ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
--------------------------------------
NGÔ GIA BẢO
NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
KIỂM SOÁT SINH VẬT NGOẠI LAI XÂM HẠI Ở
VĨNH PHÚC
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG
Hà Nội - 2011
1
MỤC LỤC
Nội dung
Trang
Mục lục
1
Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt
4
Danh mục bảng
5
Danh mục các hình vẽ, đồ thị
6
Lời cảm ơn
8
Lời cam đoan
9
Mở đầu
10
Chƣơng 1: TỔNG QUAN
1.1. Giải thích từ ngữ
12
1.2. Hiện trạng SVNLXH trên thế giới
1.2.1. Đánh giá chung vtình hình SVNLXH trên thế giới
1.2.2. Đặc điểm cơ bản của các SVNLXH
12
12
15
1.3. Tình hình quản lý SVNLXH trên thế giới
1.3.1. Hiện trạng quản lý SVNLXH trên thế giới
1.3.2. Hiện trạng quản lý SVNLXH tại các nước phát triển và
đang phát triển
20
20
23
1.4. Tình hình diễn biến của các loài SVNLXH ở Việt Nam
1.4.1. Các loài thực vật ngoại lai ở Việt Nam
1.4.2. Các loài động vật thủy sinh ngoại lai ở Việt Nam
1.5. Các biện pháp kiểm soát SVNLXH
1.5.1. Các biện pháp chung
1.5.2. Biện pháp diệt trừ và kiểm soát SVNLXH
1.5.3. Các biện pháp phòng trừ cụ thể
24
25
26
26
26
28
30
Chƣơng 2: ĐỊA ĐIỂM, THỜI GIAN VÀ PHƢƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
32
2.1. Địa điểm nghiên cứu
32
2
2.2. Thời gian nghiên cứu
2.3. Phương pháp nghiên cứu
2.3.1. Phương pháp luận
2.3.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể
32
32
32
33
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
35
3.1. Điều kiện tự nhiên và tình hình phát triển KTXH khu vực
nghiên cứu
3.1.1. Điều kiện tự nhiên
3.1.2. KTXH
3.2. Thực trạng SVNLXH ở Vĩnh Phúc
3.2.1. Hiện trạng của cây Mai Dương
3.2.2. Hiện trạng của ốc Bươu vàng
3.2.3. Hiện trạng của bèo Nhật Bản
3.2.4. Hiện trạng các SVNLXH khác trong tỉnh
3.3. Tác động của SVNLXH đến đa dạng sinh học, hệ sinh thái
và môi trường
3.3.1. Tác động đến sinh vật bản địa và làm suy giảm đa dạng
sinh học và thay đổi hệ sinh thái
3.3.2. Tác động đến chất lượng môi trường sống
3.3.3. Tác động đến KTXH
3.4. Con đường du nhập của các SVNLXH
3.4.1. Con đường du nhập của các SVNLXH
3.4.2. Con đường xâm nhập của Mai dương
3.5. Biện pháp phòng trừ và kiểm soát một số SVNLXH ở Vĩnh
Phúc
3.5.1. Biện pháp diệt trừ cây Mai dương
3.5.2. Biện pháp diệt trừ ốc Bươu vàng
3.5.3. Biện pháp diệt trừ bèo Nhật Bản
35
35
39
42
42
47
51
55
64
64
68
68
72
72
74
75
75
82
84
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
87
3
TÀI LIỆU THAM KHẢO
88
PHỤC LỤC
Phụ lục 1: Kiểm soát SVNLXH (Trích mục 3, chương IV,
Luật ĐDSH 2008)
Phụ lục 2: Danh mục 100 loài SVNLXH nguy hiểm nhất
trên thế giới
95
95
96
4
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
CBD
Công ước quốc tế về đa dạng sinh học
GISP
Chương trình toàn cầu về sinh vâ
t ngoa
i lai xâm ha
i
IPPC
Công ước quốc tế về bảo vệ thực vật
SVNLXH
Sinh vật ngoại lai xâm hại
ĐDSH
Đa dạng sinh học
SPS
Thỏa thuận về biện pháp bảo vệ sức
khỏe và bảo vệ thực vật
UNEP
Chương trình môi trường liên hiệp quốc
ICSU
Ủy ban quốc tế về khoa học
KTXH
Kinh tê x hội
TNTN
Tài nguyên thiên nhiên
TNMT
Thiên nhiên và môi trường
HST
Hệ sinh thái
BVMT
Bảo vệ môi trường
BTNMT
Bộ Tài nguyên và môi trường
BNN&PTNT
Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn