Luận văn thạc sĩ kinh tế: Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả kinh tế cây vải thiều trên địa bàn huyện Lục Ngạn

Ạ Ọ

TR

NG Đ I H C KINH T VÀ QU N TR KINH DOANH

ƯỜ

Ạ Ọ

Ả

Ị

Đ I H C THÁI NGUYÊN Ế

TR

NG VĂN B O

ƯƠ

Ả

TH C TR NG VÀ GI Ạ

Ự Ả

Ề

Ế

Ệ

I PHÁP NÂNG CAO Ả HI U QU KINH T CÂY V I THI U TRÊN Đ A BÀN Ị Ả HUY N L C NG N - T NH B C GIANG

Ụ

Ạ

Ắ

Ệ

Ỉ

LU N VĂN TH C SĨ KINH T

Ậ

Ạ

Ế

THÁI NGUYÊN, NĂM 2007

Ạ Ọ

TR NG Đ I H C KINH T VÀ QU N TR KINH DOANH ƯỜ Ạ Ọ Ị Đ I H C THÁI NGUYÊN Ế Ả

TR NG VĂN B O ƯƠ Ả

Ự

Ả

Ệ

Ế

Ề

TH C TR NG VÀ GI I PHÁP NÂNG CAO Ả Ạ HI U QU KINH T CÂY V I THI U TRÊN Đ A BÀN HUY N L C NG N - T NH B C GIANG

Ụ

Ạ

Ắ

Ệ

Ị

Ỉ

Chuyên ngành: Kinh t nế ông nghi pệ

Mã s : ố 60.31.10

LU N VĂN TH C SĨ KINH T LU N VĂN TH C SĨ KINH T

Ậ Ậ

Ạ Ạ

Ế Ế

Ng ng d n khoa h c: i h ườ ướ ọ TS. BÙI ĐÌNH HOÀ ẫ

THÁI NGUYÊN - 2007

L I CAM ĐOAN

Ờ

Tôi xin cam đoan r ng, s li u và k t qu nghiên c u trong lu n văn ố ệ ứ ế ằ ả ậ

c dùng đ b o v m t h c v nào. này là trung th c và ch a h đ ự ư ề ượ ể ả ệ ộ ọ ị

Tôi xin cam đoan r ng, m i s giúp đ cho vi c th c hi n lu n văn ọ ự ự ệ ệ ằ ậ ỡ

này đã đ c c m n và các thông tin trích d n trong lu n văn này đ u đã ượ ả ơ ề ẫ ậ

đ c ch rõ ngu n g c. ượ ồ ố ỉ

Tác gi lu n văn ả ậ

Tr ươ ả ng Văn B o

i ii i

L I C M Ờ Ả

NƠ

ả ơ : Tôi xin chân thành c m n

Ban giám hi u, Khoa sau đ i h c, Khoa kinh t nông nghi p Tr ạ ọ ệ ế ệ ườ ng

Đ i h c Kinh t & QTKD Thái Nguyên đã t o đi u ki n thu n l i giúp đ ạ ọ ế ậ ợ ề ệ ạ ỡ

tôi trong quá trình h c t p, nghiên c u đ hoàn thành lu n văn. ứ ể ọ ậ ậ

S Nông nghi p và Phát tri n nông thôn t nh B c Giang đã t n tình ệ ể ắ ậ ở ỉ

giúp đ t o m i đi u ki n thu n l i đ tôi hoàn thành lu n văn. ỡ ạ ậ ợ ể ề ệ ậ ọ

ủ Huy n u , H i đ ng nhân dân, U ban nhân dân, các phòng ban c a ỷ ộ ồ ệ ỷ

huy n L c Ng n. Đ ng u , H i đ ng nhân dân, U ban nhân dân các xã ộ ồ ụ ệ ạ ả ỷ ỷ

Ph ượ ệ ng S n, Giáp S n, Tân M c - huy n L c Ng n đã t o m i đi u ki n ệ ụ ệ ạ ạ ơ ơ ộ ọ

cho tôi trong quá trình thu th p s li u t i đ a ph ng. ậ ố ệ ạ ị ươ

Tôi xin bày t l ng bi t n sâu s c đ n th y giáo Ti n sĩ Bùi Đình ỏ ỏ ế ơ ế ế ắ ầ

Hoà đã t n tình ch d n và giúp đ tôi hoàn thành lu n văn. ỉ ẫ ậ ậ ỡ

Tôi xin g i l i c m n sâu s c t ử ờ ả ơ ắ ớ ạ i các đ ng chí, đ ng nghi p, bè b n ồ ệ ồ

i giúp đ , đ ng viên khích l tôi, và gia đình đã t o m i đi u ki n thu n l ọ ậ ợ ệ ề ạ ỡ ộ ệ

đ ng th i có nh ng ý ki n đóng góp quý báu trong quá trình th c hi n và ồ ự ữ ế ệ ờ

hoàn thành lu n văn. ậ

Thái Nguyên, tháng 12 năm 2007

Tác gi lu n văn ả ậ

Tr ươ ả ng Văn B o

i i i

M C L C Ụ Ụ

nơ

Ủ

Ứ

Ụ

Ứ

Ạ

NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U ng nghiên c u

Ậ

t t

ứ Ớ Ủ Ậ i ii iii vi vii ix 1 1 2 2 3 3 3 3 3 4

ng I: T NG QUAN TÀI LI U VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN L i cam đoan ờ L i c m ờ ả M c l c ụ ụ vi t Danh m c các t ừ ế ắ ụ Danh m c các b ng, bi u ụ ể ả Danh m c bi u đ , đ th ồ ồ ị ể ụ M Đ UỞ Ầ 1. TÍNH C P THI T C A Đ TÀI Ề Ế Ấ 2. M C TIÊU NGHIÊN C U 2.1. M c tiêu chung ụ 2.2. M c tiêu c th ụ ụ ể 3. Đ I T Ố ƯỢ 3.1. Đ i t ứ ố ượ 3.2. Ph m vi nghiên c u ạ 4. ĐÓNG GÓP M I C A LU N VĂN 5. B C C C A LU N VĂN Ủ Ch Ổ

Ố Ụ ươ

Ệ ƯƠ 5

Ơ Ở

Ự

Ậ

Ả

Ề

Ệ

Ế

Ấ

C UỨ 1.1. C S LÝ LU N VÀ TH C TI N V HI U QU KINH T TRONG Ễ 5

NG PHÁP NGHIÊN C U

ƯƠ

Ứ

ậ

ng pháp nghiên c u ươ

5 20 25 25 25 29 ỉ

ng II: TH C TR NG PHÁT TRI N S N XU T VÀ HI U QU

S N XU T V I Ả Ả 1.1.1. C s lý lu n ơ ở 1.1.2. C s th c ti n ơ ở ự ễ 1.2. PH 1.2.1. Câu h i ỏ nghiên c uứ 1.2.2. Các ph ứ 1.2.3. H th ng ch tiêu nghiên c u ứ ệ ố Ch Ự

ươ Ể Ả Ạ Ấ Ệ Ả

31 Ệ Ụ KINH T S N XU T CÂY V I THI U TRÊN Đ A BÀN HUY N L C Ế Ả Ấ Ả Ề Ị

Ị

Ứ

Ể ể ự ệ Ạ

NG NẠ Ặ

Ả Ở

HUY N L C NG N Ụ

Ạ

Ệ

- xã h i ộ Ể

Ấ Ả L c Ng n ả ở ụ ồ

Ự ị ị

ạ

ử ủ ạ

ả ọ ở ệ ả ủ ế ở ụ huy n L c Ng n ụ L c Ng n ạ

2.1. Đ C ĐI M CHUNG C A Đ A BÀN NGHIÊN C U Ủ nhiên 2.1.1. Đ c đi m t ặ 2.1.2. Đi u ki n kinh t ế ề 2.2. TH C TR NG PHÁT TRI N S N XU T V I 2.2.1. L ch s phát tri n cây v i ể 2.2.2. V trí c a cây v i trong ngành tr ng tr t ả 2.2.3. Di n tích, s n l ượ ệ 2.2.4. C c u gi ng v i tr ng ả ồ ơ ấ

L c ng n 31 31 34 38 38 39 42 45 ng m t s cây ăn qu ch y u ạ ộ ố ở ụ ố

L c Ng n ạ

ĐI M ĐI U TRA Ề ộ

ả v iả ở L cụ Ng nạ Ả Ở Ể ế ế Ả

ăng su t và s n l 47 51 52 52 53 2.2.5. Tình hình tiêu th v i ụ ả ở ụ 2.2.6. Tình hình ch bi n b o qu n ả 2.3. TH C TR NG S N XU T V I Ấ Ự Ạ 2.3.1. Đi u ki n s n xu t v i c a các nhóm h nông dân năm 2006 ề ấ ả ủ ệ ả 2.3.2. Di n tích, n ệ ng các gi ng v i ố ả ở ể ả ượ đi m đi u tra năm ề ấ

t c b n ờ ế

ả ở ờ

ả ở đi m đi u tra năm 2006 ề

ĐI M ĐI U TRA NĂM 2006 ể ố ấ ả

55 56 62 64 64 67 2006 2.3.3. Chi phí th i kỳ ki n thi ế ơ ả th i kỳ kinh doanh 2.3.4. Chi phí chăm sóc v i đ i v i h tr ng v i 2.3.5 Thu n l i và khó khăn ố ớ ộ ồ ả ậ ợ 2.4. K T QU VÀ HQKT S N XU T V I Ấ Ề Ả Ở Ể Ả Ả Ế 2.4.1. K t qu và hi u qu kinh t c a các gi ng v i ế ủ ả ệ ả 2.4.2. K t qu v hi u qu kinh t s n xu t v i theo tình hình kinh t ả ả ệ ế ế ế ả ả ế ủ c a

ăm 2006 3 xã đi u tra n ề ấ ả ở

s n xu t v i ế ả c a v i thi u s y khô năm 2006 ế ủ ả ề ấ ả ả

ộ ở đi m đi u tra năm 2006 h ề ệ ế ệ ế ệ ộ ệ

ườ ệ

69 71 73 74 74 75 ể 2.4.3. K t qu và hi u qu kinh t ả 2.4.4. K t qu và hi u qu kinh t ả 2.4.5. Hi u qu xã h i ả ng sinh thái 2.4.6. Hi u qu v môi tr ả ề 2.4.7. So sánh k t qu và hi u qu kinh t ế ả 2.4.8. So sánh k t qu kinh t ế ả ả c a m t s cây ăn qu ch y u ế ủ i ươ gi a v i s y khô v i v i qu t ả ệ huy n ế ữ ả ấ ộ ố ớ ả ả ủ ế ở

ạ ụ

Ả

Ch L c Ng n năm 2006 ng III: GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU KINH T CÂY Ả Ả Ệ Ế ươ 76 V I THI U TRÊN Đ A BÀN HUY N L C NG N Ả Ị Ạ Ề NG H

Ể ể ng h

ệ

Ụ Ệ NG - M C TIÊU S N XU T Đ N NĂM 2010 Ấ Ế huy n L c Ng n ạ ụ ạ huy n L c Ng n ụ ấ ở

3.1. QUAN ĐI M - PH Ụ ƯỚ ƯƠ 3.1.1 Quan đi m v phát tr n s n xu t ề ấ ở ể ả ng phát tri n s n xu t 3.1.2. Ph ể ả ướ ươ ệ L c Ng n 3.1.3. M c tiêu phát tri n s n xu t ấ ở ụ ụ 3.2. CÁC GI Ệ

Ả

Ề I PHÁP NÂNG CAO HI U QU KINH T CÂY V I THI U

Ả

Ế

TRÊN Đ A BÀN HUY N L C NG N

Ụ

Ạ

Ệ

Ị

ể ả ạ Ả 76 76 76 76 78

ả ả

Ậ

Ế Ị

3.2.1. Gi i pháp chung 3.2.2. Gi i pháp cho t ng vùng sinh thái ừ K T LU N VÀ KI N NGH Ậ K T LU N KI N NGH Ị Ế Ế Ế 78 89 93 93 94

DANH M C CÁC CH VI T T T Ữ Ế Ụ Ắ

Ch vi t t t ch đ y đ ữ ế ắ ữ ầ ủ

t c b n ế ơ ả

ệ ể

ĐT ĐVT BHXH BVTV BQ CP CC DT HQSX HQKT HTX KTCB NS NN&PTNT TSCĐ TKKD KTKT UBND Đ u tầ ư Đ n v tính ị ơ B o hi m xã h i ả ộ ể B o v th c v t ệ ự ậ ả Bình quân Chi phí C c u ơ ấ Di n tích ệ Hi u qu s n xu t ấ ệ ả ả Hi u qu kinh t ệ ế ả H p tác xã ợ Ki n thi ế Năng su tấ Nông nghi p và phát tri n nông thôn Tài s n c đ nh ả ố ị Th i kỳ kinh doanh ờ Kinh t k thu t ế ỹ ậ ban nhân dân Ủ

DANH M C CÁC B NG, BI U

Ụ

Ả

Ể

B ng N i dung ả ộ

Trang

ộ ố ướ

B ng 1.1 B ng 1.2 Di n tích và s n l Di n tích và s n l c trên th gi ế ớ m t s t nh mi n B c Vi 22 24 ả ả ng v i c a m t s n ả ượ ả ủ ả ượ v i ng ả ở ộ ố ỉ ệ ệ i ệ t ề ắ

ượ

B ng 1.3 B ng 2.1 đo n 2004- 28 33 ả ả Nam Phân lo i s l ẫ ạ ố Tình hình đ t đai c a huy n L c Ng n giai ấ ng m u ch n đi u tra ọ ệ ề ụ ủ ạ ạ

B ng 2.2 2006 M t s ch tiêu s n xu t nông nghi p huy n L c Ng n 37 ả ộ ố ỉ ệ ụ ệ ả ấ ạ giai

ạ

B ng 2.3 39 ả đo n 2004-2006 Giá tr s n xu t ngành tr ng tr t huy n L c Ng n ồ ấ ị ả ụ ệ ọ ạ giai đo nạ

B ng 2.4 41 ả 2004-2006 ạ C c u s d ng đ t ngành nông nghi p huy n L c Ng n ơ ấ ử ụ ụ ệ ệ ấ

B ng 2.5 giai đo n 2004-2006 ạ Di n tích, s n l ng m t s cây ăn qu L c Ng n 43 ả ả ượ ệ ộ ố ả ở ụ ạ giai

B ng 2.6 đo n 2004- 2006 Di n tích, s n l L c Ng n ả ạ ệ ả ượ ng các gi ng v i ố ả ở ụ ạ giai đo nạ

L c Ng n 45 2004- 2006 B ngả 2.7 C c u di n tích các gi ng v i ệ ơ ấ ố ả ở ụ ạ giai đo n 2004- ạ

L c Ng n 48 B ngả 2.8 2006 Tình hình bi n ế đ ng giá v i qu t ộ ả i ả ươ ở ụ ạ giai đo nạ

ng v i đ c ch bi n L c Ng n 51 B ngả 2.9 ả ượ ế ế ở ụ ạ giai đo n 2004- ạ 2004- 2006 S n l ả ượ

2006

52 B ngả 2.10 Tình hình c b n c a các h đi u tra t ơ ả ủ ộ ề ạ ệ i 3 xã đ i di n ạ

ệ

54 huy n L c Ng n ạ ụ B ngả 2.11 Di n tích, năng su t và s n l ệ ấ ả ượ ng các gi ng v i ố ả ở ể ề đi m đi u

ế

55 56 đi m đi u tra năm 2006 ở ể ề tra năm 2006 B ngả 2.12 Chi phí th i kỳ ki n thi t c b n ế ơ ả ờ B ngả 2.13 Chi phí chăm sóc các gi ng v i ả ố

vi i

59 B ngả 2.14 Chi phí chăm sóc v i theo tình hình kinh t c a h ả ế ủ ộ ở ể đi m

đi u tra năm 2006 ề

ề

ấ

c a các gi ng v i 60 62 65 B ngả 2.15 Chi phí chăm sóc v i B ngả 2.16 Chi phí s y khô ể B ngả 2.17 K t qu và hi u qu kinh t ế ủ ả ế 3 xã đi u tra năm 2006 ả ở các đi m đi u tra năm 2006 ề ở ả ệ ố ề ả ở đi m đi u ể

tra năm 2006

s n xu t v i theo tình hình B ngả 2.18 K t qu và ệ ế ả ế ả ấ ả ả hi u qu kinh t

đi m đi u tra năm 2006 ế ủ ộ ở ể ề

s n xu t v i 3 xã 67 69 c a h B ngả 2.19 K t qu và hi u qu kinh t ệ ả kinh t ế ả ế ả ấ ả ở đi uề

t v i thi u s y khô

71 tra năm 2006 Bang 2.20 K t qu và hi u qu kinh ệ ả ế ả ề ấ ế ả ở ể các đi m

ề

74 đi u tra năm 2006 Bang 2.21 So sánh k t qu và HQKT gi a v i qu t ả ữ ả ế ả ươ ớ ả ấ i v i v i s y

Bang 2.22 So sánh k t qu kinh t 75 ế ủ ệ ụ c a m t s cây ăn qu huy n L c ộ ố ả khô năm 2006 ả ế

Ng nạ

ng v i t năm 2007 - 77 Bang 3.1 D ki n di n tích, năng su t, s n l ệ ấ ả ượ ự ế ả ừ

2010

Bang 3.2 D ki n c c u các nhóm v i chín s m, chính v và chín 77 ự ế ơ ấ ụ ả ớ

mu n c a huy n L c Ng n đ n năm 2010 ộ ủ ụ ế ệ ạ

vi i i

DANH M C BI U Đ - Đ TH Ể Ồ Ồ Ị

Ụ

Bi u để ồ C c u các gi ng v i huy n L c Ng n năm 2006 46 ơ ấ ả ở ố ụ ệ ạ 2.1

L c Ng i qua 3 năm 49 Đ th 2.1 ồ ị So sánh giá v i qu t ả ả ươ i các gi ng v ố ả ở ụ ạ

Kênh tiêu th v i 50 S đ 2.1 ơ ồ ụ ả ở huy n L c Ng n ụ ệ ạ

66 Đ th 2.2 ồ ị ố

So sánh hi u qu kinh t ệ So sánh k t qu kinh t ế ả ả c a các gi ng v i ả ế ủ c a v i s y khô ở ế ủ ả ấ ề các đi m đi u ể Đ th 2.3 ồ ị 73 tra

M Đ UỞ Ầ

1. TÍNH C P THI T C A Đ TÀI

Ế Ủ

Ấ

Ề

Cây v i (Litchi Chinensis Sonn) thu c h B hòn (Sapindaceac) có ọ ồ ả ộ

ngu n g c t mi n Nam Trung Qu c. V i thi u là cây ăn qu đ c s n có ố ừ ồ ả ặ ả ề ề ả ố

ng cao, v i h ng v th m ngon nhi u ch t b , đ c ng giá tr dinh d ị ưỡ ớ ươ ấ ổ ượ ị ơ ề ườ i

tiêu dùng trong và ngoài n ướ ư ồ c a chu ng. Hoa v i hàng năm là ngu n ả ộ

nguyên li u, là ph n hoa cho ngh nuôi ong. Cây v i là cây có khoang tán ề ệ ấ ả

l n, tán tròn t ớ ự ậ nhiên hình mâm xôi, cành lá xum xuê quanh năm. Do v y

cây v i không ch là cây ăn qu mà còn là cây bóng mát, cây ch n gió, cây ả ắ ả ỉ

ử t o c nh quan, cây ph xanh đ t tr ng đ i núi tr c, cây tr ng xói mòn r a ạ ấ ố ủ ả ồ ọ ố

trôi… góp ph n c i t o môi tr ng sinh thái [1] ầ ả ạ ườ

Hi n nay trên th gi i có kho ng 20 qu c gia tr ng v i, Châu Á ế ớ ệ ả ả ồ ố

có: Trung Qu c, n Đ , Thái Lan, Vi t Nam, Lào, Campuchia, Ấ ố ộ ệ

Malayxia, Philippin, Indonexia và Nh t B n. Châu Phi có: Mali, ậ ả

ạ Madagaxca và Nam Phi. Châu M có: M , Braxin, Jamaica. Châu Đ i ỹ ỹ

D ng có: Úc, Niudilan. t Nam, cây v i đ c nhà n c cũng nh ươ Vi Ở ệ ả ượ ướ ư

ng i s n xu t r t quan tâm, cây v i đã và đang đ ườ ả ấ ấ ả ượ ạ c phát tri n m nh ể

thành vùng t p trung nh : Thanh Hà, Chí Linh (H i D ng), Đ ng H ươ ư ậ ả ồ ỷ

ụ (Thái Nguyên), Đông Tri u, Tiên Yên (Qu ng Ninh), Yên Th , L c ế ề ả

Nam, S n Đ ng, L c Ng n (B c Giang) [1] ụ ạ ắ ơ ộ

nhiên L c Ng n là huy n mi n núi t nh B c Giang v i di n tích t ỉ ụ ệ ề ệ ạ ắ ớ ự

là: 101.223,72 ha, trong đó đ t nông nghi p x p x 28.144 ha (chi m 27.8% ệ ế ấ ấ ỉ

t ng di n tích đ t t ổ ấ ự ệ ớ nhiên) có ti u vùng khí h u, đ t đai thích h p v i ậ ể ấ ợ

nhi u lo i cây ăn qu Á nhi ề ạ ả ệ ớ ơ t đ i nh : v i, nhãn, h ng, xoài, đào, m , ư ả ồ

mận,… trong đó v i thi u chi m v trí quan tr ng. Theo đi u tra nông ị ế ề ề ả ọ

nghi p nông thôn tháng 10/2006 L c Ng n có t ng di n tích cây v i là ụ ệ ệ ạ ả ổ

19.212 ha, t ng s n l ả ượ ổ ng 52.500 t n, giá tr s n xu t kho ng 367,5 t ị ả ấ ấ ả ỷ

đ ng/năm. Trong nh ng năm qua s n l ồ ả ượ ữ ầ ng v i không n đ nh có ph n ổ ả ị

gi m xu ng, nh ng v trí kinh t ư ả ố ị ế ủ c a cây v i luôn gi ả ữ ọ vai trò quan tr ng

đ i v i ng ố ớ ườ ạ i dân huy n L c Ng n. Ngày 18/10/2005 Huy n u L c Ng n ỷ ụ ụ ệ ệ ạ

đã có ngh quy t s 22/NQ-HU v phát tri n đa d ng các lo i cây ăn qu ế ố ề ể ạ ạ ị ả

ợ theo qui ho ch, k ho ch, v i c c u cây tr ng và c c u gi ng phù h p. ớ ơ ấ ơ ấ ế ạ ạ ồ ố

Trong đó, cây v i thi u là mũi nh n v đa d ng hoá và thâm canh cây ăn ề ề ả ạ ọ

qu nh m đa d ng s n ph m hàng hoá, cho tiêu th qu t ả ươ ụ ằ ạ ả ẩ ả i, đáp ng yêu ứ

ạ c u công nghi p ch bi n, th c hi n m c tiêu công nghi p hoá, hi n đ i ầ ế ế ự ụ ệ ệ ệ ệ

hoá nông nghi p và nông thôn, nh m t o ra s n ph m có đ s c c nh tranh ạ ủ ứ ạ ệ ằ ả ẩ

trên th tr ng trong n c và th gi i ị ườ ướ ế ớ

Song trong th i kỳ h i nh p n n kinh t qu c t , Vi t Nam đã ra ề ạ ờ ộ ế ố ế ệ

ng m i th gi nh p t ậ ổ ch c th ứ ươ ế ạ ớ ụ i (WTO), cây v i thi u huy n L c ề ệ ả

Ng n cũng đang đ ng tr c nhi u c h i và thách th c. Tuy nhiên trong ứ ạ ướ ơ ộ ứ ề

quá trình s n xu t, ch bi n và tiêu th đã có hàng lo t câu h i đ t ra ế ế ỏ ặ ụ ả ấ ạ

nh hi u qu kinh t ư ệ ả ế ủ ả c a s n xu t v i hi n nay ấ ả ệ ở ụ L c Ng n nh th ạ ư ế

i, khó khăn,đ i v i vi c phát tri n s n xu t v i nào? Nh ng thu n l ữ ậ ợ ấ ả ở ố ớ ệ ể ả

L c Ng n ra sao ? Nh ng gi i pháp nào nh m nâng cao hi u qu kinh t ụ ữ ạ ả ệ ằ ả ế

cây v i thi u trên đ a bàn huy n L c Ng n? ụ ệ ề ả ạ ị

Xu t phát t nh ng v n đ nêu trên chúng tôi ti n hành nghiên c u đ ấ ừ ứ ữ ề ế ấ ề

tài:

“Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu kinh t ự ạ ả ệ ả ế cây v i thi u ả ề

trên đ a bàn huy n L c Ng n t nh B c Giang ”. ệ ụ ạ ỉ ắ ị

2. M C TIÊU NGHIÊN C U

Ứ

Ụ

2.1. M c tiêu nghiên c u chung ụ ứ

ệ Trên c s kh o sát đánh giá th c tr ng phát tri n s n xu t và hi u ể ả ơ ở ự ả ạ ấ

qu kinh t huy n L c Ng n t nh B c Giang th i gian ả ế ả s n xu t cây v i ấ ả ở ạ ỉ ụ ệ ắ ờ

qua, t i pháp kinh t ừ đó đ xu t nh ng gi ấ ữ ề ả ế - k thu t nh m thúc đ y phát ằ ẩ ậ ỹ

tri n s n xu t v i c a huy n trong th i gian t i. ấ ả ủ ể ả ệ ờ ớ

2.2. M c tiêu nghiên c u c th ứ ụ ể ụ

- H th ng hoá c s lý lu n và th c ti n v hi u qu kinh t ề ệ ệ ố ơ ở ự ễ ậ ả ế ả s n

xu t cây ăn qu nói chung và cây v i thi u nói riêng. ề ả ấ ả

- Đánh giá th c tr ng phát tri n s n xu t và hi u qu kinh t ể ự ệ ạ ả ấ ả ế ả s n

xu t cây v i ả ở ấ huy n L c Ng n t nh B c Giang. ạ ỉ ụ ệ ắ

- Đ xu t m t s gi i pháp kinh t ộ ố ả ề ấ ế - k thu t ch y u nh m nâng ủ ế ằ ậ ỹ

cao hi u qu kinh t cây v i thi u trên đ a bàn huy n L c Ng n. ệ ả ế ụ ề ệ ả ạ ị

3. Đ I T

NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U

Ố ƯỢ

Ứ

Ạ

3.1. Đ i t ng nghiên c u ố ượ ứ

Các h tr ng v i, nh ng v n đ kinh t k thu t liên quan t i phát ộ ồ ữ ề ả ấ ế ỹ ậ ớ

tri n s n xu t và hi u qu kinh t ể ả ệ ấ ả ế ả s n xu t c a 4 gi ng v i (Lai Chua, U ố ấ ủ ả

H ng, Lai Thanh Hà và Thanh Hà) đ c tr ng ch y u trong h nông dân ồ ượ ủ ế ồ ộ ở

huy n L c Ng n, t nh B c Giang. ụ ệ ắ ạ ỉ

3.2. Ph m vi nghiên c u ứ ạ

- V không gian : Đ tài t p trung nghiên c u t i 3 xã Ph ề ứ ạ ề ậ ượ ơ ng S n,

Giáp S n, Tân M c huy n L c Ng n có di n tích, s n l ng v i l n, ả ượ ụ ệ ệ ạ ơ ộ ả ớ đ cặ

nhiên, khí h u phù h p v i phát tri n cây v i đi m t ể ự ả . ể ậ ợ ớ

- V th i gian: Thu th p s li u và thông tin c n thi ề ờ ố ệ ậ ầ ế t ph c v ụ ụ

các tài li u đã công b trong nh ng năm g n đây, các s cho đ tài t ề ừ ữ ệ ầ ố ố

li u th ng kê c a huy n t năm 2004-2006 và s li u đi u tra các h ệ ừ ủ ệ ố ố ệ ề ộ

s n xu t v i năm 2006. ả ấ ả

4. ĐÓNG GÓP M I C A LU N VĂN

Ớ Ủ

Ậ

- H th ng hoá c ệ ố ơ ở s lý lu n và th c ti n v hi u qu kinh t ễ ề ệ ự ậ ả ế

trong s n xu t v i. ấ ả ả

- Đánh giá th c tr ng phát tri n s n xu t cây v i trên đ a bàn ể ự ạ ả ấ ả ị

huy n L c Ng n. ụ ệ ạ

i pháp kinh t , k thu t nh m nâng cao hi u qu - Đ su t các gi ấ ề ả ế ỹ ệ ằ ậ ả

kinh t cây v i thi u trên đ a bàn huy n L c Ng n. ế ụ ề ệ ả ạ ị

5. B C C C A LU N VĂN Ủ

Ố Ụ

Ậ

Ngoài ph n m đ u và k t lu n, lu n văn đ c chia thành ba ở ầ ế ầ ậ ậ ượ

ch ng: ươ

Ch ng I: T ng quan tài li u và ph ng pháp nghiên c u ươ ệ ổ ươ ứ

Ch ng II: Th c tr ng phát tri n s n xu t ươ ể ả ấ và hi u qu kinh t ự ệ ạ ả ế ả s n

ụ ệ ề ả xu tấ cây v i thi u trên đ a bàn huy n L c Ng n ạ ị

Ch ng III: Gi i Pháp nâng cao hi u qu kinh t cây v i thi u trên ươ ả ệ ả ế ề ả

đ a bàn huy n L c Ng n ệ ị ụ ạ

Ch ng I ươ

T NG QUAN TÀI LI U VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

Ổ

Ệ

ƯƠ

Ứ

1.1. C S LÝ LU N VÀ TH C TI N V HI U QU KINH T TRONG Ễ

Ơ Ở

Ự

Ậ

Ả

Ệ

Ế

Ề

S N XU T V I Ả Ấ

Ả

1.1.1. C s lý lu n ơ ở ậ

1.1.1.1. Vai trò, ý nghĩa c a phát tri n v i qu ể ả ủ ả

Phát tri n s n xu t v i qu có ý nghĩa l n v m t kinh t ấ ả ề ặ ể ả ả ớ ế ộ , xã h i

và môi tr ng: ườ

- Góp ph n chuy n đ i c c u kinh t ể ổ ơ ấ ầ ế nông nghi p ệ

ng cao - Cung c p s n ph m có giá tr dinh d ẩ ấ ả ị ưỡ

- V i là cây kinh t , góp ph n c i thi n đ i s ng nông dân và gi ả ế ờ ố ệ ầ ả ả i

quy t vi c làm cho lao đ ng nông thôn ế ệ ộ

- Th c hi n đúng qui trình tr ng và chăm sóc v i s làm cho môi ả ẽ ự ệ ồ

tr ng đ t màu m thêm lên, t o môi tr ng sinh thái t t. ườ ấ ạ ỡ ườ ố

Ưu th l n c a cây v i là d tr ng, l ế ớ ủ ễ ồ ả ạ i ch u đ ị ượ ấ ố c đ t chua, đ t d c ấ

vùng đ i núi phía B c n c ta. Cây v i khi đã là nh ng lo i đ t ph bi n ạ ấ ổ ế ở ữ ắ ướ ồ ả

t vì lá d y, bóng râm kín, l i không r ng lá vào mùa Đông l n, ch ng c t ố ớ ỏ ố ầ ạ ụ

nên khi đã giao tán, lá khô r ng xu ng, che kín m t đ t, không còn lo i c ặ ấ ạ ỏ ụ ố

nào có th m c đ c [13] ể ọ ượ

Công d ng và giá tr kinh t c a cây v i: ụ ị ế ủ ả

i còn đ Cây v i tr ng ch y u đ l y qu . Qu v i ngoài ăn t ể ấ ả ồ ủ ế ả ả ả ươ ượ c

ch bi n nh s y khô, làm đ h p, n c gi i khát, đ c th tr ng trong ế ế ồ ộ ư ấ ướ ả ượ ị ườ

và ngoài n c a chu ng. Qu v i khi chín có mùi th m thanh khi t, do đó ướ ư ả ả ộ ơ ế

lâu nó đã đ c coi là m t trong nh ng lo i qu nhi t ừ ượ ữ ạ ả ộ ệ ớ ấ t đ i ngon nh t.

N u là gi ng t c (cùi) chi m 70 – 80%, v t 8-15%, h t t ế ố ố t, ph n ăn đ ầ ượ ỏ ừ ế ạ ừ

4-18% kh i l ng qu . N c ép t cùi có 11-14% đ ng, 0,4-0,9% a xít, ố ượ ướ ả ừ ườ

có 34 mg % lân, 36 mg % vitamin C, ngoài ra còn có can xi, s t, vitamin B1, ắ

B2 và PP [12].

V qu , thân cây và r v i có nhi u tanin dùng làm nguyên li u trong ề ễ ả ệ ả ỏ

các ngành công nghi p. Hoa v i là ngu n m t nuôi ong có ch t l ng cao. ấ ượ ệ ả ậ ồ

H t v i đ c dùng làm thu c ch a các b nh đ ng ru t và m n nh t tr ạ ả ượ ữ ệ ố ườ ọ ẻ ụ ộ

em [28]

Sách Trung Qu c vi t: “V i b não, kho ng ố ế ả ổ ẻ ườ ể ữ i, khai v , có th ch a ị

ng ru t, là m t th c ph m quí đ i v i ph n và ng i già” [12]. b nh đ ệ ườ ố ớ ụ ữ ự ẩ ộ ộ ườ

Cây v i có khung tán l n, tròn, lá xum xuê, xanh quanh năm có th ả ớ ể

làm cây bóng mát, cây ch n gió, cây c nh, cây ph xanh đ t tr ng đ i núi ấ ố ủ ắ ả ồ

tr c, h n ch s xói mòn,… góp ph n c i thi n môi tr ng sinh thái [14]. ầ ả ế ự ệ ạ ọ ườ

n gia đình mang l i thu nh p khá cao so v i các Tr ng v i trong v ả ồ ườ ạ ậ ớ

cây ăn qu khác (cam, chu i, táo, h ng xiêm …). Cùng m t đ n v di n tích ộ ơ ị ệ ả ố ồ

n u tr ng v i thi u s thu giá tr kinh t ề ẽ ế ả ồ ị ế ấ g p 40 l n tr ng lúa [29]. ồ ầ

1.1.1.2. Các quan đi m và ý nghĩa hi u qu kinh t ệ ể ả ế

 Các quan đi m v hi u qu kinh t ề ệ ể ả ế

Trong doanh nghi p ho c n n s n xu t xã h i nói chung, ng i ta hay ặ ề ả ệ ấ ộ ườ

ấ nh c đ n “s n xu t có hi u qu ”, “s n xu t không hi u qu ” hay “s n xu t ả ắ ế ệ ệ ả ấ ả ấ ả ả

là gì? Xu t phát t kém hi u qu ”. V y hi u qu kinh t ậ ệ ệ ả ả ế ấ ừ ứ các góc đ nghiên c u ộ

khác nhau, các nhà kinh t ế ọ ả ả h c đã đ a ra r t nhi u quan đi m v hi u qu s n ề ệ ư ề ể ấ

xu t kinh doanh c a doanh nghi p , có th khái quát nh sau: ư ủ ệ ể ấ

- Hi u qu theo quan đi m c a Mác, đó là vi c “ti ể ủ ệ ệ ả ế ố t ki m và phân ph i ệ

m t cách h p lý th i gian lao đ ng s ng và lao đ ng v t hoá gi a các ngành” và ữ ậ ộ ợ ờ ộ ố ộ

đó cũng chính là quy lu t “ti ậ ế ệ ệ t ki m và tăng năng su t lao đ ng “ hay tăng hi u ấ ộ

qu . "Mác cũng cho r ng “nâng cao năng su t lao đ ng v t quá nhu c u cá ằ ả ấ ộ ượ ầ

17] nhân c a ng ủ ườ i lao đ ng là c s h t th y m i xã h i". [ ơ ở ế ả ộ ọ ộ

- V n d ng quan đi m c a Mác, các nhà kinh t h c Xô Vi t cho ủ ụ ể ậ ế ọ ế

ng kinh t r ng “hi u qu là s tăng tr ả ằ ự ệ ưở ế ả thông qua nh p đi u tăng t ng s n ệ ổ ị

ầ ph m xã h i ho c thu nh p qu c dân v i t c đ cao nh m đáp ng yêu c u ớ ố ộ ứ ặ ậ ẩ ằ ộ ố

c b n c a ch nghĩa xã h i ”. [17] c a quy lu t kinh t ủ ậ ế ơ ả ủ ủ ộ

- Theo quan đi m c a các nhà kinh t h c th tr ủ ể ế ọ ị ườ ng, đ ng đ u là Paul A. ầ ứ

Samuelson và Wiliam. D. Nordhalls cho r ng, m t n n kinh t ộ ề ằ ế ả ộ có hi u qu , m t ệ

doanh nghi p làm ăn có hi u qu thì các đi m l a ch n đ u n m trên đ ự ệ ệ ể ề ả ằ ọ ườ ng

gi i h n kh năng s n xu t c a nó và “ hi u qu có ý nghĩa là không lãng phí ”. ớ ạ ấ ủ ệ ả ả ả

ấ Nghiên c u hi u qu s n xu t ph i xét đ n chi phí c h i “hi u qu s n xu t ơ ộ ả ả ả ả ứ ệ ế ệ ấ ả

di n ra khi xã h i không th tăng s n l ả ượ ễ ể ộ ắ ng m t lo i hàng hoá này mà không c t ộ ạ

gi m s n l ng m t lo i hàng hoá khác. M i n n kinh t có hi u qu n m trên ả ượ ả ộ ạ ọ ề ế ả ằ ệ

ng gi 42] đ ườ ớ ạ i h n kh năng s n xu t c a nó ” [ ả ấ ủ ả

Đ Kim Chung, Ph m Vân - Khi bàn v khái ni m hi u qu , các tác gi ệ ề ệ ả ả ỗ ạ

Đình, Tr n Văn Đ c, Quy n Đình Hà th ng nh t là c n phân bi t rõ ba khái ứ ề ầ ấ ầ ố ệ

ồ ự ni m c b n v hi u qu : Hi u qu k thu t, hi u qu phân b các ngu n l c ơ ả ề ệ ả ỹ ệ ệ ệ ả ậ ả ổ

và hi u qu kinh t ệ ả ế 21] [

+ Hi u qu k thu t: Là s l ng s n ph m có th đ t đ c trên chi phí ả ỹ ố ượ ệ ậ ể ạ ượ ả ẩ

vi mô đ xem đ u vào. Hi u qu k thu t đ ầ ả ỹ ậ ượ ệ c áp d ng ph bi n trong kinh t ổ ế ụ ế ể

ồ xét tình hình s d ng ngu n nhân l c c th , nó ch ra r ng m t đ n v ngu n ự ụ ể ộ ơ ị ử ụ ằ ồ ỉ

i bao nhiêu đ n v s n ph m. l c dùng vào s n xu t đem l ả ự ấ ạ ơ ị ả ẩ

+ Hi u qu phân b các ngu n l c: Là ch tiêu hi u qu trong các y u t ồ ự ế ố ệ ệ ả ả ổ ỉ

c tính đ ph n ánh giá tr s n ph m thu thêm trên s n ph m và giá đ u vào đ ả ẩ ầ ượ ể ả ị ả ẩ

m t đ ng chi phí thêm v đ u vào hay ngu n l c. ồ ự ộ ồ ề ầ

+ Hi u qu kinh t là ph m trù kinh t ệ ả ế ạ ế ấ ạ ả ệ mà trong đó s n xu t đ t c hi u ả

hi n v t và qu k thu t và hi u qu phân b . Đi u đó có nghĩa là c hai y u t ổ ả ỹ ế ố ệ ậ ệ ề ậ ả ả

giá tr đ u tính đ n khi xem xét vi c s d ng các ngu n l c trong nông nghi p. ệ ử ụ ồ ự ị ề ệ ế

- M t s quan đi m khác l i cho r ng, hi u qu đ c hi u là m i quan ộ ố ể ạ ả ượ ệ ằ ể ố

ng quan so sánh gi a k t qu đ t đ h t ệ ươ ả ạ ượ ữ ế c và chi phí b ra đ đ t đ ỏ ể ạ ượ ế c k t

qu đó. K t qu s n xu t đây đ c hi u là giá tr s n ph m đ u ra, còn l ả ả ấ ở ế ả ượ ị ả ể ẩ ầ ượ ng

chi phí b ra là giá tr c a các ngu n l c đ u vào. M i quan h so sánh này đ ồ ự ầ ị ủ ệ ỏ ố ượ c

xem xét v c hai m t (so sánh tuy t đ i và so sánh t ệ ố ề ả ặ ươ ộ ng đ i). Nh v y, m t ư ậ ố

ho t đ ng s n xu t nào đó đ t đ c hi u qu cao chính là đã đ t đ ạ ộ ạ ượ ả ấ ạ ượ ệ ả ố c m i

quan h t ng quan t i u gi a k t qu thu đ ệ ươ ữ ế ố ư ả ượ c và chi phí b ra đ đ t đ ỏ ể ạ ượ c

k t qu đó. ế ả

- Có quan đi m l là s so sánh gi a m c đ ể ạ i xem xét, hi u qu kinh t ệ ả ế ứ ộ ự ữ

ể ạ bi n đ ng c a k t qu s n xu t và m c đ bi n đ ng c a chi phí b ra đ đ t ứ ộ ế ộ ế ộ ủ ế ả ả ủ ấ ỏ

c k t qu đó. Vi c so sánh này có th tính cho s tuy t đ i và s t đ ượ ế ệ ố ố ươ ể ệ ả ố ố ng đ i.

