Luận văn Thạc sĩ Luật kinh tế: Pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công - Thực tiễn áp dụng tại tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:115

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công - Thực tiễn áp dụng tại tỉnh Bình Dương" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu làm sáng tỏ các quy định pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công đang có những thuận lợi, hạn chế nào trong việc áp dụng và thực thi pháp luật trong đấu thầu xây dựng đầu tư công qua đó, đề xuất các giải pháp thiết thực góp phần hoàn thiện các quy định và nâng cao hiệu quả áp dụng thực hiện pháp luật từ thực tiễn tại tỉnh Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Luật kinh tế: Pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công - Thực tiễn áp dụng tại tỉnh Bình Dương

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT __________________ NGUYỄN CÔNG QUAN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU XÂY DỰNG ĐẦU TƯ CÔNG - THỰC TIỄN ÁP DỤNG TẠI TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: LUẬT KINH TẾ MÃ SỐ: 8380107 LUẬN VĂN THẠC SĨ BÌNH DƯƠNG - 2022
UỶ BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT __________________ NGUYỄN CÔNG QUAN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU XÂY DỰNG ĐẦU TƯ CÔNG - THỰC TIỄN ÁP DỤNG TẠI TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: LUẬT KINH TẾ MÃ SỐ: 8380107 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƯƠI HƯƠNG DẪ N KHOA HỌC: TS. PHAN MINH PHỤNG ̀ ́ -------------------------------- BÌNH DƯƠNG - 2022
LỜI CAM ĐOAN Học viên xin cam đoan luận văn: “Pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công - Thực tiễn áp dụng tại tỉnh Bình Dương” là công trình nghiên cứu cá nhân của Học viên trong thời gian qua. Những nội dung phân tích trong luận văn và giải pháp hoàn thiện trình bày trong luận văn là do Học viên tự tìm hiểu, phân tích một cách khách quan, trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và chưa được công bố dưới bất kỳ hình thức nào. Học viên xin chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu có sự không trung thực trong thông tin sử dụng trong Luận văn này. i
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, xin trân trọng cảm ơn Thầy đã hướng dẫn học viên là TS. Phan Minh Phụng đã tận tình hướng dẫn Học viên trong quá trình hoàn thành luận văn. Thầy đã mất nhiều thời gian để đọc luận văn và cho Học viên những nhận xét quý báu, chỉnh sửa những sai sót của Học viên trong quá trình hoàn thành luận văn. Xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô thuộc Viện Đào tạo Sau Đại học - Trường Đại học Thủ Dầu Một và Giám đốc chương trình Luật Kinh tế đã tận tình giảng dạy cho Học viên trong thời gian học tập. Do giới hạn kiến thức và khả năng lý luận của bản thân còn nhiều thiếu sót và hạn chế, kính mong sự chỉ dẫn và đóng góp của các Thầy, Cô để bài luận văn của Học viên được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................... vi DANH MỤC HÌNH, ĐỒ THỊ ................................................................................. vii MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu/câu hỏi nghiên cứu............................................................... 3 2.1. Mục tiêu chung ................................................................................................... 3 2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................................... 3 3. Tổng quan nghiên cứu của đề tài ........................................................................... 3 3.1. Luận văn, luận án ................................................................................................ 4 3.2. Sách tham khảo ................................................................................................... 4 3.3 Bài báo ................................................................................................................. 5 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ............................................................................. 6 4.1. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................................... 6 4.2. Phạm vị nghiên cứu ............................................................................................ 7 5. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................... 7 5.1 Phương pháp nghiêu cứu số liệu sơ cấp .............................................................. 7 5.2 Phương pháp nghiên cứu số liệu thứ cấp ............................................................. 7 5.3 Phương pháp xử lý số liệu, phân tích, đánh giá ................................................... 7 5.4 Phương pháp nghiên cứu tình huống .................................................................. 7 6.1. Ý nghĩa lý luận.................................................................................................... 8 6.2. Ý nghĩa thực tiễn ................................................................................................ 8 6. Cấu trúc của Đề tài ................................................................................................ 8 Chương 1: KHÁI QUÁT VỀ ĐẤU THẦU XÂY DỰNG ĐẦU TƯ CÔNG VÀ PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU XÂY DỰNG ĐẦU TƯ CÔNG ................................... 10 1.1. Khái quát về đấu thầu xây dựng đầu tư công ................................................... 10 iii
1.1.1.Khái niệm, đặc điểm của đấu thầu xây dựng đầu tư công ............................................................................................................................ 10 1.1.2. Sự cần thiết của hoạt động đấu thầu xây dựng đầu tư công .......................... 15 1.1.3. Các nguyên tắc cơ bản của đấu thầu xây dựng đầu tư công .......................... 16 1.2. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của pháp luật trong đấu thầu xây dựng đầu tư công ................................................................................................................................. 18 1.2.1. Khái niệm, đặc điểm của pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công ........ 18 1.2.2. Vai trò của pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công............................. 20 1. 3. Quy định pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công ................................... 24 1.3.1. Nội dung pháp luật đấu thầu xây dựng đầu tư công ...................................... 24 1.3.2 Đánh giá những thành công và hạn chế, bất cập trong quy định hiện hành về đấu thầu xây dựng đầu tư công ....................................................................................... 33 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................ 45 Chương 2: ................................................................................................................ 46 THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU XÂY DỰNG ĐẦU TƯ CÔNG TẠI TỈNH BÌNH DƯƠNG ................................................................................ 46 2.1. Sơ lược về hoạt động đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương..... 46 2.1.1. Tổng quan về tình hình kinh tế - xã hội tỉnh Bình Dương............................. 46 2.1.2. Đánh giá chung về hoạt động đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương thời gian qua ....................................................................................................... 49 2.2. Thực trạng áp dụng pháp luật pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương ............................................................................................................. 53 2.2.1. Thực tiễn áp dụng quy định chung pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công ........................................................................................................................................ 53 2.2.2. Thực tiễn áp dụng về trình tự, thủ tục trong đấu thầu xây dựng đầu tư công 54 2.3. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong việc áp dụng pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương..................................................................... 70 2.3.1. Hạn chế trong áp dụng pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương .................................................................................................................... 70 2.3.2. Nguyên nhân của hạn chế trong việc áp dụng pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương .................................................................................... 74 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................ 76 Chương 3: ................................................................................................................ 77 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU XÂY DỰNG ĐẦU TƯ CÔNG QUA THỰC TIỄN TẠI TỈNH BÌNH DƯƠNG .......................................... 77 iv
