luận văn: PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN QUẾ SƠN

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

93
lượt xem 23
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nông nghiệp là một trong những ngành kinh tế quan trọng của nền kinh tế quốc dân, là ngành trực tiếp sản xuất ra lương thực thực phẩm nhu cần cần thiết cho con người, cung cấp nguyện liệu đầu vào cho các ngành kinh tế khác, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế xã hội,ổn định chính trị của các quốc gia, đặc biệt là đối với các quốc gia đang phát triển

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: luận văn: PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN QUẾ SƠN

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG 1 NGUY N H NG QUANG PHÁT TRI N NÔNG NGHI P HUY N QU SƠN Chuyên ngành: Kinh t phát tri n Mã s : 60.31.05 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Đà N ng, năm 2011
Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H 2 ĐÀ N NG C Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS Bùi Quang Bình Ph n bi n 1: TS Nguy n Hi p.. Ph n bi n 2: PGS.TS Ph m H o. Lu n văn s ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ Kinh t h p t i Qu ng Nam vào ngày 17-18 tháng 12 năm 2011 Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin-H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
3 M Đ U 1. Lý do ch n ñ tài - Nông nghi p là m t trong nh ng ngành kinh t quan tr ng c a n n kinh t qu c dân, là ngành tr c ti p s n xu t ra lương th c th c ph m ph c v nhu c u thi t y u cho con ngư i, cung c p nguyên li u ñ u vào cho các ngành kinh t khác, góp ph n r t quan tr ng vào s phát tri n kinh t xã h i, n ñ nh chính tr c a các qu c gia, ñ c bi t là ñ i v i các nư c ñang phát tri n. - Qu Sơn là huy n trung du mi n núi, t l lao ñ ng, di n tích canh tác nông nghi p cũng như ñóng góp c a ngành vào tăng trư ng kinh t r t l n. Trong giai ño n 2005 – 2010, s n xu t nông nghi p tăng trư ng khá; giá tr tăng bình quân h ng năm 3,6% (k ho ch là 3,5%), giá tr s n xu t trên m t ñơn v di n tích tăng t 15,5 lên 34 tri u ñ ng/ha, năng su t lúa, các lo i cây tr ng tăng lên ñáng k (lúa ñ t 39t /ha lên 45t /ha), s n lư ng lương th c (cây có h t) ñ t trên 35.000 t n, bình quân lương th c ñ u ngư i trên 380kg/năm. Cơ c u mùa v , cây tr ng, con v t nuôi chuy n d ch theo hư ng tích c c, xu t hi n m t s mô hình nông - lâm k t h p ñ t hi u qu . Kinh t r ng phát tri n m nh, t o ñ t phá trong kinh t nông nghi p, giá tr thu nh p t r ng khá cao, góp ph n c i thi n ñ i s ng nhân dân. Đàn gia súc, gia c m tăng nhanh, giá tr chăn nuôi chi m 35% trong cơ c u ngành nông nghi p. Tuy nhiên, phát tri n nông nghi p c a huy n chưa b n v ng. Vi c thâm canh, ng d ng ti n b khoa h c k thu t, ñưa cơ gi i hóa vào s n xu t còn r t nhi u h n ch , năng su t và thu nh p trong nông
