Kết quả ứng dụng hormone sinh sản điều trị hiện tượng chậm động dục lại sau đẻ ở lợn nái

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

62
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một cuộc khảo sát trên bị trì hoãn nối lại động dục và endo-viêm tử cung ở lợn nái sau khi sinh đã được thực hiện. Một số chế độ hormone để điều trị bị trì hoãn nối lại động dục và endo-viêm tử cung sau đó đã cố gắng. Có thể thấy rằng tỷ lệ bị trì hoãn nối lại động dục sau sinh gieo do nguyên nhân endocrinological dao động từ 5,90% đến 21,42%. Tỷ lệ của endo-viêm tử cung là 1,82-23,33%. Áp dụng PMSG cộng HCG mang lại 83,33-85,71% sau khi sinh gieo cho thấy động dục...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kết quả ứng dụng hormone sinh sản điều trị hiện tượng chậm động dục lại sau đẻ ở lợn nái

T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp, TËp 2 sè 1/2004 KÕt qu¶ øng dông hormone sinh s¶n ®iÒu trÞ hiÖn tù¬ng chËm ®éng dôc l¹i sau ®Î ë lîn n¸i Results of application of sex hormones to treat delayed resumption of estrus in postpartum sows TrÇn TiÕn Dòng Summary A survey on delayed resumption of estrus and endo-metritis in postpartum sows was undertaken. Several hormone regimes to treat delayed resumption of estrus and endo- metritis were then tried. It was found that the incidence of delayed resumption of estrus in postpartum sows due to endocrinological causes ranged from 5.90% to 21.42%. The incidence of endo-metritis was from 1.82 to 23.33%. Application of PMSG plus HCG brought about 83.33-85.71% postpartum sows showing estrus with 91.67-100% conception rate. Use of oxytocine and prostaglandin F2α to treat endo-metritis made 83.33-100% show estrus with 71.43-81.82% conception rate. Key words : Hormones, endo-metritis, estrus, postpartum sows, conception. 1. §Æt vÊn ®Ò 2002). §Ó gãp phÇn kh¾c phôc nguyªn nh©n ë n−íc ta, ch¨n nu«i lîn lµ mét nghÒ cã trªn, chóng t«i nghiªn cøu øng dông tõ l©u ®êi vµ nã lu«n ®−îc xÕp ë vÞ trÝ hµng hormone sinh s¶n nh»m t×m ra ph¸c ®å ®iÒu ®Çu trong c¸c ngµnh ch¨n nu«i. MÊy chôc trÞ thÝch hîp. n¨m qua, c¸c gièng lîn ngo¹i nh− Yorkshire, Landrace... ®· thùc sù chiÕm 2. Néi dung - VËt liÖu vµ ph−¬ng ®−îc lßng tin cña ng−êi ch¨n nu«i. Tuy ph¸p nghiªn cøu nhiªn, trong c«ng t¸c ch¨n nu«i lîn n¸i 2.1. Néi dung nghiªn cøu ngo¹i sinh s¶n cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. §iÒu tra, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng hiÖn NhiÒu nguyªn nh©n t¸c ®éng dÉn ®Õn n¨ng t−îng chËm ®éng dôc l¹i sau ®Î vµ bÖnh suÊt vµ hiÖu qu¶ ch¨n nu«i lîn n¸i ngo¹i viªm tö cung sau ®Î ë lîn n¸i ngo¹i nu«i sinh s¶n ch−a cao. Mét trong sè c¸c nguyªn trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam. nh©n, ®ã lµ hiÖn t−îng chËm ®éng dôc l¹i - øng dông mét sè hormone sinh s¶n sau ®Î, bÖnh viªm nhiÔm tö cung sau ®Î cßn nh»m ®iÒu trÞ hiÖn t−îng chËm ®éng dôc l¹i nhiÒu ®· lµm cho n¨ng suÊt sinh s¶n bÞ gi¶m vµ bÖnh viªm tö cung sau ®Î. thÊp. Ho¹t ®éng sinh s¶n lµ qu¸ tr×nh sinh 2.2. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu häc hÕt søc phøc t¹p cña c¬ thÓ sèng, nã - §Ò tµi ®−îc thùc hiÖn trªn 2 gièng lîn chÞu sù ®iÒu tiÕt chÆt chÏ cña c¬ chÕ thÇn ngo¹i chñ yÕu ®ang ®−îc nu«i kh¸ phæ biÕn kinh- thÓ dÞch. Sù rèi lo¹n néi tiÕt vµ ë ViÖt Nam : Yorkshire vµ Landrace. §ùc chuyÓn ho¸ c¸c hormone còng lµ nguyªn gièng vµ c¸i gièng ®ang ë ®é tuæi sinh s¶n nh©n sinh bÖnh cña mét sè bÖnh ®Æc biÖt lµ tèt (2-4 tuæi), khoÎ m¹nh, æn ®Þnh vµ ®−îc c¸c bÖnh vÒ néi tiÕt (Lª §øc Tr×nh, 1998). nu«i d−ìng theo ®óng quy tr×nh ch¨n nu«i C¸c n−íc ®· cã nhiÒu thµnh tùu trong viÖc lîn ngo¹i sinh s¶n. sö dông hormone sinh s¶n nh»m ®iÒu khiÓn - C¸c chØ tiªu ®iÒu tra ®−îc thùc hiÖn ho¹t ®«ng sinh s¶n vµ ®iÒu trÞ mét sè bÖnh theo mÉu ®iÒu tra. C¸c ®èi t−îng ®iÒu tra ®· sinh s¶n cho gia sóc (Lª Minh Hoµng, ®−îc chän lùa theo c¸c yÕu tè vµ tiªu chÝ 66
thèng nhÊt. C¬ së ®iÒu tra lµ c¸c C«ng ty III : Hormone PGF 2α : 1ml (10 -12mg/con, Gièng gia sóc cÊp tØnh, thµnh phè, ViÖn, t−¬ng ®−¬ng 10.000 - 12.000 UI). Tiªm Tr−êng vµ c¸c hé n«ng d©n ë Tuyªn Quang. d−íi da 1 lÇn. - C¸c thÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ cã ®èi Thôt röa KMnO4 1%0 ngµy 2 lÇn trong chøng vµ thùc nghiÖm. 3- 5 ngµy. C¸c kÕt qu¶ ®−îc xö lý theo ph−¬ng IV : Retardoxi - 20LA 1ml/10kg P/ngµy 1 ph¸p thèng kª sinh vËt häc. lÇn trong 2 - 5 ngµy. - Ph¸c ®å ®iÒu trÞ hiÖn t−îng chËm Multivit- forte 20ml/lä : 10 - 15 ®éng dôc l¹i sau ®Î ë lîn n¸i : ml/con/lÇn. Tiªm b¾p ngµy 2 lÇn. I : HCG 1.000 ®.v.c/100kg P, tiªm 1 lÇn. Hormone Oxytoxine 20UI/èng 2ml: II: ECP (2000 - 2200UI) 4ml/ n¸i sinh s¶n 4ml/con, tiªm tÜnh m¹ch 1 lÇn. tiªm 1 lÇn 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu III : PMSG 3.000 – 3.600 ®.v.c/n¸i, tiªm 1 3.1. KÕt qu¶ ®iÒu tra hiÖn t−îng chËm lÇn. ®éng dôc l¹i sau ®Î ë lîn n¸i ngo¹i IV : PMSG 3.000 ®.v.c/n¸i, nÕu ®éng dôc Rèi lo¹n sinh s¶n ë lîn n¸i cã nhiÒu tiªm tiÕp HCG 1.000 ®.v.c/n¸i. biÓu hiÖn vµ do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n. Cã - Ph¸c ®å ®iÒu trÞ bÖnh viªm tö cung sau thÓ do nguyªn nh©n néi tiÕt, do sinh lý thay ®Î ë lîn n¸i : ®æi sau thêi kú mang thai, ®Î, tiÕt s÷a nu«i I : Lincomycin 10% 1ml/10kg P con hoÆc do viªm nhiÔm ®−êng sinh dôc sau (113.400UI), tiªm b¾p ngµy 1 lÇn. ®Î (Lª