Khảo sát đặc tính khúc xạ ở trẻ có tiền sử sinh non

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KHẢO SÁT ĐẶC TÍNH KHÚC XẠ Ở TRẺ CÓ TIỀN SỬ SINH NON<br /> Mai Phan Hoàng Yến*, Nguyễn Công Kiệt*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục đích: Khảo sát đặc tính khúc xạ ở trẻ có tiền sử sinh non và mối tương quan giữa tật khúc xạ và cân<br /> nặng, tuổi thai lúc sinh của trẻ có tiền sử sinh non.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 44 trẻ trong độ tuổi từ 12 tháng – 5 tuổi có tiền sử sinh non được<br /> khám tại bệnh viện Mắt TP. Hồ Chí Minh và được xác định khúc xạ bằng phương pháp soi bóng đồng tử có liệt<br /> điều tiết. Thiết kế nghiên cứu mô tả, cắt ngang, không có nhóm chứng.<br /> Kết quả: 44 trẻ với 88 mắt được đo khúc xạ, trong đó tỉ lệ tật khúc xạ là 19 trẻ (43,18%), chính thị là<br /> 25 trẻ (56,82%). Chủ yếu tật cận thị chiếm 36,36%, viễn thị 6,82%, loạn thị 47,73%, bất đồng khúc xạ<br /> 6,82%. Tuổi trung bình đến khám là 30,68 tháng (≈ 2,5 tuổi); cân nặng trung bình lúc sinh là 1995,45g, và<br /> tuổi thai trung bình lúc sinh la 29,25 tuần. Không tìm thấy mối tương quan giữa cân nặng, tuổi thai lúc<br /> sinh của trẻ với tật khúc xạ.<br /> Kết luận: Tật khúc xạ thường gặp ở trẻ có tiền sử sinh non, chủ yếu tật cận thị. Không tìm thấy mối tương<br /> quan giữa tật khúc xạ với cân nặng, tuổi thai lúc sinh của trẻ.<br /> Từ khóa: Tiền sử sinh non, tật khúc xạ, cận thị, soi bóng đồng tử có liệt điều tiết.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> REFRACTIVE OUTCOME IN PREMATURE CHILDREN WITHOUT RETINOPATHY OF<br /> PREMATURITY<br /> Mai Phan Hoang Yen, Nguyen Cong Kiet<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: 263 - 268<br /> Purpose: To determine the incidence of refractive error from the ages of 12 months to 5 years in premature<br /> children without retinopathy of prematurity and also to seek a correlation between refractive error and birth<br /> weight, or gestational age.<br /> Subject and methods: In this observartional cross – sectional study, eye refraction in 44 premature<br /> children, with no ocular pathology, was measured by cycloplegic retionoscopy at the children from the ages of 12<br /> months to 5 years.<br /> Results: Of the 44 children reviewed, 19 (43.18%) had a refractive error and 25 (56.82%) were emmetropic<br /> in both eyes. Most of the children were myopia (36.36%). Hyperopia was observed in 6.82%. Astigmatism was<br /> found in 47.73% of the children. Anisometropia occurred in 6.82% of children in this study. The mean age at<br /> examination was 2.5 years; the mean birth weight was 1995.45g and the mean gestational age at birth was 29.25<br /> weeks. Refractive error was not correlated with birth weight or gestational age in this study.