4 nghi p còn th p; hi u qu s d ng ñ t chưa cao, nhi u di n tích b hoang, chưa ñư c ñ u tư khai thác; tiêu th nông lâm s n còn r t nhi u khó khăn. H th ng các H p tác xã, cung ng d ch v nông nghi p chưa ñáp ng yêu c u. - Vi c nghiên c u, ñ xu t và gi i quy t m t s t n t i trong s n xu t nông nghi p s t o chuy n bi n m nh m trong s n xu t nông nghi p, nâng cao ñ i s ng nhân dân, ñ ng th i kh c ph c nh ng h n ch khu v c nông thôn, nên tôi ñã ch n ch ñ “Phát tri n nông nghi p trên ñ a bàn huy n Qu Sơn, t nh Qu ng Nam” cho Lu n văn th c s cao h c c a mình. 2. M c tiêu c a ñ tài H th ng hóa các v n ñ lý lu n chung v phát tri n nông nghi p; phân tích và ñánh giá th c tr ng ho t ñ ng s n xu t nông nghi p (vi c huy ñ ng, s d ng ngu n l c, các nhân t tác ñ ng) trên ñ a bàn huy n Qu Sơn ñ tìm ra v n ñ c n gi i quy t, ñ ng th i ñ xu t m t s gi i pháp nh m phát tri n nông nghi p trên ñ a bàn huy n trong th i gian ñ n. 3. Phương pháp nghiên c u S d ng phương pháp phân tích th ng kê, t ng h p, chi ti t hóa, so sánh, ñánh giá, khái quát, chuyên gia… theo nhi u cách t riêng r t i k t h p v i nhau. Các phương pháp này ñư c s d ng trong vi c phân tích, ñánh giá, so sánh gi a nghiên c u lý lu n và th c ti n c a ñ a phương ñ ñ ra phương hư ng, gi i pháp phát tri n nông nghi p huy n Qu Sơn. V i các cách ti p c n vĩ mô, th c ch ng, h th ng, l ch s , tác gi ñã s d ng các phương pháp thu th p tài li u, thông tin sau:
5 - K th a các công trình nghiên c u trư c ñó. - T ng h p các ngu n s li u thông qua các báo cáo, t ng k t c a 14 xã, th tr n, c a các phòng, ban huy n Qu Sơn và các S , Ngành trong t nh. - Tìm thông tin thông qua các phương ti n thông tin ñ i chúng: Báo chí, Internet... - K t h p các phương pháp thu th p s li u ñ có d li u nghiên c u và phân tích ñ y ñ . 4. Ngu n thông tin d li u, công c phân tích chính - Ch y u s d ng s li u c a Niên giám th ng kê huy n Qu Sơn t năm 1997, t ng ñi u tra nông nghi p nông thôn năm 2006, 2011 và các báo cáo t ng k t c a UBND huy n Qu Sơn, phòng Nông nghi p & PTNT, S Nông nghi p và phát tri n nông thôn t nh Qu ng Nam, và c a các ngành khác ( tài nguyên & môi trư ng, lao ñ ng TB&XH, Kinh t H t ng, …) trong huy n Qu Sơn. - Ý ki n c a chuyên gia. - Công c chính: S d ng chương trình s lý s li u b ng excel, 5. Đi m m i c a ñ tài - Đây là l n ñ u tiên có m t nghiên c u phát tri n nông nghi p toàn di n ñư c áp d ng trên ñ a bàn huy n Qu Sơn. - Trên cơ s các lý lu n chung v phát tri n nông nghi p; v i th c tr ng, ñi u ki n ñ c thù c a m t huy n trung du mi n núi, các ñ nh hư ng, gi i pháp thi t th c s giúp huy n ho ch ñ nh chính sách, xây d ng m c tiêu, gi i pháp phát tri n trong th i gian ñ n.
6 6. C u trúc c a lu n văn. Ngoài ph n m ñ u và k t lu n, c u trúc lu n văn này g m 3 chương chính như sau: Chương 1: Cơ s lý lu n v phát tri n nông nghi p. Chương 2: Th c tr ng phát tri n nông nghi p trên ñ a bàn huy n Qu Sơn. Chương 3: M t s gi i pháp nh m phát tri n nông nghi p huy n Qu Sơn. CHƯƠNG 1. CƠ S LÝ LU N V PHÁT TRI N NÔNG NGHI P 1.1. Vai trò và ñ c ñi m s n xu t nông nghi p 1.1.1. Đ nh nghĩa v nông nghi p 1.1.2. Đ c ñi m c a s n xu t nông nghi p 1.1.3. Vai trò, v trí c a nông nghi p 1.2. N i dung và tiêu chí phát tri n nông nghi p 1.2.1. N i dung v phát tri n nông nghi p Là quá trình tăng ti n v m i m t c a s n xu t nông nghi p c v lư ng và ch t; nó là s k t h p m t cách ch t ch gi a v n ñ v kinh t và xã h i c a s n xu t nông nghi p, th hi n qua vi c: - Gia tăng quy mô s n lư ng nông nghi p: - Phát tri n trong n i b ngành nông nghi p. - Chuy n d ch cơ c u phù h p. - Hoàn thi n t ch c s n xu t nông nghi p. - Gia tăng vi c làm và nâng cao thu nh p c a lao ñ ng. - H n ch ô nhi m môi trư ng s ng và s n xu t nông nghi p.
