Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý rủi ro lãi suất tại ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam - Thực trạng và giải pháp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:89

Thêm vào BST

Báo xấu

39
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn gồm có 3 chương cụ thể như sau: Chương 1 - Cơ sở lý luận về lãi suất và quản lý rủi ro lãi suất; chương 2 - thực trạng quản lý rủi ro lãi suất tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam; chương 3 - một số giải pháp quản lý rủi ro lãi suất tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý rủi ro lãi suất tại ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam - Thực trạng và giải pháp

MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Trang LỜI MỞ ĐẦU CHƢƠNG 1: CƠ SỞ L LU N VỀ L I SU T V QU N L RỦI RO L I SU T ....................................................................................................................... 1 1 1 TỔNG QUAN VỀ L I SUẤT .................................................................................. 1 111 ệ suất: ............................................................................................. 1 1.1.2 Phân oạ suất: ............................................................................................... 1 113C c â tố ả ưở g đế suất: .................................................................. 3 1 2 RỦI RO L I SUẤT ................................................................................................... 5 121 ệ rủ ro suất: ................................................................................... 5 1 2 2 C c oạ rủ ro suất và b ểu ệ : .................................................................. 6 1 2 3 Nguyê â dẫ đế rủ ro suất: ................................................................. 7 1.3 QUẢN LÝ RỦI RO L I SUẤT : .............................................................................. 9 1 3 1 Mục t êu quả ý rủ ro suất tạ gâ à g………………… …………… 9 1 3 2 C c guyê tắc quả ý rủ ro suất:............................................................. 10 1 3 3 Quy trì quả ý rủ ro suất: ...................................................................... 13
1331N dạ g rủ ro suất: ........................................................................ 14 1 3 3 2 Đo ườ g rủ ro suất: .......................................................................... 14 Đo ườ g RRLS b g e ở ạy cả suất Re r c g G ……… 15 b Đo ườ g rủ ro suất b g ư g e ở ạ Dur t o G …………………………………………………………………………… …… 17 c Đo ườ g RRLS b g g trị c t ể tổ t ất VAR …………………… 19 1333 ể so t rủ ro suất: ........................................................................ 20 1 3 3 4 P ò g gừ rủ ro suất: ..................................................................... 20 1 3 4 C c cô g cụ s ò g c ố g rủ ro suất: .......................................... 21 P ò g gừ rủ ro suất b g ợ đồ g ạ ………………… … 21 b P ò g gừ rủ ro suất b g ợ đồ g tư g :…………… …… 22 c P ò g gừ rủ ro suất b g ợ đồ g quyề c ọ ………………… 22 d P ò g gừ rủ ro suất b g ợ đồ g o đổ suất:…………… 23 1.3.5 C c â tố ả ưở g đế quả ý rủ ro suất:.......................................... 24 ẾT LU N CH NG 1 .............................................................................................. 26 CHƢƠNG 2: TH C TR NG QU N L RỦI RO L I SU T T I NG N H NG TMCP XU T NH P KHẨU VIỆT NAM......................................................... 27 2 1 MÔI TR ỜNG INH TẾ VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA EXIMBAN NHỮNG NĂM QUA : ..................................................................................................................... 27 2 1 1 G ớ t ệu s ược về gâ à g TMCP Xuất N ẩu V ệt N : ............. 27 2.1.2 Tì ì tế và oạt độ g củ Ex b tro g ữ g ă qu : ............ 27 2.2 QUY TRÌNH QUẢN LÝ RỦI RO L I SUẤT TẠI EXIMBAN : ........................ 34
2.2.1 C c g ả đị và đ ều ệ tro g quy trì quả ý rủ ro suất tạ Ex b : .. .......................................................................................................................... 34 2 2 2 Hoạt độ g củ Ủy b Quả ý Tà sả Nợ - C ALCO tạ Ex b : ........ 35 223C c ư g quả ý rủ ro suất tạ Ex b :………………… …39 2 3 ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC QUẢN LÝ RỦI RO L I SUẤT TẠI EXIMBAN : .... 41 2 3 1 L suất uy độ g và c o v y tạ Ex b : .................................................... 41 2 3 2 B o c o rủ ro suất tạ Ex b : ................................................................ 45 233Đ g cô g t c quả ý rủ ro suất tạ Ex b : ................................... 53 2331N ữ g ặt đạt được: ............................................................................... 53 2332N ữ g ă , ạ c ế: ....................................................................... 53 2.3.3.3 Nguyên nhân: ........................................................................................... 57 ẾT LU N CH NG 2 .............................................................................................. 58 CHƢƠNG 3: M T S GI I PH P QU N L RỦI RO L I SU T T I NG N H NG TMCP XU T NH P KHẨU VIỆT NAM............................................ 59 3.1 ĐỊNH H ỚNG QUẢN LÝ RỦI RO L I SUẤT CỦA EXIMBANK: .................. 59 3.1.1 Đị ướ g t tr ể c u g: .......................................................................... 59 3.1.2 Đị ướ g quả ý rủ ro suất: .................................................................. 60 3.2 CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ RỦI RO L I SUẤT TẠI NGÂN HÀNG EXIMBANK: ................................................................................ 62 3.2.1 Hoà t ệ ệ t ố g cô g g ệ ục vụ quả ý rủ ro suất: ...................... 62 3.2.2 Nâ g c o c ất ượ g guồ â ực: .............................................................. 63 3.2.3 Hoà t ệ quy trì , ạ ức quả ý rủ ro suất: .................................... 63
3.2.4 Hoà t ệ ô ì ô ỏ g: ........................................................................ 66 3.2.5 Sử dụ g c c cô g cụ ò g gừ và c c ư g quả ý rủ ro suất ệ đạ : .................................................................................................................. 67 3.3 CÁC GIẢI PHÁP, IẾN NGHỊ ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG NHÀ N ỚC .............. 69 3 3 1 Mô trườ g ý: .......................................................................................... 69 3 3 2 Mô trườ g do : .................................................................................... 70 3 3 3 Ng ê cứu, ướ g dẫ c c gâ à gt ư g ạ sử dụ g c c cô g cụ s ò g gừ rủ ro suất: ............................................................................. 71 3.3.4 Hoà t ệ ệt ố gg s t oạt độ g c c gâ à gt ư g ạ : ............. 72 ẾT LU N CH NG 3 .............................................................................................. 73 ẾT LU N CHUNG .................................................................................................... 74
LỜI CAM ĐOAN  Tô x c đo u vă t ạc sĩ tế “ Quản lý rủi ro lãi suất tại ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khầu Việt Nam- Thực trạng và giải pháp” à cô g trì g ê cứu củ c â tô C c số ệu tro g u vă à số ệu tru g t ực TP Hồ C í M ,t g 10 ă 2012 T cgả Nguyễ T ị T úy H g
DANH MỤC C C TỪ VIẾT TẮT  BGĐ :B đ ều à CNTT : Cô g g ệ t ô g t HĐQT : Hộ đồ g quả trị NHNN : Ngâ à g N à ước NHTM : Ngâ à gt ư g ạ RRLS : Rủ ro suất TMCP :T ư g ạ cổ ầ TSC : Tài sả c TSN : Tà sả ợ TCTD : Tổ c ức tí dụ g ACB : Ngân hàng TMCP Á Châu ALCO :B quả ý tà sả Nợ- Có ANZ : Ngâ à g tr c ệ ữu ạ ột t à vê ANZ V ệt N EIB/ Eximbank : Ngâ à g TMCP Xuất N ẩu V ệt N GAP : e ở ạy cả suất HSBC : Ngâ à g tr c ệ ữu ạ ột t à v ê HSBC V ệt N ISAs : (interest rate-sensitive assets) Tà sả c ạy cả vớ suất ISLs :(interest- rate-sensitive liabities) Tà sả ợ ạy cả vớ suất STB : Ngâ à g TMCP Sà Sò T ư g Tí VAR :P ư g g trị c t ể tổ t ất
DANH MỤC C C B NG BIỂU  Trang Bả g 2 1 T ị ầ củ Ex b so vớ c c đố t ủ cạ tr ………… 31 Bả g 2 2 Một số c ỉ t êu c bả củ Ex b từ 2008 đế 2011…… …32 Bả g 2 3: L suất uy độ g ệu ực từ 03 10 2012 tạ gâ à g Ex b ………………………………………………………………… 42 Bả g 2 4: L suất c o v y VND ệu ực từ 17/07/2012 tạ gâ à g Ex b ……………………………………………………………… … 44 Bả g 2 5 B o c o e ở ạy cả suất gâ à g Ex b gày 31/12/2010………………………………………………………………… 47 Bả g 2 6 B o c o e ở ạy cả suất gâ à g Ex b gày 31/12/2011………………………………………………………………… 49 Bả g 2 7 B o c o e ở ạy cả suất gân hàng Eximbank ngày 30/06/2012…………………………………………………………… ……51
DANH MỤC C C HÌNH - BIỂU ĐỒ  Trang Hì 11 : Qu ệ g ữ cu g cầu vố và suất………………………5 Hì 12 : C c dạ g đườ g co g suất ổ b ế ở V ệt N …… …8 Hì 21 : S đồ tổ c ức ủy b ALCO tạ Ex b ……………… 37 B ểu đồ 2 1 C c c ỉ t êu oạt độ g củ Ex b từ 2007 đế 2011 … 34 B ểu đồ 2 2 B ểu đồ trầ suất uy độ g từ đầu 2011 đế t g 6/2012………………………………………………………………… 56