<br /> Conclusions: Significant refractive errors are quite common in the premature children without retinopathy<br /> of prematurity. Most of these children are myopia. There is no correlation between refractive error and birth<br /> weight or gestational age.<br /> Key words: Premature children without retinopathy of prematurity, refractive error, myopia, cycloplegic<br /> retinoscopy.<br /> <br /> <br /> <br /> Bộ Môn Mắt, Đại Học Y Dược<br /> Bệnh viện Đa khoa Kiên Giang<br /> Tác giả liên lạc: BS Mai Phan Hoàng Yến ĐT: 0905190500<br /> Email:maiphanhoangyen@gmail.com<br /> <br /> Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> <br /> 263<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Vào những năm cuối thế kỷ XX, sự phát triển<br /> vượt bậc của các phương tiện chẩn đoán – can<br /> thiệp sớm và kỹ thuật hồi sức sơ sinh tốt đã giúp<br /> làm giảm tỉ lệ tử vong sơ sinh, đặc biệt đối với<br /> các trẻ sinh non. Y văn thế giới đã ghi nhận<br /> nhiều trẻ sinh non từ 23 tuần thai, cân nặng lúc<br /> sinh từ 500gr được nuôi sống. Song song với<br /> những thành công đó, những thử thách được đặt<br /> ra đối với nền y học hiện đại: các tổn thương,<br /> bệnh lý đặc trưng trên một cơ thể non nớt, chưa<br /> được phát triển hoàn thiện xuất hiện. Đối với cơ<br /> quan thị giác, đó là tổn thương bệnh lý võng mạc<br /> trẻ sinh non (ROP), tật khúc xạ, lé, tổn thương vỏ<br /> não thị giác, chứng loạn sắc, giảm thị lực(6). Tất cả<br /> đều gây hậu quả nặng nề, ảnh hưởng nghiêm<br /> trọng đến chất lượng sống không chỉ trên bản<br /> thân trẻ ngay cả gia đình trẻ.<br /> Đến nay, do tính chất nghiêm trọng và<br /> những di chứng nặng nề, bệnh lý võng mạc trẻ<br /> sinh non đã được đưa vào chương trình tầm soát<br /> cho trẻ sinh non ở hầu hết các quốc gia trên thế<br /> giới, bước đầu mang lại hiệu quả khả quan. Bên<br /> cạnh, nguy cơ ROP, những trẻ sinh non, nhẹ cân<br /> không ROP có nguy cơ tật khúc xạ.<br /> Sự liên quan giữa tật khúc xạ và sinh non đã<br /> được thế giới biết tới từ năm 1955 qua các nghiên<br /> cứu của Fletcher và Brandon, và sau đó được<br /> nhiều tác giả khác báo cáo như Alfano (1958),<br /> Graham (1963), Verma (1994). Năm 1997, Fielder<br /> và Quinn mô tả, có ba hình thái cận thị ở trẻ sinh<br /> non: cận thị sinh lý “thoáng qua”, cận thị sinh<br /> non (MOP), cận thị thoái hóa trong ROP. Đây<br /> được xem như luận cứ khoa học đầu tiên về hình<br /> thái cận thị đặc biệt này. Sau đó,các tác giả<br /> Saunders (2002), Ton(2004), Holmstrom (2005),<br /> Larsson (2006) lần lượt công bố, bên cạnh tật cận<br /> thị thường gặp, tật viễn thị, loạn thị chiếm tỉ lệ<br /> khá cao ở nhóm trẻ có tiền sử sinh non. Tại Đông<br /> Nam Á, mối liên quan này cũng được nhiều tác<br /> giả báo cáo như Saw (1997), Theng (2000),<br /> Sharanjeet Kaur (2010). Tuy nhiên, ở Việt Nam<br /> <br /> 264<br /> <br /> mới chỉ có một số nghiên cứu báo cáo về tật khúc<br /> xạ ở trẻ sinh non có bệnh lý võng mạc.