intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Luận văn Thạc sĩ Luật kinh tế: Hoàn thiện pháp luật về tín dụng tiêu dùng từ thực tiễn tại BIDV Tây Nam Quảng Ninh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:89

Thêm vào BST
Báo xấu
53
lượt xem 5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với các mục tiêu như sau: Hệ thống hóa các quy định pháp luậtViệt Nam và phân tích ưu, nhược điểm của các quy định pháp luật về tín dụng tiêu dùng. Phân tích và đánh giá thực trạng pháp luật về tín dụng tiêu dùng từ thực tiễn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh. Chỉ ra những vướng mắc, bất cập, hạn chế của pháp luật Việt Nam về tín dụng tiêu dùng, từ đó đưa ra các giải phápnhằm hoàn thiện pháp luật về tín dụng tiêu dùngở Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Luật kinh tế: Hoàn thiện pháp luật về tín dụng tiêu dùng từ thực tiễn tại BIDV Tây Nam Quảng Ninh

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG ---------o0o--------- LUẬN VĂN THẠC SĨ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ TÍN DỤNG TIÊU DÙNG TỪ THỰC TIỄN TẠI BIDV TÂY NAM QUẢNG NINH Ngành: Luật kinh tế VŨ MINH CƯỜNG Hà Nội - 2020
  2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG ---------o0o--------- LUẬN VĂN THẠC SĨ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ TÍN DỤNG TIÊU DÙNG TỪ THỰC TIỄN TẠI BIDV TÂY NAM QUẢNG NINH Ngành: Luật kinh tế Mã số: 8380107 Họ tên học viên: Vũ Minh Cường Người hướng dẫn Khoa học: TS Nguyễn Phúc Hiền Hà Nội - 2020
  3. i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình do tôi tự nghiên cứu kết hợp với sự hướng dẫn khoa học của TS Nguyễn Phúc Hiền. Số liệu nêu trong luận văn được thu thập từ nguồn thực tế, được công bố trên các báo cáo của các cơ quan nhà nước; được đăng tải trên các tạp chí, báo chí, các website hợp pháp. Những thông tin và nội dung nêu trong đề tài đều dựa trên nghiên cứu thực tế và hoàn toàn đúng với nguồn trích dẫn. Tác giả luận văn
  4. ii LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành, sâu sắc tới TS Nguyễn Phúc Hiền là người trực tiếp hướng dẫn khoa học, đã tận tình hướng dẫn cho tôi cả chuyên môn và phương pháp nghiên cứu và chỉ bảo chotôi nhiều kinh nghiệm trong thời gian thực hiện đề tài. Xin được chân thành cám ơn các thầy cô giáo trong Khoa Luật, Khoa Đào tạo sau đại học, Trường đại học Ngoại Thương đã tạo những điều kiện tốt nhất để tác giả thực hiện luận văn. Xin trân trọng cảm ơn Đơn vị Ngân hàng BIDV chi nhánh Tây Nam Quảng Ninhđã tạo điều kiện trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài, cám ơn các chuyên gia trong các lĩnh vực liên quan đã đóng góp những thông tin vô cùng quý báu và những ý kiến xác đáng, để tác giả có thể hoàn thành nghiên cứu này. Mặc dù với sự nỗ lực cố gắng của bản thân, luận văn vẫn còn những thiếu sót. Tôi mong nhận được sự góp ý chân thành của các Thầy Cô, đồng nghiệp và bạn bè để luận văn được hoàn thiện hơn. Tác giả luận văn
  5. iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT..................................................................... vi DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ ................................................. vii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................... viii PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÁP LUẬT TÍN DỤNG TIÊU DÙNG .........................................................................................................................7 1.1. Khái quát về pháp luật tín dụng tiêu dùng ......................................................7 1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của tín dụng ........................................................... 7 1.1.2. Khái niệm và đặc điểm của tín dụng tiêu dùng .......................................... 9 1.1.3. Phân loại tín dụng tiêu dùng ..................................................................... 