ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
Ụ Ụ M C L C
Ụ Ụ 1 M C L C .....................................................................................................
Ữ Ế Ụ Ắ Ệ DANH M C CÁC KÝ HI U, CH VI T T T 2 .........................................
ặ ấ I. Đ t v n đ ề 3 ................................................................................................
ụ ứ 4 II. M c đích nghiên c u: .............................................................................
ầ Ả Ấ Ế ứ Ph n th 2: GI I QUY T V N Đ Ề 4 ............................................................
ậ ủ ấ ơ ở I. C s lí lu n c a v n đ ề 4 ..........................................................................
ự ấ ề ạ 6 II. Th c tr ng v n đ : ..................................................................................
ả ể ả ề III. Các gi ế i pháp đã ti n hành đ gi ế ấ 8 i quy t v n đ : ..............................
ớ ủ ả IV. Tính m i c a gi 26 i pháp: ......................................................................
ệ ả VI. Hi u qu SKKN: 27 .................................................................................
Ả Ệ 35 TÀI LI U THAM KH O ...........................................................................
ườ ị ươ 1 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
Ữ Ế Ụ Ắ Ệ DANH M C CÁC KÝ HI U, CH VI T T T
ệ ộ STT ữ ế t N i dung
Kí hi u, ch vi t tắ
1 SGK Sách giáo khoa
ử 2 LS ị L ch s
3 TL T lỉ ệ
ố ượ 4 SL S l ng
ọ ơ ở 5 THCS Trung h c c s
ườ ị ươ 2 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ứ ấ Ở Ầ ầ Ph n th nh t: M Đ U
ề ặ ấ I. Đ t v n đ
ộ ử ọ ổ ị Trong các b môn ở ườ tr ộ ng trung h c ph thông thì môn L ch s có m t
ở ị ử ọ ữ ượ ế ọ ị v trí vô cùng quan tr ng. B i l ch s giúp h c sinh có đ
ầ ế ề ị ử ế ớ ử ị ầ ơ ả c b n, c n thi ộ t v l ch s dân t c và l ch s th gi ứ c nh ng ki n th c ở i, góp ph n hình thành
ế ớ ụ ọ ươ ọ h c sinh th gi i quan khoa h c, giáo d c lòng yêu quê h ng, đ t n
ự ố ế ế ộ ồ ề ni m t hào dân t c, tình đoàn k t qu c t . Đ ng th i ọ ị ờ , h c l ch s ấ ướ c, ử còn b iồ
ưỡ ự ư ử ắ ộ d ng năng l c t ộ ộ ứ duy, hành đ ng và thái đ ng x đúng đ n trong cu c
ố s ng cho các em.
ư ự ệ ậ ề ử ư ủ ặ ị
ứ ộ ứ ệ ố ễ Nh ng đ c tr ng c a môn l ch s là các s ki n, các nhân v t đ u di n ộ . ứ ra trong quá kh nên mu n tái hi n b c tranh quá kh m t cách sinh đ ng
ử ụ ạ ị ử ề ề ươ ọ Nhi u giáo viên d y l ch s đã s d ng nhi u ph ạ ng pháp d y h c khác,
ệ ươ ử ụ ả ọ ị ặ đ c bi t là ph ng pháp s d ng tranh nh trong ạ d y h c l ch s ử.
ử ụ ả ọ ọ ị ỉ S d ng tranh nh trong ạ d y h c l ử không ch minh h a, làm c s ch s
ử ứ ế ấ ồ ị ể ượ ơ ở ọ ng l ch s mà còn là ngu n cung c p ki n th c cho h c ệ ạ cho vi c t o bi u t
ử ừ ứ ạ ọ ọ ọ ị sinh, t o h ng thú cho h c sinh trong h c môn l ch s . T đó, h c sinh phát
ủ ộ ứ ị ử ự ạ ậ ấ ộ ể huy tính tích c c, ch đ ng sáng t o đ nh n th c l ch s m t cách th u đáo.
ứ ọ ị ử ạ ọ
ể ầ ủ ị ế ớ ọ ọ H ng thú có vai trò quan tr ng trong quá trình d y h c l ch s , giúp h c ử ố ớ sinh nhanh ti p thu bài, nh bài lâu, hi u t m quan tr ng c a l ch s đ i v i
ể ự ủ ạ ồ ọ
ự ứ ữ ứ ể ế ế ế ớ ọ ậ ờ ự s phát tri n c a nhân lo i. Đ ng th i, kích thích h c sinh tích c c h c t p ứ giác tìm hi u ki n th c, ý th c ti p thu nh ng ki n th c m i: say mê, t
ượ ộ ố ệ đ ụ ủ c trách nhi m và nghĩa v c a mình trong cu c s ng.
ượ ộ ố ọ ị ử ủ ể Hi u đ ạ c vai trò c a kênh hình trong d y h c l ch s và m t s kinh
ự ế ả ư ề ệ ạ ạ ạ ộ nghi m trong th c t gi ng d y tôi đã m nh d n đ a ra đ tài “ M t vài kinh
ử ụ ọ ậ ọ ả ằ ạ ệ nghi m s ứ d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh
ử ố ạ ọ ấ ị trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS”
ườ ị ươ 3 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ụ ứ II. M c đích nghiên c u:
ộ ố ả ủ ề ụ ử ụ ả M c đích c a đ tài là tìm ra m t s gi
ọ ậ ị ử ọ ơ ậ ả ọ ạ ứ t o h ng thú h c t p l ch s cho h c sinh đ g ằ i pháp s d ng tranh nh nh m ể iúp h c sinh kh i d y kh năng
ữ ủ ớ ộ ủ ạ ắ ọ duy, sáng t o c a h c sinh, kh c sâu và ghi nh nh ng n i dung c a bài
ừ ữ ể ọ ế ử ủ ấ ị ệ ư t h c. ọ T đó, h c sinh có nh ng hi u bi ề ị t nh t đ nh v l ch s c a Vi t Nam.
Ấ ứ Ế ầ Ề Ả Ph n th 2: GI I QUY T V N Đ
ậ ủ ấ ơ ở ề I. C s lí lu n c a v n đ
ị ứ ể ế ườ ứ ử ữ ề ả L ch s là nh ng đi u đã x y trong quá kh . Đ bi t quá kh , ng
ứ ự ể ế ể ế ậ ằ ỉ i ta ự không th quan sát tr c ti p mà ch có th nh n th c gián ti p b ng cách d a
ụ ứ ồ ậ ệ ấ ả ằ ị vào các tài li u, d u tích, đ v t, tranh nh....nh m khôi ph c b c tranh l ch
ụ ủ ạ ị ệ ạ ử ệ ậ ả ử s . Vì v y, nhi m v c a giáo viên d y l ch s là ph i tái hi n l ữ i nh ng gì
ứ ộ ư ầ ộ
ể ế ọ ấ ượ ệ ả ọ ả x y ra trong quá kh m t cách chính xác nh ng không kém ph n sinh đ ng, ả ạ ứ ng và hi u qu , giáo viên ph i t o h ng thu hút h c sinh. Đ ti t h c ch t l
ọ ậ ọ thú cho h c sinh h c t p.
ứ ứ ể ệ ả ầ ậ ứ ủ H ng thú là hình th c bi u hi n tình c m và nhu c u nh n th c c a
ườ ề ụ ạ ộ ứ ứ ằ ằ ộ con ng
ố ượ ủ ơ ứ ệ ể ả ầ ơ i nh m ý th c m t cách hào h ng v m c đích ho t đ ng nh m tìm ả ng, h ng thú làm tăng hi u qu hi u sâu h n, ph n ánh đ y đ h n đ i t
ứ ậ ạ ấ ả ủ c a quá trình nh n th c làm n y sinh đam mê, sáng t o, tăng năng su t công
ệ ặ ệ ạ ộ ế ố ứ vi c, đ c bi ọ ậ t trong ho t đ ng h c t p, h ng thú là y u t ọ quan tr ng thúc
ườ ọ ủ ộ ứ ự ế ệ ắ ẩ đ y ng ả ắ i h c tích c c, ch đ ng n m b t ki n th c nhanh và hi u qu .
ọ ậ ể ạ ứ ử ọ ị Đ t o h ng thú cho h c sinh trong h c t p nói chung, môn l ch s nói
ử ụ ề ươ ư ơ ả riêng, giáo viên đã s d ng nhi u ph ng pháp nh ph ư ng pháp gi
ươ ứ ậ ọ ươ ả ề ấ v n đ , ph ng pháp h c t p theo tra c u, ph ng pháp ế i quy t ậ th o lu n
ươ ử ụ ả nhóm….trong đó có ph ng pháp s d ng tranh nh.
ộ ọ ồ ọ ự ữ ệ ẩ ả ằ Tranh là nh ng tác ph m h i h a, đ h a ph n ánh hi n th c b ng
ườ ể ẽ ắ ả ấ ả ỗ đ ằ ng nét, màu s c, hình m ng. Tranh có th v trên gi y, v i, g …b ng
ấ ệ ề nhi u ch t li u khác nhau.
ườ ị ươ 4 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
Ả ế ả ệ ệ ẩ ậ ậ ế ả nh là tác ph m ngh thu t nhi p nh, do ngh thu t nhi p nh, do
ế ả ự ệ ệ ệ ậ ằ ươ ệ ả ngh thu t nhi p nh, do ngh sĩ th c hi n b ng ph ng ti n máy nh. Khi
ủ ố ượ ụ ả ề ượ ẻ ch p nh, dáng v bên ngoài c a đ i t ng đ u đ c thu vào máy.
ề ổ ọ ị ươ ử ấ ạ ớ Ngày nay, v n đ đ i m i ph ng pháp d y h c l ch s đã và đang đ
ụ ị ử ứ ể ề ượ c ự ủ nhi u nhà nghiên c u giáo d c l ch s quan tâm. Đ phát huy tính tích c c c a
ự ế ợ ầ ả ươ ọ h c sinh thì c n ph i có s k t h p nhiêu ph ng pháp, trong đó vi c s ệ ử
ử ữ ả ạ ộ ươ ọ ị ụ d ng tranh nh trong d y h c l ch s là m t trong nh ng ph ng pháp có ý
ụ ể ố ớ ạ ọ ọ nghĩa đ i v i GV và h c sinh trong quá trình d y h c, c th là:
ầ ụ ể ệ ử ụ ử ẽ ọ ị ả ạ Vi c s d ng tranh nh trong d y h c l ch s s góp ph n c th hóa
ự ệ ứ ượ ộ ậ ị ậ ộ n i dung s ki n, nhân v t và giúp HS nh n th c đ c n i dung khái quát l ch
ạ ả ạ ể ượ ữ ọ ử s . Bên c nh đó, tranh nh đem l i cho h c sinh nh ng bi u t ng bên ngoài
ể ể ậ ị ử ử ọ ắ ề ự ệ ị v s ki n l ch s , nhân v t l ch s , nó còn giúp h c sinh có th hi u sâu s c
ệ ố ệ ượ ữ ấ ạ ở ả ấ ả b n ch t, b i không có giói h n tuy t đ i gi a hi n t ng và b n ch t. Tranh
ả ạ ồ ọ ị ị ự ử ạ ạ ọ ị nh l ch s là lo i đ dùng d y h c có giá tr tr c quan cao trong d y h c l ch
ỗ ự ể ể ế ấ ủ ự ệ ắ ả ử ị ử s , nó chính là ch d a đ hi u bi t sâu s c b n ch t c a s ki n L ch s , là
ươ ệ ự ể ệ ấ ể ượ ệ ề ạ ph ng ti n r t hi u l c đ hình thành khái ni m, bi u t ệ ng, t o đi u ki n
ữ ể ắ ậ ọ ộ cho h c sinh n m v ng các quy lu t phát tri n xã h i.