3.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công và định hướng hoàn thiện pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công ..................................... 77 3.1.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công ... 77 3.1.2. Định hướng hoàn thiện pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công ........... 78 3.2. Các giải pháp góp phần hoàn thiện và nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công ....................................................................................... 79 3.2.1. Giải pháp góp phần hoàn thiện pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công tại Việt Nam hiện nay .......................................................................................................... 79 3.2.2. Giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương .................................................................................... 84 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................................ 89 KẾT LUẬN CHUNG .............................................................................................. 90 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 921 v
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT HSDT Hồ sơ dự thầu Luật Đấu thầu năm 2013 Luật đấu thầu số 43/2013/QH13 ngày 26 tháng 11 năm 2013 của Quốc Hội NSNN Ngân sách Nhà nước UBND Ủy ban nhân dân ĐTC Đầu tư công HSMT Hồ sơ mời thầu vi
DANH MỤC HÌNH, ĐỒ THỊ Hình 2.1 Tổng vốn đầu tư phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh Bình Dương các năm 2015-2021. Hình 2.2 Vốn đầu tư trong nước của Tỉnh Bình Dương các năm 2015-2021. Hình 2.3 Vốn đầu tư nước ngoài của Tỉnh Bình Dương các năm 2015-2021. Hình 2.4 Số gói thầu và giá trị các gói thầu tỉnh Bình Dương các năm từ 2015- 2021. Hình 2.5 Số gói thầu các gói thầu xây lắp lựa chọn không qua mạng và lựa chọn qua mạng của tỉnh Bình Dương các năm từ 2015-2021. vii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Qua hơn 35 năm đổi mới, kinh tế của nước ta có tốc độ tăng trưởng ngày càng cao, quốc phòng - an ninh giữ vững, ổn định, góp phần nâng cao đời sống tinh thần, vật chất của nhân dân cả nước, từng bước hội nhập và khẳng định vị thế trên trường quốc tế. Nhu cầu phát triển của đất nước đặt ra phải cần có cơ sở hạ tầng vững chắc nhằm phục vụ cho hoạt động sản xuất và đời sống của người dân ngày một nâng lên trong quá trình phát triển và hội nhập. Đảng và Nhà nước ta xác định trong quá trình phát triển cần kết hợp và phát huy nguồn lực trong nước với nguồn lực từ bên ngoài để đạt được được hiệu quả cao nhất cho nền kinh tế, trong đó nguồn lực bên trong là chủ đạo và quyết định. Hiện nay, nước ta đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật từ nguồn vốn nhà nước (đầu tư công) chiếm tỷ trọng rất lớn, trong đó có đầu tư xây dựng nhằm sớm thay đổi diện mạo đất nước nói chung và nâng cao vị trí của ngành xây dựng nói riêng. Song song đó, cùng với việc phát triển của nền kinh tế thị trường, từng bước hội nhập và đảm bảo tính công khai, minh bạch từ nguồn vốn của nhà nước trong đầu tư phát triển đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả. Vậy, việc đấu thầu xây dựng trong đầu tư công là công việc cấp thiết, quan trọng và đã được quy định tại các văn bản pháp luật, qua đó việc lựa chọn nhà thầu để thực hiện xây dựng từ nguồn vốn nhà nước là một công đoạn quan trọng và có ý nghĩa lớn, ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của quá trình đầu tư xây dựng, nhất là trong công tác phòng, chống tham nhũng, thất thoát lãng phí, cạnh tranh không lành mạnh và đảm bảo nguồn vốn của nhà nước đầu tư hiệu quả, chất lượng. Bình Dương là tỉnh phát triển nhanh về công nghiệp, đô thị và dịch vụ trong 20 năm trở lại đây, là điểm sáng trong thu hút đầu tư trong và ngoài nước. Kinh tế chuyển dịch rõ rệt theo hướng công nghiệp - dịch vụ - nông nghiệp - thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm (tương ứng 67,91% - 21,31% - 3,1% - 7,67%), GRDP đầu người đạt 152,25 triệu đồng vào năm 20211. Song song đó, tỉnh đã huy động các 1 UBND tỉnh Bình Dương (2021), Báo cáo tình hình phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh năm 2021, phương hướng nhiệm vụ năm 2022. 1