11 1.1.4. Nguyên tắc tín dụng tiêu dùng .................................................................. 15 1.2. Nội dung của pháp luật về tín dụng tiêu dùng ..............................................17 1.2.1. Nguồn luật điều chỉnh tín dụng tiêu dùng ............................................... 17 1.2.2. Quy định pháp luật về chủ thể tham gia trong hoạt động tín dụng tiêu dùng ...................................................................................................................... 18 1.2.3. Quy định của pháp luật về hợp đồng tín dụng tiêu dùng ........................ 20 1.2.4. Quy định của pháp luật về các biện pháp bảo đảm trong hoạt động tín dụng tiêu dùng ..................................................................................................... 29 1.2.5. Các tranh chấp liên quan đến hoạt động tín dụng tiêu dùng .................. 31 1.3. Kinh nghiệm hoàn thiện pháp luật về tín dụng tiêu dùng tại Hoa Kỳ ........33 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ TÍN DỤNG TIÊU DÙNG TẠI VIỆT NAM – NGHIÊN CỨU THỰC TIỄN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ
  6. iv VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM (BIDV) CHI NHÁNH TÂY NAM QUẢNG NINH ........................................................................................................................37 2.1. Giới thiệu chung về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh .............................................................37 2.1.1. Tư cách pháp lý .......................................................................................... 37 2.1.2. Lịch sử hình thành .................................................................................... 37 2.1.3. Cơ cấu tổ chức, chức năng và nhiệm vụ các phòng ban tại chi nhánh BIDV Tây Nam Quảng Ninh............................................................................... 41 2.1.4. Khái quát chung về tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh những năm gần đây.................................................................................... 43 2.2. Thực trạng pháp luật về tín dụng tiêu dùng từ thực tiễn tại ngân hàng tmcp đầu tư và phát triển việt nam (bidv) chi nhánh tây nam quảng ninh ................47 2.2.1. Thực trạng pháp luật về hợp đồng tín dụng tiêu dùng từ thực tiễn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) Chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh ................................................................................................. 48 2.2.3. Thực trạng giải quyết tranh chấp trong hoạt động tín dụng tiêu dùng tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh .......................................................................................................... 57 2.3. Đánh giái thực trạng pháp luật về tín dụng tiêu dùng từ thực tiễn tại ngân hàng bidv chi nhánh tây nam quảng ninh ............................................................60 2.3.1. Các mặt tích cực......................................................................................... 60 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân ............................................................... 61 CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ TÍN DỤNG TIÊU DÙNG TRONG HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG .........................................66 3.1. Định hướng phát triển của ngân hàngbidv chi nhánh tây nam quảng ninh trong thời gian tới....................................................................................................66 3.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về tín dụng tiêu dùng trong hoạt động ngân hàng ...............................................................................................69
