KI N NGH Đ I V I CÁC QUY Đ NH VẾ Ị Ố Ớ Ị Ề
BI N PHÁP KH N C P T M TH IỆ Ẩ Ấ Ạ Ờ
TRONG T T NG DÂNỐ Ụ SỰ
Posted on 13/03/2011 by Civillawinfor
ThS. NGUY N TH H NH – Gi ng viên khoa đào t o Th m phán, H c vi n TỄ Ị Ạ ả ạ ẩ ọ ệ ư
pháp
Các quy đ nh v bi n pháp kh n c p t m th i trong B lu t T t ng dân s đãị ề ệ ẩ ấ ạ ờ ộ ậ ố ụ ự
là m t b c ti n m i ph n ánh m t n n t t ng dân ch , đáp ng đ c yêuộ ướ ế ớ ả ộ ề ố ụ ủ ứ ượ
c u c a th c ti n gi i quy t tranh ch p dân s là tính nhanh chóng và s b oầ ủ ự ễ ả ế ấ ự ự ả
đ m an toàn pháp lý cho các bên đ ng s trong vi c b o v quy n l i c a h .ả ươ ự ệ ả ệ ề ợ ủ ọ
Trên c s quy đ nh c a B lu t TTDS, Tòa án nhân dân t i cao đã ban hànhơ ở ị ủ ộ ậ ố
Ngh quy t s 02/2005/NQ-HĐTP ngày 27/4/2005 h ng d n thi hành m t s quyị ế ố ướ ẫ ộ ố
đ nh t i Ch ng VIII “Các bi n pháp kh n c p t m th i” c a B lu t TTDS.ị ạ ươ ệ ẩ ấ ạ ờ ủ ộ ậ
Tuy nhiên, th c ti n áp d ng đã cho th y các quy đ nh v bi n pháp kh n c pự ễ ụ ấ ị ề ệ ẩ ấ
t m th i trong B lu t TTDS – bên c nh nh ng u vi t – đã b c l m t s h nạ ờ ộ ậ ạ ữ ư ệ ộ ộ ộ ố ạ
ch , ch a t ng thích và bao quát h t đ c th c ti n. T đó, đòi h i c n ph iế ư ươ ế ượ ự ễ ừ ỏ ầ ả
ti p t c nghiên c u, h ng d n, b sung. Bài vi t này ti n hành đánh giá m t sế ụ ứ ướ ẫ ổ ế ế ộ ố
quy đ nh c a pháp lu t t t ng dân s v BPKCTT và b c đ u đ a ra nh ngị ủ ậ ố ụ ự ề ướ ầ ư ữ
đ xu t, ki n ngh đ hoàn thi n.ề ấ ế ị ể ệ
1. V các bi n pháp kh n c p t m th iề ệ ẩ ấ ạ ờ
Đi u 102 B lu t T t ng dân s (B lu t TTDS) quy đ nh có 12 bi n pháp kh n c pề ộ ậ ố ụ ự ộ ậ ị ệ ẩ ấ
t m th i (BPKCTT). Ngoài ra, Kho n 13 c a đi u lu t này còn m t quy đ nh m , đó làạ ờ ả ủ ề ậ ộ ị ở
các BPKCTT khác (ngoài 12 BPKCTT này) mà pháp lu t có quy đ nh. T i Kho n 1ậ ị ạ ả
Đi u 102 B lu t TTDS có quy đ nhề ộ ậ ị v BPKCTT: “giao ng i ch a thành niên cho cáề ườ ư
nhân ho c t ch c trông nom, nuôi d ng, chăm sóc, giáo d c”. Đây là m t quy đ nhặ ổ ứ ưỡ ụ ộ ị
ch a đ y đ , b i ngoài đ i t ng đ c áp d ng bi n pháp này là ng i ch a thànhư ầ ủ ở ố ượ ượ ụ ệ ườ ư
niên, thì ng i m c b nh tâm th n, ng i không th nh n th c, làm ch đ c hành viườ ắ ệ ầ ườ ể ậ ứ ủ ượ
c a mình (m t năng l c hành vi dân s ) cũng r t c n đ c áp d ng bi n pháp này. Vìủ ấ ự ự ấ ầ ượ ụ ệ
v y, vi c b sung vào kho n 1 Đi u 102 B lu t TTDS, quy đ nh giao ng i m t năngậ ệ ổ ả ề ộ ậ ị ườ ấ
l c hành vi dân s cho cá nhân ho c t ch c trông nom, nuôi d ng, n u vi c gi iự ự ặ ổ ứ ưỡ ế ệ ả
quy t v án có liên quan đ n h mà ch a có ng i giám h , là r t c n thi t, đáp ngế ụ ế ọ ư ườ ộ ấ ầ ế ứ
đ c yêu c u c a th c ti n. Đ ng th i, các c quan nhà n c có th m quy n cũngượ ầ ủ ự ễ ồ ờ ơ ướ ẩ ề
c n ph i có h ng d n c th nh : t ch c đ c giao trông nom, nuôi d ng, chămầ ả ướ ẫ ụ ể ư ổ ứ ượ ưỡ
sóc, giáo d c ng i ch a thành niên, ng i m t năng l c hành vi dân s là các t ch cụ ườ ư ườ ấ ự ự ổ ứ