thành phần kinh tế tiếp tục đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và kết quả cho thấy kết cấu hạ tầng được tập trung xây dựng, ngày càng đồng bộ, hiện đại. Tỉnh đã bố trí và sử dụng nguồn vốn ngân sách một cách hiệu quả để đầu tư cho các công trình trọng điểm, nhu cầu cấp thiết qua công tác đấu thầu góp phần tiếp tục thay đổi diện mạo của tỉnh Bình Dương với những công trình, dự án khang trang, hiện đại, đồng thời góp phần tiết kiệm, minh bạch, chống lãng phí từ nguồn vốn nhà nước. Trong quá trình triển khai thực hiện các công trình đầu tư phát triển qua hình thức đấu thầu từ nguồn vốn nhà nước trên cả nước, bên cạnh những thuận lợi, ưu điểm đã bộc lộ những hạn chế nhất định ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan nhà nước, chất lượng công trình, minh bạch, gây lãng phí thất thoát nguồn lực nhà nước, mất lòng tin của người dân…Từ thực tiễn tỉnh Bình Dương cho thấy đã và đang có nhiều sai phạm hoặc nghi vấn sai phạm trong hoạt động đấu thầu xây dựng đầu tư công gây thất thoát cho ngân sách nhà nước như: việc đánh giá hồ sơ dự thầu không đúng quy định pháp luật về đấu thầu, làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu thi công xây dựng thuộc Dự án Khu điều trị 300 giường (Khoa Sản) thuộc Bệnh viện Đa khoa T, nghi vấn gói thầu: "Xây lắp công trình Đường dây trung hạ thế và TBA tăng cường cấp điện cho khu vực TP.DA, T- năm 2021" chưa làm đúng quy định vầ đầu thầu2 và một số dự án trong điều kiện bảo mật nhà nước tác giả không thể tiếp cận, nhưng qua nghiên cứu đã xảy ra trên cả nước và các địa phương khác…Cho nên, việc nghiên cứu pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công là rất cần thiết phải nghiên cứu, đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong việc đấu thầu đạt hiệu quả trong thời gian tới. Việc làm này mang ý nghĩa thiết thực cho nhà nước trong việc sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách nhà nước cũng như xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm trong lĩnh vực này để răn đe các ý nghĩ vi phạm pháp luật khác trong hoạt động đấu thầu đầu tư công nói riêng và hoạt động đấu thầu nói chung. 2 Gia Minh (2021), “Đấu thầu Điện lực Bình Dương: Doanh nghiệp quen liên tiếp trúng thầu” theo https://doanhnhanphaply.vn/dau-thau-dien-luc-binh-duong-doanh-nghiep-quen-lien-tiep-trung-thau- d7876.html truy cập ngày 12/12/2022. 2
Xuất phát từ những lý do trên, tác giả chọn đề tài “Pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công - Thực tiễn áp dụng tại tỉnh Bình Dương” làm đề tài luận văn tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành Luật Kinh tế của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu/câu hỏi nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Nghiên cứu làm sáng tỏ các quy định pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công đang có những thuận lợi, hạn chế nào trong việc áp dụng và thực thi pháp luật trong đấu thầu xây dựng đầu tư công qua đó, đề xuất các giải pháp thiết thực góp phần hoàn thiện các quy định và nâng cao hiệu quả áp dụng thực hiện pháp luật từ thực tiễn tại tỉnh Bình Dương. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Nghiên cứu, phân tích những vấn đề lý luận cơ bản về đấu thầu xây dựng đầu tư công và pháp luật điều chỉnh vấn đề quản lý đấu thầu xây dựng đầu tư công. - Phân tích và đánh giá thực tiễn áp dụng pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương. - Đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công và nâng cao hiệu quả áp dụng về đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương. 2.3. Câu hỏi nghiên cứu - Pháp luật hiện hành về đấu thầu xây dựng đầu tư công bao gồm những nội dung gì? - Pháp luật hiện hành về đấu thầu xây dựng đầu tư công tồn tại những hạn chế, bất cập nào? Thực tiễn áp dụng pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công có những bất cập nào? - Những giải pháp góp phần hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật hiện hành về đấu thầu xây dựng đầu tư công? 3. Tổng quan nghiên cứu của đề tài Thời gian qua, vấn đề đấu thầu xây dựng đầu tư công được chuyên gia pháp lý, chuyên gia kinh tế, các nhà quản lý nghiên cứu, đặc biệt quá trình hội nhập và cách mạng công nghệ 4.0 đã có nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề liên quan đến đấu thầu xây dựng đầu tư công, cụ thể như sau: 3