Quan đi m này có u vi theo chi u sâu, ư ể ệ t trong đánh giá hi u qu c a đ u t ệ ả ủ ầ ư ề

ho c hi u qu c a vi c ng d ng các ti n b k thu t, t c là hi u qu kinh t ế ộ ỹ ậ ứ ả ủ ệ ứ ụ ệ ệ ặ ả ế

thêm. c a ph n đ u t ủ ầ ầ ư

- Theo ý ki n c a m t s nhà kinh t khác thì nh ng quan đi m nêu trên ế ủ ộ ố ế ữ ể

ch a toàn di n, vì m i nhìn th y ấ ở ữ ậ nh ng góc đ và khía c nh tr c ti p. Vì v y, ự ế ư ệ ạ ớ ộ

ph i đ t trong t ng th kinh t - xã h i, nghĩa là khi xem xét hi u qu kinh t ệ ả ế ả ặ ể ổ ế ộ

ph i quan tâm t i các m c tiêu phát tri n kinh t ả ớ ụ ể ế ứ - xã h i nh nâng cao m c ư ộ

ng… s ng, c i thi n môi tr ố ệ ả ườ

trong s n xu t kinh doanh là m t ph m trù Nh v y, hi u qu kinh t ệ ư ậ ả ế ả ấ ạ ộ

kinh t ph n ánh ch t l ế ả ấ ượ ộ ủ ng c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh và trình đ c a ạ ộ ủ ả ấ

m i hình thái kinh t - xã h i. các hình thái kinh t - xã h i khác nhau, quan ọ ế ộ ở ế ộ

ệ ni m v hi u qu s n xu t kinh doanh cũng khác nhau tuỳ thu c vào đi u ki n ề ệ ả ả ề ệ ấ ộ

kinh t ế ọ - xã h i và m c đích yêu c u c a t ng đ n v s n xu t. Tuy nhiên, m i ầ ủ ừ ơ ị ả ụ ấ ộ

ấ quan ni m v hi u qu s n xu t kinh doanh đ u th hi n m t đi m chung nh t. ộ ể ể ệ ề ệ ả ả ề ệ ấ

Đó là ti t ki m ngu n l c đ s n xu t ra kh i l ng s n ph m t i đa. Vì v y có ế ệ ồ ự ể ả ố ượ ấ ẩ ố ả ậ

trong s n xu t kinh doanh m t cách bao quát nh sau: th hi u hi u qu kinh t ệ ể ể ả ế ư ấ ả ộ

trong s n xu t kinh doanh là m t ph m trù kinh t Hi u qu kinh t ả ệ ế ả ấ ạ ộ ế ể bi u

hi n t p trung c a s phát tri n kinh t ủ ự ệ ậ ể ế theo chi u sâu, ph n ánh trình đ khai ả ề ộ

thác các ngu n l c và ti ồ ự ế ệ ả t ki m chi phí các ngu n l c đó trong quá trình s n ồ ự

xu t nh m th c hi n m c tiêu s n xu t kinh doanh. ự ụ ệ ằ ấ ả ấ

 Ý nghĩa: Phát tri n kinh t ể ế ồ theo chi u r ng t c là huy đ ng m i ngu n ề ộ ứ ộ ọ

l c vào s n xu t nh tăng di n tích, tăng thêm v n, b sung thêm lao đ ng và k ự ư ệ ả ấ ố ổ ộ ỹ

ệ thu t m i, m mang thêm nhi u ngành ngh , xây d ng thêm nhi u xí nghi p, ự ề ề ề ậ ớ ở

ng…Phát tri n kinh t t o ra nhi u m t hàng m i, m r ng th tr ạ ở ộ ị ườ ề ặ ớ ể ế ề theo chi u

sâu nghĩa là xác đ nh c c u đ u t ị ơ ấ ầ ư ơ ấ , c c u ngành ngh , c c u lo i hình h p lý, ề ơ ấ ạ ợ

ệ đ y m nh áp d ng khoa h c k thu t, công ngh m i, công nghi p hoá, hi n ẩ ọ ỹ ệ ớ ụ ệ ạ ậ

đ i hoá, chuyên môn hoá, h p tác hoá, nâng cao ch t l ợ ạ ấ ượ ụ ng s n ph m, d ch v và ả ẩ ị

theo nâng cao trình đ s d ng các ngu n l c. Theo nghĩa này, phát tri n kinh t ồ ự ộ ử ụ ể ế

chi u sâu là nh m nâng cao hi u qu kinh t ệ ề ằ ả . ế

Phát tri n kinh t ể ế ọ theo chi u r ng và chi u sâu là yêu c u chung c a m i ề ộ ủ ề ầ

m i n c, m i doanh n n kinh t ề ế và m i đ n v s n xu t kinh doanh. Nh ng ấ ọ ơ ị ả ư ở ỗ ướ ỗ

nghi p và ệ ở ỗ m i th i kỳ s k t h p này có s khác nhau. Theo quy lu t chung ự ự ế ợ ậ ờ

c, cũng nh các doanh nghi p là c a các n ủ ướ ư ệ ở ờ ể th i kỳ đ u c a s phát tri n ầ ủ ự

th ườ ủ ế ng t p trung đ phát tri n theo chi u r ng, sau khi có tích lu thì ch y u ề ộ ể ể ậ ỹ

phát tri n theo chi u sâu. ể ề

Lý do ch y u c n ph i chú tr ng phát tri n kinh t ủ ế ầ ể ả ọ ế theo chi u sâu là: ề

- Do s khan hi m ngu n l c (thi u v n, đ t đai, tài nguyên thiên nhiên s ế ố ồ ự ự ế ấ ẽ

c n…) làm h n ch phát tri n theo chi u r ng. S khan hi m này càng tr nên ạ ề ộ ự ể ế ế ạ ở

căng th ng trong đi u ki n c nh tranh do nhu c u c a xã h i ho c th tr ng. ầ ủ ệ ạ ị ườ ề ẳ ặ ộ

- S c n thi ự ầ ế ậ t xây d ng, đ i m i và hi n đ i hoá c s v t ch t k thu t ơ ở ậ ổ ớ ệ ạ ấ ỹ ự

c a n n s n xu t xã h i ho c c a doanh nghi p. Mu n v y c n thi ủ ề ả ố ậ ầ ặ ủ ệ ấ ộ ế t ph i phát ả

tri n kinh t theo chi u sâu m i tích lu nhi u v n. ể ế ề ố ề ớ ỹ

Nh v y, nâng cao hi u qu kinh t trong t ng doanh nghi p, t ng ngành, ư ậ ệ ả ế ệ ừ ừ

ng và t ng qu c gia là r t c n thi t ng đ a ph ị ừ ươ ấ ầ ừ ố ế t và có ý nghĩa r t l n. C th : ụ ể ấ ớ

- T n d ng và ti t ki m các ngu n l c hi n có ậ ụ ế ệ ồ ự ệ

- Thúc đ y ti n b khoa h c k thu t và công ngh , th c hi n t t công ệ ự ế ộ ọ ỹ ệ ố ẩ ậ

nghi p hoá, hi n đ i hoá. ệ ạ ệ

- Đ y nhanh s phát tri n kinh t ự ể ẩ . ế

- Nâng cao đ i s ng v t ch t và tinh th n cho ng i lao đ ng. ờ ố ậ ấ ầ ườ ộ

1.1.1.3. N i dung, b n ch t hi u qu kinh t ấ ệ ộ ả ả ế trong s n xu t kinh doanh ấ ả

 N i dung ộ

N i dung c a hi u qu s n xu t kinh doanh có th đ ả ả ể ượ ủ ệ ấ ộ c hi u nh ể ư

- Hi u qu kinh t là quan h so sánh, đo l ng c th quá trình s ệ ả ế ệ ườ ụ ể ử

đ u vào c a quá trình s n xu t (đ t đai, v n, lao đ ng, d ng các y u t ụ ế ố ầ ủ ấ ả ấ ố ộ

khoa h c, k thu t, qu n lý…) đ t o ra kh i l ả ể ạ ố ượ ậ ọ ỹ ớ ng s n ph m l n h n v i ẩ ả ơ ớ

ch t l ng cao h n. ấ ượ ơ

ệ ữ ử ụ - Trong s n xu t kinh doanh luôn luôn có m i quan h gi a s d ng ấ ả ố

đ u vào (chi phí) và đ u ra (s n ph m), t đó chúng ta m i bi y u t ế ố ầ ầ ẩ ả ừ ớ ế t

đ c hao phí cho s n xu t là bao nhiêu? Lo i chi phí nào? M c chi phí nh ượ ứ ả ấ ạ ư

c xem xét v y có ch p nh n không? M i quan h này đ ậ ệ ấ ậ ố ượ ở ừ ả t ng s n

ph m, d ch v và cho c doanh nghi p. ụ ệ ả ẩ ị

- Hi u qu kinh t ệ ả ế ắ g n li n v i k t qu c a t ng ho t đ ng c th ả ủ ừ ớ ế ạ ộ ụ ể ề

trong s n xu t kinh doanh, ấ ả ở ữ nh ng đi u ki n l ch s c th . ử ụ ể ệ ị ề

K t qu và hi u qu kinh t ệ ế ả ả ế là hai ph m trù kinh t ạ ế ư khác nhau, nh ng

có quan h m t thi t v i nhau. Đây là m i liên h m t thi ệ ậ ế ớ ệ ậ ố ế ấ t gi a m t ch t ữ ặ

và m t l ặ ượ ế ng trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. K t ạ ộ ủ ệ ả ấ

ng, qui mô c a m t s n ph m c th và đ c th qu th hi n kh i l ể ệ ố ượ ả ụ ể ộ ả ủ ẩ ượ ể

hi n b ng nhi u ch tiêu, tuỳ thu c vào t ng tr ừ ệ ề ằ ộ ỉ ườ ạ ng h p. Hi u qu là đ i ệ ả ợ

ng đ c dùng đ đành giá k t qu đó đ l ượ ượ ế ể ả ượ ạ c t o ra nh th nào? chi phí ư ế

c không? bao nhiêu? m c chi phí cho 1 đ n v k t qu có ch p nh n đ ơ ị ế ứ ậ ấ ả ượ

nh đi u ki n t Song, hi u qu và k t qu ph thu c vào r t nhi u y u t ả ụ ế ố ư ề ệ ự ế ề ệ ả ấ ộ

nhiên, kinh t , xã h i, đ c đi m c a t ng ngành s n xu t, qui trình công ế ủ ừ ể ặ ấ ả ộ

ngh , th tr i các ị ườ ệ ng… Do đó, khi đánh giá hi u qu c n ph i xem xét t ệ ả ầ ả ớ

y u t ế ố đó đ có k t lu n cho phù h p. ậ ể ế ợ

g n li n v i vi c l ng hoá các y u t - Tính toán hi u qu kinh t ệ ả ế ắ ệ ượ ề ớ ế ố

đ u ra (s n ph m) c a t ng s n ph m, d ch đ u vào (chi phí) và các y u t ầ ế ố ầ ủ ừ ẩ ẩ ả ả ị

v c a t ng công ngh trong đi u ki n nh t đ nh. ụ ủ ừ ấ ị ề ệ ệ

Các doanh nghi p v i m c đích là tìm ki m l i nhu n t i đa trên c ụ ệ ế ớ ợ ậ ố ơ

ng s n ph m hàng hoá s n xu t ra nhi u nh t v i các chi phí tài s kh i l ở ố ượ ấ ớ ề ả ẩ ả ấ

nguyên và lao đ ng th p nh t. Do v y, hi u qu kinh t ấ ệ ấ ậ ả ộ ế ế liên quan tr c ti p ự

đ u vào và đ u ra c a quá trình s n xu t. Vi c l ng hoá đ n các y u t ế ế ố ầ ệ ượ ủ ầ ả ấ

này đ tính toán hi u qu kinh t h t và c th các y u t ụ ể ế ế ố ể ệ ả th ế ườ ặ ng g p

nhi u khó khăn (đ c bi t đ i v i s n xu t nông nghi p). Ch ng h n: ề ặ ệ ố ớ ả ệ ấ ẳ ạ

+ Đ i v i y u t đ u vào: ố ớ ế ố ầ

Trong s n xu t nói chung, s n xu t nông nghi p nói riêng, tài s n c ấ ả ố ệ ả ấ ả

c s d ng cho nhi u chu kỳ s n xu t, trong nhi u năm đ nh (TSCĐ) đ ị ượ ử ụ ề ề ả ấ

nh ng không đ ng đ u. M t khác, giá tr thanh lý và s a ch a l n khó xác ữ ớ ử ư ề ặ ồ ị

đ nh chính xác, nên vi c tính kh u hao TSCĐ và phân b chi phí đ tính ị ệ ể ấ ố

hi u qu ch có tính ch t t ng đ i. ả ỉ ấ ươ ệ ố

M t s chi phí chung nh chi phí đ u t ộ ố ầ ư ư ơ ở ạ ầ xây d ng c s h t ng ự

(đ ng giao thông, tr m, tr ườ ạ ườ ọ ng…), chi phí thông tin, khuy n cáo khoa h c ế

t ph i h ch toán vào chi phí, nh ng trên th c t không tính k thu t c n thi ậ ầ ỹ ế ả ạ ự ế ư

toán c th và chính xác đ c. ụ ể ượ

S bi n đ ng c a giá c và m c đ tr t giá trên th tr ng gây ự ế ộ ượ ứ ủ ả ộ ở ị ườ

khó khăn cho vi c xác đ nh chính xác các lo i chi phí s n xu t. ệ ả ạ ấ ị

Đi u ki n t nhiên có nh h ng thu n l ệ ự ề ả ưở ậ ợ ấ i và khó khăn cho s n xu t, ả

nh ng m c đ tác đ ng là bao nhiêu, đ n nay v n ch a có ph ng pháp nào ứ ộ ư ư ế ẫ ộ ươ

xác đ nh chu n xác, nên cũng nh h ng t i tín d ng, tính đ các y u t ẩ ả ị ưở ớ ế ố ầ đ u ụ ủ

vào.

+ Đ i v i các y u t đ u ra: ố ớ ế ố ầ

Trên th c t ch l ng hoá đ c k t qu th hi n b ng v t ch t, có ự ế ỉ ượ ượ ả ể ệ ế ậ ấ ằ

k t qu th hi n d ế ả ể ệ ướ ạ i d ng phi v t ch t nh t o công ăn vi c làm, kh ư ạ ệ ậ ấ ả

năng c nh tranh trên th tr ng, tái s n xu t m r ng, b o v môi ị ườ ạ ở ộ ệ ả ấ ả

tr ng… th ng không th l ng hoá ngay đ c và ch bi u l hi u qu ườ ườ ể ượ ượ ỉ ể ộ ệ ả

sau m t th i gian dài. v y thì vi c xác đ nh đúng, đ l ng k t qu này ủ ượ ệ ậ ờ ộ ị ế ả

cũng g p khó khăn. ặ

 B n ch t c a hi u qu kinh t ấ ủ ệ ả ả ế

- B n ch t c a hi u qu kinh t là nâng cao năng su t lao đ ng xã ấ ủ ệ ả ả ế ấ ộ

h i và ti ộ ế t ki m lao đ ng xã h i. ộ ệ ộ

ộ Quan đi m này g n li n v i hai quy lu t c a n n s n xu t xã h i ậ ủ ề ể ề ắ ấ ả ớ

là quy lu t tăng năng su t lao đ ng và quy lu t ti ấ ậ ậ ộ ế t ki m th i gian lao ờ ệ

đ ng. Đi u này th hi n đ ể ệ ề ộ ượ c m i quan h so sánh gi a l ệ ữ ượ ố ng k t qu ế ả

h u ích thu đ c v i l ữ ượ ớ ượ ệ ng hao phí lao đ ng xã h i. Đó chính là hi u ộ ộ

qu c a lao đ ng xã h i. ả ủ ộ ộ

c đo duy nh t ch t l - Hi u qu s n xu t kinh doanh là th ấ ả ả ệ ướ ấ ượ ấ ủ ng c a

ho t đ ng s n xu t kinh doanh. ạ ộ ả ấ

M t ph ộ ươ ng án s n xu t có hi u qu thì ph i đ t đ ệ ả ạ ượ ả ấ ả c k t qu ế ả

ọ cao nh t, v i chi phí th p nh t trên c s ng d ng ti n b khoa h c ơ ở ứ ụ ế ấ ấ ấ ớ ộ

k thu t và công ngh m i. V khía c nh này cũng th hi n ch t l ể ệ ệ ớ ấ ượ ng ề ậ ạ ỹ

c a quá trình ho t đ ng s n xu t. Mu n nâng cao ch t l ủ ạ ộ ấ ượ ấ ả ố ạ ng c a ho t ủ

đ ng s n xu t kinh doanh thì không d ng l ừ ả ấ ộ i ạ ở ữ vi c đánh giá nh ng ệ

c, mà còn ph i thông qua nó đ tìm gi i pháp thúc hi u qu đã đ t đ ả ạ ượ ệ ể ả ả

m c cao h n. Do đó, hi u qu s n xu t kinh đ y s n xu t phát tri n ấ ể ở ứ ả ả ệ ả ẩ ấ ơ

doanh là m t ph m trù kinh t đánh giá trình đ s n xu t nh ng không ạ ộ ế ộ ả ư ấ

ph i m c đích cu i cùng c a s n xu t. ủ ả ụ ả ấ ố

1.1.1.4. H th ng các ch tiêu hi u qu kinh t ệ ố ệ ả ỉ ế trong s n xu t kinh doanh ấ ả

 Công th c tính toán hi u qu s n xu t kinh doanh ệ ả ả ứ ấ

Hi u qu s n xu t kinh doanh đ c đo l ng b ng ch tiêu s ả ả ệ ấ ượ ườ ằ ỉ ố

t ng đ i c ươ ố ườ ng đ , nghĩa là bi u th quan h so sánh gi a l ị ữ ượ ể ệ ộ ế ng k t

qu kinh t thu đ ng chi phí đ u t ả ế ượ c (Q: đ u ra) và l ầ ượ ầ ư (C: đ u vào). ầ

cũng đo l ng b ng s tuy t đ i, bi u th s Ngoài ra, hi u qu kinh t ệ ả ế ườ ệ ố ị ự ể ằ ố

chênh l ch tuy t đ i gi a k t qu thu đ ệ ố ữ ệ ế ả ượ c v i toàn b chi phí đã b ộ ớ ỏ

ra. M i quan h này đ c xác l p theo các công th c sau: ệ ố ượ ứ ậ

- Xác đ nh toàn ph n ầ ị

H =

Q C

+ D ng thu n: ạ ậ

Trong đó: H là hi u qu kinh t ệ ả ế

Q là k t qu kinh t thu đ c ế ả ế ượ

C là giá tr đ u t (chi phí) ị ầ ư

ị ầ H bi u th m i đ n v đ u vào có kh năng t o ra nhi u đ n v đ u ị ỗ ơ ị ầ ề ể ạ ả ơ

ra. H còn đ c dùng đ xác đ nh nh h ượ ể ả ị ưở ồ ng c a hi u qu s d ng ngu n ả ử ụ ủ ệ

ng xuyên đ n k t qu kinh t . l c hay chi phí th ự ườ ế ế ả ế

Hay: H = Q – C

Trong cách tính này, H th hi n ph n l ể ệ ầ ợ ự ế i nhu n (thu nh p th c t ) ậ ậ

mà đ n v s n xu t kinh doanh thu l ấ ị ả ơ i đ ạ ượ c sau khi đã tr toàn b chi phí. ừ ộ

+ D ng ngh ch: ạ ị

E =

C Q

Trong đó: E là hi u qu kinh t ệ ả ế

Q là k t qu kinh t thu đ c ế ả ế ượ

C là giá tr đ u t (chi phí) ị ầ ư

E cho bi ế ể t đ có m t đ n v đ u ra c n bao nhiêu đ n v đ u vào. E ầ ộ ơ ị ầ ị ầ ơ

đ c dùng làm c s đ xác đ nh qui mô ti ượ ơ ở ể ị ế ồ ự t ki m hay lãng phí ngu n l c ệ

và chi phí th ng xuyên. ườ

- Xác đ nh theo nguyên lý c n biên ậ ị

Theo nguyên lý c n biên, ng ậ ườ ả ủ i ta ch quan tâm đ n hi u qu c a ế ệ ỉ

ph n m r ng s n xu t hay đ u t ả ở ộ ầ ư ấ ầ ở ậ tăng thêm trong t ng th i kỳ. B i v y, ừ ờ

bên c nh vi c tính toán hi u qu kinh t toàn ph n còn tính theo nguyên lý ệ ệ ạ ả ế ầ

ng đ i. C th : c n biên, có th tính c d ng tuy t đ i và t ậ ệ ố ả ạ ể ươ ụ ể ố

+ D ng tuy t đ i ệ ố ạ

D ng thu n: ạ ậ

H b

Q C

Trong đó: D Q là l ng k t qu tăng (gi m) thêm ượ ế ả ả

D C là l ng đ u t ượ ầ ư tăng (gi m) thêm ả

Hb cho bi ế ậ t khi tăng thêm m t đ n v đ u vào có th nh n ộ ơ ị ầ ể

thêm đ ượ c bao nhiêu đ n v đ u ra. ơ ị ầ

Hay H = D Q - D C

Trong cách tính này H th hi n ph n k t qu dôi ra mà đ n v thu l ể ệ ế ầ ả ơ ị ạ i

sau khi đã tr chi phí tăng thêm. ừ

D ng ngh ch: ạ ị

E b

C Q

Trong đó: D Q là l ng k t qu tăng (gi m)thêm ượ ế ả ả

D C là l ng đ u t ượ ầ ư tăng (gi m) thêm ả

Eb cho bi t đ tăng thêm m t đ n v đ u ra c n b sung ế ể ộ ơ ị ầ ầ ổ

bao nhiêu đ n v đ u vào. ơ ị ầ

+ D ng t ạ ươ ng đ i ố

D ng thu n: ậ ạ

H b

% %

Q C Trong đó: %D Q là % l

ng k t qu tăng (gi m)thêm ượ ế ả ả

%D C là % l ng đ u t ượ ầ ư tăng (gi m) thêm ả

Hb cho bi t đ tăng thêm m t % đ n v đ u ra c n b ế ể ị ầ ầ ộ ơ ổ

sung bao nhiêu % đ n v đ u vào. ị ầ ơ

ệ Các công th c tính toán trên đây có ý nghĩa r t quan tr ng trong vi c ứ ấ ọ

đánh giá và phân tích hi u qu kinh t trong s n xu t kinh doanh. Các ệ ả ế ấ ả

ầ công th c tính theo nguyên lý c n biên là c s đ ra các quy t đ nh đ u ơ ở ể ế ị ứ ậ

t các y u t đ u vào nh th nào có hi u qu cao, nh t là đ u t ti n b ư ế ố ầ ư ế ầ ư ế ệ ấ ả ộ

khoa h c k thu t. ậ ọ ỹ

 Xác đ nh các ch tiêu k t qu và chi phí đ u t ầ ư ế ả ỉ ị

Theo quan đi m h th ng, ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a b t kỳ ủ ấ ạ ộ ệ ố ể ả ấ

đ n v kinh t ị ơ ế nào đ u là m t quá trình tái s n xu t th ng nh t có đ u ra là ả ề ấ ấ ầ ố ộ

và đ u vào là chi phí đ u t k t qu kinh t ả ế ế ầ ư ầ ơ ộ (bao g m c chi phí c h i). ả ồ

c xác l p trên c s so sánh Các ch tiêu hi u qu s n xu t kinh doanh đ ả ả ệ ấ ỉ ượ ơ ở ậ

gi a các y u t đ u ra v i đ u vào. Vì v y, c n thi ế ố ầ ớ ầ ữ ậ ầ ế ự t ph i xác đ nh và l a ả ị

ch n nh ng ch tiêu nào th hi n k t qu kinh t và chi phí đ u t . [ 35 ] ể ệ ữ ế ả ọ ỉ ế ầ ư

- Xác đ nh các ch tiêu k t qu ế ỉ ị ả

Đ i v i doanh nghi p s n xu t: K t qu kinh t ệ ả ố ớ ế ấ ả th ế ườ ệ ng bi u hi n ể

b ng các ch tiêu sau: ằ ỉ

+ Kh i l ng s n ph m đã s n xu t, ho c v n chuy n. ố ượ ặ ậ ể ả ẩ ả ấ

+ Giá tr s n xu t. ị ả ấ

+ Giá tr tăng thêm. ị

Đ i v i doanh nghi p th ng m i: ố ớ ệ ươ ạ

+ S n l ng hàng hoá tiêu th trong kỳ. ả ượ ụ

+ Doanh thu bán hàng.

i nhu n. + T ng l ổ ợ ậ

- Xác đ nh ch tiêu chi phí ỉ ị

Chi phí kinh t là toàn b chi phí đã chi ra đ đ t đ c các ch tiêu ế ể ạ ượ ộ ỉ

nói trên. Nó đ c xem xét k t qu kinh t ả ế ế ượ ở ử ụ hai góc đ là chi phí s d ng ộ

ngu n l c và chi phí th ng xuyên. ồ ự ườ

ề Chi phí s d ng ngu n l c: Là toàn b các chi phí ban đ u làm đi u ồ ự ử ụ ầ ộ

t cho s n xu t kinh doanh, đ ki n c n thi ầ ệ ế ả ấ ượ ủ ế c g i là ngu n l c ch y u ồ ự ọ

c th hi n c a doanh nghi p. Nó đ ủ ệ ượ ể ệ ở các ch tiêu sau: ỉ

+ V n đ u t . ầ ư ố

+ V n s n xu t kinh doanh. ấ ố ả

+ Giá tr TSCĐ bình quân. ị

+ Giá tr tài s n l u đ ng. ả ư ộ ị

+ Di n tích đ t kinh doanh. ấ ệ

+ S l ng máy móc, thi t b , ph ố ượ ế ị ươ ả ng ti n truy n d n và các tài s n ẫ ề ệ

ch y u khác. ủ ế

+ S lao đ ng bình quân. ố ộ

Chi phí th ng xuyên: Là toàn b nh ng chi phí đã tiêu hao trong quá ườ ữ ộ

trình s n xu t kinh doanh, đ c g i là chi phí s n xu t hàng năm. Nó ả ấ ượ ấ ả ọ

th ng bi u hi n b ng các ch tiêu sau: ườ ể ệ ằ ỉ

+ T ng giá thành. ổ

+ Chi phí trung gian.

+ Chi phí v t ch t. ấ ậ

+ Các b ph n ch y u c a giá thành: Kh u hao TSCĐ, chi phí ủ ế ủ ậ ấ ộ

ề nguyên nhân v t li u, chi phí phân, gi ng và thu c tr sâu, thu c thú y, ti n ố ậ ệ ừ ố ố

ng và b o hi m xã h i (BHXH). l ươ ể ả ộ

+ Di n tích đ t gieo tr ng (tính c năm, ho c theo v gieo tr ng), ả ụ ệ ấ ặ ồ ồ

+ T ng s th i gian làm vi c c a máy móc thi t b hay ph ệ ủ ố ờ ổ ế ị ươ ệ ng ti n

i (tính theo ngày, ca hay gi máy). v n t ậ ả ờ

+ T ng s th i gian làm vi c c a ng i lao đ ng (tính theo ngày hay ệ ủ ố ờ ổ ườ ộ

gi làm vi c). ờ ệ

1.1.1.5. Đánh giá hi u qu s n xu t kinh doanh ả ả ệ ấ

Nh đã trình bày trên, th c ch t hi u qu kinh t c a t ng đ n v ư ở ự ệ ấ ả ế ủ ừ ơ ị

s n xu t kinh doanh là vi c nâng cao năng su t lao đ ng xã h i và ti ả ệ ấ ấ ộ ộ ế t

ki m lao đ ng xã h i. Đây chính là ph n đóng góp thi t th c c a các đ n v ệ ầ ộ ộ ế ự ủ ơ ị

cho xã h i. Vì v y, khi đánh giá hi u qu kinh t ệ ậ ả ộ ế ủ ừ c a t ng đ n v c n xác ơ ị ầ

đ nh nh ng v n đ sau: ị ữ ề ấ

 M c so sánh đ đánh giá hi u qu kinh t trong s n xu t kinh ể ệ ả ố ế ả ấ

doanh

s n xu t kinh doanh đ c đánh giá là có đ t hay Hi u qu kinh t ả ệ ế ả ấ ượ ạ

không? Tăng hay gi m? Th p hay cao? C n ph i so sánh m c th c t ự ế ạ đ t ứ ả ả ầ ấ

đ ượ ớ ệ c v i m t m c nào đó. Tuỳ theo m c đích đánh giá và đi u ki n tài li u ụ ề ệ ộ ố

cho phép ng i ta có th s d ng m t m c ho c k t h p các m c so sánh ườ ể ử ụ ế ợ ặ ố ộ ố

sau đây:

- M c hi u qu theo thi ứ ệ ả ế ế ủ t k ho c ti m năng. M c ti m năng c a ứ ề ề ặ

t k ban đ u. t ng th i kỳ có th cao ho c th p h n m c thi ừ ứ ể ặ ấ ờ ơ ế ế ầ

- M c k ho ch hay đ nh m c. ứ ế ứ ạ ị

- M c kỳ tr c, hay m t kỳ nào đó đã th c hi n tr c đây. ứ ướ ự ệ ộ ướ

- M c trung bình hay tiên ti n trong ngành. ứ ế

- M c th c t ự ế ủ ị c a đ n v khác, doanh nghi p khác, ngành khác, đ a ứ ệ ơ ị

ph ươ ng khác hay m t qu c gia khác. ộ ố

ệ Các m c so sánh trên đây là căn c th c ti n đ đánh giá toàn di n ứ ự ễ ể ố

hi u qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a đ n v hay s n ph m. Vi c so ủ ơ ạ ộ ệ ệ ả ả ấ ả ẩ ị

sánh hi u qu kinh t ệ ả ế ệ theo các m c so sánh này g i là cách đánh giá hi u ố ọ

qu kinh t tr ng thái đ ng. ả ế trong s n xu t kinh doanh ấ ả ở ạ ộ

 Tiêu chí đ đánh giá hi u qu kinh t ể ệ ả ế trong s n xu t kinh doanh ấ ả

trong tr ng thái đ ng, chúng ta cón đánh giá hi u qu tr ng thái tĩnh, ả ở ạ ệ ạ ộ

nghĩa là không so sánh v i m t m c nào mà v n bi ớ ẫ ộ ố t đ ế ượ ệ c doanh nghi p

ho t đ ng có hi u qu hay không hi u qu . Trong tr ng h p này rõ ràng ạ ộ ệ ệ ả ả ườ ợ

c n d a vào các tiêu chí c th . Tuỳ thu c vào m c đích kinh doanh, yêu ầ ụ ể ụ ự ộ

, chính tr , xã h i c a m i qu c gia mà các c u qu n lý và đi u ki n kinh t ầ ệ ề ả ế ộ ủ ỗ ố ị

tiêu chí này có khác nhau. c ta, đ i v i doanh nghi p, nh t là doanh n Ở ướ ố ớ ệ ấ

nghi p nhà n c, Chính ph Vi t Nam đã đ a ra 6 tiêu chí đ đánh giá các ệ ướ ủ ệ ư ể

doanh nghi p nhà n ệ ướ c ho t đ ng có hi u qu hay không có hi u qu [ ả ạ ộ ả 23]. ệ ệ

C th là: ụ ể

- B o toàn và phát tri n đ c v n kinh doanh, trích kh u hao TSCĐ ể ả ượ ấ ố

theo đúng quy đ nh c a ch đ hi n hành. ủ ế ộ ệ ị

- Kinh doanh có lãi, n p đ ti n thuê s d ng v n và l p đ các qu ủ ề ử ụ ủ ậ ộ ố ỹ

doanh nghi p (d phòng tài chính, tr i lao ự ệ ợ ấ c p m t vi c làm cho ng ệ ấ ườ

i…). đ ng, đ u t ộ ầ ư phát tri n, phúc l ể ợ

- N p đ ti n BHXH, BHYT cho ng i lao đ ng theo quy đ nh. ộ ủ ề ườ ộ ị

- N p đ các lo i thu theo lu t đ nh. ộ ủ ậ ị ế ạ

- Tr l ng cho ng i lao đ ng t i thi u ph i b ng m c bình quân ả ươ ườ ộ ố ả ằ ứ ể

c a các doanh nghi p trên cùng đ a bàn. ệ ủ ị

Đ i v i s n ph m c th , tiêu chí đ đánh giá hi u qu kinh t có ố ớ ả ụ ể ể ệ ẩ ả ế

th d a vào qui mô s n xu t s n ph m đó, công ngh s n xu t hay qui ấ ả ể ự ệ ả ả ẩ ấ

thâm canh, lo i hình s n xu t hay t trình k thu t, m c đ u t ậ ứ ầ ư ỹ ả ấ ạ ổ ứ ả ch c s n

xu t …ấ

1.1.1.6.1.1.1.1. Các nhân t nh h ố ả ưở ấ ả ng đ n s n xu t v i ế ả

quả

Đ có th phân tích các nhân t nh h ể ể ố ả ưở ả ng đ n s phát tri n s n ế ự ể

xu t v i L c Ng n, chúng tôi chia thành các nhóm nhân t sau: ấ ả ở ụ ạ ố

 Nhóm nhân t v đi u ki n t nhiên ố ề ề ệ ự

Trong các nhân t thu c v đi u ki n t nhiên, thông th ng nhân t ố ộ ề ề ệ ự ườ ố

i ta ph i k đ n đó là đi u ki n đ t đai. Ngoài đ t đai và đ u tiên mà ng ầ ườ ả ể ế ề ệ ấ ấ

khí h u, ngu n n c cũng c n đ c xem xét. Chính nh ng đi u ki n này ậ ồ ướ ầ ượ ữ ề ệ

nh h ng đ n năng su t ch t l ả ưở ấ ượ ế ấ ữ ng c a cây v i, đ ng th i đó là nh ng ồ ủ ả ờ

nhân t c b n đ d n đ n quy t đ nh đ a ra đ nh h ng s n xu t, h ố ơ ả ể ẫ ế ị ư ế ị ướ ả ấ ướ ng

thâm canh, l ch trình chăm sóc và thu ho ch… đ u t ầ ư ạ ị

Theo k t qu nghiên c u c a tác gi Vũ M nh H i [11], các y u t ứ ủ ế ả ả ế ố ả ạ

khí h u chí ph i và tác đ ng r t l n đ n năng su t v i thi u Phú H . Qua ấ ả ấ ớ ề ế ậ ố ộ ộ

ng c a 13 năm liên t c, r i t t ng h p s li u khí t ợ ố ệ ổ ượ ồ ừ ủ ụ năng su t th c t ấ ự ế

xây d ng ma tr n đ tính toán h s nh h ng và h s t ng quan, tác ệ ố ả ự ể ậ ưở ệ ố ươ

gi đã k t lu n s n l ng qu ph thu c các y u t nhi ả ậ ả ượ ế ế ố ụ ả ộ ệ ộ t đ , m a, n ng, ư ắ

ng trình gi đ nh sau: đ m không khí theo ph ộ ẩ ươ ả ị

S = A + BX + CY + DZ + E

Trong đó:

S: Năng su t qu (kg/ha) ấ ả

ng c a các y u t ch a xác đ nh A: H s nh h ệ ố ả ưở ế ố ư ủ ị

B: H s nh h ệ ố ả ưở ng c a nhi ủ t đ ệ ộ

ng c a l C: H s nh h ệ ố ả ưở ủ ượ ng m a ư

ng c a s gi n ng D: H s nh h ệ ố ả ưở ủ ố ờ ắ

ng c a đ m không khí. E: H s nh h ệ ố ả ưở ủ ộ ẩ

Nhi t đ th p và l ng m a ít (tr i rét và khô hanh) trong 2 tháng ệ ộ ấ ượ ư ờ

(tháng 11 và 12) là y u t ế ố ạ h n ch có nh h ế ả ưở ng r t quan tr ng đ n năng ọ ế ấ

su t gi ng v i thi u Phú H , m t trong nh ng nguyên nhân ch y u gây ra ủ ế ữ ề ả ấ ố ộ ộ

hi n t ng ra qu không đ u là hi n t ng h n ch l n nh t v i cây ăn ệ ượ ệ ượ ề ả ấ ớ ế ớ ạ

qu [ả 39]

 Nhóm nhân t ố ề ệ v bi n pháp k thu t ậ ỹ

Trong th i gian này, các nhân t ờ ố thu c v đi u ki n k thu t có vai ệ ề ề ậ ộ ỹ

trò ngày càng quan tr ng đ i v i s hình thành và phát tri n c a các vùng ố ớ ự ủ ể ọ

chuyên môn hoá s n xu t v i. Đ c th hi n trên m t s khía c nh ch ể ệ ấ ả ộ ố ượ ả ạ ủ

y u sau đây: ế

ạ - Nh ng ti n b trong khâu s n xu t và cung ng gi ng v i. Các lo i ấ ứ ữ ế ả ả ộ ố

gi ng v i m i có s c kháng ch u d ch b nh cao giúp n đ nh năng su t cây ứ ệ ả ấ ố ớ ổ ị ị ị

tr ng; n đ nh s n l ng s n ph m v i hàng hoá. Bên c nh nh ng ti n b ả ượ ồ ổ ị ữ ế ả ẩ ả ạ ộ

trên v công tác gi ng, còn ph i k đ n xu h ng lai t o, bình tuy n các ả ể ế ề ố ướ ể ạ

gi ng v i cho phù h p v i kinh t ng: ch u va đ p, gi c đ ả ố ợ ớ th tr ế ị ườ ậ ị đ ữ ượ ộ

t ươ i trong quá trình v n chuy n ể ậ

- Bên c nh nh ng ti n b công ngh trong s n xu t gi ng m i, h ữ ế ệ ạ ả ấ ộ ố ớ ệ

c hoàn thi n và th ng qui trình k thu t tr ng và chăm sóc v i cũng đ ồ ậ ả ố ỹ ượ ệ

ph bi n nhanh đ n ng i s n xu t. ổ ế ế ườ ả ấ

ả - S phát tri n c a qui trình công ngh b o qu n và ch bi n v i ế ế ệ ả ự ủ ể ả

ả qu đang t o ra nh ng đi u ki n có tính cách m ng đ v n chuy n s n ể ậ ữ ệ ể ề ạ ả ạ

ph m đi tiêu th t i nh ng th tr ng xa xôi. Công ngh ch bi n cũng m ụ ạ ẩ ị ườ ữ ệ ế ế ở

ng th tr r ng dung l ộ ượ ị ườ ộ ng nông s n vùng chuyên canh nh s tác đ ng ờ ự ả

c a quá trình đó đã đa d ng hoá s n ph m tiêu dùng. ủ ạ ả ẩ

 Nhóm nhân t v kinh t – t ố ề ế ổ ứ ả ch c s n xu t ấ

Nhóm nhân t này g m nhi u v n đ nh ng có th chia ra nh sau: ố ề ư ư ể ề ấ ồ

Th nh t, ứ ấ trình đ , năng l c c a ng ự ủ ộ ườ ả ự i s n xu t: Nó có tác đ ng tr c ấ ộ

ti p đ n hi u qu s n xu t. Năng l c c a ng i s n xu t đ ự ủ ả ả ệ ế ế ấ ườ ả ấ ượ ể ệ c th hi n

qua: Trình đ khoa h c k thu t và t ch c qu n lý, kh năng ng x ậ ộ ọ ỹ ổ ứ ứ ả ả ử

tr c nh ng bi n đ ng c a tr tr ng, kh năng v n và trình đ trang b c ướ ị ườ ữ ủ ế ộ ị ơ ả ố ộ

s v t ch t. ở ậ ấ

quy mô s n xu t: Quy mô càng h p lý thì s n xu t càng có Th hai, ứ ả ả ấ ấ ợ

hi u qu , m i công vi c nh t ch c chăm sóc, thu ho ch, chi phí…cũng ư ổ ệ ệ ả ọ ứ ạ

đ c ti t ki m, còn n u quy mô s n xu t không h p lý thì s n xu t s kém ượ ế ấ ẽ ế ệ ấ ả ả ợ

hi u qu . ả ệ

t Th ba, ứ ổ ứ ch c công đo n sau thu ho ch nh : T ch c công tác ch ạ ư ổ ứ ạ ế

ch c công tác tiêu th s n ph m, đây là v n đ có tính quy t đ nh bi n, t ế ổ ứ ế ị ụ ả ề ấ ẩ

đ n tính b n v ng c a s n xu t v i qu hàng hoá. ế ề ữ ủ ả ấ ả ả

Nh v y, nhóm các nhân t nhiên, kinh t , xã h i nêu trên có liên ư ậ t ố ự ế ộ

quan m t thi i v i nhau, làm bi n đ i l n nhau và cùng ậ ế t và tác đ ng qua l ộ ạ ớ ổ ẫ ế

nh h ả ưở ự ả ng đ n s n xu t v i. Do v y vi c phân tích, đánh giá đúng s nh ệ ế ả ấ ả ậ

h ng c a chúng là r t c n thi t đ đ ra nh ng gi ưở ấ ầ ủ ế ể ề ữ ả ằ i pháp h u hi u nh m ữ ệ

phát tri n s n xu t v i L c Ng n. ấ ả ở ụ ể ả ạ

1.1.2. C s th c ti n ơ ở ự ễ

1.1.2.1. Tình hình s n xu t và th tr ng tiêu th v i trên th gi ị ườ ả ấ ụ ả i ế ớ

- Năm 1999 Trung Qu c có kho ng 580.000 ha v i, s n l ng trên ả ượ ả ả ố

1,26 tri u t n. Các vùng s n xu t chính nh Qu ng Đông, H i Nam, Vân ệ ấ ư ả ấ ả ả

Nam… v i h n 60% v i s n xu t đ c tiêu th t i ngay ớ ơ ả ả ấ ượ ụ ươ th tr ở ị ườ ị ng đ a

ph ng, 30% cho s y khô, ph n còn l ươ ấ ầ ạ ờ i là làm k o ho c đông l nh. Th i ẹ ặ ạ

v thu ho ch t ụ ạ ừ ố cu i tháng 6 đ n đ u tháng 8. ế ầ

ng đ c đóng gói b ng thùng tre ho c bìa c ng khi tiêu th V i th ả ườ ượ ứ ằ ặ ụ

ng xa. th tr ở ị ườ ng g n, dùng túi nh a và b o qu n l nh đ i v i th tr ả ả ạ ố ớ ị ườ ự ầ