LỜI MỞ Đ U  1. Giới thiệu đề tài: Rủ ro à đ ều ô g o g uố tro g cô g t c do c u g, và tạ gâ à g r ê g Tuy ê oạt độ g do tro g ề tế t ị trườ g uô tề ẩ ữ g rủ ro, gây ả ưở g ô g ỏ đế ết quả ợ u do củ gâ à g C í vì t ế, quả ý rủ ro ả được qu tâ ột c c g ê túc Vớ c ức ă g à tru g g tà c í , uy độ g t ề gử để c o v y y c c c à gâ à g đ v y để c o v y t ì v ệc suất t ị trườ g b ế độ g tro g t ờ g qu đ gây ô g ít ă ,t c í à rủ ro tro g do gâ à g Rủ ro suất à ột tro g ữ g rủ ro đặc t ù củ c c Ngâ à gt ư g ạ Rủ ro suất c ả ưở g rất ớ đế t u cũ g ư g trị vố c ủ sở ữu củ Ngâ à g vì t u từ và c í từ à ữ g guồ t u và c c oả c c ủ yếu củ c c gâ à gt ư g ạ Quả ý rủ ro suất tốt ô gc ỉgú gâ à g bảo toà vố c ủ sở ữu à cò c t ể t dụ g c ộ trước d ễ b ế ức tạ củ suất để tă g ợ u Một tro g ữ g ục t êu qu trọ g tro g oạt độ g quả ý rủ ro suất à ạ c ế tớ ức tố đ ọ ả ưở g xấu củ sự b ế độ g suất đế t u củ gâ à g Qu qu trì cô g t c, bả t â tô t ấy v ệc quả ý rủ ro suất c ả uở g rất ớ đế ết quả do cũ g ưt u củ gâ à g Tuy ê ệ y cô g t c ày c ư được c ú trọ g đú g ức do ều guyên nhân khác u Đề tà “Quả ý rủ ro suất tạ gâ à g TMCP Xuất N ẩu V ệt N - T ực trạ g và g ả ” cố gắ g â tíc để đư r ữ ggả ảt ạ c ế rủ ro suất tạ gâ à g 2. Mục tiêu nghiên cứu: Mục t êu g ê cứu củ đề tà à â gc o ệu quả quả ý rủ ro suất tro g oạt độ g do tạ gâ à g TMCP Xuất N ẩu V ệt N
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu: Đố tượ g và ạ v g ê cứu củ u vă : c c vấ đề về rủ ro suất, t ực trạ g quả ý rủ ro suất tạ gâ à g TMCP Xuất N ẩu V ệt N trước b ế độ g củ suất 4. Phƣơng pháp nghiên cứu: Lu vă sử dụ g ư g g ê cứu: ư g tổ g ợ số ệu, ư g đị tí , ư g â tíc , ư g đ g , ư g suy u og c 5. nghĩa và tính thực tiễn của đề tài: ết quả g ê cứu gú gâ à g TMCP Xuất N ẩu V ệt N t ức được tầ qu trọ g củ rủ ro suất, từ đ c ữ ggả để â g cao công tác quả ý rủ ro suất tạ gâ à g 6. Kết cấu của luận văn: Ngoà ầ ở đầu và ết u , u vă gồ c 3c ư g: C ư g 1: C sở ý u về suất và quả ý rủ ro suất. C ư g 2: T ực trạ g quả ý rủ ro suất tạ gâ à g TMCP Xuất N ẩu V ệt N C ư g 3: Một số g ả quả ý rủ ro suất tạ gâ à g TMCP Xuất N ẩu V ệt N
1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ L LU N VỀ L I SU T V QU N L RỦI RO L I SU T 1.1 TỔNG QUAN VỀ L I SU T 1.1.1 Khái niệm l i suất: L suất ểu t eo ột g ĩ c u g ất à g cả củ tí dụ g, vì àg củ quyề được sử dụ g vố v y tro g ột oả g t ờ g ất đị , à gườ sử dụ g ả trả c o gườ c o v y; à tỷ ệ củ tổ g số t ề ả trả so vớ tổ g số t ề v y tro g ột oả g t ờ g ất đị L suất à g à gườ v y ả trả để được sử dụ g t ề ô g t uộc sở ữu củ ọ và à ợ tức gườ c o v y c được đố vớ v ệc trì hoãn chi tiêu. 1.1.2 Phân loại l i suất: Có rất ều oạ suất c u và ạ v oạt độ g củ c ú g cũ g khác nhau tùy theo v ệc â oạ  P â oạ t eo guồ sử dụ g tro g gâ à g, gồ c : ãi suất hu ng: Là suất quy đị tỷ ệ ả trả c o c c ì t ức t ề gử củ c à g củ c c tổ c ức tí dụ g ãi suất cho va : Là suất quy đị tỷ ệ à gườ đ v y ả trả c o gườ c o v y  P â oạ t eo g trị t ực, gồ c : ãi suất anh ngh a: Là suất được x c đị c o ạ gử oặc v y t ể ệ trê quy ước g ấy tờ được t ỏ t u trước ãi suất thực Là suất x c đị g trị t ực củ oả L suất t ực b g suất d g ĩ trừ tỷ ệ ạ t  P â oạ t eo t ờ đ ể trả , gồ c :