ử ệ ả ớ ọ ớ ị ể Tranh nh l ch s có vai trò l n trong vi c giúp h c sinh nh kĩ, hi u
ứ ị ử ữ ữ ữ ế ả ậ ượ sâu nh ng hình nh, nh ng ki n th c l ch s , nh ng t ư ưở t ng thu nh n đ c.
ầ ạ ể ượ ử ả ị ệ ị Tranh nh l ch s góp ph n t o bi u t ng, hình thành khái ni m l ch
ể ả ọ ượ ượ ư ử s , nó giúp h c sinh phát tri n kh năng quan sát, trí t ng t ng, t duy,
ữ ự ự ạ ộ
ư ẽ ể ả ậ ọ ngôn ng và năng l c th c hành b môn. Do đó, khi quan sát các lo i tranh ụ ạ ự nh khác nhau h c sinh s phát huy t duy đ nh n xét và khôi ph c l i s
ử ệ ị ứ ừ ề ẽ ễ
ể ễ ạ ằ ủ ọ ờ ki n l ch s đã t ng di n ra trong quá kh . Đi u đó, s kích thích trí tò mò, ụ ể ể suy nghĩ c a h c sinh đ có th di n đ t b ng l i chính xác, rõ ràng c th
ộ ổ ợ ứ b c tranh xã h i đã qua. Thông qua quá trình đó mà kĩ năng phân tích t ng h p,
ử ụ ẽ ả ả so sánh, khái quát …và c kĩ năng khai thác, s d ng tranh nh s ngày càng
ượ đ c nâng cao.
ườ ị ươ 5 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ụ ự ụ ị ươ ộ D a vào m c tiêu giáo d c quy đ nh trong ch ủ ng trình c a B Giáo
ấ ượ ạ ầ ụ ợ ớ ụ d c và Đào t o góp ph n nâng cao ch t l
ỉ ạ ủ ả ầ ệ ườ ng theo tinh th n các văn b n ch đ o c a B ề ng giáo d c, phù h p v i đi u ộ ụ ể ủ ki n c th c a nhà tr
GDĐT:
ế ị ố ủ Quy t đ nh s 41/2000/QĐ/BGD&ĐT, ngày 24 tháng 03 năm 2000 c a
ụ ạ ộ ế ị ả ượ ử ụ ệ B Giáo d c và Đào t o: "Thi ụ t b giáo d c ph i đ c s d ng hi u qu ả
ề ộ ứ ầ ấ ươ ượ nh t, đáp ng các yêu c u v n i dung và ph ng pháp đ ị c quy đ nh trong
ươ ụ ch ng trình giáo d c".
ủ ố Công văn s 3535/BGDĐT 5 GDTrH, ngày 27 tháng 5 năm 2013 c a B ộ
ề ệ ự ụ ệ ể ạ ẫ ươ ướ Giáo d c và Đào t o, v vi c H ng d n tri n khai th c hi n ph ng pháp
ặ ộ ươ ự ạ “Bàn tay n n b t” và các ph ọ ng pháp d y h c tích c c khác.
ố ủ Công văn s 5555/BGDĐTGDTrH, ngày 08 tháng 10 năm 2014 c a B
ề ổ ẫ ạ ề ệ ụ ạ ướ ộ ớ ng d n sinh ho t chuyên môn v đ i m i Giáo d c và Đào t o, v vi c h
ươ ể ạ ọ ph ng pháp d y h c và ki m tra, đánh giá.
ụ ề ậ ươ Lu t giáo d c ban hành ngày 02/12/1998, đi u 2412 đã ghi "Ph ng pháp
ự ụ ả ổ ự ủ ộ giáo d c ph thông ph i phát huy tính tích c c, t ạ giác, ch đ ng, sáng t o
ạ ứ ọ ậ ọ ủ ọ c a h c sinh... đem l i h ng thú h c t p cho h c sinh"
ự ấ ề: ạ II. Th c tr ng v n đ
ứ ượ ậ ặ ọ ệ Nh n th c đ ủ c vai trò quan tr ng c a kênh hình, đ c bi ả t tranh nh trong
ử ử ụ ể ạ ọ ị ả ọ ộ ữ ạ d y h c l ch s . S d ng tranh nh đ d y h c là m t trong nh ng ph
ấ ượ ọ ạ ọ ườ ề ể pháp quan tr ng đ nâng cao ch t l ng d y h c nên nhà tr ươ ng ề ng có nhi u đi u
ậ ợ ể ỗ ợ ư ệ ạ ị ki n thu n l ả i đ h tr cho giáo viên trong gi ng d y nh trang b phòng máy
ế ả ả ươ ử ụ ả ồ chi u, phòng b n đ , sách tham kh o. Ph ng pháp s d ng tranh nh cũng đã
ụ ề ế ạ ượ đ c nhi u giáo viên áp d ng trong các ti t d y, tuy nhiên trong quá trình s ử
ế ấ ị ủ ữ ạ ạ ụ d ng cũng có nh ng h n ch nh t đ nh. Nguyên nhân c a tình tr ng này là:
ụ ụ ử ả ả ố ị ạ S hình nh l ch s ph c v cho giáo viên trong quá trình gi ng d y
ố ệ ư ề ả ồ ch a nhi u, b n đ cũ s li u không chính xác.
ườ ị ươ 6 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ố ớ ự ế ố ổ ớ ươ Đ i v i giáo viên: trên th c t đa s giáo viên đ i m i ph ng pháp
ả ạ ư ư ả ặ
ư ệ ư ể ả ả gi ng d y nh ng còn ch a quan tâm khai thác tranh nh SGK ho c dùng tranh ế li u không th thi u ọ nh nh là hình nh minh h a mà quên đi chính đó là t
ượ ọ ị ươ ự ệ ệ đ ạ c trong vi c d y h c l ch s ng ti n tr c quan có giá tr
ử, mà còn là ph ơ ọ ậ ử ở ọ ị ứ ơ ộ ị ọ giúp bài h c l ch s tr nên sinh đ ng h n, gây h ng thú h c t p h n cho h c
sinh.
ấ ứ ộ ộ ố ủ ư ể ả M t s giáo viên ch a hi u rõ xu t s n i dung ý nghĩa c a tranh nh
trong sách giáo khoa.
ị ộ ứ ủ ề ậ ầ ả ủ Nhi u giáo viên nh n th c đ y đ giá tr , n i dung c a tranh nh
ạ ạ ử ụ ợ ấ ử ụ ế ặ ẫ ờ ư nh ng l i ng i s d ng và s m t th i gian ho c n u có s d ng v n mang
ứ ạ ả hình th c minh ho cho bài gi ng.
ố ớ ọ ườ ầ ớ Đ i v i h c sinh: Tr ng THCS Dur Kmăn
ộ ồ ọ ọ h c sinh ph n l n là h c ể ố nên vi cệ sinh ở vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa, đ ng bào dân t c thi u s
ư ượ ộ ố ọ ườ ọ ự ọ ậ h c t p ch a đ ọ c coi tr ng, m t s h c sinh còn l ư i h c và ch a có s say
ớ ở ẩ ọ ị ư ầ ệ mê môn h c, không chu n b bài m i nhà, không s u t m tài li u và các
ả ế ậ ệ ớ
ệ ượ ự ệ ấ ạ ậ ị ớ tranh nh có liên quan, trên l p các em thi u t p trung suy nghĩ nên vi c phân ế ử ng, nhân v t l ch s ... còn r t h n ch . tích và ghi nh các s ki n, hi n t
́ ở ể ế ̣ ̣ ̣ Do đó, hoc sinh luôn ố “thê bi đông” không mu n phát bi u gì khi n cho ti tế
ụ ộ ề ở ộ ự ự ệ ư ọ ị h c l ch s ử tr thành m t chi u, th đ ng và ch a th c s hi u qu ả.
ặ ộ ộ ẹ ọ ậ ỏ
ủ ộ ứ ậ M t khác, m t b ph n không nh trong giáo viên, cha m h c sinh và ụ ề ọ h c sinh còn nh n th c không đúng v vai trò c a b môn cho đó là môn ph
ưở ế ộ ả đã nh h ệ ọ ậ ng đ n vi c h c t p b môn.
ự ế ả ấ ượ ế ạ Th c t ệ b n thân tôi do kinh nghi m còn h n ch nên ch t l ế ng k t
ấ ượ ả ử ư ố ệ ố ố ị qu ch t l ng cu i môn l ch s ch a cao theo s li u th ng kê ch t l ấ ượ ng
ủ ố ọ ố cu i năm c a kh i 6, 7 năm h c 2015 – 2016:
Khố GI IỎ KHÁ TRUNG Y UẾ KÉM
i BÌNH
T nổ g số h cọ SL TL SL TL SL TL SL TL SL TL
ườ ị ươ 7 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
(%) sinh (%) (%) (%) (%)
94 11 11, 16 58 17 61,7 5,3 5 4,3 4 6
7
10 6 4,4 4 90 9 15 16,7 56 62,2 6,7 7
ả ỉ ệ ọ ỏ ố ệ Qua b ng s li u trên, ta thấy: t l h c sinh khá gi ả ấ i còn th p kho ng
ỉ ệ ọ ế ế 26,7% đ n 28,7%, trong khi đó t l ế h c sinh y u kém còn cao 9,6% đ n
11,1%.
ự ữ ừ ạ ộ ạ ả ị T nh ng th c tr ng trên, là m t giáo viên ử gi ng d y môn L ch s
ữ ươ ụ ể ố ắ ả b n thân tôi luôn c g ng tìm ra nh ng ph ắ ng pháp đ kh c ph c tình hình
ấ ượ ạ ị ớ ử ở l p, làm cho ti ng
trong các tiết d y l ch s ọ ẻ ạ nhàm chán, nâng cao ch t l h cọ vui v , gây thích thú cho h c sinh và ầ ạ góp ph n t o ra ế t ệ t ế h c ọ đ t hi u ti
ụ ọ ấ ả ề qu cao trong v n đ giáo d c h c sinh.
ả ể ả ề: III. Các gi ế i pháp đã ti n hành đ gi ế ấ i quy t v n đ
ử ụ ọ ị ạ ổ S d ng kênh hình trong d y h c l ch s ử ở ườ tr ồ ng ph thông bao g m
ậ ị ử ệ ề ạ ả ị ươ ệ ử nhi u lo i: hi n v t l ch s , tranh nh l ch s , các ph ự ng ti n tr c quan quy
ướ ư ả ồ ơ ồ ồ ị ả ầ ỏ
ể ượ ể ư ệ ế c nh b n đ , s đ , đ th .... trong đó, tranh nh góp ph n không nh vào ứ ấ duy, cung c p ki n th c, ng, hình thành khái ni m, phát tri n t ạ t o bi u t
ứ ị ử ậ ưỡ ả ậ ộ nâng cao nh n th c l ch s , nuôi d ng tình c m... Vì v y, n i dung sách giáo
ộ ỉ ệ ệ ả khoa hi n nay đã dành cho tranh nh m t t l ể đáng k .
ỉ ử ụ ứ ế ả ả ớ
ạ ộ ự ể ế ậ ạ ổ ọ Tranh nh không ch s d ng trong trình bày ki n th c m i mà c khi ượ c ôn t p, t ng k t, ki m tra, ho t đ ng ngo i khóa và th c hành. H c sinh đ
ế ợ ủ ể ế ẫ ộ ự ướ s h ứ ng d n c a giáo viên tìm hi u n i dung kênh hình k t h p ki n th c
ứ ữ ế ọ ộ ộ ộ ộ ụ n i d ng kênh ch , giúp h c sinh lĩnh h i ki n th c m t cách sinh đ ng,
ắ ạ ớ ế ọ ị ử ớ ứ h ng thú, sâu s c mà l i nh lâu, làm ti ấ t h c l ch s b t khô khan và h p
ơ ẫ d n h n.
ụ ề ả ấ ạ ạ ỗ
ể ử ụ ệ ế ậ ả ử ụ Tranh nh có r t nhi u lo i và m i lo i có công d ng và cách s d ng ọ ạ khác nhau. V y làm th nào đ s d ng hi u qu các kênh hình trong d y h c
ạ ị ọ ị ử ớ ử ử ạ ị l ch s . Qua quá trình d y h c l ch s nói chung, d y l ch s l p 6, 7 nói riêng
ườ ị ươ 8 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ự ờ ộ ố ệ ả ồ ớ và d gi thăm l p các đ ng nghi p, b n thân thôi đã rút ra m t s kinh
ỏ ề ệ ử ụ ư ệ ả nghi m nh v vi c s d ng tranh nh nh sau:
ể ố ụ ụ ệ ạ ộ ị Đ khai thác t t tranh nh ử ả ph c v cho vi c gi ng d y b môn l ch s , ả
ộ ố ơ ả ả ả ả ế ể ượ ế ầ c n đ m b o m t s kĩ năng c b n sau: ph i bi t và hi u đ c ki n th c c
ụ ả ầ ị ướ ế ả ủ b n c a tranh nh. Xác đ nh m c đích c n h ứ ơ ả . ng đ n khi khai thác tranh nh
ế ế ỏ ợ ự ứ ầ ả ọ ớ Thi ẩ t k câu h i h p lý, tr ng tâm. Giáo viên đ ng l p c n ph i có s chu n
ứ ỹ ướ ộ ẩ ướ ậ ị b chu đáo c n th n, nghiên c u k tr c n i dung các tranh nh ả tr c khi lên
ị ờ ẩ ứ ắ ọ ớ l p. Chu n b l ọ ễ ể i nói ng n g n, súc tích, d hi u và gây h ng thú cho h c
ẽ ườ ứ ự ầ sinh. Chính yêu c u đó s giúp ng i giáo viên nâng cao ý th c t giác, tinh
ầ ờ ớ ờ ử ụ ệ th n trách nhi m trong các gi lên l p. Ngoài ra các gi
ủ ế ạ ọ ướ ẫ trong d y h c giáo viên ch y u đóng vai trò h ả s d ng tranh nh ọ ỉ ạ ng d n, ch đ o, còn h c
ả ự ứ ứ ể ế ả sinh ph i t
ư ầ ụ ế ệ ả ắ quan sát nghiên c u đ rút ra ki n th c. Giáo viên ph i kh c ổ ph c khó khăn s u t m các tài li u có liên quan đ n tranh nh, trao đ i
ổ ụ ử ụ ể chuyên môn t , c m chuyên môn đ có cách s d ng tranh nh ả trong sách giáo
ả ự ệ ấ ả ạ ộ ọ ọ khoa m t cách hi u qu nh t. Bên c nh đó, h c sinh h c sinh ph i t giác tìm
ể ở ủ ế ế ẫ ậ ợ hi u tranh nh ướ ự ướ i s h ứ ng d n g i m c a giáo viên, ti p nh n ki n th c
ả d ủ ộ ộ m t cách ch đ ng.
ủ ử ụ ệ ể ầ ả Đ nâng cao hi u q a s d ng tranh nh ắ ả c n đ m b o các nguyên t c ả
sau:
ử ụ ụ ộ M t là, s d ng đúng m c đích.
ử ụ Hai là, s d ng đúng lúc.
ứ ộ ườ ử ụ Ba là, s d ng đúng m c đ , c ộ ng đ .
ế ợ ử ụ ố ồ ớ B n k t h p s d ng tranh nh ả sách giáo khoa v i các đ dùng đ ượ c
ị trang b khác.
ấ ả ẫ ộ ộ Năm là, n i dung tranh nh ả ph i sinh đ ng, h p d n.
ướ ọ ẫ ể ế ừ ổ Sáu là, h ng d n h c sinh quan sát tranh nh ả (t
ệ ố ả ạ ế ế ợ t ng th đ n chi ỏ ợ , phân tích, đàm tho i thông qua h th ng câu h i g i ti t), k t h p miêu t
ể ọ ở ủ ự ượ m c a giáo viên đ h c sinh t rút ra đ ủ c ý nghĩa c a tranh nh
ể ổ ứ ệ ọ ả đó. Giáo ặ ớ viên có th t ch c cho h c sinh làm vi c theo nhóm, cá nhân ho c toàn l p.
ườ ị ươ 9 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ộ ố ả ệ ả ử ụ ự B n thân tôi đã th c hi n m t s gi i pháp s d ng tranh nh ả nh mằ
ụ ể ư ọ ạ ứ t o h ng thú cho h c sinh c th nh sau:
ử ụ ể ạ ể ượ ậ ị ả 1. S d ng tranh nh đ t o bi u t ử ng nhân v t l ch s .
ạ ồ ị ự ử ả ọ ị
ụ ể ẽ ử ở ọ ị ể ả ọ ạ Tranh nh l ch s là lo i đ dùng d y h c có giá tr tr c quan cao trong ạ i ạ d y h c l ch s . B i vì, h c sinh có th quan sát hình nh c th s mang l
ậ ứ ơ ở ậ ị ử ề ạ ộ
ử ạ ữ ả ắ ồ ờ ị nh n th c chính xác sinh đ ng v nhân v t l ch s . Trên c s đó, t o cho ườ ng ọ h c sinh nh ng c m xúc l ch s m nh, sâu s c, đ ng th i cũng là con đ
ể ượ ệ ậ ị ề ọ ắ ể ượ ả ể ạ hi u qu đ t o bi u t ng v nhân v t l ch s . ng nhân
ử Kh c h a bi u t ậ ị ử ừ ể ượ ữ ề ả ử ậ ị v t l ch s là “Bi u t ng v nh ng hình nh nhân v t l ch s , nó v a mang
ứ ự ậ ừ ấ ủ ủ ả ấ ậ ắ s c thái riêng c a nhân v t v a ch a đ ng b n ch t c a giai c p, t p đoàn xã
ệ ượ ạ ữ ả ầ ọ ớ ậ ộ h i mà nhân v t đó đ i di n đ c ph n ánh trong đ u h c sinh v i nh ng nét
ậ ị ủ ử ứ ấ ả ể chung nh t, đi n hình nh t” ợ ấ . Hình nh c a các nhân v t l ch s có s c g i
ọ ị ứ ử ẽ ạ ọ ỉ ả c m m nh m không ch gây h ng thú cho h c sinh trong h c l ch s mà còn
ơ ợ ọ ự ố ớ ậ ị ữ ử ặ kh i g i lòng kính tr ng, t hào đ i v i nh ng nhân v t l ch s . M t khác,
ậ ị
ạ
ạ
ớ
ọ
ề V i lo i bài d y v nhân v t l ch s ,
ư ầ ử giáo viên yêu c u h c sinh s u t m ầ
ặ ư ệ
ề ộ ố
ậ ị
ự
ử
ả
tranh nh ho c t
ế ợ ệ ủ li u v cu c s ng và s nghi p c a nhân v t l ch s đó. K t h p
ượ
ớ ề
ủ
ộ
ớ ọ v i đ c sách giáo khoa tr
ướ ở c
ể ắ nhà đ n m đ
ộ c n i dung c a bài m i v cu c
ệ ủ
ậ ị
ử ướ
ự
ố s ng và s nghi p c a nhân v t l ch s tr
ế ớ c khi đ n l p.
ướ
ậ ị
ử
ế
ầ
ấ
ạ
Tr
ể ọ c khi d y đ n nhân v t l ch s nào đó, giáo viên c n cung c p đ h c
ơ ượ
ữ
ề ố ả
ử
ờ
ị
sinh bi
ế ượ t đ
c nh ng nét s l
c v b i c nh l ch s (không gian, th i gian) mà
ạ ộ
ậ
nhân v t ho t đ ng.
ọ
ự
ơ ở ể
ế
ậ ị
ử
ủ
H c sinh t
trình bày c s hi u bi
ề t đã có c a mình v nhân v t l ch s đó.
ọ ị
ử
ữ
ữ
ậ
ờ ố
ạ ắ
Nh ng bài h c l ch s trong đó các nhân v t có nh ng l
ể ệ i đ i tho i đ t giá th hi n
ủ
ẩ
ấ
ậ
ph m ch t cao quí c a nhân v t.
ể ư ầ ậ ị ứ ậ góp ph n phát tri n t ử ề duy, nh n th c, v nhân v t l ch s .