Minh Hoµng, 2002). KÕt qu¶ ®iÒu tra Hormone Oxytoxine 20UI/èng 2ml: cña chóng t«i vÒ tû lÖ chËm ®éng dôc l¹i sau 4ml/con, tiªm tÜnh m¹ch ngµy 1 lÇn. ®Î cña lîn n¸i ngo¹i nu«i t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng Multivit- forte 20ml/lä : 10- 15ml / con / kh¸c nhau cho thÊy tû lÖ nµy kh¸ cao, chiÕm lÇn, tiªm b¾p ngµy 2 lÇn tõ 5,9% ®Õn 21,42%. Tû lÖ nµy x¶y ra trªn c¶ LiÖu tr×nh 3- 5 ngµy hai gièng lîn vµ kh¸c nhau kh«ng nhiÒu gi÷a II : Biocid 1/600: 500ml thôt röa hµng ngµy. hai gièng lîn. §iÒu ®ã g©y thiÖt h¹i lín cho Hormone Oxytoxine 20UI/èng 2ml : ngµnh ch¨n nu«i lîn n¸i ngo¹i sinh s¶n. Tû 4ml/con, tiªm tÜnh m¹ch ngµy 1 lÇn. lÖ chËm ®éng dôc l¹i sau ®Î cña lîn n¸i LiÖu tr×nh 2-3 ngµy ngo¹i nu«i trong hé n«ng d©n lµ cao nhÊt, trªn 13%. KÕt qu¶ ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng1. B¶ng 1: Tû lÖ lîn n¸i ngo¹i chËm ®éng dôc l¹i sau ®Î Gièng YORKSHIRE Gièng LANDRACE §Þa ®iÓm nghiªn cøu n Lîn bÖnh n Lîn bÖnh Sè con Tû lÖ (%) Sè con Tû lÖ (%) 1. B¾c Ninh 39 3 7,69 52 4 7,69 2. Hµ Néi 220 13 5,90 130 16 12,30 3. H−ng Yªn 30 4 13,33 24 2 8,33 4. §¹i häc N«ng NghiÖp I 14 3 21,42 5. Th¸i Nguyªn 25 2 8,00 35 4 11,42 6. Tuyªn Quang 344 46 13,37 574 79 13,76 7. ViÖn Ch¨n nu«i 86 9 10,40 70 9 12,80 67 68
3.2. KÕt qu¶ ®iÒu tra tû lÖ viªm tö cung ë lîn n¸i ngo¹i sau ®Î B¶ng 2: Tû lÖ lîn n¸i ngo¹i bÞ viªm tö cung Gièng YORKSHIRE Gièng LANDRACE §Þa ®iÓm nghiªn cøu n Lîn bÖnh n Lîn bÖnh Sè con Tû lÖ (%) Sè con Tû lÖ (%) 1. B¾c Ninh 39 2 5,13 52 2 3,85 2. Hµ Néi 220 4 1,82 130 3 2,31 3. H−ng Yªn 30 7 23,33 24 5 20,83 4. §¹i häc N«ng NghiÖp I 14 1 7,14 5. Th¸i Nguyªn 25 1 4,00 35 1 2,86 6. Tuyªn Quang 344 20 5,81 574 26 4,53 7. ViÖn Ch¨n nu«i 86 4 4,65 70 5 7,14 Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y 3.3. KÕt qu¶ ®iÒu trÞ lîn n¸i ngo¹i chËm chËm ®éng dôc l¹i sau ®Î ë lîn n¸i ngo¹i ®éng dôc l¹i sau ®Î b»ng hormone lµ c¸c bÖnh viªm nhiÔm ®−êng sinh dôc, §Ó gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt sinh s¶n trong ®ã cã viªm tö cung (Lª Minh còng nh− tû lÖ ®Î cña lîn n¸i, chóng t«i thÝ Hoµng, 2002). Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra cña nghiÖm 4 ph¸c ®å ®iÒu trÞ kh¸c nhau nh»m chóng t«i, tû lÖ viªm tö cung trung b×nh ë ®iÒu trÞ hiÖn t−îng chËm ®éng dôc l¹i sau ®Î. Tû lÖ n¸i ®éng dôc trë l¹i sau ®iÒu trÞ lîn n¸i ngo¹i nu«i ë c¸c ®Þa ph−¬ng kh¸c ®Òu ®¹t trªn 80% (81,25% - 85,71%). Thêi nhau lµ kh¸c nhau vµ kh¸ cao: B¾c Ninh: gian ®éng dôc, tû lÖ thô thai, sè con trªn løa 4,49%; Hµ Néi: 2,06%; H−ng Yªn: cña nh÷ng n¸i khái bÖnh ®Òu ®¹t yªu cÇu. 22,08%; N«ng NghiÖp I: 7,14%; Th¸i Tû lÖ thô thai cña n¸i sau ®iÒu trÞ tõ 