7 1.2.2. Các tiêu chí phát tri n nông nghi p - Tăng trư ng giá tr s n xu t nông nghi p: - M c và t c ñ tăng trư ng giá tr s n xu t nông nghi p. - S thay ñ i t l ñóng góp c a các ngành vào giá tr s n xu t nông nghi p năm nào ñó so v i t l c a năm g c. - Đo lư ng năng su t nông nghi p: - Hi u qu s d ng ngu n l c. - Vi c làm và thu nh p lao ñ ng. 1.3. Các y u t nh hư ng t i s phát tri n nông nghi p 1.3.1 Đi u ki n t nhiên và các ngu n tài nguyên thiên nhiên: 1.3.2 Kh năng huy ñ ng và s d ng các ngu n l c 1.3.3 Ho t ñ ng c a h th ng cung ng d ch v k thu t nông nghi p 1.3.4 H th ng k t c u h t ng k thu t 1.3.5 Các chính sách phát tri n nông nghi p 1.3.6 Th trư ng nông nghi p 1.4 Kinh nghi m phát tri n nông nghi p c a m t s ñ a phương mi n núi Vi t Nam 1.4.1 Kinh nghi m c a huy n B c Trà My, t nh Qu ng Nam 1.4.2 Kinh nghi n c a c a huy n H i Hà, t nh Qu ng Ninh CHƯƠNG 2. TH C TR NG PHÁT TRI N NÔNG NGHI P C A HUY N QU SƠN 2.1. Tình hình phát tri n nông nghi p huy n Qu Sơn 2.1.1. Tăng trư ng và chuy n d ch cơ c u kinh t huy n Qua hình 2.1 và b ng 2.1, chúng ta th y r ng giá tr s n xu t c a huy n Qu Sơn tăng d n nhưng không ñ u qua các năm. Giai
8 ño n ñ u thì giá tr tuy t ñ i cũng như t c ñ tăng trư ng r t th p (năm 1997 ch ñ t 221,1 t , năm 1998 tăng trư ng 0,44%); nhưng ñ n giai ño n t 2006 – 2010 thì giá tr và t c ñ tăng trư ng tương ñ i cao, bình quân trên 10%/năm. Trong ñó, giá tr s n xu t khu v c nông, lâm, th y s n tăng d n qua các năm, t 126.865 tri u ñ ng năm 1997 lên 193.934 tri u ñ ng vào cu i năm 2010. Tuy v y, t c ñ tăng trư ng và t tr ng c a ngành nông nghi p gi m ñ u qua các năm. 2.1.2. Phát tri n các ngành (nông, lâm, th y s n) trong nông nghi p 2.1.2.1. T c ñ tăng trư ng các ngành nông, lâm nghi p, th y s n T i Hình 2.2, ngành th y s n có bi n ñ ng cao nh t, ti p ñ n là nông nghi p và cu i cùng là lâm nghi p. Nhưng giá tr ngành th y s n, lâm nghi p th p nên tác ñ ng không nhi u ñ n tăng giá tr chung c a c ngành nông nghi p. 2.1.2.2. Chuy n d ch cơ c u ngành nông nghi p Cũng theo s li u t i hình 2.2, t năm 1997 ñ n nay, trong khu v c nông, lâm, th y s n thì: Giá tr s n xu t nông nghi p chi m r t cao, x p x 93%; còn giá tr và cũng như t tr ng ngành lâm nghi p, th y s n chi m r t th p, như th y s n chi m dư i 0,5%. Giá tr lâm nghi p chi m kho ng 7% (giai ño n 1997 – 2007) và có xu hư ng tăng d n t năm 2008 – 2010. Giá tr ngành th y s n chi m r t nh , chưa ñ n 0,5% giá tr s n xu t khu v c này. 2.1.2.3. T c ñ tăng trư ng, cơ c u n i b ngành nông nghi p (tr ng tr t, chăn nuôi, d ch v )
9 T i Hình 2.4 cho th y giá tr ngành tr ng tr t có xu hư ng tăng và chi m t l cao trong cơ c u ngành nông nghi p, kho ng t 63 – 72%; chăn nuôi thì th p hơn nhưng t tr ng tăng d n (năm 2010 ñ t 34,95%); d ch v thì có giá tr và t tr ng quá th p (2-3%). 2.1.3. T ch c s n xu t nông nghi p - Ch y u v n s n xu t theo hình th c h gia ñình và trang tr i gia ñình. - Trong cơ c u giá tr s n xu t nông lâm th y s n thì ñóng góp t khu v c kinh t h gia ñình chi m t i hơn 95% giá tr . Di n tích bình quân t ng h tương ñ i l n (0,76ha/h ) nhưng m c ñích s d ng ñ t và phân b không ñ ng ñ u gi a các ñ a phương. Vi c qu n lý s n xu t c a h gia ñình cũng khác nhau, tùy thu c khu v c canh tác, lo i ñ t canh tác và ph thu c vào quy mô s n xu t c a h . - Vi c t ch c s n xu t ch y u theo kinh nghi m, l i s n xu t truy n th ng, thi u ki n th c, thi u v n nên nhi u h s n xu t t phát theo ki u t cung t c p, hi u qu s n xu t th p và r i ro l n; chưa chú ý nhi u ñ n s n xu t hàng hóa. Bên c nh s n xu t nh l , trên ñ a bàn huy n ñã xu t hi n nh ng mô hình s n xu t, chăn nuôi k t h p r t có hi u qu . 