Khảo sát nồng độ Ethanol trong máu tử thi bằng phương pháp sinh hóa, phương pháp GC-FID và sự liên quan với nồng độ Lactate, Lactate Dehydrogenase (LDH)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày xét nghiệm định lượng nồng độ ethanol trong máu tử thi có ý nghĩa quan trọng công tác giám định pháp y. Tuy nhiên, dữ liệu mô tả định lượng ethanol bằng phương pháp sinh hóa và phương pháp sắc ký khí (GC-FID) liên quan với nồng độ lactate và LDH còn hạn chế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khảo sát nồng độ Ethanol trong máu tử thi bằng phương pháp sinh hóa, phương pháp GC-FID và sự liên quan với nồng độ Lactate, Lactate Dehydrogenase (LDH)

Nghiên cứu Y học Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh; 27(4):23-28 ISSN: 1859-1779 https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2024.04.04 Khảo sát nồng độ Ethanol trong máu tử thi bằng phương pháp sinh hóa, phương pháp GC-FID và sự liên quan với nồng độ Lactate, Lactate Dehydrogenase (LDH) Nguyễn Thị Thanh Xuân1, Lê Thị Xuân Thảo1, Nguyễn Thanh Trầm1, Nguyễn Lê Hà Anh1, Lâm Vĩnh Niên1,* 1 Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam Tóm tắt Đặt vấn đề: Xét nghiệm định lượng nồng độ ethanol trong máu tử thi có ý nghĩa quan trọng công tác giám định pháp y. Tuy nhiên, dữ liệu mô tả định lượng ethanol bằng phương pháp sinh hóa và phương pháp sắc ký khí (GC-FID) liên quan với nồng độ lactate và LDH còn hạn chế. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang mô tả, dữ liệu về xét nghiệm ethanol bằng phương pháp sinh hóa và phương pháp sắc ký khí (GC-FID) của 110 trường hợp đã giám định tại Trung tâm Pháp y Thành phố Hồ Chí Minh. Kết quả: Nồng độ ethanol có giá trị trung vị khi phân tích bằng phương pháp GC-FID và phương pháp sinh hóa tương ứng là 0,48 (0,20 – 14,11) mg/100mL và 4,77 (0,86 – 63,20) mg/100mL. Có sự tương quan giữa lactate với nồng độ ethanol định lượng bằng phương pháp sinh hóa (p
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 4 * 2024 Nguyen Thi Thanh Xuan, Le Thi Xuan Thao, Nguyen Thanh Tram, Nguyen Le Ha Anh, Lam Vinh Nien Objective: Quantitative testing of the ethanol concentration in the blood of a corpse is important for forensic examination. However, data describing ethanol quantification by biochemical methods and gas chromatography (GC- FID) in relation to lactate and LDH concentrations are limited. Method: We conducted cross-sectional study using data on ethanol testing using biochemical methods and gas chromatography (GC-FID) in 110 cases examined at the Ho Chi Minh City Forensic Center. Results: The median ethanol concentration when analyzed by the GC-FID method and biochemical method is 0.48 (0.20–14.11) mg/100 mL and 4.77 (0.86–63), respectively. There is a correlation between lactate and ethanol concentrations quantified by biochemical methods (p
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 4 * 2024 trình bày trong bài báo này. bằng phương pháp GC-FID tại Trung tâm Pháp y Thành phố Hồ Chí Minh. Quy trình phân tích định lượng nồng độ lactate, LDH và ethanol tại Trung Tâm Y Khoa MEDIC và quy trình 2. ĐỐI TƯỢNG – PHƯƠNG PHÁP định lượng nồng độ ethanol bằng phương pháp GC-FID tại NGHIÊN CỨU Trung tâm Pháp y thành phố Hồ Chí Minh là quy trình thao tác chuẩn. 