nào, đi u ki n c n có c a t ch c đ đ c Tòa án giao trông nom, nuôi d ng, chămề ệ ầ ủ ổ ứ ể ượ ưỡ
sóc, giáo d c nh ng đ i t ng này.ụ ữ ố ượ
M c đích c a vi c áp d ng BPKCTT đ c quy đ nh t i Đi u 99 B lu t TTDS làụ ủ ệ ụ ượ ị ạ ề ộ ậ
nh m gi i quy t nhu c u c p bách c a đ ng s , b o v ch ng c , b o toàn tìnhằ ả ế ầ ấ ủ ươ ự ả ệ ứ ứ ả
tr ng hi n có, tránh gây thi t h i không th kh c ph c đ c ho c đ đ m b o thiạ ệ ệ ạ ể ắ ụ ượ ặ ể ả ả
hành án. Đi u này đòi h i pháp lu t t t ng ph i trao cho Tòa án th m quy n ban hànhề ỏ ậ ố ụ ả ẩ ề
l nh áp d ng BPKCTT m t cách “k p th i và có hi u qu ”. Tuy nhiên, theo quy đ nhệ ụ ộ ị ờ ệ ả ị
t i các Đi u 108, 109 và 110 B lu t TTDS thì các bi n pháp kê biên tài s n, c mạ ề ộ ậ ệ ả ấ
chuy n d ch quy n v tài s n đang tranh ch p, c m thay đ i hi n tr ng tài s n đangể ị ề ề ả ấ ấ ổ ệ ạ ả
tranh ch p ch đ c Tòa án ra quy t đ nh áp d ng BPKCTT n u có căn c cho th yấ ỉ ượ ế ị ụ ế ứ ấ
ng i đang n m gi tài s n này “có hành vi” t u tán h y ho i tài s n, chuy n d chườ ắ ữ ả ẩ ủ ạ ả ể ị
quy n tài s n ho c làm thay đ i hi n tr ng tài s n. Đi u này có nghĩa là, khi Tòa án raề ả ặ ổ ệ ạ ả ề
quy t đ nh áp d ng BPKCTT thì nh ng hành vi đó đã đ c th c hi n. S ch m trế ị ụ ữ ượ ự ệ ự ậ ễ
trong vi c ra quy t đ nh áp d ng BPKCCTT – dù ch là m t kho ng th i gian r t ng nệ ế ị ụ ỉ ộ ả ờ ấ ắ
– cũng đ đ cho ng i b yêu c u áp d ng BPKCCTT t u tán tài s n, thay đ i hi nủ ể ườ ị ầ ụ ẩ ả ổ ệ
tr ng tài s n ho c rút ti n t tài kho n nh m tr n tránh vi c thi hành nghĩa v . Trongạ ả ặ ề ừ ả ằ ố ệ ụ
khi đó, B lu t TTDS l i không quy đ nh v trách nhi m c a ng i có th m quy n ápộ ậ ạ ị ề ệ ủ ườ ẩ ề
d ng bi n pháp này đ i v i nh ng thi t h i mà ng i yêu c u ph i gánh ch u do vi cụ ệ ố ớ ữ ệ ạ ườ ầ ả ị ệ
áp d ng ch m tr các BPKCTT. Và nh v y, vi c Tòa án ra quy t đ nh áp d ngụ ậ ễ ư ậ ệ ế ị ụ
BPKCTT khi “ng i gi tài s n đang tranh ch p ườ ữ ả ấ có hành vi t u tán, h y ho i tài s n”ẩ ủ ạ ả
(kho n 1 Đi u 108), “ng i đang chi m h u ho c gi tài s n đang tranh ch p ả ề ườ ế ữ ặ ữ ả ấ có hành
vichuy n d ch quy n v tài s n” (Đi u 109), “ng i đang chi m h u ho c gi tài s nể ị ề ề ả ề ườ ế ữ ặ ữ ả
đang tranh ch p ấcó hành vi tháo g , l p ghép, xây d ng thêm ho c ỡ ắ ự ặ có hành vi khác làm
thay đ i hi n tr ng tài s n đó” (Đi u 110) là đã quá mu n, không còn giá tr , nên khôngổ ệ ạ ả ề ộ ị
đ t đ c m c đích c a vi c áp d ng BPKCTT. Theo chúng tôi, đ kh c ph c h n chạ ượ ụ ủ ệ ụ ể ắ ụ ạ ế
này, các Đi u 108, 109, 110 B lu t TTDS nên đ c b sung c m t ề ộ ậ ượ ổ ụ ừ “c n ngănầ
ch n”,ặ c th là: “n u có căn c cho th y ng i đang n m gi v tài s n có hành vi”ụ ể ế ứ ấ ườ ắ ữ ề ả
b ng c m t “n u có căn c cho th y ằ ụ ừ ế ứ ấ c n ngăn ch nầ ặ ng i đang n m gi v tài s nườ ắ ữ ề ả
có hành vi…”.