2.1.4. Thu nh p và vi c làm trong nông nghi p Giai ño n 2005-2010, t c ñ tăng s n ph m trên ñ a bàn huy n bình quân ñ t 12,8%/năm. Hàng năm ñã gi i quy t vi c làm n ñ nh t 2.000 – 2.500 lao ñ ng, s lao ñ ng ñang tham gia ho t ñ ng kinh t tăng t 69,41% lên 83,66%. Cơ c u kinh t , cơ c u lao ñ ng chuy n d ch m nh theo hư ng hi n ñ i: lao ñ ng công nghi p - xây
10 d ng t 9,42% tăng lên 14,72%, thương m i – d ch v t 6,51% tăng lên 14,91%, nông - lâm- ngư nghi p t 67,92% gi m xu ng còn 59,29%; lao ñ ng th t nghi p và thi u vi c làm gi m t 7,59% xu ng 6,75%, t l s d ng lao ñ ng nông thôn tăng t 74,19% lên 77,23%. GDP bình quân ñ u ngư i ñ t kho ng 10 tri u ñ ng/ngư i/năm. 2.1.5. Tình hình huy ñ ng các ngu n l c 2.1.5.1. V n ñ u tư vào nông nghi p * V n ngân sách ñ u tư trong lĩnh v c nông nghi p: Ngu n v n XDCB ñ u tư tăng d n qua các năm, nhưng ch y u ñ u tư vào lĩnh v c giao thông, chi m 66,65%; lĩnh v c th y l i tr c ti p ph c v nông nghi p ch ñ t 12,74%.Ngoài ra, huy n ñã s hơn 7.620 tri u ñ ng ngu n s nghi p khuy n nông. * V n tín d ng - T ng dư n tín d ng tính ñ n 31/12/2010 là 79.136 tri u ñ ng, tăng 61.815 tri u ñ ng so v i cu i năm 2004, t c ñ tăng bình quân 64%. Trong ñó, cơ c u dư n cho vay ngành nông nghi p chi m t tr ng r t l n, có t c ñ tăng khá cao: năm 2010 tăng 2,7 l n so v i dư n tín d ng năm 2005. Bình quân h ng năm tăng trên 30%. - Ngoài ra, ñã có 9.278 h ti p c n vay v n các Chương trình c a Nhà nư c (h nghèo, gi i quy t vi c làm, WB 3) v i dư n tín d ng là 130.186 tri u ñ ng. 2.1.5.2. Lao ñ ng T l lao ñ ng tham gia ho t ñ ng kinh t c a huy n là trên 90%, trong ñó lao ñ ng nông nghi p có gi m nhưng v n còn chi m t
11 l l n, hơn 59% năm 2010. Các ngành công nghi p và xây d ng ch chi m t tr ng t 33 ñ n 41%. Trong ngành nông nghi p lao ñ ng c a huy n thì lao ñ ng ch y u t p trung trong ngành nông nghi p theo nghĩa h p. T tr ng c a lâm nghi p và th y s n ch chi m kho ng 10%. 2.1.5.3. Thâm canh tăng năng su t và trang thi t b máy móc trong nông nghi p T l s d ng gi ng m i có năng su t cao còn th p; lúa 75%, ngô kho ng 55-65%, bò lai sind 50. Phương th c canh tác v n ít c i ti n, ngư i nông dân v n s d ng quy trình cũ t trư c t i nay. Trang thi t b máy móc nông nghi p là tiêu th c ph n ánh trang b k thu t và trình ñ cơ gi i hóa s n xu t nông nghi p; nhưng s máy móc nông nghi p tính trên toàn huy n ít và không ñ u. . 2.1.6. Đánh giá chung v tình hình phát tri n s n xu t nông nghi p huy n Qu Sơn * Nh ng k t qu ñ t ñư c: - T c ñ tăng trư ng h ng năm c a ngành nông nghi p ñ t khá, giá tr s n xu t liên t c tăng. - Cơ c u giá tr s n xu t nông nghi p chuy n d ch ñúng hư ng, t tr ng tr ng tr t gi m d n, t tr ng chăn nuôi và d ch v nông nghi p tăng m nh. - Năng su t, s n lư ng các lo i cây tr ng không ng ng tăng. - Ngành chăn nuôi ñang t ng bư c phát tri n v ng ch c, t ng ñàn gia súc, gia c m ti p t c tăng, ch t lư ng ñã ñư c nâng lên.