76,90% Nguyªn: 3,43%, Tuyªn Quang: 5,17%; ë ph¸c ®å III ®Õn 100% ë ph¸c ®å II. Sè con ViÖn Ch¨n nu«i 5,89%. BÖnh nµy céng víi sinh ra trªn løa còng ®at 8- 12 con. KÕt qu¶ hiÖn t−îng rèi lo¹n sinh s¶n sau ®Î lµm ®iÒu trÞ ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 3. cho kh¶ n¨ng sinh s¶n còng nh− n¨ng suÊt Qua kÕt qu¶ nµy, ph¸c ®å ®iÒu trÞ II vµ sinh s¶n cña lîn n¸i ngo¹i gi¶m thÊp. KÕt IV cho kÕt qu¶ tèt nhÊt gãp phÇn n©ng cao qu¶ ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 2. n¨ng suÊt sinh s¶n cña lîn n¸i ngo¹i. B¶ng 3: KÕt qu¶ ®iÒu trÞ lîn n¸i ngo¹i chËm ®«ng dôc l¹i sau ®Î Ph¸c ®å ®iÒu trÞ I II III IV ChØ tiªu theo dâi 1. Sè con ®iÒu trÞ 24 6 16 14 2. Sè con ®éng dôc l¹i sau ®iÒu trÞ 20 5 13 12 3. Tû lÖ ®éng dôc l¹i sau ®iÒu trÞ (%) 83,33 83,33 81,25 85,71 4. Thêi gian ®éng dôc l¹i sau ®Î (ngµy) 3,87 5 5,8 5,8 (Min.- Max.) (1 - 8) (3 - 7) (4 - 8) (4 - 8) 5. Sè con khái bÖnh ®· thô thai 17 5 10 11 6. Tû lÖ thô thai (%) 85,00 100,00 76,90 91,67 7. HÖ sè phèi (lÇn) 2,10 1,32 1,40 1,30 8. Sè con sinh ra/ løa (con) 9,40 9,80 9,50 9,8 (Min.- Max.) (8 - 11) (9 - 11) (8 - 12) (9 - 11) 68
3.4. KÕt qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh viªm tö cung ë Theo chóng t«i, ta cã thÓ dïng ph¸c ®å lîn n¸i ngo¹i sinh s¶n b»ng hormone I, III vµ IV nh»m ®iÒu trÞ bÖnh viªm tö cung Tû lÖ khái bÖnh ®¹t tõ 77,78 - 100%. Tû ë lîn n¸i ngo¹i nh»m phôc håi chøc n¨ng lÖ ®éng dôc l¹i sau ®iÒu trÞ ®¹t 83,33%- 100%. sinh s¶n vµ cã thÓ n©ng cao ®−îc n¨ng suÊt Tû lÖ thô thai còng ®¹t tõ 71,43% ®Õn 81,82%. sinh s¶n cña chóng. KÕt qu¶ ®iÒu trÞ ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 4. B¶ng 4: KÕt qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh viªm tö cung ë lîn n¸i ngo¹i Ph¸c ®å ®iÒu trÞ. I II III IV ChØ tiªu theo dâi. 1. Sè con ®iÒu trÞ. 17 9 12 12 2. Sè con khái sau ®iÒu trÞ. 16 7 12 12 3. Tû lÖ khái sau ®iÒu trÞ (%). 94,12 77,78 100,00 100,00 4. Sè con ®éng dôc l¹i sau khái bÖnh. 15 7 11 10 5. Tû lÖ ®éng dôc (%). 93,75 100 91,66 83,33 6. Sè con thô thai. 12 5 9 8 7. Tû lÖ thô thai (%). 80,00 71,43 81.82 80,00 4. KÕt luËn thuèc s¸t trïng kh¾c phôc ®−îc bÖnh viªm - Tû lÖ lîn ngo¹i chËm ®éng dôc l¹i sau tö cung lîn n¸i ngo¹i sau ®Î cho kÕt qu¶ tèt. ®Î kh¸ cao: 5,90%-21,42%. - Tû lÖ viªm tö cung sau ®Î ë lîn ngo¹i Tµi liÖu tham kh¶o còng cao: 1,82%-23,33%. Lª Minh Hoµng, (2002). Kü thuËt nu«i lîn n¸i - Cã thÓ dïng hormone PMSG + HCG n¨ng suÊt cao. Nxb N«ng nghiÖp, tr.145- hoÆc ECP kh¾c phôc hiÖn t−îng chËm ®éng 174. Lª §øc Tr×nh, (1998). Hormon. Nxb Y häc, tr. dôc l¹i sau ®Î vµ hormone Prostaglandin F2α 64-72. hoÆc Oxytoxine kÕt hîp kh¸ng sinh hoÆc 69