ử ị ừ ư ươ Khi d y ạ bài 20 (L ch s 6) T sau Tr ng V ế ng đ n tr ướ Lý Nam c
ữ ế ỉ ế ỉ ụ ữ ế ộ ở
Đế (Gi a th k I – Gi a th k VI) (ti p theo), m c 4. Cu c kh i nghĩa Bà ệ ữ ề ệ ệ ọ ớ i thi u v Bà Tri u và báo cáo nh ng hình Tri u. Giáo viên cho h c sinh gi
ả ư ệ ư ầ ề ệ ậ ậ nh, t li u đã s u t m v nhân v t Bà Tri u. Giáo viên nh n xét v s
ọ ư ệ ị ủ ữ ẩ ả ọ ọ ề ự ấ li u h c sinh cung c p ự chu n b c a h c sinh, l a ch n nh ng hình nh, t
ườ ị ươ 10 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ể ượ ắ ọ ệ ậ ọ ể đ kh c h a bi u t ng nhân v t Bà Tri u, giáo viên cho h c sinh quan sát
các hình nh.ả
2
1
Ra trận, Bà Triệu thường
mặc áo giáp, cài trâm vàng,
đi guốc ngà, cưỡi voi,
trông oai phong lẫm liệt.
Bà Triệu nói: "Tôi muốn cưỡi c n ơ gió mạnh, đ ạp bằng sóng dữ, chém cá Kình ở biển Đông, đánh đuổi quân Ngô, giành lại giang s nơ , cởi ách nô lệ, chứ tôi không chịu khom l ng lư à tì thiếp người ta".
Bà Triệu ra trận
Bà Triệu (hình ảnh minh họa)
Giáo viên đ t câu h i phát v n:
ặ ỏ ề ậ ậ ấ Em có nh n xét gì v nhân v t Bà
ữ ể ọ ướ ẫ ủ Tri u?ệ H c sinh thông qua nh ng gì đã tìm hi u và h
ể ậ ọ ớ ượ ệ ộ trong quá trình h c trên l p, có th nh n xét đ ng d n c a giáo viên ườ i c: Bà Tri u là m t con ng
ả ướ ể ấ ớ kh ng khái, giàu lòng yêu n ấ ủ c, có ý chí l n, tiêu bi u cho ý chí b t khu t c a
ệ ấ ộ ố ộ ố ộ dân t c Vi t trong công cu c đ u tranh ch ng quân đô h , mong mu n giành
ạ ơ ở ệ l i giang s n, c i ách nô l .
ớ ủ ử ệ ấ ớ ộ ị L ch s ghi nh công lao to l n c a Bà tri u trong công cu c đ u tranh
ộ ậ ề ẫ ờ ờ giành đ c l p trong các câu ca dao, l i ru, l
ử ệ ạ ậ ờ ộ ọ ị ỉ ớ ăng và đ n th Bà v n còn mãi v i ủ i huy n H u L c, t nh Thanh Hoá là di tích l ch s quan tr ng c a th i gian t
ề ề ứ ằ ố ự ộ ườ ụ ữ ệ ủ qu c gia, là b ng ch ng v ni m t hào m t ng i ph n li t oanh c a dân
ệ ộ t c Vi t Nam.
ườ ị ươ 11 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ệ
ề Ca dao v Bà Tri u
ủ
Ru con con ng cho lành,
ể ẹ
ướ ử
Đ m gánh n
c r a bành con voi
ố
Mu n coi lên núi mà coi,
ệ ướ
ưỡ
Coi Bà Tri u t
ng c
i voi đánh
c ng.ồ
ộ
ệ
Lăng m Bà Tri u
ể ượ ắ ọ ự ệ ậ Sau khi kh c h a bi u t ệ ng nhân v t Bà Tri u, giáo viên th c hi n
ụ ọ ầ ướ ấ ấ ồ l ng ghép giáo d c h c sinh tinh th n yêu n
ộ ậ ể ặ ệ ườ ủ ữ ắ cha ông đ giành đ c l p đ c bi ấ ủ c, ý chí đ u tranh b t khu t c a ụ ữ i ph n t là ý chí s t đá c a nh ng ng
ầ ế ơ ố ớ ộ ệ t Nam, tinh th n bi t n đ i v i các anh hùng dân t c đã hi sinh vì t ổ
Vi qu c. ố
ử ị ố ầ Hay khi d y ạ bài 14 (L ch s 7) ế Ba l n kháng chi n ch ng quân xâm
ế ỉ ế ầ ứ ầ ộ ph n II – Cu c kháng chi n l n th hai ượ l c Mông – Nguyên (th k XIII),
ố ượ ụ ế ẩ ầ ị ch ng quân xâm l c Nguyên (1285), m c 2. Nhà tr n chu n b kháng chi n.
ướ ể ự ị ủ ẫ ẩ ầ ọ Sau khi h ố ng d n h c sinh tìm hi u s chu n b c a nhà Tr n ch ng
ể ề ự ệ
ặ
giáo viên k v s ki n gi c Nguyên Mông
ượ quân xâm l c Mông – Nguyên,
ứ
ầ
sang xâm l
ượ ướ c n
ờ c ta l n th 2 (năm 1285). Vua quan, binh lính, nhân dân th i
ầ
ề
ạ ị
ử
ứ
ặ
ớ
ủ ộ ớ
ấ ủ
ư ơ
ầ
ầ
ỏ
ố
Tr n đ u đ ng lên đánh gi c. Đây là giai đo n l ch s hào hùng v i hào khí ấ Đông A t a sáng. Tr n Th Đ v i câu nói b t h : “Đ u tôi ch a r i xu ng đ t,
ệ ạ ừ
ệ ạ ướ
ổ ế
ư
ạ
ầ
ớ
xin b h đ ng lo”, Tr n H ng Đ o v i câu nói n i ti ng: “Xin b h tr
ữ
ầ
ầ
ồ
ườ
ự
chém đ u th n đi đã r i hãy ra hàng”; nh ng ng
i lính t
thích vào vai hai ch
c hãy ữ
ớ ờ
ề
ặ
ố
ế
Sát Thát v i l
i th thiêng liêng s ng đánh gi c, ch t cũng đánh gi c
ườ
ế
ầ
ạ
ộ
ố
m nh v
ư ề m t thi u niên ch a đ y m i sáu tu i
ặ … và nh nấ ả . ầ ổ mang tên Tr n Qu c To n
ế ề
ể
ầ
ầ
ậ
ọ
ố
t v nhân v t Tr n Qu c T
trình bày hi u bi
Giáo viên yêu c u h c sinh
ấ ề
ư
ự
ế
ặ
ậ
ả
ọ
o n. ả Sau ọ đó, giáo viên l a ch n hình nh đ c tr ng nh t v nhân v t, trình chi u cho h c
sinh quan sát hình nh.ả
ườ ị ươ 12 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ả ượ ầ ố ả ố Tr n Qu c To n đ ầ c ban cam quý Tr n Qu c To n bóp nát qu ả
ướ
ủ ả
ể ả
ằ
ẫ
ọ
ế ợ K t h p h
ng d n h c sinh phát bi u c m nghĩ c a b n thân b ng câu h i
ỏ :
ủ
ề
ầ
ả
ộ
ố
Em có suy nghĩ gì v hành đ ng bóp nát qu cam c a Tr n Qu c To n?
ả Qua đó,
ầ
ướ
ặ
ố
ệ
ặ
giáo viên làm toát lên tinh th n yêu n
c, căm thù gi c, mong mu n di
ả t gi c, b o
ẹ
ướ
ủ
ủ
ả
ầ
ố
ộ
vệ toàn v n cho non sông n
c Vi
ệ c a Tr n Qu c To n nói riêng, c a dân t c ta
t
ỉ ừ
ả
ộ
ầ ấ nói chung. Tinh th n y không ch d ng l
ạ ở i
hành đ ng bóp nát qu cam, mà còn
ể ệ
ệ
cam
ữ th hi n qua nh ng vi c làm nh :
ả ổ ạ ứ ố ư Tr n ầ Qu c To n đã t
ệ ươ ờ ữ ệ ậ ngày đêm luy n t p võ ngh và gi ng cao lá c thêu 6 ch vàng “ Phá c ớ ch c đ o quân l n ườ ng
ị đ ch, báo hoàng ân” .
ố ọ ả ệ Tr n ầ Qu c To n kêu g i nhân dân ệ ậ Luy n t p võ ngh
ặ ọ ỏ ọ ứ Sau khi cho h c sinh quan sát các b c hình giáo viên đ t câu h i cho h c
ề ậ ể ọ ượ sinh: Em có đánh giá gì v nhân v t này? H c sinh có th đánh giá đ ầ c Tr n
ườ ị ươ 13 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ế ả ộ ố ầ ướ Qu c To n là m t thi u niên anh dũng và tinh th n yêu n c, dám hi sinh
ộ ủ ạ ố ế ợ ồ m ng s ng vì dân t c c a mình. Giáo viên k t h p l ng ghép giáo d c
ặ ấ ấ ấ ạ ố ầ ướ ụ h cọ ủ c, ý chí đ u tranh b t khu t ch ng gi c ngo i xâm c a sinh tinh th n yêu n
ể ệ
ứ ự ậ
ấ ả ặ ệ
th hi n ý th c t
l p, t
ự ườ c
ả ủ ng cao c c a
t t c nhân dân ta, đ c bi t là
ườ
ầ
ố
ừ ậ ượ
ng
i anh hùng nh tu i
ỏ ổ Tr n Qu c To n
ả . T đó nh n ra đ
ộ ọ c là m t h c sinh
ự ầ ả ả ươ ấ ướ ầ c n ph i làm gì đ ệ ể góp ph n b o v và xây d ng quê h ng đ t n c.
ử ụ ể ạ ể ượ ả ậ ị Vi c sệ d ng tranh nh đ t o bi u t ng nhân v t l ch s ử là c s đ ơ ơ ể
ử ạ ứ ọ ộ ử ệ ọ ị
ậ ị ự ữ ự ụ ọ hình thành khái ni m l ch s , t o s c thu hút h c sinh khi h c b môn s , có ý ử ố ớ hào và s kính tr ng đ i v i nh ng nhân v t l ch s . nghĩa giáo d c lòng t
ể ư ầ ứ ự ứ ệ ậ Ngoài ra, còn góp ph n phát tri n t duy bi n ch ng, năng l c nh n th c, kh ả
ự ế ộ ố ủ ọ ậ ụ năng v n d ng th c t cu c s ng c a h c sinh.
ử ụ ự ệ ị ể 2. S d ng tranh nh ử ả đ trình bày s ki n l ch s .