2.1. Đối tượng nghiên cứu 2.2.4. Phân tích thống kê Những ca tử thi do Trung tâm Pháp y Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện khám nghiệm và giám định nồng độ ethnol Nhập liệu bằng phần mềm Excel và phân tích số liệu bằng trong máu năm 2022. STATA 14.2. Các biến số định lượng (tuổi, nồng độ lactate, LDH) được trình bày bằng trung bình và độ lệch chuẩn (nếu 2.1.1. Tiêu chuẩn chọn phân phối bình thường), hoặc trung vị và khoảng tứ phân vị Những ca tử thi giám định nồng độ cồn (ethanol) trong (nếu phân phối lệch). máu, được lấy mẫu giám định độc chất, giải phẫu bệnh để Biến số nhị giá và thứ tự được mô tả bằng tần số và tỉ lệ chẩn đoán nguyên nhân tử vong, và có vị trí thu thập mẫu là phần trăm. Phân tích tương quan được thực hiện bằng các máu tim hoặc máu tĩnh mạch đùi. phép kiểm t-test, kiểm định chi bình phương, Anova với 2.1.2. Tiêu chuẩn loại khoảng tin cậy 95% và có ý nghĩa thống kê khi giá trị p
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 4 * 2024 phương pháp sinh hóa, đồng thời đánh giá sự chênh lệch nồng độ ethanol của hai phương pháp này nhằm mục đích cung cấp các số liệu khách quan trong giám định ethanol ở mẫu máu tử thi. Từ kết quả nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt đáng kể nồng độ ethanol ở phương pháp sắc khí (GC-FID) và phương pháp sinh hóa, cụ thể giá trị trung vị nồng độ ethanol của phương pháp sinh hóa cao gấp 9,9 lần so với phương pháp GC-FID. Theo Điều 35 của Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019 quy định cấm tuyệt đối điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu Hình 1. Phân bố nồng độ ethanol trong máu cao hoặc hơi thở có nồng độ cồn, và mức phạt nồng độ cồn khi lái (>100mg/100mL) tử vong do tai nạn giao thông theo nhóm tuổi xe cũng được quy định rõ ở Nghị định 123/2021/NĐ-CP. Do Bảng 3. Mối liên quan giữa nồng độ lactate, LDH với nồng độ ethanol định lượng bằng phương pháp sắc khí (GC-FID) và đó, xét nghiệm nồng độ ethanol trong máu cần đảm bảo độ phương pháp sinh hóa (n=110) chính xác cao và tuân thủ vấn đề pháp lý, đặc biệt là trong Ethanol r p pháp y. Phương pháp sinh hóa thường cho kết quả nhanh Phương pháp GC-FID chóng, dễ dàng áp dụng nhưng độ đặc hiệu đối với định lượng Lactate 0,09 0,3 ethanol thấp. Nguyên lý của phương pháp sinh hóa (trong LDH 0,03 0,7 định lượng ethanol) là quá trình oxy hóa ethanol thành Phương pháp sinh hóa acetaldehyde bởi xúc tác của ADH và sau đó lactate cũng bị oxy hóa thành pyruvate bởi LDH. Trong các mẫu khám Lactate 0,05 0,5 nghiệm tử thi, có thể giả định rằng vật liệu nội bào bao gồm LDH 0,48
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 4 * 2024 sinh hóa để xác định nồng độ ethanol trong máu thì 100% lệch nồng độ ethanol bằng phương pháp sinh hóa và phương mẫu xét nghiệm trong nghiên cứu là dương tính với ethanol pháp GC-FID. Điều này có nghĩa nồng độ LDH càng tăng thì với giá trị trung vị là 4,77 mg/100 mL, nếu sử dụng phương nồng độ ethanol xét nghiệm bằng phương pháp sinh hóa có pháp GC-FID thì giá trị trung vị là 0,48 mg/100mL, và áp sự chênh lệch càng cao so với phương pháp GC-FID. Hiện dụng khuyến cáo thì tỉ lệ dương tính với ethanol giảm còn nay, chưa có chứng cứ xác thực về sự tương quan giữa lactate, 25%. Đối với khoảng chênh lệch nồng độ ethanol của hai LDH và chênh lệch nồng độ ethanol trong máu tử thi. Tóm phương pháp, Daglıoglu N đã báo cáo sự khác biệt trung bình lại, kết quả nghiên cứu đã thể hiện được vai trò và ảnh hưởng là 4,9% giữa phương pháp enzyme và phương pháp HS/GC của nồng độ lactate và LDH đối với ethanol trong máu tử thi, và hai phương pháp