12 - Các ho t ñ ng d ch v nông nghi p tri n khai th c hi n t t. * Nh ng h n ch , t n t i: - Chưa xây d ng quy ho ch t ng th phát tri n kinh t xã h i, cũng như quy ho ch phát tri n ngành nông nghi p. - T c ñ chuy n d ch cơ c u ngành còn ch m. - Quy mô s n xu t còn nh l , ch y u theo hình th c h gia ñình, s mô hình trang tr i s n xu t hàng hóa l n chưa nhi u. - Ch y u v n chăn nuôi, tr ng tr t các lo i cây truy n th ng như lúa, ngô, keo, heo, bò nên thu nh p t nông nghi p còn th p. - Công ngh s n xu t còn l c h u, m c ñ áp d ng k thu t – công ngh và cơ gi i hóa, hi n ñ i hóa trong s n xu t còn h n ch . - Hi u qu ho t ñ ng c a các h p tác xã nông nghi p còn th p. 2.2. Các y u t nh hư ng t i s phát tri n nông nghi p c a huy n Qu Sơn th i gian qua 2.2.1. Đi u ki n t nhiên và các ngu n tài nguyên thiên nhiên - Đ a hình: Đ i núi, ph c t p. - Đ c ñi m th như ng: Đ ng, phong phú v i 10 nhóm ñ t tương thích v i các lo i cây tr ng khác nhau. - Đ c ñi m thu văn: R t ph c t p. - Nhi t ñ : Trung bình h ng năm : 250C. - Lư ng mưa: Trung bình năm : 2.498mm. - Các hư ng gió th nh hành: Gió Tây Nam và gió mùa Đông B c. -Đ m: Trung bình t 82% ñ n 85%.
13 - Đi u ki n kinh t - xã h i: Huy n Qu Sơn bao g m 14 xã v i 104 thôn, có di n tích t nhiên là 251.17 km², dân s là 98.016 ngư i (năm 2010); m t ñ dân s trung bình 395.19 ngư i/km2. - Tình hình s d ng ñ t nông nghi p: di n tích ñ t t nhiên ñưa vào s n xu t nông nghi p tăng t 70,04% (2007) lên 73,85% (2010). - V thu hút v n ñ u tư + V n ngân sách ñ u tư trong lĩnh v c nông nghi p: Ch y u ñ u tư vào lĩnh v c giao thông, chi m 66,65%; lĩnh v c th y l i tr c ti p ph c v nông nghi p ch ñ t 12,74%. + V n tín d ng Vi c s d ng v n tín d ng có s tăng trư ng khá t t. 2.2.2. H th ng cơ s h t ng k thu t - Giao thông: Ngoài các tuy n tr c ñư ng chính như Qu c l 1a, ĐT 611; trong 05 năm qua, toàn huy n huy ñ ng ñư c 346 t ñ ng ñ ñ u tư c ng hóa m t ñư ng ñư c 320,2 km, còn 388,2km chưa ñư c ñ u tư. Bên c nh ñó, cũng ñã ñ u tư ñư c 14.977m ñư ng bêtông và 6.250m kênh n i ñ ng. - Th y l i: Toàn huy n có 08 h ch a nư c l n nh v i t ng lưu lư ng nư c d tr kho ng 11,87 tri u m3 , 20 tr m bơm ñi n v i công su t m i máy t 20 – 1.000m3/gi ; có 27 ñ p dâng kiên c , có 02 kênh tư i chính thu c công trình h ch a nư c Phú Ninh và Vi t An; t ng chi u dài t t c các kênh là 271.505m, trong ñó ñã kiên c ñư c 56.828m.