  7. v 3.2.1. Nhu cầu hoàn thiện pháp luật về hoạt động tín dụng tiêu dùng............. 69 3.2.2. Một số giải pháp về phía các cơ quan nhà nước ...................................... 70 3.2.3. Một số giải pháp từ phía ngân hàng BIDV .............................................. 74 KẾT LUẬN ..............................................................................................................77 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................78
  8. vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa tiếng Việt BIDV Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam CBBH Cán bộ bán hàng CBTĐ Cán bộ thẩm định MHB Ngân hàng TMCP phát triển Nhà Đồng Bằng sông Cửu Long NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại TCTD Tổ chức tín dụng TMCP Thương mại cổ phần TSBĐ Tài sản bảo đảm
  9. vii DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ Bảng 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh .................................................................44 Bảng 2.2: Dư nợ Tín dụng tiêu dùng so với giá trị TSBĐ năm 2016-2018 ..............56 Bảng 3.1: Một số chỉ tiêu năm 2020 .........................................................................67 Biểu đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức của Chi nhánh BIDV Tây Nam Quảng Ninh...............43 Biểu đồ 2.2: Kết quả kinh doanh chi nhánh BIDV Tây Nam Quảng Ninh ...............44 Biểu đồ 2.3: Tỷ lệ HĐTD Ngân hàng BIDV chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh đã ký kết trong 3 tháng đầu năm 2019. ..............................................................................48 Hình 1.1: Sơ đồ tín dụng tiêu dùng gián tiếp ............................................................13
  10. viii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 1. Các thông tin chung 1.1. Tên luận văn:Hoàn thiện pháp luật về tín dụng tiêu dùng từ thực tiễn tại BIDV Tây Nam Quảng Ninh 1.2. Tác giả:Vũ Minh Cường 1.3. Chuyên ngành: Luật kinh tế 1.4. Bảo vệ năm: 2019 1.5. Giáo viên hướng dẫn:TS Nguyễn Phúc Hiền 2. Những đóng góp của luận văn Thứ nhất, luận văn đã hệ thống các cơ sởlý luận về tín dụng tiêu dùng,làm rõ các khái niệm như: ngân hàng thương mại,tín dụng, tín dụng tiêu dùng. Hệ thống các quy định pháp luật về tín dụng tiêu dùng. Thứ hai, luận văn phân tích các quy định pháp luật về tín dụng tiêu dùng, đánh giá những thành tựu và hạn chế của pháp luật về hoạt động tín dụng tiêu dùng. Phân tích và đánh giá thực trạng thi hành pháp luật về tín dụng tiêu dùng tại một đơn vị ngân hàng cụ thể là Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Tây Nam Quảng Ninhtrong thời gian qua. Thứ ba, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về tín dụng tiêu dùng, hạn chế các tranh chấp phát sinh từ hoạt động tín dụng tiêu dùng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bên cấp tín dụng và bên được cấp tín dụng, bảo đảm môi trường kinh doanh cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh, từ đó tạo tiền đề cho sự phát triển của hệ thống ngân hàng nói chung và ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh nói riêng.
  11. 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong những năm qua, công cuộc đổi mới kinh tế của Việt Nam đã gặt hái được những thành công nhất định. Có được kết quả đó, phải kể đến những đóng góp của tất cả các cấp các ngành, trong đó có sự đóng góp to lớn củangành ngân hàng. Có thể coi hoạt động ngân hàng là huyết mạch của nền kinh tế vì hoạt động ngân hàng bao trùm lên các hoạt động kinh tế - xã hội và là trung gian gắn kết các ngành kinh tế khác nhauvới các hoạt động như tiền tệ, thanh toán và tín dụng. Trong đó tín dụng giữ vai trò đặc biệt quan trọng, phục vụ đắc lực cho sự phát triển của các ngành kinh tế khác, là cầu nối giữa cung cầu về vốn trong nền kinh tế, một công cụ mạnh mẽ thúc đẩy quá trình tập trung và điều hòa vốn, đẩy mạnh quá trình luân chuyển hàng hóa, tiền tệ,… Trong điều kiện kinh tế nước ta hiện nay, đời sống người dân đang dần được nâng cao, thị trường hàng hóa cũng ngày một đa dạng đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng. Tuy nhiên, không phải lúc nào người tiêu dùng cũng đủ khả năng tài chính để đáp ứng được các nhu cầu tiêu dùng của mình. Chính vì vậy, tín dụng tiêu dùng ra đời góp phần đáp ứng các nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng và là nguồn thu chủ yếu cho các ngân hàng nhưng đồng thời cũng là hoạt động tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhất là trong bối cảnhcạnh tranh kinh tế thế giới ngày càng khốc liệt thì chất lượng dịch vụ tín dụng và kiểm soát rủi ro phải càng được nâng cao. Điều cần thiết đặt ra cho chúng ta là nghiên cứu và hoàn thiện hơn nữa pháp lý về tín dụng nói chung và tín dụng tiêu dùng nói riêng. Trong thời gian qua, pháp luật về tín dụng tiêu dùng cũng đã được Nhà nước quan tâm và không ngừng hoàn thiện khi quy định trong các đạo luật, các văn bản dưới luật,… đã tạo ra một khung pháp lý quan trọng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bên cấp tín dụng và bên được cấp tín dụng, tạo điều kiện cho các hoạt động tín dụng tiêu dùng phát triển, thực hiện theo chính sách tiền tệ quốc gia, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Việc nghiên cứu pháp luậtvề tín dụng tiêu dùng góp phần hạn chế tranh chấp giữa các bên, đảm bảo môi trường kinh doanh phát triển lành mạnh.Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được thì pháp lý về tín dụng tiêu dùng còn nhiều bất cập. Hơn nữa, toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đặt ra yêu cầu phải có
  12. 2 sự hài hòa giữa pháp luật quốc gia với pháp luật quốc tế. Vì vậy, tác giả chọn đề tài “ Hoàn thiện pháp luật về tín dụng tiêu dùng từ thực tiễn tại BIDV Tây Nam Quảng Ninh” với mong muốn nghiên cứu những quy định cơ bản của pháp luật Việt Nam về tín dụng tiêu dùng, đánh giá ưu và nhược điểm của các quy định này, từ đó đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật trên cơ sở đó tăng hiệu quả hoạt động tín dụng tiêu dùng tại các ngân hàng ở Việt Nam. 2. Tình hình nghiên cứu của đề tài Pháp luật tín dụng tiêu dùng là một vấn đề cơ bản của pháp luật tín dụng trong các ngân hàng mà cho đến nay đã có những công trình nghiên cứu ở những mức độ và khía cạnh khác nhau, cả trong và ngoài nước. 2.1. Tình hình nghiên cứu nước ngoài: Cho đến nay, số lượng các công trình nghiên cứu ở nước ngoài về pháp luậtliên quan đến hoạt động ngân hàng rất nhiều. Do mục đích khác nhau nên phạm vi nghiên cứu của các tác giả cũng khác nhau. Tuy nhiên, số lượng công trình nghiên cứu về pháp luậttín dụng tiêu dùng lại khá khiêm tốn. Ngày 21/12/ 2015, một dự án với tên gọi “Consumer credit and banking” Project on Strengthening Technical Competency for Consumer Protection in ASEAN, với mục tiêu tăng cường AMS với năng lực hiệu quả để áp dụng và thực hiện luật bảo vệ người tiêu dùng, với 6 lĩnh vực cốt lõi, trong đó có lĩnh vực thứ 3 về tín dụng tiêu dùng và ngân hàng. Cuốn sách “The law of credit: consumer credit and security over personality in Singapore”Singapore University Press; của tác giả Chin Yen Lee xuất bản năm 1980. Ngoài ra,còn một số bài báo như “Consumer Credit laws and what you need to know about them” của tác giả Lauralynn Mangis, viết trên tạp chí The Advantage Blog, chỉ ra đạo luật bảo vệ tín dụng tiêu dùng ở Hoa Kỳ “The Consumer Credit Protection Act (CCPA)” và cung cấp các kiến thức nhằm bảo vệ các bên trong hoạt động tín dụng tiêu dùng khỏi các hành vi cạnh tranh không lành mạnh. 2.2. Tình hình nghiên cứu trong nước:
  13. 3 Hiện nay ở Việt Nam, liên quan đến pháp luật về tín dụng ngân hàng có rất nhiều công trình nghiên cứu dưới nhiều khía cạnh khác nhau. Có thể kể đến Luận văn thạc sĩ luật học với đề tài “Những quy định chủ yếu của pháp luật về thẻ tín dụng và xu hướng hoàn thiện” của tác giả Nguyễn Minh Thắng năm 2007 đã chỉ ra vai trò của thẻ tín dụng trong các giao dịch thanh toán. Tuy nhiên, luận văn được thực hiện cách đây khá lâu nên các quy định pháp luật không còn phù hợp với quy định hiện hành. Gần đây hơn có luận văn thạc sĩ của tác giả Lê Nguyên Thảo năm 2012 “Giải pháp đẩy mạnh hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển Nông thôn quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng”. Luận văn mới chỉ đưa ra lý luận về cho vay tiêu dùng và đánh giá thực trạng cho vay tiêu dùng mà không nghiên cứu đến quy định pháp luật điều chỉnh vấn đề này. Một khía cạnh về tín dụng là hợp đồng tín dụng cũng là một đề tài phổ biến trong các luận văn, bài báo. Luận văn thạc sĩ Luật học của tác giả Nguyễn Thị Hồng Thúy năm 2008 “Pháp luật về Hợp đồng tín dụng ngân hàng ở Việt Nam” nghiên cứu một số vấn đề lý luận cơ bản của pháp luật Việt Nam về hợp đồng tín dụng ngân hàng. Trên cơ sở phân tích thực trạng áp dụng các quy định đó trong thực tiễn, chỉ ra những bất cập còn tồn tại, so sánh kinh nghiệm pháp luật tương ứng của một số nước trên thế giới, qua đó tác giả đề xuất kiến nghị nhằm hoàn thiện hơn nữa pháp luật về hợp đồng tín dụng ở Việt Nam. Đi sâu nghiên cứu có đề tài “Giải quyết tranh chấp về lãi suất cho vay trong hợp đồng tín dụng và tổ chức tín dụng tại tòa án” của tác giả La Hồng, Trường Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh năm 2007 xoay quanh các quy định của pháp luật về lãi suất trong hợp đồng tín dụng, chỉ ra những mâu thuẫn trong quy định pháp luật về lãi suất. Cũng với đề tài trên, “Pháp luật về lãi suất trong hợp đồng tín dụng” năm 2018 tác giả Trần Ánh Phương, trường Đại học Luật, Đại học Huế đã nghiên cứu và làm rõ một số vấn đề lý luận pháp luật về lãi suất trong hợp đồng tín dụng, thực trạng pháp luật về lãi suất trong hợp đồng tín dụng và các yêu cầu, giải pháp hoàn thiện pháp luật về lãi suất trong hợp đồng tín dụng, là một nghiên cứu tiếp cận vấn đề một cách toàn diện và đẩy đủ hơn trong các quan hệ pháp luật so với các công trình nghiên cứu trước đó.
  14. 4 Với đề tài về pháp luật tín dụng tiêu dùng, gần đây cũng có luận văn của tác giả Trần thị Kim Ánh, Đại học Huế, trường Đại học Luật, năm 2018 “Pháp luật Việt Nam về tín dụng cho vay tiêu dùng tại các ngân hàng thương mại, qua thực tiễn tại Đà Nẵng”. Luận văn đưa ra các vấn đề lý luận và pháp luật điều chỉnh tín dụng tiêu dùng tại các ngân hàng thương mại, đưa ra các định hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật về tín dụng cho vay tiêu dùng. Tuy nhiên,luận văn mới chỉ dùng lại ở việc phân tích các quy định của pháp luật Việt Nam mà chưa so sánh với pháp luật của thế giới. Với đề tài tác giả lựa chọn trong luận văn này “Hoàn thiện pháp luật về tín dụng tiêu dùng từ thực tiễn tại BIDV Tây Nam Quảng Ninh” không phải một đề tài mới nhưng đề tài này nghiên cứu tập trung vào các quy định pháp luật và đánh giá thực trạng pháp luật về hoạt động tín dụng tiêu dùng từ thực tiễn tại một đơn vị cụ thể là ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh. Trên cơ sở tiếp thu và học hỏi các công trình nghiên cứu trước đây, tác giả đi sâu nghiên cứu, cập nhật các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, đánh giá phân tích những thành tựu cũng như bất cập để tìm ra những định hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật về tín dụng tiêu dùng, củng cố và khắc phục những hạn chế của các công trình nghiên cứu trước đây. 3. Mục tiêu nghiên cứu Luận văn được nghiên cứu với các mục tiêu như sau: - Hệ thống hóa các quy định pháp luậtViệt Nam và phân tích ưu, nhược điểm của các quy định pháp luật về tín dụng tiêu dùng. - Phân tích và đánh giá thực trạng pháp luật về tín dụng tiêu dùng từ thực tiễn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh. - Chỉ ra những vướng mắc, bất cập, hạn chế của pháp luật Việt Nam về tín dụng tiêu dùng, từ đó đưa ra các giải phápnhằm hoàn thiện pháp luật về tín dụng tiêu dùngở Việt Nam. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