2. Th m quy n ra quy t đ nh áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i, căn c h yẩ ề ế ị ụ ệ ẩ ấ ạ ờ ứ ủ
b các bi n pháp kh n c p t m th iỏ ệ ẩ ấ ạ ờ
Liên quan đ n th m quy n c a Tòa án các c p trong vi c ra quy t đ nh áp d ngế ẩ ề ủ ấ ệ ế ị ụ
BPKCTT cũng có v n đ c n bàn, đó là: trong tr ng h p sau khi xét x s th m,ấ ề ầ ườ ợ ử ơ ẩ
đ ng s kháng cáo b n án đ ng th i có đ n yêu c u áp d ng BPKCTT. Giai đo nươ ự ả ồ ờ ơ ầ ụ ạ
này, Tòa án c p s th m đang làm các th t c liên quan đ n kháng cáo theo quy đ nhấ ơ ẩ ủ ụ ế ị
c a pháp lu t mà ch a chuy n h s cho Tòa án c p phúc th m. V y, Tòa án c p nàoủ ậ ư ể ồ ơ ấ ẩ ậ ấ
có th m quy n ra quy t đ nh áp d ng BPKCTT n u yêu c u c a đ ng s là có cănẩ ề ế ị ụ ế ầ ủ ươ ự
c , đúng pháp lu t và thu c tr ng h p c n ph i đ c áp d ng BPKCTT? Ng c l i,ứ ậ ộ ườ ợ ầ ả ượ ụ ượ ạ
n u yêu c u c a đ ng s không đúng pháp lu t và không thu c tr ng h p c n ph iế ầ ủ ươ ự ậ ộ ườ ợ ầ ả
áp d ng BPKCTT thì Tòa án nào s không ch p nh n yêu c u áp d ng BPKCTT? Tòaụ ẽ ấ ậ ầ ụ
án c p nào có th m quy n ban hành văn b n tr l i đ ng s ? Đây là nh ng v n đấ ẩ ề ả ả ờ ươ ự ữ ấ ề
B lu t TTDS ch a có quy đ nh c th .ộ ậ ư ị ụ ể
Theo quan đi m c a chúng tôi, đ xác đ nh rõ v n đ th m quy n c a Tòa án c p nàoể ủ ể ị ấ ề ẩ ề ủ ấ
trong vi c xem xét yêu c u áp d ng BPKCTT, B lu t TTDS c n thi t b sung quyệ ầ ụ ộ ậ ầ ế ổ
đ nh: “Tòa án c p s th m ph i chuy n đ n yêu c u áp d ng BPKCTT và h s v ánị ấ ơ ẩ ả ể ơ ầ ụ ồ ơ ụ
đ Tòa án c p phúc th m xem xét ch p nh n hay không ch p nh n yêu c u áp d ngể ấ ẩ ấ ậ ấ ậ ầ ụ
BPKCTT, còn các th t c v kháng cáo, Tòa án c p s th m s b sung sau”.ủ ụ ề ấ ơ ẩ ẽ ổ
Tính ch t c a BPKCTT là ấ ủ tính kh n c pẩ ấ và tính t m th iạ ờ . Tính t m th i th hi n ạ ờ ể ệ ở
ch quy t đ nh áp d ng BPKCTT không ph i là quy t đ nh cu i cùng v gi i quy tỗ ế ị ụ ả ế ị ố ề ả ế
v vi c dân s , nó ch t n t i trong m t kho ng th i gian nh t đ nh. Kho n 1 Đi uụ ệ ự ỉ ồ ạ ộ ả ờ ấ ị ả ề
122 B lu t TTDS quy đ nh c th các tr ng h p Tòa án ra quy t đ nh h y bộ ậ ị ụ ể ườ ợ ế ị ủ ỏ
BPKCTT. Vi c áp d ng kho n 1 Đi u 122 trong th c ti n cũng đ t ra v n đ c nệ ụ ả ề ự ễ ặ ấ ề ầ
ph i ti p t c có s nghiên c u, h ng d n. Trong quá trình gi i quy t v án, Tòa ánả ế ụ ự ứ ướ ẫ ả ế ụ
đã ra quy t đ nh áp d ng BPKCTT song n u có căn c h y b vi c áp d ng BPKCTTế ị ụ ế ứ ủ ỏ ệ ụ
quy đ nh t i kho n 1 Đi u 122 thì Tòa án ra quy t đ nh h y b BPKCTT. Nh ng trongị ạ ả ề ế ị ủ ỏ ư
th c t có tr ng h p, khi Tòa án đã ra quy t đ nh áp d ng BPKCTT và sau đó đã cóự ế ườ ợ ế ị ụ
quy t đ nh gi i quy t v án b ng b n án; b n án có hi u l c pháp lu t, chuy n sangế ị ả ế ụ ằ ả ả ệ ự ậ ể
giai đo n thi hành án nh ng ch a có căn c h y b quy t đ nh áp d ng BPKCTT nênạ ư ư ứ ủ ỏ ế ị ụ
quy t đ nh này v n t n t i. Đ n giai đo n thi hành b n án thì có căn c h y bế ị ẫ ồ ạ ế ạ ả ứ ủ ỏ
BPKCTT, ch ng h n nh ng i ph i thi hành quy t đ nh áp d ng BPKCTT n p tàiẳ ạ ư ườ ả ế ị ụ ộ
s n ho c có ng i khác th c hi n bi n pháp b o đ m thi hành nghĩa v đ i v i bênả ặ ườ ự ệ ệ ả ả ụ ố ớ
có quy n theo đi m b, kho n 1 Đi u 122 B lu t TTDS. V n đ đ t ra là trong tr ngề ể ả ề ộ ậ ấ ề ặ ườ
h p này, khi có căn c h y b vi c áp d ng BPKCTT, thì Tòa án có th m quy n h yợ ứ ủ ỏ ệ ụ ẩ ề ủ
b BPKCTT không? Theo chúng tôi, khi đã chuy n sang giai đo n thi hành b n án thìỏ ể ạ ả
Tòa án không còn quy n ban hành các văn b n t t ng, trong đó có quy t đ nh h y bề ả ố ụ ế ị ủ ỏ
BPKCTT (tr thông báo s a ch a, b sung b n án). Trong khi đó, theo quy đ nh t iừ ử ữ ổ ả ị ạ
Đi u 122 thì ch Tòa án là c quan duy nh t có th m quy n h y b BPKCTT. B lu tề ỉ ơ ấ ẩ ề ủ ỏ ộ ậ
TTDS cũng nh Ngh quy t s 02/2005/NQ-HĐTP ngày 27/4/2005 H i đ ng th mư ị ế ố ộ ồ ẩ
phán Tòa án nhân dân t i cao (Ngh quy t 02) cũng ch a có quy đ nh x lý nh th nàoố ị ế ư ị ử ư ế
đ i v i quy t đ nh áp d ng BPKCTT đ i v i tr ng h p này. Hi n nay, trong th cố ớ ế ị ụ ố ớ ườ ợ ệ ự
ti n, áp d ng kho n 1 Đi u 122, có Tòa án đã ghi trong ph n quy t đ nh c a b n án:ễ ụ ả ề ầ ế ị ủ ả
Gi nguyên quy t đ nh áp d ng BPKCTT s … c a Tòa án nhân dân… cho đ n khiữ ế ị ụ ố ủ ế
đ ng s có nghĩa v thi hành xong nghĩa v đ i v i đ ng s có quy nươ ự ụ ụ ố ớ ươ ự ề . Vi t nhế ư
v y có th gi i quy t đ c v n đ . Tuy nhiên, cách làm này l i n y sinh m t b t c pậ ể ả ế ượ ấ ề ạ ả ộ ấ ậ
là: đ i v i vi c áp d ng, thay đ i, h y b BPKCTT thì đ ng s ch đ c quy nố ớ ệ ụ ổ ủ ỏ ươ ự ỉ ượ ề
khi u n i, Vi n ki m sát ch có quy n ki n ngh ; còn đ i v i b n án, đ ng s cóế ạ ệ ể ỉ ề ế ị ố ớ ả ươ ự
quy n kháng cáo, Vi n ki m sát có quy n kháng ngh nên khi b n án ch a có hi u l c,ề ệ ể ề ị ả ư ệ ự
đ ng s có quy n kháng cáo, Vi n ki m sát có quy n kháng ngh c v BPKCTT.ươ ự ề ệ ể ề ị ả ề
Đ th ng nh t cách làm trong th c ti n, thi t nghĩ Tòa án nhân dân t i cao c n nghiênể ố ấ ự ễ ế ố ầ
c u và có h ng d n c th .ứ ướ ẫ ụ ể
3. V bi n pháp b o đ mề ệ ả ả
