Kiến thức - thực hành về cá nóc và ngộ độc do cá nóc của người dân phường Hưng Long, TP. Phan thiết tỉnh Bình Thuận năm 2009

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KIẾN THỨC – THỰC HÀNH VỀ CÁ NÓC VÀ NGỘ ĐỘC DO CÁ NÓC CỦA NGƯỜI<br /> DÂN PHƯỜNG HƯNG LONG, TP. PHAN THIẾT TỈNH BÌNH THUẬN NĂM 2009<br /> Lê Công Minh*1, Tạ Quốc Đạt*<br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn ñề: Kiến thức và thực hành ñúng của người dân về cá nóc và ngộ ñộc do cá nóc của người dân là<br /> rất quan trọng.<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Xác ñịnh tỉ lệ người dân có kiến thức ñúng về cá nóc và ngộ ñộc do cá nóc, tỉ lệ<br /> người dân ăn cá nóc. Mối liên quan giữa tuổi, giới, nghề nghiệp, trình ñộ học vấn với thực hành ăn cá nóc của<br /> người dân phường Hưng Long, TP. Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận năm 2009.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Đây là một nghiên cứu ñiều tra cắt ngang về kiến thức và thực hành sử dụng cá<br /> nóc của 384 người dân tuổi từ 18-60 và không mắc các bệnh có khả năng ảnh hưởng ñến kết quả phỏng vấn như<br /> tâm thần, câm, ñiếc… Nghiên cứu ñược tiến hành bằng cách phỏng vấn trực tiếp người dân tại hộ gia ñình (mỗi<br /> hộ phỏng vấn một người là chủ hộ hoặc người ñại diện) theo bộ câu hỏi ñã soạn sẵn.<br /> Kết quả nghiên cứu: 93,7% người dân phân biệt ñược cá nóc với các loài cá khác; 79,2% người dân biết<br /> về ñộc tính của cá nóc, trong ñó 70% biết ñộc tố cá nóc chứa trong mật và 65,1% chứa trong gan; 72,9% người<br /> dân biết về triệu chứng ngộ ñộc do cá nóc; 64,1% người dân biết thông tin về cá nóc là qua bạn bè, người thân.<br /> 25% biết qua tivi, radio; 82,3% người dân thấy hiện nay cá nóc vẫn ñược bán tại chợ của phường; 60,7% người<br /> dân có ăn cá nóc; 97% người dân ăn cá nóc dưới dạng tươi sống; 74,7% người dân ăn cá nóc là do thịt cá ngon.<br /> 29,2% biết ñộc nhưng tin vào kỹ thuật chế biến của mình. 10,7% ăn cá nóc do không biết cá nóc có chứa ñộc.<br /> Kết luận: Kết quả nghiên cứu sẽ là cơ sở ñể xây dựng một chương trình truyền thông giáo dục sức khỏe<br /> hiệu quả và phù hợp cho người dân phường Hưng Long.<br /> Từ khóa: Cá nóc, ngộ ñộc do cá nóc, kiến thức - thực hành.<br /> ABSTRACT<br /> <br /> KNOWLEDGE – PRACTICE ON GLOBEFISH AND POISON CAUSED BY GLOBEFISH<br /> OF PEOPLE LIVING IN HUNG LONG WARD, PHAN THIET CITY, BINH THUAN<br /> PROVINCE, 2009<br /> Le Cong Minh, Ta Quoc Dat * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 14 - Supplement of No 2 – 2010: 348 - 353<br /> Background: Good knowledge and right practice of people on globefish and poison from globefish is very<br /> important.<br /> Objectives: Determine the proportion of people who have good knowledge on globefish and poison<br /> from globefish and the proportion of people who dare to eat globefish. Find out the association between<br /> age, gender, occupation, education level and eating globefish in Hung Long ward, Phan Thiet city, Binh<br /> Thuan Province in 2009.