BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
NGUYỄN THÁI GIANG
NGHI£N CøU GI¸ TRÞ Doppler §éNG M¹CH Tö CUNG vµ
mét sè yÕu tè liªn quan TI£N L¦îNG
KH¸NG METHOTREXAT
ë BÖNH NH¢N U NGUY£N BµO NU¤I nguy c¬ thÊp
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
HÀ NỘI 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y T
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
NGUYỄN THÁI GIANG
NGHI£N CøU GI¸ TRÞ Doppler §éNG M¹CH Tö CUNG vµ
mét sè yÕu tè liªn quan TI£N L¦îNG
KH¸NG METHOTREXAT
ë BÖNH NH¢N U NGUY£N BµO NU¤I nguy c¬ thÊp
Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Vương Tiến Hòa
PGS. TS. Vũ Bá Quyết
Chuyên ngành: Sản phụ khoa
Mã số: 62720131
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
HÀ NỘI – 2020
LỜI CAM ĐOAN
Tôi Nguyễn Thái Giang, nghiên cứu sinh khóa 33, Trường Đại học Y
Nội, chuyên ngành Sản phụ khoa, xin cam đoan:
1. Đây luận án do bản thân tôi trực tiếp thực hiện dưới sự hướng dẫn của
GS. TS. Vương Tiến Hòa và PGS. TS. Vũ Bá Quyết.
2. Công trình này không trùng lặp với bất kỳ nghiên cứu nào khác đã được
công bố tại Việt Nam.
3. Các số liệu thông tin trong nghiên cứu hoàn toàn chính xác, trung
thực khách quan, đã được xác nhận chấp thuận của sở nơi
nghiên cứu.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về những cam kết này.
Hà Nội, ngày tháng 7 năm 2020
Nguyễn Thái Giang
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BNBN : Bệnh nguyên bào nuôi
BVPSTƯ : Bnh vin Ph sản trung ương
TTBP : Thai trứng bán phần
TTTP : Thai trứng toàn phần
CNTC : Chửa ngoài tử cung
TTXL : Thai trứng xâm lấn
ĐMTC : Động mạch tử cung
EDV : Vận tốc cuối tâm trương (End diastolic velocity)
EMA-CO : Etoposid, methotrexat, dactinomycin, cyclophosphamid,
oncovin (vincristin)
EMA-EP : Etoposid, methotrexat, dactinomycin, etoposid, cisplatin
FA : Folic acid
FIGO : Hội Sản phụ khoa quốc tế (International Federation of
Gynecology and Obstetrics)
hCG : Human chorionic Gonadotrophin
IU : International Unit
MTX : Methotrexat
NCT : Nguy cơ thấp
RI : Chỉ số kháng (Resistance index)
PI : Chỉ số xung (Pulsatility index)
PSV : Vận tốc đỉnh tâm thu (Peak systolic velocity)
S/D : Chỉ số Stuart Drum
UNBN : U nguyên bào nuôi
UTNBN : Ung thư nguyên bào nuôi
UNBNVRB : U nguyên bào nuôi vùng rau bám
UNBNDBM : U nguyên bào nuôi dạng biểu mô
WHO : Tổ chức y tế thế giới
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ........................................................................................ 4
1.1. Bệnh lý u nguyên bào nuôi ............................................................................... 4
1.1.1. Lịch sử bệnh nguyên bào nuôi .................................................................... 4
1.1.2. Dch t hc bệnh nguyên bào nuôi ............................................................. 5
1.1.3. Phân nhóm hình thái u nguyên bào nuôi .................................................... 5
1.1.4. Tiêu chun chẩn đoán và bảng điểm tiên lượng UNBN............................. 8
1.2. Methotrexat và kháng Methotrexat trong điều trị UNBN NCT ..................... 10
1.2.1. Dược lý học Methotrexat .......................................................................... 10
1.2.2. Nghiên cứu sử dụng MTX điều trị UNBN .................................................. 12
1.2.3. Kháng hóa tr liệu và các cơ chế kháng MTX .......................................... 14
1.2.4. Mt s tiêu chun đánh giá kết qu điều tr UNBN ................................. 16
1.2.5. Các yếu t liên quan kháng MTX bnh nhân UNBN NCT .................... 17
1.3. Siêu âm Doppler động mạch tử cung chẩn đoán và tiên lượng UNBN ......... 22
1.3.1. Giải phẫu động mạch tử cung .................................................................. 22
1.3.2. Chỉ số xung ĐMTC và tính tái lập trên siêu âm Doppler ........................ 23
1.3.3. Nghiên cu tân to mch UNBN ........................................................... 25
1.3.4. Vai trò ca siêu âm trong chẩn đoán UNBN ........................................... 27
1.3.5. Siêu âm Doppler ĐMTC đánh giá điu tr UNBN ................................... 29
1.3.6. Siêu âm Doppler ĐMTC tiên lượng điều tr hóa cht .............................. 35
1.3.7. Siêu âm Doppler ĐMTC tiên lưng kháng hóa tr liu MTX ................... 37
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................... 41
2.1. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ................................................................... 41
2.2. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................................... 41
2.2.1. Tiêu chuẩn lựa chọn .................................................................................. 41
2.2.2. Tiêu chuẩn loại trừ .................................................................................... 42
2.3. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 43
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu ................................................................................... 43
2.3.2. Cỡ mẫu ...................................................................................................... 43
2.3.3. c biến số nghiên cứu ............................................................................. 44
2.3.4. c pơng tiện nghiên cứu ..................................................................... 48
2.4. Các ớc thực hiện nghiên cứu ....................................................................... 49
2.4.1. Quy tnh thu nhận bệnh nhân tham gia nghiên cứu ................................. 49
2.4.2. c bước tiến hành nghiên cứu ................................................................. 50
2.5. Siêu âm Doppler ĐMTC các thông số nghiên cứu ...................................... 51
2.5.1. Siêu âm tiểu khung vị tthực hiện siêu âm Doppler ĐMTC ................ 51
2.5.2. Quy tnh hình ảnh phổ Doppler ĐMTC .............................................. 53