Khi yêu c u Tòa án áp d ng BPKCTT quy đ nh t i kho n 12 Đi u 102 B lu t TTDSầ ụ ị ạ ả ề ộ ậ
“C m ho c bu c đ ng s th c hi n hành vi nh t đ nh” thì ng i yêu c u không ph iấ ặ ộ ươ ự ự ệ ấ ị ườ ầ ả
th c hi n bi n pháp b o đ m. Nh ng n u yêu c u Tòa án áp d ng BPKCTT quy đ nhự ệ ệ ả ả ư ế ầ ụ ị
t i kho n 11 Đi u 102 “Phong t a tài s n c a ng i có nghĩa v ” thì ng i yêu c uạ ả ề ỏ ả ủ ườ ụ ườ ầ
bu c ph i n p tài s n b o đ m. Khi gi i quy t các tranh ch p h p đ ng vay tài s nộ ả ộ ả ả ả ả ế ấ ợ ồ ả
ho c các tranh ch p khác, đ ng s có th yêu c u Tòa án áp d ng BPKCTT quy đ nhặ ấ ươ ự ể ầ ụ ị
t i kho n 11 Đi u 102, ho c có th yêu c u Tòa ánáp d ng BPKCTT quy đ nh t iạ ả ề ặ ể ầ ụ ị ạ
kho n 12 Đi u 102 “C m ho c bu c đ ng s th c hi n hành vi nh t đ nh”, đây làả ề ấ ặ ộ ươ ự ự ệ ấ ị ở
c m đ ng s th c hi n hành vi chuy n d ch quy n s h u đ i v i tài s n. Chúng tôiấ ươ ự ự ệ ể ị ề ở ữ ố ớ ả
cho r ng, hai BPKCTT này đ u có m c đích gi ng nhau là b o đ m thi hành nghĩa vằ ề ụ ố ả ả ụ
và khi áp d ng không đúng đ u có th gây thi t h i cho ng i b áp d ng ho c choụ ề ể ệ ạ ườ ị ụ ặ
ng i th ba, nh ng theo quy đ nh c a B lu t TTDS thì th t c, đi u ki n áp d ngườ ứ ư ị ủ ộ ậ ủ ụ ề ệ ụ
l i khác nhau. Chính vì v y, trong th c ti n, khi có yêu c u và có căn c áp d ng, cácạ ậ ự ễ ầ ứ ụ
Tòa án đã không áp d ng BPKCTT đ c quy đ nh t i kho n 11 Đi u 102 mà áp d ngụ ượ ị ạ ả ề ụ
BPKCTT quy đ nh t i kho n 12 Đi u 102 nh m m c đích đ ng i có yêu c u Tòa ánị ạ ả ề ằ ụ ể ườ ầ
áp d ng BPKCTT không ph i th c hi n bi n pháp b o đ m. Tr ng h p này, n uụ ả ự ệ ệ ả ả ườ ợ ế
đ ng s yêu c u áp d ng BPKCTT không đúng, gây thi t h i cho ng i b áp d ngươ ự ầ ụ ệ ạ ườ ị ụ
ho c ng i th ba thì quy n l i c a ng i b thi t h i s không đ c b o đ m. Tặ ườ ứ ề ợ ủ ườ ị ệ ạ ẽ ượ ả ả ừ
đó, chúng tôi cho r ng, B lu t TTDS c n b sung quy đ nh v bu c th c hi n bi nằ ộ ậ ầ ổ ị ề ộ ự ệ ệ
pháp b o đ m đ i v i BPKCTT quy đ nh t i kho n 12 Đi u 102 B lu t TTDS.ả ả ố ớ ị ạ ả ề ộ ậ
Đ đ m b o l i ích h p pháp c a ng i b áp d ng BPKCTT và ngăn ng a s l mể ả ả ợ ợ ủ ườ ị ụ ừ ự ạ
d ng t phía ng i yêu c u, B lu t TTDS đã quy đ nh v bi n pháp b o đ m. Theoụ ừ ườ ầ ộ ậ ị ề ệ ả ả
kho n 1 Đi u 120 thì ng i yêu c u Tòa án áp d ng m t trong các BPKCTT nh kêả ề ườ ầ ụ ộ ư
biên; c m chuy n d ch quy n v tài s n đ i v i tài s n đang tranh ch p; c m thay đ iấ ể ị ề ề ả ố ớ ả ấ ấ ổ
hi n tr ng tài s n đang tranh ch p; phong to tài s n, tài kho n c a ng i có nghĩaệ ạ ả ấ ả ả ả ủ ườ