3.1. Luận văn, luận án - Hoàng Cao Liêm (2018), Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ từ ngân sách nhà nước tại tỉnh Hà Nam, Luận án Tiến sỹ quản lý kinh tế, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Luận án tuy tập trung vào pháp luật hành chính, quản lý nhà nước, nhưng là tài liệu hữu ích trong nghiên cứu, áp dụng trong đầu tư kết cấu hạ tầng, trong đó có đầu tư xây dựng, đặc biệt là vai trò quản lý nhà nước bằng pháp luật trong đầu tư từ nguồn vốn nhà nước. - Nguyễn Hữu Mạnh (2019), Bảo vệ cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp theo pháp luật Việt Nam, Luận án Tiến sĩ Luật học, Học viện Khoa học xã hội. Luận án đã làm rõ những vấn đề lý luận về bảo vệ cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp và bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp theo pháp luật, bên cạnh đó luận án cũng đề xuất một số giải pháp hoàn thiện pháp luật và giải pháp nâng cao đảm bảo cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp nói riêng và đấu thầu xây dựng nói chung. - Nguyễn Thành Nam (2014), Pháp luật Việt Nam về đấu thầu xây dựng - Thực Trạng và hướng hoàn thiện, Luận văn Thạc sĩ ngành Luật kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội. Luận văn đã nghiên cứu những vấn đề lý luận chung về đấu thầu xây dựng và đánh giá thực trạng trong đấu thầu xây dựng ở Việt Nam hiện nay, đồng thời đề ra các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật đấu thầu trong thời gian tới. - Vũ Minh Chiến (2019), Đấu thầu thi công công trình xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước theo pháp luật đấu thầu - Từ thực tiễn Thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh, Luận văn Thạc sĩ ngành Luật kinh tế, Học viện Khoa học xã hội. Luận văn đã nghiên cứu vấn đề lý luận chung về đấu thầu xây dựng và đánh giá thực trạng trong đấu thầu xây dựng và áp dụng tại Thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh và một số giải pháp cụ thể trong quá trình áp dụng đấu thầu xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước tại địa phương mình. 3.2. Sách tham khảo - Trần Quang Phú (2013), Giáo trình đấu thầu trong hoạt động xây dựng, Bộ môn kinh tế xây dựng, Trường Đại học Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh, NXB Giao thông vận tải. Trong công trình này giới thiệu rất chi tiết trong 4
hoạt động đấu thầu xây dựng, từ khái niệm đến các hình thức đấu thầu xây dựng. Bên cạnh đó, công trình đưa ra những tình huống pháp lý trong quá trình thực hiện đấu thầu xây dựng để người đọc hình dung cụ thể những vấn đề phát sinh trong thực tế. - Đinh Đào Ánh Thủy (2018), Giáo trình Đấu thầu, Bộ môn Kinh tế Đầu tư, Khoa Đầu tư, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân. Công trình này giới thiệu tổng quan về đấu thầu, kế hoạch của dự án đầu tư và đặt ra một số vấn đề đấu thầu tại Việt Nam, trong đó có cả các câu hỏi tình huống thực tế xảy ra trong quá trình đấu thầu. - Nguyễn Thị Tuyết Dung, Phạm Thị Tuyết, Bùi Mạnh Hùng (2019), Đấu thầu trong xây dựng, NXB Xây dựng. Trong công trình trình bày những nội dung cơ bản của pháp luật liên quan đến đấu thầu và nghiệp vụ đấu thầu dự án đầu tư xây dựng. 3.3 Bài báo - Trần Văn Hùng (2007), Kinh nghiệm của một số nước và tổ chức quốc tế trong việc nâng cao chất lượng đấu thầu xây dựng. Cổng thông tin điện tử Bộ xây dựng, ngày 01/3/2007. Bài báo tổng hợp những kinh nghiệm quý báu đó làm những bài học cho các hoạt động đấu thầu xây dựng nói chung của các nước nói chung, đấu thầu xây dựng các công trình xây dựng, giao thông ở Việt Nam nói riêng và từ đó góp phần nâng cao chất lượng của hoạt động này trong tương lai ở Việt Nam. - Hải Bình (2018), Sẵn sàng cho các bước chuyển mới trong đấu thầu qua mạng. baodauthau.vn, ngày 22/01/2018. Báo này đề cập đến những văn bản pháp lý quan trọng về đấu thầu qua mạng, Thông tư số 04/2017/TT-BKH được ban hành nhằm giúp giảm tối đa các thủ tục hành chính, tự động hóa các thao tác đăng tải thông tin đấu thầu, đánh giá sơ bộ hồ sơ dự thầu… - Bản tin Dự trữ Nhà nước (2021), “Đẩy mạnh thực hiện đấu thầu qua mạng, tăng tính cạnh tranh, công khai, minh bạch”. Tạp chí tài chính số 1/2021. Bài báo nhấn mạnh tầm quan trọng của đấu thầu qua mạng có vai trò quyết định của sự phát triển và tạo sự cạnh tranh lành mạnh trong quá trình đấu thầu giữa các chủ thể tham gia. 5
