Khảo sát tính thấm của captopril trong thuốc dán qua da chuột nhắt, da chuột cống và da thỏ cô lập

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KHẢO SÁT TÍNH THẤM CỦA CAPTOPRIL TRONG THUỐC DÁN<br /> QUA DA CHUỘT NHẮT, DA CHUỘT CỐNG VÀ DA THỎ CÔ LẬP<br /> Nguyễn Công Phi*, Nguyễn Thiện Hải*, Lê Quan Nghiệm*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Nghiên cứu này nhằm đánh giá đặc tính thấm của captopril từ thuốc dán chứa captopril với 2<br /> nồng độ 5% và 10% qua các loại da động vật bóc tách là chuột nhắt, chuột cống và thỏ làm cơ sở cho việc thử đặc<br /> tính thấm của captopril qua da người.<br /> Phương pháp: Bào chế thuốc dán cấu trúc dược chất tan trong nền dính (drug in adhesive) chứa 5% và<br /> 10% captopril. Đánh giá tính thấm của captopril từ thuốc dán qua tế bào khuếch tán kiểu Franz, với màng khuếch<br /> tán là da động vật bóc tách chuột nhắt, chuột cống và thỏ. Captopril được định lượng bằng phương pháp HPLC<br /> theo quy trình đã khảo sát.<br /> Kết quả: Kết quả thực nghiệm đối với thuốc dán chứa 10% captopril cho tốc độ thấm cao hơn thuốc dán<br /> chứa 5% captopril. Trong 3 loại da động vật khảo sát thì da chuột nhắt cho tiềm thời (tlag) sớm nhất 0,25 ± 0,11<br /> giờ và tốc độ thấm cao nhất (flux) là 63,65 ± 2,68 µg/cm2/giờ gấp 2,12 lần so với da chuột cống và gấp 1,67 lần so<br /> với da thỏ.<br /> Kết luận: Kết quả thực nghiệm cho thấy captopril có tốc độ thấm cao và tiềm thời sớm trên da chuột nhắt so<br /> với da chuột cống và da thỏ, thuốc dán chứa 10% captopril có khả năng thấm tốt hơn có khả năng chế tạo thuốc<br /> dán chứa captopril dùng điều trị bệnh cao huyết áp.<br /> Từ khóa: tốc độ thấm, tế bào khuếch tán, captopril.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> INVESTIGATION OF SKIN PERMEATION FROM TRANSDERMAL PATCHES CONTAINING<br /> CAPTOPRIL THROUGH EXCISED MOUSE, RAT AND RABBIT SKIN<br /> Nguyen Cong Phi, Nguyen Thien Hai, Le Quan Nghiem<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 - Supplement of No 2 - 2014: 45 - 49<br /> Objectives: The aim of the present study was to investigate the skin permeation of captopril from<br /> transdermal patches containing captopril through excised mouse, rat and rabbit skins.<br /> Methods: The Drug in Adhesive Patches (DIA Patches) containing 5% and 10% captopril were prepared<br /> and evaluated the skin permeation of captopril through excised mouse, rat and rabbit skin by using Franz<br /> diffusion cells. The amount of captopril permeated was determinated by the validated HPLC method.<br /> Results: Among the various skins investigated, mouse skin showed the highest skin permeation with the flux<br /> 63.65 ± 2.68 µg/cm2/h. This flux was approximately 2.12-fold and 1.67-fold higher than that of rat skin and rabbit<br /> skin respectively.<br /> Keywords: flux, Franz diffusion cell, drug in adhesive patches, captopril.