<br /> Do vậy, việc nghiên cứu về đặc tính tật khúc<br /> xạ ở trẻ có tiền sử sinh non không bệnh lý võng<br /> mạc nhằm phát hiện sớm tật khúc xạ, từ đó,<br /> giảm nguy cơ nhược thị, lé do không được điều<br /> chỉnh sớm là hết sức cần thiết.<br /> Nghiên cứu này nhằm hai mục tiêu:<br /> Khảo sát đặc tính khúc xạ ở trẻ có tiền sử<br /> sinh non.<br /> Xác định mối tương quan giữa tật khúc xạ và<br /> cân nặng, tuổi thai lúc sinh của trẻ.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Tất cả những trẻ có tiền sử sinh non không<br /> bệnh lý võng mạc được khám, đo khúc xạ tại<br /> Bệnh viện Mắt TP. Hồ Chí Minh từ tháng<br /> 10/2011 – 07/2012.<br /> Trẻ có tiền sử sinh non không bệnh lý võng mạc<br /> được khám và đo khúc xạ khách quan, đồng ý<br /> tham gia nghiên cứu. Loại trừ những trường hợp<br /> trẻ có tiền sử sinh non không bệnh lý võng mạc<br /> nhưng kèm theo các bệnh tại mắt và toàn thân,<br /> chậm phát triển tâm thần – vận động không cho<br /> phép thăm khám và đo khúc xạ khách quan.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Đây là nghiên cứu mô tả, cắt ngang, có phân<br /> tích, không có nhóm chứng.<br /> Quy trình nghiên cứu<br /> Giải thích thân nhân của trẻ sự cần thiết và<br /> lợi ích của việc tham gia nghiên cứu.<br /> Phỏng vấn bằng phiếu thu thập số liệu: tất cả<br /> trẻ đủ tiêu chuẩn đều được phỏng vấn bằng<br /> phiếu thu thập số liệu. Phiếu thu thập số liệu<br /> được xây dựng gồm các câu hỏi đóng và mở để<br /> nhằm thu thập thông tin từ thân nhân của trẻ.<br /> Thăm khám:<br /> + Đánh giá phần trước nhãn cầu: giác mạc,<br /> tiền phòng, mống mắt, thủy tinh thể.<br /> <br /> Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> + Đánh giá phần sau nhãn cầu: võng mạc,<br /> mạch máu, gai thị.<br /> Đo khúc xạ khách quan chưa liệt điều tiết.<br /> Ghi nhận kết quả sơ bộ.<br /> Nhỏ thuốc liệt điều tiết Mydrin P 0,5% 3 lần,<br /> cách nhau 5 – 10 phút, khám khúc xạ khách quan<br /> sẽ được thực hiện sau lần nhỏ thuốc cuối cùng<br /> khoảng 30 – 45 phút.<br /> Đánh giá tình trạng tật khúc xạ: giá trị tật<br /> khúc xạ được xác định bằng giá trị độ khúc xạ<br /> cầu tương đương (Spherical Equavilent: SE).<br /> Độ khúc xạ cầu tương đương = độ cầu + 1 / 2<br /> độ loạn.<br /> + Xác định là cận thị nếu độ khúc xạ cầu<br /> tương đương ≤ - 0,50D, viễn thị nếu độ khúc<br /> xạ cầu tương đương ≥ + 2,00D, chính thị nếu<br /> độ khúc xạ cầu tương đương lớn hơn – 0,50D<br /> và nhỏ hơn + 2,00D, cận thị nặng nếu độ khúc<br /> xạ cầu tương đương ≤ - 3,00D, cận thị nhẹ nếu<br /> độ khúc xạ cầu tương đương lớn hơn - 3,00D<br /> nhưng nhỏ hơn – 0,50D. Độ loạn thị được tính<br /> nếu giá trị loạn thị ≥ 0,75D. Bất đồng khúc xạ<br /> được xác định khi chênh lệch độ khúc xạ giữa<br /> hai mắt ≥ 1,00D.<br /> + Trẻ được xem là cận thị nếu một mắt cận<br /> thị hay cả hai mắt bị cận thị.