ộ ự ệ ị ọ ị ử ử ễ ế ạ ộ Trong d y h c l ch s , khi trình bày m t s ki n l ch s , di n bi n m t
ế ộ ộ ở ộ ườ ượ cu c kh i nghĩa, m t cu c kháng chi n, giáo viên th ng dùng l c đ đ
ướ ẫ ườ ế ủ ự ệ ị ử ễ ắ ậ h ọ ng d n h c sinh t ng thu t và n m di n bi n c a s ki n l ch s . Nh ồ ể ư
ượ ọ ậ ự ồ ả ượ ậ v y các em cũng đã đ ồ c h c t p qua đ dùng tr c quan l
ự ệ ị ư ế ư ỉ ượ ồ c đ (b n đ ), ệ ử ng s ki n l ch s qua các kí hi u nh ng nh th các em cũng ch hình t
ấ ồ ượ ự ế ệ ủ ự ệ ị ả b n đ mà không th y đ ấ c h t tính ch t hay s ác li t c a các s ki n l ch
ế ượ ấ ầ ườ ấ ủ ấ ử s , không th y h t đ c tinh th n anh dũng, kiên c ng b t khu t c a các
ủ ế ộ ộ ở
ể ướ ộ ố ề ệ anh hùng dân t c, c a nhân dân ta trong các cu c kháng chi n (kh i nghĩa). Vì ẫ ng d n ậ v y, trong m t s bài trong đi u ki n cho phép, giáo viên có th h
ắ ặ ế ợ ự ệ ị ử ễ ế ả
ự ệ ị ử ố ư ọ ắ ả ộ ọ h c sinh n m di n bi n các s ki n l ch s qua tranh nh ho c k t h p tranh ể nh. Khi đó, các em n m các s ki n l ch s gi ng nh đ c m t quy n
ẽ ấ ệ ắ ượ ự ệ ễ ế truy n tranh, các em s r t thích thú, n m đ c di n bi n, các s ki n, nhân
ọ ậ ấ ấ ộ ớ ớ ậ v t chính m t các nhanh nh t và nh lâu nh t so v i khi các em h c t p qua
ượ ồ l c đ .
ể ạ ệ ư ầ ả ư ệ ấ ề ự ệ ị Đ d y v s ki n l ch s , v ử i c s u t m tranh nh t li u là r t quan
ự ệ ể ễ ễ ọ ớ ậ ớ tr ng đ các em d hình dung, d nh , nh lâu các s ki n đó. Chính vì v y,
ả ư ầ ầ ả ọ ở ọ ướ giáo viên yêu c u h c sinh ph i s u t m tranh nh nhà, đ c tr c sách giáo
ườ ị ươ 14 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ế ợ ữ ớ ư ệ ư ầ ượ ấ ặ khoa k t h p v i nh ng t li u s u t m đ c ho c do giáo viên cung c p đ ể
ượ ộ ọ ượ ơ ở ể ế ữ ắ n m v ng đ c n i dung bài. H c sinh đ c trình bày c s hi u bi t đã có
ử
ạ
ị
ủ c a mình.
ư
ộ
ở
Khi d y bài 17 ( L ch s 6).
giáo viên
Cu c kh i nghĩa Hai Bà Tr ng năm 40
ế
ẫ
ẩ
ả
ọ
ị
ộ ặ ỏ Nguyên nhân nào d n đ n cu c
chu n b hình nh cho h c sinh quan sát và đ t h i:
ư
ở
kh i nghĩa Hai Bà Tr ng?
“Một xin rửa sạch nước thù Hai xin đem lại nghiệp x a hư ọ Hùng Ba kẻo oan ức lòng chồng Bốn xin vẻn vẹn sở công lênh này”
(Thiên Nam ngữ lục, áng sử ca dân gian thếkỉ XVII)
ứ ế ả ọ Qua hình nh và ki n th c trong sách giáo khoa, h c sinh có th bi ể ế t
ượ ữ ế ẫ ộ ở ị đ c nh ng nguyên nhân d n đ n cu c kh i nghĩa là do chính sách cai tr tàn
ắ ị ế ộ ủ ư ề ộ ồ ạ b o, thâm đ c c a chính quy n đô h , ch ng bà Tr ng Tr c b gi ể ọ t... Đ h c
ự ệ ắ ấ ạ ọ ấ ủ sinh kh c sâu s ki n, giáo viên nh n m nh nguyên nhân quan tr ng nh t c a
ộ ở ổ ượ ạ ề cu c kh i nghĩa là đánh đu i quân xâm l c Hán giành l i n n đ c l p ộ ậ , khôi
ấ ướ ph cụ l iạ đ t n c.
ườ ị ươ 15 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ướ ẫ ườ ễ ế ậ ộ Ngoài ra, giáo viên h ọ ng d n h c sinh t ở ng thu t di n bi n cu c kh i
ế ợ ộ ố ư ự ả ộ ố ợ nghĩa Hai Bà Tr ng d a vào quan sát m t s hình nh k t h p m t s g i ý
ổ ạ ộ ứ ườ ậ ạ ễ ế ộ Em hãy t ng thu t l ở i di n bi n cu c kh i và t ch c ho t đ ng cá nhân:
nghĩa Hai Bà Tr ng.ư
1
2
Năm 40, Hai bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa
Nghĩa quân nhanh chóng làm chủ Mê Linh….
3
4
Cuộc khởi nghĩa giành chiến thắng.
Thái thú Tô Định hoảng sợ, bỏ chạy
ọ ạ ệ ẩ ả ọ ộ ị ặ H c sinh chu n b trong kho ng 3 phút, giáo viên g i đ i di n m t ho c
ọ ườ ế ợ ỉ ượ ế ễ ậ ộ ở hai h c sinh t ng thu t di n bi n cu c kh i nghĩa và k t h p ch l c đ ồ
ướ ớ ự ễ ấ ả ọ tr c l p. D a vào các hình nh giáo viên cung c p, h c sinh d dàng tóm t ắ t
ượ ế ủ ế ễ ắ ộ ở đ c di n bi n c a cu c kh i nghĩa và kh c sâu ki n th c h n. ứ ơ Sau đó, giáo
ứ ế ầ ậ ả ồ ọ ố ờ viên nh n xét ph n trình bày c u h c sinh và ch t ki n th c chính. Đ ng th i,
ụ ọ ế ợ ầ ướ giáo viên cũng k t h p giáo d c h c sinh tinh th n yêu n ấ c, ý chí đ u tranh
ấ ủ ộ ậ ặ ệ ủ ắ ể ấ b t khu t c a cha ông đ giành đ c l p. Đ c bi ữ t là ý chí s t đá c a nh ng
ườ ệ ầ ế ơ ố ớ ộ ng ụ ữ i ph n Vi t Nam, tinh th n bi t n đ i v i các anh hùng dân t c đã hi
ổ ố sinh vì T qu c.
ườ ị ươ 16 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ướ ử ẫ ọ ị Hay khi h ng d n h c sinh tìm hi u ể bài 27 (L ch s 6). Ngô quy n vàề
ế ắ ằ ạ ọ ầ giáo viên chia nhóm h c sinh và yêu c u chi n th ng B ch Đ ng năm 938
ể ướ ư ầ ế ẽ ễ ế ắ ả ề v nhà tìm hi u tr ả c di n bi n, s u t m, v tranh nh và s p x p tranh nh
ế ế ậ ắ ằ ạ ẩ ờ ị theo ti n trình tr n chi n th ng trên sông B ch Đ ng (th i gian chu n b là
ướ ầ tr ọ c hai tu n h c bài 27).
ế ọ ễ ầ ọ ả ề ế Đ n ti t h c, giáo viên yêu c u h c sinh báo cáo, di n gi i v ý t ưở ng
ị ướ ở ủ ẩ ẩ ả s n ph m c a nhóm đã chu n b tr c nhà.
ướ ẫ ọ Hay khi h ể ng d n h c sinh tìm hi u
ử ị bài 27 (L ch s 6). ế ề Ngô quy n và chi n
ạ ằ ắ giáo viên chia th ng B ch Đ ng năm 938
ề ầ ọ ể nhóm h c sinh và yêu c u v nhà tìm hi u
ướ ư ầ ẽ ễ ế ả tr c di n bi n, s u t m, v tranh nh và
ế ế ả
ế ắ ạ ằ ậ ắ s p x p tranh nh theo ti n trình tr n ờ chi n th ng trên sông B ch Đ ng (th i
ị ướ ầ ọ ẩ gian chu n b là tr c hai tu n h c bài 27).
ế ọ ầ ế Đ n ti ạ t h c, giáo viên yêu c u đ i
ễ ệ ọ di n nhóm h c sinh báo cáo, di n gi
ủ ả ẩ ẩ ưở t ng s n ph m c a nhóm đã chu n b ả ề i v ý ị
tr ướ ở c nhà.
ưở ủ ọ ạ ộ ẫ ắ ớ ừ T ý t
ạ ứ ớ ể ữ ự ỏ kích thích s tò mò, t o h ng thú khám phá cái m i đ làm sáng t ng c a h c sinh, giáo viên d n d t vào bài m i. Ho t đ ng này, ấ nh ng v n
ề ộ ụ ị ướ ở ẩ đ , n i d ng mà các em đã chu n b tr c nhà.
ế ế ầ ắ ằ ạ ọ Khi h c đ n ph n 2. Chi n th ng B ch Đ ng năm 938, giáo viên cho
ộ ố ế ả ẩ ố ị ề ự ọ h c sinh quan sát m t s hình nh v s chu n b kháng chi n ch ng quân
ượ ứ ề ầ ạ xâm l c Nam Hán l n th hai do Ngô Quy n lãnh đ o.
ườ ị ươ 17 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ề ộ Ngô Quy n huy đ ng quân và dân
ừ ẵ ỗ lên r ng đ n hàng ngàn cây g dài,
ẽ ắ ọ ồ ị ầ đ u đ o nh n và b t s t, r i đem
ố ạ ằ đóng xu ng lòng sông B ch Đ ng
ử ữ ể ầ ơ ở ể ế nh ng n i hi m y u, g n c a bi n,
ự ậ ộ ị
ụ ầ ọ xây d ng thành m t tr n đ a c c ờ ng m, có quân mai ph c hai bên b
ể ờ ị đ ch đ ch…
ế ế ễ ằ ậ ạ ộ ắ N i dung di n bi n tr n chi n th ng B ch Đ ng năm 938, giáo viên
ướ ẫ ọ ượ ồ h ng d n h c sinh quan sát l c đ .
