Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ở trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên

Chia sẻ: Chuheodethuong10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:125

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu đề tài nhằm đề xuất các biện pháp quản lý hợp lý, khoa học nhằm đảm bảo phát triển, khai thác sử dụng có hiệu quả các TBĐT ở trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường, đáp ứng được mục tiêu đổi mới giáo dục đại học tại trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ở trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM LÊ THỊ NGÀ QUẢN LÝ KHAI THÁC SỬ DỤNG CÁC THIẾT BỊ ĐÀO TẠO Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM LÊ THỊ NGÀ QUẢN LÝ KHAI THÁC SỬ DỤNG CÁC THIẾT BỊ ĐÀO TẠO Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. PHÓ ĐỨC HÕA THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả sử dụng trong luận văn đƣợc thống kê, khảo sát và cung cấp bởi các cá nhân, tập thể rõ ràng. Những kết luận khoa học trong luận văn là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Tác giả luận văn Lê Thị Ngà Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNi http://www.lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên cho phép tôi bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy cô giáo trƣờng Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên về sự tận tình giảng dạy và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin đƣợc cảm ơn sâu sắc tới PGS.TS. Phó Đức Hòa, trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội - ngƣời thầy hƣớng dẫn khoa học của tôi đã nhiệt tình chỉ bảo, giúp đỡ, hƣớng dẫn để tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong Ban giám hiệu, Ban chủ nhiệm khoa Tâm lý - Giáo dục, phòng Đào tạo trƣờng Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên đã tạo mọi điều kiện thuận giúp tôi nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới các thầy, cô, đồng nghiệp và các em sinh viên trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên đã tận tình giúp đỡ, tạo điều kiện và cung cấp nhiều thông tin, tƣ liệu quý giá cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn. Cuối cùng tôi muốn bày tỏ lòng cảm ơn đối bạn bè, ngƣời thân trong gia đình đã ủng hộ và tạo mọi điều kiện hỗ trợ tôi học tập và hoàn thành luận văn. Mặc dù bản thân đã có nhiều cố gắng trong nghiên cứu và hoàn thành luận văn, song không thể tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Kính mong nhận đƣợc những ý kiến chỉ dẫn, góp ý chân thành từ các chuyên gia, các thầy cô giáo, các bạn đồng nghiệp và bạn đọc. Tác giả luận văn Lê Thị Ngà Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNii http://www.lrc.tnu.edu.vn
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT........................................................ iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................. vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 1 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ................................................................. 4 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 4 7. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................. 5 8. Ý nghĩa của đề tài ............................................................................................ 6 9. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 6 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ KHAI THÁC SỬ DỤNG CÁC THIẾT BỊ ĐÀO TẠO Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC .......................... 7 1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu....................................................................... 7 1.1.1. Trên thế giới .............................................................................................. 8 1.1.2. Ở Việt Nam ................................................................................................ 9 1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................ 11 1.2.1. Quản lý..................................................................................................... 11 1.2.2. Quản lý giáo dục ...................................................................................... 13 1.2.3. Quản lý nhà trƣờng .................................................................................. 16 1.2.4. Thiết bị đào tạo ........................................................................................ 18 1.2.4.2. Phân loại thiết bị đào tạo ...................................................................... 19 1.2.5. Hoạt động khai thác sử dụng thiết bị đào tạo .......................................... 20 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNiii http://www.lrc.tnu.edu.vn