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> + Trẻ được xem là viễn thị nếu cả hai mắt<br /> viễn thị hay một mắt viễn thị và mắt kia chính<br /> thị.<br /> + Trẻ được xem là chính thị nếu không có<br /> mắt nào cận hay viễn thị.<br /> <br /> Thống kê, xử lý số liệu<br /> Nhập, xử lý và phân tích số liệu bằng phần<br /> mềm SPSS for Window 16.0. Biến số định lượng<br /> được trình bày bằng số trung bình ± độ lệch<br /> chuẩn. Mối liên quan giữa hai biến định lượng<br /> được kiểm định bằng Student test. Mối tương<br /> quan giữa tật khúc xạ và các biến định lượng<br /> khác được khảo sát với hệ số tương quan<br /> Pearson và điều chỉnh với phân phối Poison<br /> nhằm tìm chỉ số nguy cơ (RR = Relative Risk).<br /> Các test có ý nghĩa thống kệ khi p < 0,05.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Chúng tôi tiến hành khám, đo khúc xạ<br /> khách quan cho 44 trẻ với 88 mắt, trong đó, 24<br /> nữ (54,54%) và 20 nam (45,46%). Giới nữ có tỉ<br /> lệ cao hơn nhưng sự khác biệt này không có ý<br /> nghĩa thống kê (p = 0,55). Các biến số tuổi đến<br /> khám, cân nặng lúc sinh, tuổi thai lúc sinh, độ<br /> khúc xạ cầu tương đương ở mỗi mắt được mô<br /> tả ở bảng 1.<br /> <br /> Bảng 1. Đặc điểm thống kê của trẻ có tiền sử sinh non trong nghiên cứu.<br /> <br /> Trung bình<br /> Nhỏ nhất<br /> Lớn nhất<br /> <br /> Tuổi đến khám Cân nặng lúc<br /> (tuổi)<br /> sinh(g)<br /> 2,5<br /> 1995,45<br /> 1<br /> 1600<br /> 5<br /> 2500<br /> <br /> Tuổi thai lúc<br /> sinh(tuần)<br /> 29,52<br /> 25<br /> 34<br /> <br /> Để nghiên cứu có tính đồng nhất, chúng tôi<br /> tiến hành khảo sát mối tương quan độ khúc xạ<br /> cầu tương đương (SE) giữa hai mắt trên cùng<br /> một trẻ, nhận thấy có mối tương quan thuận,<br /> chặt nhưng không có ý nghĩa thống kê (R = 0,87;<br /> p = 0,903) nên chọn mắt phải ở mỗi trẻ để đánh<br /> giá tình trạng tật khúc xạ.Trong tổng số 44 trẻ, tật<br /> khúc xạ chiếm 43,18%, chính thị có tỉ lệ 56,82%.<br /> Tỉ lệ cận thị là 36,36%, trong đó cận thị trên –<br /> 2,00D chiếm 9,09% và trên – 3,00D là 6,82%; viễn<br /> thị ≥ +2,00D chiếm 6,82%. Bất đồng khúc xạ trong<br /> <br /> Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> <br /> Độ khúc xạ cầu tương<br /> đương mắt phải (D)<br /> - 0,29<br /> - 4,38<br /> + 2,88<br /> <br /> Độ khúc xạ cầu tương<br /> đương mắt trái (D)<br /> - 0,28<br /> - 4,38<br /> + 3,13<br /> <br /> nghiên cứu có tỉ lệ 6,82% (bảng 2).<br /> Bảng 2. Sự phân bố các loại tật khúc xạ của trẻ trong<br /> nghiên cứu.<br /> Tật khúc xạ<br /> Chính thị<br /> Cận thị<br /> Cận thị < - 0,50D<br /> Cận thị< -2,00D<br /> Cận thị < -3,00D<br /> Viễn thị<br /> Bất đồng khúc xạ<br /> SE hai mắt chênh nhau trên 1,00D<br /> SE hai mắt chênh nhau trên 2,00D<br /> <br /> Số trẻ (%)<br /> 25 (56,82)<br /> 9 (20,45)<br /> 4 (9,09)<br /> 3 (6,82)<br /> 3 (6,82)<br /> 3(6,82)<br /> 1 (5%)<br /> 2 (11%)<br /> <br /> 265<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Loạn thị chiếm 38,6% ở mắt phải, và mắt trái<br /> với tỉ lệ 54,55%. Độ loạn thị trung bình là - 0,71±<br /> 0,76D ở mắt phải, và – 0,89 ± 0,86D ở mắt trái.