Lưu hành kháng thể kháng H. pylori, CagA, VacA ở các bệnh nhân có bệnh dạ dày - tá tràng và người bình thường không triệu chứng

Chia sẻ: Sunshine_6 Sunshine_6 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

56
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

ự phát hiện ra Helicobacter pylori (H. pylori) và vai trò của nó trong các bệnh về dạ dày - tá tràng là một trong những phát hiện có ý nghĩa nhất trong lĩnh vực vi khuẩn học và hệ thống tiêu hóa cuối thế kỷ 20. Tiếp sau phát hiện của Marshall và Warren năm 1983 [8], rất nhiều nghiên cứu đã được công bố. Ngày nay H. pylori đã được thừa nhận là nguyên nhân chủ yếu gây viêm, loét dạ dày - tá tràng, có vai trò quan trọng trong bệnh sinh của ung thư dạ dày...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Lưu hành kháng thể kháng H. pylori, CagA, VacA ở các bệnh nhân có bệnh dạ dày - tá tràng và người bình thường không triệu chứng

TCNCYH 23 (3) 2003 L−u hµnh kh¸ng thÓ kh¸ng H. pylori, CagA, VacA ë c¸c bÖnh nh©n cã bÖnh d¹ dµy - t¸ trµng vµ ng−êi b×nh th−êng kh«ng triÖu chøng NguyÔn Th¸i S¬n1, Phïng §¾c Cam2, Åsa Ljungh3 1 Häc viÖn qu©n y 2 ViÖn vÖ sinh dÞch tÔ trung −¬ng 3 Khoa vi khuÈn häc, §¹i häc Lund, Thôy §iÓn XÐt nghiÖm 110 mÉu huyÕt thanh bÖnh nh©n cã bÖnh d¹ dµy-t¸ trµng vµ 31 mÉu tõ ng−êi b×nh th−êng b»ng kü thuËt immunoblot cho thÊy, tû lÖ nhiÔm H. pylori cao ë c¶ hai nhãm. Tû lÖ H. pylori d−¬ng tÝnh ë c¸c bÖnh nh©n loÐt d¹ dµy, loÐt t¸ trµng vµ viªm d¹ dµy lÇn l−ît lµ 76,5; 95,8 vµ 73%. Tû lÖ huyÕt thanh häc d−¬ng tÝnh víi H. pylori ë ng−êi lµnh lµ 64,5%. Tû lÖ kh¸ng thÓ kh¸ng cagA vµ VacA lµ 86.2% vµ 60.6% ë ng−êi bÖnh vµ 70% vµ 40.0% ë ng−êi lµnh. i. §Æt vÊn ®Ò tiªu t×m hiÓu thªm vÒ tØ lÖ l−u hµnh kh¸ng thÓ kh¸ng H. pylori, vµ tØ lÖ mang CagA, VacA ë Sù ph¸t hiÖn ra Helicobacter pylori (H. c¸c bÖnh nh©n cã bÖnh d¹ dµy – t¸ trµng vµ pylori) vµ vai trß cña nã trong c¸c bÖnh vÒ d¹ ng−êi b×nh th−êng kh«ng triÖu chøng b»ng kü dµy - t¸ trµng lµ mét trong nh÷ng ph¸t hiÖn cã thuËt Immunoblot. ý nghÜa nhÊt trong lÜnh vùc vi khuÈn häc vµ hÖ ii. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p thèng tiªu hãa cuèi thÕ kû 20. TiÕp sau ph¸t nghiªn cøu hiÖn cña Marshall vµ Warren n¨m 1983 [8], rÊt nhiÒu nghiªn cøu ®· ®−îc c«ng bè. Ngµy nay 1. §èi t−îng H. pylori ®· ®−îc thõa nhËn lµ nguyªn nh©n chñ yÕu g©y viªm, loÐt d¹ dµy - t¸ trµng, cã vai 1.1. BÖnh nh©n trß quan träng trong bÖnh sinh cña ung th− d¹ 110 bÖnh nh©n (tuæi tõ 15 ®Õn 70, trung dµy [9]. Kh¶ n¨ng g©y bÖnh cña H. pylori cã b×nh 39) cã viªm hoÆc loÐt d¹ dµy, t¸ trµng liªn quan ®Õn hai yÕu tè ®éc tÝnh quan träng ®−îc chÈn ®o¸n qua néi soi t¹i BÖnh viÖn 103, cña chóng lµ CagA vµ VacA [5]. Møc ®é l−u Häc viÖn qu©n y tõ 3/1998 ®Õn 6/2000, gåm: hµnh cña H. pylori qua c¸c nghiªn cøu cho thÊy - LoÐt d¹ dµy: 17 bÖnh nh©n kh¸c nhau gi÷a c¸c quèc gia, khu vùc vµ s¾c téc [10]. Nh×n chung, tØ lÖ nhiÔm H. pylori ë - LoÐt t¸ trµng: 24 bÖnh nh©n c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn cao h¬n h¼n ë c¸c - LoÐt d¹ dµy kÌm loÐt t¸ trµng: 20 bÖnh n−íc ph¸t triÓn [10]. ViÖt Nam lµ mét n−íc nh©n ®ang ph¸t triÓn, tØ lÖ nhiÔm H. pylori t−¬ng ®èi cao qua mét sè nghiªn cøu ®−îc c«ng bè [1]; - Viªm d¹ dµy: 26 bÖnh nh©n tuy nhiªn c¸c yÕu tè CagA vµ VacA vÉn ch−a ®−îc nghiªn cøu nhiÒu. §Ò tµi nµy nh»m môc 54
TCNCYH 23 (3) 2003 - Viªm d¹ dµy kÌm viªm t¸ trµng: 23 bÖnh Sweden). C¸c líp protein kh¸ng nguyªn ®−îc nh©n ph©n t¸ch b»ng ®iÖn di gradient trªn gel SDS- PAGE (Precast gradient gel 10-20% Tris-HCl, 1.2. Ng−êi khoÎ m¹nh catalog 345-0045, Bio - Rad, CA, USA) víi bé 31 ng−êi b×nh th−êng khoÎ m¹nh (tuæi tõ 19 ®iÖn di gel (Bio - Rad, Richmond, CA, USA). ®Õn 60, trung b×nh 32), kh«ng cã tiÒn sö vµ TiÕp theo c¸c kh¸ng nguyªn l¹i ®−îc ®iÖn di triÖu chøng d¹ dµy- t¸ trµng tÝnh ®Õn thêi ®iÓm chuyÓn sang mµng PVDF. Sau khi ®iÖn di, nghiªn cøu. phÇn mµng chøa c¸c marker mÉu ®−îc c¾t TÊt c¶ c¸c ®èi t−îng nghiªn cøu ®Òu riªng, nhuém Amidoblack. PhÇn mµng ®· phñ ®−îc lÊy m¸u tÜnh m¹ch dïng cho xÐt nghiÖm kh¸ng nguyªn ®−îc ®¸nh dÊu, c¾t thµnh c¸c d¶i H. pylori. 3mm chiÒu réng, ®Æt vµo khay ñ, phñ huyÕt thanh bÖnh nh©n pha lo·ng 1:100, 1 ml/ d¶i, ®Ó 2. VËt liÖu qua ®ªm ë 8oC. H«m sau, c¸c d¶i mµng ®−îc - Kh¸ng nguyªn t¸ch chiÕt b»ng ph−¬ng lÊy ra röa s¹ch huyÕt thanh thõa, råi sau ®ã ph¸p glycine tõ chñng chuÈn H. pylori CCUG ®−îc ñ tiÕp víi kh¸ng thÓ kh¸ng IgG ng−êi g¾n 17874 (Lund University, Sweden). peroxidase (Dako, Glostrup, Denmark) pha lo·ng 1/600, ñ trong 2 giê, sau ®ã röa s¹ch - SDS - PAGE (sodium dodecylsulfate kh¸ng thÓ thõa. C¸c vÞ trÝ kÕt hîp ®Æc hiÖu gi÷a polyacrylamide gel electrophoresis) víi Precast kh¸ng nguyªn vµ kh¸ng thÓ trªn mµng ®−îc gradient gel 10- 20% Tris-HCl (catalog 345- ph¸t hiÖn sau khi ñ 30 phót víi ®Öm c¬ chÊt 0045, Bio-Rad, CA, USA). (gåm sodium acetate buffer, 1% 3-amino-9- - Bé ®iÖn di thÊm (electroblotter equipment, ethyl Carbazole, H202 30%) [4]. Ancos, Vig, Denmark). KÕt qu¶ d−¬ng tÝnh khi cã mét trong ba d¶i - Mµng PVDF (polyvinylidene difluoride, träng l−îng ph©n tö cao (120, 94 vµ 85 kDa) Micron Separation Inc,Westborough, MA, kÌm víi hai trong bèn d¶i träng l−îng ph©n tö USA). thÊp (33, 30, 29, 26 kDa) ®Æc hiÖu cña H. pylori xuÊt hiÖn trªn cét kh¸ng nguyªn [4]. - Kh¸ng thÓ kh¸ng ng−êi g¾n men [horse- radish-peroxidase conjugated anti-IgG iii. KÕt qu¶ antibodies (Dako, Glostrup, Denmark)]. Trong 110 mÉu huyÕt thanh cña bÖnh nh©n 3. Ph−¬ng ph¸p cã bÖnh d¹ dµy - t¸ trµng vµ 31 mÉu huyÕt thanh cña ng−êi b×nh th−êng kh«ng triÖu Kh¸ng nguyªn cña vi khuÈn H. pylori ®−îc chøng, tØ lÖ H. pylori d−¬ng tÝnh, CagA, VacA t¸ch chiÕt b»ng ph−¬ng ph¸p glycine axit tõ t×m ®−îc thÓ hiÖn trong b¶ng sau: chñng chuÈn CCUG 17874 (Lund University, 55
TCNCYH 23 (3) 2003 Sè mÉu H. pylori CagA* VacA* BÖnh nh©n: + % + % + % LDD 17 13 76,5 11 84,6 6 46,2 LTT 24 23 95,8 22 95,6 17 73,9 LDD + LTT 20 18 90,0 15 83,3 11 61,1 VDD 26 19 73,0 18 94,7 11 57,9 VDD + VTT 23 21 91,3 15 71,4 12 57,1 Tæng sè 110 94 85,5 81 86,2 57 60,6 Ng−êi kháe m¹nh 31 20 64,5 14 70,0 8 40,0 LDD = LoÐt d¹ dµy LTT = LoÐt t¸ trµng VDD = Viªm d¹ dµy VTT = Viªm t¸ trµng * TØ lÖ % cña CagA vµ VacA ®−îc thèng kª trong sè tr−êng hîp d−¬ng tÝnh víi H. pylori. 120 kDa 94 kDa 87 kDa 33 kDa 30 kDa 29 kDa 26 kDa C¸c kh¸ng nguyªn ®Æc hiÖu cña H. pylori sau khi ®iÖn di gradient SDS - PAGE. 56
TCNCYH 23 (3) 2003 iv. Bµn luËn trµng cã H. pylori d−¬ng tÝnh [6]. Nghiªn cøu cña chóng t«i nÕu tÝnh riªng trong sè bÖnh Trong nhãm c¸c ph−¬ng ph¸p kh«ng x©m nh©n loÐt t¸ trµng cã H. pylori d−¬ng tÝnh th× ph¹m sö dông huyÕt thanh häc chÈn ®o¸n H. CagA lµ 95,8%, c¸c thÓ bÖnh cßn l¹i còng ®Òu pylori, Immunoblot ®−îc coi lµ ph−¬ng ph¸p cã ë møc cao (71,4% ®Õn 95,6%). Cßn vÒ VacA, ®é tin cËy cao víi ®é ®Æc hiÖu gÇn nh− 100%, tr−íc ®©y ch−a cã nghiªn cøu trong n−íc thèng ®é nhËy trªn 90%. Ngoµi ra, ph−¬ng ph¸p nµy kª vÒ marker nµy. YÕu tè VacA (liªn quan trùc cßn cã thÓ ph¸t hiÖn nh÷ng marker g©y bÖnh tiÕp ®Õn g©y loÐt ë d¹ dµy - t¸ trµng) tíi 60 % ë quan träng nh− CagA, VacA [2]. Nh÷ng tr−êng nhãm bÖnh, 40 % ë nhãm lµnh. YÕu tè CagA hîp d−¬ng tÝnh víi H. pylori cã thÓ ®−îc kh¼ng lµm t¨ng tÝnh ®éc cña VacA vµ cßn liªn quan ®Þnh th«ng qua nh÷ng vÞ trÝ kh¸ng nguyªn ®Æc ®Õn mét sè biÓu hiÖn kh¸c (ung th− d¹ dµy, c¸c hiÖu cña H. pylori xuÊt hiÖn trªn cét kh¸ng bÖnh ngoµi d¹ dµy), tíi 86 % ë nhãm bÖnh vµ nguyªn (¶nh). §Ó tr¸nh nh÷ng tr−êng hîp 70 % ë nhãm lµnh trong nh÷ng tr−êng hîp H. d−¬ng tÝnh gi¶ x¶y ra sau khi H. pylori ®· ®−îc pylori d−¬ng tÝnh. Nh− vËy, nghiªn cøu nµy ®iÒu trÞ diÖt trõ, kÕt qu¶ d−¬ng tÝnh trong gãp phÇn gióp thªm nhËn ®Þnh r»ng, c¸c bÖnh Immunoblot ®−îc qui −íc khi cã Ýt nhÊt mét nh©n ng−êi ViÖt Nam vµ c¶ ng−êi kháe m¹nh d¶i kh¸ng nguyªn ë khu vùc träng l−îng ph©n kh«ng triÖu chøng cã tØ lÖ c¸c marker CagA vµ tö cao kÌm theo hai d¶i ë khu vùc träng l−îng VacA ë møc cao trong sè c¸c tr−êng hîp ph©n tö thÊp ®Æc hiÖu cña H. pylori xuÊt hiÖn nhiÔm H. pylori, ®Æc biÖt lµ yÕu tè CagA. §iÒu trªn cét kh¸ng nguyªn [4]. KÕt qu¶ cña nµy c¶nh b¸o r»ng, c¸c chñng H. pylori ®ang Immunoblot trªn c¸c ®èi t−îng bÖnh nh©n vµ l−u hµnh ë ViÖt Nam cã tiÒm n¨ng g©y loÐt cao ng−êi khoÎ m¹nh trong nghiªn cøu cña chóng vµ nguy c¬ cao cña c¸c tr−êng hîp nhiÔm H. t«i cho thÊy: TØ lÖ d−¬ng tÝnh víi H. pylori ë pylori víi c¸c bÖnh lý cña d¹ dµy- t¸ trµng (ung nhãm bÖnh nh©n lµ 85,5%; ë nhãm ng−êi khoÎ th− d¹ dµy, viªm d¹ dµy- t¸ trµng..v.v.). m¹nh kh«ng triÖu chøng lµ 64,5% (p < 0,05%). v. KÕt luËn TØ lÖ H. pylori d−¬ng tÝnh ph©n bè gi÷a c¸c thÓ bÖnh trong nhãm bÖnh nh©n còng hoµn toµn TØ lÖ l−u hµnh cao cña nhiÔm trïng H. phï hîp víi nh÷ng nghiªn cøu vÒ H. pylori ®· pylori ë c¶ hai nhãm bÖnh nh©n vµ ng−êi kháe ®−îc c«ng bè trªn thÕ giíi vµ trong n−íc [1], m¹nh: 85,5% trong nhãm bÖnh d¹ dµy – t¸ [7]. §Æc biÖt, hai marker g©y bÖnh quan träng trµng; 64,5% trong nhãm ng−êi kháe m¹nh cña H. pylori lµ CagA vµ VacA cã tØ lÖ cao kh«ng triÖu chøng. trong sè c¸c tr−êng hîp d−¬ng tÝnh víi H. TØ lÖ xuÊt hiÖn CagA vµ VacA cao trong pylori: CagA d−¬ng tÝnh 86,2% trong nhãm nh÷ng tr−êng hîp d−¬ng tÝnh víi H. pylori: bÖnh vµ 70% trong nhãm ng−êi khoÎ kh«ng 86,2 % víi CagA vµ 60,6 % víi VacA ë nhãm triÖu chøng nhiÔm H. pylori. VacA d−¬ng tÝnh bÖnh d¹ dµy – t¸ trµng; 70 % víi víi CagA vµ 60,6% trong nhãm bÖnh nh©n vµ 40% trong 40 % víi VacA ë nhãm ng−êi kháe m¹nh nhãm ng−êi khoÎ m¹nh kh«ng triÖu chøng kh«ng triÖu chøng. nhiÔm H. pylori qua nghiªn cøu. C¸c nghiªn cøu vÒ CagA vµ VacA trªn thÕ giíi cho biÕt tØ Tµi liÖu tham kh¶o lÖ d−¬ng tÝnh cña hai marker nµy kho¶ng 40% - 1. T¹ Long: Helicobacter pylori vµ bÖnh 70% trong c¸c tr−êng hîp nhiÔm H. pylori [3]. loÐt d¹ dµy t¸ trµng. Mét sè chuyªn ®Ò néi Mét nghiªn cøu tr−íc ®©y cña c¸c t¸c gi¶ Hµ khoa, Héi Néi khoa ViÖt Nam. 1999: 27- 34. V¨n M¹o vµ T¹ Long ®· cho biÕt tØ lÖ CagA lµ 80% ë c¸c bÖnh nh©n ng−êi ViÖt Nam bÞ loÐt t¸ 57