Các công trình khoa học đã công bố đã giải quyết được các vấn đề sau đây liên quan đến chủ đề liên quan của luận văn: - Những vấn đề lý luận về đấu thầu nói chung và đấu thầu xây dựng nói riêng tại Việt Nam; đánh giá thực trạng quy định pháp luật về đấu thầu, đấu thầu xây dựng; các giải pháp hoàn thiện pháp luật về đấu thầu, đấu thầu xây dựng tại Việt Nam. - Kinh nghiệm một số nước về đấu thầu xây dựng, cũng như đấu thầu từ nguồn ngân sách Nhà nước và một số bài học kinh nghiệm từ, giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật trong việc đấu thầu xây dựng. Tuy nhiên, do các chủ đề nghiên cứu khác nhau cùng với thời gian công bố, phạm vi nghiên cứu và thời điểm áp dụng pháp luật khác nhau nên những vấn đề liên quan đến chủ đề chưa được giải quyết trong các công trình đã công bố: - Thực tiễn áp dụng các quy định pháp luật về đầu tư trên địa bàn tỉnh Bình Dương. - Các số liệu, quy mô, những thuận lợi, khó khăn trong đấu thầu xây dựng trong các lĩnh vực, địa phương khác nhau. Tóm lại, những công trình nghiên cứu trên là nguồn tài liệu tham khảo cần thiết, là cơ sở kế thừa cho các nghiên cứu tiếp theo. Tuy nhiên, đến nay chưa áp dụng lý luận, lẫn thực tiễn về đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương. Vì vậy, đề tài “Pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công - Thực tiễn áp dụng tại tỉnh Bình Dương” là công trình nghiên cứu những điểm mới trong các quy định của pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công và thực tiễn áp dụng tại tỉnh Bình Dương. 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là các quy định pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công và việc áp dụng pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương. Do vậy, để nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tác giả sẽ dựa trên nền tảng các quy định pháp luật về hoạt động đấu thầu, hoạt động đầu tư công và hoạt động xây dựng. Các quy định trong các văn bản quy phạm này sẽ là cơ sở 6
để tác giả phân tích, bình luận các quy định. Bên cạnh đó, thực tiễn áp dụng nội dung này tại tỉnh Bình Dương cũng là đối tượng mà Luận văn nghiên cứu để làm sáng tỏ giá trị ứng dụng cho địa bàn tỉnh Bình Dương. 4.2. Phạm vị nghiên cứu - Phạm vi về không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu về đấu thầu xây dựng đầu tư công trên địa bàn tỉnh Bình Dương. - Phạm vi thời gian: Luận văn nghiên cứu trong giai đoạn 2015 - 2021. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1 Phương pháp nghiêu cứu số liệu sơ cấp Để thực hiện công trình nghiên cứu của mình, tác giả thực hiện thu thập số liệu sơ cấp thông qua việc liên hệ trực tiếp các sở, ban ngành có liên quan về số liệu để đánh giá hiệu quả thực hiện pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương. 5.2. Phương pháp nghiên cứu số liệu thứ cấp Dữ liệu được thu thập từ các văn bản quy phạm pháp luật, sách, giáo trình, các công trình khoa học, tạp chí chuyên ngành liên quan đến đấu thầu xây dựng tại Việt Nam và nước ngoài, báo cáo hàng năm của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, Sở Tài chính tỉnh, Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch - Đầu tư tỉnh Bình Dương...có giá trị trong việc đưa ra những dẫn chứng rõ ràng, đảm bảo tính logic, thuyết phục cho luận văn cũng như đáp ứng thực tiễn. 5.3. Phương pháp xử lý số liệu, phân tích, đánh giá Trên cơ sở thu thập số liệu từ các nguồn sơ cấp và thứ cấp, thông tin được phân loại, phân nhóm theo nội dung, mục đích trình bày, từ đó để áp dụng các phương pháp nghiên cứu khác, cụ thể: - Phương pháp tổng hợp, quy nạp, diễn dịch khi phân tích và đề xuất các giải pháp tăng cường hiệu quả thực thi pháp luật về đấu thầu xây dựng (Chương 1, chương 2 và chương 3). 5.4. Phương pháp nghiên cứu tình huống Phương pháp này được tác giả sử dụng để trình bày các nội dung thực tiễn trong việc áp dụng các quy định dựa trên thực tiễn hoạt động trong hoạt động đấu 7
