PHẦN MỞ ĐẦU
1- Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài.
Trong Nhà nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa (CHXHCN) Việt Nam quyền lực
Nhà nƣớc là thống nhất, có sự phân công, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan Nhà
nƣớc trong việc thực hiện ba quyền: lập pháp, hành pháp và tƣ pháp. Quyền tƣ pháp
là một bộ phận của quyền lực Nhà nƣớc luôn gắn bó chặt chẽ với quyền lập pháp và
quyền hành pháp trong tổng thể quyền lực Nhà nƣớc thống nhất. Quyền tƣ pháp
đƣợc thực hiện thông qua hoạt động xét xử của Tòa án (TA) và hoạt động của các
cơ quan tƣ pháp khác. Hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân (TAND) là thể hiện
tập trung nhất của quyền tƣ pháp, thể hiện nền công lý, sự công bằng và bình đẳng
của các chủ thể trƣớc pháp luật. Với ý nghĩa này, việc cải cách hệ thống Tòa án về
tổ chức, thẩm quyền và hoạt động là đòi hỏi tự thân, xuất phát từ vị trí, vai trò và
chức năng của TA trong bộ máy Nhà nƣớc.
Cùng với sự đổi mới mạnh mẽ bộ máy Nhà nƣớc, vấn đề đổi mới tổ chức và
hoạt động của các cơ quan tƣ pháp luôn đƣợc Đảng và Nhà nƣớc CHXHCN Việt
Nam quan tâm. Điều này đƣợc thể hiện trong các văn kiện Đại hội của Đảng Cộng
sản Việt Nam qua các kỳ Đại hội nhƣ: Nghị quyết 08 Ban chấp hành Trung ƣơng
Đảng (BCHTW) khóa VII; Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, các
Nghị quyết 3 và Nghị quyết 7 BCHTW Đảng khóa VIII; Nghị quyết Đại hội Đảng
toàn quốc lần thứ IX và Nghị quyết 08-NQ/TW ngày 02/01/2002 của Bộ Chính trị
(sau đây gọi là Nghị quyết 08). Thực hiện chủ trƣơng của Đảng, trong những năm
qua việc đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống TAND đã đƣợc tiến hành nhiều
lần trong lịch sử lập pháp ở nƣớc ta. Từ sau Hiến pháp (HP) năm 1992, Luật Tổ
chức TAND đã đƣợc Quốc hội liên tục sửa đổi, bổ sung để phù hợp và đáp ứng yêu
cầu của công cuộc đổi mới đất nƣớc cũng nhƣ cải cách tƣ pháp. Thông qua việc sửa
đổi, bổ sung đó mà vị trí, vai trò của TA từng bƣớc đƣợc khẳng định và nâng cao.
Trong những năm qua, hệ thống TAND cùng các cơ quan tƣ pháp khác từng
bƣớc đƣợc củng cố, kiện toàn; Hoạt động của các cơ quan này đã “góp phần quan
trọng vào việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ pháp chế