Công ngh b o qu n v i cũng đ ệ ả ả ả ượ ử ụ ể c s d ng trong quá trình v n chuy n ậ

nh b o qu n b ng SO ả ư ả ằ ừ 2, b o qu n b ng đá. Giá bán v i tuỳ thu c vào t ng ả ả ằ ả ộ

gi ng và th i đi m thu ho ch, ví d nh gi ng v i thu ho ch s m nh t có ư ố ụ ể ạ ấ ạ ả ố ờ ớ

giá kho ng 2 USD/kg, trong khi đó giá v i bán chính v có 0,5 USD/kg năm ụ ả ả

ư ờ 1999. Tuy nhiên, trong quá trình s n xu t cũng có nh ng khó khăn nh th i ữ ả ấ

v thu ho ch ng n và năng l c b o qu n kém, khâu t ụ ự ả ắ ạ ả ổ ứ ả ư ch c s n xu t ch a ấ

đ c t ượ ố t. Ch a có s liên k t ch t ch gi a nhà n ế ẽ ữ ự ư ặ ướ ứ c, các nhà nghiên c u,

d ch v khuy n nông và ng ế ị ụ ườ ả i s n xu t [51]. ấ

- V i đ Úc h n 60 năm tr thành ả ượ c tr ng ồ ở ơ ướ c đây, nh ng nó tr ư ở

ả cây hàng hoá chính trong nh ng năm 70, hi n có kho ng 1.500 ha, s n ữ ệ ả

l ng trên 3.500 t n, Vùng s n xu t chính mi n B c Queensland ượ ấ ấ ả ở ề ắ

chi m 50%, mi n Nam Queensland chi m 40%, ph n còn l ề ế ế ầ ạ ề i là mi n

B c New south Wales. Th i v s n xu t kéo dài t tháng 10 các t nh ờ ụ ả ắ ấ ừ ở ỉ

mi n B c t i tháng 3 ắ ớ ề ở ạ các vùng mi n Nam. Đã có tiêu chu n phân lo i, ề ẩ

ng s n ph m đ cung c p cho t ng th tr ng trên th đ m b o ch t l ả ấ ượ ả ị ườ ừ ể ả ẩ ấ ế

gi i. S n ph m s n xu t ra bán ngay t i c ng tr i và đ c mang đ n các ớ ả ấ ẩ ả ạ ổ ạ ượ ế

ch bán buôn ợ ở ớ Brisbane, Sydney, Melbourne ho c cho xu t kh u. V i ặ ấ ẩ

30% s n ph m đ c xu t kh u thông qua các nhóm h p tác tiêu th . Th ẩ ả ượ ụ ấ ẩ ợ ị

tr ng xu t kh u chính nh H ng Kông, ườ ư ấ ẩ ồ Singapore, Pháp, các ti uể

v ng qu c R p và Anh. Giá bán bình quân kho ng 5,50 USD/kg. Các ươ ố Ả ậ ả

nhóm thu đ i nhu n t 1-2 USD/kg [44]. c l ượ ợ ậ ừ

ng v i c a m t s n c trên th gi B ng 1.1. Di n tích và s n l ệ ả ượ ả ộ ố ướ ả ủ i ế ớ

S n l ng (t n) Các N cướ ả ượ ấ

Ấ

Nguån [47]

1. Trung Qu cố 2. n Đ ộ 3. §µi Loan 4. Th¸i Lan 5. B¨ng-La- ®Ðt 6. Nepal 7. Úc 8. Mü Di n tích (ha) ệ 580.000 56.200 11.169 22.973 4.800 2.830 1.500 100 1.266.900 429.000 108.668 81.388 12.800 13.875 3.500 40

c s n xu t Thái Lan cách đây 150 năm, hi n nay có - V i ả đ ượ ấ ở ả ệ

kho ng 22.937 ha, s n l ng kho ng 81.388 t n. S n xu t v i Thái Lan ả ượ ả ấ ả ở ấ ả ả

có l i th là th i v thu ho ch trên 3 tháng. Thu ho ch s m nh t có th ợ ờ ụ ế ạ ạ ấ ớ ể

gi a tháng 3 và đ n cu i tháng 6 hàng năm. V i đ m t vài cây ả ượ ữ ế ố c tr ng t ồ ừ ộ

các h gia đình. vùng cao có h gia đình tr ng đ n vài nghìn đ n vài ha ế ở ộ Ở ế ộ ồ

cây, tuy nhiên s l ng này còn ít. H u h t v i đ ố ượ ế ả ượ ầ c tr ng t p trung ậ ồ ở

ệ mi n B c Thái Lan nh Chang Mai 8.322 ha và Chang Rai 5.763 ha, di n ư ề ắ

tích v i hai t nh này chi m 60% di n tích tr ng v i c n c. ả ở ả ả ướ ệ ế ồ ỉ

V th tr ề ị ườ ả ả ng tiêu th v i: Hàng năm có kho ng 20.000 t n qu v i ụ ả ả ấ

c l u thông và tiêu th trên th tr i đ ng Châu Âu, trong s đó có t ươ ượ ư ị ườ ụ ố

kho ng 50% đ c nh p kh u vào n c Pháp, còn l i Đ c, Anh…Năm ả ượ ậ ẩ ướ ạ ứ

1999 giá v i Đ c là 6,2 USD/1kg, Singapore 6 USD/1kg, Anh 6,4 USD/kg, ả ở ứ

M và Pháp 8,4 USD/1kg, Canada 10,8 USD/1kg [ 49]. ỹ

Các n c vùng Đông Nam Á nh Singapore nh p khá nhi u v i, s ướ ư ề ả ậ ố

l ng v i qu tham gia vào th tr ng này c kho ng 10.000 t n/năm. ượ ị ườ ả ả ướ ả ấ

[8]

ng chính trên th gi i, H ng Kông và Năm 1999 gi a các th tr ữ ị ườ ế ớ ồ

Singapore đã nh p x p x 12.000 – 15.000 t n v i t ỉ ả ừ ấ ậ ấ Trung Qu c và t nh ố ỉ

Taiwan Trung Qu c. T nh Taiwan Trung Qu c xu t kh u sang Philippines ấ ẩ ố ố ỉ

1.735 t n, M 1.191 t n, Nh t B n 933 t n, Canada 930 t n, Thái Lan 489 ấ ấ ậ ả ấ ấ ỹ

t n và Singapore 408 t n [ ấ ấ 49]

i đ n th tr ng Singapore, Malaysia, Thái Lan xu t kh u v i t ấ ả ươ ẩ ị ườ ế

H ng Kông, Châu Âu và M . Năm 1999 Thái Lan đã xu t kh u l ẩ ượ ấ ồ ỹ ả ng v i

i sang H ng Kông nhi u nh t 8.644 t n. Malaysia và M là n t ươ ề ấ ấ ồ ỹ ướ ậ c nh p

kh u chính s n ph m v i đóng h p c a Thái Lan v i (3.767 t n và 2.049 ủ ả ẩ ả ẩ ấ ộ ớ

45,49]. t n) [ấ

1.1.2.2. Tình hình s n xu t và th tr ng tiêu th v i trong n c ị ườ ả ấ ụ ả ở ướ

Vi ệ t Nam có đi u ki n khí h u thu n l ệ ậ ợ ể ả i đ phát tri n cây ăn qu , ể ề ậ

ạ trong đó v i, nhãn và chôm chôm là nh ng lo i cây ăn qu phát tri n m nh ữ ể ả ạ ả

nh t. Đ n năm 2004, di n tích nhóm v i, chôm chôm c a c n c là ả ướ ủ ệ ế ấ ả

/ha và 110.218 ha, di n tích cho s n ph m là 84.793 ha; năng su t 59,9 t ẩ ệ ả ấ ạ

ng 507.497 t n [38]. V i ch y u đ s n l ả ượ ủ ế ấ ả ượ c tr ng ồ ở mi n B c, chôm ắ ề

chôm tr ng mi n Nam. Các vùng s n xu t v i qu hàng hoá đ c bi ồ ở ấ ả ề ả ả ượ ế t

nhi u đ n nh v i Thanh Hà - H i D ng, L c Ng n, L c Nam, Yên Th ư ả ươ ụ ụ ề ế ả ạ ế

- B c Giang, Đông Tri u, Yên H ng và Hoành B – Qu ng Ninh. Di n tích ư ề ệ ắ ả ồ

tr ng v i c a các t nh trên chi m 80,16%, s n l ả ủ ả ượ ế ồ ỉ ớ ng chi m 64,83% so v i ế

di n tích và s n l ả ượ ệ ng v i qu ả ả ở ấ mi n B c năm 2005. Đi u này cho th y ề ề ắ

xu h ng phát tri n s n xu t hàng hoá v i qu ngày càng phát tri n. ướ ể ả ể ấ ả ả

0 vĩ đ b c tr ộ ắ

Vùng phân b t nhiên c a v i Vi t Nam t 18 – 19 ố ự ủ ả ở ệ ừ ở

ra. V i tr ng ch y u ủ ế ở ả ồ vùng đ ng b ng Sông H ng, Trung du, mi n núi ồ ề ằ ồ

ạ B c b và m t ph n khu 4 cũ. Nh ng n i tr ng nhi u v i nh : L c Ng n ư ụ ơ ồ ữ ề ầ ắ ả ộ ộ

(B c Giang), Thanh Hà, Chí Linh (H i D ng), Đông Tri u (Qu ng Ninh), ả ươ ể ắ ả

Thanh Hoà (Vĩnh Phúc), Qu c Oai, Thanh Oai, Ch ng M (Hà Tây)…Có ố ươ ỹ

Vi nhi u gi ng v i đ ố ả ượ ề c tr ng ồ ở ệ ả t Nam nh ng nhi u nh t là gi ng v i ư ề ấ ố

thi u [29]. ề

ng v i m t s t nh mi n B c Vi t Nam B ng 1.2. Di n tích, s n l ệ ả ả ượ ả ở ộ ố ỉ ề ắ ệ

T ng DT S n l ng ổ DT thu ho chạ ả ượ Đ a ph ng ị ươ

1. B c Giang ắ 2. H i D ng ả ươ 3. Qu ng Ninh ả 4. Thái Nguyên 5. L ng S n ơ ạ 6. Phú Thọ 8. Hà Tây 9. Hoà Bình (ha) 40.629 14.245 5.200 6.900 7.520 1.603,7 1.501 1.420 (ha) 33.401 12.400 3.900 4.900 5.620 1.280,5 833 795 (t n)ấ 68.907 19.964 6.500 7.600 8.900 7.374,7 4.906 1.946

Ngu n [ồ 26]

V th tr ng tiêu th s n ph m qu v i: Tr c nh ng năm 1990, ề ị ườ ả ả ụ ả ẩ ướ ữ

th tr ng trong n c, và th tr ng tiêu th v i đ ả ượ c tiêu th ch y u ụ ủ ế ở ị ườ ướ ị ườ ụ

v i l n đó là Hà N i, H i Phòng, Nam Đ nh, Thành ph H Chí Minh... ả ớ ố ồ ả ộ ị

Trong nh ng năm g n đây qu v i cũng đã đ c tiêu th ra n c ngoài ả ả ữ ầ ượ ụ ướ

nh Trung Qu c, H ng Kông, Thái Lan, Lào, Campuchia và m t s n c ộ ố ướ ở ư ố ồ

Châu Âu nh Đ c, Pháp, Nga...tuy nhiên s l ư ứ ố ượ ế ng ch a nhi u, chi m ư ề

kho ng 30-35% t ng s n l ng. Còn l 65 -70% đ c tiêu th th ả ượ ả ổ i t ạ ừ ượ ụ ở ị

tr ng trong n ườ ướ 32]. c [

i ra th tr ng n Vi c tiêu th qu v i t ụ ả ả ươ ệ ị ườ ướ ấ c ngoài còn g p r t ặ

nhi u khó khăn trong b o qu n, ch t l ng s n ph m ch a đáp ng đ ấ ượ ề ả ả ư ứ ả ẩ ượ c

i tiêu dùng. nhu c u c a ng ầ ủ ườ

L ng tiêu th qu v i trong nhân dân hi n nay Vi ượ ả ả ụ ệ ở ệ ớ ạ t Nam m i đ t

0,1-0,8 kg/ng t ừ ườ ỹ i/năm, r t th p so v i các n i khác nh Thu Đi n, M , ơ ư ể ấ ấ ớ ỵ

Úc. Ti m năng th tr ng v i ị ườ ề ả ở các thành ph l n nh Hà N i, H i Phòng, ư ố ớ ả ộ

thành ph H Chí Minh… là r t cao. N u các đi u ki n c s h t ng cho ệ ơ ở ạ ầ ố ồ ế ề ấ

c c i ti n đ nâng cao ch t l b o qu n, ch bi n đ ả ế ế ả ượ ả ế ấ ượ ể ng s n ph m thì có ẩ ả

th đáp ng đ ng. H n n a, Vi t Nam có nhi u l ứ ể ượ c nhu c u c a th tr ầ ủ ị ườ ữ ơ ệ ề ợ i

ấ th cho vi c xu t kh u v i sang Châu Âu, do đó k thu t canh tác, ch t ế ệ ấ ẩ ả ậ ỹ

ng qu , tiêu chu n đóng gói…, c n ph i đ l ượ ả ượ ả ẩ ầ c nâng c p đ đáp ng các ể ứ ấ

ng Châu Âu. đòi h i c a th tr ỏ ủ ị ườ

Vi t Nam nói chung và phía B c c a Vi ệ ủ ắ ệ ề t Nam nói riêng có ti m

năng cao v s phát tri n c a cây v i. Trong th c t ể ủ ề ự ự ế ạ lo i hoa qu này đóng ả ả

m t vai trò quan tr ng trong vi c nâng cao n n kinh t ề ệ ọ ộ ế ủ c a qu c gia và ố

i dân đ a ph ng. cu c s ng c a nh ng ng ủ ộ ố ữ ườ ị ươ

1.2. PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

ƯƠ

Ứ

1.2.1. Câu h i nghiên c u ỏ ứ

- Hi n nay trên ệ đ a bàn huy n L c Ng n có nh ng gi ng v i nào đang ị ụ ữ ệ ả ạ ố

c phát tri n mang tính hàng hoá ? Gi ng v i nào đem l i hi u qu kinh t đ ượ ể ả ố ạ ệ ả ế

cao?

- Trên cùng 1 đ n v di n tích thì gi a v i s y khô v i v i qu t ữ ả ấ ớ ả ị ệ ả ươ i, ơ

cao h n ? v i nào có hi u qu kinh t ệ ả ả ế ơ

- Ng L c Ng n g p ph i nh ng khó khăn gì trong ườ i dân tr ng v i ồ ả ở ụ ữ ạ ả ặ

vi c phát tri n cây v i thi u? ể ệ ề ả

- Có nh ng gi i pháp nào nh m nâng cao hi u qu kinh t ữ ả ệ ả ằ ế ả cây v i

thi u trên đ a bàn huy n L c Ng n ? ụ ệ ề ạ ị

1.2.2. Các ph ng pháp nghiên c u ươ ứ

ăn, chúng tôi đã s d ng nh ng ph Trong lu n vậ ử ụ ữ ươ ứ ng pháp nghiên c u

ch y u sau: ủ ế

1.2.2.1. Ph

ng pháp nghiên c u chung ươ ứ

Dùng ph ng pháp duy v t bi n ch ng và duy v t l ch s đ nhìn ươ ử ể ậ ị ứ ệ ậ

nh n, phân tích đánh giá các v n đ m t cách khoa h c và khách quan. ề ộ ậ ấ ọ

1.2.2.2. Ph

ng pháp thu th p tài li u nghiên c u ươ ứ ệ ậ

c công b qua sách báo, t p chí,  S li u th c p: Là s li u ứ ấ ố ệ đã đ ố ệ ượ ạ ố

ấ niên giám th ng kê, internet, báo cáo t ng k t c a huy n L c Ng n v các v n ạ ề ế ủ ụ ệ ố ổ

đ nh : ề ư

+ Di n tích, n ăng su t, s n l ng v i m t s năm. ệ ấ ả ượ ộ ố ả

+ Tình hình b o qu n, ch bi n s n ph m. ế ế ả ả ả ẩ

+ Tình hình tiêu th s n ph m, th tr ụ ả ị ườ ẩ ng, giá bán v i qu . ả ả

c p  S li u s ố ệ ử ụ ơ ấ : Đ thu th p s li u m i, chúng tôi s d ng ố ệ ể ậ ớ

ph ươ ng pháp đánh giá nông thôn có s tham gia c a nông dân (PRA- ự ủ

ề Participatory-Rural-Appraisal) và đi u tra h nông dân thông qua đi u ề ộ

ế . tra tr c ti p ự

ng pháp khuy n khích, PRA bao g m m t lo t cách ti p c n và ph ạ ế ậ ồ ộ ươ ế

ứ lôi cu n nông dân cùng tham gia chia s , th o lu n và phân tích ki n th c ẻ ế ậ ả ố

ự c a h v đ i s ng và đi u ki n nông thôn đ h l p k ho ch và th c ủ ọ ề ờ ố ể ọ ậ ệ ế ề ạ

hi n.ệ

- Đi u tra h nông dân. ộ ề

ệ ố Đi u tra ph ng v n nông h , các chuyên gia, cán b qu n lý qua h th ng ề ấ ả ộ ỏ ộ

m u phi u đi u tra có s n. ề ế ẵ ẫ

+ Ch tiêu ỉ ể đi u tra h : Đ ph n ánh đ y đ nh ng thông tin phát tri n ữ ủ ể ề ầ ả ộ

kinh t h , chúng tôi s d ng h th ng ch tiêu thông tin v ch h : thông ế ộ ề ủ ộ ệ ố ử ụ ỉ

ậ tin v chi phí s n xu t, k t qu s n xu t, thu nh p và s d ng thu nh p ử ụ ả ả ề ế ả ấ ậ ấ

cho các m c đích; Thông tin tu i, gi ụ ổ ớ ủ ộ i tính, dân t c, văn hoá... c a ch h ; ủ ộ

thông tin v nhân kh u, lao đ ng; thông tin v v n, tài s n; thông tin v ề ố ề ẩ ả ộ ề

ậ m c đ đ m nh n di n tích đ t đai, ti p thu khoa h c k thu t, ti p c n ộ ả ứ ế ế ệ ậ ậ ấ ọ ỹ

th tr ng; nh ng thông tin v h đ ị ườ ề ộ ượ ữ ồ c thu th p theo phi u đi u tra r i ế ề ậ

t ng h p thành b ng s li u c b n đ tính toán, phân tích . ổ ố ệ ơ ả ể ả ợ

1.2.2.3. Ch n ọ đi m đi u tra, s l

ng m u đi u tra nghiên c u ố ượ ề ể ứ ề ẫ

L a ch n ọ đi m nghiên c u: ứ Đ đ m b o tính khoa h c, đáp ng đ ể ả ứ ự ể ả ọ ượ c

yêu c u nghiên c u th c ti n trong qu n lý và s n xu t, cung c p các thông ả ự ễ ứ ầ ấ ấ ả

ể tin có tính ch t t ng quát th i s , mang tính đ i di n cao. Công tác ch n đi m ờ ự ấ ổ ệ ạ ọ

nghiên c u đ c căn c vào các yêu c u sau: ứ ượ ứ ầ

ng cây v i l n + Ch n ọ đ a bàn có di n tích, s n l ả ượ ệ ị ả ớ

+ Ch n đ a bàn có đ c đi m t ể ặ ọ ị ự ể nhiên, khí h u phù h p v i phát tri n ậ ợ ớ

cây v i thi u. ề ả

+ V m t s n xu t: Ch n ề ặ ả ọ đ a bàn có đi u ki n và trình đ s n xu t, trình ộ ả ệ ề ấ ấ ị

đ văn hoá đ i di n đ nhìn nh n kh năng áp d ng các ti n b khoa h c k ả ộ ệ ể ế ộ ọ ỹ ụ ạ ậ

thu t vào s n xu t. ấ ả ậ

+ V m t kinh t : Ch n ề ặ ế ề ọ đ a bàn đi u tra (xã, thôn, h gia đình) có đi u ề ộ ị

ki n kinh t ệ ế (giàu khá, trung bình, nghèo) đ có s li u phong phú trong quá ể ố ệ

trình nghiên c u.ứ

Căn c vào các đ c đi m t nhiên, kinh t ứ ể ặ ự ế ụ , xã h i c a huy n L c ộ ủ ệ

Ng n d a vào các căn c trên cùng v i s tham kh o ý ki n c a lãnh ớ ự ủ ứ ự ế ạ ả

ng và nh ng ng i đã s ng lâu năm trên đ a bàn, chúng tôi đ o đ a ph ị ạ ươ ữ ườ ố ị

ch n ba xã đ i di n cho ba ti u vùng sinh thái c a huy n đ đi u tra ể ề ủ ệ ể ệ ạ ọ

nghiên c u nh sau: ứ ư

+ Xã Ph ượ ấ ng S n là xã đ i di n cho ti u vùng 1 (các xã vùng th p). ể ệ ạ ơ

ệ Xã có đ cao trung bình th p nh t, g n trung tâm huy n th , có đi u ki n ầ ệ ề ấ ấ ộ ị

ti p c n v i th tr ế ậ ị ườ ớ ệ ng, c s h t ng phát tri n nh t trong ba xã đ i di n. ơ ở ạ ầ ể ấ ạ

Thu n l i cho phát tri n cây ăn qu đ c bi ậ ợ ả ặ ể ệ t là cây v i thi u. ả ề

+ Xã Giáp S n là xã đ i di n cho ti u vùng 2. Đây là các xã vùng ệ ể ạ ơ

đ m nhi u đ i núi có đ cao trung bình cao h n các xã ti u vùng 1. ệ ể ề ộ ồ ơ

+ Xã Tân M c là xã ộ đ i di n cho ti u vùng 3 (các xã vùng cao). Xã có ạ ể ệ

ng xá đ cao trung bình cao nh t so v i hai xã đ i di n, c s h t ng, đ ộ ơ ở ạ ầ ệ ấ ạ ớ ườ

đi l i khó khăn. ạ

ng m u đi u tra đ c phân chia nh sau:  S lố ượ ề ẫ ượ ư

B ng 1.3: Phân lo i s l ạ ố ả ượ ng m u ch n đi u tra ọ ề ẫ

Trong đó phân theo tình hình

T ng sổ ố kinh t c a h ế ủ ộ Tên xã đi u tra ề Giàu, Trung (h )ộ Nghèo

ng S n ơ ượ

50 50 50 150 khá 9 13 5 27 bình 29 32 13 74 12 5 32 49 1. Xã Ph 2. Xã Giáp S nơ 3. Xã Tân M cộ T ngổ

Ngu n: Theo tính toán c a tác gi ủ ồ ả

Đ l a ch n m u chúng tôi d a vào t h giàu, nghèo theo các tiêu chí l ể ự ự ẫ ọ ỷ ệ ộ

ng binh và xã h i. D a trên t h giàu l c a t nh và c a B Lao đ ng th ủ ỉ ủ ộ ộ ươ ự ộ ỷ ệ ộ

khá, trung bình (TB), nghèo c a huy n đ xác đ nh l ệ ể ủ ị ượ ự ng m u đi u tra và d a ề ẫ

trên yêu c u s m u đ l n, đ m b o ý nghĩa th ng kê đ phân tích. Sau đó ầ ố ẫ ủ ớ ể ả ả ố

ch n s l ọ ố ượ ọ ng h đi u tra d a vào danh sách các h trong thôn b n, ch n ộ ề ự ả ộ

ấ ng u nhiên s h c n đi u tra theo danh sách sau đó tr c ti p đ n ph ng v n ự ế ế ố ộ ầ ề ẫ ỏ

t ng h . ộ ừ

1.2.2.4. Ph ươ ng pháp x lý s li u ử ố ệ

S li u c chúng tôi ti n hành ki m tra đ ố ệ đã công b :ố Thu th p đ ậ ượ ế ể ộ

tin c y sau đó th ng kê d ậ ố ướ ạ ể ả i d ng b ng đ phân tích t c đ phát tri n s n ể ả ố ộ

xu t c a h , t c đ phát tri n c a vùng... ấ ủ ộ ố ộ ể ủ

S li u Toàn b s li u đ c x lý trên máy tính theo các ố ệ đi u tra: ề ộ ố ệ ượ ử

ch tiêu đi u tra trên ph n m n b ng tính Excel. ầ ề ề ả ỉ

1.2.2.5. Ph ng pháp phân tích ươ

 Ph ươ ng pháp th ng kê mô t ố ả

- Phân t ổ ố ệ th ng kê: theo nhóm h (giàu khá, TB, nghèo) quy mô di n ộ

tích, theo vùng sinh thái, theo gi ng ố đ làm c s cho vi c so sánh phân tích. ệ ể ơ ở

- So sánh: So sánh gi a các ch tiêu nghiên c u, các vùng, các ỉ ữ ứ

đ tính đ gi ng, và gi a các nhóm h v i nhau. Thông qua so sánh ộ ớ ữ ố ể ượ c

m c đ đi n hình. ứ ộ ể

 Ph ng pháp phân tích s li u ươ ố ệ

s tuy t đ i, s t Phân tích th ng kê: V n d ng các ch tiêu nh ậ ụ ố ỉ ư ố ệ ố ố ươ ng

đ i, s bình quân, các t c đ phát tri n liên hoàn, t c đ phát tri n bình ố ể ể ố ố ộ ố ộ

quân đ phân tích m c đ và xu h ứ ể ộ ướ ng bi n đ ng v s n xu t v i cũng ề ả ấ ả ế ộ

nh hi u qu kinh t s n xu t v i t ng vùng, qua các năm gi a các nhóm ư ệ ả ế ả ấ ả ừ ữ

h ho c gi a các tiêu th c nghiên c u khác nhau. ứ ộ ứ ữ ặ

1.2.3. H th ng ch tiêu nghiên c u ệ ố ứ ỉ

Chúng tôi s d ng các h th ng ch tiêu nghiên c u sau: ệ ố ử ụ ứ ỉ

1.2.3.1. Nhóm ch tiêu ph n ánh m c ng ứ đ c a hi n t ộ ủ ệ ượ ả ỉ

- S tuy t ệ đ i: Di n tích, năng su t, s n l ấ ả ượ ệ ố ố ủ ng cây v i năm 2006 c a ả

huy n L c Ng n nói chung và ba xã vùng nghiên c u nói riêng. ứ ụ ệ ạ

- S tuy t đ i: So sánh c c u di n tích, năng su t, s n l ấ ả ượ ệ ố ơ ấ ệ ố ả ng v i

qua các năm.

- S bình quân: Thu nh p bình quân chung c a h , thu nh p bình ủ ộ ậ ậ ố

quân t cây v i, giá bán bình quân v i qu ... ừ ả ả ả

1.2.3.2. Nhóm ch tiêu ph n ánh k t qu và hi u qu s n xu t ấ ả ả ế ệ ả ả ỉ

 Ch tiêu k t qu s n xu t và chi phí s n xu t: ả ả ế ấ ả ấ ỉ

- T ng giá tr s n xu t ị ả ộ ủ ả ậ ấ (GO-Gross output): là toàn b c a c i v t ổ

c t o ra trong m t th i kỳ nh t đ nh c a h nông ch t và d ch v đ ị ụ ượ ạ ấ ị ủ ấ ộ ờ ộ

dân (th ng là 1 năm). ườ

iQP i

(cid:229) GO=

Trong đó: Pi là giá s n ph m th i ứ ả ẩ

Qi là s n ph m th i ứ ả ẩ

ấ - Chi phí trung gian (IC-Intermediate Cost): là nh ng chi phí v t ch t ữ ậ

và d ch v đ c s d ng trong quá trình s n xu t nh các kho n chi phí: ụ ượ ử ụ ư ấ ả ả ị

gi ng, phân bón, thu c tr sâu... ừ ố ố

= 1

(cid:229)

Trong đó: Ci : Kho n chi phí th i ứ ả

: VA (Value Added) là chênh l ch gi a GO và IC, - Giá tr gia tăng ị ữ ệ

ấ ủ ph n ánh ph n giá tr m i tăng thêm do k t qu ho t đ ng s n xu t c a ạ ộ ị ớ ế ầ ả ả ả

trang tr i trong m t kỳ (th ng là 1 năm). Giá tr gia tăng đ c tính theo ạ ộ ườ ị ượ

công th c:ứ

VA = GO - IC

- Thu nh p h n h p (MI): ỗ ợ ậ Là ph n còn l ầ ạ ủ i c a giá tr gia tăng sau ị

kh u hao TSCĐ, thu . Nó bao g m t khi đã kh u hao t ấ ừ ế ấ ồ ấ ả ả t c các kho n

th c còn mà đ n v s n xu t có đ c không phân bi t đó là l ị ả ự ấ ơ ượ ệ ợ i nhu n hay ậ

ph n thu do chênh l ch ệ ầ

MI=VA - ( D+T )

Trong đó: - MI : Thu nh p h n h p ậ ợ ỗ

- D : Kh u hao ấ

- T : Thu .ế

 Ch tiêu hi u qu kinh t ệ ả ỉ ế

- Giá tr s n xu t (GO)/IC ị ả ấ

- Thu nh p h n h p (MI)/IC ỗ ậ ợ

- Chi phí trung gian (IC)/1t n s n ph m ấ ả ẩ

- Giá tr gia tăng (VA)/1 t n s n ph m ấ ả ẩ ị

- Giá tr s n xu t (GO)/1 công lao đ ng ị ả ấ ộ

- Giá tr gia tăng (VA)/1 công lao đ ng ộ ị

- Thu nh p h n h p (MI)/1 công lao đ ng ậ ợ ỗ ộ

Ch ng II ươ

TH C TR NG PHÁT TRI N S N XU T

Ể Ả

Ự

Ạ

Ấ

VÀ HI U QU KINH T S N XU T

Ế Ả

Ấ

Ả

Ệ

CÂY V I THI U TRÊN Đ A BÀN HUY N L C NG N Ị

Ệ Ụ

Ạ

Ả

Ề

2.1. Đ C ĐI M CHUNG C A Đ A BÀN NGHIÊN C U Ủ

Ứ

Ặ

Ể

Ị

nhiên 2.1.1. Đ c đi m t ặ ể ự

2.1.1.1. V trí đ a lý ị ị

ố L c Ng n là huy n mi n núi c a t nh B c Giang, n m trên tr c qu c ủ ỉ ụ ụ ề ệ ạ ằ ắ

31, cách Hà N i 90 km v Phía Nam, cách c a kh u L ng S n 120 km v l ộ ử ề ẩ ạ ộ ơ ề

phía đông B c và cách thành ph B c Giang 40 km v phía B c. ố ắ ề ắ ắ

- Phía B c giáp huy n Chi Lăng và H u Lũng c a t nh L ng S n. ủ ỉ ữ ệ ắ ạ ơ

ạ - Phía Đông giáp huy n S n Đ ng (B c Giang) và L c Bình (L ng ệ ắ ộ ộ ơ

S n).ơ

- Phía Tây và Nam giáp huy n L c Nam c a t nh B c Giang. ủ ỉ ụ ệ ắ

L c Ng n có tr c đ ng qu c l 31, 279 và nhi u tr c đ ụ ườ ụ ạ ố ộ ụ ườ ề ng t nh l ỉ ộ

đi qua, t ng đ i thu n l i cho giao l u kinh t v i các vùng mi n khác. ươ ậ ợ ố ư ế ớ ề

2.1.1.2. Đ c đi m đ a hình, đ t đai ể ặ ấ ị

ấ Đ a hình c a huy n không đ ng đ u, đ i xen k ru ng, nghiêng th p ề ẽ ộ ủ ệ ồ ồ ị

d n t ầ ừ Đông B c xu ng Tây Nam. Có th chia đ a hình c a huy n thành 3 ể ủ ệ ắ ố ị

vùng sau:

- Vùng th p (ti u vùng 1): Bao g m các xã Ph ể ấ ồ ượ ự ng S n, Trù H u, ơ

Nghĩa H , H ng Giang, Quý S n, và th tr n Chũ. ồ ồ ị ấ ơ

- Vùng đ i núi (ti u vùng 2): Bao g m các xã Kiên Thành, Nam ể ồ ồ

ể D ng, Tân Hoa, Giáp S n, Kiên Lao, M An, Thanh H i, Phì Đi n, Bi n ươ ề ả ơ ỹ

Đ ng, Biên S n, Đ ng C c, Tân Quang. ồ ố ơ ộ

- Vùng núi cao (ti u vùng 3): Bao g m các xã Phong Vân, Đèo Gia, ể ồ

ậ Tân M c, C m S n, Phú Nhu n, Tân S n, Phong Minh, H Đáp, Tân L p, ấ ậ ơ ộ ơ ộ

Xa Lý, Kim S n, S n H i. ơ ả ơ

T ng di n tích đ t t nhiên c a huy n L c Ng n là 101.223,72 ha ấ ự ệ ổ ủ ụ ệ ạ

ệ đ ng th nh t trong t ng s 10 huy n, thành ph c a t nh. Hi n nay di n ệ ứ ố ủ ỉ ứ ệ ấ ổ ố

tích đã đ a vào khai thác s d ng 83.077,29 ha, chi m 82,07% t ng di n tích ử ụ ư ệ ế ổ

nhiên. Di n tích đ t ch a s d ng là 18.146,43 ha, chi m 17,93%. C đ t t ấ ự ư ử ụ ệ ế ấ ụ

th tình hình s d ng đ t đai c a huy n đ c th hi n b ng 2.1. Qua ử ụ ủ ệ ể ấ ượ ể ệ ở ả

b ng 2.1 cho th y: ả ấ

ệ - Đ t Nông nghi p: Bình quân qua 3 năm tăng 10,34%, trong đó di n ệ ấ

tích năm 2005 so v i năm 2004 tăng 22,64% t ớ ươ ng ng v i m c tăng ớ ứ ứ

5.233,26 ha, năm 2006 so v i năm 2005 gi m 0,72%, t ớ ả ươ ứ ng ng v i m c ứ ớ

gi m 203,94 ha. ả

ệ - Đ t Lâm nghi p: Bình quân qua 3 năm tăng 10,8%. Năm 2004 di n ệ ấ

tích là 28.320,5 ha, năm 2005 di n tích là 33.217,23 ha, tăng h n 17,29% so ệ ơ

ng ng v i m c tăng 4896,73 ha. Năm 2006 di n tích là v i năm 2004, t ớ ươ ứ ứ ệ ớ

34.711,09 ha, so v i năm 2005 tăng 4,68%, t ng ng v i m c tăng là ớ ươ ứ ứ ớ

1493,86 ha.

Tóm l ạ i, L c Ng n có di n tích đ t l n nh t t nh B c Giang và có ấ ớ ấ ỉ ụ ệ ạ ắ

th khai thác tr ng cây ăn qu v i nhi u ch ng lo i khác nhau đ c bi t là ả ớ ủ ề ể ặ ạ ồ ệ

cây v i đang là cây ăn qu ch l c c a huy n. ả ủ ự ủ ệ ả

B ng 2.1. Tình hình đ t đai c a huy n L c Ng n giai đo n 2004-2006 ủ ụ ệ ạ ả ấ ạ

ĐVT: ha

Lo i đ t ạ ấ

ổ

nhiên ấ ự ệ

3 3

ấ ấ ồ ộ ươ

ấ ồ

2004 101223,72 23.115,61 6.289,7 5.511,6 240,07 538,03 15.650 13.562 1.147,44 Các năm 2005 101223,72 28.348,87 5.127,64 4.456,90 175 495,74 21982 19.192 1.228.26 2006 101223,72 28.144,93 5.225,24 4518 175 389,69 21.622 19.212 1.286,72 2005/2004 100 122,64 81,52 80,86 72,90 92,14 140,46 141,51 107,04 So sánh ( % ) 2006/2005 100 99,28 101,90 101,37 100,00 78,61 98,36 100,00 104,76 Bình quân 100 110,34 91,15 90,54 85,38 85,11 117,54 118,20 105,90

ồ ỷ 28,47 10,97 10,97 38,53 100,00 62,07

ấ ừ ừ

ấ

28.320,5 13.623 14.698 21.818,6 1.589,9 26.379,11 33.217,23 14.636 18.581,23 18.488,05 1.666,37 19.503,20 34.771,09 16.077,28 18.693,81 18.490,69 1.670,58 18.146,43 117,29 107,44 126,42 84,74 104,81 73,93 104,68 109,85 100,61 100,01 100,25 93,04 110,81 108,62 112,78 92,06 102,51 82,94 T ng DT đ t t I. Đ t nông nghi p 1. Đ t tr ng cây hàng năm Đ t ru ng lúa, lúa màu ấ Đ t nấ ng rãy Đ t tr ng cây hàng năm khác 2. Đ t tr ng cây lâu năm ấ ồ Trong đó: V iả n t p 3. Đ t vấ ườ ạ 4. Đ t m t n ặ ư c nuôi tr ng thu ớ ấ s nả II. Đ t lâm nghi p ệ 1. R ng s n xuát ả 2. R ng phòng h ộ III. Đ t chuyên dùng IV. Đ t ấ ở V. Đ t chấ a s d ng ử ụ

Ngu n: Phòng Tài nguyên và Môi tr ng huy n L c Ng n ồ ườ ụ ệ ạ

2.1.1.3. Đ c đi m th i ti t, khí h u, thu văn ờ ế ể ặ ậ ỷ

- Theo s li u c a Tr m khí t ố ệ ủ ạ ượ ờ ng thu văn huy n L c Ng n, th i ệ ụ ạ ỷ

ti ế t, khí h u khu v c huy n L c Ng n năm 2006 nh sau: ụ ư ự ệ ậ ạ

0C, nhi

Nhi t đ trung bình năm là 22,6 ệ ộ ệ ộ t đ cao nh t t p trung vào ấ ậ

tháng 5, 6, 7 nhi t đ th p nh t t p trung vào tháng 12 và tháng 1, 2 năm ệ ộ ấ ấ ậ

sau. L ượ ặ ng m a trung bình 1.289 mm, t p trung và phân b theo mùa đ c ậ ư ố

bi t vào các tháng 6, 7, 8. Đ m không khí trung bình năm là 74,6%. S ệ ộ ẩ ố

gi n ng bình quân trong năm 1.521 gi , t p trung vào các tháng 6, 7, 8, 9. ờ ắ ờ ậ

Nhìn chung, L c Ng n ch u nh h ị ả ụ ạ ưở ắ ng c a vùng khí h u Đông B c ủ ậ

B khá rõ nét v i đ c tr ng nóng m, m a nhi u v mùa hè, hanh khô kéo ớ ặ ư ư ề ề ẩ ộ

dài v mùa đông. V i khí h u đa d ng nh v y s t o đi u ki n thu n l ạ ư ậ ẽ ạ ậ ợ i ề ệ ề ậ ớ

cho vi c phát tri n nông lâm nghi p, đ c bi ệ ệ ể ặ ệ t là cây v i thi u. Tuy nhiên, ề ả

v i l ớ ượ ng m a l n t p trung, đ a hình d c là nguyên nhân chính gây nên xói ố ư ớ ậ ị

mòn, úng l ụ t, hu ho i đ t… nh h ạ ấ ả ỷ ưở ể ng không nh đ n vi c phát tri n ỏ ế ệ

kinh t nông nghi p trên đ a bàn huy n. ế ệ ệ ị

2.1.2. Đi u ki n kinh t ề ệ ế - xã h i ộ

2.1.2.1. Dân s và lao đ ng ố ộ

Tính đ n tháng 12/2006 dân s c a huy n L c Ng n 202.794 ng ố ủ ụ ế ệ ạ ườ i.