v , s ph i g i m t kho n ti n, kim khí quý, đá quý ho c gi y t có giá “do Tòa án nụ ẽ ả ử ộ ả ề ặ ấ ờ ấ
đ nh t ng đ ng v i nghĩa v tài s n mà ng i có nghĩa v ph i th c hi n” vào tàiị ươ ươ ớ ụ ả ườ ụ ả ự ệ
kho n phong t a t i ngân hàng. C th h n, theo h ng d n t i Ngh quy t 02 thìả ỏ ạ ụ ể ơ ướ ẫ ạ ị ế
“nghĩa v tài s n” là nghĩa v ph i b i th ng thi t h i th c t có th x y ra choụ ả ụ ả ồ ườ ệ ạ ự ế ể ả
ng i b áp d ng BPKCTT ho c cho ng i th ba.ườ ị ụ ặ ườ ứ
Nh v y, đ i chi u quy đ nh t i kho n 1 Đi u 120 và h ng d n c a Ngh quy t sư ậ ố ế ị ạ ả ề ướ ẫ ủ ị ế ố
02 v giá tr c a kho n ti n, kim khí quý, đá quý ho c gi y t có giá mà ng i yêuề ị ủ ả ề ặ ấ ờ ườ
c u áp d ng BPKCTT ph i n p thì rõ ràng là có s “vênh” nhau. Xét v logic ngônầ ụ ả ộ ự ề
ng , quy đ nh t i kho n 1 Đi u 120 B lu t TTDS cho th y: kho n ti n, kim khí quý,ữ ị ạ ả ề ộ ậ ấ ả ề
đá quý, gi y t có giá đ c hi u là ph i có giá tr ngang b ng v i nghĩa v tài s n màấ ờ ượ ể ả ị ằ ớ ụ ả
ng i có nghĩa v ph i th c hi n và “ng i có nghĩa v ph i th c hi n”ườ ụ ả ự ệ ườ ụ ả ự ệ đây cũngở
ph i đ c hi u là ng i b yêu c u áp d ng BPKCTT. N u hi u, v n d ng theo tinhả ượ ể ườ ị ầ ụ ế ể ậ ụ
th n c a Đi u 120 thì s r t khó khăn cho ng i yêu c u áp d ng BPKCTT và đi uầ ủ ề ẽ ấ ườ ầ ụ ề
ki n này s d n đ n h n ch quy n yêu c u Tòa án áp d ng BPKCTT. Th c ti n choệ ẽ ẫ ế ạ ế ề ầ ụ ự ễ
th y, đã có tr ng h p Tòa án áp d ng kho n 1 Đi u 120 ra quy t đ nh bu c th cấ ườ ợ ụ ả ề ế ị ộ ự
hi n bi n pháp b o đ m trong đó bu c ng i yêu c u ph i n p tài s n b o đ mệ ệ ả ả ộ ườ ầ ả ộ ả ả ả
t ng đ ng v i giá tr tài s n tranh ch p. Song, theo h ng d n t i đi m a, ti u m cươ ươ ớ ị ả ấ ướ ẫ ạ ể ể ụ
8.1 M c 8 Ngh quy t s 02 thì “nghĩa v tài s n là nghĩa v ph i b i th ng thi t h iụ ị ế ố ụ ả ụ ả ồ ườ ệ ạ
th c t có th x y ra cho ng i b áp d ng BPKCTT ho c cho ng i th ba do vi cự ế ể ả ườ ị ụ ặ ườ ứ ệ
yêu c u áp d ng BPKCTT không đúng”. Ngoài ra, cũng theo h ng d n t i đi m b,ầ ụ ướ ẫ ạ ể
ti u m c 8.1 M c 8 c a Ngh quy t này thì “ng i có nghĩa v ph i th c hi n” làể ụ ụ ủ ị ế ườ ụ ả ự ệ
ng i có yêu c u áp d ng BPKCTT không đúng. V n i dung h ng d n trên c aườ ầ ụ ề ộ ướ ẫ ủ
Ngh quy t 02, chúng tôi đ ng ý v i m t quan đi m cho r ng, cách gi i thích c a Nghị ế ồ ớ ộ ể ằ ả ủ ị
quy t s 02 “phù h p v i b n ch t c a bi n pháp b o đ m theo pháp lu t t t ng dânế ố ợ ớ ả ấ ủ ệ ả ả ậ ố ụ