<br /> lựa chọn hiệu quả trong điều trị bệnh cao huyết<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> áp lâu dài bằng đường uống. Tuy nhiên nhược<br /> Captopril, thuốc ức chế men chuyển, là một<br /> điểm của thuốc này là dùng nhiều lần trong<br /> * Khoa Dược, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: ThS. Nguyễn Công Phi<br /> ĐT: 0908118685<br /> <br /> Chuyên Đề Dược Học<br /> <br /> Email: ncphi@uphcm.edu.vn<br /> <br /> 45<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014<br /> <br /> ngày, hấp thu kém và bị ảnh hưởng bởi thức ăn<br /> (sinh khả dụng giảm còn 30-50%), thời gian bán<br /> thải ngắn (khoảng 2-3 giờ), bị chuyển hóa qua<br /> gan lần đầu, dẫn đến hiệu quả trong điều trị<br /> không ổn định.<br /> <br /> Xác định tính thấm của Captopril qua màng<br /> da thử nghiệm<br /> <br /> Hệ trị liệu qua da, cụ thể là dạng thuốc dán<br /> hấp thu qua da (transdermal patch), với các ưu<br /> điểm giúp giảm số lần dùng thuốc, giảm tác<br /> dụng phụ, tăng sinh khả dụng và linh động<br /> trong sử dụng đảm bảo sự tuân thủ đỉều trị của<br /> bệnh nhân, đang ngày càng chứng tỏ vai trò<br /> quan trọng trên lâm sàng. Tuy nhiên một vấn đề<br /> đặt ra đối với việc bào chế sản xuất thuốc dán là<br /> sự hấp thu dược chất qua da rất kém do da là<br /> hàng rào sinh học cản trở rất lớn đến sự thấm và<br /> hấp thu của các chất. Nghiên cứu tính thấm qua<br /> nhiều loại da đóng vai trò quan trọng, làm cơ sở<br /> cho việc đánh giá cấu trúc, cỡ liều và hiệu quả trị<br /> liệu của chế phẩm thuốc dán.<br /> <br /> Chuột nhắt trắng, giống Swiss albino có khối<br /> lượng trung bình 20 ± 2 g nhanh nhẹn, khỏe<br /> mạnh, không bị bệnh ở da.<br /> <br /> NGUYÊN LIỆU, THIẾT BỊ, PHƯƠNG PHÁP<br /> NGHIÊNCỨU<br /> Nguyên liệu<br /> Dược<br /> chất:<br /> Captopril<br /> (Changzhou<br /> Pharmaceutical Factory, Trung Quốc); Methanol<br /> (Merck, Đức); Hóa chất: metyl sulfoxid, 3-metyl1-butanol, decanol, (Acros, Bỉ); Chất dính DuroTak D87-2287 (Henkel Co., Mỹ); Một số hóa chất:<br /> natri hydroxyd, acid phosphoric, natri clorid,<br /> dinatri hydrophosphat, kali clorid, kali<br /> dihydrophosphat (Merck, Đức).<br /> <br /> Quy trình bào chế thuốc dán Captopril<br /> Thành phần và quy trình bào chế miếng<br /> thuốc dán nồng độ 5% captopril và 10%<br /> captopril được trình bày trong bảng 1 và hình 1.<br /> Bảng 1: Thành phần thuốc dán captopril.<br /> STT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> <br /> 46<br /> <br /> Thành phần<br /> <br /> Thuốc dán Thuốc dán 10%<br /> 5% captopril<br /> captopril<br /> DuroTak 2287<br /> 35 g<br /> 35 g<br /> Captopril<br /> 1g<br /> 2,13 g<br /> Metyl sulfoxid<br /> 0,37 ml<br /> 0,39 ml<br /> 3-metyl-1-butanol<br /> 0,8 ml<br /> 0,85 ml<br /> Decanol<br /> 0,3 ml<br /> 0,31 ml<br /> <br /> Chuột cống trắng, giống Sprague-Dawley có<br /> khối lượng trung bình 230 ± 20 g nhanh nhẹn,<br /> khỏe mạnh, không bị bệnh ở da.<br /> <br /> Thỏ (New Zealand) khối lượng trung bình<br /> 2,3 ± 0,2 kg, nhanh nhẹn, khỏe mạnh, không bị<br /> bệnh ở da.