ướ ẫ ọ Khi h
ầ ồ ng d n h c sinh khai thác ọ c đ giáo viên c n chú ý rèn cho h c ượ l
ữ
ườ sinh nh ng kĩ năng: cướ , kĩ năng t qui ệ ệ ố h th ng kí hi u, ả… ậ ng thu t, miêu t
ệ ổ ứ ệ ọ Vi c t ớ ch c cho h c sinh làm vi c v i
ể ế ượ ồ l c đ có th ti n hành như sau:
ọ ượ Cho h c sinh quan sát l ồ c đ ,
ả ộ trong đó chú ý quan sát c n i dung,
ớ danh gi i và các kí hi u c a l ệ ủ ượ ồ c đ .
ầ ọ Giáo viên yêu c u h c sinh t
ễ ế ế ắ
ự ạ trình bày di n bi n chi n th ng B ch Đ ngằ trên l ượ ồ c đ
ườ ị ươ 18 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ễ ế ế ắ ằ ạ ọ Sau khi h c sinh trình bày di n bi n chi n th ng B ch Đ ng, giáo
ế ợ ữ ế ễ ả ớ ậ ố ạ i nh ng di n bi n chính k t h p v i hình nh minh
viên nh n xét và ch t l h a.ọ
ố
ư ế ề Cu i năm 938, đoàn thuy n ằ chi n Nam Hán do L u Ho ng
ế ỉ ướ Tháo ch huy ti n vào n c ta.
ề Ngô Quy n cho quân dùng
ử ề ẹ ử ị thuy n nh nh đ ch vào c a sông
ề ầ ọ qua bãi c c ng m lúc tri u đang lên.
ướ ủ ề ề N c th y tri u rút, Ngô Quy n
ự ượ ấ ố ạ ệ h l nh d c toàn l c l ng t n công
ắ ợ quân Nam Hán và giành th ng l i.
ẽ ấ ứ ư ậ ả ả ả ọ Nh v y h c sinh s r t h ng thú theo dõi bài gi ng, đ m b o đ ượ c
ớ ề ể ắ ộ ế ố ự y u t tr c quan sinh đ ng, giúp các em hi u sâu s c và ghi nh b n lâu
ế ờ ủ ế ạ ặ ki n th c ứ thông qua l i thuy t trình c a giáo ớ viên ho c các b n trong l p
ự d a trên l ượ ồ c đ .
ử ặ ị ộ ố Ho c trong khi d y ạ bài 11 (L ch s 7) ế Cu c kháng chi n ch ng quân
ượ ố ứ ạ ầ xâm l c T ng (1075 1077), ph n II – Giai đo n th hai (1076 1077),
ư ụ ể ế ọ ộ ế ấ t h c phát huy đ ượ c m c 2. Cu c chi n đ u trên sông Nh Nguy t ệ đ ti
ộ ế ọ ủ ạ ọ tính tích c c ự c a h c sinh, t o nên m t ti ộ t h c sinh đ ng giáo viên h ướ ng
ề ọ ướ ể ế ễ ế ộ ẫ d n h c sinh v nhà ọ đ c sách tr c đ tìm hi u ấ ể di n bi n cu c chi n đ u
ư ệ ế ế ọ ử ụ ữ ả trên sông Nh Nguy t. Khi đ n ti t h c, giáo viên s d ng nh ng hình nh đã
ườ ị ươ 19 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ẩ ư ế ế ế ễ ậ ị chu n b và tóm t ắ ạ t l ệ i di n bi n tr n chi n trên phòng tuy n Nh Nguy t
ể ử ụ ư ộ ử ạ ố ị ặ nh m t cu n phim l ch s (ho c có th s d ng đo n video).
ờ ấ Ch mãi không th y
ủ ớ th y quân t i, Quách
ỳ ầ Qu cho quân đóng c u
ượ phao v ấ t sông t n
ế ủ công phòng tuy n c a
ả
ế ố Quân ta ch ng tr quy t
ệ
li
t
ể
ệ
Đ khích l
ầ tinh th n
ủ
ế
ấ
chi n đ u c a quân sĩ,
ườ
ệ
Lý Th
ng Ki
t cho
ườ
ơ
ọ
ng
i đ c bài th Nam
ố ơ
qu c s n hà.
ta.
ườ ị ươ 20 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ố
Cu i xuân 1077, quân ta
ờ ồ ấ ấ t n công b t ng đ n
ặ
ố gi c, quân T ng thua to.
Sau khi quan sát hình nh (ho c video) ki nế
ổ ứ xong, đ ti p c n n i dung ỏ ể ế ậ ắ ẫ ặ ộ ố ả ả ờ ch c cho HS tr l ộ ư i m t s câu h i có tính d n d t nh : th cứ GV t
ấ ố ỷ ế 1. Không th y quân thu đ n, quân T ng làm gì?
ướ ườ ệ 2. Tr ế c tình th đó, Lý Th ng Ki t làm gì?
ọ ế ạ ấ ả ờ ủ h c sinh i c a ộ , GV khái quát và nh n m nh đ n n i
ộ Qua n i dung tr l ọ . ứ ủ ế dung ki n th c c a bài h c
ử ụ ặ ả ả ộ Giáo viên s d ng tranh nh ho c m t chùm tranh nh có cùng ch đ ủ ề
ườ ậ ạ ự ệ ị ử ặ ầ ọ ể ỗ ợ đ h tr cho quá trình t ng thu t l i s ki n l ch s ho c yêu c u h c sinh
ớ ạ ộ ự ệ ị ử ả ả nh l i n i dung s ki n l ch s mà các tranh nh ph n ánh. ứ Hình th c này , có
ủ ọ ề ư ể ệ ị nhi u u đi m trong vi c kích thích th giác c a h c sinh, làm phong phú thêm
ử ế ọ ị các kênh thông tin ti p nh n ậ l ch s cho h c sinh .
ư ậ ộ ự ệ ị ử ế ễ ể
ể ử ụ ư ượ ồ ị ử ề Nh v y, đ trình bày di n bi n m t s ki n l ch s nào đó, giáo viên có ể ử th s d ng nhi u kênh hình khác nhau nh l c đ l ch s , cũng có th s
ể ườ ả ợ ớ ữ ế ủ ư ề ụ d ng tranh nh tích h p đ t ng thu t,
ẽ ạ ứ ự ẩ ọ tr c quan, th m mĩ s t o ra h ng thú, kích thích h c sinh tìm tòi đ gi ậ v i nh ng u th c a nó v tính ể ả i
ữ ế ề ậ ể ế ợ ớ ấ quy t nh ng v n đ nh n th c
ươ ạ ọ ả ọ ể ế ọ ộ ph ng pháp d y h c khác đ ti ứ . Ngoài ra, cũng có th k t h p v i nhi u ề ự ệ t h c sinh đ ng, hi u qu , h c sinh tích c c
ớ ộ ủ ộ ị ự ề ạ ọ ch đ ng, thích thú h c v i b môn l ch s
ứ ể ạ ọ ệ ệ ầ th c bi u đ t đóng vai trò quan tr ng trong vi c góp ph n nâng cao hi u qu ử. S phong phú, đa d ng v hình ả
ử ị môn l ch s .
ố ế ử ụ ể ủ ứ ọ ả 3. S d ng tranh nh đ c ng c ki n th c cho h c sinh.
ườ ị ươ 21 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ể ử ụ ạ ị ử ề Trong quá trình d y l ch s , giáo viên có th s d ng nhi u ph ươ ng
ằ ứ ủ ế ầ ọ ố ọ ọ
ậ ị ủ ứ ế ạ ỏ ữ pháp nh m giúp h c sinh c ng c nh ng ki n th c đã h c: yêu c u h c sinh ử ế ở ạ i ki n th c chính c a bài, các d ng câu h i, bài t p l ch s . N u ệ ố h th ng l
ọ ư ậ ẽ ự ự ệ
ọ ố ủ ể ậ ả ọ bài h c nào giáo viên cũng th c hi n nh v y s gây s nhàm chán cho h c ố sinh. Vì v y, trong m t s bài tôi đã dùng tranh nh đ giúp các em c ng c
ự ứ ễ ế ọ ộ ơ ớ ớ ơ ki n th c bài h c m t cách tr c quan h n, các em d nh ,nh lâu h n. Và
ệ ề ự ế ủ ẽ ạ ư ữ ả ẫ ớ ặ đ c bi t, tranh nh v i nh ng u th c a nó v tr c quan, th m mĩ s t o ra
ể ả ọ ế ấ ứ ậ ứ h ng thú, kích thích h c sinh tìm tòi đ gi ề i quy t v n đ nh n th c.
ơ ồ ư ử ụ ể ủ ạ ố S d ng s đ t ọ duy đ c ng c bài h c, sau khi d y xong bài 12
ướ ị ướ ẽ ơ ồ ư ẫ ọ (L ch s 6) giáo viên h ng d n h c sinh v s đ t duy ử . N c Văn Lang
ử ớ ữ ướ ị l ch s v i nh ng b c sau:
ạ ộ ẽ ạ ầ ọ ộ ơ Giáo viên yêu c u h c sinh ho t đ ng nhóm, v l ị ế i m t đ n v ki n
ứ ừ ọ ằ ơ ồ ư th c v a h c b ng s đ t duy.
ụ ệ ể ọ ướ ạ Giáo viên có th giao nhi m v cho h c sinh d ọ ậ ế i d ng phi u h c t p
ỏ ể ọ ế ợ ư ỉ ả ơ ồ ư b n s đ t duy ch a hoàn ch nh k t h p nêu ra các câu h i đ h c sinh tr ả
ặ ẽ ổ ớ ấ ả ờ l i ho c v trên gi y kh l n, lên b ng.
ơ ồ ư ị ọ ậ ế ạ S đ t duy môn L ch S ử (d ng phi u h c t p)
ủ ệ ạ ộ ọ ộ ọ
ơ ồ ư ề ả ủ ế ẩ ặ Giáo viên cho m t vài h c sinh ho c đ i di n c a m t nhóm h c sinh ế ậ t l p. lên báo cáo, thuy t minh v s n ph m s đ t duy c a nhóm mình thi
ườ ị ươ 22 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ạ ộ ế ả Ho t đ ng này giúp giáo viên bi ế ượ t đ ủ ọ ậ c kh năng ti p nh n thông tin c a h c
ạ ự ệ ễ ướ ọ ả sinh, rèn luy n kh năng di n đ t, t tin tr c đám đông cho h c sinh.
ơ ồ ư ả ẩ S n ph m s đ t ủ ọ duy c a h c sinh
ể ư ứ ơ ọ Đây là hình th c ch i mà h c, giúp các em phát tri n t duy theo l ố ư i t
ượ ớ ễ ượ ẽ ả ơ duy t ng hình này giúp nh d dàng h n, hình nh s luôn đ
ứ ể ế ạ ồ ọ ượ t ườ c m ng ờ h c sinh có th sáng t o ki n th c theo logic ầ ng ra trong đ u. Đ ng th i,
ẻ ớ ẽ ạ ớ ủ c a mình, chia s v i các b n trong l p, giáo viên s giúp các em hoàn ch nhỉ
ứ ế ki n th c.
