Khảo sát khả năng thích nghi, sinh trưởng và tính năng sản xuất của cỏ Paspalum atratum tại Đồng Bằng Sông Cửu Long

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

64
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đồng Bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) với khoảng 80% dân sống bằng nghề nông nghiệp nhưng chủ yếu là độc canh cây lúa. Trong những năm gần đây các tỉnh chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi nhằm hoà nhập vào xu thế phát triển chung của thị trường trong cả nước. Chính vì thế ngành chăn nuôi đặc biệt là chăn nuôi gia súc nhai lại đã và đang phát triển. Muốn phát triển chăn nuôi gia súc được lâu dài và ổn định trong tương lai thì cần phải phát triển thêm về số lượng và chủng loại cỏ để...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khảo sát khả năng thích nghi, sinh trưởng và tính năng sản xuất của cỏ Paspalum atratum tại Đồng Bằng Sông Cửu Long

Kh¶o s¸t kh¶ n¨ng thÝch nghi, sinh tr−ëng vµ tÝnh n¨ng s¶n xuÊt cña cá Paspalum atratum t¹i §ång B»ng S«ng Cöu Long NguyÔn ThÞ Hång Nh©n1*, NguyÔn V¨n Hín1, NguyÔn ThiÕt1 và NguyÔn ThÞ Mïi2 1 Tr−êng §¹i häc CÇn Th¬; 2ViÖn Ch¨n nu«i. *T¸c gi¶ ®Ó liªn hÖ: ThS. NguyÔn ThÞ Hång Nh©n, Gi¶ng viªn chÝnh, Tr−êng §¹i häc CÇn Th¬; §T: (071) 838769 / 0919434989; E-mail: nthnhan@ctu.edu.vn Abstract Evaluation of productivity, quality and persistence of Paspalum atraum grass in the Mekong River Delta Paspalum atratum has proven to be an execellent grass for low fertility soils which become waterlogged during the wet season and also produces good dry season production. It has been found easy to establish from plating tillers. The results presented in this paper are preliminary data from a range of trials looking at forage production on waterlogged or dried soils. Paspalum could become an important forage for seasonally waterlonged and seasonally dry soil in Mekong River Delta. It need to study more about how to manage for long term production, nutritive value and persistence on farms. Key words: Paspalum atratum, waterlogged and dried soils, Mekong River Delta §Æt vÊn ®Ò §ång B»ng S«ng Cöu Long (§BSCL) víi kho¶ng 80% d©n sèng b»ng nghÒ n«ng nghiÖp nh−ng chñ yÕu l ®éc canh c©y lóa. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¸c tØnh chñ tr−¬ng chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i nh»m ho nhËp v o xu thÕ ph¸t triÓn chung cña thÞ tr−êng trong c¶ n−íc. ChÝnh v× thÕ ng nh ch¨n nu«i ®Æc biÖt l ch¨n nu«i gia sóc nhai l¹i ® v ®ang ph¸t triÓn. Muèn ph¸t triÓn ch¨n nu«i gia sóc ®−îc l©u d i v æn ®Þnh trong t−¬ng lai th× cÇn ph¶i ph¸t triÓn thªm vÒ sè l−îng v chñng lo¹i cá ®Ó ®¶m b¶o ®−îc nguån cá l m thøc ¨n phôc vô cho ng nh ch¨n nu«i. §iÒu kiÖn tù nhiªn ë §BSCL l h ng n¨m v o kho¶ng th¸ng 8 ®Õn th¸ng 11 d−¬ng lÞch th× n−íc lò tr n vÒ l m cho nguån thøc ¨n trong ch¨n nu«i trë nªn khan hiÕm. Nguån thøc ¨n chÝnh cña gia sóc v o mïa lò l c©y cá Måm (Hymenachne acutigluna). V× thÕ viÖc t×m ra gièng cá cã kh¶ n¨ng sinh tr−ëng m¹nh, n¨ng suÊt cao, gi¸ trÞ dinh d−ìng tèt ®ång thêi thÝch nghi ®−îc ®iÒu kiÖn cña §BSCL sÏ gãp phÇn l m phong phó nguån thøc ¨n ®Ó phôc vô cho sù ph¸t triÓn cña ng nh ch¨n nu«i. Cá Paspalum atratum cã nguån gèc ë Brazil, ®−îc sö dông nh− l mét nguån thøc ¨n quan träng cho gia sóc ë c¸c n−íc ch©u ¸, óc, Mü La Tinh cã nÒn ch¨n nu«i ph¸t triÓn m¹nh. Paspalum thuéc hä ho th¶o, chiÒu d i th©n ®Õn 1 mÐt, nÕu kÓ c¶ chiÒu d i ph¸t hoa cã thÓ cao ®Õn 2 mÐt, ph©n bè réng r i ë vïng khÝ hËu «n ®íi cho ®Õn nhiÖt ®íi. Th¸i Lan b¾t ®Çu nghiªn cøu gièng cá n y tõ 1994 v hiÖn nay nã trë th nh nguån thøc ¨n chñ lùc cho gia sóc ë n−íc n y. Qua nghiªn cøu cho thÊy gièng cá n y kh¸ phï hîp víi vïng ®Êt phÌn, nghÌo dinh d−ìng, sinh tr−ëng rÊt tèt trªn bÞ ®Êt ngËp nh− vïng §«ng B¾c Th¸i Lan v còng cã kh¶ n¨ng sèng ®−îc trong mïa kh« (Hare v cs, 1999). Theo Barcellos v cs (1997), cá Paspalum sinh tr−ëng rÊt tèt ë Brazil trªn ®Êt Ýt m−a, ®Êt ngËp óng, ®Êt cã h m l−îng chÊt h÷u c¬ thÊp. Tuy nhiªn hiÖn nay vÉn cßn ch−a cã c¸c sè liÖu nghiªn cøu vÒ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thÝch nghi, sinh tr−ëng v tÝnh n¨ng s¶n xuÊt cña gièng cá n y trong ®iÒu kiÖn ngËp óng cña §BSCL. Môc ®Ých ®Ò t i l ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh tr−ëng, n¨ng suÊt v gi¸ trÞ dinh d- −ìng cña cá Paspalum atratum trong ®iÒu kiÖn kh« v ngËp. KÕt qu¶ thu ®−îc l m c¬ së cho viÖc chän läc c¸c lo¹i c©y thøc ¨n gia sóc ®Ó cã thÓ s¶n xuÊt trªn diÖn réng nh»m gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò thøc ¨n xanh phôc vô cho ch¨n nu«i ng y c ng ph¸t triÓn. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