<br /> Thỏ và chuột được giết bằng ete. Cạo sạch<br /> lông ở phần lưng không làm tổn hại lớp sừng.<br /> Cắt rời phần da lưng diện tích 4 x 4 cm, loại bỏ<br /> lớp mỡ và máu dưới da. Bảo quản miếng da ở 20 oC, không quá 7 ngày trước khi sử dụng.<br /> Phương pháp tiến hành thử nghiệm tính<br /> thấm bằng tế bào khuếch tán kiểu Franz<br /> (Perme Gear, Mỹ). Khoang cho chứa miếng<br /> thuốc dán với hàm lượng 5% và 10% captopril,<br /> diện tích bề mặt khuếch tán là 3,14 cm2, thể<br /> tích khoang nhận là 15,5 ml chứa dung dịch<br /> đệm phosphat pH 7,4 được bảo ôn ở 37 ± 0,5<br /> oC (bơm tuần hoàn gia nhiệt Vision scientific,<br /> VS 1901W, Hàn Quốc) và khuấy trộn với tốc<br /> độ 600 vòng/phút (2mag, MIX 6, Anh).<br /> Mẫu được lấy trong 24 giờ ở các thời điểm 2,<br /> 4, 6, 8, 10, 12, 16, 20 và 24 giờ với thể tích mẫu là<br /> 200 µl. Bù lại 200 µl dung dịch đệm phosphat<br /> đẳng trương pH 7,4. Xác định hàm lượng<br /> captopril bằng phương pháp HPLC.<br /> <br /> Xác định tốc độ thấm của Captopril<br /> Từ số liệu hàm lượng captopril thấm qua da<br /> chuột ở từng thời điểm lấy mẫu, tốc độ thấm của<br /> Captopril qua da chuột được tính theo công thức<br /> J<br /> <br /> S<br /> <br /> =<br /> <br /> 1  dm <br /> <br /> A<br /> <br />  dt <br /> <br /> SS<br /> <br /> Với Js (flux): tốc độ thấm qua da của Captopril (µg/cm2/giờ);<br /> A: diện tích bề mặt khuếch tán của da (cm2); (dm/dt)ss:<br /> lượng Captopril thấm qua da theo thời gian (µg/giờ).<br /> <br /> Tốc độ thấm của hoạt chất Js được ngoại suy<br /> từ đồ thị là giá trị slope của phương trình đường<br /> <br /> Chuyên Đề Dược Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014<br /> thẳng tuyến tính biểu hiện cho tốc độ thấm hằng<br /> định theo thời gian.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Tiềm thời (lag time) cũng được suy ra từ đồ<br /> thị là giao điểm của đường thẳng tuyến tính với<br /> trục hoành.<br /> <br /> Captopril<br /> 3-metyl-1-butanol, metyl sulfoxid,<br /> decanol<br /> Phối trộn.<br /> Hòa tan.<br /> Hỗn hợp 1<br /> <br /> Phối trộn<br /> <br /> Duro Tak 87-2287<br /> <br /> Loại bọt khí.<br /> <br /> Hỗn hợp 2<br /> <br /> Lớp lưng<br /> mang thuốc<br /> <br /> Cán trải với độ dày 400 mcm.<br /> Trải phủ thêm lớp nền.<br /> Thuốc dán<br /> Cắt.<br /> Đóng gói.<br /> Sản phẩm<br /> <br /> Hình 1: Quy trình bào chế thuốc dán captopril.<br /> độ dòng: 1 ml/phút. Bước sóng phát hiện 215<br /> Định lượng Captopril bằng HPLC<br /> nm. Thể tích tiêm mẫu 100 µl. Nhiệt độ 25 oC.<br /> Hệ thống HPLC (Knauer, pump 1000, UV<br /> Xử lý thống kê<br /> detector 2500, autosampler 3800, Đức). Cột Luna<br /> C18 (250 x 4,6 mm, 5 µm, Phenomenex, Mỹ). Pha<br /> Các thí nghiệm tiến hành ít nhất 3 lần. Kết<br /> động gồm methanol và đệm phosphate 0,07M<br /> quả trình bày là giá trị TB ± SD.