<br /> <br /> Bảng 4. Yếu tố tuổi thai lúc sinh và tật khúc xạ của<br /> trẻ trong nghiên cứu.<br /> Tật khúc Tuổi thai lúc sinh (tuần)<br /> xạ<br /> 24 – 27 28 – 31 32 – 34<br /> <br /> Ngoài ra, với R = 0,81, chứng tỏ giữa độ loạn thị<br /> giữa hai mắt trên cùng một trẻ có mối tương<br /> quan cao với nhau và có mối liên hệ thuận. Sự<br /> khác biệt này có ý nghĩa thống kê với p =0,019 <<br /> 0,05. Ngoài ra, khảo sát loạn thị mắt phải và mắt<br /> trái với các yếu tố: phân tích đa biến cho thấy sự<br /> khác biệt giữa loạn thị mắt phải và mắt trái<br /> không có ý nghĩa thống kê ở giới tính (p = 0,14 ở<br /> mắt phải và p = 0,39 ở mắt trái) và tuổi đến khám<br /> (p = 0,82 ở mắt phải, p = 0,61 ở mắt trái).<br /> Mối tương quan nghịch, yếu (R = - 0,014)<br /> giữa độ khúc xạ cầu tương đương với cân nặng<br /> lúc sinh. Hơn nữa, khi điều chỉnh với phân phối<br /> Poison bằng cách xác định yếu tố nguy cơ (RR)<br /> khi phân nhóm trẻ trong nghiên cứu dựa theo<br /> cân nặng lúc sinh và tật khúc xạ, sự khác biệt<br /> không có ý nghĩa thống kê (bảng 3).<br /> Bảng 3. Yếu tố cân nặng lúc sinh và tật khúc xạ của<br /> trẻ trong nghiên cứu.<br /> Tật khúc xạ Cân nặng lúc sinh (g)<br /> Dưới<br /> 2000g 2000g<br /> 2500g<br /> Cận thị<br /> Có<br /> 5<br /> 11<br /> Không<br /> 14<br /> 14<br /> Viễn thị<br /> Có<br /> 0<br /> 3<br /> Không<br /> 19<br /> 22<br /> Loạn thị<br /> Có<br /> 5<br /> 12<br /> Không<br /> 14<br /> 13<br /> <br /> RR (chỉ số<br /> nguy cơ)<br /> <br /> p<br /> <br /> 1,509<br /> <br /> 0,219<br /> <br /> 2,591<br /> <br /> 0,107<br /> <br /> 0,334<br /> <br /> 0,536<br /> <br /> Mối tương quan thuận, yếu (R = 0,01) giữa<br /> độ khúc xạ cầu tương đương và tuổi thai lúc<br /> sinh. Ngoài ra, khi điều chỉnh với phân phối<br /> Poison bằng cách xác định yếu tố nguy cơ (RR)<br /> khi phân nhóm trẻ trong nghiên cứu dựa theo<br /> tuổi thai lúc sinh và tật khúc xạ, sự khác biệt<br /> không có ý nghĩa thống kê (bảng 4).<br /> <br /> 266<br /> <br /> Cận thị<br /> Có<br /> Không<br /> Viễn thị<br /> Có<br /> Không<br /> Loạn thị<br /> Có<br /> Không<br /> <br /> RR<br /> (Chỉ số<br /> nguy cơ)<br /> <br /> P<br /> <br /> 0<br /> 4<br /> <br /> 14<br /> 20<br /> <br /> 2<br /> 4<br /> <br /> 0,078<br /> <br /> 0,78<br /> <br /> 0<br /> 4<br /> <br /> 3<br /> 31<br /> <br /> 0<br /> 6<br /> <br /> 0,003<br /> <br /> 0,955<br /> <br /> 0<br /> 4<br /> <br /> 13<br /> 21<br /> <br /> 4<br /> 2<br /> <br /> 0,487<br /> <br /> 0,485<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Khi mới sinh, hệ thống thị giác của trẻ chưa<br /> hoàn thiện và tiếp tục phát triển trong những<br /> năm đầu đời. Sinh non có thể ảnh hưởng đến sự<br /> phát triển của nhãn cầu hay quá trình