§Þa ®iÓm v thêi gian thÝ nghiÖm ThÝ nghiÖm 1 So s¸nh ®Æc tÝnh sinh tr−ëng v tÝnh n¨ng s¶n xuÊt cña cá Paspalum Atratum, cá S¶ (Panicum maximum) v cá Voi (Penisetum purpureum) t¹i th nh phè CÇn Th¬ tõ th¸ng 2 ®Õn th¸ng 5 n¨m 2005. ThÝ nghiÖm 2 Kh¶o s¸t sinh tr−ëng v tÝnh n¨ng s¶n xuÊt cña Paspalum atratum trong ®iÒu kiªn kh« h¹n v ngËp. ThÝ nghiÖm ®−îc tiÕn h nh t¹i huyÖn T©n Ph−íc - TØnh TiÒn Giang tõ th¸ng 7 ®Õn th¸ng 12 n¨m 2005. Ph−¬ng ph¸p bè trÝ thÝ nghiÖm ThÝ nghiÖm 1 Mçi l« thÝ nghiÖm cã diÖn tÝch 50 m2, ®−îc bè trÝ theo khèi ho n to n ngÉu nhiªn víi 3 nghiÖm thøc v 4 lÇn lÆp l¹i. C¸c lo¹i cá trång cïng kho¶ng c¸ch 50 x 50 cm. - NghiÖm thøc 1: cá S¶ (Panicum Maximum). - NghiÖm thøc 2: cá Voi (Penisetum Purpureum). - NghiÖm thøc 3: cá Paspalum Atratum. ThÝ nghiÖm 2 Mçi l« thÝ nghiÖm cã diÖn tÝch l 50 m2 v i pH 3,6-4,5 v ®−îc bè trÝ theo ph−ng ph¸p thõa sè 2 nh©n tè víi 3 lÇn lËp l¹i. Nh©n tè 1N: Cá ®−îc trång trong v ngo i ®ª bao, t−¬ng øng víi ®iÒu kiªn ngËp v kh« Nh©n tè 2N: Cá ®−îc trång víi 3 kho¶ng c¸ch 30x 30 cm; 30 x 50 cm v 50 x 50 cm. Løa 1: thu ho¹ch lóc 50 ng y sau khi gieo, c¸c løa tiÕp theo l 35 ng y sau khi c¾t Khi trång kh«ng bãn ph©n ho¸ häc v ph©n chuång, NPK (20-20-15) ®−îc bãn ph©n 7 ng y sau khi thu ho¹ch mçi løa. C¸c chØ tiªu theo dâi - Sù ph¸t triÓn chiÒu cao c©y: ®o tõ mÆt ®Êt ®Õn chæ tËn cïng khi vuèt th¼ng l¸, ®o liªn tiÕp 10 ng y sau khi trång hoÆc c¾t, sau ®ã c¸ch 5 ng y ®o mét lÇn. - Sù ph¸t triÓn chåi: ®Õm sè chåi/bôi 10 ng y liªn tiÕp sau khi trång hoÆc sau khi c¾t. Sau ®ã c¸ch 5 ng y ®Õm mét lÇn cho ®Õn lóc c©y ngõng n¶y chåi. - N¨ng suÊt chÊt xanh, n¨ng suÊt chÊt kh«, n¨ng suÊt protªin th«: C¾t v c©n to n bé cá trªn l« ®Ó tÝnh n¨ng suÊt chÊt xanh, qui ®æi ra tÊn/ha. C¾t lóc 8-9 giê s¸ng khi trêi n¾ng r¸o - LÊy mÉu ph©n tÝch: tiÕn h nh lÊy ngÉu nhiªn mçi l« 1 kg, c¾t nhá v lÊy mÉu ngÉu nhiªn theo ph¬ng ph¸p ®−êng chÐo 100g ®em sÊy kh« ë 650C sau ®ã ®em mÉu ®i ph©n tÝch h m l−îng ní−c cã trong cá v gi÷ mÉu gÇn kh« ®Ó x¸c ®Þnh th nh phÇn ho¸ häc v gi¸ trÞ dinh d−ìng cá thÝ nghiÖm. H m lîng protein th« (CP), x¬ th« (CF), tro (Ash) theo ph−¬ng ph¸p AOAC (2001). N¨ng l−îng trao ®æi (ME), tû lÖ tiªu ho¸ chÊt h÷u c¬ (OMD%) theo ph¬ng ph¸p Menker v Steingass (1998). ME (MJ/kg DM) v OMD (%) ®−îc hiÖu chØnh theo HPS. Makkar ñ (1998). - Kh¶ n¨ng ph©n gi¶i vÊt chÊt kh« thøc ¨n trong d¹ cá cña bß ë thêi ®iÓm 48 giê. MÉu chuÈn bÞ s½n ë d¹ng kh« ho n to n, c¾t nhá kÝch cì 1-3mm. MÉu (2-3g) ®−îc cho v o tói chuyªn dông ® biÕt khèi l−îng. Tói cã mÉu ®−îc cét chÆt v o d©y nhùa råi ®Æt v o d¹ cá cña bß. Sau 48 giê, lÇn l−ît lÊy ra. Sau ®ã c¸c tói n y ®−îc röa s¹ch b»ng n−íc v aceton råi ®em sÊy ë 1050C cho ®Õn khi khèi l−îng kh«ng ®æi gi÷a 2 lÇn c©n (ph−¬ng ph¸p cña Orskov v Howell 1980).
