ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
LÊ THỊ MỸ TÚ
NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA VỐN TRÍ TUỆ
ĐẾN HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH CỦA CÁC
DOANH NGHIỆP NIÊM YẾT TRÊN
THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Đà Nẵng, năm 2024
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
LÊ THỊ MỸ TÚ
NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA VỐN TRÍ TUỆ
ĐẾN HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH CỦA CÁC
DOANH NGHIỆP NIÊM YẾT TRÊN
THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Chuyên ngành : Kế toán
Mã số : 62 34 03 01
NGƯỜI HƯỚNG DẪN:
1. PGS.TS. TRẦN THỊ CẨM THANH
2. PGS.TS. ĐƯỜNG NGUYỄN HƯNG
Đà Nẵng, năm 2024
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận án này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi được
thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS Trần Thị Cẩm Thanh và PGS.TS Đường
Nguyễn Hưng.
Các số liệu, kết quả trình bày trong luận văn là trung thực, tuân thủ theo đúng
quy định về sở hữu trí tuệ và liêm chính học thuật.
Tác giả luận án
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU
CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1
1.1. Sự cần thiết của nghiên cứu ................................................................................... 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................................. 5
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 5
1.4. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................... 6
1.5. Đóng góp mới của đề tài ....................................................................................... 6
1.6. Bố cục của đề tài ................................................................................................... 6
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1........................................................................................... 8
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU................. 9
2.1. Cơ sở lý thuyết liên quan đến tác động của vốn trí tuệ đến hiệu quả tài chính
của doanh nghiệp ....................................................................................................... 9
2.1.1. Cơ sở lý luận chung về vốn trí tuệ và hiệu quả tài chính của doanh nghiệp
2.1.1.1. Khái niệm và phân loại vốn trí tuệ ................................................................... 9
2.1.1.2. Công bố thông tin vốn trí tuệ ......................................................................... 12
2.1.1.3. Hiệu quả vốn trí tuệ ....................................................................................... 19
2.1.1.4. Hiệu quả tài chính của doanh nghiệp ............................................................. 21
2.1.2. Lý thuyết nền ................................................................................................... 22
2.2. Tổng quan nghiên cứu về tác động của vốn trí tuệ đến hiệu quả tài chính .... 27
2.2.1. Tác động của vốn trí tuệ đến hiệu quả tài chính của doanh nghiệp ở nước ngoài ..
............................................................................................................................ 27
2.2.2. Tác động của vốn trí tuệ đến hiệu quả tài chính doanh nghiệp ở Việt Nam ....... 39
2.3. Khoảng trống nghiên cứu ................................................................................. 44
2.4. Định hướng nghiên cứu .................................................................................... 45
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2......................................................................................... 46
CHƯƠNG 3. GIẢ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................... 47
3.1. Mô hình nghiên cứu và Quy trình nghiên cứu ................................................ 48
3.2. Giả thuyết nghiên cứu ....................................................................................... 50
3.3. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 58
3.3.1. Đo lường biến nghiên cứu ................................................................................ 57
3.3.2. Mẫu nghiên cứu và thu thập dữ liệu ................................................................ 68
3.3.3. Phương pháp phân tích dữ liệu ......................................................................... 69
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3......................................................................................... 72
CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN .................................... 73
4.1. Thực trạng mức độ công bố thông tin vốn trí tuệ và hiệu quả vốn trí tuệ của
các doanh nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam .................................................. 73
4.1.1. Thực trạng mức độ công bố thông tin vốn trí tuệ của doanh nghiệp niêm yết trên
TTCK Việt Nam ........................................................................................................ 74
4.1.2. Thực trạng hiệu quả vốn trí tuệ tại các DN niêm yết trên TTCK Việt Nam ...... 77
4.2. Tác động mức độ công bố thông tin vốn trí tuệ đến hiệu quả tài chính của
doanh nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam ........................................................ 81
4.2.1. Kiểm tra nghiệm đơn vị ................................................................................... 81
4.2.2. Kết quả ước lượng tĩnh OLS và hiệu ứng cố định tác động mức độ công bố
thông tin vốn trí tuệ và hiệu quả tài chính của doanh nghiệp niêm yết trên TTCK Việt
Nam ........................................................................................................................... 82
4.2.3. Kiểm tra đa cộng tuyến ................................................................................... 84
4.2.4. Kiểm định phương sai sai số thay đổi ............................................................... 84
4.2.5. Kiểm tra tự tương quan .................................................................................... 85
4.2.6. Kết luận tác động mức độ công bố thông tin vốn trí tuệ và hiệu quả tài chính của
doanh nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam ............................................................. 85
4.3. Tác động của hiệu quả vốn trí tuệ đến hiệu quả tài chính của doanh nghiệp
niêm yết trên TTCK Việt Nam ................................................................................ 88
4.3.1. Tác động của hiệu quả vốn trí tuệ đến hiệu quả tài chính của doanh nghiệp niêm
yết trên TTCK Việt Nam – Hồi quy dữ liệu tĩnh ........................................................ 88
4.3.2. Tác động của hiệu quả vốn trí tuệ đến hiệu quả tài chính của doanh nghiệp niêm
yết trên TTCK Việt Nam – Hồi quy dữ liệu bảng động GMM hệ thống ..................... 94
4.3.2.1. Bằng chứng về tính chất động giữa hiệu quả vốn trí tuệ và hiệu quả tài chính
của doanh nghiệp ...................................................................................................... 95
4.3.2.2. Xác định độ trễ của biến phụ thuộc ............................................................... 98
4.3.2.3. Ước tính dữ liệu bảng động ........................................................................... 99
4.3.2.4. Kiểm tra các thông số kỹ thuật tính hợp lệ của SGMM ................................ 107