s c a nhi u n c trên th gi i và phù h p v i th c ti n áp d ng. Tuy nhiên, xét vự ủ ề ướ ế ớ ợ ớ ự ễ ụ ề
logic ngôn ng thì cách gi i thích này l i không đúng v i tinh th n c a Đi u 120 Bữ ả ạ ớ ầ ủ ề ộ
lu t TTDS”. Đ kh c ph c s “vênh” nhau này, Đi u 120 D th o Lu t s a đ i, bậ ể ắ ụ ự ề ự ả ậ ử ổ ổ
sung m t s đi u c a B lu t TTDS đã s a đ i theo tinh th n h ng d n c a Nghộ ố ề ủ ộ ậ ử ổ ầ ướ ẫ ủ ị
quy t s 02 là ng i yêu c u Tòa án áp d ng BPKCTT quy đ nh t i các kho n 6, 7, 8,ế ố ườ ầ ụ ị ạ ả
10, 11 Đi u 102 ph i n p tài s n b o đ m “t ng đ ng v i t n th t ho c thi t h iề ả ộ ả ả ả ươ ươ ớ ổ ấ ặ ệ ạ
có th phát sinh do vi c yêu c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i không đúng…”.ể ệ ầ ụ ệ ẩ ấ ạ ờ
S a đ i nh v y là hoàn toàn phù h p c v lý lu n và th c ti n.ử ổ ư ậ ợ ả ề ậ ự ễ
Tuy nhiên, vi c xác đ nh m c t n th t ho c thi t h i có th phát sinh nh th nào làệ ị ứ ổ ấ ặ ệ ạ ể ư ế
r t khó đ i v i Tòa án cũng nh v i ng i yêu c u, m c dù Ngh quy t s 02 cũng đãấ ố ớ ư ớ ườ ầ ặ ị ế ố
h ng d n cách d ki n và t m tính thi t h i th c t có th x y ra. Đã có nhi uướ ẫ ự ế ạ ệ ạ ự ế ể ả ề
tr ng h p, vi c d ki n và t m tính thi t h i phát sinh không chính xác, không t ngườ ợ ệ ự ế ạ ệ ạ ươ
x ng v i h u qu x y ra. Theo quy đ nh c a B lu t TTDS thì ng i yêu c u áp d ngứ ớ ậ ả ả ị ủ ộ ậ ườ ầ ụ
hay Tòa án áp d ng BPKCTT không đúng mà gây thi t h i thì ph i b i th ng, v yụ ệ ạ ả ồ ườ ậ
trong tr ng h p tài s n b o đ m không đ đ bù đ p nh ng thi t h i đã x y ra doườ ợ ả ả ả ủ ể ắ ữ ệ ạ ả
vi c áp d ng BPKCTT không đúng thì có ph i b i th ng thi t h i không và ai ph iệ ụ ả ồ ườ ệ ạ ả
b i th ng cũng là v n đ c n đ c quy đ nh rõ trong B lu t TTDS. Đ ng th i, khiồ ườ ấ ề ầ ượ ị ộ ậ ồ ờ
có tranh ch p x y ra thì yêu c u b i th ng thi t h i này đ c xem xét trong cùngấ ả ầ ồ ườ ệ ạ ượ
m t v án hay gi i quy t thành m t v án riêng cũng là v n đ c n ph i xác đ nh.ộ ụ ả ế ộ ụ ấ ề ầ ả ị
Chúng tôi cho r ng, yêu c u b i th ng thi t h i do áp d ng không đúng BPKCTTằ ầ ồ ườ ệ ạ ụ
không th gi i quy t trong cùng v án đang gi i quy t.ể ả ế ụ ả ế
V quy đ nh b sung bi n pháp b o đ m t i kho n 1 Đi u 120 D th o Lu t s a đ i,ề ị ổ ệ ả ả ạ ả ề ự ả ậ ử ổ
b sung m t s đi u c a B lu t TTDS là ng i yêu c u áp d ng BPKCTT ph i n pổ ộ ố ề ủ ộ ậ ườ ầ ụ ả ộ
cho Toà án “…ch ng t b o lãnh c a ngân hàng, t ch c tín d ng khácứ ừ ả ủ ổ ứ ụ ho c c a cáặ ủ
nhân, c quan t ch c khác nh ng ph i t ng đ ng v i t n th t ho c thi t h i cơ ổ ứ ư ả ươ ươ ớ ổ ấ ặ ệ ạ ụ