Xö lý sè liÖu Xö lý sè liÖu b»ng m« h×nh tuyÕn tÝnh tæng qu¸t (General Linear Model) cña ch−¬ng tr×nh Minitab Release 13.2. KÕt qu¶ vµ th¶o luËn ThÝ nghiÖm 1 Sù ph¸t triÓn chiÒu cao c©y Tõ khi gieo gièng ®Õn ng y thø 20 sau khi trång, chiÒu cao c©y kh«ng cã sù kh¸c biÖt v cao t−¬ng ®−¬ng nhau gi÷a 3 gièng cá thÝ nghiÖm. §Õn ng y 50 sau khi trång, chiÒu cao cña cá Voi l cao nhÊt (112,17cm); cá Paspalum v cá S¶ cã chiÒu cao t−¬ng ®−¬ng nhau lÇn l−ît l 97,67 v 97,2cm nh−ng kh«ng cã sù kh¸c biÖt vÒ ý nghÜa thèng kª vÒ chiÒu cao gi÷a 3 lo¹i cá thÝ nghiÖm (P=0,5). Tèc ®é t¨ng tr−ëng trung b×nh vÒ chiÒu cao c©y/5 ng y sau khi trång l 10,8 cm ë cá S¶ v cá Paspalum; 12,46cm ë cá Voi løa 1 (50 ng y sau khi trång) v 24,2cm ë cá S¶; 19,9cm ë cá Voi v 13,3cm ë cá Paspalum løa 2 (35 ng y sau khi c¾t). B¶ng 1: Sù ph¸t triÓn chiÒu cao c©y (cm) cña c¸c gièng cá Lo¹i cá Ng y sau khi trång S¶ Voi Paspalum SE P Løa 1 97,20 112,17 97,67 3,31 0,5 145,23 a 119,59 a 80,07 b Løa 2 6,34 0,005 114,55 a 111,68 a 92,20 b Løa 3 2,46 0,006 Ghi chó: nh÷ng ch÷ sè cïng h ng cã Ýt nhÊt 1 ký hiÖu chung (a, b, c) th× kh«ng sai kh¸c. ë løa 2 v løa 3, ng y thø 35 sau khi c¾t th× chiÒu cao cña cá S¶ v cá Voi cã sù kh¸c biÖt víi cá Paspalum vÒ ý nghÜa thèng kª. Sù ph¸t triÓn cña c¶ ba lo¹i cá ë giai ®o¹n n y ®Òu tèt h¬n ë løa 1 l do c©y ® thÝch nghi tèt h¬n, hÖ rÔ nhiÒu h¬n v ¨n s©u h¬n. Sù ph¸t triÓn chåi Tû lÖ ra chåi chÞu ¶nh h−ëng rÊt lín v o Èm ®é, nhiÖt ®é, ¸nh s¸ng, kh¶ n¨ng t¹o rÔ…ë ng y thø 10 cá trång trong thÝ nghiÖm ® b×nh qu©n 5 chåi /bôi v sè chåi mäc lªn kh¸ tèt. Sù sinh chåi ®Òu ®Æn ë c¶ 3 gièng cá thÝ nghiÖm. Sè chåi ®Õn ng y thø 45 th× ®¹t trung b×nh 23 - 24 chåi /bôi. C¶ trong løa 1 kh«ng cã sù kh¸c biÖt vÒ sè chåi gi÷a c¸c lo¹i cá thÝ nghiÖm. Sù kh«ng sai kh¸c l do cá trång ë cïng kho¶ng c¸ch, ®−îc ch¨m sãc nh− nhau. Sù ph¸t triÓn sè chèi tiÕp tôc t¨ng cao ë c¶ 3 gièng cá. ë løa 2 v 3 v o ng y thø 35 sau khi c¾t cã sù sai kh¸c sè chåi vÒ mÆt thèng kª gi÷a cá S¶ v cá Paspalum so víi cá Voi víi møc ý nghÜa P =0, 005 v P= 0,001 B¶ng 2. Sù ph¸t triÓn chåi c¸c gièng cá thÝ nghiÖm Lo¹i cá Ng y SKC SE P S¶ Voi Paspalum Løa 1 24,77 23,87 24,47 0,97 0,809 58,77 a 32,87 b 53,18 a Løa 2 2,66 0,005