1.2.6. Hiệu quả sử dụng các TBĐT ................................................................... 21 1.2.7. Quản lý khai thác sử dụng thiết bị đào tạo .............................................. 22 1.3. Vai trò của các thiết bị đào tạo trong cấu trúc quá trình đào tạo ở trƣờng đại học .......................................................................................... 23 1.3.1. Vai trò của các thiết bị đào tạo trong quá trình đào tạo ở trƣờng Đại học .... 23 1.3.2. Vai trò của các TBĐT trong sự phát triển của trƣờng Đại học ............... 25 1.4. Quản lý khai thác sử dụng thiết bị đào tạo trong trƣờng Đại học .............. 26 1.4.1. Quản lý nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên về tầm quan trọng của thiết bị đào tạo ......................................................................... 26 1.4.2. Quản lý việc đầu tƣ, mua sắm thiết bị đào tạo ........................................ 28 1.4.3. Quản lý việc khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ................................ 29 1.4.4. Quản lý công tác bảo quản, bảo dƣỡng, sửa chữa các TBĐT ở trƣờng Đại học ......................................................................................... 30 1.4.5. Quản lý việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy học và quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ........................................ 31 1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng tới hiệu quả quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ................................................................................................. 32 1.5.1. Yếu tố chủ quan ....................................................................................... 33 1.5.2. Yếu tố khách quan ................................................................................... 33 Kết luận chƣơng 1.............................................................................................. 35 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ KHAI THÁC SỬ DỤNG CÁC TBĐT Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC KTCN THÁI NGUYÊN .................. 36 2.1. Khái quát quá trình khảo sát ....................................................................... 36 2.2. Khái quát về trƣờng Đại học KTCN Thái Nguyên .................................... 36 2.3. Thực trạng hoạt động khai thác sử dụng các TBĐT tại trƣờng Đại học KTCN Thái Nguyên ................................................................................ 38 2.3.1. Thực trạng về cơ sở vật chất và trang thiết bị của Nhà trƣờng ............... 38 2.3.2. Đánh giá chung về mức độ đáp ứng của các TBĐT so với nhu cầu sử dụng .................................................................................................... 40 2.3.3. Thực trạng công tác bảo quản, bảo dƣỡng, sửa chữa TBĐT................... 42 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNiv http://www.lrc.tnu.edu.vn
2.3.4. Thực trạng khai thác sử dụng các TBĐT ở trƣờng Đại học KTCN Thái Nguyên ............................................................................................ 43 2.4. Thực trạng công tác quản lý khai thác sử dụng các TBĐT tại trƣờng Đại học KTCN Thái Nguyên................................................................... 48 2.4.1. Nhận thức của cán bộ, giảng viên, SV về vai trò của TBĐT trong trƣờng Đại học ......................................................................................... 48 2.4.2. Thực trạng quản lý việc đầu tƣ, mua sắm thiết bị đào tạo ...................... 50 2.4.3. Thực trạng quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ...................... 