2 ãi suất chi t hấu: Là suất à v ệc trả được t ực ệ tạ t ờ đ ể bắt đầu củ ạ Ngườ v y c ỉ ả trả số t ề v y à ô g ả trả vào gày đ o ạ ãi suất coupon Là suất à v ệc trả được t ực ệ tạ t ờ đ ể cuố củ ạ Ngườ v y ả trả số t ề v y và v y vào gày đ o ạ  Phân loạ t eo c c cấ độ củ suất, gồ c : ãi suất c ản: Ở V ệt N , suất c bả à suất do NHNN cô g bố à c sở c o c c tổ c ức tí dụ g ấ đị suất do , được ì t à trê c sở t ị trườ g ãi suất li n ngân hàng: à ức suất dụ g c c gâ à g cho nhau v y t ề ; c ú g t ườ g à ột yếu tố că bả được c c gâ à g tí đế để đư r ức suất cuố cù g đố vớ c c oả c o c à g v y. L suất trê t ị trườ g liên ngân được b ết đế ều ất à suất trê t ị trườ g Lo do L suất LIBOR (London Interbank Offered Rate) à suất được c ào bở c c gâ à g à g đầu trê t ị trườ g ê gâ à g Lo do , được dù g rộ g r ất và trở t à ột suất c uẩ trê t ị trườ g tà c í T ế g ớ Tạ V ệt N c suất VNIBOR được tí to dự trê ột số gâ à g t êu b ểu củ quốc g  P â oạ t eo ức độ ổ đị củ suất, gồ c : ãi suất c nh: Là suất quy đị tro g ợ đồ g và ô g t y đổ t eo b ế độ g củ t ị trườ g ãi suất thả n i: Là suất t y đổ ụ t uộc vào cu g cầu trê t ị trườ g và sự t ỏ t u gữ gườ v y và gườ c o v y  Phân oạ t eo ư g tí , gồ c : ãi suất n: Là tỷ ệ t eo ă , t g, gày củ số t ề so vớ số t ề v y b đầu à ô g gộ vào số t ề v y b đầu để tí t ờ ạ ếtế Hệ y ầu ết c c gâ à gt ư g ạ ở V ệt N tí t eo đ
3 ãi suất p: Là tỷ ệ t eo ă , t g, gày củ số t ề so vớ số t ề v y b đầu và c gộ vào số t ề v y b đầu , số t ề ày s tă g ê do gộ qu từ g t ờ v y  P â oạ t eo độ dà t ờ g , gồ c : ãi suất ng n hạn Là suất dụ g c o c c oả uy độ g và c o v y gắ ạ ,c t ờ ạ dướ 1 ă ãi suất trung hạn: Là suất dụ g c o c c oả uy độ g và c o v y gắ ạ ,c t ờ ạ từ 1 ă đế 5 ă ãi suất ài hạn: Là suất dụ g c o c c oả uy độ g và c o v y gắ ạ ,c t ờ ạ trê 5 ă 1.1.3 Các nhân tố ảnh hƣởng đến l i suất: L suất do cu g cầu vố trê t ị trườ g quyết đị C c yếu tố ả ưở g đế cu g cầu vố trê t ị trườ g c ủ yếu à: c í s c t ề tệ củ NHNN, các chính sách củ C í ủ, ạ t và c câ t ư g ạ ,… T ô g t ườ g, ạ vố cà g dà t ì suất cà g c o do t ờ ạ cà g dà t ì rủ ro về sự t y đổ suất cà g ớ .  Đố vớ c í s c t ề tệ, Ngâ à g N à ước c t ể đư r c c c í s c t c độ g đế suất b g c c t y đổ ức dự trữ bắt buộc, suất c ết ấu, suất c bả , đ ều à t ị trườ g ở,…
4 - B g c c tă g ygả tỷ ệ dự trữ bắt buộc, NHNN c t ể à c o cu g tề r ề tế g ả y tă g Nếu dự trữ bắt buộc g ả , cu g t ề tă g, suất c xu ướ g g ả Ngược ạ , tỷ ệ dự trữ bắt buộc tă g, cu g t ề g ả , suất c xu ướ g tă g - L suất c ết ấu c o y t ấ s c o t ấy c c NHTM tă g ygả u cầu v y vố từ NHNN, suất c ết ấu c o à c o c c NHTM ạ c ế v y t c ết ấu, à gả ượ g t ề cu g ứ g c o ề tế dẫ đế suất t ị trườ g tă g - L suất c bả c t c dụ g đị ướ g suất t ị trườ g L suất c bả cà g c o t ì suất t ị trườ g cà g c o và gược ạ Tùy vào tì ì tế và c c ục t êu đ ều à củ ì , NHNN c t ể c t ệ vào suất t ị trườ g b g cách tă g ygả suất c bả - C c oạt độ g trê t ị trườ g ở b o gồ : u b g ấy tờ c g , u b goạ tệ trê t ị trườ g goạ ố , t y đổ suất đố vớ g ấy tờ c g củ C í ủ Nếu NHNN quy đị c c NHTM ả u c c g ấy tờ c g củ C í P ủs à cu g t ề g ả dẫ đế suất tă g Ngư c ạ , ếu NHNN u c c g ấy tờ c g ày, đồ g g ĩ vớ v ệc NHNN b tề r ệ t ố g gâ à g à cu g t ề tă g dẫ đế suất t ị trườ g g ả  C í ủ c t ể t ô g qu NHNN để đư r c c quy đị à tă g ygả cu g t ề củ ề tế Nếu cu g t ề tă g, suất g ả và gược ạ , cu g t ề gả , suất tă g C ẳ g ạ c c c í s c quy đị ạ ức tă g trưở g tí dụ g, quy đị trầ , sà suất c o v y, suất t ết ệ ,…  Lạ tc ả ưở g rất ớ đế suất. NHNN rất co trọ g v ệc đ ều t ết suất đạt ục t êu cuố cù g à ề c ế ạ t và g ầ tă g trưở g tế Khi lạ t tă g, NHNN sử dụ g c c c í s c â gc o suất để ề c ế ạ t Ngườ gử t ề vào ngân hàng c xu ướ g so s tỷ ệ g ữ ạ hát và suất để quyết đị t êu dù g y t ết ệ Ngườ gử t ề uô yêu cầu ức suất
5 ả c o ạ t để bù đắ sự trượt g củ đồ g t ề C ỉ ào suất t ực dư g t ì gườ dâ ớ c xu ướ g gử t ết ệ Ngâ à g ô g uy độ g được vố , c guy c ả ưở g ả ă gt oả củ gâ à g bắt buộc ả â g suất uy độ g để út vố về, từ đ suất c o v y củ gâ à g cũ g tă g lên.  c câ t ư g ạ t ặ g dư tă g ê , g ĩ à tạ đất ước đ xuất ẩu nhiều ẩu, dò g t ề vào ều từ xuất ẩu so vớ ượ g t ề ả bỏ r c o ẩu Đ ều ày à tă g cu g t ề tro g ước, dẫ đế suất g ả Ngược ạ , c câ t ư g ạ t â ụt s à gả suất 1.2 RỦI RO L I SU T 1.2.1 Khái niệm rủi ro l i suất: Rủ ro suất à rủ ro về tà c í củ gâ à g c ịu ữ g b ế độ g bất ợ về suất Cụ t ể, rủ ro suất xuất ệ c sự t y đổ suất t ị trườ g, c c ê ệc về ạ t đị g g ữ tà sả ợ và tà sả c củ gâ à g oặc củ ữ g yếu tố c ê qu đế suất dẫ đế guy c b ế độ g t u và g trị rò g củ gâ à g N ữ g t y đổ về suất ả ưở g đế t u củ gâ à g t ô g qu v ệc à t y đổ t u t uầ củ gâ à g và ức t u cc ê qu đế và c c c í oạt độ g N ữ g t y đổ về suất cũ g ả ưở g đế g trị củ c c tà sả c , tà sả ợ và c c cô g cụ goạ bả g vì g trị ệ tạ củ c c uồ g t ề tro g tư g và tro g ột số trườ g ợ à bả t â c c uồ g t ề t y đổ suất t y đổ Tuy ê , v ệc c ấ rủ ro ày à ột ầ tro g oạt độ g củ gâ à g và cũ g c t ể à guồ s ợ cũ g ư tạo g trị c o cổ đô g. Mặc dù rủ ro suất qu ức cũ g c t ể đe dọ đ g ể đế t u và vố củ ột gâ à g T eo đ , ột qu trì quả ý rủ ro ệu quả, duy trì rủ ro suất tro g c c ức toà à cầ t ết đố vớ sự oạt độ g à ạ và toà củ c c gâ à g.
6 1.2.2 Các loại rủi ro l i suất và biểu hiện: Rủ ro suất c c c oạ : rủ ro ể ê , rủ ro c bả , rủ ro đườ g co g suất, rủ ro c c ợ đồ g quyề c ọ  Rủi ro hiển nhiên: Là rủ ro do đườ g co g suất dịc c uyể so g so g ê oặc xuố g  Rủi ro cơ sở : c sự t y đổ ô g đồ g đều củ c c c sở suất c u C ẳ g ạ , gâ à g c o v y trê c sở suất LIBOR, tro g đ gâ à g v y ạ dự trê c sở suất SIBOR H c sở suất ày t y đổ c u, gâ à gs c rủ ro suất gọ à rủ ro c sở.  Rủi ro hợp đồng quyền chọn: Là c c ợ đồ g quyề c ọ u yb c c oạ tr ếu, ếu, c c oả c o v y c o é gườ v y quyề trả trước, c o é gườ gử t ề được quyề rút t ề bất cứ úc ào à ô g ả c ịu í ạt  Rủi ro đƣờng cong l i suất: Là rủ ro do đườ g co g suất t y đổ ì dạ g suất t y đổ , suất củ c c ạ c u s t y đổ c u Tro g trườ g ợ ày, đườ g cong lãi suất trở ê đảo gược suất củ ạ gắ ạ trở ê c o suất củ ạ dà Đƣờng cong l i suất Đƣờng cong l i suất Đƣờng cong l i suất Đƣờng cong l i phẳng thông thƣờng đảo ngƣợc suất bƣớu Hình 1.2 : Các dạng đƣờng cong l i suất phổ biến ở Việt Nam