thầu đầu tư xây dựng công trên đại bàn tỉnh Bình Dương. Trên cơ sở đó, chỉ ra những điểm còn bất cập, hạn chế của pháp luật hoặc sự chưa hợp lý xuất phát từ cách hiểu, cách vận dụng chưa hợp lý của các chủ thể có thẩm quyền làm cho các quy định pháp luật chưa phát huy hết hiệu quả vốn có của nó. 6. Đóng góp của đề tài 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, pháp lý về đấu thầu xây dựng đầu tư công theo quy định của pháp luật Việt Nam. Từ thực tiễn áp dụng tại tỉnh Bình Dương, làm rõ tính khả thi, phù hợp và các khó khăn, hạn chế trong đấu thầu xây dựng đầu tư công cần có giải pháp hoàn thiện. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn - Phân tích, đánh giá có hệ thống thực trạng pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công hiện nay và thực tiễn áp dụng tại tỉnh Bình Dương. - Đề xuất các phương hướng, giải pháp góp phần hoàn thiện pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công trong thời gian tới. 6. Cấu trúc của đề tài Chương 1: KHÁI QUÁT VỀ ĐẤU THẦU XÂY DỰNG ĐẦU TƯ CÔNG VÀ PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU XÂY DỰNG ĐẦU TƯ CÔNG 1.1. Khái quát chung về đấu thầu xây dựng đầu tư công 1.2. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của pháp luật trong đấu thầu xây dựng đầu tư công 1. 3. Quy định pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 Chương 2: THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU XÂY DỰNG ĐẦU TƯ CÔNG TẠI TỈNH BÌNH DƯƠNG 2.1. Sơ lược về hoạt động đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương 2.2. Thực trạng áp dụng pháp luật pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương 8
2.3. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong việc áp dụng pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công tại tỉnh Bình Dương KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 Chương 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU XÂY DỰNG ĐẦU TƯ CÔNG QUA THỰC TIỄN TẠI TỈNH BÌNH DƯƠNG 3.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công và định hướng hoàn thiện pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công 3.2. Các giải pháp góp phần hoàn thiện và nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về đấu thầu xây dựng đầu tư công KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 KẾT LUẬN CHUNG 9
Chương 1: KHÁI QUÁT VỀ ĐẤU THẦU XÂY DỰNG ĐẦU TƯ CÔNG VÀ PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU XÂY DỰNG ĐẦU TƯ CÔNG 1.1. Khái quát về đấu thầu xây dựng đầu tư công 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm của đấu thầu xây dựng đầu tư công Xây dựng là một lĩnh vực đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế của mỗi quốc gia, góp phần hình thành nên tài sản cố định của nền kinh tế, đặc biệt là nhà xưởng, thiết bị, hạ tầng kỹ thuật. Theo đó, ngành xây dựng đóng vai trò là xương sống của nền kinh tế và trực tiếp hình thành nên hệ thống tài sản cố định cho nền kinh tế của các quốc gia. Khi quốc gia có một hệ thống xương sống vững chắc là ngành xây dựng thì điều này sẽ tạo điều kiện tốt cho việc trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật của quốc gia, tạo tiền đề cho phát triển các ngành kinh tế khác trong nền kinh tế. Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, ngành xây dựng lại càng cần phải thể hiện vai trò to lớn của mình trong việc xây dựng đất nước. Ở khía cạnh khác, đầu tư công hiểu một cách cơ bản là hoạt động đầu tư của Nhà nước vào khu vực công hay nói cách khác đó là hoạt động đầu tư của nhà nước để nhằm thực hiện các mục tiêu của chính sách công hoặc phục vụ những lợi ích công cộng3. Hiện nay, trong quá trình thực hiện công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước, nhu cầu đầu tư của nền kinh tế là rất lớn, nhất là các hoạt động đầu tư xây dựng nói chung, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nói riêng đã và đang đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế. Do vậy, hoạt động đầu tư từ Nhà nước không chỉ nhằm thực hiện chính sách công mà còn vì thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội nói chung. Vì vậy, các hoạt động đầu tư công nên không chỉ bao gồm các dự án đầu tư nhằm các mục tiêu của chính sách công, không có khả năng thu hồi vốn, không vì mục tiêu kinh doanh mà còn bao gồm cả các dự án đầu 3 Đinh Dũng Sỹ, Phạm Thúy Hạnh (2014), “Quan điểm phát triển chính sách đầu tư công”, Nghiên cứu lập pháp số 11(267), tháng 6/2014) theo http://lapphap.vn/Pages/tintuc/tinchitiet.aspx?tintucid=210217 truy cập ngày 18/01/2022. 10