BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGHỆ THUẬT TRUNG ƯƠNG
NGUYỄN VIỆT CƯỜNG
DẠY HỌC THANH NHẠC CHO GIỌNG
NAM TRUNG TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG
VĂN HÓA NGHỆ THUẬT VIỆT BẮC
LUẬN VĂN THẠC SĨ
LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ÂM NHẠC
Khóa 9 (2017-2019)
Hà Nội, 2019
CÔNG TRÌNH ĐÃ ĐƯỢC HOÀN THÀNH
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGHỆ THUẬT
TRUNG ƯƠNG
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Thị Tố Mai
Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ
tại trường ĐHSP Nghệ thuật Trung ương
Vào ngày 15 tháng 8 năm 2019
Có thể tìm hiểu luận văn tại: Thư viện Trường ĐHSP Nghệ
thuật Trung ương
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thanh nhạc là bộ môn nghệ thuật kết hợp giữa âm nhạc
và ngôn ngữ, có vai trò quan trọng trong đào tạo âm nhạc. Giọng hát
của con người có sức biểu hiện lớn lao, nó có thể phát ra lời mà
không một loại nhạc cụ nào làm được. Nhờ đó mà tiếng hát của con
người có sức diễn đạt tinh tế, hữu hiệu, có tính giáo dục cao ở nhiều
phương diện khác nhau. Đồng thời, ngôn ngữ làm cho âm nhạc rõ
ràng, dễ hiểu, đi sâu vào mọi tầng lớp trong xã hội và là nghệ thuật
biểu hiện của cái đẹp, tâm tư tình cảm và khát vọng của con người.
Để có một chất giọng đẹp người hát phải luôn chú trọng đến vấn đề
kỹ thuật thanh nhạc, đây là điểm then chốt và là yếu tố không thể
thiếu trong quá trình học thanh nhạc. Bên cạnh đó, cần phải kiên trì
và có phương pháp luyện tập hiệu quả, cũng như am hiểu sâu rộng về
các môn âm nhạc khác... Có như vậy, người hát mới phát huy được
tối đa được chất giọng của mình, thể hiện tốt các bài hát, mang lại
cho người nghe những rung cảm sâu lắng.
Là một giảng viên đã giảng dạy thanh nhạc nhiều năm tại
Trường Cao đẳng VHNT Việt Bắc, chúng tôi nhận thấy học sinh,
sinh viên của trường chủ yếu đến từ các tỉnh miền núi phía Bắc, có
các loại giọng đa dạng khác nhau: nam cao, nam trung, nam trầm, nữ
cao... Trong đó, giọng nam trung chiếm một số lượng không nhiều.
Bên cạnh những thành tích đã đạt được trong giảng dạy cũng như
đào tạo thanh nhạc cho giọng nam trung thành công thì vẫn còn có
những vướng mắc trong vấn đề về kỹ thuật thanh nhạc như: kỹ thuật
cộng minh, vấn đề đóng giọng, mở rộng âm khu... dẫn tới những hạn
chế trong việc thể hiện kỹ thuật, sắc thái..., có trường hợp cả bài hát đạt
nhưng riêng hát nốt cao nhất trong bài không đạt...
Trước những vấn đề nêu trên, chúng tôi cho rằng việc nghiên
cứu về dạy học thanh nhạc cho giọng nam trung tại Trường Cao đẳng
VHNT Việt Bắc là vấn đề cần thiết và quan trọng. Do đó, chúng tôi
chọn đề tài: Dạy học thanh nhạc cho giọng nam trung tại Trường
Cao đẳng VHNT Việt Bắc cho luận văn thạc sĩ, chuyên ngành L
luận và Phương pháp dạy học Âm nhạc.
2. Lịch sử nghiên cứu
2
Cho tới thời điểm hiện tại đã có nhiều công trình, tài liệu
nghiên cứu về dạy học âm nhạc nói chung và dạy học hát nói riêng.
Dưới đây, chúng tôi xin điểm ra và phân tích một số công trình, tài
liệu liên quan trong phạm vi chúng tôi đã thu thập được:
Năm 2001, tác giả Nguyễn Trung Kiên đã viết cuốn Phương
pháp sư phạm thanh nhạc do Viện Âm nhạc xuất bản. Năm 2008,
cuốn Phương pháp dạy thanh nhạc của tác giả Hồ Mộ La được
xuất bản do Nxb Từ điển bách khoa ấn hành. Năm 2011, tác giả
Trần Ngọc Lan viết cuốn Phương pháp hát tốt tiếng Việt trong
nghệ thuật ca hát, do Nxb Giáo dục Việt Nam ấn hành.
Dạy học thanh nhạc cho giọng nam trung tại trường Đại học
Sư phạm Nghệ thuật TW của tác giả Đào Văn Lợi. Luận văn Thạc sĩ
L luận và phương pháp dạy học Âm nhạc, ĐHSP Nghệ thuật T ,
năm 2015.
Dạy học ca khúc Nga cho học viên Thanh nhạc tại Trường
Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội, Luận văn Thạc sĩ L luận và
phương pháp dạy học Âm nhạc, ĐHSP Nghệ thuật T , năm 201
của Lê Xuân Hảo...
Nhìn chung, các nghiên cứu về dạy hát cho giọng nam trung
không có nhiều và theo nghiên cứu của chúng tôi, hiện nay chưa có
công trình nào nghiên cứu về dạy học thanh nhạc cho giọng nam
trung tại trường Cao đẳng VHNT Việt Bắc. Vì vậy, đề tài của chúng
tôi không trùng lặp các đề tài khác
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu nhằm mục đích đề xuất các biện pháp dạy
học thanh nhạc cho giọng nam trung hệ Trung cấp Thanh nhạc tại
Trường Cao đẳng VHNT Việt Bắc.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu, làm rõ l luận về giọng nam trung
3
- Nghiên cứu thực trạng dạy học thanh nhạc cho giọng nam
trung hệ Trung cấp thanh nhạc của khoa Âm nhạc, Trường Cao đẳng
VHNT Việt Bắc.
- Đề xuất các biện pháp, phương pháp dạy học cho giọng
nam trung hệ Trung cấp thanh nhạc tại Trường Cao đẳng VHNT Việt
Bắc.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp dạy học thanh nhạc cho giọng nam trung hệ
Trung cấp Thanh nhạc tại Trường Cao đẳng VHNT Việt Bắc.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về địa điểm nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng
và thực nghiệm với đối tượng học sinh hệ Trung cấp thanh nhạc tại
Trường Cao đẳng VHNT Việt Bắc.
- Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 01 năm 201 đến tháng 01
năm 2019.
- Về quy mô nghiên cứu: Bên cạnh việc nghiên cứu những kỹ
thuật thanh nhạc cơ bản, đề tài tập trung đi sâu hơn vào phương pháp
xử l đóng tiếng và mở rộng âm khu. Đây là những kỹ thuật rất quan
trọng đối với giọng nam trung mà các đề tài trước chưa đề cập và
nghiên cứu.
- Trong mục phương pháp dạy một số bài hát mẫu, đề tài lựa
chọn 2 bài hát là: Ta tự hào đi lên ôi Việt Nam (Sáng tác: Chu Minh);
Caro mio ben (Sáng tác: Giordani).
5. Phương pháp nghiên cứu
Trong nghiên cứu đề tài của luận văn, chúng tôi sử dụng các
phương pháp nghiên cứu chủ yếu sau:
- Các phương pháp phân tích, t ng hợp: phân tích những tư
liệu thanh nhạc, những vấn đề trong thực trạng, các biện pháp,