58,61 a 33,53 b 54,66 a Løa 3 1,42 0,001 Ghi chó: nh÷ng ch÷ sè cïng h ng cã Ýt nhÊt 1 ký hiÖu chung (a,b,c) th× kh«ng sai kh¸c. N¨ng suÊt chÊt xanh, n¨ng suÊt chÊt kh« v n¨ng suÊt protein th« B¶ng 3. N¨ng suÊt chÊt xanh, n¨ng suÊt chÊt kh« v n¨ng suÊt protein th« (tÊn/ha) cña cá thÝ nghiÖm Lo¹i cá Løa thu ChØ tiªu SE P ho¹ch S¶ Voi Paspalum NSCX 25,47 26,80 22,60 1,11 0,12 1 NSCK 3,94 3,75 3,99 0,16 0,55 NSCP 0,35 0,35 0,32 0,02 0,51 NSCX 28,61 33,16 34,56 3,44 0,50 2 NSCK 5,02 4,74 5,31 0,61 0,80 NSCP 0,42 0,39 0,48 0,05 0,85 NSCX 30,37 33,73 35,23 2,3 0,41 3 NSCK 5,32 4,81 5,40 0,43 0,61 NSCP 0,45 0,39 0,49 0,03 0,26 NSCX: n¨ng suÊt chÊt xanh; NSCK: n¨ng suÊt chÊt kh«; NSCP: n¨ng suÊt protein th«. ë ®ît thu ho¹ch løa 1, n¨ng suÊt chÊt xanh thÊp h¬n løa 2 v 3 l do ®ît 1 c©y míi trång, kh¶ n¨ng thÝch nghi víi m«i tr−êng kÐm, c©y ch−a n¶y nhiÒu chåi v cÇn thêi gian thÝch nghi. C©y trång trªn ®Êt pha c¸t, thiÕu n−íc v ph©n bãn nªn thu ho¹ch n¨ng suÊt kÐm. ë ®ît thu ho¹ch løa 2, 3 do c©y ® thÝch nghi, hÖ rÔ ph¸t triÓn, c©y ra nhiÒu chåi nªn n¨ng suÊt t¨ng cao. §Ó ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ dinh d−ìng cña thøc ¨n xanh th× so s¸nh n¨ng suÊt chÊt kh« chÝnh x¸c h¬n l n¨ng suÊt chÊt xanh v kh«ng cã sù kh¸c biÖt vÒ n¨ng suÊt chÊt kh« v n¨ng suÊt protein th« cña c¸c gièng cá thÝ nghiÖm ë c¶ 2 løa (P=0,5 løa 1, P=0,85 løa 2 v P=0,26 løa 3). Gi¸ trÞ dinh d−ìng c¸c gièng cá thÝ nghiÖm H m l−îng chÊt dinh d−ìng thay ®æi ë mçi lo¹i thøc ¨n, ë mçi lo¹i cá kh¸c nhau v cßn tuú thuéc v o mïa vô, giai ®o¹n sinh tr−ëng cña c©y cá. Ph©n tÝch ho¸ häc trong phßng thÝ nghiÖm ® cho kÕt qu¶ vÒ h m l−îng chÊt dinh d−ìng chñ yÕu trong mçi lo¹i cá thÝ nghiÖm. B¶ng 4 H m l−îng d−ìng chÊt 3 lo¹i cá thÝ nghiÖm CP CF Kho¸ng CHC Løa thu VCK ME Lo¹i cá ho¹ch (%) (MJ/kg) % VCK 15,47 a 8,88 a 26,86 a 1 S¶ 19,31 80,69 8,78 13,99 b 9,39 a a Voi 27,10 18,83 81,17 9,26 17,72 c 8,05 b b Paspalum 30,78 14,72 85,28 8,28 SE 0,22 0,16 0,07 1,00 1,00 0,19
CP CF Kho¸ng CHC Løa thu VCK ME Lo¹i cá ho¹ch (%) (MJ/kg) % VCK P 0,001 0,010 0,001 0,058 0,058 0,055 17,49 a 8,46 a a 11,77 a 8,49 a 2 S¶ 31,95 88,23 14,24 b 8,20 b 29,30 b 11,00 a 9,92 b Voi 89,00 15,35 b 9,03 c c 9,76 b 9,70 b Paspalum 28,04 90,24 SE 0,24 0,05 0,81 0,18 0,18 0,15 P 0,002 0,001 0,001 0,004 0,004 0,005 Ghi chó: nh÷ng ch÷ sè cïng h ng cã Ýt nhÊt 1 ký hiÖu chung (a, b, c) th× kh«ng sai kh¸c. B¶ng 5. Tû lÖ tiªu ho¸ c¸c chÊt