T ng s h 43.483, trong đó có 42.504 h nông nghi p, chi m 96% s h ố ộ ố ộ ệ ế ổ ộ

i chi m 96,6 % c a toàn huy n. Nhân kh u trong nông thôn là 195.936 ng ủ ệ ẩ ườ ế

i chi m 91,6% nhân kh u toàn huy n. Lao đ ng nông nghi p 126.553 ng ộ ệ ệ ẩ ườ ế

lao đ ng toàn huy n, bình quân nhân kh u trên h là 4,6 kh u. Hi n nay ệ ệ ẩ ẩ ộ ộ

trên đ a bàn huy n có 8 dân t c đang sinh s ng (Ng i Kinh 51%, ng ệ ộ ố ị ườ ườ i

Nùng 21%, Sán Dìu 18%, còn l i là các dân t c khác: Sán Chí, Cao Lan, ạ ộ

2), thu nh p bình quân

Dao, Hoa, Tày). M t đ dân c th p (200 ng i/km ư ấ ậ ộ ườ ậ

toàn huy n 3,4 tri u đ ng/ng i/năm. ệ ệ ồ ườ

2.1.2.2. H th ng c s h t ng ơ ở ạ ầ ệ ố

- H thệ ống giao thông

i giao thông c a huy n L c Ng n bao g m c đ ng b M ng l ạ ướ ả ườ ụ ủ ệ ạ ồ ộ

và đ ng sông: ườ

+ V đ ng b : Có 38 km qu c l 31, tuy n đ ng B c Giang - ề ườ ố ộ ộ ế ườ ắ

L c Ng n - S n Đ ng - Đình L p g p qu c l 4A L ng S n đi ra ụ ạ ặ ậ ơ ộ ố ộ ạ ơ

c ng Mũi Chùa - Tiên Yên và c a kh u Móng Cái - Qu ng Ninh. Ngoài ả ử ả ẩ

qu c l 31 L c Ng n còn có các tuy n đ 279, 285, 290 đi ố ộ ụ ế ạ ườ ng t nh l ỉ ộ

qua v i t ng chi u dài là 85 km. H th ng đ ng liên thôn, liên xã ớ ổ ệ ề ố ườ

đang d n đ c m r ng và bê tông hoá. Hi n nay ô tô có th đ n đ ầ ượ ể ế ở ộ ệ ượ c

t t c các xã trong huy n. ấ ả ệ

ắ + Đ ng sông: Có tuy n sông L c Nam v i chi u dài 32 km b t ụ ườ ế ề ớ

ngu n t L ng S n - S n Đ ng – L c Ng n-L c Nam và ch y v sông ồ ừ ạ ụ ụ ề ạ ả ơ ơ ộ

Th ng B c Giang. ươ ắ

M ng l ạ ướ ầ i giao thông huy n L c Ng n r t thu n ti n đã góp ph n ạ ấ ụ ệ ệ ậ

ị ả đ c l c vào vi c v n chuy n và l u thông hàng hoá, làm tăng giá tr s n ắ ự ư ể ệ ậ

ph m cây ăn qu nói chung và cây v i nói riêng. ả ẩ ả

- H th ng thu l ệ ố i ỷ ợ

Toàn huy n có 235 h đ p v i t ng di n tích 350 ha, trong đó có 4 ớ ổ ồ ậ ệ ệ

h l n là Khuôn Th n, Làng Thum, Đá Mài, Tr i Mu i, còn l ồ ớ ầ ạ ố ạ ồ ậ i là h đ p

nh và h trung. H th ng kênh m ng dài 450 km. Trong đó kênh c p I, ươ ệ ố ấ ồ ỏ

c p II là 20 km, còn l ấ ạ ứ i 430 km kênh m ng n i đ ng, trong đó đã c ng ộ ồ ươ

hoá đ c 140 km. H th ng tr m b m đã đ c xây d ng ượ ệ ố ạ ơ ượ ự ở ồ ậ ớ các h đ p l n

và trung thu nông, v i t ng s là 39 tr m b m. ớ ổ ạ ơ ố ỷ

Tuy nhiên các xã ti u vùng 2, 3 h th ng thu l ở ệ ố ỷ ợ ể ề i còn g p nhi u ặ

khó khăn. H th ng kênh m ng ch a đ c xây d ng, vào mùa khô không ệ ố ư ượ ươ ự

c nhu c u n c đ ph c v t i tiêu. đáp ng đ ứ ượ ầ ướ ể ụ ụ ướ

- H th ng đi n l ệ ố ệ ướ i qu c gia ố

Trên đ a bàn huy n có 245 km đ ng dây 35 kv, 25 km đ ng dây 10 ệ ị ườ ườ

kv và 165 tr m bi n áp ph t ng đi n phát ra là 35.562.000 ụ ả ế ạ i, v i t ng l ớ ổ ượ ệ

kw/gi . Đ n nay 100% s xã trong toàn huy n ờ ệ đã có đi n l ệ ướ ế ố i qu c gia ố

ộ ph c v cho đ i s ng dân sinh và ph c v s n xu t. Song m t s xã thu c ụ ụ ả ụ ụ ộ ố ờ ố ấ

ti u vùng 2, ti u vùng 3 vào mùa v i nhu c u s d ng máy b m đ t ả ầ ử ụ ể ướ i ể ể ơ

v i r t l n nên h th ng đi n luôn ả ấ ớ ệ ố ệ ở tình tr ng quá t ạ ả i, đi n r t y u. ệ ấ ế

, giáo d c - H th ng y t ệ ố ế ụ

+ Y t :ế

d phòng, 1 Toàn huy n có 1 b nh vi n đa khoa, 1 trung tâm y t ệ ệ ệ ế ự

phòng y t , 2 phòng khám đa khoa, 30 tr m y t c s v i 270 gi ế ạ ế ơ ở ớ ườ ng

342 ng i trong đó có 65 y, bác s , 194 y tá, 35 b nh. Đ i ngũ cán b y t ệ ộ ộ ế ườ ỹ

i là n h sinh. C s v t ch t có đ n 80% là nhà mái b ng kiên c , còn l ữ ộ ơ ở ậ ế ấ ằ ố ạ

c đ u t nhà c p 4, hi n nay b nh vi n đa khoa đang đ ệ ệ ệ ấ ượ ầ ư ữ xây d ng, nh ng ự

trang thi t b còn nghèo nàn, l c h u [33] ế ị ạ ậ

+ Giáo d c: Hi n nay huy n L c Ng n có 73 tr ng thu c h giáo ụ ụ ệ ệ ạ ườ ệ ộ

d c ph thông, v i 1.637 l p, 51.980 h c sinh, trong đó: ớ ụ ổ ớ ọ

- 36 tr ườ ng ti u h c; 932 l p; 23.019 h c sinh ớ ể ọ ọ

- 32 tr ng trung h c c s ; 554 l p; 21.465 h c sinh ườ ọ ơ ở ớ ọ

- 5 tr ng ph thông trung h c; 151 l p; 7.496 h c sinh ườ ổ ọ ớ ọ

Đi u ki n v c s v t ch t, trang thi ề ơ ở ậ ệ ề ấ ế ị ọ t b ph c v d y và h c, ụ ạ ụ

phòng giáo viên còn thô s , thi u th n. ở ế ố ơ

Tóm l i: C s v t ch t k thu t, c s h t ng c a huy n b ạ ơ ở ạ ầ ơ ở ậ ấ ỹ ủ ệ ậ ướ c

c hình thành và d n đ c đ u t xây d ng đây cũng là đ u cũng đã đ ầ ượ ầ ượ ầ ư ự

nh ng đi u ki n thu n l i cho quá trình phát tri n kinh t ậ ợ ữ ệ ề ể ế ệ , nâng cao hi u

qu s n xu t ả ả ấ ở huy n L c Ng n. ụ ệ ạ

ụ 2.1.2.3. Tình hình phát tri n s n xu t nông nghi p c a huy n L c ủ ệ ể ệ ả ấ

Ng nạ

B ng 2.2. M t s ch tiêu s n xu t nông nghi p huy n L c Ng n ấ ộ ố ỉ ụ ệ ệ ạ ả ả

giai đo n 2004 - 2006 ạ

ĐVT: tr. đ ngồ

Các năm

So sánh ( % ) 2006 Bình 2005 Ch tiêu ỉ 2004 2005 2006 /2004 /2005 quân

T ng giá tr SX ngành ị ổ 471.124 528.955 713.756 112,28 134,94 123,09

376.514 406.925 548.800 108,08 134,87 120,73 187.770 223.040 367.500 118,78 164,77 139,90 133,67 88.722 115.872 158.518 136,8 130,6

nông nghi pệ 1. Tr ng tr t ọ ồ Trong đó: V iả 2. Chăn nuôi 3. D ch v nông ụ ị 5.888 6.158 6.438 104,59 104,55 104,57 nghi pệ

Ngu n: Phòng th ng kê huy n L c Ng n ụ ệ ạ ồ ố

Qua b ng 2.2 cho th y: T ng giá tr s n xu t ngành nông nghi p qua ị ả ệ ả ấ ấ ổ

3 năm tăng bình quân 23,07%. Năm 2004 là 471.124 tri u đ ng, năm 2005 là ệ ồ

528.955 tri u đ ng, tăng 12,28% so v i năm 2004, t ệ ồ ớ ươ ng ng v i m c tăng ớ ứ ứ

57.831 tri u đ ng. Năm 2006 so v i năm 2005 tăng 34,94%, t ệ ồ ớ ươ ớ ng ng v i ứ

m c tăng là 184.801 tri u đ ng. ứ ệ ồ

- Tr ng tr t: Bình quân qua 3 năm giá tr s n xu t tăng 20,73%. Trong ị ả ấ ọ ồ

ớ đó giá tr s n xu t năm 2005 so v i năm 2004 là 8,08%, năm 2006 so v i ị ả ấ ớ

năm 2005 tăng 34,87 tri u đ ng. ệ ồ

- Chăn nuôi: Bình quân qua 3 năm giá tr s n xu t tăng 33,67%. Năm ị ả ấ

2005 so v i năm 2004 tăng 30,6%, năm 2006 so v i năm 2005 tăng 36,8%. ớ ớ

- D ch v trong nông nghi p: T c đ tăng bình quân qua 3 năm là ố ụ ệ ộ ị

4,56%. Năm 2005 so v i năm 2004 tăng 4,59%, năm 2006 so v i năm ớ ớ

2005 tăng 4,55%.

2.2. TH C TR NG PHÁT TRI N S N XU T V I

HUY N L C NG N

Ể Ả

Ả Ở

Ự

Ạ

Ấ

Ệ Ụ

Ạ

2.2.1. L ch s phát tri n cây v i L c Ng n ả ở ụ ử ể ạ ị

- Giai đo n 1960 -1982: T đ u năm 60 có m t s h gia đình nh c ộ ố ộ ừ ầ ư ụ ạ

Tr nh, c Chi u (th tr n Chũ) tr ng t 30 - 60 cây v i, sau 10 - 15 năm đã ị ấ ụ ể ồ ị ừ ả

i ta nh n th y cây v i thi u tr ng t cho năng su t n đ nh. Ng ấ ổ ị ườ ề ậ ấ ả ồ ạ ụ i L c

Ng n phát tri n t t, ch t l ể ố ạ ấ ượ ẩ ng cao không kém v i Thanh Hà, s n ph m ả ả

c th tr ng ch p nh n. T nh ng năm 1980 các nhà máy s n xu t ra đ ấ ả ượ ị ườ ừ ữ ấ ậ

Hà N i, Vĩnh Phúc, S n Tây đã đ n L c Ng n mua v i thi u đ đ h p ồ ộ ở ụ ế ề ạ ả ộ ơ ể

đóng h p xu t kh u. Ngoài ra v i thi u t i còn đ c tiêu th t i các ề ươ ấ ẩ ả ộ ượ ụ ạ

thành ph l n nh Hà N i, thành ph H Chí Minh và các t nh phía Nam. ố ồ ố ớ ư ộ ỉ

Qua đó ng i dân nh n th y tr ng cây v i thi u đem l i hi u qu kinh t ườ ề ậ ấ ả ồ ạ ệ ả ế

cao h n cây tr ng khác, t ơ ồ ừ ắ đó phong trào tr ng v i thi u trong nhân dân b t ề ả ồ

phát. Đ n năm 1982 toàn huy n đã tr ng đ đ u m t cách t ộ ầ ự ệ ế ồ ượ ả c 42 ha v i

ng thu ho ch c đ t 100 t n. Nh v y có th coi đây là m t thi u, ề s n l ả ượ ạ ướ ạ ư ậ ộ giai ể ấ

đo n nghiên c u th c nghi m, b c đ u xác đ nh đ ứ ự ệ ạ ướ ầ ị ượ c cây v i thi u là ả ề

cây tr ng phù h p v i đi u ki n t ợ ệ ự ề ớ ồ ệ nhiên, khí h u và đ t đai c a huy n ủ ậ ấ

L c Ng n. ụ ạ

nông - Giai đo n 1982 - 1998: Là th i kỳ chuy n d ch c c u kinh t ờ ơ ấ ể ạ ị ế

nghi p theo h ệ ướ ng tăng nhanh di n tích cây v i thi u, gi m d n di n tích cây ả ệ ề ệ ả ầ

màu l ng th c, cây lâm nghi p. Đ làm đ ươ ự ệ ể ượ ự c đi u đó UBND huy n đã th c ề ệ

hi n t ệ ố ờ t chính sách giao quy n s d ng đ t lâu dài đ n h nông dân, trong th i ấ ề ử ụ ế ộ

gian này đã giao đ ượ ờ c 23.000 ha đ t tr ng đ i núi tr c cho các h . Đ ng th i ộ ồ ấ ố ồ ọ

chính sách tín d ng cũng đ ng m nh vào vi c đ u t cho các h vay ụ c h ượ ướ ệ ầ ư ạ ộ

v n đ phát tri n s n xu t nông nghi p. Vì v y đ n cu i năm 1998, toàn ố ệ ế ể ể ả ấ ậ ố

huy n đã tr ng đ ệ ồ ượ ề c 10.800 ha cây ăn qu , trong đó có 8.000 ha cây v i thi u, ả ả

ng đ t h n 10 nghìn t n. s n l ả ượ ạ ơ ấ

- Giai đo n t ạ ừ 1998 đ n nay: Là giai đo n phát tri n cây v i theo ạ ế ể ả

h ng thâm canh, di n tích, s n l ng v i tăng nhanh trong giai đo n này. ướ ả ượ ệ ả ạ

Cây v i đ ả ượ c xác đ nh là cây tr ng mũi nh n trong phát tri n ngành nông ọ ể ồ ị

nghi p ệ ở ớ huy n L c Ng n. Đ ng th i tích c c đ a các gi ng v i chín s m ự ư ụ ệ ạ ả ồ ờ ố

ế vào tr ng nh m m c đích d i v , kéo dài th i gian thu ho ch. Vì v y đ n ả ụ ụ ằ ạ ậ ồ ờ

năm 2006 toàn huy n đã tr ng đ c 19.212 ha v i, s n l ng qu t ệ ồ ượ ả ả ượ ả ươ ạ i đ t

52.500 t n.ấ

2.2.2. V trí c a cây v i trong ngành tr ng tr t ị huy n L c Ng n ụ ọ ở ủ ệ ả ạ

ồ Trong nh ng năm qua, c c u cây tr ng c a huy n L c Ng n đã có ơ ấ ủ ụ ữ ệ ạ ồ

ớ ổ ả ể ế ề ả

ế ọ ị

s thay đ i to l n và toàn di n, trong đó ph i k đ n cây v i thi u. Cây ệ ự ụ huy n L c v i có v trí, vai trò quan tr ng trong quá trình phát tri n kinh t ệ ả n lên Ng n. Cây v i đã góp ph n giúp ng ể i dân n đ nh cu c s ng và v ộ ố ươ ườ ầ ả ạ ổ ị

làm giàu…, đ c bi t là đã góp ph n chuy n đ i c c u cây tr ng, nâng cao ệ ổ ơ ấ ể ầ ồ

giá tr s n xu t ngành tr ng tr t trên đ a bàn huy n. ặ ấ ệ ồ ọ ị

ị ả ể ấ ị

B ng 2.3: Giá tr s n xu t ngành tr ng tr t huy n L c Ng n ị ả ệ + Chuy n d ch giá tr s n xu t ngành nông nghi p: ệ ị ả ụ ồ ọ ả ấ ạ

ạ

Các Năm

Ch tiêu ỉ 2006 2004 2005 Bình quân

ổ ị 120,73 406.92 5 376.51 4 T ng giá tr SX ngành tr ng tr t ọ ồ

1. Cây l 87.632 99.563 114,04 ươ ng th c ự 548.80 0 113.97 1 2005/ 2004 108,0 8 113,6 2

6.697 6.000 7.565 89,59 106.28 2. Cây công nghi pệ hàng năm

126.16 3. Cây ăn quả

139.90 Trong đó: V iả 243.96 9 187.77 0 265.56 6 223.04 0 388.33 3 367.50 0

16.046 18.616 21.736 116.39 ị 4. Rau, đ u và gia v ậ

giai đo n 2004 - 2006 ĐVT: tr. đ ngồ So sánh ( % ) 2006/ 2005 134,8 7 114,4 7 126,0 8 146,2 3 164,7 7 116,7 6 100,0 108,8 5 118,7 8 116,0 2 77,49 22.170 17.180 17.195 88.07 5. Cây khác

Ngu n: Phòng th ng kê huy n L c Ng n ụ ệ ạ ồ ố

Qua b ng 2.3 cho th y, trong nh ng năm qua giá tr s n xu t ngành ữ ị ả ấ ả ấ

tr ng tr t năm sau luôn tăng h n so v i năm tr ồ ọ ơ ớ ướ ổ c. Bình quân qua 3 năm t ng

ấ giá tr s n xu t ngành tr ng tr t tăng lên 20,73%. Trong đó giá tr s n xu t ị ả ị ả ấ ồ ọ

năm 2005 so v i năm 2004 tăng 8,08%, năm 2006 so v i năm 2005 tăng ớ ớ

34,87%.

- Đ i v i cây l ng th c: Bình quân qua 3 năm giá tr s n xu t tăng ố ớ ươ ị ả ự ấ

lên là 14,04%. Trong đó, giá tr s n xu t năm 2005 so v i năm 2004 tăng ị ả ấ ớ

13,62%, năm 2006 so v i năm 2005 tăng 14,47%. ớ

- Cây công nghi p hàng năm: Giá tr s n xu t bình quân qua 3 năm ị ả ệ ấ

tăng r t ít 6,08%. Trong đó, giá tr s n xu t năm 2005 so v i năm 2004 ị ả ấ ấ ớ

gi m 10,41%, năm 2006 so v i năm 2005 tăng 26,08%. ả ớ

- Cây ăn qu : Qua 3 năm giá tr s n xu t bình quân tăng 26,16%. Năm ị ả ả ấ

2005 so v i năm 2004 giá tr s n xu t tăng 8,85%. Năm 2006 so v i năm ấ ị ả ớ ớ

2005 tăng 46,23% ( trong đó giá tr s n xu t bình quân qua 3 năm c a cây ị ả ủ ấ

v i thi u tăng cao v i 39,89%). Đi u này cho th y, v trí cây ăn qu nói ề ả ề ấ ả ớ ị

chung, cây v i thi u nói riêng ngày càng góp ph n đáng k trong t ng giá tr ề ể ả ầ ổ ị

s n xu t ngành tr ng tr t c a huy n L c Ng n. Tuy nhiên, trong quá trình ả ọ ủ ụ ệ ấ ạ ồ

phát tri n cây ăn qu còn g p nhi u r i ro do th i ti t, sâu b nh gây nên. ề ủ ờ ế ể ả ặ ệ

Do v y, trong th i gian t i đ phát tri n m nh m cây ăn qu đ c ậ ờ ớ ể ả ặ bi t làệ ẽ ể ạ

cây v i thi u c n có nh ng gi i pháp đ ng b v c s n xu t, ch bi n và tiêu th . ụ ộ ề ả ả ề ầ ế ế ữ ả ấ ả ồ

+ Chuy n đ i c c u cây tr ng: ổ ơ ấ ể ồ

Qua b ng 2.4 cho th y c c u (CC) di n tích đ t tr ng cây hàng năm ấ ồ ớ ấ ệ ả ấ

chi m t tr ng th p trong t ng di n tích đ t nông nghi p và có xu h ệ ỉ ọ ế ế ấ ấ ổ ướ ng

ấ gi m xu ng qua các năm. C c u di n tích cây v i trong t ng di n tích đ t ệ ơ ấ ệ ả ả ố ổ

nông nghi p tăng lên qua các năm, c th nh sau: ụ ể ư ệ

Năm 2004 di n tích đ t tr ng cây hàng năm là 6.289,7 ha chi m 27,2% ấ ồ ế ệ

ế c c u t ng di n tích đ t nông nghi p, di n tích cây v i là 13.562 ha, chi m ơ ấ ổ ệ ệ ệ ấ ả

58,7% c c u t ng di n tích đ t nông nghi p. ệ ơ ấ ổ ệ ấ

ế Năm 2005 di n tích đ t tr ng cây hàng năm là 5.127,64 ha chi m ệ ấ ồ

18,1% c c u t ng di n tích đ t nông nghi p, di n tích cây v i là 19.192 ha, ơ ấ ổ ệ ệ ệ ấ ả

chi m 67,7% c c u t ng di n tích đ t nông nghi p. ơ ấ ổ ệ ệ ế ấ

ế Năm 2006 di n tích đ t tr ng cây hàng năm là 5.225,24 ha chi m ệ ấ ồ

18,6% c c u t ng di n tích đ t nông nghi p, di n tích cây v i là 19.212 ha, ơ ấ ổ ệ ệ ệ ấ ả

chi m 68,3% c c u t ng di n tích đ t nông nghi p . ơ ấ ổ ệ ệ ế ấ

B ng 2.4. C c u s d ng đ t ngành nông nghi p huy n L c Ng n giai đo n 2004 –2006 ơ ấ ử ụ ụ ệ ệ ạ ạ ả ấ

So sánh (%)

2004 Các năm 2005 2006 2005/2004 Ch tiêu ỉ CC CC CC CC 2006/2005 DT CC DT (ha) DT (ha) DT (ha) DT (ha)

ổ

(%) 23.115,61 100 28.348,87 5.127,64 6.289,70 27,2 4.456,90 5.511,60 23,8 175 1,0 240,07 495,74 2,3 538,03 21.982 67,7 15.650 19.192 58,7 13.562 1.228,26 5,0 1.147,44 (%) 100 18,1 15,7 0,6 1,7 77,5 67,7 4,3 28.144,93 5.225,24 4.518,00 175 389,69 21.622 19.212 1.286,72 (%) 100 18,6 16,1 0,6 1,4 76,8 68,3 4,6 (%) 100 66,47 65,94 59,44 75,13 114,53 115.39 87.28 (ha) 99,28 101,90 101,37 100 78,61 98,36 100,1 104,76 (%) 100 102,64 102,11 100,72 79,18 99,08 100,88 105,52 122,64 81,52 80,86 72,90 92,14 140,46 141,51 107,04

đ t nông nghi p T ng DT ệ ấ 1. Đ t tr ng cây hàng năm ấ ồ - Đ t ru ng lúa, lúa màu ộ ấ 4 1 ng rãy - Đ t nấ ươ - Đ t tr ng cây hàng năm khác ấ ồ 2. Đ t tr ng cây lâu năm ấ ồ - Trong đó: V iả n t p 3. Đ t vấ ườ ạ 4. Đ t m t n ướ ặ ấ c nuôi tr ng thu ồ ỷ 0,04 0,04 28,47 0,1 10,97 10,97 38,53 31.42 100,00 100,00 s nả

Ngu n: Phòng th ng kê huy n L c Ng n ụ ệ ạ ố ồ

2.2.3. Di n tích, s n l ng m t s cây ăn qu ch y u huy n L c Ng n ả ượ ệ ả ủ ế ở ộ ố ệ ụ ạ

V i u th v trí đ a lý, ti m năng đ t đai, khí h u th i ti t t ớ ư ờ ế ươ ế ị ề ậ ấ ị ố ng đ i

thu n l ậ ợ ặ i cho phát tri n nông nghi p vùng đ i núi huy n L c Ng n, đ c ụ ể ệ ệ ạ ồ

bi ệ t là các gi ng cây ăn qu . ả ố

Nhân dân huy n L c Ng n đã có t p quán tr ng v i t ả ừ ụ ệ ạ ậ ồ ặ lâu năm, đ c

bi năm 1990 đ n nay, t t ệ ừ ế ở ầ ả h u h t các xã trong huy n đ u có tr ng v i, ế ệ ề ồ

song song v i quá trình phát tri n cây v i thì m t s cây ăn qu khác cũng ộ ố ể ả ả ớ

đ ượ ể c tr ng nh ng di n tích ch a đáng k . Tình hình di n bi n phát tri n ư ư ể ễ ế ệ ồ

huy n L c Ng n qua 3 năm th hi n trên b ng 2.5. s n xu t cây ăn qu ả ả ở ấ ể ệ ụ ệ ạ ả

Qua b ng 2.5 cho th y, sau 3 năm 2004 – 2006 đ i v i cây ăn qu ố ớ ả ấ ả

trên đ a bàn huy n v n ti p t c tăng, riêng đ i v i v i thi u tăng 5.630 ha, ố ớ ả ế ụ ệ ề ẫ ị

song ch y u t p trung vào nhóm v i chín s m U H ng đ ủ ế ậ ả ồ ớ ượ ể c phát tri n

nh m tăng nhanh c c u gi ng v i d i v thu ho ch. Năm 1999 v thu ả ả ụ ơ ấ ụ ằ ạ ố

ho ch v i kéo dài kho ng 30 ngày đ n nay đã kéo dài đ n 45 - 50 ngày nh ế ế ả ả ạ ờ

vào c c u gi ng và các bi n pháp thâm canh kéo dài th i v . ờ ụ ơ ấ ệ ố

Di n tích cây v i chi m t tr ng cao trong t ng di n tích cây ăn qu ế ệ ả ỷ ọ ệ ổ ả

c th nh sau: Năm 2004 t ng di n tích cây ăn qu là 15.650 ha trong đó ụ ể ư ệ ả ổ

ả cây v i là 13.562 ha chi m 86,66%. Năm 2006 t ng di n tích cây ăn qu là ế ệ ả ổ

21.622 ha, trong đó cây v i là 19.192 ha, chi m 88,76%. ế ả

ả Qua b ng 2.6 cho th y: Năm 2004 t ng di n tích v i là 13.562 ha, s n ổ ệ ả ấ ả

l ượ ng đ t cao 75.108 t n. Năm 2005 t ng di n tích là 19.192 ha tăng 41,5%, ổ ệ ạ ấ

song s n l ng l i th p 44.608 t n, gi m 30.500 t n, t ả ượ ạ ấ ấ ả ấ ươ ứ ng ng v i m c ứ ớ

gi m 40,6% so v i năm 2004. Năm 2006 t ng di n tích v i là 19.212 ha tăng ệ ả ả ớ ổ

20, s n l ả ượ ng v i đ t 52.500 t n, tăng 7.892 t n, t ấ ả ạ ấ ươ ng ng v i m c tăng ớ ứ ứ

17,7% so v i năm 2005. ớ

S n l ng v i cao, th p còn ph thu c vào các y u t ả ượ ế ố ụ ả ấ ộ ậ nh : k thu t ư ỹ

chăm sóc, v n đ u t , th i ti t...Đây là nh ng v n đ c n đ c quan tâm. ố ầ ư ờ ế ấ ề ầ ượ ữ

ng m t s cây ăn qu L c Ng n B ng 2.5. Di n tích, s n l ệ ả ượ ả ộ ố ả ở ụ ạ

giai đo n 2004 - 2006

So sánh (%)

ạ Các Năm 2005 2004 2006 2005/2004 2006/2005

4 3

S nả Di nệ S nả S nả S nả S nả Lo i cây ăn qu ạ ả Di n tích Di n tích Di n tích Di n tích ệ ệ ệ ệ tích l l ngượ l ngượ l ngượ ngượ l ngượ (ha) (ha) (ha) (ha)

ề

ả

(t n)ấ 65 1.485 75.108 342 3.920 512 1.355 82.787 (ha) 226 465 19.192 102 1.080 250 667 21.982 (t n)ấ 72 2.128 44.608 378 5.740 625 2.725 56.276 226 465 19.212 102 1.080 220 317 21.622 (t n)ấ 150 2.320 52.500 360 6.120 550 2.440 64.440 941,67 122,37 141,51 100,00 131,71 156,25 110,80 140,46 24 380 13.562 102 820 160 602 15.650 (t n)ấ 110,77 143,3 59,39 110,53 146,43 122,07 201,11 67,977 100,00 100,00 100,10 100,00 100,00 88,00 47,52 98,36 (t n)ấ 208,33 109,02 117,69 95,24 106,62 88,00 89,54 114,51 1. Cam, Chanh, Quýt 2. Nhãn 3. V i Thi u ả 4. Xoài 5. H ngồ 6. Na 7. Cây ăn qu khác T ngổ

Ngu n: Phòng th ng kê huy n L c Ng n ụ ệ ạ ồ ố

đo n 2004 - 2006 B ng 2.6. Di n tích, s n l ệ ả ượ ả ng các gi ng v i ố ả ở ụ L c Ng n giai ạ ạ

So sánh (%)

05/04 06/05

4 4

2004 DT 2006 DT Các năm 2005 DT S nả S nả T ngổ S nả T ngổ S nả T ngổ S nả T nổ T nổ Ch tiêu ỉ l l nượ nượ Thu Thu Thu DT DT l DT g DT g DT ngượ l ngượ ngượ l g g ho chạ ho chạ ho chạ (ha) (ha) (ha) (ha) (ha) (t n)ấ (t n)ấ (t n)ấ

13. 5 (ha) 12. 5 75. 1 19. 1 44. 6 19. 2 52. 5 141 (ha) 15. 0 (ha) 13. 9 (t n)ấ 59, 4 100 (t n)ấ 117, T ngổ

62 145 60 145 08 725 92 145 40 145 08 420 12 140 00 140 00 466 , 5 , 1 100 57,9 96, 7 111, Lai Chua

810 540 3159 2072 620 2046 3198 798 2864 255 64,8 154 0 140, U H ngồ

300 128 742 300 188 583 290 200 700 ,3 ,8 100 78,6 96, 0 120, Lai Thanh Hà

12.3 11.7 70.4 16.6 12.9 41.5 15.5 138. 48.4 135 7 58,9 93, 1 116, Thanh Hà

07 47 82 75 87 59 84 62 70 ,5 5 6

Ngu n: Báo cáo phòng kinh t ồ ế huy n L c Ng n ụ ệ ạ

2.2.4. C c u gi ng v i tr ng L c Ng n ố ạ

ơ ấ ệ ả ồ ở ụ ị ệ ồ Hi n nay trên đ a bàn huy n có g n 30 gi ng v i các lo i bao g m ầ ạ ả ố

t Nam. Trong s n xu t có t p đoàn v i c a Úc, Thái Lan,Trung Qu c và Vi ậ ả ủ ố ệ ấ ả

4 gi ng v i chính đó là: ả ố

- Lai Chua: Có th i gian thu ho ch s m t 6/5 đ n 16/5 hàng năm. ạ ờ ớ ừ ế

Đ c đi m c a gi ng này là qu và h t to, kho ng 35-40 qu /kg, qu ăn ủ ể ặ ạ ả ả ả ả ố

chua, năng su t đ t 39 t /ha. ấ ạ ạ

- U H ng: Có th i gian thu ho ch t ờ ạ ồ ừ ủ 10/5 đ n 25/5. Đ c đi m c a ế ể ặ

gi ng này là qu to, kho ng 30 - 35 qu /kg, qu tròn, gai nh n, ng t, d ả ả ả ả ẵ ố ọ ễ

tiêu th , hi n đang đ ệ ụ ượ ả c m r ng s n xu t thay m t ph n di n tích v i ở ộ ệ ầ ấ ả ộ

chính v .ụ

- Lai Thanh Hà: Có th i gian thu ho ch t 25/5 đ n 5/6, hi n nay ạ ờ ừ ế ệ

gi ng v i không phát tri n do hi u qu kinh t không cao. ệ ể ả ả ố ế

- Gi ng v i Thanh Hà (chính v ): Có th i gian thu ho ch t ụ ả ạ ố ờ ừ ế 28/5 đ n

10/7 hàng năm. Đ c đi m c a gi ng này là chùm sai, kho ng 40-50 qu /kg, ủ ể ặ ả ả ố

ch t l ấ ượ ng th m ngon, m u mã đ p, h t nh , cùi d y, là gi ng chi m t ạ ẹ ế ẫ ầ ơ ố ỏ ỷ

tr ng l n > 81% di n tích và s n l ả ượ ệ ớ ọ ng l n. ớ

B ng 2.7 n tích ả : C c u di ơ ấ ệ các gi ng v i ố ả ở huy n L c Ng n ụ ệ ạ

giai đo n 2004- 2006 ạ

ĐVT: ha

Các năm So sánh ( % )

Các gi ng v i ả ố Bình 2004 2005 2006 05/04 06/05 quân

145 Lai Chua 145 140 100,00 96,55 98,26

810 2.072 3.198 255.80 154,34 198,70 U H ngồ

300 Lai Thanh Hà 300 290 100,00 96,67 98,32

Thanh Hà 12.307 16.675 15.584 135,49 93,5 112,53

13.562 19.192 19.212 141,51 100,1 119,02 T ngổ

ồ ế ệ

Ngu n: Báo cáo phòng kinh t ấ huy n L c Ng n ụ ạ ệ ổ ả Qua b ng 2.7 cho th y bình quân qua 3 năm t ng di n tích cây v i ả

tăng 18, 96 % t ng ng v i m c tăng 5.630 ha. Năm 2005 so v i năm ươ ứ ứ ớ ớ

2004 tăng 35,49 % t ươ ớ ng ng v i m c tăng 5.630 ha. Năm 2006 so v i ứ ứ ớ

năm 2005 đ t 100%. ạ

- Gi ng v i Lai Chua: Bình quân qua 3 năm gi m 1,74 t ả ả ố ươ ớ ng ng v i ứ

ạ m c gi m 5 ha. Năm 2005 so v i năm 2004 di n tích không thay đ i, đ t ứ ệ ả ớ ổ

100 %. Năm 2006 so v i năm 2005 gi m 3,45 % t ng ng v i m c gi m 5 ả ớ ươ ứ ứ ả ớ

ha.

- Gi ng v i U H ng: Bình quân qua 3 năm tăng 98,70%, t ả ố ồ ươ ứ ng ng

v i m c tăng 2.388 ha. Năm 2005 so v i năm 2004 tăng 155,8 %, t ứ ớ ớ ươ ng

ng v i m c tăng 1.262 ha. Năm 2006 so v i năm 2005 tăng 54,34 % ứ ứ ớ ớ

t ươ ng ng v i m c tăng 1.126 ha. ứ ứ ớ

- Gi ng v i Lai Thanh Hà: Bình quân qua 3 năm gi m 1,68 %, ả ả ố

t ươ ng ng v i m c gi m 10 ha. ứ ứ ả ớ

- Gi ng v i Thanh Hà: Bình quân qua 3 năm tăng 12,53 %. Trong đó ả ố

năm 2005 so v i năm 2004 tăng 35,49 %, năm 2006 so v i năm 2005 tăng ớ ớ

0,1%.

0. 73% 16. 65%

1. 51%

81. 10%

Lai Chua Lai Thanh Hà Thanh Hà U H ngồ

huy n L c Ng n năm 2006 Bi u đ 2.1. C c u các gi ng v i ơ ấ ể ồ ả ở ố ụ ệ ạ

2.2.5. Tình hình tiêu th v i L c Ng n ụ ả ở ụ ạ

Tiêu th v i qu đóng vai trò h t s c quan tr ng, nó nh h ế ứ ụ ả ả ả ọ ưở ự ng tr c

ti p đ n thu nh p c a ng ủ ế ế ậ ườ ả ệ i s n xu t. Theo s li u th ng kê c a huy n ố ệ ủ ấ ố

L c Ng n thì hàng năm có kho ng 48% tiêu th d ng qu t i, còn l ụ ở ạ ả ươ ụ ạ ả ạ i

52% tiêu th u vang.... Th ụ ở ạ d ng ch bi n nh s y khô, đóng h p, r ư ấ ế ế ộ ượ ị

tr ng trong n c và th tr ườ ng tiêu th s n ph m bao g m th tr ẩ ụ ả ị ườ ồ ướ ị ườ ng

xu t kh u. ẩ ấ

Theo m t s nhà qu n lý, ng i kinh doanh s n ph m v i qu ộ ố ả ườ ả ở ụ L c ả ả ẩ

Ng n cho bi ng v i t i đ c tiêu th ạ ế t: Kho ng 55% ả s n l ả ượ ả ươ ượ ụ ở ị ườ th tr ng

thành ph H Chí Minh, 15 % đ c tiêu th m t s thành ph l n nh Hà ố ồ ượ ụ ở ộ ố ố ớ ư

N i, H i Phòng, H i D ng, Nam Đ nh, Thanh Hoá, Ngh An….còn l i 30% ả ươ ệ ả ạ ộ ị

c xu t kh u sang các n c Trung Qu c, Lào, Campuchia, Pháp, Đ c, Thái đ ượ ấ ẩ ướ ứ ố

Lan. Tuy nhiên các th tr ng trên yêu c u v v sinh an toàn th c ph m và môi ị ườ ầ ề ệ ự ẩ

tr ng r t kh t khe nên vi c xu t kh u v i qu vào th tr ườ ẩ ả ị ườ ệ ấ ắ ấ ả ữ ng này trong nh ng

năm qua còn r t ít.ấ

Nh v y, tiêu th s n ph m v i L c Ng n đã t ng b c hình ư ậ ụ ả ả ở ụ ừ ạ ẩ ướ

thành lên nh ng th tr ng tiêu th riêng. Đi u này ph n nào giúp ng ị ườ ữ ụ ề ầ ườ i

thâm canh cho cây v i. Tuy s n xu t yên tâm h n trong quá trình đ u t ả ầ ư ấ ơ ả

nhiên, do ch t l ấ ượ ắ ng s n ph m không đ ng đ u, th i gian thu ho ch ng n, ề ả ạ ẩ ờ ồ

công ngh cho b o qu n, ch bi n còn l c h u là nh ng tr ng i không ế ế ữ ệ ả ả ậ ạ ở ạ

nh đ n quá trình tiêu th s n ph m v i qu L c Ng n. ỏ ế ụ ả ả ở ụ ẩ ạ ả

2.2.5.1. Giá v i trên đ a bàn huy n L c Ng n bi n đ ng qua các năm ệ ụ ế ộ ả ạ ị

Giá v i là m t trong nh ng y u t quy t đ nh đ n hi u qu kinh t ế ố ữ ả ộ ế ị ế ệ ả ế

m i th i đi m khác nhau thì giá v i cũng bi n đ ng lên c a cây v i. ủ ả Ở ỗ ế ể ả ờ ộ

xu ng cũng khác nhau, năm 2004 giá v i chín s m U H ng lúc đ u v t ụ ừ ả ầ ố ồ ớ

ấ 5.000 đ – 6.000 đ/kg , đ i v i gi ng v i Lai Chua có th i đi m xu ng th p ả ố ớ ể ờ ố ố

ch có 800 – 1.000 đ/kg. Năm 2006 giá v i U H ng th i đi m đ u v lên ụ ể ầ ả ồ ờ ỉ

đ n 12.500 đ/kg, song cu i ố v ch còn 7.000 đ/kg. Giá bình quân c a các ủ ụ ế ỉ

gi ng v i trong nh ng năm qua đ c th hi n qua b ng sau: ữ ả ố ượ ể ệ ả

B ng 2.8. Tình hình bi n đ ng giá v i qu t L c Ng n ế ộ i ả ươ ở ụ ả ả ạ

giai đo n 2004 - 2006 ạ

ĐVT: đ ng/kg ồ

Các năm So sánh ( % )

Bình Các gi ng v i ả ố 2004 2005 2006 05/04 06/05

Lai Chua U H ngồ Lai Thanh Hà Thanh Hà 2.000 5.000 2.000 2.500 4.000 7.000 4.500 5.000 5.000 10.000 6.000 7.000 200 140 225 200 125 142,86 133,33 140 quân 158,11 141,42 173,21 167,33

Ngu n: Phòng kinh t ồ ế huy n L c Ng n ụ ệ ạ

Qua b ng 2.8 cho th y, trong 3 n ả ấ ả ăm 2004 – 2006 giá các gi ng v i ố

liên t c tăng, m c tăng c a t ng gi ng v i c th nh sau: ả ụ ể ư ủ ừ ụ ứ ố

- Đ i v i gi ng v i Lai Chua: Bình quân qua 3 năm giá v i tăng ố ớ ả ả ố

58,11%. Trong đó năm 2005 so v i năm 2004 giá v i qu tăng 200%, t ả ả ớ ươ ng

đ ng v i m c tăng 2.000 đ ng/kg, giá năm 2006 so v i năm 2005 tăng ươ ứ ớ ớ ồ

25%, t ng ng v i m c tăng 1.000 đ ng/kg. ươ ứ ứ ớ ồ

- Đ i v i gi ng v i U H ng: Giá v i bình quân qua 3 năm tăng ả ả ố ớ ố ồ

41,42%. Trong đó giá năm 2005 so v i năm 2004 tăng 40,0%, năm 2006 so ớ

v i năm 2005 tăng 41,42%. ớ

- Đ i v i gi ng v i Lai Thanh Hà, Thanh Hà giá v i bình quân qua 3 ố ớ ả ả ố

năm đ u tăng l n l t là 73,20% và 67,33%. ầ ượ ề

Nguyên nhân giá v i các năm liên t c tăng là do năm 2004 là năm có ụ ả

t thu n l i nên s n l đi u ki n th i ti ệ ờ ế ề ậ ợ ả ượ ệ ng v i c a không nh ng huy n ả ủ ữ

L c Ng n mà c a các huy n khác trong t nh đ u tăng lên, tiêu th g p khó ụ ặ ủ ụ ệ ề ạ ỉ

khăn nên giá bán th p. Năm 2004, nam 2005 do đi u ki n th i ti t khó ề ệ ấ ờ ế

khăn, giai đo n hoa n m a kéo dài làm nh h ở ư ạ ả ưở ng đ n th ph n hoa, ụ ế ấ ở

giai đo n qu nh thì l i n ng nóng, khô h n kéo dài làm cho s n l ả ạ ỏ ạ ắ ả ượ ng ạ

10000

8000

6000

4000

2000

2004

2005

2006

Lai Chua

U Hång

Lai Thanh Hµ

Lanh Hµ

i, giá bán l i tăng. v i gi m xu ng th p nên vi c tiêu th r t thu n l ả ụ ấ ậ ợ ệ ấ ả ố ạ

Đ th 2.1 So sánh giá v i qu t i gi a các gi ng L c Ng n ồ ị ả ả ươ ữ ố ở ụ ạ

giai đo n 2004 - 2006 ạ

Qua đ th 2.1. cho th y giá v i qu t ồ ị ả ươ ả ấ ề i giai đo n 2004 – 2006 đ u ạ

tăng lên. Giá gi ng v i U H ng là cao nh t, sau là Thanh Hà, Lai Thanh Hà ả ấ ố ồ

và th p nh t là Lai Chua. ấ ấ

2.2.5.2 Mô ph ng kênh tiêu th v i huy n L c Ng n ụ ả ở ỏ ệ ụ ạ

Hi n t ệ ạ ệ i ch a có nghiên c u nào v tiêu th v i trên đ a bàn huy n. ụ ả ứ ư ề ị

H n n a huy n cũng ch a theo dõi và qu n lý đ ư ữ ệ ả ơ ượ ả ủ c vi c tiêu v i c a ệ

ng quan sát th c t chúng tôi mô ph ng kênh tiêu ườ ả i s n xu t. Vì th t ấ ế ừ ự ế ỏ

th v i theo các kênh nh sau: ụ ả ư

iườ Ng bán lẻ i ườ Ng thu gom

Ng i ườ i ườ s n ả

iườ Ng bán buôn iườ Ng bán lẻ tiêu xu t ấ

dùng v iả

Ng iườ bán lẻ

S đ 2.1: Kênh tiêu th v i qu t ơ ồ ụ ả ả i ươ ở huy n L c Ng n ụ ệ ạ

Ph n này chúng tôi đi sâu tìm hi u ho t đ ng kinh doanh c a các ể ạ ộ ủ ầ

thành ph n buôn bán trung gian chính nh : Ng ư ầ ườ i thu gom, ch buôn. Qua ủ

đó đ th y đ ể ấ ượ ụ ủ c tính tích c c và h n ch c a nó. Trong đó nhi m v c a ế ủ ự ệ ạ

các thành ph n tham gia nh sau: ư ầ

- Ng i thu gom: Ch y u là ng i đ a ph ng, h có th là ng ườ ủ ế ườ ị ươ ể ọ ườ i

trong 1 gia đình ho c m t s ng ộ ố ườ ặ ả i liên k t v i nhau thu mua s n ph m v i ế ớ ả ẩ

i s n xu t sau đó đóng h p, giao hàng cho các ch buôn l n c a ng ủ ườ ả ớ ở ủ ấ ộ

ố ngo i t nh đ n mua buôn. Tùy thu c vào qui mô ho t đ ng, đi u ki n v n ạ ộ ạ ỉ ế ệ ề ộ

i, có nhóm thu mua lên đ n 70 t n v i qu /ngày nh ng có c a t ng ng ủ ừ ườ ư ế ấ ả ả

nhóm ch thu mua đ n 10 –12 t n v i qu /ngày. ế ả ấ ả ỉ

- Ng i bán buôn: Th c t hi n nay, nh ng ng ườ ự ế ệ ữ ườ ề i có v n, có đi u ố

ki n h tìm đ m i cách đ m r ng ho t đ ng kinh doanh c a mình đ ể ở ộ ủ ọ ạ ộ ủ ệ ọ ể

tăng thêm thu nh p. Khác v i đ i t ậ ớ ố ượ ể ng thu gom, nh ng ch buôn có th là ủ ữ

ng i đ a ph i n i khác. Đ a bàn ho t đ ng c a h t ườ ị ươ ng ho c ng ặ ườ ơ ạ ộ ọ ươ ng ủ ị

trong n c mà còn c n đ i r ng, không nh ng ố ộ ữ ở ướ ả ướ ố c ngoài (Trung Qu c,

Lào, Campuchia, Thái Lan…).