chính thị<br /> hóa của trẻ dẫn đến tật khúc xạ(7). Những nghiên<br /> cứu đầu tiên về tật khúc xạ ở trẻ có tiền sử sinh<br /> non được thế giới biết đến vào những năm thập<br /> niên 1950 qua nghiên cứu của Fletcher và<br /> Brandon. Cận thị được xem như một trong<br /> những tật khúc xạ thường gặp nhất ở trẻ có tiền<br /> sử sinh non. Trong nghiên cứu của chúng tôi, có<br /> 16/44 (36,36%) mắt được ghi nhận cận thị ở<br /> nhóm trẻ từ 12 tháng tuổi đến 5 tuổi. Trẻ cận thị<br /> trên 2,00D có tỉ lệ 9,09% và trên 3,00D chiếm<br /> 6,82% (bảng 2). Kết quả của chúng tôi tương<br /> đương với tác giả Kim là 36%(3), Saw là 25,9%(8),<br /> Srinivasan là 33%(9). Kết quả của chúng tôi cao<br /> hơn so với các nghiên cứu của Holmstrom là<br /> 6%(2), Larsson là 6,8%(5), O’Connor là 16,7%(6).<br /> Điều này có thể giải thích được do sự khác nhau<br /> trong đặc điểm dịch tễ và phương pháp nghiên<br /> cứu. Trong nghiên cứu của Holmstrom, cách xác<br /> định tật cận thị khi SE trên -1,00D. Tác giả<br /> Larsson và O’Connor có cùng xác định tật cận thị<br /> với nghiên cứu của chúng tôi nhưng đặc điểm<br /> dân số Châu Âu khác với Châu Á, nơi có tỉ lệ cận<br /> thị thấp.<br /> Có ba hình thái cận thị ở trẻ sinh non được<br /> báo cáo trong nhiều công trình nghiên cứu<br /> trước đây (cận thị sinh lý “thoáng qua”, cận<br /> <br /> Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> thị sinh non, và cận thị thoái hóa trong ROP).<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, khảo sát hình<br /> thái cận thị sinh non không bệnh lý võng mạc.<br /> Đây là hình thái cận thị do ngừng phát triển<br /> của phần trước nhãn cầu ở nhóm trẻ sinh non<br /> không bệnh lý võng mạc. Tỉ lệ cận thị trên –<br /> 3,00D chiếm 6,82% trong nghiên cứu, phần<br /> nào khẳng định ảnh hưởng của yếu tố sinh<br /> non lên quá trình chính thị hóa ở trẻ. Kết luận<br /> này phù hợp với nhận định của tác giả<br /> Larsson(5) và Saunders(7).<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, tỉ lệ viễn<br /> thị là 6,82% (bảng 2). Điều này, cho thấy quá<br /> trình chính thị hóa bị ảnh hưởng ở trẻ có tiền<br /> sử sinh non, không chỉ dẫn đến cận thị, còn có<br /> thể viễn thị. Trong nghiên cứu này, chúng tôi<br /> xác định tật viễn thị khi SE (độ khúc xạ cầu<br /> tương đương) lớn hơn + 2,00D bao gồm cả<br /> viễn thị tiềm ẩn. Chính điều này, tránh được<br /> việc viết đơn kính điều chỉnh không cần thiết<br /> và không chính xác ở trẻ. Nếu trẻ được đeo<br /> kính điều chỉnh không đúng sẽ dẫn đến hậu<br /> quả mắt trẻ phát triển lệch lạc như lé, tật khúc<br /> xạ nặng hơn.<br /> Các nghiên cứu trước đây về tật khúc xạ<br /> thường gộp tật loạn thị vào tật khúc xạ hình<br /> cầu (viễn, cận thị). Trong nghiên cứu này,<br /> chúng tôi tách riêng tật loạn thị và nhận thấy<br /> tật loạn thị ở hai mắt có sự khác biệt rõ, và có ý<br /> nghĩa thống kê (p= 0,019). Sự khác biệt này có<br /> thể giải thích do rối loạn phát triển trong quá<br /> trình chính thị hóa ở trẻ có tiền sử sinh non.