14 - Bưu chính, vi n thông - Đi n: - Nư c sinh ho t 2.2.3. Các chính sách phát tri n nông nghi p - Công tác quy ho ch phát tri n nông nghi p Huy n chưa l p quy ho ch phát tri n kinh t xã h i, cũng như quy ho ch phát tri n ngành nông nghi p. Ch y u m i ch d ng m c ñ l p ñ án phát tri n t ng lo i c th như Đ án chuy n ñ i s n xu t các lo i cây trên vùng ñ t không ch ñ ng nư c; Đ án kh o sát phát tri n cây cao su,.. - Chính sách ñ nh hư ng chuy n d ch cơ c u nông nghi p Trong n i b ngành nông, lâm, th y s n thì huy n ti p t c t p trung phát tri n m nh ngành nông nghi p, lâm nghi p - C i cách hành chính t o môi trư ng thu n l i cho s n xu t nông nghi p Đư c ñi u ch nh, b o ñ m yêu c u qu n lý nhà nư c và ph c v xã h i. Tuy nhiên, ñi u này ch m i d ng l i m c ñ thi hành ch c năng nhi m v ch chưa th c s là m t t ch c cung c p d ch v công cho khách hàng. - Chính sách ñ u tư h tr phát tri n s n xu t: Huy n chú tr ng th c hi n các mô hình khuy n nông, khuy n lâm; ñ u tư m t s công trình, d án quan tr ng tác ñ ng tr c ti p ñ n ngành nông nghi p như ñ u tư xây d ng các h th y l i quy mô l n, các Chương trình kiên c hóa kênh mương, th y l i hóa ñ t màu, h tr gi ng và c i t o gi ng bò, ñ u tư các tuy n ñư ng giao thông,
15 Chương trình vay v n gi i quy t vi c làm, h tr nông dân vay v n trang b máy móc, Chương trình d n ñi n ñ i th a. - Chính sách phát tri n cây công nghi p: Huy n ñang ch ñ o quy ho ch phát tri n cây s n, keo lai t i các xã trung du, kh o sát tr ng thí ñi m cây cao su. 2.2.4. Ho t ñ ng c a h th ng cung ng d ch v k thu t nông nghi p H th ng các ñơn v th c hi n cung ng d ch v trên ñ a bàn huy n Qu Sơn th c hi n tương ñ i t t theo ch c năng nhi m v . 2.2.5. Th trư ng tiêu th s n ph m nông nghi p Đi u ki n tiêu th nông s n thu n l i v i chi phí v n chuy n th p. CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯ NG VÀ GI I PHÁP PHÁT TRI N NÔNG NGHI P C A HUY N QU SƠN 3.1. Phương hư ng phát tri n nông nghi p 3.1.1. Phương hư ng phát tri n chung Phát tri n nông nghi p m t cách toàn di n theo hư ng phát huy l i th ñi u ki n t nhiên t ng vùng ñ t p trung ưu tiên phát tri n s n xu t hàng hóa; g n chuy n d ch cơ c u kinh t m t cách phù h p v i quá trình công nghi p hóa, hi n ñ i hóa nông nghi p nông thôn và h i nh p kinh t qu c t ; ch ñ ng phát tri n nông nghi p g n k t ch t ch gi a v i xây d ng nông thôn m i và b o v môi trư ng. T p trung ñ y m nh ng d ng ti n b khoa h c k thu t, ñ u tư ñ ng b h th ng k t c u h t ng, th c hi n thâm canh, tăng nhanh năng su t và hi u qu kinh t trên m t ñơn v di n tích; phát tri n m nh các lo i cây công nghi p; ph n ñ u giá tr s n xu t nông nghi p giai ño n
16 2010 – 2015 bình quân tăng 4%/năm và ñ n năm 2015 t tr ng nông nghi p chi m 20% GDP. 3.1.2. Phương hư ng phát tri n các ngành trong n i b nông nghi p Phát tri n nông nghi p (tr ng tr t, chăn nuôi): Chú tr ng phát tri n nông nghi p theo hư ng s n xu t hàng hóa. Quy ho ch, ưu tiên phát tri n các lo i cây tr ng có năng su t cao và th trư ng n ñ nh. Phát tri n ngành lâm nghi p: T p trung phát tri n các lo i cây công nghi p. Nghiên c u, kh o sát, thí ñi m ñ phát tri n m t s lo i cây công nghi p m i phù h p v i ñ a phương. Phát tri n ngành th y s n: Ch ưu tiên t p trung nuôi tr ng th y s n, phát tri n các loài có hi u qu kinh t cao t i nh ng vùng có ñi u ki n thu n l i. 3.2. Các gi i pháp phát tri n nông nghi p 3.2.1. Hoàn thi n chính sách phát tri n nông nghi p Trư c h t là ph i xây d ng Quy ho ch phát tri n nông nghi p cho giai ño n 2011-2020. B n quy ho ch phát tri n nông nghi p này là cơ s cho vi c ñ nh hư ng ñ u tư, t ch c l i s n xu t, b trí cây tr ng, v t nuôi phù h p v i t ng vùng, ti u vùng, b o ñ m cho s n xu t, tiêu th n ñ nh và phát tri n b n v ng. Trong quy ho ch c n quan tâm g n k t gi a s n xu t v i b o qu n, ch bi n và tiêu th s n ph m, ñ ng b gi a m c tiêu, chính sách và bi n pháp. Đ t rõ yêu c u phát tri n kinh t ph i g n v i phát tri n xã h i, phát tri n con ngư i, b o v và c i thi n môi trư ng sinh thái.