54 2.4.4. Tình hình ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy học và quản lý sử dụng các TBĐT .............................................................................. 62 2.5. Thực trạng về các yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả quản lý khai thác sử dụng các TBĐT dƣới góc độ quản lý ...................................................... 64 2.5.1. Đánh giá của cán bộ quản lý.................................................................... 64 2.5.2. Đánh giá của giảng viên .......................................................................... 65 2.6. Nhận định, đánh giá chung về Công tác quản lý khai thác sử dụng các TBĐT tại trƣờng Đại học KTCN ............................................................ 66 2.6.1. Những điểm mạnh ................................................................................... 66 2.6.2. Những điểm yếu ...................................................................................... 67 2.6.3. Những cơ hội ........................................................................................... 68 2.6.4. Những thách thức .................................................................................... 69 Kết luận chƣơng 2.............................................................................................. 70 Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ KHAI THÁC SỬ DỤNG CÁC TBĐT Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC KTCN THÁI NGUYÊN .................. 71 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp .............................................................. 71 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và kế thừa ........................................ 71 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ........................................................... 71 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .......................................................... 72 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 72 3.2. Biện pháp quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo tại trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên .......................................... 73 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNv http://www.lrc.tnu.edu.vn
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giảng viên nhà trƣờng về vai trò của các TBĐT và quản lý các TBĐT trong trƣờng Đại học ........ 73 3.2.2. Phối hợp đồng bộ có hiệu quả giữa các đơn vị trong trƣờng về việc quản lý khai thác sử dụng các TBĐT của Nhà trƣờng ............................ 75 3.2.3. Tăng cƣờng bảo quản, bảo dƣỡng và sửa chữa nâng cấp các TBĐT từ đó nâng cao quản lý việc khai thác sử dụng có hiệu quả các TBĐT ............ 77 3.2.4. Sử dụng hợp lý các nguồn ngân sách, khai thác các nguồn đầu tƣ để xây dựng, trang bị, mua sắm, bảo quản, bảo dƣỡng thƣờng xuyên các TBĐT ................................................................................................ 80 3.2.5. Đổi mới phƣơng thức kiểm tra, đánh giá trong quản lý khai thác sử dụng các TBĐT của Nhà trƣờng ............................................................. 83 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 85 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ................... 86 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 86 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 86 3.4.3. Đối tƣợng khảo nghiệm ........................................................................... 86 3.4.4. Phƣơng pháp khảo nghiệm ...................................................................... 86 3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 86 Kết luận chƣơng 3.............................................................................................. 95 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 96 1. Kết luận .......................................................................................................... 96 2. Khuyến nghị................................................................................................... 98 2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo ................................................................ 