö.<br /> víi phong trµo nµy vµo c¸c vÞ trÝ then Http://www.dantri.com.vn (thø hai,<br /> chèt cña Nhµ n−íc Ai CËp, thÝ dô nh−: ngµy 28/11).<br /> Bé tr−ëng Bé Quèc phßng, ng−êi ®øng<br /> ®Çu C¬ quan T×nh b¸o Ai CËp, ng−êi 2. NguyÔn V¨n Dòng (2011). “Islam<br /> ®øng ®Çu Bé Tæng tham m−u, ViÖn gi¸o chÝnh trÞ trong cuéc ‘c¸ch m¹ng<br /> tr−ëng ViÖn KiÓm s¸t tèi cao, c¸c tØnh mµu’ ë c¸c n−íc Trung §«ng vµ B¾c<br /> tr−ëng cña c¸c tØnh, thµnh, v.v... Nh÷ng Phi”. T¹p chÝ Nghiªn cøu t«n gi¸o, sè<br /> ng−êi thuéc gi¸o ph¸i Salafism ®· thùc 4 vµ 5.<br /> hiÖn chiÕn dÞch Islam gi¸o hãa ®Êt n−íc 3. §µi tiÕng nãi n−íc Nga (ngµy<br /> Ai CËp tõ d−íi lªn b»ng c¸ch tæ chøc 15/06/2012). Ai CËp gi¶i t¸n Quèc<br /> chÝnh quyÒn trong c¸c lµng x· ë n«ng héi tr−íc bÇu cö tæng thèng.<br /> th«n vµ trong c¸c khu phè ë thµnh thÞ 4. Ignatenko A. Ngµy tµn cña Islam<br /> theo luËt Sharia. gi¸o chÝnh trÞ.<br /> Cuéc ®Êu tranh trªn chÝnh tr−êng http://religion.ng.ru/politic/2011-02-<br /> Ai CËp vÉn sÏ tiÕp diÔn mét c¸ch gay 16/1_islam.html.<br /> g¾t cho dï b¶n Dù th¶o HiÕn ph¸p míi 5. Ignatenko A. (2012). Tæ quèc dµnh<br /> ®−îc th«ng qua vµ cã hiÖu lùc ph¸p lý cho Allah.<br /> trong ®êi sèng x· héi. Bëi v×, kÕt qu¶ Http://religion.ng.ru/events/2012-12-<br /> cuéc tr−ng cÇu ý d©n vÒ b¶n Dù th¶o 05/3_egypt.html, B¸o §éc lËp-T«n<br /> HiÕn ph¸p míi nµy kh«ng nãi lªn sù gi¸o (NGR).<br /> ®ång thuËn trong x· héi Ai CËp. H¬n<br /> 6. TÊn Khoa (2012). “Ai CËp: biÓu t×nh<br /> thÕ n÷a, x· héi Ai CËp vÉn tiÕp tôc bÞ<br /> ph¶n ®èi dù th¶o hiÕn ph¸p”. Tuæi<br /> chia rÏ theo nhiÒu khuynh h−íng chÝnh<br /> trÎ online. Tuoitre.vn (ngµy 02/12).<br /> trÞ - x· héi kh¸c nhau vµ nÕu kh«ng<br /> t×m ®−îc lèi tho¸t cho cuéc khñng ho¶ng 7. Ngäc Kh−¬ng (2012). Mü ph¶n øng<br /> hiÕn ph¸p hiÖn nay, khi mµ ®Êt n−íc sau khi Ai CËp th«ng qua HiÕn<br /> nµy vÉn do nh÷ng ng−êi Salafist chÌo ph¸p. VOV.Vn ( thø t− ngµy 26/12).<br /> l¸i th× rÊt cã thÓ sÏ ®Èy nã ®Õn bê vùc 8. Orlova L.. TÊm g−¬ng cña ng−êi<br /> cña mét cuéc néi chiÕn “mäi ng−êi chèng kh¸c dÔ lan réng.<br /> l¹i mäi ng−êi” vµ kh«ng ai lµ ng−êi Http://religion.ng.ru/events/2011-03-<br /> chiÕn th¾ng. Theo thèng kª cña b¸o Al- 02/1_primer.html.<br /> Sharq al-Awsat, hiÖn nay cã tíi 15 triÖu 9. §øc Vò (2012). BiÓu t×nh rÇm ré t¹i<br /> ®¬n vÞ vò khÝ bÊt hîp ph¸p ®ang n»m Ai CËp ph¶n ®èi tuyªn bè HiÕn ph¸p<br /> trong tay c¸c c«ng d©n Ai CËp. Cuéc cña Tæng thèng.<br /> “C¸ch m¹ng ngµy 25 th¸ng 1” ë Ai CËp Http://www.dantri.com.vn (ngµy<br /> vÉn ch−a ®Õn håi kÕt
28/11).<br /> 10. Http://www.voatiengviet.com/conten<br /> (*)<br /> Ch÷ Ikhwanization ®−îc chóng t«i t¹m dÞch lµ t/ai-cap-bieu-tinh-phan-doi-du-<br /> “Islam gi¸o hãa”.Ch÷ nµy xuÊt ph¸t tõ tªn gäi<br /> phong trµo “Nh÷ng ng−êi anh em Islam gi¸o” thao-hien-phap-tong-thong-tiep-<br /> b»ng tiÕng ArËp Al-Ikhwan al-muslimun (NVD). dien/1558316.html.<br />