TCNCYH 23 (3) 2003 2. Bee Ling Ng, Han Chong Ng, Kee Tai patients with duodenal ulcer”, Aliment Goh, Bow Ho: Helicobacter pylori in familial Pharmacol Ther. 1999, 13: 1 – 5. clusters based on antibody profile, FEMS 7. Marshall BJ et al : Helicobacter pylori, Immunology and Microbiology. 2001, 30: 139- Am. J. Gastroenterol. 1994, 89(8): S116-S126. 142. 8. Marshall BJ, Warren JR : Unidentified 3. Bruce E. Dunn, Hartley Cohen, and curved bacilli in the stomach of patients with Martin J. Blaser: Helicobacter pylori, Clinical gastritis and peptic ulceration, Lancet. 1984, Microbiology Reviews. 1997: 720-741. (1) : 1311 - 1315. 4. Ingrid Nilsson, Åsa Ljungh, Pär 9. Military Medicine : Association of Aleljungh, and Torkel Wadström: Immunoblot Helicobacter pylori infection with gastric Assay for Serodiagnosis of H. pylori cancer. 2000, 165-1(021) : 21-27. Infections, Journal of Clinical Microbiology. 1997: 427-432. 10. Pradip K.Bardhan: Epidemiological Features of Helicobacter pylori infection in 5. Leen-Jan van Doorn, Ceu Figueiredo, Developing countries, Clinical Infectious and Wim Quint : Molecular Typing of Diseases. 1997, 25: 973-978. Helicobacter pylori, Helicobacter pylori: Molecular and Cellular Biology, Horizon Scientific Press. 2001: 293-310. 6. Mao H.V, Lak B.V, Long T et al : Omeprazole or ranitidine bismuth citrate triple therapy to treat H. pylori infection: a randomized, controlled trial in Vietnamese Summary Antibodies to Helicobacter pylori, CagA, VacA in the patients with gastroenteropathy and in healthy persons The results of study from the sera of 110 patients with gastro-duodenal diseases and 31 healthy persons by Immunoblot assay show that: The prevalence of H. pylori infections is high level in both patients and healthy persons. The proportion of H. pylori positive in patients with gastric ulcer, duodenal ulcer and gastritis were found 76.5%, 95.8% and 73% respectively. H. pylori seropositive was found 64.5% in healthy persons. The prevalence of anti-CagA and anti-VacA antibodies in patients who have H. pylori positive were found 86.2% and 60.6% respectively. Those prevalence were found 70% and 40.0% (respectively) in heathy persons with H. pylori seropositivity. 58