h÷u c¬ (%) v kh¶ n¨ng ph©n gi¶i VCK cña c¸c lo¹i cá thÝ nghiÖm Lo¹i cá S¶ Voi Paspalum SE P Tû lÖ TH CHC 58,58 61,78 55,25 1,20 0,053 Løa 1 Tû lÖ ph©n gi¶i VCK 63,12 58,29 61,27 2,48 0,460 56,62 a 65,98 b 64,58 b Tû lÖ TH CHC 0,96 0,005 Løa 2 Tû lÖ ph©n gi¶i VCK 59,19 61,37 63,15 1,58 0,310 Ghi chó: nh÷ng ch÷ sè cïng h ng cã Ýt nhÊt 1 ký hiÖu chung (a, b, c) th× kh«ng sai kh¸c. Tû lÖ tiªu ho¸ chÊt h÷u c¬ ®−îc x¸c ®Þnh qua ph−¬ng ph¸p sinh khÝ cña Menker v Steingass (1998). Tû lÖ tiªu ho¸ chÊt h÷u c¬ c¸c gièng cá thÝ nghiÖm ë løa 1 kh«ng cã ý nghÜa (P=0,055). ë løa 2 tû lÖ tiªu ho¸ chÊt h÷u c¬ kh¸c nhau cã ý nghÜa gi÷a cá Paspalum v cá Voi so víi cá S¶ (P=0,005), cao nhÊt l cá Voi 65,98% kÕ ®Õn l cá Paspalum 64,58%, thÊp nhÊt l cá S¶ 56,62%. ë løa 2, thêi gian thu ho¹ch l 35 ng y, cá cßn non hay ®ang ë giai ®o¹n sinh trëng cã nhiÒu protein, kho¸ng, vitamin… v c¸c chÊt cã ho¹t tÝnh sinh häc cao, khi ®ã gia sóc cã thÓ tiªu ho¸ ®Õn gÇn 70% chÊt h÷u c¬ trong cá. Tû lÖ ph©n gi¶i VCK ®−îc x¸c ®Þnh qua ph−¬ng ph¸p cña Orskov v Howell (1980). Theo Preston v Leng (1991), nÕu sù hao hôt VCK sau 48 giê, tiªu chuÈn tû lÖ tiªu ho¸ 55- 65% th× thøc ¨n cã tiÒm n¨ng tèt cho gia sóc sinh tr−ëng v tiÕt s÷a. C¸c lo¹i cá trong thÝ nghiÖm chøng tá l lo¹i thøc ¨n cã tiÒm n¨ng tèt cho gia sóc . ThÝ nghiÖm 2 Sù ph¸t triÓn chiÒu cao c©y Sù ph¸t triÓn chiÒu cao c©y phô thuéc nhiÒu v o yÕu tè kho¶ng c¸ch trång do sù c¹nh tranh vÒ ¸nh s¸ng. ChiÒu cao c©y t¨ng dÇn qua c¸c ng y kh¶o s¸t, thêi gian ®Çu tèc ®é ph¸t triÓn cá chËm do hÖ rÔ ch−a t¹o nhiÒu, sù thÝch nghi víi m«i tr−êng kÐm, c ng vÒ sau tèc ®é ph¸t triÓn vÒ chiÒu cao c ng cao do hÖ rÔ ® ¨n s©u v cá ® thÝch nghi víi m«i tr−êng. Mét th¸ng sau khi trång thi cá ngo i ®ª bao bÞ n−íc lò tr n vÒ (møc n−íc 50-60 cm) nªn cá ph¶i thÝch nghi. C©y trång ®ßi hái mét sù trao ®æi khÝ tù do ®Ó quang hîp v h« hÊp. Khi ®Êt bÞ ngËp n−íc th× sù trao ®æi khÝ n y bÞ c¶n trë. Do ®ã ®Ó tån t¹i c©y trång cã kh¶ n¨ng h×nh th nh mét sè c¬ chÕ ®Ó thÝch nghi trong ®iÒu kiÖn thiÕu oxy nh−: c¸c rÔ míi h×nh th nh sÏ thay thÕ c¸c rÔ cò ® ngËp s©u. Do xuÊt hiÖn ë gÇn líp n−íc mÆt nªn oxy dÔ h÷u dông h¬n cho sù hÊp thu cña rÔ (Jackson v Drew, 1984). Mét sè tr−êng hîp nh− ë c©y lóa khi ngËp s©u trong n−íc, lãng sÏ d i ra. Sù ph¸t triÓn n y h×nh th nh th«ng qua ho¹t ®éng cña