98 2.2. Đối với Đại học Thái Nguyên .................................................................... 98 2.3. Đối với trƣờng Đại học KTCN ................................................................... 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................. 100 PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNvi http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT Viết tắt Viết đầy đủ CB : Cán bộ CBQL : Cán bộ quản lý CNTT : Công nghệ thông tin CNH - HĐH : Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa CSVC : Cơ sở vật chất ĐHKTCN : Đại học Kỹ thuật Công nghiệp ĐHTN : Đại học Thái Nguyên GD : Giáo dục GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo GV : Giảng viên KTCN : Kỹ thuật Công nghiệp NCKH : Nghiên cứu khoa học NSNN : Ngân sách nhà nƣớc NXB : Nhà xuất bản SV : Sinh viên TB : Thiết bị TBĐT : Thiết bị đào tạo Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNiv http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Tình hình trang bị TBĐT ............................................................ 40 Bảng 2.2. Đánh giá chung của CBQL, GV về mức độ đáp ứng TBĐT ...... 41 Bảng 2.3. Mức độ bảo quản, giữ gìn, sửa chữa các TBĐT ......................... 42 Bảng 2.4. Công tác bảo trì, bảo dƣỡng TBĐT............................................. 43 Bảng 2.5. Thực trạng và nguyên nhân của việc sử dụng TBĐT ................. 44 Bảng 2.6. Thực trạng và nguyên nhân của việc sử dụng TBĐT ................. 46 Bảng 2.7. Nhận thức về tầm quan trọng của TBĐT trong công tác đào tạo ở trƣờng Đại học.................................................................... 49 Bảng 2.8. Nguồn kinh phí cho việc đầu tƣ, mua sắm thiết bị đào tạo ......... 50 Bảng 2.9. Đánh giá chất lƣợng của TBĐT .................................................. 51 Bảng 2.10. Đánh giá tính đồng bộ của TBĐT ............................................... 52 Bảng 2.11. Thực hiện mua sắm theo quy trình .............................................. 53 Bảng 2.12. Sự phân cấp quản lý TBĐT ......................................................... 58 Bảng 2.13. Đánh giá công tác quản lý khai thác sử dụng các TBĐT ............ 60 Bảng 2.14. Đánh giá mức độ đáp ứng của TBĐT để ứng dụng CNTT......... 63 Bảng 2.15. Đánh giá việc tổ chức, chỉ đạo ứng dụng CNTT ........................ 63 Bảng 3.1. Khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý khai thác sử dụng TBĐT ......................................... 87 Bảng 3.2. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý khai thác sử dụng TBĐT ......................................... 88 Bảng 3.3. Mối quan hệ giữa mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý khai thác sử dụng các TBĐT........ 92 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNv http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy .......................................................... 38 Hình 2.2. Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý khai thác sử dụng TBĐT ................ 57 Hình 3.1. Biểu đồ minh họa kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý khai thác sử dụng các TBĐT ............ 87 Hình 3.2. Biểu đồ minh họa kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý khai thác sử dụng các TBĐT ....... 89 Hình 3.3. Biểu đồ minh họa kết quả khảo nghiệm mối tƣơng quan giữa mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý khai thác sử dụng các TBĐT ............................... 93 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTNvi http://www.lrc.tnu.edu.vn