được cho là hoàn toàn tương thích vì sự đồng thời khẳng định độ tin cậy của xét nghiệm định lượng sai lệch nằm trong giới hạn sai số có thể chấp nhận được [12]. ethanol bằng phương pháp GC-FID. So với nghiên cứu hiện tại thì khoảng chênh lệch giữa hai Tuy nhiên, hạn chế của nghiên cứu là do cỡ mẫu nhỏ, mẫu phương pháp là khá cao, điều này có thể là do nghiên cứu khảo sát có nhiều nguyên nhân tử vong nên trong giới hạn của trước đây không sử dụng mẫu máu toàn phần và các mẫu phương pháp hồi cứu dữ liệu không thể xác định được được khảo sát không có nguồn gốc từ con người. ngưỡng giá trị cut-off về sự tương đồng kết quả của hai Phương pháp sắc ký khí hoặc sắc ký khí/khối phổ phương pháp cũng như một số yếu tố gây nhiễu khác có thể (GC-FID) được xem là “tiêu chuẩn vàng” để định tính và định ảnh hưởng đến kết quả định lượng ethanol từ phương pháp lượng ethanol trong các mẫu vật sinh học ở cả phòng xét sinh hóa. nghiệm lâm sàng và pháp y [2, 9]. Ưu điểm quan trọng nhất của phương pháp này là phân tích ethanol cũng như các chất 5. KẾT LUẬN dễ bay hơi khác như metanol, ethylene glycol, diethylene glycol, axeton và rượu isopropyl. Sắc ký khí là phương pháp Kết quả nghiên cứu cho thấy phương pháp sắc ký khí GC- được dùng để tách các chất khí, lỏng, rắn dễ bay hơi và bền ở FID luôn đảm bảo độ tin cậy trong định lượng ethanol trong nhiệt độ cao. Nguyên lý của phương pháp này là tách một máu tử thi, tuy nhiên, phương pháp sinh hóa là phương pháp hoặc nhiều chất cần phân tích dựa trên tính chất vật lý và hóa đơn giản và có thể ứng dụng tốt sau khi đã kiểm soát ảnh học riêng của chất phân tích. Do ái lực khác nhau giữa chất hưởng từ sự gia tăng nồng độ lactate và LDH sau khi chết. phân tích và pha tĩnh mà chúng di chuyển với tốc độ khác nhau và tách ra khỏi nhau. Vì vậy, phương pháp GC-FID có độ đặc hiệu cao, không bị ảnh hưởng bởi các thành phần khác Lời cảm ơn có trong mẫu [1-4]. Những luận điểm này cũng thể hiện sự Nhóm nghiên cứu trân trọng cảm ơn Đại học Y Dược TP. Hồ phù hợp của kết quả nghiên cứu không tìm thấy sự liên quan Chí Minh đã hỗ trợ và tạo điều kiện để chúng tôi thực hiện giữa nồng độ lactate, LDH với nồng độ ethanol trong máu tử nghiên cứu này. thi. Theo Ozturk A, phương pháp enzym và phương pháp GC có sự thống nhất trong phạm vi đo lường 10–600 mg/dL và Nguồn tài trợ phương pháp enzym được xác định có giá trị tuyến tính trong Nghiên cứu nhận được kinh phí tài trợ từ Đại học Y Dược khoảng từ 0 đến 498 mg/dL [13]. Trong khi đó, Daglıoglu N Thành phố Hồ Chí Minh theo hợp đồng số 126/2023/HĐ- chứng minh rằng hai phương pháp có sự khác biệt đáng kể, ĐHYD. phần trăm chênh lệch giữa nồng độ ethanol trong máu được xác định bằng phương pháp HS/GC và phương pháp enzyme Xung đột lợi ích dao động trong khoảng từ -166% đến 17% [12]. Trong nghiên cứu hiện tại, không tìm thấy sự liên quan giữa nồng độ lactate Không có xung đột lợi ích nào liên quan đến nghiên cứu này. và nồng độ ethanol trong máu tử thi bằng phương pháp sinh hóa nhưng có sự tương quan mức độ trung bình giữa nồng độ ORCID LDH và nồng độ ethanol bằng phương pháp GC-FID. Mặt Lâm Vĩnh Niên khác, có sự liên quan giữa nồng độ lactate, LDH với sự chênh https://orcid.org/0009-0003-2161-8523 https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2024.04.04 https://www.tapchiyhoctphcm.vn | 27