  15. 5 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn là các chế định pháp luật vềtín dụng tiêu dùng ở Việt Nam, tư thực tiễn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh. Kinh nghiệm hoàn thiện pháp luật về tín dụng ngân hàng của Hoa Kỳ cũng là đối tượng nghiên cứu của đề tài này. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Về mặt không gian: luận văn nghiên cứu các quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam,phân tích và đánh giá các chế định pháp luật về tín dụng tiêu dùng từ thực tiễn giới hạn tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh. Về mặt thời gian nghiên cứu: luận văn nghiên cứu các quy định pháp luật còn hiệu lực, số liệu về hoạt động tín dụng tiêu dùng và thực trạng thi hành pháp luật về tín dụng tiêu dùng tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh từ năm 2016 đến đầu năm 2019. Về mặt nội dung nghiên cứu: luận văn nghiên cứu các vấn đề pháp luật về tín dụng tiêu dùng thông qua các quan điểm, luật, nghị quyết, văn bản hướng dẫn, báo cáo,… 5. Phương pháp nghiên cứu Luận văn chủ yếu sử dụng các phương pháp nghiên cứu phổ biến như phương pháp phân tích – tổng hợp, phương phápdiễn giải – quy nạp, phương pháp so sánh luật học và phương pháp khái quát hóa các đối tượng nghiên cứu. 6. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu thành ba chương: Chương 1: Một số vấn đề lý luận về pháp luật tín dụng tiêu dùng
  16. 6 Chương 2:Thực trạng pháp luật về tín dụng tiêu dùngtại Việt Nam – nghiên cứu thực tiễn tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh Chương 3:Các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về tín dụng tiêu dùng trong hoạt động ngân hàng.
  17. 7 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀPHÁP LUẬT TÍN DỤNG TIÊU DÙNG Để đi sâu nghiên cứu đề tài “Hoàn thiện pháp luật về tín dụng tiêu dùng từ thực tiễn tại BIDV Tây Nam Quảng Ninh”, trước tiên cần tìm hiểu một số vấn đề lý luận về các quy định của pháp luật về tín dụng tiêu dùng tại ngân hàng thương mại. 1.1. Khái quát về pháp luật tín dụng tiêu dùng 1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của tín dụng Hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại là một trong những hoạt động truyền thống gắn liền với lịch sử phát triển của hệ thống ngân hàng. Tín dụng đóng vai trò quan trọng và có ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của một ngân hàng. Tuy nhiên, trong thực tế hoạt động tín dụng khá phức tạp và luôn biến động. Để định nghĩa về tín dụng có nhiều cách tiếp cận khác nhau, Tín dụng nói chung được định nghĩa là quan hệ kinh tế trong đó có sự chuyển nhượng tạm thời một lượng giá trị (dưới hình thức giá trị hoặc hiện vật) từ người sở hữu sang người sử dụng để sau một thời gian nhất định thu hồi về một lượng giá trị lớn hơn giá trị ban đầu. Xét dưới góc độ hẹp hơn, “Tín dụng ngân hàng là một giao dịch về tài sản (tiền hoặc hàng hóa) giữa ngân hàng và bên đi vay (cá nhân, doanh nghiệp và các chủ thể khác), trong đó ngân hàng chuyển giao tài sản cho bên đi vay sử dụng trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận, bên đi vay có trách nhiệm hoàn trả vô điều kiện vốn gốc và lãi cho ngân hàng khi đến hạn thanh toán”(Tô Ngọc Hưng, 2014, tr.10) Theo Điều 4 Luật các tổ chức tín dụng số 07/VBHN-VPQH “Cấp tín dụng là việc thỏa thuận để tổ chức, cá nhân sử dụng một khoản tiền hoặc cam kết cho phép sử dụng một khoản tiền theo nguyên tắc có hoàn trả bằng nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bảo lãnh ngân hàng và các nghiệp vụ cấp tín dụng khác”. Mối quan hệ tín dụng ngân hàng không phải là quan hệ chuyển dịch vốn trực tiếp từ nơi nhàn rỗi sang nơi thiếu mà thông qua trung gian là các ngân hàng. Đó là một nghiệp vụ kinh doanh tiền tệ của ngân hàng thực hiện theo nguyên tắc hoàn trả và có lãi.