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1. Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật và hội nhập quốc tế, giáo dục nói chung, giáo dục đại học nói riêng ngày càng giữ vị trí quan trọng. Sự cạnh tranh giữa các nƣớc trên thế giới hiện nay chủ yếu biểu hiện là cạnh tranh kinh tế, thực chất là cạnh tranh về khoa học kỹ thuật, cạnh tranh về nhân tài mà nền tảng của nó là cạnh tranh giáo dục. Giáo dục hiện đại đƣợc xem là đòn bẩy quan trọng của tăng trƣởng kinh tế và nâng cao năng suất lao động sản xuất. Trong những năm qua, Đảng và Nhà nƣớc ta đã có nhiều chủ trƣơng và biện pháp lớn trong đổi mới công tác đào tạo nhƣ: Dân chủ hóa giáo dục, thực hiện việc phân cấp quản lý trong nhiều khâu của quá trình đào tạo. Đa dạng và mở rộng các nguồn vvạt lực và tài lực hỗ trợ cho đào tạo. Đa dạng hóa các loại hình đào tạo, tạo nhiều cơ hội cho mọi thành phần trong xã hội. Vì vậy cần phải tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết trung ƣơng 2 khóa VIII, kết luận trung ƣơng 6 khóa IX và thông báo kết luận số 242-TB/TW ngày 15/4/2009 của Bộ Chính trị khóa X về tiếp tục thực hiện Nghị quyết TW 2 khóa VIII về phƣơng hƣớng phát triển giáo dục và đào tạo cho đến năm 2020. Nhận thức sâu sắc và đầy đủ quan điểm “GD&ĐT là sự nghiệp của toàn Đảng, của Nhà nƣớc và của toàn dân”, “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu, đầu tƣ cho GD&ĐT là đầu tƣ phát triển”. Đối với giáo dục đại học tại Điều 5, Luật giáo dục đại học năm 2012, xác định mục tiêu chung là: “Đào tạo nhân lực, nâng cao dân trí, bồi dƣỡng nhân tài; nghiên cứu khoa học, công nghệ tạo ra trí thức, sản phẩm mới, phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế- xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế; đào tạo ngƣời học có phẩm chất chính trị, đạo đức; có kiến thức, kỹ năng thực hành nghề nghiệp, năng lực nghiên cứu và phát triển ứng dụng khoa học và công nghệ tƣơng xứng với trình độ đào tạo; có sức khỏe; có khả năng sáng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN1 http://www.lrc.tnu.edu.vn
tạo và trách nhiệm nghề nghiệp, thích nghi với môi trƣờng làm việc; có ý thức phục vụ nhân dân” [43]. Có thể nói, điều kiện cần để cho giáo dục đại học phát triển ngoài nguồn nhân lực, chất lƣợng đội ngũ nhà giáo thì cơ sở vật chất và thiết bị đào tạo đƣợc xem là điều kiện đủ để giáo viên thực hiện các nội dung giáo dục, giáo dƣỡng và phát triển trí tuệ, khơi dậy tố chất thông minh của ngƣời học. Giáo dục đại học phát triển đòi hỏi không ngừng đổi mới mục tiêu đào tạo, nội dung đào tạo, phƣơng pháp đào tạo. Sự đổi mới này phải gắn liền với việc trang bị hệ thống thiết bị giảng dạy tƣơng ứng để hỗ trợ cho các nội dung chƣơng trình, phƣơng pháp dạy học mới. Ngƣời ta nhận thấy các thiết bị đào tạo có ý nghĩa to lớn trong việc giúp cho giáo viên tổ chức các hoạt động học tập nhằm phát huy tính tích cực, say mê học tập của học sinh, góp phần nâng cao hiệu quả dạy học. Trong báo cáo của Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng khóa VIII đƣợc trình bày tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX có nêu: “Tăng cường cơ sở vật chất và từng bước hiện đại hóa nhà trường (lớp học, sân chơi, bài tập, máy tính nối mạng Internet, thiết bị học tập và giảng dạy hiện đại, thư viện, ký túc xá...” và “Đổi mới phương pháp dạy học, phát huy tư duy sáng tạo và năng lực tự đào tạo của người học, coi trọng thực hành, thí nghiệm, ngoại khóa, làm chủ kiến thức, tránh nhồi nhét, học vẹt, học chay” [15]. Bên cạnh đó, Nghị quyết Hội nghị lần thứ VI Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng khóa XI đã nêu phƣơng hƣớng: “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là một yêu cầu khách quan và cấp bách của sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ở nước ta trong giai đoạn hiện nay. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo bao gồm: đổi mới tư duy; đổi mới mục tiêu đào tạo; hệ thống tổ chức, loại hình giáo dục và đào tạo; nội dung, phương pháp dạy và học; cơ chế quản lý; xây dựng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý; cơ sở vật chất, nguồn lực, điều kiện bảo đảm,… trong toàn hệ thống giáo dục”[3]. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN2 http://www.lrc.tnu.edu.vn