<br /> (50: 50) chỉnh pH 3 bằng H3PO4 hoặc NaOH. Tốc<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Tính thấm của Captopril qua da chuột nhắt, da chuột cống và da thỏ<br /> Bảng 2: Kết quả khảo sát lượng Captopril từ miếng thuốc dán thấm qua màng da chuột nhắt, da chuột cống và da<br /> thỏ bóc tách (n=3).<br /> Giờ<br /> <br /> 0<br /> 2<br /> 4<br /> <br /> Lượng captopril trong miếng thuốc dán chứa 5%<br /> 2<br /> captopril thấm qua màng da (µg/cm )<br /> Chuột nhắt<br /> Chuột cống<br /> Thỏ<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 46,62<br /> 4,29<br /> 30,28<br /> 128,26<br /> 5,27<br /> 55,43<br /> <br /> Chuyên Đề Dược Học<br /> <br /> Lượng captopril trong miếng thuốc dán chứa 10%<br /> 2<br /> captopril thấm qua màng da (µg/cm )<br /> Chuột nhắt<br /> Chuột cống<br /> Thỏ<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 64,35<br /> 4,35<br /> 26,94<br /> 191,85<br /> 7,33<br /> 61,05<br /> <br /> 47<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> Giờ<br /> <br /> Lượng captopril trong miếng thuốc dán chứa 5%<br /> 2<br /> captopril thấm qua màng da (µg/cm )<br /> Chuột nhắt<br /> Chuột cống<br /> Thỏ<br /> 230,76<br /> 14,59<br /> 69,04<br /> 320,05<br /> 35,97<br /> 73,72<br /> 383,89<br /> 65,17<br /> 117,47<br /> 436,56<br /> 97,05<br /> 131,36<br /> 530,85<br /> 163,62<br /> 201,53<br /> 659,82<br /> 220,76<br /> 288,54<br /> 739,84<br /> 296,62<br /> 411,97<br /> <br /> Lượng captopril trong miếng thuốc dán chứa 10%<br /> 2<br /> captopril thấm qua màng da (µg/cm )<br /> Chuột nhắt<br /> Chuột cống<br /> Thỏ<br /> 367,31<br /> 26,77<br /> 84,14<br /> 548,52<br /> 66,90<br /> 128,09<br /> 671,51<br /> 132,33<br /> 205,18<br /> 762,45<br /> 191,48<br /> 244,14<br /> 1080,49<br /> 307,83<br /> 430,03<br /> 1250,00<br /> 429,59<br /> 589,13<br /> 1454,81<br /> 603,03<br /> 897,32<br /> <br /> Lượng captopril thấmqua da cô lập theo thời<br /> gian (µg/cm2)<br /> <br /> 6<br /> 8<br /> 10<br /> 12<br /> 16<br /> 20<br /> 24<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014<br /> <br /> Thời gian (giờ)<br /> <br /> Hình 2: Đồ thị biểu diễn lượng captopril thấm qua da (µg/cm2) theo thời gian.<br /> Bảng 3: Kết quả về tốc độ thấm qua màng da và tiềm thời của captopril từ miếng thuốc dán thấm qua màng da<br /> chuột nhắt, da chuột cống và da thỏ bóc tách (n=3).<br /> Lượng captopril trong miếng thuốc dán chứa 5%<br /> 2<br /> captopril thấm qua màng da (µg/cm )<br /> Chuột nhắt<br /> Chuột cống<br /> Thỏ<br /> 2<br /> Flux (µg/cm /giờ)<br /> 31,70 ± 2,42<br /> 14,99 ± 2,57<br /> 18,96 ± 2,53<br /> Tiềm thời (giờ)<br /> 5,08 ± 0,97<br /> 4,36 ± 1,04<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Da chuột nhắt cho tiềm thời rất sớm từ lúc<br /> mới bắt đầu dán thuốc dán (khoảng 0 – 30<br /> phút). Sự thấm của captopril cho đường biểu<br /> diễn bậc 0 tại tốc độ thấm hằng định trên da<br /> chuột nhắt. Miếng thuốc dán nồng độ<br /> captopril 10% cho tốc độ thấm cao gấp 2 lần<br /> miếng thuốc dán nồng độ 5%.<br /> Da chuột cống cho tiềm thời khoảng 5 giờ.