  18. 8 Từ khái niệm trên, có thể rút ra hoạt động tín dụng ngân hàng bao gồm bốn đặc điểm sau: Thứ nhất,tín dụng ngân hàng dựa trên sự tin tưởng giữa người đi vay và người cho vay. Đây được coi là điều kiện tiên quyết hình thành quan hệ tín dụng bởi ngân hàng với vị trí là người cho vay tin tưởng vào khả năng trả nợ của người đi vay, tin rằng vốn sẽ được hoàn trả khi đến hạn thanh toán. Khách hàng là người đi vay cũng tin vào hiệu quả của việc sử dụng đồng vốn đi vay của mình. Chỉ khi nào có sự gặp gỡ giữa lòng tin của người đi vay và người cho vay thì quan hệ tín dụng mới được thiết lập. Sự tin tưởng này có thể được tạo dựa trên cơ sở uy tín của người đi vay (vay tín chấp), giá trị tài sản thế chấp (vay thế chấp) hoặc do sự bảo lãnh của bên thứ ba. Thứ hai,tín dụng là sự chuyển nhượng tạm thời một lượng tài sản của ngân hàng cho người đi vay, trong một thời gian nhất định với cam kết hoàn trả cả gốc và lãi khi đến hạn. Đây là kết quả sự thỏa thuận giữa ngân hàng và khách hàng, hai bên tham gia vào quan hệ tín dụng với đối tượng chuyển nhượng là lượng tài sản, sự chuyển nhượng mang tính tạm thời có thời hạn, bảo đảm phù hợp giữa thời gian nhàn rỗi và thời gian cần sử dụng lượng giá trị đó. Nếu không đáp ứng được sự phù hợp thời gian này thì dẫn đến nguy cơ phá vỡ quan hệ tín dụng. Thứ ba, hoàn trả đúng hạn và đúng giá trị như đã thỏa thuận. Sau một thời gian theo thỏa thuận, người đi vay phải hoàn trả cho người cho vay một lượng giá trị bao gồm cả gốc và lãi bảo đảm lượng giá trị hoàn trả lớn hơn lượng giá trị ban đẩu. Có sự chênh lệch này là do người đi vay phải trả giá cho quyền sử dụng vốn tạm thời, nó phải đủ lớn để đem lại hấp dẫn cho người chuyển nhượng quyền sử dụng vốn. Thứ tư, hoạt động tín dụng luôn chứa đựng những rủi ro. Hoạt động tín dụng là hoạt động cơ bản đem lại nguồn thu chủ yếu cho ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, rủi ro tín dụng mà các ngân hàng phải đối mặt cũng
  19. 9 không hề nhỏ. Hậu quả của rủi ro tín dụng gây tổn thất về tài chính, giảm giá trị thị trường của vốn ngân hàng, nghiêm trọng hơn làm cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng bị thua lỗ, thậm chí là phá sản. Nguyên nhân rủi ro xuất phát từ phía khách hàng không thực hiện đúng các điều khoản của hợp đồng tín dụng, biểu hiện ở việc chậm trả hay trả không đẩy đủ, không trả nợ; nguyên nhân từ ngân hàng khi mở rộng cấp tín dụng mà lựa chọn khách hàng kém, quy trình tín dụng lỏng lẻo. Ngoài ra còn những nguyên nhân khách quan khác như sự biến động của thị trường, chu kì kinh tế, sự thay đổi chính sách, thiên tai, dịch họa,… 1.1.2. Khái niệm và đặc điểm của tín dụng tiêu dùng Tín dụng nói chung có vai trò vô cùng quan trọng đối với nền kinh tế quốc dân, góp phần giải quyết mâu thuẫn cơ bản giữa nhà đầu tư và nhà tiết kiệm, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và thúc đẩy quá trình giao lưu kinh tế. Để giúp ngân hàng quản lý được các khoản tín dụng thống nhất, kế hoạch hóa vốn và sử dụng vốn trong hoạt động của NHTM một cách có hiệu quả hơn và tránh được rủi ro, gắn quá trình cấp vốn phù hợp với luân chuyển vật tư hàng hóa thì