17 Quy ho ch ph i ch ra ñưa ra ñư c các phương án s d ng ngu n l c. Theo ñó, có th chia không gian huy n thành các vùng khác nhau ñ l a ch n phát tri n các ngành trong s n xu t nông nghi p có l i th phát tri n. Bư c ñ u, qua nghiên c u c n nên phân ñ nh thành các vùng: ñ ng b ng, vùng trung du và mi n núi. Th hai, ñ t ñai là tư li u s n xu t ch y u c a ngành nông nghi p, do ñó c n ti p t c hoàn thi n các chính sách v ñ t ñai. Trong ñó chú ý vi c giao ñ t giao r ng, vi c d n ñi n ñ i th a. Th ba, rà soát ñi u ch nh cơ c u ñ u tư t ngân sách, ưu tiên các ngu n v n ñ u tư phát tri n nông nghi p, nông thôn. Th tư, tri n khai th c hi n có hi u qu các cơ ch , chính sách c a Đ ng, Nhà nư c v phát tri n kinh t ñ i v i ñ a phương. Th năm, hoàn ch nh chính sách chuy n d ch cơ c u nông nghi p. Căn c vào: (1) Đ nh hư ng; (2) ti m năng th m nh c a Qu Sơn; (3) k t qu phân tích th c t phát tri n c a m i ngành và (4) ngu n l c c a ñ a phương ñ chuy n d ch cơ c u nông nghi p. T nh ng phân tích t i Chương 2, có th kh ng ñ nh xu hư ng phát tri n chung c a huy n Qu Sơn là: (1) Tăng t tr ng lâm nghi p và gi m d n t tr ng nông nghi p; (2) Trong nông nghi p (tr ng tr t và chăn nuôi) tăng d n t tr ng ngành chăn nuôi, ñ c bi t là chăn nuôi ñ i gia súc; (3) Trong n i b tr ng tr t, t p trung phát tri n cây công nghi p là th m nh c a ñ a phương như keo lai, cây s n, tri n khai thí ñi m ñ nhân r ng mô hình tr ng cây cao su; ñ ng th i có chú tr ng phát tri n cây lương th c m c ñ nh t ñ nh;
18 (4) Trong lâm nghi p, ñ y m nh tr ng, chăm sóc và khai thác r ng tr ng khi ñã ñ n chu kỳ. 3.2.2. Thâm canh tăng năng su t Th c hi n thâm canh nông nghi p là m t trong nh ng gi i pháp căn cơ nh t ñ góp ph n xây d ng n n nông nghi p toàn di n, m nh m và v ng ch c, t ng bư c phân b l i lao ñ ng trong nông nghi p. Thâm canh ph i ñi ñôi v i vi c m r ng di n tích có kh năng canh tác, nâng cao năng su t, tăng nhanh s n ph m nông nghi p nh m ñáp ng nhu c u c a kinh t qu c dân, tr ng tâm là lương th c và th c ph m. Tuyên truy n, ph bi n ki n th c, tri n khai ng d ng nhanh các thành t u c a khoa h c và k thu t vào s n xu t nông, lâm, thu s n. Đ y m nh ng d ng các lo i gi ng cây tr ng, v t nuôi có năng su t cao, kh năng ch u b nh t t, phù h p v i ñi u ki n t nhiên cũng như trình ñ canh tác c a nhân dân trên ñ a bàn huy n. Có chính sách ưu ñãi ñ kêu g i các thành ph n kinh t tham gia ñ u tư trang thi t b công ngh cao vào ch bi n các m t hàng nông lâm s n, nh t là s n ph m g , s n nh m nâng cao giá tr nông lâm s n. Khuy n khích, h tr nông dân c i t o, s d ng gi ng m i trong s n xu t nông nghi p phù h p v i ñi u ki n c a ñ a phương. Phát tri n kinh t nông nghi p ñ t ra yêu c u v công ngh sau thu ho ch như b o qu n, sơ ch , v n chuy n, ch bi n nông s n. C n ñ y nhanh và m r ng quy mô s n xu t nông nghi p b t ñ u t vi c tăng di n tích ñ t s n xu t cho các h s n xu t. Đ ng th i t o ñi u ki n cho nông dân vay v n ñ u tư thêm máy móc nông