<br /> Method: The cross-sectional study recruited 384 people aged from 18 to 60 to interview on knowledge and<br /> practice related to globefish (exclude unacceptable cases). Direct interview has been conducted for people in<br /> each households with structured questionnaires.<br /> Results: Most of people (93.7%) can distinguish globefish and other kinds of fish. 79,2% know about toxic<br /> feture of globefish, in which 70% know that the toxin is in gall-bladder and 65,1% know that the toxin is in liver;<br /> 72.9% know about symptoms of globefish poison. 64.1% hear about globefish from friends and relatives; 25%<br /> know from television, radio most people (82.3%) still saw globefish selliny in the ward market; 60.7% still eat<br /> globefish; 97% eat globefish in saw form; 74.7% declared that they eat globefish because it is delicious; 29.2%<br /> know that globefish is poisonous but they also believe that with good preparation they can avoid the toxic effect;<br /> 10.7% don’t know that globefish has toxin<br /> Conclusion: The result of this study will be basic information to build up health education program for<br /> people in Hung Long ward in an appropriate and effective manner.<br /> <br /> * Khoa Giáo dục và Nâng cao sức khỏe-Viện Vệ sinh Y tế công cộng TP. Hồ Chí Minh<br /> Địa chỉ liên lạc: CN. Tạ Quốc Đạt, ĐT: 0907 959 900, Email: taquocdat@ihph.org.vn<br /> <br /> Hội nghị Khoa học Kỹ thuật Viện Y Tế Công Cộng năm 2009 - 2010<br /> <br /> 248<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Keyword: globefish, poison cause by globefish, knowledge - practice<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Cá nóc là một trong các loài cá rất phổ biến ở vùng biển Việt Nam. Do thịt cá nóc có mùi vị thơm ngon nên<br /> mặc dù biết ăn cá nóc có thể dẫn ñến ngộ ñộc và tử vong nhưng nhiều người vẫn cứ ăn. Mặc dù Chính phủ ñã có<br /> lệnh cấm ñánh bắt, chế biến lưu thông và sử dụng cá nóc làm thực phẩm. Tuy nhiên việc ăn cá nóc vẫn diễn ra<br /> rất phổ biến dưới nhiều hình thức, như là làm nước mắm, làm chả, phơi khô và nấu ăn trong các bữa ăn gia ñình.<br /> Thực tế cho thấy, tình hình ngộ ñộc do cá nóc vẫn diễn ra thường xuyên. Theo thống kê Cục An toàn vệ sinh<br /> thực phẩm, năm 2004 ñã xảy ra 11 vụ với 46 người mắc 10 người tử vong, năm 2005 ñã xảy ra 5 vụ với 21<br /> người mắc 6 người tử vong. Trong ñó, các ngư dân, các hộ gia ñình sống ven biển là ñối tượng hay bị ngộ ñộc<br /> nhất (80%) và các vụ ngộ ñôc thực phẩm do cá Nóc chủ yếu xảy ra tại các tỉnh, thành phố ven biển (92%)(7).<br /> Phường Hưng Long, Tp Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận là phường nằm giáp biển, người dân sống chủ yếu bằng<br /> nghề biển và tình hình ngộ ñộc do cá nóc cũng xảy ra thường xuyên năm 2006 phường có 01 vụ ngộ ñộc do cá<br /> nóc; năm 2007 có 01 vụ ngộ ñộc do cá nóc và 02 vụ ngộ ñộc do cá hồng(6)<br /> Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu kiến thức và thực hành phòng chống ngộ ñộc do cá nóc của người<br /> dân tại phường Hưng Long, Tp. Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận là cần thiết.<br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> Xác ñịnh tỉ lệ người dân có kiến thức ñúng về cá nóc và ngộ ñộc do cá nóc, tỉ lệ người dân ăn cá nóc. Mối<br /> liên quan giữa tuổi, giới, nghề nghiệp, trình ñộ học vấn với kiến thức ñúng về cá nóc và việc ăn cá nóc của người<br /> dân phường Hưng Long, Tp. Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận năm 2009.<br /> ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> Thời gian nghiên cứu<br /> Tháng 7 - 8/2009.<br /> Địa ñiểm nghiên cứu<br /> Phường Hưng Long, Tp. Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận<br /> Cỡ mẫu<br /> Cỡ mẫu mẫu ñược tính theo công thức:<br /> <br /> n =<br /> Trong ñó:<br /> <br /> Z<br /> <br /> 2<br /> 1−α / 2<br /> <br /> P (1 − P )<br /> d 2<br /> <br /> Z 0,975 =1,96; α = 0,05; d = 0,05; P = 0,5.<br /> <br /> Thay vào công thức tính ñược cỡ mẫu 384 người.<br /> PHƯƠNGPHÁP–ĐỐITƯỢNGNGHIÊNCỨU<br /> Đây là một nghiên cứu ñiều tra cắt ngang mô tả. Nghiên cứu ñược tiến hành bằng cách phỏng vấn trực tiếp<br /> người dân tại hộ gia ñình. Mỗi hộ phỏng vấ một người là chủ hộ hoặc người ñại diện tuổi từ 18-60 tuổi theo bộ<br /> câu hỏi ñã soạn sẵn.<br /> KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN<br /> Đặc ñiểm chung về mẫu nghiên cứu<br /> Tuổi<br /> Người 18–30 tuổi chiếm tỉ lệ 17,7%, người 31-40 tuổi là 32%, người 41-50 tuổi là 27,9% và trên 50 tuổi là<br /> 22,4%. Điều này cho thấy lứa tuổi 31- 40 là lực lượng lao ñộng chính và có ảnh hưởng lớn ñối với gia ñình và xã<br /> hội.<br /> Giới tính<br /> <br /> Hội nghị Khoa học Kỹ thuật Viện Y Tế Công Cộng năm 2009 - 2010<br /> <br /> 249<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Tỉ lệ nữ trong mẫu nghiên cứu là 55,6% cao hơn so với nam là 44,4%.<br /> Học vấn<br /> Trình ñộ học vấn của người dân còn thấp khi tỉ lệ người có học vấn cấp I là 38,8%, cấp II 31,5%, cấp III là<br /> 17,7%, trên cấp III 3,6% và ñặc biệt tỉ lệ mù chữ là 12%. Tỉ lệ này cao hơn rất nhiều so với nghiên cứu của<br /> Dương Xuân Hồng, Trần Đậm, Nguyễn Đình Sơn, Nguyễn Thái Hòa trong “Khảo sát tình hình sử dụng cá nóc<br /> và kiến thức về ngộ ñộc thực phẩm do cá nóc của người dân tại 2 xã ven biển tỉnh Thừa Thiên Huế” với tỉ lệ mù<br /> chữ là 1,8% nhưng tỉ lệ học vấn cấp I chiếm tỉ lệ rất cao 56% và tỉ lệ học vấn trên cấp III là 2,4%(1). Trình ñộ học<br /> vấn thấp, ñiều này gây ra những khó khăn nhất ñịnh trong hoạt ñộng truyền thông về phòng chống ngộ ñộc do cá<br /> nóc nói riêng và các hoạt ñộng truyền thông giáo dục sức khỏe khác tại ñịa phương nói chung.<br /> Nghề nghiệp<br /> Đây là phường nằm giáp biển nên người dân làm ngư nghiệp chiếm tỉ lệ cao với 21,9%, buôn bán là 21,3%,<br /> ñi làm thuê là 9,4%, công nhân viên chức là 4,2%, các ngành nghề khác là 16,1% và 27,1% chỉ ở nhà làm công<br /> việc nội trợ.