7 Để ác đ nh ngân hàng c rủi ro l i suất hay h ng, ngƣời ta s dụng hệ số sau: Tà sả C ạy cả vớ suất Rủ ro suất (R) = Tà sả Nợ ạy cả vớ suất Trườ g ợ R > 1 Nếu suất tă g t ì gâ à g ô g bị rủ ro suất Nếu suất gả t ì rủ ro suất xảy r Trườ g ợ R < 1, rủ ro xảy r ếu suất tă g. Trườ g ợ R = 1 ô g c rủ ro c b ế độ g suất 1.2.3 Nguyên nhân dẫn đến rủi ro l i suất: Rủ ro suất ts gâ à g ô g ớ đuợc g ữ suất t u được từ tà sả s và suất c r c o guồ vố ả trả Nguyê â rủ ro suất c ủ yếu à TCTD ả đố d ệ à rủ ro do đị g ạ , rủ ro đườ g ợ tức, rủ ro c sở và rủ ro do c c ợ đồ g quyề c ọ  Rủi ro do đ nh giá lại: Là rủ ro ổ b ế và được g ê cứu ều ất củ rủ ro suất, ts từ ữ gc ê ệc về ạ đố vớ suất cố đị và đị g ạ đố vớ suất t ả ổ đố vớ c c tà sả c , tà sả ợ và c c trạ g t goạ bả g củ gâ à g Mặc dù ữ gc ê ệc ày à ổ b ế tro g oạt độ g gâ à g, c ú g c t ể à c ot u và g trị tế củ gâ à g ả c ịu ữ g b ế độ g ô g ườ g trước được suất t y đổ Ví dụ, ột gâ à g tà trợ c o ột oả v y dà ạ vớ suất cố đị b g t ề gử gắ ạ c t ể s bị sụt g ả t u tro g tư g ts từ trạ g t ày và sụt g ả g trị ếu suất tă g N ữ g sụt gả ày ts vì c c uồ g t ề củ oả v y à cố đị tro g toà bộ ạ , tro g đ ả trả c o guồ tà trợ à t ả ổ , và tă g s u oả t ề gử gắ ạ ày đ o ạ .  Rủi ro do thay đổi đƣờng cong lợi tức:
8 N ữ g c ê ệc về đị g ạ c t ể à c o gâ à g c ịu rủ ro vớ ữ g t y đổ về độ dốc và ì dạ g củ đườ g ợ tức Rủ ro đườ g ợ tức t s ữ g sự dịc c uyể ô g dự b o trước củ đườ g ợ tức c ữ gả ưở g bất ợ đố vớ t u yg trị tế củ gâ à g Ví dụ, g trị tế củ trạ g t dư g c c tr ếu c í ủc ạ 10 ă được ạ c ế rủ ro b g trạ g t â c c c ứ g c ỉ củ c í ủc ạ 5 ă c t ểgả ạ ếu đườ g ợ tức tă g độ dốc, g y cả trạ g t ày được ạ c ế rủ ro đố vớ ữ g b ế độ g so g so g trê đườ g ợ tức.  Rủi ro cơ sở: Rủ ro suất c sở ts c c c ỉ số đị g suất c uẩ à TCTD sử dụ g để đị g sả ẩ t y đổ , ts từ tư g qu ô g oà ảo tro g sự đ ều c ỉ c c suất t u được và ả trả đố vớ c c cô g cụ c uc ữ g đặc đ ể đị g ạ tư g tự suất t y đổ , ữ gc ê ệc ày c t ể tạo r ữ g t y đổ ô g ườ g trước tro g uồ g t ề và c ê ệc t u g ữ tà sả c , tà sả ợ và c c cô g cụ goạ bả g c ạ tư g tự y tầ suất đị g ạ tư g tự  Rủi ro do các hợp đồng quyền chọn: Rủ ro quyề c ọ ts từ ả ưở g củ b ế độ g về suất và t y đổ về g trị t ị trườ g củ quyề c ọ tro g d ục đầu tư củ TCTD, ts từ c c tu c ọ tro g ều tà sả c , tà sả ợ và d ục đầu tư goạ bả g củ gâ à g Một quyề c ọ c o gườ ắ g ữ quyề , ư g ô g ả g ĩ vụ, t ực ệ u ,b y t eo ột c c ào đ c t ể t y đổ uồ g t ề củ ột cô g cụ y ợ đồ g tà c í C c quyề c ọ c t ể à ữ g cô g cụ độc ư c c quyề c ọ g o dịc tạ sở và c c ợ đồ g g o dịc t tru g, oặc c ú g c t ể tro g c c cô g cụ t êu c uẩ c Mặc dù gâ à g sử dụ g c c quyề c ọ g o dịc tạ sở và g o dịc t tru g trê c c tà oả kinh doanh và phi kinh do , c c cô g cụ c c ứ quyề c ọ gày cà g trở ê qu trọ g tro g c c