19 nghi p ñ c bi t máy s y lúa và s n ph m nông nghi p cũng như phương ti n b o qu n s n ph m. Chú tr ng ñ u tư xây d ng và phát tri n h th ng thu l i ngày càng hoàn thi n, ñ m b o cung c p ñ nư c tư i ph c v cho s n xu t nông nghi p phát tri n b n v ng năng su t cao n ñ nh. Ưu tiên ñ u tư các nhà máy ch bi n nông lâm s n, khuy n khích các thành ph n kinh t tham gia th c hi n qu b o hi m r i ro, b o hi m giá nông s n, ñ m b o nguyên li u s n xu t ra ñư c thu mua theo h p ñ ng ký k t. 3.2.3. Tăng cư ng huy ñ ng ngu n l c cho nông nghi p Huy n c n chú tr ng ñi u ch nh cơ c u v n ñ u tư, tăng cư ng ñ u tư cho nông nghi p ñ v a ph c v phát tri n s n xu t nông nghi p, gi m chi phí ñ u tư, v a ñ xây d ng và nâng c p k t c u h t ng nông thôn. Theo ñó: * V v n ngân sách - Ưu tiên s d ng các ngu n v n s nghi p, ñ c bi t là ngu n s nghi p kinh t , s nghi p khoa h c ñ ñ u tư cho các ho t ñ ng nghiên c u, chuy n giao ti n b khoa h c công ngh , nh t là công ngh sinh h c, khuy n nông, gi ng m i, gi ng g c và các ho t ñ ng h tr như ki m d ch, phòng ch ng d ch b nh, thú y, b o v th c v t, qu n lý ch t lư ng s n ph m, b o v ngu n l i thu s n, qu n lý b o v r ng, xúc ti n thương m i, tiêu th s n ph m,... - S d ng hi u qu ngu n v n xây d ng cơ b n t p trung, các ngu n h tr có m c tiêu, ngu n v n các Chương trình phát tri n nông nghi p nông thôn ñ ñ u tư ñ ng b k t c u h .
20 - Ưu tiên th c hi n các ch trương, chính sách h tr phát tri n s n xu t như: h tr lãi su t vay th c hi n chuy n d ch cơ c u kinh t nông nghi p, nông thôn, mi n gi m thu l i phí; h tr tr ng, chăm sóc và qu n lý b o v r ng, h tr gi ng s n xu t, tiêm phòng vacxin, tiêu h y gia súc gia c m và các h tr khác ñ nông dân n ñ nh s n xu t trong các trư ng h p thiên tai, d ch b nh. - Huy ñ ng, s d ng ngu n v n h tr , ñ u tư có m c tiêu c a Trung ương,... m t cách có hi u qu . * V n tín d ng - T ch c th c hi n t t các ch trương, chính sách tín d ng ph c v phát tri n kinh t nông nghi p, nông thôn; chính sách h tr ñ i v i các d án s n xu t nông nghi p, ch bi n hàng xu t kh u,.. - Ưu tiên dành ngu n v n t Qu Đ u tư phát tri n t nh cũng như c a Ngân hàng Phát tri n, Ngân hàng Nông nghi p & PTNT, Ngân hàng Chính sách xã h i ñ cho vay ñ i v i các d án ñ u tư cho lĩnh v c nông nghi p, nông thôn nh m ph c v m c tiêu xoá ñói gi m nghèo, phát tri n kinh t trang tr i trên ñ a bàn. - Có chính sách, hình th c cho vay v n phù h p ñ t o ñi u ki n cho nông dân ti p c n v n như vay tín ch p, vay theo d án s n xu t, th ch p b ng tài s n hình thành t v n vay,... * V n nhân dân và ngu n v n khác - Khuy n khích các thành ph n kinh t ñ u tư h t ng, c i t o ñ ng ru ng, vay v n s n xu t, ñ u tư xây d ng vùng nguyên li u, cơ s b o qu n, ch bi n nông lâm thu s n, s n xu t gi ng cây tr ng, con v t nuôi, ñ u tư tr ng r ng,...