- Ng i bán l : Là ng i tr c ti p bán hàng cho ng i tiêu dùng, ườ ẻ ườ ự ế ườ

ho t đ ng c a ng i bán l ạ ộ ủ ườ v i t ẻ ả ươ i ch y u theo th i v thu ho ch v i. ờ ụ ủ ế ạ ả

L c Ng n 2.2.6. Tình hình ch bi n, b o qu n v i ế ế ả ả ở ụ ả ạ

V i thi u là lo i qu đ c s n ạ ả ặ ả ở ụ ớ L c Ng n và có ti m năng l n, ề ề ả ạ

nh ng hi n nay công nghi p ch bi n còn r t b t c p, ch y u s y khô ấ ấ ậ ế ế ủ ế ư ệ ệ ấ

b ng ph ng pháp th công. Do đó ch t l ng s n ph m th p, hi u qu ằ ươ ấ ượ ủ ệ ả ấ ẩ ả

kinh t ế ư ầ ch a cao. Hi n nay trong huy n đã có 2 đ n v là Công ty c ph n ệ ệ ổ ơ ị

ch bi n th c ph m xu t kh u L c Ng n và h p tác xã ch bi n hoa qu ế ế ế ế ụ ự ấ ẩ ẩ ạ ợ ả

ạ Kim Biên v i 2 dây chuy n công ngh ch bi n hoa qu đã và đang ho t ệ ế ế ề ả ớ

đ ng, hàng năm đã ch bi n đ ộ ế ế ượ ả c hàng trăm t n s n ph m đ h p s n ồ ộ ả ẩ ấ

xu t t nguyên li u v i thi u, d a và d a chu t, làm r ấ ừ ứ ư ệ ề ả ộ ượ ề u vang v i thi u, ả

vang d a, v.v…Ngoài ra, nhân dân trong huy n và ngoài huy n đã đ u t ầ ư ứ ệ ệ

ả v n, k thu t xây d ng h n 2.000 lò th công đ s y v i. Hàng năm s n ố ể ấ ủ ự ậ ả ơ ỹ

l i thì còn đ c ch bi n. S n l ượ ng v i ngoài vi c tiêu th qu t ệ ả ươ ụ ả ượ ế ế ả ượ ng

v i đ c đ a vào ch bi n qua các năm đ c th hi n b ng 2.9. ả ượ ư ế ế ượ ể ệ ở ả

B ng 2.9. S n l ng v i đ c ch bi n đo n 2004 - ả ượ ả ả ượ ế ế ở ụ L c Ng n giai ạ ạ

2006

Năm Năm Năm So sánh ( % ) 2006 Bình 2005 ĐVT Ch tiêu ỉ 2004 2005 2006 /2004 /2005 quân

75.10 1. S n lả ượ ả ng v i 44.608 52.500 59,39 117,69 83,61 T nấ

8 45.06 qu thu ho ch ạ ả ng s 2. S n l ả ượ ử 22.304 27.321 49,49 122,49 77,86 T nấ 5 d ng đ s y khô ể ấ ụ

3. T l ỷ ệ ử ụ s d ng % 60 50 52 83,33 104 93,10 đ s y khô ể ấ

Ngu n: Phòng kinh t ồ ế huy n L c Ng n ụ ệ ạ

Qua b ng 2.9 cho th y: S n l ả ấ ả ượ ng v i qu thu ho ch bình quân qua 3 ạ ả ả

năm gi m 16,39%. Trong đó s n l ả ượ ả ả ng v i năm 2005 so v i năm 2004 gi m ả ớ

40,61%, năm 2006 so v i năm 2005 tăng 17,69%. ớ

S n l ng s d ng đ s y khô bình quân qua 3 năm gi m 22,14%. ả ượ ử ụ ể ấ ả

Trong đó s n l ả ượ ng v i s y khô năm 2005 gi m so v i năm 2004 là 50,51%, ả ả ấ ớ

ng v i qu s d ng đ s y khô l i tăng năm 2006 so v i năm 2005 s n l ớ ả ượ ả ử ụ ể ấ ả ạ

22,49%.

T l s d ng đ s y khô bình quân qua 3 năm gi m 0,7%. Trong đó ỷ ệ ử ụ ể ấ ả

s y khô năm 2005 so v i năm 2004 gi m 16,67%, năm 2006 so v i năm l t ỷ ệ ấ ả ớ ớ

2005 tăng 0,4%.

2.3. TH C TR NG S N XU T V I

Ả Ở ĐI M ĐI U TRA

Ự

Ả

Ạ

Ấ

Ề

Ể

2.3.1. Đi u ki n s n xu t v i c a các nhóm h nông dân năm 2006 ấ ả ủ ệ ả ộ ề

Đ đánh giá khách quan th c tr ng s n xu t v i ấ ả ở ụ L c Ng n trong ạ ự ể ả ạ

th i gian qua thì ngoài vi c tìm hi u tình hình s n xu t chung c a toàn ể ủ ệ ấ ả ờ

huy n, chúng tôi đã ti n hành đi u tra thu th p s li u 3 xã Ph ậ ố ệ ở ế ề ệ ượ ơ ng S n,

Giáp S n và Tân M c. Thông tin s b c a các h đ c mô t ơ ộ ủ ộ ượ ộ ơ ả ở ả b ng

2.10.

B ng 2.10. Tình hình c b n c a các h đi u tra t ơ ả ủ ộ ề ả ạ i 3 xã đ i di n ạ ệ

huy n L c Ng n ụ ệ ạ

Tính theo xã

Bình Giáp

ĐVT quân Ph Tân S Ch tiêu ỉ nượ

chung g S nơ M cộ ơ

50 50 50 50 1. S h đi u tra ố ộ ề Hộ

2. Tu i bình quân ch ổ ủ 45,6 43,2 40,3 43,03 Tu iổ hộ Ng 3,4 3,7 3,5 3,5 3. Lao đ ng BQ/1 h ộ ộ iườ M2 6.335,2 7.733,4 5.883,4 6.650,7 4. DT đ t tr ng v i/h ấ ồ ả ộ 1000đ 32.580 28.640 19.490 26.903,3 6. Thu nh p BQ/h ậ ộ 1000đ 23.385 24.932 16.900 21.739 - Thu t ừ ả s n xu t v i ấ ả % 71,8 87,1 86,7 81,9 - Chi m t ế l ỷ ệ

ồ ủ ề

Ngu n: T ng h p t ổ Qua b ng 2.10 cho th y: Tu i bình quân ch h là 43,03 tu i, trong s li u đi u tra h nông dân c a tác gi ộ ợ ừ ố ệ ấ ủ ộ ả ổ ả ổ

đó Ph ng S n là cao nh t 45,6 tu i, sau là Giáp S n 43,2 tu i và Tân ượ ấ ơ ổ ơ ổ ở

M c là th p nh t 40,3 tu i. Lao đ ng bình quân trên h là 3,5 ng ấ ấ ộ ộ ổ ộ ườ ộ i/h ,

trong đó Giáp S n là cao nh t v i 3,7 ng i/h , sau là Tân M c 3,5 ng i/ ấ ớ ơ ườ ộ ộ ườ

ng S n 3,4 ng i/h . Di n tích tr ng v i bình h và th p nh t là Ph ộ ấ ấ ượ ơ ườ ộ ệ ả ồ

2, thu nh p bình quân t

quân/h là 6.650,7 m v i chi m 81,9% so v i thu ộ ậ ừ ả ế ớ

nh p chung c a h , đi u đó ch ng t ộ ứ ủ ề ậ ỏ ằ ọ r ng cây v i có v trí quan tr ng ả ị

trong s n xu t và đ i s ng c a nhân dân vùng nghiên c u. ủ ờ ố ứ ả ấ

2.3.2. Di n tích, năng su t và s n l ả ượ ệ ấ ng các gi ng v i ố ả ở ể đi m đi u tra năm ề

2006

Qua b ng 2.11 cho th y di n tích, n ệ ả ấ ăng su t, s n l ấ ả ượ ố ng các gi ng

đi m đi u tra năm 2006 nh sau: v i ả ở ể ư ề

- Lai Chua: T ng di n tích các ệ ổ ấ ạ đi m đi u tra là 1,11 ha, năng su t đ t ể ề

40 t /ha, cho s n l ng 4,44 t n. Di n tích xã Ph ng S n là 0,3 ha, xã Giáp ạ ả ượ ệ ấ ượ ơ

xã Ph S n 0,48 ha, xã Tân M c 0,33 ha. Năng su t ộ ấ ở ơ ượ ấ ng S n là cao nh t ơ

/ha, sau là Giáp S n 40,6 t v i 41,5 t ớ ạ ơ ạ ấ /ha và Tân M c có năng su t th p nh t ấ ấ ộ

37,8 t /ha.ạ

- U H ng: T ng di n tích c a 3 xã ủ ệ ổ ồ ấ ạ đi u tra là 4,44 ha, năng su t đ t ề

40,8 t /ha, cho s n l ng 4,44 t n. Di n tích xã Tân M c l n nh t 2,11 ha, ạ ả ượ ộ ớ ệ ấ ấ

sau là Ph ng S n 17,08 ha và Giáp S n có di n tích là th p nh t 0,39 ha. ượ ệ ấ ấ ơ ơ

Năng su t bình quân trên 1 ha 3 đi m đi u tra t ng đ i đ ng đ u, c ấ ở ề ể ươ ố ồ ề ụ

ng S n 41,1 t /ha, Giáp S n 40,6 t /ha, Tân M c 40,5 t /ha. th : Ph ể ượ ơ ạ ơ ạ ộ ạ

- Lai Thanh Hà: T ng di n tích đi u tra là 2,10 ha, năng su t bình ề ệ ấ ổ

/ha, t ng s n l ng đ t 8,45 t n. Di n tích xã Ph quân đ t 40,2 t ạ ạ ả ượ ổ ệ ấ ạ ượ ơ ng S n

ộ cao nh t 1,25 ha, đ ng th hai là Giáp S n 0,64 ha, cu i cùng là Tân M c ứ ứ ấ ố ơ

0,21 ha. Năng su t bình quân trên ha xã Giáp S n đ t cao nh t 42,5 t /ha, ấ ấ ạ ơ ạ

sau là Ph ng S n 39,3 t /ha và Tân M c có năng su t là th p nh t 38,3 t / ượ ơ ạ ấ ấ ấ ộ ạ

ha.

ả - Thanh Hà: Là gi ng v i chín vào chính v , có t ng di n tích, s n ụ ệ ả ố ổ

l ng l n h n so v i các gi ng v i khác. T ng di n tích đi u tra c a 3 ượ ủ ề ệ ả ơ ớ ớ ổ ố

đi m là 95,23 ha, năng su t bình quân bình quân đ t 43,6 t ể ạ ấ ạ ả /ha, cho s n

l ượ ứ ng là 415,57 t n. Di n tích c a xã Giáp S n là l n nh t 38,27 ha, đ ng ủ ệ ấ ấ ơ ớ

th 2 là Ph ứ ượ ấ ng S n 29,36 ha và Tân M c là nh nh t 27,61 ha. Năng su t ấ ơ ỏ ộ

Ph ng S n l /ha, sau là Giáp S n 44,7 t v i ả ở ượ ơ ạ i cao nh t 47,8 t ấ ạ ơ ạ ấ /ha, th p

nh t là Tân M c 37,7 t /ha. ấ ộ ạ

B ng 2.11. Di n tích, năng su t và s n l ả ượ ệ ả ấ ng các gi ng v i ố ả

đi m đi u tra năm 2006 ở ể ề

Ph ngượ ĐVT Ch tiêu ỉ Giáp S nơ Tân M cộ T ngổ

ha /haạ t nấ

S nơ 0,30 41,5 1,23 1,69 41,1 6,92 1,25 39,3 4,92 0,48 40,6 1,95 0,39 40,6 1,6 0,64 42,5 2,71 0,33 37,8 1,26 2,11 40,5 8,56 0,21 38,3 0,82 1,11 40,0 4,44 4,19 40,8 17,08 2,10 40,2 8,45 I. Lai chua 1. Di n tích ệ 2. Năng su tấ 3. S n lả ngượ II. U H ngồ 1. Di n tích ệ 2. Năng su tấ ngượ 3. S n lả III. Lai Thanh Hà 1. Di n tích ệ 2. Năng su tấ ngượ 3. S n lả ha /haạ t nấ

29,36 47,8 140,29 38,27 44,7 171,15 27,61 37,7 104,13 IV. Thanh Hà 1. Di n tích ệ 2. Năng su tấ ngượ 3. S n lả ha /haạ t nấ 95,23 43,6 415, 57

Ngu n: T ng h p t s li u đi u tra h nông dân năm 2006 c a tác gi ợ ừ ố ệ ủ ề ồ ổ ộ ả

2.3.3. Chi phí th i kỳ ki n thi ờ ế ơ ả

Đ u t t c b n (KTCB) cho cây v i bao ế chi phí th i kỳ ki n thi ờ t c b n ế ầ ư ế ơ ả ả

g m chi phí tr ng m i, chi phí chăm sóc giai đo n ch a cho s n ph m. Tuy ồ ư ạ ả ẩ ồ ớ

n v i nhiên, khi ti n hành thu th p s li u năm 2006 thì h u h t v ậ ố ệ ế ườ ế ầ ả ở ờ th i

n v i các kỳ kinh doanh (TKKD). Do v y, căn c vào tu i kinh doanh v ậ ứ ổ ườ ả ở

các h h đi u tra, chúng tôi ch n năm 2006 là năm b t đ u tr ng m i ộ ề ắ ầ ớ ở ọ ồ ộ

gia đình.

Theo đ nh m c KTKT c a trung tâm Khuy n nông t nh B c Giang thì ủ ứ ế ắ ị ỉ

t ng ch phí bình quân trên 1 ha v i th i kỳ KTCB là 26.315 nghìn đ ng, ổ ả ờ ồ ỉ

trong đó chi phí v t ch t là 20.315 nghìn đ ng/ha, chi phí lao đ ng là 6.000 ậ ấ ồ ộ

nghìn đ ng/ha ồ

B ng 2.12. Chi phí th i kỳ ki n thi t c b n ( tính bình quan cho 1 ha ) ả ế ơ ả ế

ờ ĐVT: 1000đ

Phân theo tình hình Bình kinh t So sánh c a h ế ủ ộ Các kho n m c đ u t quân ụ ầ ư ả (– ) Trung Đ nhị m cứ KTKT chung Nghèo Gi uầ khá bình

1 2 3 4 5 6 7=6/5

A. T ng đ u t 22.728 20.690 16.481 19.966,3 26.315 132 ầ ư ổ

17.353 15.627 11.848 14.942,7 20.315 136 I. Chi phí v t ch t ấ ậ

13.000 11.480 8.270 10.916,7 15.000 137 1. C i t o đ t ấ ả ạ

1.850 1.850 1.850 1.850 2.000 108 2. Gi ngố

3. Phân bón 1.485 1.362 1.028 1.291,7 1.890 146

468 435 250 384.3 650 169 4. Thu c BVTV ố

250 200 150 200.0 300 150 5. Công c s n xu t ấ ụ ả

6. Chi khác 300 300 300 300.0 450 150

5.375 5.063 4.633 5.023,7 6.000 119 II. Chi phí công lao đ ngộ

B. Thu bói, cây tr ng xen 3.500 2350 1.885 2.578,3 5.000 194 ồ

C. Chi phí ki n thi t c b n 17.388 21.315 123 ế ế ơ ả 19.228 18.340 14.596

Ngu n: s li u đi u tra ố ệ ồ

ề Qua b ng 2.12 chúng ta th y m c đ u t ứ ầ ư ả ấ ế chi phí bình quân th i kỳ ki n ờ

thi t cế ơ ả ấ b n là 17.388 nghìn đ ng/ha, so v i đ nh m c chung c a t nh thì th p ớ ị ủ ỉ ứ ồ

chi phí gi a các nhóm h là có s chênh h n 3.927 nghìn đ ng/ha. M c đ u t ồ ơ ứ ầ ư ự ữ ộ

cao nh t v i 19.228 nghìn đ ng/ha, sau l ch, nhóm h giàu khá có m c đ u t ệ ứ ầ ư ộ ấ ớ ồ

là nhóm h trung bình 18.340 nghìn đ ng/ha và nhóm h nghèo có m c đ u t ồ ứ ầ ư ộ ộ

chi phí là th p nh t 14.596 nghìn đ ng/ha. Có s chênh l ch này là do nhóm ự ệ ấ ấ ồ

chăm sóc v i. h nghèo đi u ki n khó khăn v v n, k thu t đ đ u t ộ ậ ể ầ ư ề ố ệ ề ỹ ả

2.3.4.

Chi phí chăm sóc v i th i kỳ kinh doanh ả ở ờ

2.3.4.1. Chi phí chăm sóc các gi ng v i

đi m đi u tra năm 2006 ố ả ở ể ề

L c Ng n ch y u là Lai Chua, U H ng, ả đ Các gi ng v i ố ượ c tr ng ồ ở ụ ủ ế ạ ồ

Lai Thanh Hà và Thanh Hà, các gi ng này r t h p v i đi u ki n đ t đai, khí ấ ợ ề ệ ấ ố ớ

L c Ng n. Theo đ nh m c kinh t k thu t (KTKT) c a trung tâm h u ậ ở ụ ứ ạ ị ế ỹ ủ ậ

Khuy n nông t nh B c Giang thì t ng ch phí bình quân trên 1 ha v i là ế ả ắ ổ ỉ ỉ

11.950 nghìn đ ng, trong đó chi phí trung gian là 7.450 nghìn đ ng/ha, chi ồ ồ

phí lao đ ng là 4.500 nghìn đ ng/ha. ộ ồ

B ng 2.13. Chi phí ch đi m đi u tra ả ăm sóc các gi ng v i ả ố ở ể ề

năm 2006 (tính bình quân cho 1 ha )

ĐVT: 1000 đ

Đ nhị

Lai Các gi ng v i ố ả Lai thanh Thanh Ch tiêu ỉ M cứ U H ngồ Chua Hà

I. Chi phí trung gian 1. Phân bón KTKT 7.450 5.015 4.120 2.308 Hà 4.663 2.577 4.268 2.416 4.535 2.517

1.612 200 3.375 7.495 2.235 200 4.500 11.950 1.818 200 3.875 8.410 1.652 200 3.950 8.218 1.886 200 4.250 8.913 2. Thu c BVTV ố 3. Chi khác II. Chi phí lao đ ngộ III. T ng chi ổ

Ngu n: K t qu đi u tra các h nông dân năm 2006 c a tác gi ộ ả ề ủ ế ồ ả

Qua b ng 2.13 cho th y ấ ấ , t ng chi phí chăm sóc các gi ng đ u th p ề ả ố ổ

h n so v i đ nh m c KTKT c a trung tâm Khuy n nông t nh, c th nh ơ ụ ể ớ ị ủ ứ ế ỉ ư

- Gi ng Lai Chua: Có t ng chi phí là 7.495 ố ổ ơ nghìn đ ng/ha, th p h n ấ ồ

4.455 nghìn đ ng/ha so v i đ nh m c kinh t k thu t c a t nh. ớ ị ứ ồ ế ỹ ậ ủ ỉ

- Gi ng v i U H ng: T ng chi phí chăm sóc là 8.410 nghìn đ ng/ha, ả ồ ố ồ ổ

th p h n so v i đ nh m c KTKT là 3.540 nghìn đ ng/ha, cao h n so v i Lai ớ ị ứ ấ ơ ơ ớ ồ

Chua là 915 nghìn đ ng/ha ồ

- Gi ng v i Thanh Hà: T ng chi phí bình quân trên 1 ha là 8.913 nghìn ả ố ổ

đ ng/ha, th p h n 3.037 nghìn đ ng/ha so v i đ nh m c KTKT c a t nh, ồ ớ ị ủ ỉ ứ ấ ơ ồ

cao h n so v i Lai Chua, U H ng và Lai Thanh Hà l n l t là: 1.418 nghìn ầ ượ ớ ơ ồ

đ ng/ha; 503 nghìn đ ng/ha và 695 nghìn đ ng/ha. ồ ồ ồ

Chi phí trung gian là m t trong nh ng y u t quan trong đ nâng cao ế ố ữ ộ ể

năng su t cây v i. Vì v y m c đ u t chi phí trung gian ầ ư ứ ấ ậ ả ở ề các gi ng đ u ố

chi m c c u cao trong t ng chi phí. Gi ng Lai Thanh Hà chi phí trung gian ơ ấ ế ổ ố

là 4.663 nghìn đ ng/ha, chi m 52,3% t ng chi phí. Gi ng Lai Chua chi phí ế ồ ố ổ

trung gian là 4.177 nghìn đ ng/ha, chi m 55,3% t ng chi phí. ế ổ ồ

Nguyên nhân chi phí chăm sóc các gi ng v i có s chênh l ch là ự ệ ả ố

ả do th i gian thu ho ch c a các gi ng này có s khác nhau. Gi ng v i ố ủ ự ạ ờ ố

Lai Chua có th i gian thu ho ch s m nên t ạ ờ ớ l ỷ ệ ớ sâu b nh ít h n so v i ệ ơ

gi ng v i Thanh Hà. M t khác do trong nh ng năm g n đây hi u qu ữ ệ ặ ả ầ ố ả

kinh t c a gi ng v i Lai Chua th p nên ng i dân không quan tâm ế ủ ả ấ ố ườ

đ n đ u t chăm sóc. ầ ư ế

Nh v y, t ư ậ th c t ừ ự ế ố cho th y m c chi phí chăm sóc c a các gi ng ứ ủ ấ

ấ v i có s chênh l ch, chi phí chăm sóc gi ng v i chín s m Lai Chua th p ả ự ệ ả ớ ố

h n gi ng v i chính v Thanh Hà. Song m c chi phí chăm sóc c a các ơ ủ ứ ụ ả ố

gi ng đ u th p h n so v i đ nh m c KTKT c a t nh. ớ ị ủ ỉ ứ ề ấ ố ơ

2.3.4.2. Chi phí chăm sóc trên 1 ha v i theo tình hình kinh t ả ế ủ ộ ở c a h

đi m đi u tra năm 2006 ề ể

Qua đi u tra 150 h thu c 3 xã Ph ề ộ ộ ượ ộ ng S n, Giáp S n và Tân M c ơ ơ

thì s h giàu khá là 27 h (chi m 18%), s h trung bình là 74 h ế ố ộ ố ộ ộ ộ

(chi m 49,33%), h nghèo là 49 h (chi m 32,6%). M c đ đ u t chi ộ ầ ư ứ ế ế ộ ộ

phí chăm sóc c a các h có s chênh l ch khá l n gi a nhóm h giàu ữ ự ủ ệ ộ ớ ộ

khá, trung bình v i h nghèo. ớ ộ

Qua b ng 2.14 cho th y: T ng ch phí ch ăm sóc bình quân trên 1 ả ấ ổ ỉ

ha c a các nhóm h là 8.864 ủ ộ nghìn đ ngồ . Trong đó t ng chi phí chăm ổ

sóc v i c a nhóm h giàu khá là cao nh t 9.689 nghìn đ ng/ha, nhóm ả ủ ấ ộ ồ

h trung bình là 9.137 nghìn đ ng/ha th p h n 552 nghìn đ ng/ha so ấ ộ ơ ồ ồ

v i nhóm h giàu khá, nhóm h nghèo có chi phí là th p nh t 5.263 ấ ấ ộ ớ ộ

nghìn đ ng/ha, th p h n 4.426 nghìn đ ng/ha so v i nhóm h giàu khá. ấ ồ ơ ớ ồ ộ

Chi phí trung gian c a các nhóm h đ u chi m t ộ ề ủ ế ỷ ọ ổ tr ng cao trong t ng

chi phí. C th : Nhóm h giàu khá 5.439 nghìn đ ng/ha chi m 56,1%, ụ ể ế ộ ồ

nhóm h trung bình 5.262 ộ nghìn đ ngồ /ha chi m 57,6%, nhóm h nghèo ế ộ

2.138 nghìn đ ngồ /ha chi m 40,6%. ế

Nguyên nhân c a s chênh l ch chi phí ch ăm sóc gi a các nhóm h ủ ự ệ ữ ộ

là: Nhóm h nghèo đi u ki n kinh t chăm sóc, ệ ề ộ ế khó khăn, thi u v n đ u t ế ầ ư ố

chi vi c ti p thu trình đ khoa h c k thu t còn h n ch nên vi c đ u t ỹ ầ ư ế ế ệ ệ ậ ạ ộ ọ

phí chăm sóc là th p.ấ

B ng 2.14. Chi phí chăm sóc v i theo tình hình kinh t c a h ả ả ế ủ ộ ở ể đi m

đi u tra năm 2006 (tính bình quân cho 1 ha) ề

ĐVT: 1000 đ

BQ chung Ch tiêu ỉ Phân theo tình hình kinh t Giàu, khá TB c a h ế ủ ộ Nghèo

I. Chi phí trung gian 4.947 5.439 5.262 2.138

1. Phân bón 2.407 2.987 2.878 1.008

2.340 2.252 2.184 930 2. Thu c BVTV ố

3. Chi khác 200 200 200 200

3.917 4.250 3.875 3.125 II. Chi phí lao đ ngộ

8.864 9.689 9.137 5.263 III. T ng chi ổ

Ngu n: K t qu đi u tra h nông dân năm 2006 c a tác gi ả ề ủ ế ồ ộ ả

2.3.4.3. Chi phí chăm sóc v i

3 xã đi u tra năm 2006 ả ở ề

Tính toán chi phí cho s n xu t v i chúng tôi d a vào s li u ấ ả ố ệ đi u tra ự ề ả

kh i l ng v t t ố ượ ậ ư ừ ả t ng lo i mà h nông dân đã s d ng cho chăm sóc v i ử ụ ạ ộ

và giá bán l tính bình quân ng L c Ng n. v t t ẻ ậ ư th tr ở ị ườ ụ ạ

Các kho n chi phí chăm sóc cây v i bao g m: Chi phí phân bón, ả ả ồ

thu c b o v th c v t, công lao đ ng... ệ ự ậ ố ả ộ

B ng 2.15. Chi phí chăm sóc v i 3 xã đi u tra năm 2006 ả ở ả ề

(tính bình quân cho 1 ha)

ĐVT: 1000 đ

BQ chung Ch tiêu ỉ Ph ng S n ượ ơ

4.947 2.407 2.340 200 3.917 8.864 Tính theo xã Giáp S nơ 5.181 2.526 2.455 200 4.125 9.306 Tân M cộ 4.345 2.230 1.915 200 3.500 7.845 5.095 2.396 2.499 200 4.175 9.270 I. Chi phí trung gian 1. Phân bón 2. Thu c BVTV ố 3. Chi khác II. Chi phí lao đ ngộ III. T ng chi ổ

Ngu n: K t qu đi u tra h nông dân năm 2006 c a tác gi ả ề ủ ế ồ ộ ả

3 xã đi u tra là 8.864 Qua b ng 2.15 cho th y chi phí bình quân ấ ả ở ề

nghìn đ ng, trong đó chi phí trung gian 4.947 nghìn đ ng/ha, chi m 55,8%, ế ồ ồ

công lao đ ng 3.917 nghìn đ ng, chi m 44,2%. Chi phí chăm sóc v i các ả ở ế ộ ồ

đi m đi u tra nh sau: ư ể ề

T ng chi phí chăm sóc v i xã Giáp S n là cao nh t 9.306 nghìn ả ở ổ ấ ơ

đ ng/ha, sau là Ph ồ ượ ơ ng S n 9.270 nghìn đ ng/ha th p h n so v i Giáp S n ấ ơ ồ ơ ớ

là 236 nghìn đ ng/ha, Tân M c có chi phí là r t th p 7.845 nghìn đ ng/ha ấ ấ ồ ộ ồ

th p h n Giáp S n là 1.461 nghìn đ ng/ha. ấ ơ ơ ồ

Chi phí trung gian Tân M c là 4.345 ở ộ nghìn đ ngồ /ha, Ph ượ ơ ng S n

là 4.945 nghìn đ ngồ /ha, cao h n 600 ơ ộ nghìn đ ngồ /ha so v i xã Tân M c. ớ

Xã Giáp S n có chi phí trung gian là cao nh t 5.181 ấ ơ nghìn đ ngồ /ha, cao

h n so v i Ph ng S n, Tân M c l n l t là 236 ớ ơ ượ ộ ầ ượ ơ nghìn đ ngồ /ha và 836

nghìn đ ngồ /ha.

đó là Nguyên nhân c a s chênh l ch ủ ự ệ ở Tân M c đi u ki n kinh t ề ệ ộ ế

i dân còn th p, trình đ thâm canh còn kém nên m c đ đ u t chi c a ng ủ ườ ứ ộ ầ ư ấ ộ

phí là th p h n so v i Giáp S n và Ph ấ ơ ớ ơ ượ ng S n. ơ

2.3.4.4. Chi phí s y khô các đi m đi u tra năm 2006 ấ ở ể ề

ờ Qua đi u tra chúng tôi nh n th y s y khô có u đi m là: Trong th i ấ ấ ư ể ề ậ

gian ng n có th s ch đ c m t kh i l ể ơ ế ượ ắ ố ượ ộ ả ng s n ph m l n, vì v y gi m ớ ẩ ả ậ

đ ượ ứ ả c s c ép gây gi m giá bán s n ph m trong th i kỳ thu ho ch r . Gi m ả ẩ ạ ả ộ ờ

đ l qu h hao ngay sau khi thu ho ch. T n d ng lao đ ng và gi c t ượ ỷ ệ ả ư ụ ậ ạ ộ ả i

quy t công ăn vi c làm, và t ệ ế ấ ả t c nh ng qu nh m u mã kém không bán ỏ ẫ ữ ả

c thì đ u có th đem s y. t i đ ươ ượ ể ề ấ

S y khô đóng vai trò h t s c quan tr ng ế ứ ấ ọ ả đó là: Giúp b o qu n ả

v i qu trong th i gian dài. Qua đi u tra th c t cho th y nh ng h ự ế ề ả ả ờ ữ ấ ộ

ặ ả v a s n xu t, v a ch bi n là đ t n d ng lao đ ng gia đình ho c s n ừ ả ế ế ể ậ ụ ừ ấ ộ

ph m v i qu có ch t l ấ ượ ả ả ẩ ơ ng không đ ng đ u ho c giá bán th p h n ề ặ ấ ồ

so v i giá bình quân chung ho c vào v thu ho ch, các h không thu ụ ặ ạ ớ ộ

i. ho ch k p đ tiêu th v i t ể ụ ả ươ ạ ị

Đ thu n l i cho vi c đánh giá hi u qu kinh t ậ ợ ể ệ ệ ả ế ủ c a v i s y khô ả ấ

so v i v i qu t i cùng trên 1 đ n v di n tích, chúng tôi đã đi u tra ớ ả ả ươ ở ị ệ ề ơ

và t ng h p m c chi phí bình quân trên 1 ha 3 đi m nghiên c u nh ứ ợ ổ ở ứ ể ư

Qua b ng 2.16 cho th y, t ng chi phí Ph ng S n và Giáp S n có ả ấ ổ ở ượ ơ ơ

khu v c Tân M c l s chênh l ch không đáng k , nh ng t ng chi phí ự ư ể ệ ổ ở ộ ạ i ự

th p h n r t nhi u so v i Ph ng S n và Giáp S n. C th chi phí s y khô ơ ấ ề ấ ớ ượ ụ ể ấ ơ ơ

Giáp S n là cao nh t 11.067 ở các đi m nh sau: T ng chi phí s n xu t ổ ấ ở ư ể ả ấ ơ

nghìn đ ng/ha, sau là Ph ồ ượ ơ ng S n 10.904 nghìn đ ng/ha th p h n Giáp S n ấ ơ ồ ơ

là 163 nghìn đ ng/ha và Tân M c có chi phí là th p nh t 9.441 nghìn đ ng/ ấ ấ ồ ộ ồ

ha, th p h n 1.626 nghìn đ ng/ha so v i Giáp S n và th p h n 1.463 nghìn ấ ấ ơ ơ ớ ơ ồ

đ ng/ha so v i Ph ồ ớ ượ ng S n. ơ

Chi phí trung gian: Sau khi thu ho ch ng i dân đ a vào s y ngay ạ ườ ư ấ

nên chúng tôi không h ch toán mua nguyên li u v i qu t i vào s y, c ả ươ ệ ạ ả ấ ụ

th chi phí trung gian Giáp S n là cao nh t 5.982 nghìn đ ng/ha, sau là ể ở ấ ơ ồ

Ph ng S n 5.779 nghìn đ ng/ha và Tân M c có chi phí là th p nh t 5.141 ượ ấ ấ ơ ồ ộ

nghìn đ ng/ha. ồ

Nguyên nhân là do chi phí đ s n xu t ra m t t n v i t i Giáp ộ ấ ể ả ả ươ ở ấ

ng S n và Tân M c nên chi phí s y khô s n l S n cao h n so v i Ph ơ ớ ơ ượ ả ượ ng ấ ộ ơ

v i trên 1ha ả ở Giáp S n cao. ơ

B ng 2.16. Chi phí s y khô các đi m đi u tra năm 2006 ả ấ ở ể ề

(tính bình quân cho 1 ha)

Ph Bình ngượ ĐVT Di n gi ễ i ả Giáp S nơ Tân M cộ

S nơ 48,4 5.779 5.125 10.904 45,9 5.982 5.085 11.067 39,0 5.141 4.300 9.441 quân 43,4 5.810 4.797 10.607 /haạ Năng su t BQấ I. Chi phí trung gian 1000đ 1000đ II. Lao đ ngộ 1000đ III. T ng chi ổ

Ngu n: s li u đi u tra h nông dân năm 2006 c a tác gi ố ệ ủ ề ồ ộ ả

2.3.5. Thu n l i và khó khăn ậ ợ ố ớ ộ ồ ả đ i v i h tr ng v i

i 2.3.5.1. Nh ng thu n l ữ ậ ợ đ i v i h tr ng v i ả ố ớ ộ ồ

 C s h t ng ngày càng đ c nâng c p ơ ở ạ ầ ượ ấ

 Cây v i thi u là cây ăn qu Á nhi ề ả ả ệ ớ ề t đ i nên r t phù h p v i đi u ấ ợ ớ

ki n đ t đai, khí h u ậ ở ệ ấ vùng v i thi u L c Ng n. ề ụ ạ ả

 Đ ng u , UBND r t quan tâm đ n phát tri n kinh t ể ế ả ấ ỷ ế ề cây v i thi u ả

trên đ a bàn, coi cây v i thi u là cây mũi nh n trong t p đoàn cây ăn qu ề ả ậ ọ ị ả

huy n L c Ng n. ụ ệ ạ

2.3.5.2. Khó khăn đ i v i h tr ng v i ả ố ớ ộ ồ

Qua k t qu kh o sát b ng ph ng v n tr c ti p, chúng tôi th y các ự ế ế ả ả ằ ấ ấ ỏ

h nông dân còn g p nhi u khó khăn trong quá trình s n xu t v i nh : ư ộ ấ ả ề ặ ả

 Th tr L c Ng n đ c hình thành th tr ng tiêu ị ườ ụ ng tiêu th : Ở ụ ạ ượ ị ườ

th v i thi u cách đây nhi u năm. Trong nh ng năm g n đây, qu v i t ả ả ươ i ụ ả ữ ề ề ầ

c tiêu th th tr ng trong n ch y u đ ủ ế ượ ụ ở ị ườ ướ c, vi c xu t kh u ra th ấ ệ ẩ ị

tr ng n c ngoài còn g p nhi u khó khăn. ườ ướ ề ặ

 Ch bi n, b o qu n: ế ế ả ả

+ Qua v i t i sau khi thu ho ch t ả ươ ạ ừ trên cây xu ng n u không ố ế

b o qu n t ả ố ả ể t thì ch sau m t vài ti ng đ ng h qu s héo và chuy n ồ ả ẽ ế ộ ồ ỉ

m u x u, đây cũng là m t khó khăn c b n đ i v i ng ấ ầ ộ ơ ả ố ớ ườ ả ấ ớ i s n xu t l n

và ng i kinh doanh. ườ

+ Hi n nay qu v i ng v i đ ả ả ở ệ huy n L c Ng n có 52% s n l ạ ả ượ ụ ệ ả ượ c

đ a vào ch bi n s y khô, trong đó ch bi n r ư ế ế ấ ế ế ượ ế u v i và đ h p ch chi m ồ ộ ả ỉ

kho ng 10%. Trong quá trình s y khô các h g p khó khăn là do s y th ộ ặ ả ấ ấ ủ

công nên ch t l ấ ượ ị ố ng qu th p, đ khô c a cùi không đ u nên hay b m c, ả ấ ủ ề ộ

màu s c kém, giá bán không cao. ắ

Các gi ng v i chín  Khó khăn v gi ng m i và k thu t chăm sóc: ớ ề ố ậ ỹ ả ố

ng cao m i đ c đ a vào vài năm g n đây, nên s m, có năng su t ch t l ớ ấ ượ ấ ớ ượ ư ầ

i trong dân ch a nhi u. Hi n nay ng l ượ ng gi ng đ l ố ể ạ ư ệ ề ườ i dân thi u thông ế

tin v n i cung c p gi ng, thi u k thu t chăm sóc và ghép c i t o. ỹ ả ạ ề ơ ế ấ ậ ố

 Khó khăn v c s h t ng ề ơ ở ạ ầ

+ Thu l i: Đây là m t v n đ khó khăn ỷ ợ ộ ấ ề ể đ i v i ti u vùng 2 và ti u ố ớ ể

ầ vùng 3. Trong giai đo n cây v i ra hoa và hình thành qu non luôn c n ạ ả ả

ng n c đ m, mà trong khí đó cây v i l ượ ướ ủ ẩ ả ở ệ vùng này có đ n 85% di n ế

tích đ trên đ i, núi cao n u không có n ượ c tr ng ồ ở ế ồ c t ướ ướ ả i do đó đã nh

h ng đ n năng su t c a cây. ưở ấ ủ ế

+ Giao thông đi l ng liên thôn, liên xã đ u là ạ i: Đ i đa s các tuy n đ ố ế ườ ạ ề

ng đ t, đ ng thì h p nên vi c đi l i và v n chuy n v i t ng đ ườ ấ ườ ệ ẹ ạ ể ả ừ ườ ậ ế i dân đ n

n i tiêu th là r t khó khăn, m t khác ô tô đi vào thu mua và v n chuy n cũng ơ ụ ể ấ ậ ặ

r t khó. ấ

+ Ngu n đi n: Qua đi u tra th c t cho th y đi n s d ng các h ự ế ệ ề ồ ệ ử ụ ấ ở ộ

thu c ti u vùng 2 và ti u vùng 3 luôn i, r t y u. Vào gi ể ể ộ ở tình tr ng quá t ạ ả ấ ế ờ

cao đi m không đ m b o đ s d ng máy b m, máy phun thu c ph c v ể ử ụ ụ ụ ể ả ả ơ ố

chăm sóc v i do h th ng tr m bi n áp r t ít, l ệ ố ế ả ấ ạ ạ ị i b xu ng c p. ố ấ

 Khó khăn v v n đ u t ề ố ầ ư cho s n xu t: ả ấ ấ Qua đi u tra ph ng v n ề ỏ

i dân thì chúng tôi th y có đ n 85% h dân tr ng v i tr c ti p ng ế ự ườ ả ở ể ti u ế ấ ồ ộ

vùng 2 và ti u vùng 3 thi u v n đ u t chăm sóc v i. ầ ư ể ế ố ả

2.4. K T QU VÀ HQKT S N XU T V I

Ấ Ả Ở ĐI M ĐI U TRA NĂM 2006

Ả

Ể

Ề

Ế

2.4.1. K t qu và hi u qu kinh t c a các gi ng v i ả ế ủ ả ở đi m đi u tra năm ố ề ể ệ ế ả

2006

ng b i nhi u y u t K t qu và hi u qu s n xu t v i ch u nh h ả ả ấ ả ị ả ế ệ ả ưở ế ố , ề ở

trong đó gi ng v i là m t trong nh ng y u t quan tr ng. Theo các nhà k ế ố ữ ả ố ộ ọ ỹ

thu t thì v i có nhi u gi ng khác nhau, tuy nhiên đ thu n l ậ ợ ề ể ả ậ ố ệ i cho vi c

phân tích, chúng tôi ch n 4 gi ng v i chính đ ọ ả ố ượ c tr ng ồ ở ụ L c Ng n đó là ạ

Lai Chua, U H ng, Lai Thanh Hà và Thanh Hà. ồ

Qua b ng 2.17 cho th y gi ng v i U H ng có hi u qu kinh t cao ệ ả ả ả ấ ồ ố ế

nh t, giá tr s n xu t c a gi ng v i U H ng là ấ ủ ị ả ấ ả ố ồ ơ 37.944 nghìn đ ng cao h n ồ

so v i gi ng v i Thanh Hà 33.354 nghìn đ ng, gi ng v i Lai Thanh Hà ả ả ố ớ ồ ố

23.295,9 nghìn đ ng và gi ng v i Lai Chua ồ ả ố 21.600 nghìn đ ng. M c dù chi ồ ặ

phí trung gian đ ượ ử ụ ồ c s d ng đ s n xu t cho 1 ha v i là 4.663 nghìn đ ng ể ả ấ ả

t c là ứ ở ứ m c trung bình so v i các gi ng v i khác. ớ ả ố

ả B ng 2.17 cũng cho th y đ i v i gi ng v i U H ng khi 1 t n s n ố ớ ả ấ ả ấ ồ ố

c t o ra c n 1.111,53 nghìn đ ng chi phí trung gian và ph m v i qu đ ả ả ượ ạ ẩ ầ ồ

giá tr gia tăng s đ t đ ẽ ạ ượ ị ả c là 8.188,5 nghìn đ ng. So sánh gi a 4 gi ng v i ữ ồ ố

i là có hi u qu rõ ràng có th th y giá tr c a gi ng v i U H ng đem l ị ủ ể ấ ả ố ồ ạ ệ ả

cao.

c a các gi ng v i B ng 2.17. K t qu và hi u qu kinh t ả ệ ế ả ả ế ủ ả ở đi mể ố

đi u tra năm 2006 ( tính bình quân cho 1 ha) ề

Các gi ngố Bình Lai Lai Thanh ĐVT Ch tiêu ỉ U H ngồ quân

43,4 Chua 40,0

40,8 37,944 4,535 33.409 Thanh Hà 40,2 23,295,9 4,268 19.028

155 158 135 170 157

Hà 43,6 T /haạ 33.354 33,244,4 1000đ 21.600 4,663 4,947,00 1000đ 4.177 1000đ 17.423 28.691 28.297,4 1000đ 17.161,5 32.907,8 18.742,5 28.261,0 27.872,9 công 1000đ 1.044,30 1.111,53 1.061,69 1.069,40 1.139,86 1000đ 4.355,70 8.188,5 4.733,31 6.580,60 6.520,14

l nầ l nầ 1000đ 1000đ 1000đ 5,17 4,11 160,0 129,1 127,1 8,37 7,26 244,8 215,5 212,3 5,46 4,39 147,4 120,4 118,6 7,15 6,06 196,2 168,8 166,2 6,7 5,6 212,2 180,6 177,9 Năng su t ấ GO IC VA MI Lao đ ng ộ n ph m IC/1 t n sấ ẩ ả n ph m VA/1 t n sấ ẩ ả GO/IC MI /IC GO/1công lao đ ngộ VA/1công lao đ ngộ MI/1công lao đ ngộ

Ngu n: K t qu đi u tra h nông dân năm 2006 ả ề ế ồ ộ

Khi tăng 1 đ n v chi phí trung gian, giá tr s n xu t do gi ng v i Lai ị ả ấ ả ơ ố ị

Chua s tăng 5,17 l n, gi ng v i U H ng tăng 8,37 l n, gi ng v i Thanh ẽ ầ ả ầ ả ố ồ ố

Hà tăng 5,46 l n và gi ng v i Lai Thanh Hà tăng 7,15 l n. ả ầ ầ ố

ạ Qua t ng h p đi u tra các h trên đ a bàn 3 xã c a huy n L c Ng n ủ ụ ề ệ ổ ợ ộ ị

có th th y: Khi tăng thêm 1 công lao đ ng v i gi ng v i Lai Chua thì giá ể ấ ả ộ ớ ố

tr s n xu t (GO) s tăng lên 160 nghìn đ ng, v i gi ng v i U H ng s ị ả ẽ ấ ả ồ ớ ố ồ ẽ

ồ tăng thêm 244,8 nghìn đ ng, gi ng v i Thanh Hà s tăng 147,4 nghìn đ ng ả ẽ ồ ố

và gi ng v i Lai Thanh Hà s tăng thêm 196,2 nghìn đ ng. Nh v y có th ư ậ ẽ ả ố ồ ể

ồ th y khi tăng thêm 1 công lao đ ng thì giá tr s n xu t do gi ng v i U H ng ị ả ấ ấ ả ộ ố

đem l i. ạ ẽ i s cao h n so v i 3 gi ng v i còn l ớ ả ơ ố ạ

Phân tích t i k t qu giá tr gia tăng phân chia theo các gi ng v i, ta ớ ế ả ả ố ị

ả có th th y khi tăng thêm 1 công lao đ ng thì giá tr gia tăng c a gi ng v i ể ấ ủ ộ ố ị

Lai Chua tăng thêm là 129,1 nghìn đ ng , gi ng v i Thanh Hà tăng thêm ồ ả ố

ồ 120,4 nghìn đ ng và gi ng v i Lai Thanh Hà tăng thêm 168,8 nghìn đ ng ả ồ ố

th p h n so v i giá tr gia tăng tăng thêm c a gi ng v i U H ng có giá tr là ủ ấ ả ơ ớ ố ồ ị ị

215,5 nghìn đ ng.ồ

Qua đây d i góc đ nghiên c u cá nhân chúng tôi khuy n cáo nên ướ ứ ế ộ

chăng huy n L c Ng n tăng thêm c c u gi ng v i U H ng, b i qua các ơ ấ ụ ệ ạ ả ố ồ ở

ch tiêu phân tích thì rõ ràng giá tr c a gi ng v i U H ng đem l ị ủ ả ố ồ ỉ ạ ệ i là có hi u

qu h n so v i các gi ng v i khác nh Lai Chua, Thanh Hà và Lai Thanh ả ơ ư ả ớ ố

40000

30000

20000

10000

Lai chua

U hång

Lai thanh hµ

Thanh hµ

Hà.