phân loại tín dụng là cần thiết. Có nhiều cách phân loại tín dụng khác nhau như căn cứ vào thời hạn vay có tín dụng ngắn hạn, tín dụng trung hạn, tín dụng dài hạn; Căn cứ vào mức độ bảo đảm có tín dụng có bảo đảm và tín dụng không bảo đảm; Căn cứ vào phương pháp hoàn trả có tín dụng trả góp và tín dụng phi trả góp; Căn cứ vào nguồn gốc tín dụng có tín dụng trực tiếp và tín dụng gián tiếp. Ngoài ra, còn có cách phân loại căn cứ mục đích sử dụng, tín dụng bao gồm: Tín dụng sản xuất và kinh doanh hàng hóa, tín dụng tiêu dùng. Vậy tín dụng tiêu dùng được hiểu như thế nào? Tín dụng tiêu dùng (Consumer credit) ra đời cùng với sự phát triển của hệ thống ngân hàng. Đây là một hình thức tín dụng phổ biến trên thế giới, tuy nhiên lại khá mới mẻ tại Việt Nam. Để tạo điều kiện cho các khách hàng có thể thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng mua sắm hàng hóa cho mình, ngân hàng sẽ cho vay tiêu dùng bằng tiền hoặc hàng hóa. Người được cấp tín dụng sẽ phải trả một phần gốc và lãi hàng tháng theo thỏa thuận.
  20. 10 Về khái niệm tín dụng tiêu dùng, theo tác giả Nguyễn Văn Ngọc – Giảng viên Đại học Kinh tế quốc dân có trình bày trong cuốn Từ điển kinh tế học xuất bản năm 2006, tín dụng tiêu dùng được định nghĩa như sau: “Tín dụng tiêu dùng chỉ các khoản tiền cho người tiêu dùng vay để mua hàng hóa và dịch vụ, trừ các khoản tiền cho vay để mua nhà ở. Thông thường người tiêu dùng có thể sử dụng tiền vay để mua bất kỳ hàng hóa gì (tức không bị ràng buộc), nhưng cũng có trường hợp nó gắn với việc mua một hàng hóa cụ thể, ví dụ tín dụng thuê mua”(Nguyễn Văn Ngọc, 2006, tr.135). Khái niệm trên từ năm 2006 nên có một số điểm không phù hợp với thực trạng phát triển tín dụng ngày nay, khi định nghĩa tín dụng chỉ khoản tiền mà trừ các khoản cho vay để mua nhà. Khái niệm trên cũng chưa đề cập cụ thể đến đối tượng khách hàng: cá nhân, doanh nghiệp hay hộ gia đình. Khắc phục những hạn chế trên, Giáo trình tín dụng ngân hàng(năm 2014) có đưa ra định nghĩa: “Tín dụng tiêu dùng là một loại hình cho vay nhằm giải quyết những nhu cầu vốn phục vụ cho tiêu dùng của khách hàng là các hộ gia đình và cá nhân như: mua sắm nhà ở, xe máy, ô tô, ti vi…”( Tô Ngọc Hưng, 2014, tr.14).Định nghĩa chỉ ra đối tượng là cá nhân hay hộ gia đình, phục vụ nhu cầu cụ thể như: mua sắm nhà, phương tiện vận tải, nội thất gia đình,… Từ các khái niệm trên, tín dụng tiêu dùng có thể được hiểu là các khoản cho vay nhằm tài trợ nhu cầu chi tiêu cho người tiêu dùng với khách hàng bao gồm cá nhân và hộ gia đình.Các khoản tín dụng tiêu dùng là nguồn tài chính có vai trò quan trọng giúp người tiêu dùng trang trải các nhu cầu trong cuộc sống trước khi họ có đủ khả năng tài chính. Với khái niệm trên, tín dụng tiêu dùng có các đặc điểm sau đây: Một là, mục đíchtín dụng tiêu dùng phục vụ cho nhu cầu đời sống phát sinh hàng ngày của đại đa số dân chúng. Các nhu cầu như: mua, sửa chữa nhà ở; mua sắm các động sản: ô tô, xe máy; đồ dùng nội thất: ti vi, tủ lạnh, …; các nhu cầu tinh thần: giáo dục, du lịch,…
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1470 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2