Với những định hƣớng nhƣ trên, vấn đề khai thác sử dụng các TBĐT và quản lý khai thác sử dụng các TBĐT ở các trƣờng Đại học cho phù hợp với thực tế có ý nghĩa hết sức quan trọng. 1.2. Trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp là một đơn vị thành viên của Đại học Thái Nguyên có nhiệm vụ: Đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học công nghệ có trình độ đại học và trên đại học, phục vụ trong sản xuất công nghiệp của các tỉnh thuộc khu vực trung du, miền núi phía Bắc và cả nƣớc. Trƣờng có hai trung tâm phục vụ công tác thực hành, thí nghiệm cho sinh viên. Hệ thống trang thiết bị đƣợc bổ sung hoàn thiện theo các mô hình của các trƣờng đại học trong nƣớc và trên thế giới. Cũng tƣơng tự nhƣ nhiều trƣờng đại học khác mặc dù nguồn lực về cơ sở vật chất, TBĐT của nhà trƣờng cũng đã từng bƣớc đƣợc trang bị, đầu tƣ mua sắm, bổ sung để đảm bảo đáp ứng phục vụ công tác đào tạo của nhà trƣờng. Tuy nhiên, trong quản lý khai thác sử dụng các TBĐT vẫn còn nhiều vấn đề bất cập, hạn chế nhƣ: nhiều giảng viên chƣa sử dụng thƣờng xuyên TBĐT trong quá trình giảng dạy, TBĐT còn thiếu, chất lƣợng chƣa đảm bảo, thiếu đồng bộ, việc giữ gìn bảo quản thiết bị chƣa đƣợc quan tâm đúng mức; Đây là một trong những nguyên nhân cơ bản làm cho việc đổi mới giáo dục đại học nói chung và mục tiêu đổi mới giáo dục đại học tại trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái nguyên nói riêng chƣa đạt đƣợc hiệu quả mong muốn. 1.3. Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn nghiên cứu đề tài: “Quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ở trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên” nhằm đánh giá, phân tích thực trạng công tác quản lý TBĐT và các biện pháp quản lý đã đƣợc áp dụng, để từ đó đƣa ra những đề xuất nhằm góp phần nâng cao hiệu quả khai thác sử dụng các TBĐT và quản lý khai thác sử dụng các TBĐT trong quá trình đào tạo của Nhà trƣờng.. 2. Mục đích nghiên cứu Đề xuất các biện pháp quản lý hợp lý, khoa học nhằm đảm bảo phát triển, khai thác sử dụng có hiệu quả các TBĐT ở trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên góp phần nâng cao chất lƣợng đào tạo của nhà trƣờng, đáp ứng đƣợc mục tiêu đổi mới giáo dục đại học tại trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN3 http://www.lrc.tnu.edu.vn
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Công tác quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ở trƣờng cao đẳng, đại học. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ở trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên. 4. Giả thuyết khoa học Thiết bị đào tạo ảnh hƣởng trực tiếp đến chất lƣợng đào tạo ở trƣờng đại học, thực tế cho thấy công tác quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo tại trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp đã đƣợc quan tâm, tuy nhiên vẫn còn nhiều hạn chế. Nếu xây dựng được một số biện pháp quản lý hợp lý, khoa học thì sẽ phát triển được TBĐT đạt chuẩn, khai thác hiệu quả sử dụng TBĐT trong dạy và học, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo ở trường Đại học KTCN thực hiện được mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về công tác quản lý khai thác sử dụng các TBĐT ở trƣờng đại học. 5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý khai thác sử dụng các TBĐT ở trƣờng Đại học KTCN Thái Nguyên. 5.3. Đề xuất và khảo nghiệm một số biện pháp quản lý khai thác sử dụng các TBĐT ở trƣờng Đại học KTCN Thái Nguyên. 6. Phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn về đối tượng nghiên cứu Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu, khảo sát thực trạng khai thác sử dụng TBĐT và công tác quản lý khai thác sử dụng các TBĐT tại trƣờng Đại học KTCN Thái Nguyên. 6.2. Giới hạn về khách thể khảo sát - Khảo sát trên đối tƣợng là cán bộ quản lý: 40 cán bộ. - Khảo sát trên đối tƣợng là Giảng viên: 130 GV. - Khảo sát trên đối tƣợng là SV: 300 SV. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN4 http://www.lrc.tnu.edu.vn
7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu tài liệu, phân tích, tổng hợp, so sánh nhằm thu thập thông tin lý thuyết dựa trên các tài liệu nghiên cứu. 7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp phỏng vấn Trao đổi, trò chuyện với cán bộ quản lý, giảng viên, SV nhằm tìm hiểu và thu thập những thông tin về quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ở trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên. 7.2.2. Phương pháp điều tra bằng an-két Điều tra bằng bảng hỏi nhằm thu thập những thông tin về thực trạng công tác quản lý khai thác sử dụng các TBĐT của trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp. Từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hợp lý, khoa học trong trƣờng. 7.2.3. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm Thông qua các báo cáo tổng kết, chiến lƣợc phát triển, kế hoạch năm học của Đại học Thái Nguyên và của trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên để nắm đƣợc thực trạng quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo của nhà trƣờng 7.2.4. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia Trao đổi với các chuyên gia có nhiều kinh nghiệm nhằm tiếp thu ý kiến của họ về tính cần thiết, tầm quan trọng và tính khả thi của các biện pháp đề xuất để có những kết luận chính xác và định hƣớng vận dụng các biện pháp đó vào trong thực tiễn. 7.3. Phƣơng pháp thống kê toán học trong khoa học giáo dục Sử dụng các công thức toán học để thống kê số lƣợng, chât lƣợng các thiết bị đào tạo và xử lý các số liệu thống kê đƣợc, nhằm đƣa ra các kết luận phục vụ cho công tác nghiên cứu. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN5 http://www.lrc.tnu.edu.vn
8. Ý nghĩa của đề tài Đề xuất các biện pháp tăng cƣờng quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo tại Trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên. Nếu các biện pháp đƣợc đánh giá khả thi ở Trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên thì kết quả nghiên cứu này có thể vận dụng thành công ở các trƣờng đại học có đặc điểm, hoàn cảnh tƣơng tự. 9. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mục lục, mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và các phụ lục; cấu trúc đề tài bao gồm 3 chƣơng cơ bản: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ở trƣờng đại học. Chƣơng 2: Thực trạng về quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ở trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên. Chƣơng 3: Biện pháp quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ở trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN6 http://www.lrc.tnu.edu.vn
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ KHAI THÁC SỬ DỤNG CÁC THIẾT BỊ ĐÀO TẠO Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC 1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu Đối với công tác đào tạo, TBĐT là công cụ lao động sƣ phạm của giáo viên, học sinh, SV, là một thành tố không thể thiếu đƣợc trong quá trình dạy học. TBĐT là một trong những điều kiện quan trọng để thực hiện nội dung giáo dục và phát triển ngƣời học trong quá trình dạy học ở trƣờng Đại học. Sở dĩ nhƣ vậy là vì trong quá trình dạy học, TBĐT có thể thay thế cho các sự vật, hiện tƣợng và các quá trình này xảy ra trong thực tiễn mà ngƣời dạy và ngƣời học không thể tiếp cận một cách trực tiếp. TBĐT vừa là nguồn tri thức, vừa là phƣơng tiện chứa đựng chuyển tải thông tin và điều khiển hoạt động nhận thức của ngƣời học trong học tập, tạo ra nhiều khả năng để giáo viên trình bày nội dung bài học một cách sâu sắc, thuận lợi, hình thành đƣợc ở ngƣời học những phƣơng pháp học tập tích cực, chủ động, tạo động lực cho ngƣời học hứng thú ham mê học tập hơn. Đây là yếu tố ảnh hƣởng lớn đến cƣờng độ và hiệu quả của quá trình học tập. Hiện nay trên thế giới rất quan tâm đầu tƣ cơ sở vật chất, TBĐT cho hệ thống giáo dục và tập trung nghiên cứu tìm các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị đào tạo để đổi mới phƣơng pháp dạy học. Ở trƣờng Đại học mà nhất là các trƣờng kỹ thuật đào tạo theo hệ thống tín chỉ thì cơ sở vật chất và thiết bị đào tạo là nguồn lực ảnh hƣởng trực tiếp đến chất lƣợng đào tạo của Nhà trƣờng. Vì vậy, công tác quản lý khai thác sử dụng hiệu quả TBĐT trong trƣờng đại học là một trong các thành tố cơ bản, quan trọng trong việc nâng cao chất lƣợng và hiệu quả đầu tƣ cho Giáo dục và đào tạo. Hiện nay, xã hội đang trên đà đi lên công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nƣớc càng đặt ra nhiều thách thức cho các trƣờng đại học. Làm sao để nâng cao chất lƣợng giáo dục và đào tạo, nâng cao hiệu quả sản xuất,… đáp ứng đƣợc yêu cầu đổi giáo dục đại học là vấn đề cấp thiết đối với các trƣờng đại học. Muốn đạt đƣợc điều đó thì công tác quản lý sử dụng hiệu quả thiết bị đào tạo là Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN7 http://www.lrc.tnu.edu.vn