ethylen. §iÒu n y ® l m t¨ng ®¸p øng cña m« ®èi víi giberellic acid (Raskin and Kende, 1984). ë lãng, ethylen l m gi¶m ABA v t¨ng møc ®é cña GA1 (giberellic acid). ABA l m giíi h¹n sinh tr−ëng v v−¬n d i lãng cña c©y lóa. Ng−îc l¹i, GA kÝch thÝch sù v−¬n d i lãng ë lóa (Hoffmann-Benning v Kende, 1992). KÕt qña thÝ nghiÖm cho thÊy cá paspalum cã kh¶ n¨ng thÝch nghi tèt trong ®iÒu kiÖn ngËp cña §BSCL
B¶ng 6. ChiÒu cao cña cá paspalum NghiÖm thøc ChØ §Êt trång Kho¶ng c¸ch (cm ) X¸c suÊt tiªu Trong Ngo i 30x30 50x30 50x50 §Êt KC §Êt x KC ®ª ®ª Løa 1 98,00 102,35 101,55 101,60 97,37 0,270 0,58 0,27 Løa 2 98,57 114,83 103,87 108,27 107,96 0,001 0,50 0,18 Løa 3 99,11 106,62 101,73 103,70 103,18 0,005 0,75 0,06 N¨ng suÊt chÊt xanh, n¨ng suÊt chÊt kh« v n¨ng suÊt protein th« (tÊn/ha) cña cá thÝ nghiÖm Môc ®Ých chÝnh cña viÖc th©m canh ®ång cá l nh»m ®¹t n¨ng suÊt chÊt xanh cao nhÊt trªn cïng mét ®¬n vÞ diÖn tÝch canh t¸c, ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Qua kÕt qu¶ B¶ng 7 cho thÊy n¨ng suÊt chÊt xanh tõ 20; 68 ®Õn 28; 25 tÊn/ha cho 1 lÇn thu ho¹ch. N¨ng suÊt xanh cao nhÊt ë kho¶ng c¸ch 30x30cm v kho¶ng c¸ch 50x30cm so víi kho¶ng c¸ch 50x50cm. Cho thÊy víi kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c c©y c ng d i th× n¨ng suÊt chÊt xanh c ng thÊp do sè c©y trªn cïng diÖn tÝch thÊp h¬n. B¶ng 7. N¨ng suÊt chÊt xanh, n¨ng suÊt chÊt kh« v n¨ng suÊt protein th« (tÊn/ha) cña cá thÝ nghiÖm NghiÖm thøc ChØ tiªu §Êt trång Kho¶ng c¸ch (cm ) X¸c suÊt Trong ®ª Ngo i ®ª 30x30 50x30 50x50 §Êt KC §Êt x KC a ab b Løa 1 21,83 23,75 24,99 22,69 20,68 0,13 0,034 0,58 N¨ng suÊt a ab b chÊt xanh Løa 2 23,30 25,87 28,25 24,09 21,61 0,11 0,008 0,24 (tÊn/ha) a ab b Løa 3 22,71 25,56 27,85 23,57 20,98 0,07 0,006 0,57 a ab b Løa 1 3,98 3,82 4,28 3,87 3,55 0,68 0,03 0,56 N¨ng suÊt a ab b chÊt kh« Løa 2 4,25 4,16 4,85 4,10 3,66 0,97 0,005 0,16 (tÊn/ha) a ab b Løa 3 4,15 4,11 4,76 4,02 3,6 0,84 0,004 0,60 0,347a 0,315ab 0,288b Løa 1 0,316 0,317 0,720 0,029 0,570 N¨ng suÊt 0,393a 0,334ab 0,297b protein th« Løa 2 0,337 0,345 0,527 0,006 0,185 (tÊn/ha) a ab b Løa 3 0,329 0,341 0,387 0,327 0,292 0,385 0,005 0,590 Ghi chó: nh÷ng ch÷ sè cïng h ng cã Ýt nhÊt 1 ký hiÖu chung (a, b, c) th× kh«ng sai kh¸c. N¨ng suÊt chÊt kh« cña cá l 3,55-4,85 tÊn/ha. Víi kho¶ng c¸ch 30x30cm v 50x30cm