<br /> Sự rối loạn này bao gồm những thay đổi ở trục<br /> nhãn cầu, gia tăng độ cong giác mạc, độ sâu<br /> tiền phòng và độ dày của thủy tinh thể. Khúc<br /> xạ trong loạn thị phức tạp hơn so với khúc xạ<br /> trong cận thị, viễn thị đơn thuần, do trong<br /> loạn thị, khúc xạ phải theo hai trục với hai tiêu<br /> khác nhau. Do đó, Dobson và cộng sự, khẳng<br /> định tầm quan trọng trong việc phát hiện tật<br /> loạn thị sớm và viết đơn kinh đúng để ngăn<br /> ngừa nhược thị(1).<br /> Tỉ lệ bất đồng khúc xạ trong nghiên cứu<br /> của chúng tôi là 6,82% (bảng 2). Kết quả<br /> <br /> Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> nghiên cứu tương đương với các tác giả<br /> Saunders là 7,7%(7) và Larsson là 6,2%(5).<br /> Ngưỡng SE hai mắt chênh nhau trên 1,50D ở<br /> trẻ dưới 5 tuổi, chúng tôi khuyến khích trẻ đeo<br /> kính điều chỉnh sớm, khởi đầu điều trị bao<br /> gồm cho trẻ đeo kính từ 4 – 6 tuần, sau đó<br /> đánh giá lại thị lực trước khi chỉ định các<br /> phương pháp điều trị phụ trợ(4).<br /> Trong nghiên cứu này, chúng tôi không<br /> tìm thấy mối tương quan giữa tật khúc xạ với<br /> cân nặng lúc sinh (bảng 3). Kết luận này phù<br /> hợp với tác giả Saw(8), Ton(10). Nhưng trong<br /> một số nghiên cứu, cho rằng, tật khúc xạ và<br /> cân nặng lúc sinh có mối tương quan nghịch.<br /> Những trẻ càng nhẹ cân, càng có nguy cơ phát<br /> triển thị giác bất thường từ mắt đến vỏ não thị<br /> giác, ảnh hưởng thần kinh trung ương và<br /> ngoại vi. Ngược lại cũng có những công trình<br /> đưa ra nhận định, những trẻ nhẹ cân thường<br /> kèm bệnh lý toàn thân, chính vì vậy, rất khó<br /> để xác định yếu tố nhẹ cân gây tổn thương tại<br /> mắt, hay chính bệnh lý toàn thân ảnh hưởng<br /> trực tiếp lên cơ quan thị giác.<br /> Tương tự, chúng tôi cũng không tìm thấy<br /> mối tương quan giữa tật khúc xạ với tuổi thai<br /> lúc sinh (bảng 4). Kết luận này phù hợp tác giả<br /> Saw(8), Ton(10). Tuy nhiên, theo một số y văn<br /> cho rằng, tuổi thai càng ngắn, tỉ lệ cận thị càng<br /> cao. Trong một nghiên cứu của tác giả Ricci và<br /> cộng sự (1999), ông tìm thấy mối tương quan<br /> giữa tật khúc xạ với tuổi thai lúc sinh, đặc biệt<br /> cận thị trên – 3,00D ở trẻ có tuổi thai lúc sinh<br /> từ 26 – 28 tuần tuổi. Vì vậy, mối tương quan<br /> này vẫn còn nhiều bàn cãi, sẽ là hướng để tiếp<br /> tục nghiên cứu trong tương lai với cỡ mẫu lớn<br /> và kết hợp đa trung tâm.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Tật khúc xạ thường gặp ở nhóm trẻ có tiền<br /> sử sinh non không bệnh lý võng mạc, chủ yếu<br /> tật cận thị. Đây là cơ sở cho thấy rõ tầm quan<br /> trọng của việc tầm soát khúc xạ ở nhóm trẻ<br /> này, phát hiện sớm và điều trị sớm sẽ giảm bớt<br /> gánh nặng cho gia đình.<br /> <br /> 267<br /> <br />