một việc làm không thể thiếu, đó là một vấn đề có tính thời sự liên quan toàn diện đến sự cải tiến chất lƣợng Giáo dục và đào tạo trong trƣờng đại học. Chính vì vậy, công tác quản lý cơ sở vật chất trƣờng học nói chung và công tác quản lý thiết bị đào tạo nói riêng đã đƣợc nhiều tổ chức, cá nhân trong nƣớc cũng nhƣ ngoài nƣớc nghiên cứu. 1.1.1. Trên thế giới Từ thế kỷ XVI, trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu về thiết bị đào tạo nhƣ: “Phƣơng tiện kỹ thuật dạy học và ứng dụng” - Nhà xuất bản Đại học Min-xcơ, năm 1985. Trong tài liệu này, các tác giả đã đề cập nhiều đến vị trí, vai trò, chức năng và các loại phƣơng tiện kỹ thuật dạy học. Tài liệu cũng nêu ra đƣợc những ứng dụng cụ thể, chi tiết của phƣơng tiện kỹ thuật dạy học trong quá trình dạy học. Tài liệu là cơ sở nghiên cứu cho lĩnh vực TBĐT và quản lý, cũng nhƣ việc khai thác sử dụng TBĐT ở nƣớc ta. Bên cạnh đó, Hội nghị Quốc tế về giáo dục lần thứ 39 họp tại Giơ-ne-vơ năm 1984 cũng nhƣ nhiều hội nghị về TBĐT ở các nƣớc xã hội chủ nghĩa đã khẳng định ngành giáo dục cần phải đƣợc đổi mới thƣờng xuyên về mục đích, cấu trúc, nội dung, TBĐT và phƣơng pháp để tạo cho tất cả các học sinh có những cơ hội học tập. Tuỳ theo hoàn cảnh kinh tế, kỹ thuật và xã hội tất cả các nƣớc trên thế giới đều có khuynh hƣớng hoàn thiện cơ sở vật chất trong đó có TBĐT nhằm phù hợp với sự hiện đại hoá nội dung, phƣơng pháp và hình thức tổ chức đào tạo. Các nƣớc có nền kinh tế phát triển đều quan tâm đến việc nghiên cứu, thiết kế, sản xuất các TBĐT hiện đại, đạt chất lƣợng cao, cần thiết cho nhu cầu giáo dục mỗi nƣớc. Từ sau đại chiến thế giới thứ hai (1939-1945) ở Liên Xô (cũ) đã thực hiện khẩu hiệu: “Điện ảnh hoá quá trình học tập”; Ở Nhật Bản ngay từ năm 1960 đã tổ chức nghiên cứu mẫu và sản xuất phim giáo khoa dùng trong nhà trƣờng, năm 1984 nƣớc Nhật đã có 29 trung tâm nghe nhìn. Năm 1992 kết quả điều tra về trang bị máy tính ở Nhật Bản cho thấy bậc tiểu học đƣợc 50%, bậc THCS đƣợc 86,1%, bậc THPT đƣợc 99,4%. Ở Mỹ và các nƣớc Châu Âu cũng nhƣ một số nƣớc trong khu vực Châu Á Thái Bình Dƣơng nhƣ In-đô-nê-xia, Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN8 http://www.lrc.tnu.edu.vn
Thái Lan, Phi-líp-pin, Xinh-ga-po,... ngƣời ta thay thế dần tranh trong sách giáo khoa in trên giấy bằng các hình ảnh trên màn ti vi. Nhƣ vậy lƣợng thông tin cung cấp phong phú và hấp dẫn hơn, việc bảo quản, vận chuyển và sử dụng có mặt thuận lợi hơn. 1.1.2. Ở Việt Nam Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào giáo dục là xu thế tất yếu. Hiệu quả của việc sử dụng các công nghệ mới, các trang thiết bị đào tạo vào việc giảng dạy và nghiên cứu của giảng viên và học sinh, sinh viên trong quá trình giáo dục đã đƣợc khẳng định trong thực tế, nhất là khả năng làm cho bài giảng trở nên sinh động, ngƣời giảng viên có thể định hƣớng học sinh, sinh viên tiếp cận với một nguồn tri thức phong phú. Đảng và Nhà nƣớc ta đã có những chủ chƣơng, chính sách hết sức quan trọng để đẩy mạnh việc khai thác và sử dụng TBĐT vào quá trình đào tạo của các cơ sở giáo dục. Trong những năm gần đây, Công tác quản lý khai thác sử dụng các TBĐT đã đƣợc nhiều ban ngành quan tâm chỉ đạo quản lý nhƣ: Nghị định số 52/2009/NĐ-CP ngày 03/6/2009 của Chính phủ về việc quy định chi tiết và hƣớng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản nhà nƣớc [9]; Nghị định số 66/2012/NĐ-CP ngày 06/9/2012 của Chính phủ quy định việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản nhà nƣớc [10]; Thông tƣ số 123/2011/TT-BTC ngày 31/8/2011 của Bộ Tài chính Hƣớng dẫn việc quản lý, khái thác phần mềm quản lý đăng ký tài sản nhà nƣớc [5]; Quyết định số 684/QĐ-QTPV ngày 26/12/2007 của Hiệu trƣởng trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp quy đinh về Quản lý, khai thác sử dụng tài sản trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp[39]. Hiện nay, ở nƣớc ta kinh phí đầu tƣ và khả năng mua sắm thiết bị đào tạo còn hạn hẹp. Theo qui định của thông tƣ 30 Liên bộ Tài chính- Giáo dục & Đào tạo, ngày 24-7-1990 thì kinh phí dành cho mua sắm sách và thiết bị giáo dục là 6-10% ngân sách giáo dục, nhƣng theo số liệu mới nhất, trong thực tế bình quân cả nƣớc chỉ đạt 3,7%; trong đó dành cho mua sắm TBĐT là 1,5%. Điều Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN9 http://www.lrc.tnu.edu.vn