th phát sinh do h u qu c a vi c yêu c u áp d ng BPKCTT không đúng, tr tr ngể ậ ả ủ ệ ầ ụ ừ ườ
h p đ i t ng tranh ch p là tài s n c a Nhà n c ho c các tr ng h p khác do phápợ ố ượ ấ ả ủ ướ ặ ườ ợ
lu t quy đ nh”. Quy đ nh nh v y là m t gi i pháp đ m b o quy n l i cho ng i yêuậ ị ị ư ậ ộ ả ả ả ề ợ ườ
c u Tòa án áp d ng BPKCTT trong tr ng h p ng i yêu c u áp d ng BPKCTT ch aầ ụ ườ ợ ườ ầ ụ ư
có tài s n b o đ m ho c không có, không đ tài s n b o đ m. Đ i v i bi n pháp b oả ả ả ặ ủ ả ả ả ố ớ ệ ả
đ m tài chính cho yêu c u b t gi tàu bi n, tàu bay, Pháp l nh Th t c b t gi tàuả ầ ắ ữ ể ệ ủ ụ ắ ữ
bi n (Đi u 5), Pháp l nh Th t c b t gi tàu bay (Đi u 6) cũng đã có quy đ nh ng iể ề ệ ủ ụ ắ ữ ề ị ườ
yêu c u b t gi tàu bi n, tàu bay ph i th c hi n bi n pháp b o đ m tài chính “…n pầ ắ ữ ể ả ự ệ ệ ả ả ộ
cho Tòa án ch ng t b o lãnh b ng tài s n c a ngân hàng ho c t ch c tín d ng khácứ ừ ả ằ ả ủ ặ ổ ứ ụ
ho c c a c quan, t ch c, cá nhân khác”. Tuy nhiên, n u so chi u quy đ nh t i kho nặ ủ ơ ổ ứ ế ế ị ạ ả
1 Đi u 120 D th o Lu t s a đ i, b sung m t s đi u c a B lu t TTDS; Đi u 5ề ự ả ậ ử ổ ổ ộ ố ề ủ ộ ậ ề
Pháp l nh Th t c b t gi tàu bi n, Đi u 6 Pháp l nh Th t c b t gi tàu bay v i n iệ ủ ụ ắ ữ ể ề ệ ủ ụ ắ ữ ớ ộ
dung Đi u 361 BLDS 2005 thì l i có mâu thu n. B i l , khi ngân hàng, t ch c tínề ạ ẫ ở ẽ ổ ứ
d ng ho c c quan t ch c khác b o lãnh cho ng i yêu c u Tòa án áp d ng BPKCTTụ ặ ơ ổ ứ ả ườ ầ ụ
b ng vi c phát hành ch ng t b o lãnh thì s phát sinh quan h b o lãnh gi a ngânằ ệ ứ ừ ả ẽ ệ ả ữ
hàng, t ch c tín d ng, c quan, t ch c, cá nhân (ng i b o lãnh) v i ng i yêu c uổ ứ ụ ơ ổ ứ ườ ả ớ ườ ầ
Tòa án áp d ng BPKCTT (ng i đ c b o lãnh) và ng i b áp d ng BPKCTT (ng iụ ườ ượ ả ườ ị ụ ườ
nh n b o lãnh). Quan h b o lãnh này đòi h i ph i có s th a thu n, th ng nh t ý chíậ ả ệ ả ỏ ả ự ỏ ậ ố ấ
c a ba bên. V m t lý lu n, do tính ch t kh n c p c a vi c áp d ng BPKCTT nênủ ề ặ ậ ấ ẩ ấ ủ ệ ụ
tr c khi ra quy t đ nh áp d ng không th báo tr c đ nh n đ c s đ ng ý c aướ ế ị ụ ể ướ ể ậ ượ ự ồ ủ
ng i b áp d ng BPKCTT, b i vì ng i b yêu c u áp d ng BPKCTT có th có hànhườ ị ụ ở ườ ị ầ ụ ể
vi t u tán tài s n, thay đ i hi n tr ng tài s n, ho c rút ti n t tài kho n. Và nh v y,ẩ ả ổ ệ ạ ả ặ ề ừ ả ư ậ
vi c áp d ng BPKCTT s tr nên vô nghĩa, ch còn là hình th c. M t khác, trong th cệ ụ ẽ ở ỉ ứ ặ ự
t khi ng i đ c b o lãnh và ng i b o lãnh cam k t cũng không th có tr ng h pế ườ ượ ả ườ ả ế ể ườ ợ