<br /> Sự thấm của captopril cho đường biểu diễn<br /> bậc 0 tại tốc độ thấm hằng định trên da chuột<br /> <br /> 48<br /> <br /> Lượng captopril trong miếng thuốc dán chứa<br /> 2<br /> 10% captopril thấm qua màng da (µg/cm )<br /> Chuột nhắt<br /> Chuột cống<br /> Thỏ<br /> 63,65 ± 2,68<br /> 30,03 ± 2,49<br /> 43,96 ± 2,44<br /> 0,25 ± 0,11<br /> 5,26 ± 0,98<br /> 5,65 ± 0,96<br /> <br /> cống. Miếng thuốc dán nồng độ captopril 10%<br /> cho tốc độ thấm cao gấp 2 lần miếng thuốc<br /> dán nồng độ 5%.<br /> Da thỏ cho tiềm thời khoảng 5 giờ. Sự thấm<br /> của captopril cho đường biểu diễn bậc 0 tại tốc<br /> độ thấm hằng định trên da thỏ. Miếng thuốc dán<br /> nồng độ captopril 10% cho tốc độ thấm cao gấp<br /> 2,3 lần miếng thuốc dán nồng độ 5%.<br /> Trong 3 loại da chuột nhắt, da chuột cống và<br /> da thỏ thì da chuột nhắt cho tiềm thời sớm nhất<br /> và tốc độ thấm cao nhất gấp 2,12 lần so với da<br /> <br /> Chuyên Đề Dược Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014<br /> chuột cống, gấp 1,67 lần so với da thỏ, có lẽ do có<br /> bề dày lớp da nhỏ nhất.<br /> Kết quả thực nghiệm chứng tỏ captopril<br /> trong dạng bào chế thuốc dán có khả năng thấm<br /> tốt qua nhiều loại da khác nhau, phù hợp với kết<br /> quả các nghiên cứu của nhiều tác giả khác.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Kết quả thực nghiệm cho thấy da chuột nhắt<br /> có tốc độ thấm cao và tiềm thời sớm hơn so với<br /> da chuột cống và da thỏ, thuốc dán chứa 10%<br /> captopril có khả năng thấm tốt hơn., có khả năng<br /> chế tạo thuốc dán chứa captopril dùng điều trị<br /> bệnh cao huyết áp.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> 2.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> BuffaloGrove, Illinois, pp. 1-6, 8-20, 21-22, 34-50, 139-164, 167179, 186-188, 249-259, 263-264, 276-279, 357-446.<br /> Wu PC, Huang YB, Chang JJ, Chang JS, Tsai YH (2000),<br /> “Evaluation of pharmacokinetics and pharmacodynamics of<br /> captopril from transdermal hydrophilic gels in normotensive<br /> rabbits and spontaneously hypertensive rats”, Inl J Pharm.,<br /> 209, 87-94.<br /> Wu PC, Huang YB, Fang JU và Tsai YH (1998), “Percutaneous<br /> Absorption of Captopril from Hydrophilic Cellulose<br /> Derivatives Through Excised Rabbit Skin and Human Skin”,<br /> Drug Development and Industrial Pharmacy, 24, (2), 179-182.<br /> Wu PC, Huang YB, Lin HH và Tsai YH (2000), “In vitro<br /> percutaneous absorption of captopril through excised rabbit<br /> skin”, International Journal of Pharmaceutics, 143, (1), 119123..<br /> <br /> Ngày nhận bài báo:<br /> <br /> 12.12.2012<br /> <br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo:<br /> <br /> 20.12.2012<br /> <br /> Ngày bài báo được đăng:<br /> <br /> 10.03.2014<br /> <br /> Bộ Y tế (2002), Dược thư quốc gia Việt Nam, lần xuất bản thứ<br /> nhất.<br /> Ghosh TK, Pfister WR, Su Il Yum (1997), Transdermal and<br /> Topical Drug Delivery Systems. Interpharm Press, Inc.,<br /> <br /> Chuyên Đề Dược Học<br /> <br /> 49<br /> <br />