Đ th 2.2. c a các gi ng v i ồ ị So sánh hi u qu kinh ệ ả t ế ủ ố ả

Qua đ th trên cho th y: Giá tr s n xu t (GO) c a gi ng v i U ị ả ồ ị ủ ấ ấ ả ố

H ng là cao nh t, sau là Thanh Hà, Lai Thanh Hà và th p nh t là Lai Chua. ấ ấ ấ ồ

Thu nh p h n h p (MI) c a gi ng v i U H ng là cao nh t sau là Thanh Hà, ả ủ ậ ấ ỗ ợ ố ồ

Lai Thanh Hà, gi ng v i Lai Chua là th p nh t. ả ố 2.4.2. K t qu v hi u qu kinh t ả ả ệ ấ s n xu t v i theo tình hình kinh t ế ả ấ ấ ả ế ả ế

ủ ộ ở đi m đi u tra năm 2006 c a h ề ể

Trên đây chúng tôi đã đ c p đ n k t qu và hi u qu kinh t ế ề ậ ế ệ ả ả ế ả s n

xu t v i qu theo vùng đ a lý, theo gi ng. Đ có cách nhìn khái quát và ấ ả ể ả ố ị

ả toàn di n h n n a nh m đánh giá khách quan th c tr ng phát tri n s n ự ữ ệ ể ằ ạ ơ

xu t v i ấ ả ở ụ ế L c Ng n năm 2006, nghiên c u ti p t c đ c p đ n k t ế ụ ề ậ ứ ế ạ

các h đi u tra theo tình hình kinh qu và hi u qu s n xu t v i qu ả ả ấ ả ả ở ệ ả ộ ề

t h giàu khá, trung bình và nghèo. ế ộ

B ng 2.18. K t qu và s n xu t v i theo tình hình ả hi u qu kinh t ệ ế ả ả ế ả ấ ả

kinh t c a h đi m đi u tra năm 2006 (tính bình quân cho 1 ha) ế ủ ộ ở ể ề

ChØ t i ªu ĐVT c a h ế ủ ộ Nghèo

ổ ấ

ậ

170

ẩ ẩ

Phân theo tình hình kinh t Giàu, khá 46,2 t /haạ 36.729 1000đ 5.439 1000đ 1000đ 31.290 1000đ 30.820.9 công 1000đ 1.211,30 6.968,9 1000đ 6,75 l nầ 5,67 l nầ 216,1 1000đ 184,1 1000đ 181,3 1000đ TB 44,1 33.427,8 5.262 28.166 27.743,5 155 1.177,15 6.301,1 6,35 5,27 215,7 181,7 179,0 32,6 22.901,5 2.138 20.763 20.451,7 125 655,94 6.369,1 10,71 9,56 183,2 166,1 163,6 Năng su t ấ T ng giá tr s n xu t (GO) ị ả Chi phí trung gian (IC) ăng (VA) Giá tr gia t ị Thu nh p h n h p MI ợ ỗ Lao đ ng ộ IC/1 t n s n ph m ấ ả VA/1 t n s n ph m ấ ả GO/IC MI/IC GO/1 công lao đ ng ộ VA/1 công lao đ ng ộ MI/1 công lao đ ng ộ

Ngu n:ồ K t qu đi u tra h nông dân năm 2006 ả ề ế ộ

K t qu b ng 2.18 cho th y, gi a các nhóm h giàu khá, trung bình, ả ả ữ ế ấ ộ

nghèo có s khác bi t v năng su t, chi phí s n xu t. Qua b ng trên cũng ự ệ ề ấ ấ ả ả

th y năng su t v i qu nhóm h giàu khá đ t cao nh t 46,2 t /ha. Trong ấ ả ả ở ấ ạ ấ ộ ạ

khi đó, đ s n xu t ra 1 t n s n ph m v i qu thì chi phí b ra (IC/ha) là ẩ ấ ả ể ả ấ ả ả ỏ

5.439 nghìn đ ngồ /ha ở nhóm h giàu khá, nhóm h trung bình là 5.262 nghìn ộ ộ

đ ng/ha và nhóm h nghèo có m c chi phí là r t th p 2.138 nghìn đ ng/ha. ồ ứ ấ ấ ộ ồ

ả B ng 2.18 cũng cho th y đ i v i nhóm h giàu khá, khi 1 t n s n ố ớ ả ấ ấ ộ

ph m v i qu đ ả ả ượ ạ c t o ra c n 1.211 nghìn đ ng chi phí trung gian và giá ồ ẩ ầ

tr gia tăng s đ t đ ẽ ạ ượ ị ộ c là 6.968,9 nghìn đ ng. So sánh gi a 3 nhóm h rõ ữ ồ

ràng có th th y giá tr c a nhóm h giàu khá đem l ể ấ ị ủ ộ ạ i là có hi u qu cao. ệ ả

Khi tăng 1 đ n v chi phí trung gian giá tr s n xu t do nhóm h nghèo ị ả ấ ơ ộ ị

s tăng 10,71 l n, nhóm h trung bình 6,35 l n và nhóm h giàu khá 6,75 l n. ẽ ầ ầ ầ ộ ộ

ạ Qua t ng h p đi u tra các h trên đ a bàn 3 xã c a huy n L c Ng n ủ ụ ề ệ ổ ợ ộ ị

có th th y khi tăng thêm 1 công lao đ ng giá tr s n xu t đem l i v i nhóm ể ấ ị ả ấ ộ ạ ớ

h nghèo thì giá tr s n xu t (GO) s tăng 183,2 nghìn đ ng, v i nhóm h ẽ ộ ị ả ấ ồ ớ ộ

trung bình s tăng thêm 215,7 nghìn đ ng và nhóm h giàu khá s tăng ẽ ẽ ồ ộ

216,1 nghìn đ ng. Nh v y có th th y khi tăng thêm 1 công lao đ ng thì ể ấ ư ậ ồ ộ

giá tr s n xu t do nhóm h giàu khá đem l i s cao h n so v i hai nhóm h ị ả ấ ộ ạ ẽ ơ ớ ộ

còn l i.ạ

Phân tích t i k t qu giá tr gia tăng phân chia theo tình hình kinh t ớ ế ả ị ế

ủ c a h , ta có th th y khi tăng thêm 1 công lao đ ng thì giá tr gia tăng c a ủ ộ ể ấ ộ ị

nhóm h nghèo tăng thêm là 166,1 nghìn đ ng, nhóm h trung bình thêm ộ ồ ộ

181,7 nghìn đ ng, th p h n so v i giá tr gia tăng tăng thêm nhóm h giàu ấ ồ ơ ớ ộ ị

khá có giá tr 184,1 nghìn đ ng. ồ ị

Qua góc đ nghiên c u chúng tôi th y gi a các nhóm có s chênh ứ ữ ự ấ ộ

t là nhóm h nghèo có năng su t, chi phí trung gian, giá tr l ch l n, đ c bi ệ ặ ớ ệ ấ ộ ị

gia tăng, thu nh p h n h p đ u th p h n r t nhi u so v i nhóm h trung ơ ấ ề ề ậ ấ ỗ ợ ớ ộ

bình và giàu khá. Nguyên nhân là do nhóm h nghèo có trình đ văn hoá ộ ộ

ề th p, kh năng ti p thu ti n b khoa h c k thu t ch m, m t khác do đi u ọ ỹ ế ế ả ấ ậ ậ ặ ộ

ki n kinh t so v i nhóm h trung bình và giàu ệ ế khó khăn, thi u v n đ u t ế ầ ư ố ớ ộ

khá.

2.4.3. K t qu và hi u qu kinh t s n xu t v i 3 xã đi u tra năm ế ệ ả ả ế ả ấ ả ở ề

2006

Đ tính đ c hi u qu s n xu t v i qu t i, tr ể ượ ả ả ả ươ ệ ấ ả ướ ả c h t ph i ế

h ch toán các chi phí v t ch t th ng xuyên đ ậ ạ ấ ườ ượ ử ụ ấ c s d ng đ s n xu t ể ả

ra kh i l ng s n ph m. Nó là t ng l ng các đ u vào đã s d ng nhân ố ượ ả ẩ ổ ượ ử ụ ầ

v i giá c a nó. Các y u t ế ố ầ ố đ u vào bao g m đ m, lân, ka li, chi phí thu c ủ ạ ớ ồ

b o v th c v t và chi phí khác. ệ ự ậ ả

B ng 2.19. K t qu và hi u qu kinh t s n xu t v i 3 xã đi u tra năm ấ ả ở ế ả ệ ế ả ả ả ề

2006

(Tính bình quân cho 1 ha)

Các xã Bình ĐVT Ph Giáp Tân Ch tiêu ỉ ngượ quân S nơ S nơ M cộ

48,4 45,9 t 39,0 43,4 Năng su tấ /haạ

O) 1000đ 36.784 36.261 28.860 33.244,4 T ng giá tr s n xu t (G ị ả ấ ổ

Chi phi trung gian (IC) 1000đ 5.095 5.180,7 4.345,2 4.947,0

ăng (VA) 1000đ 31.689 31.080.3 24.514.8 28.297,4 Giá tr gia t ị

1000đ 31.213,7 30.614,1 24.147,1 27.872,9 Thu nh p h n h p (MI) ỗ ậ ợ

Công 167 165 140 157 Lao đ ng ộ

IC/1 t n s n ph m 1000đ 1.052,7 1.128,7 1.114,2 1.139,86 ấ ả ẩ

1000đ 6.547,3 6.771,3 6.285,8 6.520,14 VA/1 t n s n ph m ấ ả ẩ

GO/IC 7,2 7,0 6,6 6,7 l nầ

MI/IC 6,1 5,9 5,6 5,6 l nầ

1000đ 220,3 219,8 206,1 212,2 GO/1 công lao đ ng ộ

1000đ 189,8 188,4 175,1 180,6 VA/1 công lao đ ng ộ

1000đ 186,9 185,5 172,5 177,9 MI/1 công lao đ ng ộ

ế ộ

ả ề S li u b ng 2.19 cho th y t ng giá tr s n xu t Ph ng S n là cao Ngu n:ồ K t qu đi u tra h nông dân năm 2006 ượ ấ ổ ố ệ ấ ở ị ả ả ơ

nh t 36.784 nghìn đ ng/ha, sau là Giáp S n 36.261 nghìn đ ng/ha th p h n so ấ ơ ấ ồ ồ ơ

ng S n là 525 nghìn đ ng/ha và xã th p nh t là Tân M c 28.860 v i Ph ớ ượ ấ ấ ơ ồ ộ

nghìn đ ng/ha, th p h n so v i Ph ng S n, Giáp S n l n l t là 7.924 nghìn ấ ơ ồ ớ ượ ơ ầ ượ ơ

ầ đ ng/ha, 7.401 nghìn đ ng/ha. Nguyên nhân c a s chênh l ch này m t ph n ồ ủ ự ệ ồ ộ

do giá bán v i Tân M c th p h n so v i Ph ả ở ấ ộ ơ ớ ượ ả ng S n và Giáp S n. S n ơ ơ

ph m v i qu s n xu t Ph ng S n, Giáp S n có ch t l ng cao, đ ả ả ấ ở ả ẩ ượ ấ ượ ơ ơ ượ c

nhi u ng ề ườ ộ i tiêu dùng a thích nên giá bán bình quân cao h n so v i Tân M c. ư ơ ớ

Hi u qu s d ng chi phí: Xét v chi phí trung gian trên 1 ha thì Giáp ả ử ụ ề ệ

S n có m c đ u t cao nh t 5180,7 nghìn đ ng/ha, sau là Ph ầ ư ứ ơ ấ ồ ượ ơ ng S n

5.095 nghìn đ ng/ha và xã có m c đ u t th p nh t là Tân M c 4.345,2 ầ ư ấ ứ ấ ồ ộ

nghìn đ ng/ha. Tuy nhiên đ s n xu t ra 1 t n v i qu thì chi phí b ra (IC/ ể ả ấ ấ ả ả ồ ỏ

1 t n s n ph m) c a Ph ủ ả ẩ ấ ượ ớ ng S n là 1.052,7 nghìn đ ng th p h n so v i ấ ơ ồ ơ

Giáp S n và Tân M c l n l t là 56 nghìn đ ng và 61,5 nghìn đ ng. ộ ầ ượ ơ ồ ồ

Hi u qu đ u t ch tiêu thu nh p h n h p/ ả ầ ư ệ công lao đ ng th hi n ộ ể ệ ở ỉ ậ ỗ ợ

ng S n là cao nh t 186,9 nghìn đ ng/công công lao đ ng gia đình. ộ Ph Ở ượ ấ ơ ồ

cao h n Giáp S n và Tân M c l n l ơ ở ộ ầ ượ ơ t là 1,4 nghìn đ ng/công và 14,4 ồ

nghìn đ ng/công. ồ

K t qu đi u tra cũng cho th y năng su t v i qu c a Ph ấ ả ề ấ ả ả ủ ế ượ ng S n là ơ

/ha, sau là Giáp S n 45,9 t /ha và th p nh t là Tân M c 39 t cao nh t 48,4 t ấ ạ ơ ạ ấ ấ ộ / ạ

ha th p h n so v i Ph ng S n và Giáp S n l n l t là 9,4 t /ha và 6,9 t /ha. ấ ơ ớ ượ ơ ầ ượ ơ ạ ạ

Nguyên nhân có s khác bi t này là do vùng đ t Ph ng S n, Giáp S n có ự ệ ấ ượ ơ ơ

t h n. M t khác đi u ki n đ t đai màu m h n, đi u ki n v ngu n n ỡ ơ c t ồ ướ ố ơ ệ ề ệ ề ề ấ ặ

ng i dân thâm ườ ở khu v c Ph ự ượ ng S n có kinh nghi m h n trong đ u t ệ ầ ư ơ ơ

canh. Thêm vào đó thì vùng Tân M c ch y u tr ng v i trên đ t đ i núi cao, ấ ồ ủ ế ả ộ ồ

đi u ki n t ệ ướ ề ạ i tiêu cho v i g p nhi u khó khăn, nh t là vào mùa khô h n. ả ặ ề ấ

Chính vì v y mà năng su t v i qu Ph ấ ả ả ở ậ ượ ớ ng S n, Giáp S n cao h n so v i ơ ơ ơ

Tân M c.ộ

2.4.4. K t qu và hi u qu kinh t c a v i thi u s y khô năm 2006 ế ệ ả ả ế ủ ả ề ấ

Qua đi u tra th c t ự ế ề ế cho th y nh ng h v a s n xu t, v a s ch là ộ ừ ả ừ ơ ữ ấ ấ

đ t n d ng lao đ ng gia đình ho c s n ph m v i qu có ch t l ể ậ ấ ượ ng ụ ặ ả ẩ ả ả ộ

không đ ng đ u ho c giá bán th p h n so v i giá bình quân chung ho c vào ơ ề ặ ấ ặ ồ ớ

i. v thu ho ch, các h không thu ho ch k p đ tiêu th v i t ụ ụ ả ươ ể ạ ạ ộ ị

B ng 2.20. K t qu và hi u qu kinh ả ệ ế ả ả t ế ả v i thi u s y khô ề ấ ở

các đi m đi u tra năm 2006 (tính bình quân cho 1 ha) ể ề

Ph Giáp Tân Bình ngượ ĐVT Ch tiêu ỉ

S nơ 48,4 S nơ 45,9 M cộ 39,0 quân 43,4 T /haạ

44.590 42.245 34.884 39.627 Năng su tấ Giá tr s n xu t ( GO) ị ả ấ 1000đ ,4

5.779, 5.981, 5.141 5.809, Chi phí trung gian ( IC) 1000đ 9

2 38.810 9 36.263 29.743 33.817 ăng (VA) Giá tr gia t ị 1000đ

,8 38.228 ,1 35.719 29.297 ,5 33.310 Thu nh p h n h p ( MI ) ỗ ậ ợ 1000đ

,6 190 7,72 6,61 ,0 160 6,79 5,70 công l nầ l nầ

,2 ,2 179 189 6,82 7,06 5,73 5,97 1000đ 234,7 223,52 218,0 221,4 1000đ 204,3 191,9 185,9 188,9 1000đ 201,2 189,0 183,1 186,1 Lao đ ngộ GO/IC MI/IC GO/1 công lao đ ngộ VA/1công lao đ ngộ MI/1công lao đ ngộ

Ngu n:ồ K t qu đi u tra h nông dân năm 2006 ả ề ế ộ

Qua b ng 2.20 cho th y, các ch tiêu hi u qu kinh t ệ ả ả ấ ỉ ế ủ ả ề c a v i thi u

s y khô trên đ a bàn 3 xã đ ị ấ ượ c đi u tra là Giáp S n, Tân M c và Ph ơ ề ộ ượ ng

S n. Bình quân năng su t v i qu t i c a 3 xã nghiên c u là 43,4 t /ha ấ ả ả ươ ủ ứ ơ ạ

trong đó năng su t c a xã Tân M c là 39 t /ha, xã Giáp S n là 45,9 t /ha và ấ ủ ộ ạ ơ ạ

cao nh t là năng su t c a xã Ph ng S n đ t m c 48,4 t /ha. ấ ủ ấ ượ ứ ạ ơ ạ

Trung bình c a 3 xã đi u tra giá tr s n xu t đ t m c ấ ạ ị ả ứ 39.627,4 nghìn ủ ề

c ch n đi u tra thì giá tr s n xu t (GO) c a xã đ ng, trong 3 xã đ ồ ượ ị ả ủ ề ấ ọ

Ph ượ ng S n đ t m c cao nh t: ứ ấ 44.590 nghìn đ ng và th p nh t là xã Tân ạ ấ ấ ơ ồ

M c: ộ 34.884 nghìn đ ng. Qua đi u tra trên 3 xã có th th y chi phí trung ể ấ ề ồ

gian đ s n xu t v i thi u s y khô c a xã Tân M c là th p nh t: ề ấ ấ ả ể ả ấ 5.141 ủ ấ ộ

nghìn đ ng và cao nh t là xã Giáp S n: ấ ồ ở ồ ơ 5.981,9 nghìn đ ng. Trong khi

33.817 nghìn đ ng, m c cao nh t đ t ấ ạ

đó giá tr gia tăng trung bình là ị ứ ồ

đ ng S n ượ c là c a xã Ph ủ ượ ứ ấ ấ ở ơ 38.810,8 nghìn đ ng và m c th p nh t là ồ

ề ơ ả ư ậ ồ ớ ượ ề c đi u xã Tân M c: ộ 29.743 nghìn đ ng. Nh v y v c b n v i 3 xã đ

tra thì hi u qu c a v i s y khô xã Ph ả ủ ả ấ ệ ở ượ ng S n có m c cao nh t. ứ ấ ơ

Qua b ng 2.20 chúng ta có th th y khi tăng thêm 1 đ n v chi phí ể ấ ả ơ ị

trung gian thì thu nh p h n h p bình quân c a 3 xã tăng thêm ủ ậ ỗ ợ 5,73 l n và xã ầ

cao nh t có thu nh p h n h p đ c tăng lên khi tăng thêm 1 đ n v chi phí ậ ấ ỗ ợ ượ ơ ị

trung gian là xã Ph ượ ỗ ng S n 6,61 l n. Theo đó có th th y thu nh p h n ể ấ ầ ậ ơ

c tăng thêm là r t l n khi tăng thêm chi phí trung gian đ u t cho h p đ ợ ượ ấ ớ ầ ư

quá trình s y khô và tiêu th v i thi u. ụ ả ề ấ

Tìm hi u v công lao đ ng đ c s d ng đ s y khô v i thi u, ta ể ề ộ ượ ử ụ ể ấ ề ả

bi t r ng, khi tăng thêm 1 công lao đ ng cho quá trình s y khô v i thì giá tr ế ằ ấ ả ộ ị

nghìn đ ng trong đó giá tr s n xu t bình quân c a 3 xã s tăng thêm 221,4 ả ủ ẽ ấ ồ ị

ng S n tăng cao nh t m c 234,7 nghìn đ ng s n xu t c a xã Ph ấ ủ ả ượ ấ ở ứ ồ khi ơ

tăng thêm 1 công lao đ ng. Thêm vào đó khi tăng thêm 1 công lao đ ng thì ộ ộ

giá tr gia tăng c a v i thi u s y khô xã Ph ng S n cũng đ t m c cao ề ấ ủ ả ị ở ượ ứ ạ ơ

45000

40000

35000

30000

25000

20000

15000

10000

5000

Gi¸p S¬n

T©n M éc

Nh ül e S¬l

nh t 204,3 ấ nghìn đ ngồ .

Đ th 2.3. c a v i s y khô ồ ị So sánh k t qu kinh t ế ả ế ủ ả ấ ở ề các đi m đi u ể

tra

2.4.5. Hi u qu xã h i ộ ệ ả

Ch ng trình phát tri n kinh t ng trình ươ ể v ế ườ n đ i đã g n v i ch ắ ớ ồ ươ

i ch và xóa đói gi m nghèo. V i di n tích qu c gia v t o vi c làm t ề ạ ệ ố ạ ệ ả ỗ ớ

19.192 ha cây v i, bình quân m t ha cây v i t o vi c làm n đ nh cho ả ạ ệ ả ổ ộ ị

kho ng 157 công lao đ ng chính m i năm. Hàng năm huy n đã t o vi c làm ệ ệ ả ạ ộ ỗ

n đ nh cho kho ng 3.016.284 công lao đ ng, m i công lao đ ng tr giá ổ ả ộ ỗ ộ ị ị

25.000 đ/ngày (năm 2006) t ươ ứ ng ng v i kho ng 75,407 t đ ng. ả ỷ ồ ớ

Không nh ng th , hàng năm L c Ng n còn thu hút và gi ụ ữ ế ạ ả ế i quy t

cho hàng ngàn lao đ ng, hàng v n ngày công c a bà con t ủ ạ ộ ừ ồ các t nh Đ ng ỉ

B ng lên làm thuê cho các gia đình có trang tr i. Đi u này v t ra ngoài ề ằ ạ ượ

các giá tr kinh t , rõ ràng nó còn bao hàm các giá tr đ o đ c xã h i r t to ị ế ộ ấ ị ạ ứ

l n. Nh có vi c làm n đ nh mà t c đ xóa đói gi m nghèo trên đ a bàn ố ớ ệ ả ờ ổ ộ ị ị

huy n đ t k t qu cao. T l h đói nghèo gi m t 65,5% năm 1982 ỷ ệ ộ ệ ế ả ạ ả ừ

i 20% năm 2000 và 38,07% năm 2006 ( theo tiêu chu n m i). xu ng d ố ướ ẩ ớ

2.4.6. Hi u qu v môi tr ng sinh thái ả ề ệ ườ

Phong trào phát tri n kinh t n đ i, đ c bi ể v ế ườ ặ ồ ệ ắ t là cây ăn qu đã g n ả

c c a Nhà n v i m c tiêu chi n l ớ ế ượ ủ ụ ướ ọ c v ph xanh đ t tr ng đ i núi tr c ấ ố ủ ề ồ

và ch ng trình tr ng 5 tri u ha r ng. Các lo i cây v i không ch là cây ăn ươ ừ ệ ạ ả ồ ỉ

qu có giá tr kinh t ả ị ế ả cao mà còn có tác d ng phòng h , tr ng sói mòn, và c i ộ ố ụ

ng sinh thái. Vi c phát tri n cây ăn qu cùng v i tr ng r ng và t o môi tr ạ ườ ớ ồ ừ ể ệ ả

16,8% năm 1982 lên b o v r ng, nên t c đ che ph trong huy n đã tăng t ả ố ộ ệ ừ ủ ệ ừ

38,4 % năm 2000 và 68% năm 2006. T phát tri n kinh t n r ng, trang v ừ ể ế ườ ừ

thành m t vùng quê có tr i tr ng cây ăn qu , đ n nay L c Ng n đã tr ả ế ụ ạ ạ ồ ở ộ

không khí trong lành, xanh t i mát m , đ ươ ẻ ượ c du khách m i mi n đ t n ọ ấ ướ c ề

ấ đ n thăm quan. L c Ng n đã và đang tr thành vùng du l ch sinh thái h p ế ụ ạ ở ị

d n đ i v i du khách. ẫ ố ớ

2.4.7. So sánh k t qu và hi u qu kinh t gi a v i s y khô v i v i qu ế ữ ả ấ ớ ả ệ ế ả ả ả

i ươ t

Đ th y rõ đ c hi u qu kinh t gi a v i s y v i v i qu t ể ấ ượ ệ ả ế ữ ớ ả ả ấ ả ươ i

chúng tôi ti n hành so sánh hi u qu kinh t gi a v i qu t ế ệ ả ế ữ ả ả ươ ớ ả ấ i v i v i s y

v i khô nh sau: ả ư

B ng 2.21. So sánh k t qu và HQKT gi a v i qu t ả ữ ả ả ươ ớ ả ấ i v i v i s y ế ả

khô huy n L c Ng n ở ệ ụ ạ năm 2006 (tính trên 1 ha)

ĐVT V i t i V i s y khô So sánh (%) Ch tiêu ỉ ả ươ ả ấ

A 1 3 4

Giá tr s n xu t (GO) ị ả ấ

4.947,0

Chi phí trung gian (IC)

ăng (VA) Giá tr gia t ị

Thu nh p h n h p (MI) ỗ ậ ợ 1000đ 33.244,4 39.627,4 5.809,9 1000đ 1000đ 28.297,4 33.817,5 1000đ 27.872,9 33.310,2

Công Lao đ ng ộ

GO/IC L nầ

MI/IC L nầ

1000đ GO/1công lao đ ngộ

1000đ VA/1công lao đ ngộ

157 6,7 5,6 212,2 180,6 177,9

179 6,82 5,73 221,4 188,9 186,1

1000đ MI/1 công lao đ ngộ 5=4/3 119,2 117,4 119,5 119,5 114,3 101,5 101,8 104,3 104,6 104,6

Ngu n:ồ K t qu đi u tra các h nông dân năm 2006 ả ề ế ộ

K t qu đi u tra cho th y, giá tr s n xu t v i s y khô là 39.627 ấ ả ấ ả ề ị ả ế ấ

nghìn đ ng/ha, cao h n so v i v i qu t i 6.383 nghìn đ ng/ha t ớ ả ả ươ ơ ồ ồ ươ ứ ng ng

i là 28.297 v i m c tăng h n là 19,2%. Giá tr gia tăng c a v i qu t ớ ả ươ ủ ứ ả ơ ị

ớ ả nghìn đ ng/ha, v i s y khô là 33.817,5 nghìn đ ng/ha, cao h n so v i v i ả ấ ồ ơ ồ

qu t i là 5.520,5 nghìn đ ng/ha t ng ng v i m c cao h n 19,51%. Thu ả ươ ồ ươ ứ ứ ớ ơ

nh p h n h p v i qu t ợ ả ươ ả ậ ỗ i là 27.872,9 nghìn đ ng/ha, v i s y khô là ồ ả ấ

33.310,2 đ ng/ha, cao h n so v i v i qu t i là 5.437,3 nghìn đ ng/ha, ớ ả ả ươ ơ ồ ồ

t ươ ậ ng ng v i m c cao h n là 19,51%. Qua phân tích trên có th k t lu n ể ế ứ ứ ớ ơ

i chúng ta th y nh sau:T ng k t l ổ ế ạ ư ấ r ng trên cùng ằ đ n v di n tích hi u qu ơ ị ệ ệ ả

i v i s y khô cao h n so v i v i qu t ơ ả ấ ớ ả ệ ả ả ươ b i v y nên t p trung cho vi c s n ậ ở ậ

xu t v i s y khô. ấ ả ấ

2.4.8. So sánh k t qu kinh t c a m t s cây ăn qu ch y u ế ả ế ủ ả ủ ế ở ộ ố ệ huy n

L c Ng n năm 2006 ụ ạ

L c Ng n là vùng có đi u ki n đ t đai, khí h u r t phù h p đ phát ấ ậ ấ ụ ể ề ệ ạ ợ

ệ tri n nhi u lo i cây ăn qu . Song trong nh ng năm g n đây c c u di n ơ ấ ữ ề ể ạ ả ầ

tích, giá tr kinh t c a cây V i, Nhãn và H ng luôn chi m t tr ng cao ị ế ủ ế ả ồ ỷ ọ

c th trong t ng ổ giá tr cây cây ăn qu . Hi u qu kinh t c a m t s cây ăn qu đ ả ộ ố ế ủ ả ượ ệ ả ị ể

hi n b ng 2.22 ệ ở ả

Qua b ng 2.22 chúng ta th y: Giá tr s n xu t cây v i là 32.550 nghìn ị ả ả ấ ấ ả

ơ ậ ơ ồ

ủ ả ơ ớ

ồ ỗ đ ng cao h n cây nhãn 147,8% và cao h n cây h ng 160%. Thu nh p h n ồ ồ g cao h n so v i cây nhãn 18.116 nghìn ồ g. h p c a cây v i 27.159 nghìn đ n ợ đ nồ g và cây h ng 17.009 nghìn đ n

ệ ụ B ng 2.22. So sánh k t qu kinh t c a m t s cây ăn qu huy n L c ế ủ ộ ố ế ả ả ả

Ng nạ

So sánh (%) Cây tr ngồ Nhãn V iả H ngồ Ch tiêu ỉ V i/Nhã ả V i/H n ả ồ 1000đ 1000đ 1000đ n g

Giá tr sx (GO) 22.020 32.550 20.340 147,8 160,0 ị

Chi phí trung gian (IC) 3.628 4.977 3.072 137,2 162,0

Giá tr gia tăng (VA) 18.392 27.573 17.268 149,9 159,7 ị

18.116 27.159 17.009 149,9 159,7 Thu nh p h n h p (MI) ỗ ậ ợ

Ngu n: T ng h p s li u ợ ố ệ đi u tra h nông dân năm 2006 ộ ề ồ ổ

Ch ng III ươ

GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU KINH T Ế

Ả

Ệ

CÂY V I THI U TRÊN Đ A BÀN HUY N L C NG N Ị

Ệ Ụ

Ạ

Ả

Ề

3.1. QUAN ĐI M - PH

NG H

NG - M C TIÊU S N XU T Đ N NĂM 2010

Ể

ƯƠ

ƯỚ

Ấ Ế

Ụ

Ả

L c Ng n 3.1.1. Quan đi m v phát tri n s n xu t ề ể ả ấ ở ụ ể ạ

- Phát tri n s n xu t v i qu theo h ể ả ấ ả ả ướ ẩ ng s n xu t ra các s n ph m ả ấ ả

ch t l ng cao, có th i gian thu ho ch khác nhau nh m kéo dài v thu ấ ượ ụ ạ ằ ờ

ho ch. ạ

ọ - Phát tri n s n xu t v i qu trên c s ng d ng ti n b khoa h c ơ ở ứ ể ả ấ ả ụ ế ả ộ

ẩ kĩ thu t, ng d ng qui trình s n xu t v i thi u an toàn theo tiêu chu n ấ ả ậ ứ ụ ề ả

(GAP) nh m s n xu t ra s n ph m v i thi u an toàn, ch t l ng cao theo ấ ượ ề ấ ả ả ằ ả ẩ

c ngoài. tiêu chu n (GAP), đ có th xu t kh u ra n ể ể ẩ ẩ ấ ướ

- Phát tri n s n xu t v i qu trên c s khuy n khích m i thành ấ ả ơ ở ế ể ả ả ọ

ph n kinh t ầ ế tham gia s n xu t, ch bi n và tiêu th s n ph m. ế ế ụ ả ả ẩ ấ

- Phát tri n s n xu t v i qu c n có s h tr c a nhà n c và các ự ỗ ợ ủ ể ả ấ ả ả ầ ướ

ngành có liên quan.