ầ ủ ư ờ ố ậ ấ ị Ho cặ bài 13 (L ch s 6) ử : Đ i s ng v t ch t và tinh th n c a c dân
ể ủ ố ạ ữ ứ ế ộ ọ i toàn b nh ng ki n th c đã h c trong ti ế ọ t h c, Văn Lang. Đ c ng c l
ể ự ộ ố ệ ằ ọ ả giáo viên cũng th th c hi n b ng cách cho h c sinh quan sát m t s hình nh
ụ ả ụ ấ ồ ể ặ ỏ Em hãy đi m l ạ i ề v trang ph c, đ dùng, công c s n xu t… và đ t câu h i:
ầ ủ ư ề ờ ậ ữ ấ nh ng nét chính v đ i v t ch t và tinh th n c a c dân Văn Lang?
ữ ề ể ệ ạ ả ọ ế ủ Đ i di n h c sinh lên b ng báo cáo v nh ng hi u bi ọ t c a h c sinh.
ả ờ ể ậ ớ ọ ổ Các h c sinh khác trong l p có th nh n xét và b sung câu tr l ằ i nh m h ệ
ớ ọ ệ ế ố ọ ứ th ng hoàn thi n ki n th c bài h c m i h c xong.
ườ ị ươ 23 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ạ ộ ờ ự ữ ề ờ ậ ấ Nh ho t đ ng t mình tái hi n l i
ầ ủ ư ộ ố ự ả ọ tinh th n c a c dân Văn Lang d a trên m t s hình nh g i ý ệ ạ nh ng nét chính v đ i v t ch t và ự ợ . H c sinh th c
ề ệ ả ữ ệ ữ ừ ỉ ọ ự s có tr i nghi m v bài h c, không ch là nghe nh ng t ng li
ơ ợ ủ ả ầ ộ ơ t kê đ n ự ủ i tình c m, kh i g i tính ch đông, tích c c c a thu n, còn tác đ ng đ ượ ớ c t
ạ ớ ơ ọ h c sinh cũng giúp các b n nh bài lâu h n.
ế ế ỉ ạ Hay khi d y xong ị bài 23 (L ch s 7) ử : Kinh t , văn hóa th k XVI –
ầ ể ọ ắ ượ ứ ữ ế ộ Đ h c sinh n m đ c nh ng ki n th c m t cách XVIII, ph n II. Văn hóa.
ọ ế ọ ổ ứ ọ khái quát đã h c trong ti t h c, giáo viên t ch c cho h c sinh quan sát m t s ộ ố
ả ữ ề ầ Em tóm t ắ ạ t l ự i nh ng thành t u v văn hóa ở ướ n c ta hình nh và yêu c u:
ườ ị ươ 24 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ế ỉ ế ướ ở ế ỉ th k XVI – XVIII? Qua đó chó bi t, văn hóa n c ta th k XVI XVIII có
ế ỉ ớ ớ gì m i so v i th k XV?
1
2
TÔN GIÁO
VĂN HÓA DÂN GIAN
3
4
TÁC GIẢ TIÊU BIỂU
ế ợ ứ ế ể ả ớ ọ ọ K t h p quan sát hình nh và ki n th c m i tìm hi u trong bài h c, h c
ế ượ ổ ậ ề ữ ự ễ sinh có th nêu đ c d dàng nh ng thành t u n i b t v văn hóa ở ướ n c ta
ườ ị ươ 25 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ủ ả ế ỉ ề ậ ồ ờ ướ th k XVI –XVIII. Đ ng th i rút ra nh n xét c a b n thân v văn hóa n c ta
ế ỉ ạ ượ ể ề ự ế ụ th k XVI –XVIII ti p t c phát tri n và đ t đ
ự ệ ề ấ ớ ớ ế ỉ lĩnh v c, có nhi u nét m i so v i th k XV, xu t hi n Thiên Chúa giáo, ch ề c nhi u thành t u trên nhi u ữ
ọ ữ ữ ệ ậ ờ ố ọ Qu c ng ra đ i, văn h c c Nôm, văn h c dân gian, ngh thu t dân gian (sân
ể ự ỡ ề ắ ấ ẫ ượ kh u, điêu kh c) phát tri n r c r , nhi u thành văn hóa v n đ c duy trì và
ế ả ồ b o t n đ n ngày nay.
ệ ử ụ ả ế ọ ủ ằ Qua vi c s d ng hình nh trong các ti ụ t h c nh m m c đích c ng c ố
ế ứ ị ử ả ọ ớ
ả ạ ứ ớ ế ọ ậ ứ ệ ệ ố ự ki n th c l ch s đã giúp gi m b t áp l c cho h c sinh, giúp các em h th ng ự và nh ki n th c hi u qu . T o h ng thú trong h c t p, phát huy tính tích c c
ấ ượ ủ ọ c a h c sinh nâng cao ch t l ộ ng b môn.
ớ ủ ả IV. Tính m i c a gi i pháp:
ử ạ ả ượ ử ụ ọ ị Trong quá trình d y h c l ch s , tranh nh đã đ ề c s d ng nhi u
ỉ ử ụ ụ ư ề ả ằ ọ nh ng nghi u giáo viên ch s d ng tranh nh nh m m c đích minh h a cho
ử ụ ư ọ ế ượ ộ ộ n i dung bài h c, s d ng còn qua loa ch a khai thác h t đ
ụ ụ ự ế ả ọ ạ tranh nh ph c v vào bài h c. Qua th c t ủ c n i dung c a ấ ằ ọ quá trình d y h c, tôi th y r ng
ệ ử ụ ọ ị ụ ứ ả ằ ạ ạ
ế ứ ầ ể ạ ệ ế ọ ộ vi c s d ng tranh nh vào trong d y h c l ch nh m m c đích t o h ng thú ứ t, đ t o h ng ọ cho h c sinh trong m t môn h c là vi c làm h t s c c n thi
ử ụ ả ọ ọ ọ thú cho h c sinh, kích thích h c sinh h c môn. Tôi đã s d ng hình nh trong
ệ ạ ể ượ ậ ị ử ễ ế ộ vi c t o bi u t ng nhân v t l ch s , trình bày di n bi n các cu c kháng
ế ủ ố ế ư ậ ứ ị ả ố ử chi n và c ng c ki n th c l ch s . Nh v y, tranh nh đã khai thác t
ớ ế ọ ậ ọ ị ử ứ ạ i đa ứ ọ trong quá trình d y h c l ch s , giúp h c sinh h ng thú h c t p, nh ki n th c
ử ị l ch s lâu.
ụ ạ V. Ph m vi áp d ng:
ụ ứ ạ ọ ươ Nghiên c u trong quá trình d y h c và giáo d c thông qua ch ng trình
ố ớ ọ ử ớ ụ ố ị ườ L ch s l p 6, 7. Áp d ng đ i v i h c sinh kh i 6, 7 tr ng THCS Dur Kmăn
ọ năm h c 2016 2017, 20172018.
ả ạ ưở VI. Ph m vi nh h ng:
ử ụ ề ứ ằ ạ ọ Đ tài s d ng ạ tranh nhả nh m t o h ng thú cho h c sinh trong d y
ườ ị ươ 26 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ọ ị ử ử ụ ạ ố ị ọ h c môn l ch s đã áp d ng thành công trong d y h c l ch s kh i 6,7 tr ườ ng
ả ự ệ ề ệ ạ THCS Dur Kmăn. Các gi i pháp tôi th c hi n trong đ tài đ t hi u qu t
ườ ệ ả ươ ự ố ớ ọ đ i v i h c sinh các tr ề ng THCS cùng đi u ki n, hoàn c nh t ng t ả ố ư i u ư nh
ườ tr ng THCS Dur Kmăn.
ệ ả VI. Hi u qu SKKN:
ự ệ ề ế ả ạ
ề ế ế ả ầ ộ ọ ứ Sau khi th c hi n đ tài nghiên c u trong gi ng d y, tôi đã ti n hành ọ cu c đi u tra qua phi u kh o sát ( phi u không ghi yêu c u h c sinh ghi h
ự ọ ể ổ ế ệ tên, tránh gây áp l c cho h c sinh) đ t ng k t, rút kinh nghi m và bi t đ
ử ậ ế ọ ị ả ữ ữ ể ế ượ c ữ ệ t h c l ch s th t hi u qu . Tìm ra nh ng nh ng sai xót đ có nh ng ti
ươ ớ ố ượ ạ ọ ợ ề ạ ọ ph ng pháp d y h c phù h p v i đ i t ng h c sinh. Trong ph m vi đ tài,
ư ế ẫ tôi đã đ a ra m u phi u:
Ả Ế PHI U KH O SÁT
Không
ử ọ ị 1. Em có thích h c môn l ch s không? Có
ử ụ ạ ị ử ự ạ ọ ng pháp d y h c tích c c
ế ọ ươ ấ ươ 2. Giáo viên d y l ch s có s d ng các ph trong ti t h c không? Trong đó, em thích nh t ph ng pháp nào? Vì sao?
………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………
ạ ầ ồ nào t o nên thành công ti t h c khi th y (cô) l ng ghép
ế ố ử ụ ươ ả ạ ế ọ ọ 3. Theo em, y u t ph ng pháp s d ng tranh nh trong d y h c?
………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………
ả ơ ả ờ ờ ỏ Chân thành c m n các em đã dành th i gian tr l i câu h i.
ế ả ế ề ậ ấ ượ Qua k t qu thu đ ượ ừ c t phi u đi u tra, tôi nh n th y đ ố c đa s các
ữ ử ề ị ươ ự ạ em đ u thích môn l ch s , trong nh ng ph ọ ng pháp d y h c tích c c thì
ươ ử ụ ượ ư ấ ộ ph ng pháp s d ng kênh hình đ c các em a chu ng nh t. Do kênh hình
ọ ậ ử ứ ị ạ t o h ng thú cho các em trong h c t p, làm cho môn l ch s không còn khô
ở ấ ẫ ả ộ ở
ự ệ ứ ế ể ắ ờ ớ ơ ồ khan mà tr nên sinh đ ng, h p d n các em b i các hình nh phong phú. Đ ng ấ th i, giúp các em kh c sâu ki n th c, nh lâu h n, hi u sâu các s ki n, v n
ườ ị ươ 27 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ọ ị ậ ị ử ự ươ ổ ề đ , nhân v t l ch s . Qua h c l ch, các em thêm t ề hào v quê h ng, t ố qu c,
ế ứ ượ ả ớ ơ ữ ậ ả bi t nh n nh ng anh hùng và nh n th c đ ầ c b n thân c n ph i làm gì.
ấ ượ ồ ọ ậ ủ ọ ờ Đ ng th i, ch t l ng h c t p c a h c sinh ngày càng nâng cao th ể
ả ấ ượ ệ ủ ọ ố ế hi n qua k t qu ch t l ng cu i năm 2016 – 2017, 2017 – 2018 c a h c sinh
ố ườ ư kh i 6, 7 tr ng THCS Dur Kmăn ụ ể nh sau: c th
GI
IỎ
KHÁ
Y UẾ
KÉM
GHI CHÚ
Năm h cọ
TRUNG BÌNH
SL TL
TL
TL
SL TL
SL
TL
T ngổ số h cọ sinh
S L
S L
%
%
%
%
%
94
ố ớ ố Đ i v i kh i 6:
2015 2016
11 11,7 16 17 58 61,7 5 5,3 4
93
13
14
18
19,3
55
59,1
4
4,3
3
3,2
2016 2017
ngườ Th xuyên sử ụ d ng tranh ả nh LS
88
12
13,6
17
19,3
54
61,3
4
4,5
1
1,1
2017 2018
ngườ Th xuyên sử ụ d ng tranh ả nh LS
4,3 Ch aư ngườ th xuyên sử ụ d ng tranh ả nh LS
GI
IỎ
KHÁ
Y UẾ
KÉM
GHI CHÚ
Năm h cọ
TRUNG BÌNH
TL
TL
SL
TL
SL
SL
SL TL
SL
TL
T ngổ số h cọ sinh
%
%
%
%
%
10
90
9
15
16,7
56
62,2
6
6,7
4
2015 2016
4,4 Ch aư ngườ th xuyên sử ụ d ng tranh
ố ớ ố Đ i v i kh i 7:
ườ ị ươ 28 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ả
nh LS
94
13
13,8
19
20,2
55
58,5
4
4,3
3
3,1
2016 2017
ngườ Th xuyên sử ụ d ng tranh ả nh LS
92
13
14,1
20
21,7
55
59,7
3
3,3
1
1,1
2017 2018
ngườ Th xuyên sử ụ d ng tranh ả nh LS
ườ ị ươ 29 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ứ ầ Ế Ậ Ế Ị Ph n th 3: K T LU N, K T NGH
ậ : ế I. K t lu n
ọ ị ạ ạ ọ ổ ọ D y h c nói chung, d y h c l ch s ử ở ườ tr ng trung h c ph thông nói
ộ ứ ậ ặ ộ
ắ ọ ụ ứ ế ẫ ạ ổ ộ riêng là m t quá trình. Đó là m t quá trình nh n th c đ c thù, trong đó giáo ể ọ ch c, d n d t h c sinh m t cách có m c đích, có k ho ch đ h c viên t
ơ ả ơ ả ữ ứ ữ ể ắ ự sinh n m v ng nh ng tri th c c b n, kĩ năng c b n, phát tri n năng l c
ồ ưỡ ậ ấ ạ ứ ẩ ứ nh n th c, b i d ng ph m ch t đ o đ c, hình thành nhân cách.
ọ ị ạ ươ ử ụ ụ Trong d y h c l ch s , ử ph ng pháp s d ng
tranh nh ả ủ ộ ự ứ ệ có tác d ng to ọ ậ ủ h cọ ớ l n trong vi c gây h ng thú, phát huy tính tích c c, ch đ ng h c t p c a
ứ ớ ệ ạ ế ầ ố ự ả sinh. Tranh nh ả ữ là chi c c u n i gi a quá kh v i hi n t i, là s ph n ánh
ấ ề ứ ữ ự ự ả khách quan, chân th c nh t v quá kh . Nh ng hình nh tr c quan có tác
ứ ị ử ế ễ ậ ụ d ng giúp sinh viên d dàng ti p nh n tri th c l ch s , thông qua đó, các em
ạ ự ọ ậ ọ ậ ứ ị ử ơ ứ h ng thú h c t p h n, t o s tò mò, say mê h c t p nghiên c u l ch s , trên
ử ợ ữ ắ ắ ọ ứ ị ơ ở c s đó sinh viên n m ch c quá kh l ch s , g i cho h nh ng suy nghĩ v ề
ụ ệ ạ ệ ươ nhi m v hi n t i và t ng lai.
ể ố ằ ị ế Tuy nhiên, làm th nào đ khai thác t
ủ ả ị trò c a kênh hình nói chung, tranh nh nói riêng t, nh m phát huy đúng v trí, vai ử trong sách giáo khoa L ch s
ủ thì kĩ năng khai thác tranh nhả c a giáo viên đóng vai trò quy t đ nh. ế ị Mu nố
ộ ế ạ ệ ệ ả ả ả thi ế ế ượ t k đ c m t ti t d y có hi u qu , giáo viên ph i tham kh o tài li u có
ế ụ ế ạ ầ ọ ọ ị
ứ ơ ả liên quan đ n bài h c, đ c kĩ: m c tiêu c n đ t, xác đ nh ki n th c c b n, ớ ộ ươ ự ạ ạ ợ ọ ộ ng pháp d y h c m t cách linh ho t phù h p v i n i dung ệ th c hi n các ph
ố ượ ế ả ướ ọ ờ ẫ ọ ọ ứ ki n th c, đ i t ồ ng h c sinh, đ ng th i ph i h ng d n h c sinh đ c thông
ư ầ ế ọ tin sách giáo khoa và s u t m các kênh hình liên quan đ n bài h c. Khai thác
ứ ế ế ộ ử ố ậ ị ể ư ạ ki n th c qua kênh hình là m t cách ti p c n l ch s t t, có th đ a l
ư ệ ạ ả ọ ạ ệ ả qu cao trong vi c d y và h c, nh ng l ệ i hi u ơ ộ i không ph i là m t công vi c đ n
ễ ự ứ ử ệ ề ấ ả ộ ị ậ gi n d th c hi n. Ngoài v n đ nh n th c n i dung l ch s qua kênh hình,
ề ệ ấ ả ả ạ còn là v n đ rèn luy n óc quan sát, kh năng miêu t ễ và di n đ t.
ế ị II. Ki n ngh :
ườ ị ươ 30 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ố ớ ự ầ ư ầ ữ ọ ơ C n có s đ u t ả , chú tr ng h n n a trong gi ng Đ i v i giáo viên:
ụ ọ ổ ớ ươ ạ ầ ạ d y, giáo d c h c sinh; quan tâm đ i m i ph ng pháp d y h c.
ụ ệ ạ ươ ụ ể ậ chuyên môn, nghi p v đ v n d ng linh ho t các ph ọ C n trau d i ồ ứ ng pháp và hình th c
ọ ủ ồ ọ ỏ ệ ả ạ ọ ổ ứ ạ t ồ ch c d y h c, tham kh o h c h i kinh nghi m d y h c c a đ ng chí đ ng
ệ ự ế ữ ệ ả ộ nghi p có trình đ chuyên môn v ng vàng, có kh năng liên h th c t lô gic
ố ượ ọ khéo léo cu n hút đ c h c sinh.
ố ớ ườ ộ ố ư ệ ầ C n mua thêm m t s t ệ li u, tài li u có liên Đ i v i nhà tr ng:
ư ệ ế ộ ị ườ ể ử ể quan đ n b môn l ch s đ trong th vi n nhà tr ọ ng đ giáo viên và h c
ả ạ ị ế ị sinh tham kh o thêm.
ế ọ ử Là giáo viên d y l ch s tôi ki n ngh trong các ti t h c ọ ổ ứ ươ ườ ế ọ ị ử ị ạ ch c cho h c sinh ng nhà tr ng nên t t h c l ch s đ a ph ngo i khóa, ti
ự ế ệ ườ ố ế đi th c t ự ế quan sát tr c ti ậ t hi n v t, con ng i s ng..... t bài thu
ạ ệ ạ ị ử ế ơ ho ch, nh m i l ch s chính xác nh t, , ằ tái hi n l sau đó vi ụ ấ giáo d c lòng bi t n các
ệ ự ệ ả anh hùng li t sĩ đã hi sinh vì s nghi p gi ộ ể i phóng dân t c đ các em có đ ượ c
ộ ố ư cu c s ng bình yên nh ngày hôm nay.
ỏ ủ ệ ộ ả Trên đây là m t vài kinh nghi m nh c a tôi trong quá trình gi ng
ử ể ị ế ủ ệ ắ ắ ạ d y môn l ch s , hi u bi t và kinh nghi m c a tôi ch c ch n không tránh
ữ ệ ế ấ ạ ỏ ồ ổ kh i nh ng thi u sót. R t mong b n bè, đ ng nghi p b sung, đóng góp ý
ể ề ủ ế ượ ệ ơ ki n đ đ tài c a tôi đ c hoàn thi n h n.
ọ Xin trân tr ng c m n ! ả ơ
Dur Kmăl, ngày 20 tháng 04 năm 2019
Ng ườ ế i vi t
ị ươ Lang Th Ph ng
ườ ị ươ 31 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ườ ị ươ 32 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
Ủ Ạ Ậ ƯỜ NH N XÉT C A LÃNH Đ O NHÀ TR NG
Ệ ƯỞ HI U TR NG
Ộ Ồ Ủ Ấ Ấ Ậ Ệ NH N XÉT C A H I Đ NG CH M SKKN C P HUY N
Ộ Ồ Ủ Ị CH T CH H I Đ NG
ườ ị ươ 33 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
ườ ị ươ 34 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn
ộ
ọ ậ
ọ
ả
ằ ạ ứ ử ố
ạ ọ
ấ
ị
ệ ử ụ M t vài kinh nghi m s d ng tranh nh nh m t o h ng thú h c t p cho h c sinh trong d y h c môn L ch s kh i 6, 7 c p THCS
Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O
ồ ệ STT Tên tài li uệ Ngu n tài li u
ả ấ ả ( tác gi , nhà xu t b n.....)
https://www.google.com.vn 1
http://tckh.hcmup.edu.vn/ 2
ị ố ế 3
ủ
ạ ộ ụ
ấ
ươ
Quy t đ nh s 41/2000/QĐ/BGD&ĐT, ngày 24 tháng 03 năm 2000 c a B Giáo ả ế ị ụ t b giáo d c ph i d c và Đào t o: "Thi ệ ượ ử ụ ứ ả c s d ng hi u qu nh t, đáp ng đ ươ ề ộ ầ ng các yêu c u v n i dung và ph ị ượ pháp đ ng trình c quy đ nh trong ch giáo d c".ụ
ụ ậ 4 Lu t giáo d c ban hành ngày 02/12/1998
ườ ị ươ 35 Tr ng ng THCS Dur
Giáo viên: Lang Th Ph Kmăn