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 4 * 2024 Lê Thị Xuân Thảo 4. Nacca N, Hodgman MJ, Lao K, Elkins M & Holland https://orcid.org/0009-0001-3825-6429 MG. Can elevated lactate and LDH produce a false positive enzymatic ethanol result in live patients Nguyễn Thanh Trầm presenting to the emergency department? Clinical https://orcid.org/0009-0009-4074-3902 Toxicology. 2017;56(3):189–192. Nguyễn Lê Hà Anh 5. Bishop-Freeman SC, Bertholf RL, Powers RH, Mayhew https://orcid.org/0009-0006-6670-9161 LC & Winecker RE (). False-positive enzymatic alcohol results in perimortem specimens. Laboratory Medicine. Đóng góp của các tác giả 2020;51(4):394-401. Ý tưởng nghiên cứu: Lâm Vĩnh Niên, Nguyễn Thị Thanh Xuân 6. Thompson WC, MaIhotra D, Schammel DP, et al. False- Đề cương và phương pháp nghiên cứu: Nguyễn Thị Thanh Xuân positive ethanol in clinical and postmortem sera by enzymatic assay: elimination of interference by Thu thập dữ liệu: Nguyễn Thị Thanh Xuân, Nguyễn Thanh measuring alcohol in protein-free ultrafiltrate. Clinical Trầm, Nguyễn Lê Hà Anh Chemistry. 1994;40(8):1594-1595. Giám sát nghiên cứu: Lâm Vĩnh Niên, Nguyễn Thị Thanh Xuân 7. Gorgus E, Hittinger M, Schrenk D. Estimates of Ethanol Quản lý dữ liệu: Lâm Vĩnh Niên, Lê Thị Xuân Thảo Exposure in Children from Food not Labeled as Alcohol- Phân tích dữ liệu: Lê Thị Xuân Thảo Containing. J Anal Toxicol. 2016;40(7):537-542. Viết bản thảo đầu tiên: Lâm Vĩnh Niên, Lê Thị Xuân Thảo 8. Dunne JR, Tracy JK, Scalea TM & Napolitano LM. Lactate and base deficit in trauma: does alcohol or drug Cung cấp dữ liệu và thông tin nghiên cứu use impair their predictive accuracy? Journal of Trauma: Injury, Infection and Critical Care. 2005;58(5):959-966. Tác giả liên hệ sẽ cung cấp dữ liệu nếu có yêu cầu từ Ban biên tập. 9. Dasgupta A. Alcohol and its biomarkers: clinical aspects and laboratory determination. Laboratory Medicine. Chấp thuận của Hội đồng Đạo đức 2015;46(3):e72–e73. Nghiên cứu đã được thông qua Hội đồng Đạo đức trong nghiên cứu Y sinh học Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí 10. Nacca N, Hodgman MJ, Lao K, Elkins M, Holland MG. Minh, số 40/HĐĐĐ-ĐHYD năm 2024. Can elevated lactate and LDH produce a false positive enzymatic ethanol result in live patients presenting to the emergency department? Clinical Toxicology. TÀI LIỆU THAM KHẢO 2018;56(3):189-192. 11. Šoša I. The Human Body as an Ethanol-Producing 1. Donaldson AE, Lamont IL. Biochemistry changes that Bioreactor—The Forensic Impacts. Fermentation. occur after death: potential markers for determining post- 2023;9(8):738. mortem interval. PLoS ONE. 2013;8(11):e82011. DOI: https://doi.org/10.3390/fermentation9080738. 10.1371/journal.pone.0082011. 12. Daglioglu N, Keten A, Akcan R, Efeoglu P & Cekin N. 2. Levine BS, Kerrigan S. Principles of forensic toxicology. Determination of blood ethanol levels: comparison of 5th ed. Springer Nature Switzerland AG. 2020. URL: theenzymatic and gas chromatographic method. J Med. https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-030- 2012;26:165–70. 42917-1. 13. Ozturk A, Temel I, Yalcindag A, Ucar F & Yay F. 3. Powers RH, Dean DE. Evaluation of potential Veriﬁcation of enzymatic ethanol analysismethod and lactate/lactate dehydrogenase interference with an method comparison withheadspace gas chromatography. enzymatic alcohol analysis. J Anal Toxicol. Turk J Biochem. 2022;47(5):557–563. 2009;33(8):561-563. 28 | https://www.tapchiyhoctphcm.vn https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2024.04.04