3.1.2. Ph ng h ng phát tri n s n xu t L c Ng n ươ ướ ể ả ấ ở ụ ạ

Ti p t c phát tri n đa d ng các lo i cây ăn qu theo qui ho ch, k ế ụ ể ạ ả ạ ạ ế

ả ho ch, v i c c u cây tr ng và c c u gi ng phù h p. Trong đó, cây v i ơ ấ ớ ơ ấ ạ ồ ợ ố

thi u là mũi nh n. Đ y m nh thâm canh nâng cao năng su t, ch t l ng, ấ ượ ề ẩ ấ ạ ọ

tăng s c c nh tranh c a s n ph m đáp ng nhu c u ngày càng cao c a th ứ ạ ủ ả ứ ủ ẩ ầ ị

tr ng trong n ườ ướ c và xu t kh u. G n k t ch t ch gi a s n xu t v i ch ặ ẽ ữ ả ấ ớ ế ấ ẩ ắ ế

bi n và th tr ng tiêu th , đ m b o xây d ng vùng cây ăn qu t p trung, ị ườ ế ụ ả ả ậ ự ả

phát tri n b n v ng, hi u qu cao th c s tr thành ngành kinh t mũi ự ự ở ữ ể ề ệ ả ế

nh n c a huy n. ọ ủ ệ

3.1.3. M c tiêu phát tri n s n xu t L c Ng n ể ả ấ ở ụ ụ ạ

ố ớ M c tiêu đ n năm 2010 c a ngành nông nghi p L c Ng n đ i v i ủ ụ ụ ệ ế ạ

cây v i là gi ả ữ ữ ả v ng di n tích v i thi u 19.192 ha, trong đó di n tích v i ệ ề ệ ả

chín s m 25 - 30%, di n tích v i chính v 60 - 65 %, di n tích v i chín ụ ệ ệ ả ả ớ

mu n 5 - 10 %, tăng c ng thâm canh ph n đ u đ t năng su t bình quân ộ ườ ấ ạ ấ ấ

56,5 t /ha, s n l ng 96.000 t n/năm. ạ ả ượ ấ

ng v i t năm 2007 - 2010 B ng 3.1. D ki n di n tích, năng su t, s n l ệ ấ ả ượ ự ế ả ả ừ

Các năm

ĐVT

Ch tiêu ỉ 2007 2008 2009 2010

ệ

19.192 19.192 19.192 19.192 15.000 15.800 16.500 17.000 ổ ệ ạ

48.0 53.8 54.5 56.5 t

72.000 85.000 90.000 96.000 T ng di n tích Di n tích thu ho ch Năng su t ấ ngượ S n lả ha ha /haạ t nấ

Ngu n [34], tác gi ồ ả

B ng 3.2. D ki n c c u các nhóm v i chín s m, chính v và chín ự ế ơ ấ ụ ớ ả ả

mu n ộ

c a huy n L c Ng n đ n năm 2010 ủ ụ ệ ế ạ

Các năm

2007 2008 2009 2010 Di n gi ễ i ả DT CC DT CC DT CC DT CC

(%) (ha) (ha) (ha) (%) (%) (ha)

(%) 3.350 17 4.260 22 5.125 27 5.762 30 60 71 12.61 66 11.49 79 13.64 V i chín s m ớ V i chính v ả ả ụ 15.08

2 7 0

ộ

762 4.0 1.290 100 19.19 19.19 7 1.450 100 19.19 0 8 1.940 10 100 100 19.19 V i chín mu n ả T ngổ

2 2 2 2

Ngu n [34], tác gi ồ ả

Đ th c hi n đ nh h ể ự ệ ị ướ ng và m c tiêu phát tri n ngành rau qu t nh ể ả ỉ ụ

B c Giang, đ nh h ắ ị ướ ụ ng và m c tiêu phát tri n nông nghi p c a huy n L c ệ ủ ụ ể ệ

Ng n đ n năm 2010 thì huy n c n có nh ng gi i pháp thích h p ữ ệ ế ạ ầ ả ợ đ phát ể

tri n s n xu t cây v i. ể ả ả ấ

ị Thông qua nghiên c u th c tr ng phát tri n s n xu t cây v i trên đ a ể ả ứ ự ấ ả ạ

bàn huy n L c Ng n nh ng năm qua, chúng tôi m nh d n đ xu t m t s ộ ố ụ ữ ề ệ ạ ấ ạ ạ

gi ả i pháp ch y u sau đây nh m nâng cao hi u qu kinh t ằ ủ ế ệ ả ế ề cây v i thi u, ả

đ a cây v i tr thành cây tr ng ch l c c a L c Ng n. ồ ư ủ ự ủ ả ở ụ ạ

Ề 3.2. CÁC GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU KINH T CÂY V I THI U Ệ

Ả

Ế

TRÊN Đ A BÀN HUY N L C NG N

Ệ Ụ

Ạ

Ị

Trên th c t huy n L c Ng n có th ự ế phát tri n s n xu t v i ả ả ở ể ấ ụ ệ ạ ể

Đ n đ nh và phát tri n vùng s n xu t v i thi u, các kh ng đ nh r ng: ị ằ ẳ ấ ả ể ổ ể ề ả ị

ủ c p, các ngành c n nhìn nh n đúng đ n v v trí, vai trò quan tr ng c a ấ ề ị ầ ậ ắ ọ

i dân tr ng v i, ph i xem đó là “v n đ s ng còn cây v i đ i v i ng ả ố ớ ườ ề ố ả ấ ả ồ

i dân, v n đ chi n l c, v n đ c b n và lâu dài”. Trên c c a ng ủ ườ ế ượ ề ấ ề ơ ả ấ ơ

ư s đó đ ra các chính sách phù h p phát tri n cây v i thi u, nh m đ a ở ề ề ể ả ằ ợ

cây v i thi u L c Ng n ngày m t có v trí trong t p đoàn cây ăn qu , có ụ ề ạ ả ả ậ ộ ị

c đi u này thì m t s gi i pháp kinh t giá tr kinh t ị ế cao. Đ làm đ ể ượ ộ ố ả ề ế ỹ k

thu t ch y u sau đây c n đ c th c hi n: ủ ế ầ ậ ượ ự ệ

3.2.1. Gi i pháp chung ả

3.2.1.1. Gi i pháp v quy ho ch vùng s n xu t v i phù h p v i ả ợ ớ đi uề ấ ả ề ạ ả

ki n kinh t , trình đ thâm canh và khí h u c a t ng vùng ệ ế ậ ủ ừ ộ

ầ Quy ho ch vùng s n xu t t p trung, chuyên canh, t o đi u ki n đ u ấ ậ ề ệ ạ ả ạ

, áp d ng k thu t. t ư ụ ậ ỹ

Qua th c t nghiên c u chúng tôi th y, v i đ 3 vùng có ự ế ả ượ ứ ấ c tr ng ồ ở

ng khác nhau. Vùng th p do có đi u ki n thu n l năng su t, ch t l ấ ấ ượ ậ ợ ơ i h n ệ ề ấ

c, n i tiêu th , h n n a ng v ngu n n ề ồ ướ ụ ơ ữ ơ ườ ế i dân n m b t và áp d ng ti n ụ ắ ắ

t h n so v i các xã vùng cao vì v y năng su t cao h n. b k thu t t ộ ỹ ậ ố ơ ậ ấ ớ ơ

ả ế C n hoàn thi n quy ho ch vùng s n xu t và b trí s n xu t v i: Ph i ti n ấ ả ệ ầ ạ ả ấ ả ố

hành xây d ng qui ho ch cho cây v i nói chung và qui ho ch vùng phát tri n cho ự ể ạ ả ạ

c phát t ng gi ng v i trên ph m vi toàn huy n nói riêng. T ng gi ng v i đ ừ ả ượ ừ ệ ả ạ ố ố

tri n theo vùng t p trung, phù h p v i đi u ki n th nh ợ ớ ổ ưỡ ề ệ ể ậ ng, khí h u, trình đ ậ ộ

thâm canh c a ngủ ườ i dân. Trên c s đó xây d ng k ho ch phát tri n trong ự ơ ở ế ể ạ

t ng giai đo n đ ch đ o và t ch c th c hi n. ừ ạ ể ỉ ạ ổ ứ ự ệ

3.2.1.2. Gi ả i pháp v k thu t ậ ề ỹ

 L a ch n gi ng v i chín s m cho s n ph m có ch t l ng cao và ấ ượ ự ả ả ẩ ọ ố ớ

th i gian thu ho ch khác nhau nh m d i v s n xu t, nâng cao giá tr cây ả ụ ả ạ ằ ấ ờ ị

v i.ả

Qua th c t đi u tra cho th y gi ng v i U H ng có hi u qu kinh t ự ế ề ệ ấ ả ả ồ ồ ế

t tr i so v i các gi ng v i khác, c th đ c th hi n qua bi u 2.17 thu v ượ ộ ụ ể ượ ả ớ ố ể ệ ể

nh p h n h p c a gi ng v i U H ng là 32.907,8 nghìn đ ng/ha, cao h n so ợ ủ ậ ả ỗ ố ồ ồ ơ

v i gi ng v i Lai Chua 15.746,4 nghìn đ ng/ha, Lai Thanh Hà 14.165,3 nghìn ớ ả ố ồ

đ ng/ha và cao h n Thanh Hà 4.646,8 nghìn đ ng/ha. Vì v y trong th i gian ồ ậ ơ ồ ờ

i huy n L c Ng n c n m r ng di n tích v i U H ng b ng ph ng pháp t ớ ạ ầ ở ộ ụ ệ ệ ả ằ ồ ươ

ệ ghép c i t o thay th gi ng v i Lai Chua, Lai Thanh Hà và m t ph n di n ả ạ ế ả ầ ố ộ

ự tích v i Thanh Hà. Đ ng th i huy n cũng c n khuy n khích nhân dân l a ệ ế ả ầ ồ ờ

ch n thêm m t s gi ng v i chín s m khác mà đã đ c nhà n ộ ố ố ả ọ ớ ượ ướ ậ c công nh n

ả đ đ a vào ghép thay th ph n di n tích v i chính v Thanh Hà nh m d i ể ư ụ ế ệ ầ ả ằ

v thu ho ch. ụ ạ

T nh ng năm 1998 - 2002, Vi n nghiên c u rau qu đã t p trung ứ ừ ữ ệ ả ậ

tuy n ch n đ ể ọ ượ ổ ậ c m t s t p đoàn các gi ng v i chín s m trong đó n i b t ộ ố ậ ả ố ớ

có 5 gi ng có tri n v ng c v năng su t và ch t l ng. Đ s m đ a các ả ề ấ ượ ể ấ ố ọ ể ớ ư

gi ng này b sung vào c c u gi ng v i, tác gi Nguy n Văn Dũng khi ơ ấ ả ố ổ ố ả ễ

nghiên c u v v n đ này đã k t lu n các gi ng chín s m nh :Bình Khê, ậ ề ấ ư ứ ế ề ố ớ

Hùng Long, Yên H ng, Đ ng Phèn, Th ch Bính có kh năng ra l c t ộ ố t, ườ ư ạ ả

kh năng sinh tr ng t ả ưở ố ơ ề t h n v i thi u Thanh Hà và cũng là c s cho ti m ơ ở ề ả

năng, năng su t cao h n chính v [9]. ụ ấ ơ

ấ Nh v y, vi c đ a các gi ng v i chín s m có năng su t cao, ch t ả ư ậ ư ệ ấ ố ớ

ng t t vào s n xu t là hoàn toàn có tính kh thi. l ượ ố ấ ả ả

Huy n c n giao cho c quan chuyên môn nh : Tr m Khuy n Nông, ư ệ ế ầ ạ ơ

Phòng Kinh T qu n lý v ch t l ấ ượ ề ế ả ố ng gi ng, gi ng ph i có ngu n g c ả ố ố ồ

xu t x rõ ràng, đ tiêu chu n v ch t l ề ấ ượ ấ ứ ủ ẩ ng, s ch sâu, b nh đ ng th i t ệ ờ ổ ạ ồ

ch c t i dân có đ t khi ứ ố t vi c cung ng gi ng nh m giúp ng ố ứ ệ ằ ườ ượ c gi ng t ố ố

ng s n ph m. đ a vào s n xu t, tăng năng su t , ch t l ư ấ ượ ả ấ ấ ẩ ả

 Ứ ấ ả ng d ng ti n b khoa h c và qui trình kĩ thu t s n xu t v i ậ ả ụ ế ộ ọ

thi u an toàn theo tiêu chu n (GAP). ề ẩ

ẩ Qu n lý ch t ch quy trình s n xu t s n ph m qu theo tiêu chu n ấ ả ẽ ặ ả ả ả ẩ

đăng ký trong th ươ ế ng hi u đ i v i vùng đã quy ho ch s n xu t; Khuy n ố ớ ệ ạ ả ấ

ấ ả cáo nhân dân ngoài vùng quy ho ch th c hi n các bi n pháp s n xu t v i ự ệ ệ ạ ả

qu an toàn theo quy trình s n xu t v i thi u an toàn (GAP). ấ ả ề ả ả

Qua đi u tra,chúng t chăm sóc v i c a các h ề ố i th y m c đ u t ứ ầ ư ấ ả ủ ộ

còn m c trung bình th p. Vì v y c n nâng cao năng su t, ch t l ở ứ ấ ượ ng ấ ậ ấ ầ

v i qu theo tiêu chu n ng trong và ẩ đ đáp ng đ ứ ể ả ả ượ c nhu c u th tr ầ ị ườ

ngoài n c, thì trong th i gian t i ng i dân c n t p trung vào m t s ướ ờ ớ ườ ầ ậ ộ ố

bi n pháp k thu t chăm sóc sau: ậ ệ ỹ

- T o tán, t a cành: ạ ỉ

Ngay sau khi thu ho ch c n ph i c t t a cành tăm, cành khu t, cành ả ắ ỉ ạ ầ ấ

t, đ lo i b cành b h , cành vô hi u, gi m b t thân d p g y và cành v ậ ẫ ượ ể ạ ỏ ị ư ệ ả ớ

cành, giúp cây ch ng gió bão và gi m b t trú ng c a sâu b nh trong tán ụ ủ ệ ả ố ớ

cây.

t các bi n pháp nh m kh ng ch l c đông: - X lý t ử ố ế ộ ệ ằ ố

Cu c l t đ t quanh tán (cu c r ng 40-50cm xung quanh mép ngoài ố ậ ấ ố ộ

ạ hình chi u tán sâu 15-20 cm v a ch m đ u r ) đ h n ch l c đông, t o ạ ầ ễ ể ạ ế ộ ừ ế

đi u ki n phân hoá m m hoa. Th i gian cu c vào giai đo n l c thu phát ạ ộ ề ệ ầ ờ ố

tri n thu n th c (cu i tháng 11 đ u tháng 12). ụ ể ầ ầ ố

Khoanh v cây đ kìm hãm s sinh tr ự ể ỏ ưở ộ ng c a cây v i trong m t ả ủ

ộ th i gian nh t đ nh kho ng 1,5 đ n 2 tháng. Trong th i gian này cây bu c ấ ị ế ả ờ ờ

ng dinh d ng, chuy n sang sinh tr ph i ng ng sinh tr ừ ả ưở ưỡ ể ưở ự ng sinh th c.

Chú ý ch khoanh đ i v i cây phát tri n t t. ố ớ ể ố ỉ

Phun thu c và c t t a l c đông: Bi n pháp th công, dùng kéo hay tay ệ ắ ỉ ộ ủ ố

ng t toàn b l c m i nhú, ng t đ n 2 lá thu n th c. Bi n pháp dùng hoá ắ ế ộ ộ ụ ệ ắ ầ ớ

ch t, phun đ m + kali n ng đ cao dùng 0,3 kg đ m + 0,1 kg kali pha vào ạ ấ ạ ồ ộ

bình 10 lít n ướ c phun trên tán l c non v a m i nhú, ho c dùng thu c Ethrel ớ ừ ặ ố ộ

pha n ng đ 20 – 25 cc/bình 10 lít phun nh ng tán l c non. ộ ồ ở ữ ộ

i c n ph i đ m b o các y u t c t sau: - S d ng n ử ụ ướ ướ ầ ả ả ế ố ả

T khi đ u qu đ n thu ho ch cây v i c n có đ m đ u không đ ả ầ ả ế ộ ẩ ừ ề ậ ạ ể

i n khô ng t quãng. N u đ t quá khô g p m a hay t ấ ư ế ắ ặ ướ ướ ẽ ả c s gây r ng qu . ụ

c c n chú ý, t i n i sũng n Vì v y khi t ậ ướ ướ ầ ướ i làm nhi u l n, không t ề ầ ướ ướ c,

i lúc tr i mát ho c ban đêm, không t i vào lúc tr i đang nóng, n ng to. t ướ ặ ờ ướ ắ ờ

ạ ả - Phòng tr sâu b nh h i v i ừ ệ

+ Đ i v i nhóm sâu h i: ố ớ ạ

• Sâu đ c cu ng qu : Có th s d ng b y phermon đ theo dõi d ể ử ụ ụ ể ả ẫ ố ự

báo phòng tr khi tr ừ ưở ậ ng thành phát sinh vào tháng 3. Khi b m r v i m t ộ ớ ướ

k t h p tr ru i h i qu , b ng m t trong các đ cao ti n hành phòng tr ộ ế ừ ế ợ ừ ồ ạ ả ằ ộ

ồ lo i thu c hoá h c nh : Padan 95 SP n ng đ 0,1%, Regent 800 WG n ng ư ạ ọ ố ồ ộ

đ 0,1 % ho c có th s d ng thu c th o m c Song mã 24,5 EC. N ng đ ộ ể ử ụ ặ ả ộ ồ ố ộ

li u l ng theo khuy n cáo trên nhãn mác c a t ng lo i thu c. ề ượ ủ ừ ế ạ ố

t b xít tr ng thành • B xít: Phun thu c hi u qu nh t là di ố ệ ả ấ ọ ệ ọ ưở

vào tháng 3, khi chúng đã qua đông và ra v ườ ệ n đ giao ph i và th c hi n ố ự ể

chu trình sinh s n m i. Có th s d ng m t trong các lo i thu c sau: ể ử ụ ả ạ ớ ố ộ

ố Sherpa 25 EC n ng đ 0,1%, Reasgant 1,8 EC ho c có th s d ng thu c ể ử ụ ặ ồ ộ

th o m c Song mã 24,5 EC. ả

ộ • Nh n nông nhung: Bi n pháp phòng tr là c t h t cành lá b h i khi ắ ế ị ạ ừ ệ ệ

ộ t a cành t o tán và sau thu ho ch, thu gom tiêu hu . Có th s d ng m t ỉ ể ử ụ ạ ạ ỷ

trong các lo i thu c sau phun vào th i kỳ l c ộ đông, l c thu năm tr ộ ạ ố ờ ướ c:

Pegasus 500ND, Ortus 3SC, Regant 800 WG n ng đ 0,1% ho c có th s ể ử ặ ồ ộ

ố d ng thu c sinh h c Sokupi 0,36AS, thu c th o m c Th n đi n 78 DD. ụ ề ầ ả ọ ộ

ố • R p mu i: Phòng tr r p mu i t p trung cu i tháng 11, đ u tháng ộ ậ ừ ệ ệ ầ ộ ố

12, s d ng thu c Sherpa 0,2% h n ch ngu n r p gây h i trên l c xuôn. ồ ệ ử ụ ế ạ ạ ố ộ

ạ

ng mai: G p các năm th i ti + Đ i v i b nh h i: ố ớ ệ • B nh s ệ ươ ờ ế ặ ề t rét mu n, tr i âm u, nhi u ờ ộ

ng, c n phun phòng b nh s ng mai b o v hoa và qu non (tháng 2,3) s ươ ệ ầ ươ ệ ả ả

b ng thu c: Ridomil MZ 72 WP n ng đ 0,3%, Aliette 800 WG ho c có th ằ ặ ố ồ ộ ể

dùng thu c sinh h c Som 5 DD, TTZep 18 EC... N ng đ và li u l ề ượ ng ọ ố ộ ồ

ế ủ ừ ạ ố

theo khuy n cáo trên bao bì c a t ng lo i thu c. • B nh thán th : Vào đ u tháng 4 th i ti ờ ế ư ệ ầ ệ t nóng m và m a b nh ư ẩ

phát tri n m nh, b nh phát sinh m nh ch y u trên qu , nh t là tr c khi ủ ế ể ệ ạ ấ ả ạ ướ

qu chín tháng 5, 6. Thu c tr thán thu v i hi u qu là: Bavistin 50 fl, Anvil ừ ệ ả ả ả ố

ọ 5SC, Topsin M 70 WP n ng d 0,2% ho c có th s d ng thu c sinh h c ể ử ụ ặ ồ ộ ố

Som 5 DD, TTZep 18 EC...

• B nh n t qu : Bi n pháp phòng tr ứ ệ ệ ả ừ quan tr ng nh t là bón phân ấ ọ

thúc qu ph i cân đ i, bón s m. N u s d ng NPK t ng h p tránh bón thúc ế ử ụ ả ả ố ớ ổ ợ

c khi qu chín ch nên thúc phân Kali,. qu b ng phân đ m. Giai đo n tr ạ ả ằ ạ ướ ả ỉ

Khi th i ti t h n kéo dài, vi c t c c n thi t nh ng nên t ờ ế ạ i n ệ ướ ướ ầ ế ư ướ ề i nhi u

i tr a n ng. l n trong ngày và t ầ ướ i bu i sáng s m ho c chi u mát, tránh t ặ ề ổ ớ ướ ư ắ

Tuy t đ i không nên t ệ ố ướ i lên tán lá và qu lúc tr i n ng và khi qu đã chín. ờ ắ ả ả

- Bón phân cho v i:ả

Trong k thu t thâm canh v i, chăm sóc v n cây th c hi n qui trình ậ ả ỹ ườ ự ệ

bón phân h p lý là r t quan tr ng. Cây v i c n đ ả ầ ấ ợ ọ ượ c bón nhi u phân, cân ề

dinh d ng nh t là các nguyên t vi l đ i các nguyên t ố ố ưỡ ấ ố ượ ớ ng, thì cây m i

sinh tr ưở ng kho , sung s c, ch ng ch u t ứ ị ố ớ t v i sâu b nh h i, b n cây, cho ạ ệ ề ẻ ố

thu ho ch cao và ch t l ng qu t ấ ượ ạ ả ố ấ t. Đây là m t đi m y u trong s n xu t ế ể ả ộ

v i c a huy n L c Ng n, vi c s d ng phân bón trong th i gian qua không ả ủ ệ ử ụ ụ ệ ạ ờ

i kém hi u qu trong s n xu t. Vì v y trong th i gian t đ m b o d n t ả ả ẫ ớ ệ ả ậ ả ấ ờ ớ i

ng ườ i dân s n xu t v i thi u c n áp d ng k thu t s d ng phân bón nh ụ ậ ử ụ ề ầ ấ ả ả ỹ ư

Đ i v i v ố ớ ườ ạ n cho qu th i kỳ kinh doanh (bình quân cho thu ho ch ả ờ

80 – 100 kg qu /1cây, n u cho thu ho ch cao h t ừ ế ả ạ ơ n ho c th p h n thì ấ ặ ơ

đi u ch nh l ng phân lên xu ng t ng ng) ề ỉ ượ ố ươ ứ

- Phân chu ng hoai m c: 20 - 30 kg ụ ồ

- Phân lân super: 2,0 - 3,5 kg

- Phân kali sulphat: 1,2 - 1,5 kg

ho c bón phân chu ng + 10 - 12 kg NPK (có t ặ ồ l ỷ ệ 5:7:6 ho c 5:10:3). ặ

Cách bón phân: Đào rãnh xung quanh hình chi u tán cây, đ sâu rãnh ế ộ

kho ng 20 cm, r ng 20 – 30 cm, r i đ u phân, l p đ t l ả ề ấ ạ ả ấ ộ ặ ả ề i, ho c r i đ u

phân trên m t đ t d ặ ấ ướ ệ i tán lá r i x i nh và l p đ t m ng có đi u ki n ấ ồ ớ ẹ ề ấ ỏ

ph g c là t ủ ố ố t nh t. ấ

Đ i v i v n v i th i kỳ kinh doanh bón phân chia làm 3 l n: ố ớ ườ ả ở ờ ầ

L n 1: Th i gian bón ngay sau khi thu ho ch, cây v i ph c h i sau ầ ụ ả ạ ờ ồ

thu ho ch chuy n giai đo n phát tri n l c hè (tháng 7). L ng phân bón, ể ộ ể ạ ạ ượ

bón toàn b phân chu ng và bón 2/3 l ng phân hoá h c c năm. Ph ồ ộ ượ ọ ả ươ ng

pháp bón, đào rãnh xung quanh cách mép ngoài hình chi u tán sâu 20 cm và ế

i. r ng 20-30cm, r i đ u phân, l p đ t l ả ề ộ ấ ạ ấ

L n 2: Th i gian bón, bón vào giai đo n có n hoa (cu i tháng 1). ầ ụ ạ ờ ố

L ng phân bón, bón 1/2 l ng phân còn l i. Ph ượ ượ ạ ươ ả ng pháp bón, bón r i

i tán cây r i l p đ t m ng ho c bón xong t đ u trên m t đ t d ề ặ ấ ướ ồ ấ ặ ấ ỏ ướ ẩ i m

cho cây. Chú ý không bón cho nh ng cây ch a phát tri n hoa rõ r t. ữ ư ệ ể

Th i gian bón, bón khi cây v i đang hình thành qu non (tháng 4). L n 3:ầ ả ả ờ

L ng phân bón, bón h t l ế ượ ượ ớ ng phân còn l i có th b xung thêm phân Kali v i ể ổ ạ

ng 0,2 – 0,3 kg/cây. Ph ng pháp bón, nh bón phân lân 2. Chú ý cây không l ượ ươ ư

mang qu ho c ít qu không c n bón b xung. ả ặ ả ầ ổ

huy n xu ng c ế ệ ừ ệ ố ơ ở ồ s đ ng

 Hoàn thi n h th ng khuy n nông t ệ ố

th i tăng c ng t p hu n, chuy n giao khoa h c k thu t s n xu t cho ờ ườ ậ ả ể ậ ấ ấ ọ ỹ

các h tr ng v i: ộ ồ ả

Đ giúp ng i dân nâng cao trình đ thâm canh s n xu t v i trong ể ườ ấ ả ả ộ

th i gian t i ph i tăng c ờ ớ ả ườ ng công tác t p hu n chuy n giao ti n b ấ ế ể ậ ộ

khoa h c k thu t, phát huy hi u qu ho t đ ng c a đ i ngũ cán b ủ ệ ậ ạ ả ọ ộ ộ ỹ ộ

khuy n nông c s các xã. Vi c t p hu n ph i đ ơ ở ở ế ệ ậ ả ượ ấ c đ i m i, h n ch ớ ạ ổ ế

ng mà ph i th c hành tr c ti p trên v n cây, nói lý thuy t trên h i tr ế ộ ườ ự ự ế ả ườ

ph i t ch c t p hu n đ n các thôn và đ n nh ng đ i t ả ổ ứ ậ ố ượ ữ ế ế ấ ộ ng lao đ ng

tr c ti p c a h gia đình. ế ủ ộ ự

Ngoài ra phòng Kinh t ế ạ , tr m Khuy n nông c n xây d ng quy trình ầ ự ế

s y v i khô, ả ấ đ ng th i đ a ra tiêu chu n ch t l ồ ờ ư ấ ượ ẩ ng s n ph m v i qu ẩ ả ả ả

i và v i s y khô, qua đó t p hu n giúp ng c tiêu t ươ ả ấ ậ ấ ườ i dân n m b t đ ắ ắ ượ

chu n, ch t l ng s n ph m, đ ng th i giúp h có đ ấ ượ ẩ ả ẩ ờ ọ ồ ượ ậ c nh ng k thu t ữ ỹ

ẩ . đ s n xu t ra s n ph m, đ t tiêu chu n ể ả ả ẩ ấ ạ

3.2.1.3. Gi i pháp v v n ả ề ố

Nông dân L c Ng n nh t là nông dân các xã ti u vùng 3, bà con các ụ ể ạ ấ

dân t c ít ng ộ ườ ờ i (chi m 75% dân c vùng v i) ph n l n còn r t nghèo, đ i ả ầ ớ ư ế ấ

ể s ng dân c còn khó khăn, vì v y h thi u v n đ s n xu t, thi u hi u ọ ố ể ả ư ế ế ấ ậ ố

bi ng. ế ề t v khoa h c k thu t, th tr ọ ỹ ị ườ ậ

Đ đáp ng nhu c u v ngu n v n đ u t ầ ư ứ ề ể ầ ố ồ cho phát tri n s n xu t cây ể ả ấ

v i đ n năm 2010. UBND huy n L c Ng n c n th c hi n l ng ghép các ụ ả ế ệ ồ ự ệ ạ ầ

ch ng trình, d án phát tri n kinh t xã h i t i đ a ph ng t ươ ự ể ế ộ ạ ị ươ ừ đó huy đ ngộ

v n đ u t ồ ầ ư cho s n xu t nh : ư ả ấ

Ngu n v n ch ng trình 134 c a Chính ph v đ u t h tr ồ ố ươ ủ ề ầ ư ỗ ợ ấ đ t ủ

c sinh ho t, cho đ ng bào dân t c nghèo; s n xu t, nhà ấ ả , n ở ướ ạ ộ ồ

Ngu n v n 135 c a chính ph đ u t ủ ủ ầ ư ồ ố xây d ng k t c u h t ng, h ế ấ ạ ầ ự ỗ

t khó khăn, m i năm trung bình tr phát tri n s n xu t cho các xã đ c bi ấ ể ả ặ ợ ệ ỗ

ể 500-700 tri u đ ng cho m t xã. S d ng h p lý ngu n v n d án phát tri n ố ự ử ụ ệ ồ ợ ộ ồ

nông nghi p hàng hoá đ n năm 2010. ệ ế

Ngu n v n đ u t ố ầ ư ồ ế ạ phát tri n cây ăn qu đ n năm 2010 trong k ho ch ả ế ể

08 ch ng trình phát tri n Kinh t ươ ể ế ụ - xã h i đ n năm 2010 c a huy n L c ộ ế ủ ệ

Ng n.ạ

Đ gi i quy t v n đ v n đ u t cho ng i tr ng v i, ể ả ế ấ ề ố ầ ư ườ ồ ả Nhà n ướ ầ c c n

dành ngu n v n tín d ng u đãi cho vùng phát tri n v i vay v n đ u t ầ ư ư ụ ể ả ố ồ ố

chăm sóc, đ u t trang thi t b máy móc hi n đ i. V n vay có th i gian phù ầ ư ế ị ệ ạ ố ờ

h p v i chu kỳ c a cây con, v i lãi su t u đãi cho các ợ ấ ư ủ ớ ớ ủ ụ ầ hộ , th t c c n

nhanh g n h n. ọ ơ

C n có s ph i h p ch t ch gi a t ch c khuy n nông, khuy n lâm ẽ ữ ổ ứ ố ợ ự ế ế ầ ặ

và các t ch c cho vay trong vi c h ổ ứ ệ ướ ạ ậ ng d n các h dân, các trang tr i l p ẫ ộ

d án vay v n và s d ng đ ng v n có hi u qu . ự ử ụ ệ ả ố ồ ố

3.2.1.4. Gi i pháp v t ng, xúc ti n th ả ề h tr ị ườ ế ươ ng m i ạ

Th trị ườ ng tiêu th s n ph m v i thi u là m t trong nh ng y u t ề ụ ả ế ố ữ ẩ ả ộ

quan tr ng quy t đ nh hi u qu kinh doanh trong c ch th tr ả ế ị ườ ế ị ệ ọ ơ ằ ng. Nh m

thúc đ y vi c tiêu th s n ph m v i qu L c Ng n trong th i gian t ụ ả ả ở ụ ệ ẩ ả ẩ ạ ờ ớ i,

chúng tôi đ xu t m t s gi i pháp sau: ộ ố ả ề ấ

Cung c p thông tin qua các ph ng ti n thông tin đ i chúng, qua ấ ươ ệ ạ

các t ch c khuy n nông, các c p chính quy n, đoàn th v cung, c u, giá ổ ứ ể ề ế ề ấ ầ

ng trong và ngoài n c , th hi u tiêu dùng c a th tr ả ị ế ị ườ ủ ướ c đ n ng ế ườ ả i s n

xu t v i. Giúp h đ nh h ấ ả ọ ị ướ ợ ng s n xu t lâu dài, n đ nh có căn c phù h p ứ ả ấ ổ ị

v i nhu c u khách hàng. ớ ầ

T ch c h i ch , tri n lãm nh m qu ng bá u th c a s n ph m ẩ ằ ổ ứ ộ ế ủ ả ư ể ả ợ

L c Ng n. Thông qua hình th c này đ tìm ki m và m r ng th v i qu ả ả ở ụ ở ộ ứ ể ế ạ ị

tr ng trong và ngoài n c. ườ ướ

Thông qua Công ty th ng nghi p huy n ho c công ty th ươ ệ ệ ặ ươ ạ ng m i

i thi u s n ph m các t ư nhân, các h p tác xã đ đ t các đ i lý bán và gi ể ặ ạ ợ ớ ệ ả ẩ ở

ch l n, các th tr n, th xã trong và ngoài t nh… ợ ớ ở ị ấ ị ỉ

Đ n nay huy n đã có nhãn hi u s n ph m v i thi u L c Ng n. ạ ệ ụ ệ ế ề ả ả ẩ

ch c c th Giao nhãn hi u s n ph m v i thi u L c Ng n cho m t t ả ộ ổ ụ ề ệ ẩ ả ạ ụ ể ứ

ả qu n lý và s d ng đ có hi u qu , xây d ng ban hành các qui đ nh qu n ử ụ ự ệ ể ả ả ị

lý, s d ng nhãn hi u v i thi u L c Ng n. ử ụ ụ ề ệ ả ạ

C n thi ầ ế ế ạ t k xây d ng trang Website cây v i thi u và đ y m nh ự ề ả ẩ

qu ng bá v i thi u L c Ng n trên các ph ng ti n thông tin đ i chúng. ụ ề ả ả ạ ươ ệ ạ

Ph i phát huy vai trò ch đ ng c a nông dân trong vi c tìm ki m ế ủ ộ ủ ệ ả

th tr ng tiêu th v i tránh tình tr ng trông ch và i vào Nhà n c. ị ườ ụ ả ạ ờ l ỷ ạ ướ

C n hoàn thi n ch d n đ a lý và đ y m nh ti n đ xây d ng ự ỉ ẫ ế ệ ầ ẩ ạ ộ ị

th ươ ng hi u v i thi u L c Ng n và. ề ụ ệ ả ạ

3.2.1.5. M r ng phát tri n s n xu t v i theo mô hình trang tr i ạ ể ả ấ ả ở ộ

Khuy n khích các h gia đình s n xu t có qui mô l n thành l p trang ế ả ấ ậ ộ ớ

tr i. C n ph i có c ch chính sách phù h p đ a ph ợ ở ị ế ầ ả ạ ơ ươ ề ng đ t o đi u ể ạ

ế ớ ki n cho các trang tr i phát tri n. Các trang tr i c n ph i có s liên k t v i ạ ầ ự ể ệ ạ ả

nhau đ h tr nhau cùng phát tri n, các trang tr i h p tác v i các t ể ể ỗ ợ ạ ợ ớ ổ ứ ch c

thu mua, ch bi n nông s n tăng kh năng c nh tranh trên th tr ng. ế ế ị ườ ả ạ ả

3. 2.1.6. Gi i pháp v ch bi n ả ề ế ế

Qua k t qu đi u tra và th c t cho th y, trên cùng 1 ả ề ự ế ế ấ ị ệ đ n v di n ơ

tích v i s y đem l ả ấ ạ i hi u qu cao h n so v i v i qu t ơ ớ ả ả ươ ệ ả i. Vì v y trong ậ

th i gian t t là nh ng năm đ c mùa, tiêu th v i qu t ờ ớ i, đ c bi ặ ệ ữ ượ ụ ả ả ươ ặ i g p

ế khó khăn, c n khuy n khích các h gia đình s y khô. Hi n nay h u h t ệ ế ầ ầ ấ ộ

các h gia đình còn s y th công, ch t l ấ ượ ủ ấ ộ ư ng qu ch a cao, giá bán ch a ư ả

đ c nh mong mu n. ượ ư ố

Đ đ m b o s l ng s n ph m hàng hoá v i s y khô cung c p cho ả ố ượ ể ả ả ấ ấ ả ẩ

th tr ng, m t khác n đ nh ho t đ ng s ch hi n t i cũng nh phát ị ườ ạ ộ ế ở ệ ạ ặ ổ ơ ị ư

tri n trong t ng lai, chúng tôi đ xu t các gi i pháp sau: ể ươ ề ấ ả

Nên t p trung s n xu t v i s y khô ả ấ ả ấ ậ ở ộ ộ h chuyên s ch , ho c m t ơ ế ặ

nhóm h chuyên s ch có đi u ki n v các ngu n l c s n có. Đi u này ồ ự ẵ ệ ề ề ề ế ơ ộ

không nh ng cho các h gia đình riêng l mà còn cho giúp gi m ả chi phí đ u t ầ ư ữ ộ ẻ

toàn xã h i.ộ

Ti p t c đ y m nh khuy n khích đ u t ế ụ ẩ ầ ư ế ạ ả ế xây d ng lò s y c i ti n ự ấ

theo công ngh s y b ng h i nóng c ng b c ch y đ ng c đi n 3 pha ệ ấ ằ ơ ưỡ ơ ệ ứ ạ ộ

c a vi n c đi n và sau thu ho ch B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn ộ ủ ệ ơ ệ ệ ể ạ

đ i v i nh ng h có quy mô ch bi n l n và lò s y b ng h i nóng c ố ớ ế ế ớ ữ ằ ấ ộ ơ ưỡ ng

ế ế b c c i ti n ch y đi n 1 pha đ ph c v h gia đình có quy mô ch bi n ứ ả ế ụ ụ ộ ể ệ ạ

v a và nh . M t khác ti p t c duy trì ph ừ ế ụ ặ ỏ ươ ng pháp s y b ng lò th công ằ ủ ấ

trong quá trình tham gia ch bi n v i. ế ế ả

3.2.1.7. Gi i pháp v c s h t ng ả ề ơ ở ạ ầ

ả C s h t ng là ti n đ đ cho các h nông dân phát tri n s n ơ ở ạ ầ ề ể ể ề ộ

ệ xu t hàng hoá, là c s đ công nghi p hoá hi n đ i hoá nông nghi p ơ ở ể ệ ệ ấ ạ

và nông thôn, bao g m: đi n, đ ng giao thông, thu l i, b u chính ệ ồ ườ ỷ ợ ư

vi n thông và công ngh thông tin đó là nh ng v n đ có ý nghĩa quan ữ ề ễ ệ ấ

tr ng đ n s n xu t và tiêu th s n ph m, giúp ng ụ ả ế ả ấ ẩ ọ ườ ả i dân ch đ ng s n ủ ộ

xu t, ti p c n thông tin, th tr ng. Theo các đ án xây d ng và phát ị ườ ế ậ ấ ự ề

t tri n ể c s h t ng ơ ở ạ ầ ừ ệ nay đ n năm 2010 huy n t p trung th c hi n ệ ự ế ậ

m t s h ng m c công trình nh sau: ộ ố ạ ư ụ

 Đ u t nâng c p đ ng giao thông ầ ư ấ ườ

ng đ u t + Đ ngh t nh và trung ỉ ề ị ươ ầ ư ế nâng c p toàn b các tuy n ấ ộ

qu c l 31 và 279, t nh l 285, 289, 290 đ t tiêu chu n k thu t đ ố ộ ỉ ộ ậ ườ ng ẩ ạ ỹ

t Nam). giao thông c p IV, c p V (Tiêu chu n Vi ấ ấ ẩ ệ

+ Đ i v i đ ng huy n c n đ u t nâng c p các tuy n ng Nam ố ớ ườ ầ ư ệ ầ ế đ ấ ườ

ơ D ng- Đèo Gia, Tân M c- M An- Nam D ng, Trù H u- Kiên Thành- S n ươ ươ ự ộ ỹ

H i- H Đáp, Chũ - Thanh H i - Biên S n v i t ng chi u dài các tuy n là 67 ớ ổ ế ề ả ả ộ ơ

km; ch t l ng đ t tiêu chu n k thu t đ ấ ượ ẩ ỹ ậ ườ ạ ẩ ng giao thông c p V (Tiêu chu n ấ

Vi t Nam). ệ

+ Đ ng xã qu n lý: Xây d ng c ng hoá bê tông xi măng 15 km ườ ự ứ ả

c và nhân dân cùng làm. b ng ngu n v n nhà n ồ ằ ố ướ

+ Đ ng thôn, b n: C ng hoá bê tông 80 km b ng ngu n v n nhà ườ ứ ả ằ ồ ố

n c h tr 40%, nhân dân đ i ng 60%. ướ ỗ ợ ố ứ

 Đ u t xây d ng h đ p cung c p ngu n n c t i ầ ư ồ ậ ồ ướ ướ ự ấ

T nay đ n năm 2010 huy n L c Ng n s ti n hành xây d ng xong ạ ẽ ế ự ụ ừ ế ệ

100 t đ ng. Hi n nay đang ti n hành d án chùm h , v i t ng m c đ u t ồ ớ ổ ự ứ ầ ư ỷ ồ ệ ế

gi i phóng m t b ng hai h l n t ả ồ ớ ạ ặ ằ ồ i xã Đèo Gia và xã Nam D ng, đ ng ươ

th i t nay đ n năm 2015 d ki n s đ u t d án đ a n c t ờ ừ ự ế ẽ ầ ư ự ư ế ướ ừ ồ ấ h C m

3 n

S n có dung tích 27 tri u m c v h Khuôn Th n v i t ng d toán 20 ệ ơ ướ ớ ổ ề ồ ự ầ

t . Sau khi các d án này đ c th c hi n và đ a vào khai thác s d ng thì ỷ ự ượ ử ụ ư ự ệ

huy n L c Ng n căn b n ch đ ng đ c n i cho s n xu t nông ủ ộ ụ ệ ạ ả ượ c t ướ ướ ả ấ

nghi p ti u vùng 2, 3 và m t ph n c a ti u vùng 1 ệ ở ể ầ ủ ể ộ

 Đi n ph c v s n su t và sinh ho t ạ ụ ụ ả ệ ấ

Đ n nay 100% các xã trong huy n đã có đi n l i. Song ph n l n các ệ ướ ế ệ ầ ớ

xã thu c ti u vùng 2, 3 vào mùa v i nhu c u s d ng đi n l n đ ph c v ầ ử ụ ệ ớ ụ ụ ể ể ả ộ

i tiêu....nên luôn i, đi n y u. T nay đ n năm 2010 t ướ ở tình tr ng quá t ạ ả ừ ệ ế ế

thay th đ ng dây cũ, xây thêm tr m đi n huy n c n đ u t ầ ầ ư ệ ế ươ ệ ở ạ ự khu v c

ủ ti u vùng 2 và ti u vùng 3 đ đ m b o ngu n đi n ph c v nhu c u c a ả ể ả ụ ụ ệ ể ể ầ ồ

ng i dân. ườ

 B u chính vi n thông, Công ngh thông tin: ư ệ ễ

C n khuy n khích các doanh nghi p cung c p d ch v phát tri n h ệ ụ ế ể ầ ấ ị ạ

t ng vi n thông, ph sóng di đ ng đ n 100% các xã, thôn b n vào năm ầ ủ ế ễ ả ộ

t ch ng trình vi n thông công ích c a Chính ph t 2010, th c hi n t ự ệ ố ươ ủ ạ ị i đ a ủ ễ

ph ng. ươ

T o đi u ki n v ngu n kinh phí đ u t phát tri n h t ng , phát ầ ư ệ ề ề ạ ồ ạ ầ ể

tri n ngu n nhân l c v công ngh thông tin cho các c quan Đ ng, Nhà ự ề ệ ể ả ồ ơ

n c, đoàn th các c p chính quy n đ a ph ướ ể ở ề ấ ị ươ ả ng, đáp ng nhu c u qu n ứ ầ

lý, đi u hành và ph c v nhân dân. ụ ụ ề

Phát tri n h th ng thông tin truy n thanh, truy n hình, đáp ng nhu ề ệ ố ứ ề ể

c u tìm hi u thông tin ph c v s n xu t và sinh ho t c a nhân dân. ầ ụ ụ ả ạ ủ ể ấ

3.2.2 Gi i pháp cho t ng vùng sinh thái ả ừ

3.2.2.1. Gi i pháp đ i v i vùng th p (ti u vùng 1) ả ố ớ ể ấ

Vùng th p g m các xã n m trên tr c đ ng qu c l ụ ườ ấ ằ ồ ố ộ ệ 31 có đi u ki n ề

giao thông đi l ạ ợ ầ i thu n ti n, g n trung tâm th tr n c a huy n, g n ch đ u ị ấ ủ ệ ệ ậ ầ ầ

i dân vùng này có trình đ thâm canh t t và m i nông s n huy n. Ng ả ệ ố ườ ở ộ ố

ti p nh n khoa h c k thu t nhanh .... Vì v y trong th i gian t i c n ch ế ậ ậ ậ ọ ờ ỹ ớ ầ ỉ

ệ đ o chuy n đ i di n tích v i Lai Chua, Lai Thanh Hà và m t ph n di n ạ ệ ể ầ ả ổ ộ

ớ tích v i Thanh Hà sang v i chín s m U H ng và m t s gi ng v i chín s m ộ ố ố ả ả ả ồ ớ

khác có ch t l ng t t đã đ c nhà n ấ ượ ố ượ ướ c công nh n nh ( Hùng Long, ư ậ

Bình Khê, …) b ng bi n pháp ghép c i t o. Do hi n nay h u h t các v ả ạ ệ ế ệ ằ ầ ườ n

Ph v i c a các h gia đình ả ủ ộ ở ượ ng S n có nhi u đ tu i, gi ng khác nhau, ộ ổ ề ố ơ

ắ nên s n ph m v i qu không đ ng đ u, tính hàng hoá không cao. Đ kh c ề ể ả ẩ ả ả ồ

ph c h n ch trên mà không ph i phá đi tr ng m i thì c n ph i áp d ng k ụ ạ ụ ế ả ầ ả ồ ớ ỹ

thu t ghép. ậ

- Qua th c t ự ế năm 2005 tr m Khuy n nông, phòng Kinh t ế ạ ế huy n đã ệ

xã xây d ng mô hình ghép v i chín s m U H ng, Hùng Long, Bình Khê ớ ự ả ồ ở

Ph ng S n, Quý S n, Thanh H i, Nghĩa H v i t ng di n tích 4 ha. Năm ượ ồ ơ ổ ệ ả ơ ơ