th× n¨ng suÊt chÊt kh« gÇn t−¬ng ®−¬ng víi nhau, thÊp nhÊt l ë kho¶ng c¸ch 50x50cm. So víi kÕt qu¶ cña M.D. Hare (1999) th× cá Paspalum trång ë §¹i häc Ubon Ratchathani (Th¸i Lan) l 3,5 tÊn/ha/løa c¾t v o mïa kh« sau khi trång 35 ng y, cßn v o mïa m−a th× 3,7- 4 tÊn/ha/løa c¾t, sö dông ph©n NPK 15 -15 -15 víi møc 316kg/ha, trång trªn ®Êt th−êng. N¨ng suÊt protein th« cña cá l mét chØ tiªu quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ thøc ¨n xanh v ë nghiÖm thøc n o cã n¨ng suÊt chÊt xanh, n¨ng suÊt chÊt th« cao th× n¨ng suÊt protein th« còng cao, qua kÕt qu¶ B¶ng 7 cho kÕt qu¶ n¨ng suÊt protein th«: 0,29- 0,39 tÊn/ha/løa c¾t còng gièng nh− ë n¨ng suÊt chÊt kh« ë kho¶ng c¸ch 30x30cm v 50x30cm th× sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª, cßn ë kho¶ng c¸ch 50x50cm so víi kho¶ng c¸ch 30x30cm kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª (P= 0,001). So s¸nh kho¶ng c¸ch 30x30cm v kho¶ng c¸ch 50x50cm th× kho¶ng c¸ch 30x30cm ®¹t n¨ng suÊt cao nhÊt, do kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c c©y lín l m cho sè c©y trªn cïng mét diÖn
tÝch sÏ nhá h¬n so víi kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c c©y hÑp cho nªn nã kÐo theo n¨ng suÊt protein th« còng thÊp. Tuy nhiªn, kh«ng cã sù kh¸c biÖt vÒ n¨ng suÊt cña cá paspalum khi ®−îc trång trong ®iÒu kiÖn kh« hoÆc ngËp. KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ KÕt luËn KÕt qu¶ ghi nhËn qua c¸c thÝ nghiÖm t 3 løa c¾t cña n¨m ®Çu tiªn cho thÊy N¨ng suÊt chÊt xanh, vËt chÊt kh«, protein cña cá Paspalum t−¬ng ®−¬ng víi cá Voi v cá S¶. TØ lÖ tiªu ho¸ cña gia sóc víi cá Paspalum thÊp h¬n cá Voi v cao h¬n cá S¶. Trong ®iÒu kiÖn ngËp v kh« h¹n, n¨ng suÊt cña cá Paspalum kh«ng bÞ ¶nh h−ëng v cho n¨ng suÊt chÊt xanh, vËt chÊt kh«, protein t−¬ng ®èi cao (20 - 28; 3,55 - 4,85; 0,28 - 0,39 tÊn/ha/løa c¾t) MËt ®é trång cho n¨ng suÊt cao nhÊt víi cá Paspalum l 30 x 30cm §Ò nghÞ Cá paspalum cho n¨ng suÊt cao nªn cÇn ph¸t triÓn trªn diªn réng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thøc ¨n xanh cho gia sóc. CÇn tiÕp tôc kh¶o s¸t ®Æc tÝnh sinh tr−ëng, tÝnh n¨ng s¶n xuÊt, gi¸ trÞ dinh d−ìng qua nhiÒu løa c¾t, nhiÒu mËt ®é trång kh¸c nhau ®Ó cã kÕt luËn ch¾c ch¾n h¬n. Nªn trång cá trªn nhiÒu lo¹i ®Êt kh¸c nhau nh− ®Êt phÌn, ®Êt mÆn v kh¶o s¸t víi c¸c møc ®é ph©n bãn