9 oạt độ g do C c ví dụ về c c cô g cụ c c ứ quyề c ọ b o gồ ều oạ tr ếu và c ứ g c ỉ vớ quyề c ọ u oặc b , c c oả vay cho bê v y quyề trả trước c c số dư, và c c oạ ì cô g cụ t ề gử ô gc ạ c c o gườ gử t ề quyề rút t ề tạ bất t ờ để ào, t ườ g ô g ả c ịu ạt Nếu ô g được quả ý đầy đủ, c c đặc tí oà trả ô g đố xứ g củ c c cô g cụ c quyề c ọ c t ể gây rủ ro đ g ể, đặc b ệt c o ữ g gườ b quyề c ọ (ngân hàng), do ữ g quyề c ọ độc y ụ t uộc, t ườ g được t ực ệ vớ ợ t ế t uộc về gườ ắ g ữ quyề c ọ là khách hàng và bất ợ t uộc về gườ t à quyề c ọ là ngân hàng. 1.3 QU N L RỦI RO L I SU T : 1.3.1 Mục tiêu quản lý rủi ro l i suất tại ngân hàng:  Hạn chế tổn thất cho ngân hàng do biến động l i suất: V ệc quả ý rủ ro suất bảo vệ t u củ gâ à g trước ữ g b ế độ g củ suất à ả ưở g xấu đế ợ u củ gâ à g Hoạt độ g quả ý rủ ro suất tạ gâ à ggú gâ à g đả bảo t u dự ế ở ức tư g đố ổ đị bất c ấ sự t y đổ củ suất Tùy vào tình hình kinh doanh, ngân à g s duy trì tỷ ệ t u c b ê (NIM) cố đị tro g t ờ , đây à ệ số gú gâ à g dự b o trước ả ă gs củ gâ à g, được tí ư s u: NIM = ( Thu nhập từ l i – chi phí trả l i) / Tổng tài sản sinh lời Trườ g ợ suất t ị trườ g tă g, c í trả tă g t u từ , à c o NIM g ả , à ả ưở g đế t u củ gâ à g Trườ g ợ suất t ị trườ g g ả , ếu t u từ từ c c oả c o v y và c ứ g o gả c í trả cũ g s à NIM g ả , ả ưở g xấu đế t u củ gâ à g Do đ , v ệc quả ý rủ ro suất ả được B đ ều à gâ à g qu tâ ột c c t ườ g xuyê và âu dà Nếu B Đ ều Hà gâ à gt ỏ vớ ức
10 tỷ ệ t u c b ê đ g c , gâ à g s tì ọ c c bảo vệ tỷ ệ t u c b ê để tr à gả t u củ gâ à g.  Tăng lợi nhuận cho ngân hàng: Nếu dự đo đú g b ế độ g tă g g ả củ suất tro g tư g , gâ à g ô g ữ g gă được tổ t ất do rủ ro suất gây r , à cò ế ợ từ ữ g b ế độ g củ suất Nếu gâ à g dự tí suất s tă g tro g tư g ,B đ ều à s c c cbệ ạ c ế tà sả ợ gắ ạ , tă g cườ g uy độ g guồ vố dà ạ oặc tă g cườ g ượ g TSC gắ g ề vớ suất c độ b ế độ g ớ ưc o v y gắ ạ ều oặc đầu tư vào c ứ g o gắ ạ Nếu ư gâ à g dự tí suất s g ả tro g tư g , gâ à g s đư r c í s c để tă g cườ g uy độ g vố gắ ạ , tă g cườ g c o v y dà ạ ,gả c o v y gắ ạ 1.3.2 Các nguyên tắc quản lý rủi ro l i suất: T eo ủy b B se về g s t gâ à g, c c guyê tắc được c qu g s t sử dụ g đ g ức độ đầy đủ và ệu quả củ qu trì quả ý rủ ro suất củ ột gâ à g: Nguyê tắc 1: Để t ực ệ c c tr c ệ củ ì , ộ đồ g quả trị ột gâ à g cầ ê duyệt c c c ế ược và c í s c ê qu đế quả ý rủ ro suất và bảo đả r gb tổ g g đốc t ực ệ c c bước cầ t ết để theo dõi và ể so t c c rủ ro ày t eo c c c ế ược và c í s c đ được ê duyệt Hộ đồ g quả trị cầ được t ô g b o t ườ g xuyê về rủ ro suất củ gâ à g để đ g v ệc t eo dõ và ể so t ữ g rủ ro ày t eo ướ g dẫ củ ộ đồ g quả trị về ức rủ ro à gâ à gc t ểc ấ Nguyê tắc 2: B tổ g g đốc ả bảo đả r g c cấu oạt độ g củ gâ à g và ức độ rủ ro suất à gâ à gg c ịu được quả ý ệu quả, c c c í s c và t ủ tục được t ết để ể so t và ạ c ế ữ g rủ ro ày, và c c guồ ực c sẵ để đ g và ể so t rủ ro suất