2006 đã cho thu ho ch bình quân đ t 42 t ạ ạ ạ /ha, doanh thu đ t 50.400 nghìn ạ

trên 1 ha đ t 41.536 nghìn đ ng/ha. Sau khi tr chi phí thì hi u qu kinh t ồ ừ ệ ả ế ạ

i huy n L c Ng n c n đ u t kinh phí đ ng/ha. Vì v y trong th i gian t ồ ậ ờ ớ ầ ư ụ ệ ạ ầ

xây d ng mô hình v i thi u ghép đ tr m Khuy n nông, phòng Kinh t ể ạ ế ế ự ề ả ở

các xã, đ ng th i thông qua mô hình đ đánh giá hi u qu kinh t ể ệ ả ồ ờ ế ủ ộ c a m t

ng đang s gi ng v i chín s m so v i nh ng gi ng v i khác mà đ a ph ố ố ữ ả ả ớ ố ớ ị ươ

ệ tr ng, qua đó khuy n khích nhân dân ghép v i chín s m. Đ ng th i huy n ế ả ồ ớ ồ ờ

cũng c n h tr kinh phí m t ghép cho ng i dân. Giao cho phòng Kinh t ỗ ợ ầ ắ ườ ế ,

tr m Khuy n nông liên h và tuy n ch n m t ghép đ m b o ch t l ể ấ ượ ng ệ ế ạ ắ ả ả ọ

t, s ch sâu, b nh, t i dân. t ố ạ ệ ổ ứ ậ ch c t p hu n k thu t ghép cho ng ỹ ấ ậ ườ

L c Ng n đã xây d ng m t ch đ u m i bán buôn nông - Hi n nay ệ ở ụ ợ ầ ự ạ ộ ố

vùng s n xu t t p trung. Trong th i gian t i c n đ u t h n n a đ s n ả ở ấ ậ ả ờ ớ ầ ầ ư ơ ữ ể

xây d ng trung tâm th ng m i, các c s b o qu n s n ph m (kho l nh) ự ươ ơ ở ả ả ả ạ ạ ẩ ở

nh ng vùng có s n l ng hàng hoá l n và trung tâm tiêu th l n nh : Chũ, ả ượ ữ ớ ở ụ ớ ư

Ph ng S n. ượ ơ

3.2.2.2. Gi ả i pháp đ i v i vùng đ i núi (ti u vùng 2): ồ ố ớ ể

Đ u t nâng c p công trình thu l i các vùng s n xu t t p trung ầ ư ỷ ợ ở ấ ấ ậ ả

vùng 2, th đ cung c p n ể ấ c t ướ ướ i cho v i, đ c bi ả ặ t ệ ở ườ ế ng xuyên thi u

n c vào mùa khô. Đ có v n đ u t cho thu l ướ ầ ư ể ố ỷ ợ i ngoài v n đ u t ố ầ ư ủ c a

Nhà n c, v n xây d ng c s h t ng c a các ch ng trình, d án, các ướ ơ ở ạ ầ ủ ự ố ươ ự

nhân có đ a ph ị ươ ng c n có chính sách khuy n khích các doanh nghi p t ế ệ ư ầ

vào khâu này đ làm d ch v cho ng i s n xu t nh : Chính v n đ u t ố ầ ư ụ ể ị ườ ả ư ấ

sách mi n thu , chính sách vay v n u đãi ... ố ư ễ ế

Nâng c p tuy n giao thông vào vùng s n xu t, t o đi u ki n thu n ậ ấ ạ ề ệ ế ấ ả

i cho các ph l ợ ươ ng ti n l n vào tiêu th s n ph m cho nhân dân. ụ ả ệ ớ ẩ

Xây d ng b n bãi đ xe ế ự ỗ đ các ph ể ươ ng ti n đ n v n chuy n, thu ậ ệ ể ế

mua v i không ph i đ ngoài đ ng, h n ch gây ách t c giao thông, ả ỗ ở ả ườ ế ạ ắ

an toàn, an ninh, xã h i cho ch ph ng tiên đ ng th i ph i đ m b o tr t t ồ ậ ự ả ả ả ờ ủ ươ ộ

và ch hàng. ủ

Nhà n c c n đ u t xây d ng ch nông s n trung tâm tiêu th ướ ầ ầ ư ả ở ự ợ ụ

l n c a vùng nh khu v c xã Giáp S n. ớ ủ ư ự ơ

3.2.2.3 Gi i pháp đ i v i vùng núi cao (ti u vùng 3) ả ố ớ ể

Qua th c t chúng ta th y hi u qu kinh t v i qu t vùng này ự ế ệ ả ấ ế ả ả i ươ ở

th p h n so v i ti u vùng 1, 2 do ch t l ớ ể ấ ượ ấ ơ ặ ng v i ch a cao, giá bán th p, m t ư ấ ả

khác xa n i tiêu th . Hi u qu kinh t ụ ệ ả ơ ế ớ ả ả v i v i sây khô cao h n so v i bán v i ơ ớ

i. Vì v y vùng này nên t p trung s n xu t v i s y khô. Hi n nay có đ n 95% t ươ ấ ả ấ ế ệ ậ ả ậ

các h s y b ng lò th công nên ch t l ng qu không cao, nh h ộ ấ ằ ấ ượ ủ ả ả ưở ng đ n giá ế

bán và hi u qu kinh t c a v i s y khô. Huy n c n đ u t h tr kinh phí đ ệ ả ế ủ ả ấ ệ ầ ầ ư ỗ ợ ể

ệ ấ xây lò s y hi n đ i h n, đ ng th i c n ph i ti p t c nghiên c u công ngh s y ệ ạ ơ ả ế ụ ờ ầ ứ ấ ồ

khô đ nâng cao ch t l ng s n ph m v i s y khô. ấ ượ ể ả ấ ả ẩ

Tăng c c nh ng ti n b ườ ng t p hu n giúp ng ấ ậ ườ i dân n m b t đ ắ ắ ượ ữ ế ộ

i dân phát k thu t v chăm sóc, b o v th c v t trên cây v i, giúp ng ỹ ệ ự ậ ề ả ả ậ ườ

hi n và ngăn ch n sâu b nh h i k p th i. ạ ị ệ ệ ặ ờ

Tăng c ng xây d ng các mô hình chăm sóc v i thi u nh : mô hình ườ ư ự ề ả

s n xu t v i thi u an toàn, b o v th c v t trên cây v i, k thu t chăm sóc ệ ự ậ ả ấ ả ề ậ ả ả ỹ

kéo dài th i v ..., thông qua đó t ờ ụ ổ ể ch c h i th o, nh m đánh giá đi m ằ ứ ả ộ

m nh, đi m y u, đ t ể ừ ế ể ạ đó khuy n cáo ng ế ườ ố ớ i dân nhân ra di n r ng đ i v i ệ ộ

các mô hình đi n hình, có hi u qu cao. ể ệ ả

H th ng giao thông đ ng b :H th ng giao thông thu n ti n s ệ ố ườ ộ ệ ố ệ ẽ ậ

ấ t o đi u ki n cho vi c giao l u trao đ i hàng hoá, gi m chi phí s n xu t, ạ ư ệ ệ ề ả ả ổ

góp ph n nâng cao ch t l ng s n ph m. Trong th i gian t ấ ượ ầ ẩ ả ờ ớ ầ i, huy n c n ệ

ạ ti p t c hoàn thi n và nâng c p h th ng giao thông, s a ch a nh ng đo n ế ụ ệ ố ử ữ ữ ệ ấ

đ ng l y l i, xu ng c p, m r ng đ i v i nh ng đo n đ ườ ầ ộ ố ớ ở ộ ữ ấ ạ ố ườ ố ng h p, d c. ẹ

M t khác, đ ặ ườ ữ ng liên xóm, liên thôn cũng c n nâng c p, m r ng vì nh ng ầ ở ộ ấ

đo n đ ng này là c u n i tr c ti p t h s n xu t đ n các ch , trung tâm ạ ườ ố ự ế ừ ộ ả ấ ế ầ ợ

xã.

đi n: Hoàn thi n h th ng đi n đ n t t c các thôn, xóm H th ng ệ ố ệ ố ế ấ ả ệ ệ ệ

còn l i trong huy n, nâng c p h th ng đi n, xây d ng thêm tr m đi n ạ ệ ố ệ ở ự ệ ệ ạ ấ

nh ng n i c n thi t nh m tăng l ơ ầ ữ ế ằ ượ ạ ng và ch t c a h th ng đi n trong ph m ấ ủ ệ ố ệ

vi toàn huy n.ệ

- Nâng c p và hoàn thi n h th ng thông tin liên l c: ệ ố ạ Thông tin v giáề ệ ấ

ng đ a ph ng, gi c th tr ả ị ườ ở ị ươ ớ ể i thi u các h s n xu t đ t hi u qu , đi n ấ ạ ộ ả ệ ệ ả

hình tiên ti n đ nhân dân đ n thăm quan h c t p. ế ể ọ ậ ế

- Nâng c p, m r ng h th ng th y l i: ệ ố ở ộ ủ ợ Hoàn thi n các công trình ệ ấ

thu l ỷ ợ i nh t là vi c kiên c hoá kênh m ng, xây d ng thêm nhi u đ p, đ ươ ự ề ệ ấ ậ ố ể

có th gi c n đ c vào th i gian h n hán ho c vào mùa khô. ể ữ ượ ướ ạ ặ ờ

- Chính sách v n cho ng i dân vùng cao: Đây là chính sách r t quan ố ườ ấ

tr ng nh m đ m b o cho các bi n pháp trên th c hi n t vùng ệ ố ự ệ ả ằ ả ọ t. Hi n nay ệ ở

núi thi u th n v nhi u m t, đ t o đi u ki n cho các h tr ng v i phát ộ ồ ể ạ ề ề ề ế ệ ặ ả ố

tri n nhà n c c n đ u t qua các ch ể ướ ầ ư ầ ươ ớ ng trình, d án c th . Cùng v i ụ ể ự

các d án đ u t thì vi c khuy n cáo h nông dân bi ầ ư ự ệ ế ộ ế ố t cách s d ng v n, ử ụ

t o đi u ki n cho h d dàng ti p c n v i ngân hàng Nông nghi p & ạ ộ ễ ệ ề ế ệ ậ ớ

PTNT, Ngân hàng chính sách, qu tín d ng. ụ ỹ

Tóm lại qua nghiên cứu đánh giá thực trạng phát triển sản xuất cây

vải thiều trên địa bàn huyện Lục Ngạn cho thấy: Trong quá trình phát tri nể

sản xuất cây v iả người dân còn gặp rất nhiều khó khăn, trong đó khó khăn

cơ bản nhất là thị trường tiêu thụ. Vì vậy để nâng cao hiệu quả kinh tế cây

vải thiều thì ngoài việc tích cực tìm kiếm thị trường tiêu thụ thì cần phải

i pháp đã nêu trên. thực hiện một cách đồng bộ các gi ả

K T LU N VÀ KI N NGH Ị

Ậ

Ế

K T LU N

Ậ

Ế

1. C s lý lu n và th c ti n v quá trình phát tri n s n xu t v i ự ễ ề ấ ả ở ụ L c ể ả ơ ở ậ

Ng n đã ch ng t v trí, vai trò không th thi u đ ứ ạ ỏ ị ể ế ượ ủ c c a cây v i trong quá ả

i tr ng v i. trình chuy n d ch c c u cây tr ng, nâng cao thu nh p c a ng ồ ậ ủ ể ị ơ ấ ườ ồ ả

2. Di n tích cây v i L c Ng n tăng nhanh trong th i gian v a qua. ả ở ụ ừ ệ ạ ờ

Di n tích tăng bình quân hàng năm giai đo n 2004 - 2006 là 19,02 %/năm. ệ ạ

Di n tích cây v i chi m 88,85 % so v i di n tích các lo i cây ăn qu trong ớ ệ ế ệ ả ạ ả

huy n (năm 2006). Đ n nay cây v i chi m v trí quan tr ng h ế ế ệ ả ọ ị ơ n so v i các ớ

lo i cây ăn qu khác đ L c Ng n, là cây mang l ả ạ ượ c tr ng ồ ở ụ ạ ạ i ngu n thu ồ

nh p chính cho ng i tr ng v i. ậ ườ ồ ả

Giai đo n 2004 – 2006, t c đ v i qu ch bi n bình quân hàng 3. ả ế ế ố ộ ả ạ

năm đ t 77,86%. S n l ạ ả ượ ả ng s d ng đ s y khô năm 2006 chi m 52%. S n ử ụ ể ấ ế

l ượ ng v i qu ch bi n không n đ nh, ph thu c vào s n l ổ ả ế ế ả ượ ụ ả ộ ị ạ ng thu ho ch

hàng năm. Công ngh ch bi n, b o qu n v i qu ch a đ c ng ệ ế ế ả ư ượ ả ả ả ườ ả ấ i s n xu t

đ a vào áp d ng ph bi n. Các chính sách, gi ổ ế ư ụ ả ạ i pháp nh m khuy n khích t o ế ằ

đi u ki n cho s n xu t và ch bi n v i qu ch a đ ng b , ch a đ u t tho ả ư ồ ế ế ả ư ầ ư ệ ề ấ ả ộ ả

đáng.

ệ 4. Qua đi u tra 4 gi ng v i cho th y: Gi ng v i U H ng có hi u ề ả ấ ả ố ố ồ

qu kinh t cao nh t, sau là Thanh Hà, Lai Thanh Hà, gi ng v i Lai Chua ả ế ấ ả ố

là th p nh t. Vì v y trong th i gian t ậ ấ ấ ờ ớ ỉ ạ i huy n L c Ng n c n ch đ o, ạ ụ ệ ầ

ồ khuy n khích các h tr ng v i m r ng di n tích v i chín s m U H ng ở ộ ộ ồ ệ ế ả ả ớ

c nhà n ho c m t s gi ng v i chín s m khác đã đ ả ộ ố ố ặ ớ ượ ướ ằ c công nh n b ng ậ

ph ng pháp ghép c i t o thay th ph n di n tích v i Lai Chua, Lai ươ ả ạ ệ ế ả ầ

Thanh Hà và m t ph n di n tích v i chính v Thanh Hà. ụ ệ ầ ả ộ

5. Trên cùng 1 đ n v di n tích v i s y khô có hi u qu kinh t

cao ả ấ ị ệ ệ ả ơ ế

i. Vì v y trong th i gian t h n so v i v i qu t ớ ả ơ ả ươ ậ ờ ớ i, đ c bi ặ ệ ữ t là nh ng

năm đ c mùa, s n l ng l n c n đ y m nh ch bi n v i thi u s y khô. ượ ả ượ ớ ầ ề ấ ế ế ạ ẩ ả

6. Nh ng y u t nh h ng đ n hi u qu kinh t ế ố ả ữ ưở ế ệ ả ế ủ ả ấ ả c a s n xu t v i

qu ả ở ụ ấ L c Ng n bao g m: Các vùng s n xu t khác nhau, qui mô s n xu t ả ạ ả ấ ồ

nh l t ng h gia đình, các gi ng v i đ c tr ng, giá c th tr ng, k ỏ ẻ ở ừ ả ượ ộ ố ả ị ườ ồ ỹ

thu t canh tác c a ng ủ ậ ườ ạ ộ ồ i dân còn h n ch , s n ph m ch a đ t đ đ ng ế ả ư ạ ẩ

t nh h đ u cao. Bên c nh đó đi u ki n th i ti ề ờ ế ả ệ ề ạ ưở ấ ng khá l n đ n năng su t ế ớ

v i.ả

7. Trên c s phân tích th c tr ng tình hình s n xu t, ch bi n và ế ế ơ ở ự ả ạ ấ

tiêu th v i qu trên đ a bàn huy n L c Ng n. Đ tài đã đ xu t m t s ụ ả ộ ố ụ ệ ề ề ả ạ ấ ị

gi i pháp kinh t ả ế - k thu t c b n đ n đ nh và phát tri n s n xu t cây ị ậ ơ ả ể ả ể ổ ấ ỹ

i. v i trên đ a bàn huy n L c Ng n trong th i gian t ụ ả ệ ạ ờ ị ớ

KI N NGH Ị Ế

Đ s n xu t v i qu phát tri n n đ nh và góp ph n nâng cao thu ấ ả ể ổ ể ả ả ầ ị

nh p t ậ ừ ệ vi c tr ng v i, chúng tôi đ xu t m t s ki n ngh sau: ề ộ ố ế ả ấ ồ ị

1. V i chính quy n đ a ph ng ớ ề ị ươ

 Đ ngh t nh, huy n và ngành nông nghi p c n quy ho ch l i vùng ệ ề ệ ạ ầ ỉ ị ạ

s n xu t v i thích h p cho t ng vùng, đ ng th i tăng c ả ấ ả ừ ợ ồ ờ ườ ng chuy n giao ể

khoa h c kĩ thu t s n xu t v i. ấ ả ậ ả ọ

 Nhà n c nên đ u t vào c s h t ng nh đ ng giao thông, h ướ ầ ư ơ ở ạ ầ ư ườ ệ

th ng thu l i, nâng c p tr m đi n, tr m bi n áp, đ u t xây d ng b n bãi, ỷ ợ ố ầ ư ế ệ ấ ạ ạ ự ế

ch nông s n, kho l nh..... Đ c bi ả ạ ặ ợ ệ ầ ắ t c n xây d ng nhà máy ch bi n g n ế ế ự

ng h tr tìm ki m th tr v i vùng ngu n nguyên li u. Tăng c ớ ệ ồ ườ ỗ ợ ị ườ ế ấ ng xu t

kh u.ẩ

2. V i các h nông dân ộ ớ

100

 Các h nông dân c n m nh d n đ u t ti n v n, lao đ ng ch ăm sóc ầ ư ề ầ ạ ạ ộ ộ ố

cây v i theo đúng qui trình k thu t, nh m nâng cao năng su t, ch t l ậ ấ ượ ng ả ằ ấ ỹ

s n ph m. ả ẩ

 Các h dân c n tích c c tham gia các l p t p hu n, c n ti p thu, trao ớ ậ ự ế ầ ấ ầ ộ

đ ti p thu nh ng ti n b đ i, h c h i kinh nghi m s n xu t v i l n nhau ổ ấ ả ẫ ệ ả ọ ỏ ể ế ữ ế ộ

khoa h c k thu t, đ c bi ọ ỹ ậ ặ ệ ả t là k thu t ghép c i t o, k thu t chăm sóc v i ả ạ ậ ậ ỹ ỹ

theo qui trình s n xu t v i thi u an toàn (GAP). ấ ả ề ả

 Tăng c ng m i liên h gi a ng i s n xu t v i các tác nhân tham ườ ệ ữ ố ườ ả ấ ớ

gia h th ng th tr ng s n ph m v i. ệ ố ị ườ ả ả

TÀI LI U THAM KH O

ẩ Ệ

Ả

t: Tài li u ti ng Vi ệ ế ệ

1. Đ Xuân Bình (2003),

ỗ Đi u tra ề ộ xác đ nh nguyên nhân và nghiên c u m t ứ ị

ng ra hoa không s bi n pháp k thu t nh m kh c ph c hi n t ố ệ ệ ượ ụ ậ ắ ằ ỹ

n đ nh hàng năm trên cây v i t i L c Ng n - B c Giang, Lu n văn ổ ả ạ ụ ắ ạ ị ậ

th c sĩ khoa h c Nông nghi p, Đ i h c Nông lâm, Thái Nguyên. ệ ạ ọ ạ ọ

2. Ph m Minh C ng và c ng s (1997),

K t qu b c đ u nghiên c u tình ươ ự ạ ộ ả ướ ầ ứ ế

hình sinh tr ưở ộ ng và ra hoa đ u qu c a m t s gi ng v i nh p n i ộ ố ố ả ủ ậ ậ ả

i nông tr ng qu c doanh L c Ng n t ạ ườ ọ ạ , K t qu nghiên c u khoa h c ứ ụ ế ả ố

quy n VII, Vi n khoa h c k thu t nông nghi p, ọ ỹ ệ NXB Nông nghi p,ệ ể ệ ậ

Hà N i.ộ

3. Đ Th Cách (1997),

B ỗ ị ướ c đ u kh o nghi m ch ph m BOVIMIN cho ế ệ ầ ả ẩ

cây v i trên đ t L c Ng n i L c Ng n. ấ ụ ạ , H i ngh v i thi u t ị ả ề ạ ụ ả ạ ộ

4. Đ Kim Chung, Ph m Văn Đình, Tr n Văn Đ c, Quy n Đình Hà(1997),

ứ ề ạ ầ ỗ

Kinh t nông nghi p ế ệ , NXB Nông nghi p, Hà N i. ệ ộ

5. Chu Văn Chuông, Nguy n Văn Dũng, Vũ M nh H i (1995),

B ễ ả ạ ướ ầ c đ u

nghiên c u nh h ng c a m t s ch ph m đ n t đ u qu ứ ả ưở ộ ố l ế ỷ ệ ậ ủ ế ẩ ả

101

c a cây v i, ủ ả K t qu nghiên c u khoa h c v rau qu (1990 - ứ ế ề ả ả ọ

1994 ) NXB Nông nghi p, Hà N i, Trang 71 - 74. ệ ộ

6. C c Th ng kê B c Giang,

Niên giám th ng kê t nh B c Giang năm 2004- ụ ắ ố ắ ố ỉ

2006, NXB Th ng kê, Hà N i. ố ộ

7. Ngô Th Dân (2002),

L c Ng n ế Kinh nghi p tr ng v i thi u ồ ề ở ụ ạ , NXB ệ ả

NN.

8. Nguy n M nh Dũng (2001),

i pháp ễ ạ B o qu n – Ch bi n và nh ng gi ế ế ữ ả ả ả

. NXB NN. phát tri n n đ nh cây v i, nhãn ị ể ổ ả

9. Nguy n Vễ

ộ ố ố ăn Dũng (2005), Nghiên c u kh năng ra l c c a m t s gi ng ả ộ ủ ứ

i Vi n nghiên c u rau q a v i chín s m tr ng t ớ ả ồ ạ ủ , T p chí Nông ứ ệ ạ

nghi p và Phát tri n nông thôn, ISSN 0886-7020, tháng 3/2005, trang ệ ể

104-106.

10. GS.TS Tr n Đình Đ ng (2001),

Qu n tr doanh nghi m, ằ ầ ệ NXBNN, Hà ả ị

N i.ộ

11. Vũ M nh H i và CTV (1986), ả

ạ ợ M t s k t qu nghiên c u t ng h p ộ ố ế ứ ổ ả

v cây v i ề ả , K t qu nghiên c u cây công nghi p và cây ăn qu ứ ệ ế ả ả

1980 – 1984, NXB Nông nghi p, Hà N i, Trang 129 – 133 ệ ộ

12. Vũ Công H u (1996).

Tr ng cây ăn qu Vi t Nam . NXB Nông ậ ả ở ồ ệ

nghi p, Hà N i. ệ ộ

13. Vũ Công H u (1999),

Tr ng cây ăn qu Vi t Nam , NXB Nông nghi p, Hà ậ ả ệ ồ ệ

N i.ộ

14. H c vi n nông nghi p Hoa Trung, Trung Qu c (1993).

Ph ng pháp ệ ệ ọ ố ươ

. nghiên c u cây ăn qu . Tài li u d ch ứ ệ ả ị

15. Tr n Văn Lài (2005),

ầ Hoàn thi n công ngh b o qu n nh m kéo dài ệ ả ệ ằ ả

th i gian t n tr đ ng th i duy trì ch t l ng th ữ ồ ấ ượ ồ ờ ờ ươ ủ ng ph m c a ẩ

qu v i ả ả , Vi n nghiên c u rau qu , HN. ứ ệ ả

102

16. Cao Anh Long, Đoàn Th L , Tr n Nh

ế ữ ầ ọ ư ý (1996), Tuy n ch n ể

ngu n gen cây ăn qu cho các vùng sinh thái mi n núi B c B (Vi ề ắ ả ồ ộ ệ t

Nam), NXB Nông nghi p, Hà N i, trang 337 – 357. ệ ộ

17. Các Mác (1962), T b n

ư ả , NXB S th t, Hà N i, Q3, T3, trang 122 ự ậ ộ

18. Nguy n Th Nhã và các CS (1995),

Giáo trình kinh t ế ễ ế ệ , nông nghi p

NXB NN, Hà N i, tr 24. ộ

19. Nghê Di u Nguyên, Ngô T Ph n (1991),

K thu t tr ng v i ệ ầ ố ả - NXB ậ ồ ỹ

B c Kinh (tài li u d ch). ệ ắ ị

20. Phòng kinh t

huy n L c Ng n (2004, 2005, 2006), ế ụ ệ ạ ế Báo cáo t ng k t ổ

Niên năm. Phòng th ng kê huy n L c Ng n (2005, 2006, 2007). ụ ệ ạ ố

giám th ng kê n ăm 2004, 2005, 2006. ố

21. Vũ Th Ng c Phùng (1999), ọ

Kinh t phát tri n ị ế ể , NXB Th ng k , Hà ế ố

N i.ộ

22. Nguy n Th Thanh (1999), ị

ễ ệ Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p, ậ ạ ọ

Vi n khoa h c k thu t Nông nghi p Vi t Nam. ọ ỹ ệ ệ ậ ệ

23. Nguy n Th Thu (1982),

Nh ng v n đ c b n v nâng cao HQKT ễ ị ề ơ ả ữ ề ấ

c a n n s n xu t ủ ề ả ấ , NXB Nông nghi p, Hà N i. ệ ộ

24. Ngô Th Thu n và CTV.

, khoa Kinh t ậ ị Phân tích s li u th ng kê ố ệ ố &ế

PTNT, Đ i h c nông nghi p I, Hà N i. ạ ọ ệ ộ

25. T h p tác khoa h c k thu t t nh Qu ng Đông (1997),

H i đáp k ổ ợ ậ ỉ ả ọ ỹ ỏ ỹ

thu t tr ng v i ậ ồ ả . NXB khoa h c k thu t Qu ng Đông. ọ ỹ ậ ả

26. T ng c c th ng kê (2006),

Niên giám th ng kê năm 2005 , NXB ụ ố ổ ố

Th ng kê, Hà N i ộ ố

27. Tôn Th t Trình (1997), ấ

ể ọ Tìm hi u v các lo i cây ăn trái có tri n v ng ể ề ạ

xu t kh u ẩ . NXB NN. ấ

28. Tr n Th T c (1995).

ế ụ ầ H i đáp v nhãn v i ề ả . NXB Nông nghi p, Hà ệ ỏ

N i.ộ

103

29. Tr n Th T c (1997).

ế ụ ầ H i đáp v nhãn v i ề ả . NXB NN. ỏ

30.Tr n Th T c (1998). Giáo trình cây ăn qu . NXB Hà N i. ế ụ ầ ả ộ

31. Tr n Th T c - Ngô Bình (1997),

K thu t tr ng v i ế ụ ầ ả , NXB Nông ậ ồ ỹ

nghi p, Hà N i. ệ ộ

32. Tr n Th T c,

ế ụ M t s ý ki n v phát tri n cây ăn qu vùng núi và ộ ố ế ể ề ầ ả

trung du mi n b c đ n năm 2000 và 2010, ế ề ắ Thông tin Khoa h c kọ ỹ

thu t Rau-Hoa-Qu . S 2 tháng 6/1998 ả ố ậ

33. UBND huy n L c Ng n (2004, 2005, 2006),

ụ ệ ạ ế Báo cáo năm t ng k t ổ

năm2004, 2005, 2006.

34. UBND huy n L c Ng n (2006),

8 ch ng trình phát tri n kinh t xã ụ ệ ạ ươ ể ế

L c Ng n h i tr ng tâm giai đo n 2006 – 2010, ộ ọ ạ ụ ạ

Phân bón lá và các ch t kích thích sinh ể ầ ấ

35. Tr n Văn Uy n (1995)

tr ngưở . NXB Nông nghi p.ệ

36. Đào Thanh Vân (2002), Giáo trình cây ăn quả, Tr

ườ ng Đ i h c Nông ạ ọ

lâm, Thái Nguyên.

37. Vi n Nghiên c u chính sách l

ng th c qu c t (2002), Ngành rau ứ ệ ươ ố ế ự

qu t Nam . Trang 2 - 7 Vi ả ở ệ

38. Vi n nghiên c u rau qu Đ i s quán ISRAEL

Vi t Nam (1998), ả ạ ứ ứ ệ ở ệ

Tài li u t p hu n cây ăn qu ệ ậ ấ ả.

39. Vi n Nghiên c u rau qu (2000),

K t qu nghiên c u khoa h c v ứ ệ ả ứ ế ả ọ ề

rau qu 1998 – 2000 , NXB Nông nghi p, Hà N i. Trang 18 – 19. ả ệ ộ

40. Vi n b o v th c v t (2006),

Qui trình th c hành nông nghi p t ệ ự ệ ả ậ ệ ố t ự

(GAP) trong s n xu t v i thi u an toàn ấ ả ả , Hà N i.ộ

Tài li u t p hu n sâu b nh h i v i và ệ ự ậ ệ ả ệ ậ ạ ả ệ ấ ề 41. Vi n b o v th c v t (2006),

bi n pháp phòng tr ệ

h c ế ọ , NXB ừ, Hà N i.ộ 42. Paul. A. Samuelson, Wiliam. D. Nordhall (2002), Kinh t

Th ng kê, t p 1, tr 551 ậ ố

104

43. COBIN. M (1954), The lychee in Florida, University of Florida,

Tài li u ti ng Anh: ệ ế

Agriculture experiment Stations, Gainesville.

44.Christopher MenZel (2002), Lychee production in Australia, Lychee

45. FAO. Report of the expert cunsultation on lychee production in the

production in the Asia – Pacific region, 3/2002, Bangkok, Thailand.

46. FIVAZ.J (1994), Litchi Production in Israel, Margaretha Mes Institute

Asia – Pacific Region. 2001

for seed research, university of Pretoria, South Africa. Yearbook

47. Galan Sauco V. Litchi Cultivation. Fao Plant Production and Protection

South - African litchi growers association.

48. Galan Sauco V. Tropical fruit crops in the subtropics. I. Avocado,

Page No. 83, Fao, Rome, Italy, 1989

49. Minas K. Papademetriou, Frank J.Dent. Lychee production in the Asia-

mango, litchi and longan. 1990.133.p

50. Tao R (1955), The superior lychee, Procecding of floria, Growers

Pacific Region. 09/2001

Asociation

51.Xuming Huang (2002), Lychee production in China, Lychee production in

the Asia-Pacific region, 3/2002, Bangkok, Thailand.

Ệ Đ I H C THÁI NGUYÊN C NG HOÀ XÃ H I CH NGHĨA VI T Ạ Ọ Ộ Ộ Ủ

NAM

TR NG ĐHKT&QTKD Đ c l p - T do - H nh phúc ƯỜ ộ ậ ự ạ

PHI U ĐI U TRA H NÔNG DÂN Ộ Ế Ề

i s n xu t v i) (đ i v i ng ố ớ ườ ả ấ ả

- Huy n: L c Ng n ụ ệ ạ

- Xã………………………

105

- Thôn (xóm)…………….

S phi u……Ngày đi u tra…………Ng ề ế ố ườ i th c hi n ph ng v n………. ỏ ự ệ ấ

………

I. TÌNH HÌNH CHUNG C A HỦ Ộ

1. H và tên ch h ủ ộ:……………………… Tu i………. Dân t c….……. ọ ộ ổ

….

- Gi i tính : ớ

Nam (1)

N (2) ữ

2.Trình đ văn hoá c a ch h ủ ộ ủ ộ

- Ph thông trung h c (1) ọ ổ

- C p II (2) ấ

- C p I (3) ấ

- Không bi t ch (4) ế ữ

3.S kh u hi n có ố ẩ ệ

- S kh u t ẩ ừ ố 16 – 60 tu i ổ

+ Trong đó kh năng lao đ ng ả ộ

- S namố

- S nố ữ

4.Trình đ chuyên môn c a ch h ủ ộ ủ ộ

(2)

(3)

- Đ i h c (1) ạ ọ - Cao đ ngẳ - Trung c pấ - Công nhân k thu t (4)

ỹ - Ch a đào t o ậ (5) ư

5. Ngu n thu nh p chính t ạ ậ ồ ừ

106

- Tr ng tr t ồ

ọ (1) - Chăn nuôi (2)

- Kinh doanh (3)

- Ngành ngh ph (4) ề ụ

c a h ế ủ ộ

6. M c đ kinh t ứ ộ Nghèo (1) Trung bình (2) Giàu- Khá (3) II. TÌNH HÌNH S D NG Đ T C A H GIA ĐÌNH Ử Ụ Ộ Ủ Ấ

Đ n v tính: m ơ ị

Ch tiêu ỉ Các năm 2004 2005 2003

ổ ệ ấ ồ

ng cây tr ng: ồ

ồ

ả ả ả ả

ng th c và cây ươ ệ ệ ệ ệ ệ ệ

ạ ấ

T ng di n tích đ t tr ng tr t ọ 1. Trong đó chia theo đ i t ố ượ - Di n tích tr ng cây ăn qu ả ồ - Di n tích tr ng v i lai chua ồ - Di n tích tr ng v i U h ng ồ - Di n tích tr ng v i lai Thanh Hà ồ - Di n tích tr ng v i Thanh Hà ồ - Di n tích tr ng cây l ự ồ m uầ - Cây tr ng khác ồ 2. Trong đó chia theo lo i đ t: - Đ t v n ấ ườ - Đ t ru ng ộ ấ - Đ t đ i ấ ồ - Đ t r ng ấ ừ 3. Trong đó, chia theo quy n s h u: ề ở ữ - Đ c chia theo đ nh m c ứ ị ượ - Đ u th u ầ ấ - Thuê ng n h n ạ ắ Gia đình dành l ng v n cho tr ng tr t là:……………………..đ ượ ố ồ ọ

Trong đó, v n dành cho tr ng và chăm sóc v i là :……………..đ ả ố ồ

+ Gia đình t có :.…….………đ ự

+ Đi vay :……………..đ

Ngu n:………….. Lãi su t…….% Th i h n vay……..năm ờ ạ ấ ồ

107

III. TÌNH HÌNH S N XU T C A H GIA ĐÌNH Ộ Ủ Ả Ấ

1. Di n tích, s n l ng cây tr ng chính c a h gia đình. ả ượ ệ ủ ộ ồ

Năm 2003 DT SL Năm 2004 SL DT Năm 2005 SL DT Lo i cây tr ng ạ ồ

(m2) (kg) (m2) (kg) (m2) (kg)

ồ

1. Cây v iả - V i lai chua ả - V i U h ng ả - V i lai thanh hà ả - V i thanh hà ả 2. Nhãn 3. H ngồ

108

Lai chua

Thanh hà

U h ngồ

Đvt

Kho n m c ụ ả

Thành ti nề

Lai Thanh hà Thành ti nề

Thành ti nề

ậ

Ph n chu ng

ồ

ợ

Cây Kg Kg Kg Kg Kg Kg 1000đ 1000đ 1000đ

A Chi phí v t ch t ấ 1 Gi ngố 2 ầ 3 Đ m Urê ạ Phân lân 4 Phân Kali 5 Phân t ng h p NPK 6 ổ Phân … 7 Thu c BVTV 8 ố i phí 9 Thu l ỷ ợ 10 Các kho n đóng góp ả cho thôn

ấ

ế

11 Chi thuê đ t (n u có) 12 Các kho n chi khác ả B Chi phí lao đ ngộ 1 ộ

1000đ 1000đ Công Công Công Công Công Công Công Công

Công Công Công

Lao đ ng gia đình Làm đ tấ Tr ng và chăm sóc ồ Thu ho chạ Tiêu thụ Thuê lao đ ngộ Trong đó: - Làm đ tấ - Tr ng và chăm sóc ồ - Thu ho chạ - Tiêu thụ

C K t qu s n xu t ấ ả ả S n ph m chính 1 ẩ S n ph m ph 2 ẩ

ế ả ả

ụ

2.Chi phí và k t qu s n xu t v i ấ ả ả ả ế

3. Tiêu th s n ph m v i: Lai chua, U H ng, Lai Thanh Hà, Thanh Hà ụ ả ồ ẩ ả

Giá

bán Kho nả g cách Lo i s n ạ ả ph m ẩ

Hình th cứ bán Th iờ đi mể bán (đ/kg) Đ iố ngượ t mua Số ngượ l (kg) Đ aị đi mể bán (km)

nươ Ph g ti nệ v nậ chuy nể

109

Lai Chua

U H ngồ

Lai

Thanh Hà

- Đánh giá tình hình tiêu th v i c a h ụ ả ủ ộ

+ V i Lai chua D tiêu th (1) ; Khó tiêu th (2) ụ ụ ễ ả

+ V i U h ng D tiêu th (1) ; Khó tiêu th (2) ụ ụ ễ ả ồ

+ V i lai Thanh hà D tiêu th (1) ; Khó tiêu th (2) ụ ụ ễ ả

+ V i Thanh hà D tiêu th (1) ; Khó tiêu th (2) ụ ụ ễ

ả Ghi chú:

- Hình th c bán: Bán buôn Bán l ẻ

ứ ng mua: 1. Ng - Đ i t i thu gom ố ượ ườ

2. Ng i bán buôn ườ

3. Ng i bán l ườ

4. Ng ườ

5. Ng ẻ i ch bi n ế ế i xu t kh u ườ

ẩ ấ i tiêu dùng 6. Ng

ườ - Đ a đi m bán: 1. T i v ể ị ạ ườ n/đ i ồ

2. Đi m thu gom ể

3. T i ch bán buôn ạ ợ

ẻ ợ

4. T i ch bán l 5. T i nhà mày ch bi n ế ế ạ ạ

6. N i khác:…………

ơ ng ti n v n chuy n: 1. Xe đ p - Ph ươ ể ệ

ạ ậ 2. Xe bò

3. Xe máy

4. Gánh

5. Xe t i ả

6. Công nông

110

7. Khác

4. Áp d ng k thu t s n xu t cây v i c a h gia đình ả ủ ộ ậ ả ụ ấ ỹ

- Gi ng cây ăn qu cũ: gi ng gì? ả ố ố

……………………………………………….

- Gi ng m i: Gi ng gì?……………………………... ố ố

ớ …………………………

ỹ ậ ế

ố ợ - K thu t canh tác tiên ti n (gieo tr ng, chăm sóc, bón phân cân đ i h p ồ lý…)………………………..……………………………..……………………

- T ướ ợ i tiêu h p

lý……………………………………………………………….

ế ế - Quy trình ch bi n

m i……………………………………………………… ớ

- Các k thu t khác……………………………………………………………. ậ ỹ

5.Nh n xét c a gia đình và tri n v ng phát tri n cây v i ả ể ọ ủ ể ậ

…………………………………………………………………………………

6. Nh ng khó khăn trong s n xu t và tiêu th v i trong 3 năm ? ấ ụ ả ữ ả

a. Trong s n xu t : …………………………………………………………… ả ấ

……………………………………………………………………………….…

b. Trong tiêu th :………………………………………………………….….. ụ

……………………………………………………………………………....…

ế ề ằ ớ ị

ấ cây ể ả Gia đình có ki n ngh gì v i các c p chính quy n nh m phát tri n s n v i? ả

xu t ấ …………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

Gia đình có d đ nh gì trong t ự ị ươ ng lai v : ề

M r ng di n tích s n xu t ? Có Không ở ộ ệ ả ấ

- Vì sao ? ……………………………………………………………...............

…………………………………………………………………………….......

- N u có m r ng thì gia đình s l a ch n gi ng v i nào? ở ộ ẽ ự ế ẩ ố ọ

…………………...

111

Luận văn thạc sĩ kinh tế: Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả kinh tế cây vải thiều trên địa bàn huyện Lục Ngạn - tỉnh Bắc Giang

TR

NG Đ I H C KINH T VÀ QU N TR KINH DOANH

ƯỜ

Ạ Ọ

Ả

Ị

TR

NG VĂN B O

ƯƠ

Ả

TH C TR NG VÀ GI Ạ

Ự Ả

Ề

Ế

Ệ

I PHÁP NÂNG CAO Ả HI U QU KINH T CÂY V I THI U TRÊN Đ A BÀN Ị Ả HUY N L C NG N - T NH B C GIANG

Ụ

Ạ

Ắ

Ệ

Ỉ

LU N VĂN TH C SĨ KINH T

Ậ

Ạ

Ế

Ự

Ả

Ả

Ệ

Ế

Ề

TH C TR NG VÀ GI I PHÁP NÂNG CAO Ả Ạ HI U QU KINH T CÂY V I THI U TRÊN Đ A BÀN HUY N L C NG N - T NH B C GIANG

Ụ

Ạ

Ắ

Ệ

Ị

Ỉ

Mã s : ố 60.31.10

LU N VĂN TH C SĨ KINH T LU N VĂN TH C SĨ KINH T

Ậ Ậ

Ạ Ạ

Ế Ế

THÁI NGUYÊN - 2007

L I CAM ĐOAN

Ờ

L I C M Ờ Ả

NƠ

M C L C Ụ Ụ

Ố Ụ ươ

S N XU T V I Ả Ả 1.1.1. C s lý lu n ơ ở 1.1.2. C s th c ti n ơ ở ự ễ 1.2. PH 1.2.1. Câu h i ỏ nghiên c uứ 1.2.2. Các ph ứ 1.2.3. H th ng ch tiêu nghiên c u ứ ệ ố Ch Ự

DANH M C CÁC B NG, BI U

Ụ

Ả

Ể

DANH M C BI U Đ - Đ TH Ể Ồ Ồ Ị

Ụ

M Đ UỞ Ầ

1. TÍNH C P THI T C A Đ TÀI

Ế Ủ

Ấ

Ề

2. M C TIÊU NGHIÊN C U

Ứ

Ụ

3. Đ I T

NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U

Ố ƯỢ

Ứ

Ạ

4. ĐÓNG GÓP M I C A LU N VĂN

Ớ Ủ

Ậ

5. B C C C A LU N VĂN Ủ

Ố Ụ

Ậ

T NG QUAN TÀI LI U VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

Ổ