<br /> Kiến thức của người dân về cá nóc và ngộ ñộc do cá nóc<br /> Bảng 1: Kiến thức của người dân về cá nóc<br /> %<br /> Nội dung<br /> Tần số<br /> Phân biệt cá nóc<br /> Có<br /> 360<br /> 93,7<br /> với cá khác:<br /> Không<br /> 24<br /> 6,3<br /> Biết ñộc tính của<br /> Có<br /> 304<br /> 79,2<br /> cá nóc:<br /> Không<br /> 80<br /> 20,8<br /> Trong kiến thức về cá nóc, 93,7% người dân phân biệt ñược cá nóc với các loại cá khác. Tỉ lệ này cũng<br /> tương ñương trong nghiên cứu của Lê Văn Thái và Phạm Xuân Đà trong “Nghiên cứu thực trạng kiến thức, thái<br /> ñộ, thực hành phòng chống ngộ ñộc cá nóc của người dân tại huyện Gio Linh, Quảng Trị” tỉ lệ người dân biết<br /> phân biệt là 94,8%(4).<br /> Tỉ lệ người dân biết cá nóc có chứa ñộc chiếm tỉ lệ khá cao 79,2%. Tuy nhiên tình hình ngộ ñộc thực phẩm<br /> do cá nóc vẫn thường xuyên xảy ra và theo “Đánh giá tình hình ngộ ñộc thực phẩm tỉnh Bình Thuận từ năm<br /> 2000 – 2004” của Nguyễn Thanh Bình, Nguyễn Văn Cảnh, Võ Thị Minh Thọ, La Thị Mỹ Linh, trong 5 năm tỉnh<br /> Bình Thuận có 376 trường hợp ngộ ñộc thực phẩm, trong ñó ngộ ñộc do cá nóc 84 người mắc/ 12 tử vong. Theo<br /> ñánh giá tất cả những trường hợp tử vong do cá nóc ñều ñược nấu chín, ñiều này chứng tỏ rằng nhiệt ñộ cao<br /> không làm mất ñi ñộc tố của cá nóc(3).<br /> Bảng 2: Kiến thức của người dân về ngộ ñộc do cá nóc<br /> Nội dung<br /> Tần số<br /> %<br /> Biết triệu chứng ngộ ñộc của cá nóc:<br /> Có<br /> 280<br /> 72,9<br /> Không<br /> 124<br /> 27,1<br /> - Triệu chứng của ngộ ñộc do cá<br /> nóc(nhiều lựa chọn, n=280):<br /> Mất cảm giác ở môi, lưỡi, tay chân<br /> 195<br /> 69,6<br /> Đau bụng, nôn, tiêu chảy<br /> 85<br /> 30,4<br /> Khó thở, nghẹt thắt ngực<br /> 34<br /> 12,1<br /> Khó khăn khi cử ñộng, nói khó, nuốt<br /> 38<br /> 13,6<br /> khó<br /> Tỉ lệ người dân biết triệu chứng của ngộ ñộc do cá nóc là 72,9%. Trong ñó, tỉ lệ người cho rằng người bị<br /> ngộ ñộc do cá nóc sẽ có biểu hiện như bị mất cảm giác ở lưỡi và môi là 69,6%, bị ñau bụng, nôn, tiêu chảy chiếm<br /> tỉ lệ 30.4%, khó khăn khi cử ñộng, nói khó, nuốt khó chiếm tỉ lệ 13,6% và 12,1% là cảm thấy khó thở, nghẹt thắt<br /> lồng ngực. Việc phát hiện sớm các triệu chứng là rất quan trọng vì Theo Đánh giá tình hình ngộ ñộc thực phẩm<br /> tỉnh Bình Thuận từ năm 2000–2004” của nguyễn Thanh Bình, Nguyễn Văn Cảnh, Võ Thị Minh Thọ, La Thị Mỹ<br /> Linh thì diễn tiến bệnh lý trong ngộ ñộc cá nóc rất gấp gáp và nguy kịch. Trong 12 ca chết/ 84 ca mắc cho thấy<br /> người bị ngộ ñộc nếu không ñược xử lý và cấp cứu kịp thời thì bị tử vong rất nhanh trong vòng không quá một<br /> giờ sau khi ăn, ñiều này cho thấy ñộc tố của cá nóc (tetrodotoxin) là cực ñộc(3).<br /> Bảng 3: Hoạt ñộng truyền thông về cá nóc tại phường<br /> <br /> Hội nghị Khoa học Kỹ thuật Viện Y Tế Công Cộng năm 2009 - 2010<br /> <br /> 250<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Nội dung<br /> Tần số<br /> %<br /> Người dân biết thông tin về cá nóc qua:<br /> Radio, Tivi<br /> 96<br /> 25,0<br /> Tài liệu truyền thông<br /> 31<br /> 8,1<br /> Có người ñến nhà tuyên truyền<br /> 9<br /> 2,3<br /> Gia ñình, bạn bè<br /> 246<br /> 64,1<br /> 0,5<br /> Internet<br /> 2<br /> 0<br /> Khác<br /> 0<br /> Tỉ lệ người dân biết ñược thông tin về cá nóc qua gia ñình, bạn bè chiếm tỉ lệ cao nhất với 64,1%, tiếp ñó là<br /> người dân biết thông tin về cá nóc qua tivi, radio với tỉ lệ 25%, qua tài liệu truyền thông là 8,1%, qua người ñến<br /> vãng gia hộ gia ñình 2,3%. Kết quả trên cho thấy hoạt ñộng truyền thông về cá nóc và ngộ ñộc do cá nóc tại ñịa<br /> phương chưa ñược quan tâm ñúng mức. Điều này cho thấy việc triển khai một chương trình truyền thông can<br /> thiệp nhằm phòng chống ngộ ñộc do cá nóc tại ñây là hết sức cần thiết.<br /> Thực hành của người về mua bán và sử dụng cá nóc<br /> Bảng 4: Tình hình mua bán và sử dụng cá nóc tại phường:<br /> Nội dung<br /> Tần số<br /> %<br /> Tình hình buôn bán cá nóc tại<br /> phường:<br /> Có<br /> 316<br /> 82,3<br /> Không<br /> 68<br /> 17,7<br /> Người dân ăn cá nóc:<br /> Có<br /> 233<br /> 60,7<br /> Không<br /> 151<br /> 39,3<br /> Số lần ăn cá nóc trong tuần (n=233):<br /> Dưới 3 lần<br /> 206<br /> 88,4<br /> 3-4 lần<br /> 13<br /> 5,6<br /> Trên 4 lần<br /> 14<br /> 6,0<br /> Mặc dù Chính phủ, các Bộ, ban ngành liên quan ñã có lệnh cấm ñánh bắt, chế biến lưu thông và sử dụng<br /> cá nóc làm thực phẩm nhưng thực tế tại phường Hưng Long thì tỉ lệ người dân thấy rằng hiện nay cá nóc vẫn<br /> ñược bày bán tại các chợ của phường là 82,3%. Ngoài ra tỉ lệ người dân biết rằng cá nóc có chứa ñộc là 79,2%<br /> nhưng tỉ lệ người dân ăn cá nóc vẫn chiếm tỉ lệ cao với 60,7%. Điều này cho thấy mặc dù người dân biết rằng<br /> cá nóc có chứa ñộc và việc ăn cá nóc có thể dẫn tới ngộ ñộc nhưng người dân vẫn chủ quan và không quan<br /> tâm nhiều ñến việc ngộ ñộc do cá nóc. Qua ñó có thể lý giải tại sao tỉ lệ người dân có kiến thức ñúng về cá<br /> nóc chiếm tỉ lệ cao nhưng tình hình ngộ ñộc do cá nóc vẫn thường xuyên xảy ra nhất là tại các tỉnh vùng biển.<br /> Bảng 5: Các hình thức và các lý do ăn cá nóc của người dân<br /> Nội dung<br /> Tần số<br /> %<br /> Cá nóc ñược chế biến dưới dạng:<br /> 97,0<br /> Ăn tươi<br /> 226<br /> 0<br /> Làm chả cá<br /> 0<br /> 14<br /> 6,0<br /> Phơi khô<br /> 0<br /> 0<br /> Làm nước mắm<br /> Lý do sử dụng cá nóc:<br /> Thịt cá ngon<br /> 174<br /> 74,7<br /> 11,6<br /> Do thói quen sử dụng từ trước<br /> 27<br /> 10,7<br /> Không biết cá nóc ñộc<br /> 25<br /> Biết ñộc nhưng tin vào kỹ thuật của<br /> 68<br /> 29,2<br /> mình<br /> Bỏ ñi thì tiếc<br /> 8<br /> 3,4<br /> Phân biệt ñược loại cá nóc ñộc và<br /> 21<br /> 9,0<br /> không ñộc<br /> Giá rẻ<br /> <br /> Hội nghị Khoa học Kỹ thuật Viện Y Tế Công Cộng năm 2009 - 2010<br /> <br /> 251<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Nội dung<br /> <br /> Tần số<br /> %<br /> 14<br /> 6,0<br /> Qua bảng trên cho thấy người dân ăn cá nóc dưới dạng tuơi sống chiếm ña số với 97% và người dân ăn cá<br /> nóc có thể liên quan ñến những yếu tố khách quan như thịt cá ngon (74,7%), không biết cá nóc ñộc (10,7%), giá<br /> rẻ (6,0%) nhưng bên cạnh ñó cũng có không ít người ăn cá nóc vì chủ quan tin vào khả năng chế biến của mình<br /> (29,2%), do thói quen sử dụng (11,6%), biết phân biệt loại ñộc và không không ñộc (9,0%). Tỉ lệ này cũng gần<br /> giống so với nghiên cứu của Lê Văn Thái và Phạm Xuân Đà trong “Nghiên cứu thực trạng kiến thức, thái ñộ,<br /> thực hành phòng chống ngộ ñộc cá nóc của người dân tại huyện Gio Linh, Quảng Trị” có tỉ lệ người dân ăn cá<br /> nóc dưới dạng tươi sống là 66,6%, phơi khô 24,6%, nước mắm 4,2% và 64,4% người dân ăn cá nóc là do thói<br /> quen, 27,3% biết ñộc nhưng tin vào kỹ thuật chế biến của mình, 5,6% người ăn cá nóc vì không biết cá nóc<br /> ñộc(4).<br /> Mối liên quan giữa tuổi, giới, nghề nghiệp, trình ñộ học vấn với thực hành ăn cá nóc của người dân<br /> Thực hành Thực hành<br /> ñúng<br /> sai<br /> χ2<br /> p<br /> Tần số % Tần %<br /> số<br /> Giới<br /> Nam<br /> 53 31,2 117 68,8 8,48 0,004<br /> Nữ<br /> 98 45,8 116 54,2<br /> Tuổi<br /> ≤ 30 tuổi<br /> 33 48,5 35 51,5 4,52 0.211<br /> 31–40tuổi<br /> 42 34,2 81 65,8<br /> 45 42,1 62 57,9<br /> 41–50tuổi<br /> >50 tuổi<br /> 31 36,1 55 63,9<br /> Trình ñộ học<br /> .<br /> vấn<br /> Mù chữ<br /> 10 21,7 36 78,3 20,18 0,001<br /> Cấp I<br /> 51 34,2 98 65,8<br /> Cấp II<br /> 49 40,5 72 59,5<br /> Trên cấpII<br /> 41 60,3 27 39,7<br /> Nghề nghiệp<br /> Ngư nghiệp<br /> 21 25,0 63 75,0 15,86 0,007<br /> Làm thuê<br /> 16 44,4 20 55,6<br /> CNVC<br /> 10 62,5<br /> 6<br /> 37,5<br /> Buôn bán<br /> 29 35,4 53 64,6<br /> Nội trợ<br /> 43 41,3 61 58,7<br /> Khác<br /> 32 51,6 30 48,4<br /> Có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê ăn cá nóc với học vấn của người dân p = 0,001. Có sự khác biệt có ý<br /> nghĩa thống kê giữa giới và việc ăn cá nóc của người dân với p=0,004. Có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa<br /> nghề nghiệp với việc ăn cá nóc của người dân với p= 0,007. Những người làm nghề biển thì nam giới vẫn chiếm<br /> nhiều hơn nữ giới và những người này tiếp xúc với cá nóc thường xuyên chính vì vậy mà người dân làm nghề<br /> biển ăn cá nóc chiếm tỉ lệ rất cao 75%. Đây là ñiều vô cùng nguy hiểm vì vấn ñề ngộ ñộc cá nóc có thể xảy ra với<br /> người ăn bất cứ lúc nào dù với luợng nhỏ và tỉ lệ người tử vong do ngộ ñộc cá nóc chiếm tỉ lệ cao 14,3%(3). Ngộ<br /> ñộc ñộc do cá nóc sẽ ñể lại những hậu quả rất nghiêm trọng vì theo “Đánh giá tình hình ngộ ñộc thực phẩm tỉnh<br /> Bình Thuận từ năm 2000 – 2004” của Trung tâm YTDP Bình Thuận thì 70,2% những người ngộ ñộc do cá nóc<br /> là trong diện tuổi lao ñộng chính của gia ñình và 78,57% những người ngộ ñộc là nam giới(3). Điều này cho thấy<br /> vấn ñề ngộ ñộc thực phẩm do cá nóc sẽ ñể lại những hậu quả rất nặng nề nếu chúng ta ta không có những biện<br /> pháp can thiệp kịp thời và hiệu quả.<br /> KẾT LUẬN<br /> Qua kết quả nghiên cứu này chúng tôi xin ñưa ra một số kết luận như sau:<br /> Kiến thức của người dân về cá nóc và ngộ ñộc do cá nóc là khá cao. Trong ñó, 93,7% người dân phân biệt<br /> <br /> Hội nghị Khoa học Kỹ thuật Viện Y Tế Công Cộng năm 2009 - 2010<br /> <br /> 252<br /> <br />